U nga pimedzeya kharini edzi Jehovha a divaleyago khidzo?

1-2. a) Tepo muni si garadzago gu divaleya muthu nyo khaguri? b) Denise a divalede khu ndziya muni?

INA si ngu gu garadzeya gu divaleya vambe? Nya vangi gwathu si ngu va garadzeya, ngudzu-ngudzu abari gu muthu nyo khaguri a di ganeya mwendro gu gira gilo nyo khaguri gi nga mu khunguvanyisa ngudzu. Ambari ulolo, hi nga pala gu dzipwa gogo hi bwe hi divaleya. Hongoleni hi wona giyeyedzo gya ndriyathu moyo nya nyamayi nyo pwani khu Denise,a a nga divaleya khu ndziya nyo hlamadzise. Khu 2017, Denise gumogo ni ndranga yaye va di ngari gu ya wuseya Tsindza ga mafuni gwatshavbo nya Dzifakazi dza Jehovha, gu nga ba gu ngari gu tudwa. Tepo va nga ba va bweleya gaya, mumbe mugimbidzisi nya movha a di duga khu ruwani gwaye a ya veta movha yawe. Avbo nya mhango yoyo, Denise a di dzuwega mapimo a bwe a si dziti gu khuye, khuye mani. Tepo ma nga wuya mapimo, a di tugula gu khuye sanana saye si di gu bayisidwe ngudzu nigu mwama waye Brian a di gu fude. Na gu dundrugeya khu litshigu lile, Denise wari, khuye: “Nyi di garadzega ngudzu nyi bwe nyi dzuwega mapimo.” Ganiolu, tepo a nga tugula gu khuye mugimbidzisi wule nya movha kha nga ba a bayisidwe, uye a di gombeya ga Jehovha gasi a mu ninga gurula.

² Mugimbidzisi wule nya movha a nga girisa mhango, a di lamudwa a bwe a konedwa nandru khesi a giridego. Abari gu tribhunali yi mu konede nandru, uye a di hadzi gu khotedwa. Ambari ulolo, tribhunali yi di embeya Denise gu khiyo gasi gu a khotedwa mugimbidzisi wule, Denise a di yede gu ya fakaza esi si nga girega. Denise wari, khuye: “Nyi di dzipwa nga khatshi muthu nyo khaguri a di ta tshula dzikhindra nya gilondra gyangu a thedzeya munyu, kholu nyi di yede gu dundrugeya esi si nga girega womini gwangu gale.” Ga dzisemana dzi nga landreya, Denise a di hongola tribhunali a ya fakaza esi si nga girega, mbeli ga mwama wule a nga vangeya sigaradzo nya singi ndranga yaye. Ginani a nga ganeya? Denise a di lomba mulamuli gu a yeyedza wuwadi mwama wule.b Tepo a nga vbedza gu ganeya, mulamuli a di pheya gu liya. Uye a di khuye: “Ndrani nya 25 myaga na nyi gu thuma kha nga mulamuli, gima nyi si gupwi silo nyo fane ni esi omu tribhunali. Gima nyi si gupwi muthu a nga vangedwa sigaradzo a lomba gu hi yeyedza wuwadi gighohi. Nigu gima nyi si gupwi malito nya lihaladzo ni divalelo.”

3. Ginani gi kutsidego Denise gu divaleya?

³ Ginani gi phasidego Denise gu divaleya? Uye a di dundrugeya khu divalelo wa Jehovha. (Mik. 7:18) Tepo hi dundrugeyago khu divalelo owu Jehovha a hi yeyedzago, hi na kutsega gu divaleya vambe.

4. Jehovha a gu vbweta gu khuye hi gira ginani? (Vaefeso 4:32)

⁴ Jehovha a gu vbweta gu khuye hi divaleya vambe gu fana ni uye a hi divaledego khu gu vbeleya. (Leri Vaefeso 4:32.) Uye a gu vireya gu khuye hi dzi emiseya gu divaleya ni wevbini a hi gorosago. (Ndzi. 86:5; Luka 17:4) Avba nya ndrima yeyi, hi na bhula khu silo siraru si na hi phasago gu divaleya khu gu vbeleya.

U NGA VETI KHU LISABI GUDZIPWA GWAGO

5. Guya khu Mavingu 12:18, hi nga dzipwa kharini muthu nyo khaguri a gu hi khunguvanyisa?

⁵ Hi nga khunguvanyega ngudzu khu kotani nya esi muthu nyo khaguri a hi embedego mwendro gu gira, ngudzu-ngudzu abari gu muthu yoyo pari yathu mwendro givbango nya ndranga yathu. (Ndzi. 55:12-14) Dzimbe dzitepo, guvbisa hi gu pwago khu gu ba hi khunguvanyisidwe gu nga gira gu khatshi hi di paywa khu ngala. (Leri Mavingu 12:18.) Ethu adzina hi nga zama gu veta khu lisabi edzi hi dzipwago khidzo. Ganiolu gu gira isoso, si na ba si fana ni gu ba u paywa khu ngala u bwe u wu diga magivilini. Khu ndziya nyo fane, kha hi yeli gu vireya gu khethu gudzipwa gwathu gu tshukhwata abari gu ha gu veta khu lisabi edzi hi dzipwago khidzo.

6. Ginani hi oloveyago gu gira a gu tshuka muthu nyo khaguri a hi khunguvanyisa?

⁶ Tepo muthu nyo khaguri a hi khunguvanyisago, gilo nyo pheye hi talago gu gira gu goroga. Bhibhiliya yi ngu dziti gu khiyo ethu hi nga tala khu likhulo, ganiolu iyo ya gu hi kutsa gu hi si simami gu goroga. (Ndzi. 4:4; Efes. 4:26) Khu ginani? Kholu edzi hi dzipwago khidzo, gu nga hi kutsa gu gira silo khu ndziya nyo khaguri. Nigu si ngu kala gu likhulo li resa mihandro nya yadi. (Jak. 1:20) Ganiolu, dundruga gu khuwe likhulo gudzipwa, ganiolu gu simama ni likhulo gu dzi hatheya.

7. A gu tshuka muthu nyo khaguri a hi khunguvanyisa, hi nga dzipwa khu ndziya muni?

⁷ Tepo hi pharwago khu ndziya nya mba yadi, hi ngapwa gambe guvbisa khu yimbe ndziya. Khu giyeyedzo, ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Ann wari, khuye: “Tepo nyi nga ba nyiri gyanana, papayi wangu a di diga mamayi wangu a tshadha ni githumi gi nga ba gi nyi khathaleya. Nyi di dzipwa nyonga. Tepo va nga velega sanana, nyi di dzipwa na nyiri mwalo lisima. Nyi di dandra na nyi gu dzipwa na nyi si phasi gilo.” Ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Georgette a gu tshamuseya edzi a dzipwidego khidzo tepo mwama waye a nga mba tumbega gwaye. Uye wari, khuye: “Ethu hi diri dzipari gukhugeya wananani wathu. Hi thumide hatshavbo kha nga vapiyonero! Khu lisine, monyo wangu wu di gu vbisa ngudzu.” Nigu ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Naomi wari, khuye: “Gima kha nya nga ba nyi pimisa gu kheni mwama wangu a di hadzi gu nyi khunguvanyisa. Ganiolu, tepo a nga nyi embeya gu khuye a di gu sixitiri ponografiya nigu a di gu nyi siheya isoso, eni nyi di dzipwa na nyi gu mwalo lisima.”

8. a) Khu sevbini sighelo si hi kutsago gu divaleya vambe? b) Hi na wuyedwa khu ginani ha gu divaleya vambe? (Wona kwadru yi gu khiyo: “Ahati na hiri ni likhulo khu kotani nya muthu nyo khaguri?”)

⁸ Kha si kodzegi gu woneleya esi vambe va ganeyago mwendro gu gira, ganiolu si ngu kodzega gu woneleya esi hi girago ha gu khunguvanyiswa. Nigu gilo nya lisima hi yedego gu gira, gu divaleya. Khu ginani? Kholu ethu hi ngu haladza Jehovha, nigu uye a gu vbweta gu khuye ethu hi divaleya vambe. Ha gu simama ni likhulo hi bwe hi si divaleyi, hi na gira silo khu wupumbu hi bwe hi vega womi wathu mhangoni. (Mav. 14:17, 29, 30) Wona giyeyedzo gya ndriyathu nyo pwani khu Christine. Uye wari, khuye: “Tepo nyi simamago ni likhulo, eni kha nyi tali gu hega. Nya gu hodza nya muhodze, kha nyi lali si eneya, si ngu nyi garadzeya gu woneleya edzi nyi dzipwago khidzo ni gu isoso si ngu kuha mutshadho wangu ni wupari wangu ni vambe.”

9. Khu ginani hi yedego gu ema gu vega likhulo?

⁹ Ambari muthu a hi khunguvanyisidego a gu mba dzumeya esi a giridego, hi nga vbungula guvbisa hi gu pwago. Khu ndziya muni? Georgette a khumbugidwego gupheyani wari, khuye: “Si dzegide tepo nyo khaguri, ganiolu nyi di ema gu vegeya likhulo oyu a nga ba ari mwama wangu. Kha nga handro wakone, nyi dipwa gurula nya gungi.” Ha gu ema gu manega ni likhulo, kha hi na nga dzumeleya gu khethu ilo li kuha ndziya hi pharago khiyo vambe. Ethu gambe, ha gu dzi gireya gilo nya gyadi khu gu ema gu dundrugeya khu mahungu yoyo hi bwe hi simama gu tsaka womini wathu. (Mav. 11:17) Ganiolu, ginani u yedego gu gira wa gu wona gu khuwe u si dzi dongiseyi gasi gu divaleya?

U NGA VEGI LIKHULO WA GU KHUNGUVANYISWA

10. Khu ginani hi yedego gu dzi ninga tepo gasi hi dzipwa gwadi ha gu tshuka hi khunguvanyiswa? (Wona dzifotu.)

¹⁰ Ginani gi na gu phasago gu mba vega likhulo? Mweyo nya dzindziya khu gu dzi ninga tepo gasi u si kodza gu dzipwa gwadi. Hwane nya gu ba muthu nyo khaguri a ningidwe mirendre khu dhokodheya, a yede gu vireya tepo nyo khaguri gasi gu gilondra gi vbola. Khu ndziya nyo fane, hi nga dzi ninga tepo gasi gu hawuluga mwendro gu dzipwa gwadi na hi nga si dzi emiseyi gu divaleya muthu nyo khaguri. — Muh. 3:3; 1 Ped. 1:22.

11. Nombelo wu nga gu phasa kharini gu divaleya?

¹¹ Gombeya ga Jehovha gasi a gu phasa gu divaleya.c Ann a khumbugidwego gupheyani a gu tshamuseya edzi nombelo wu mu phasidego khidzo. Uye wari, khuye: “Eni nyi di lomba Jehovha gasi a divaleya moyo ni moyo wathu ndrangani a ganeyago mwendro gu gira silo nya mba sadi. Khu gu landreya, nyi di loveya lidangaliya papayi wangu ni mwangadzi waye nya muphya, nyi va embeya gu kheni nyi va divalede.” Ann, a gu ganeya gu khuye gu gira isoso kha sa mu vbevbugeya. Uye wari, khuye: “Nyo vireya gu kheni khu gu ba nyi pimedzede divalelo wa Jehovha, papayi wangu ni mwangadzi waye va kutsega gu hevbula nya singi khu Jehovha.”

12. Khu ginani hi yedego gu tumba Jehovha wulangani nya edzi hi dzipwago khidzo? (Mavingu 3:5, 6)

¹² Tumba Jehovha nasiri edzi u dzipwago khidzo. (Leri Mavingu 3:5, 6.) Jehovha tepo yatshavbo a ngu siti esi si gu sadi gwathu. (Isa. 55:8, 9) Uye gima kha na nga hi lomba gu hi gira silo si na hi vangeyago sigaradzo. Khu kharato, tepo a hi kutsago gu divaleya hi nga tiyisega gu khethu gu gira isoso si na hi phasa. (Ndzi. 40:4; Isa. 48:17, 18) Ha gu tumba gudzipwa gwathu ethu gima kha hi na nga divaleya. (Mav. 14:12; Jer. 17:9) Naomi a khumbugidwego gupheyani, wari khuye: “Eni nyi di gu khodwa gu kheni gima kha nyi na nga divaleya mwama wangu a nga ba a wona ponografiya. Eni nyi di gu thava gu kheni a na nyi khunguvanyisa gambe mwendro gu a divala gu khuye esi a nga gira si nyi vbiside ngudzu. Eni nyi di pimisa gu kheni Jehovha a ngu pwisisa gudzipwa gwangu. Ganiolu, nyi di tugula gu kheni khu gu ba Jehovha a pwisisa gudzipwa gwangu, uye kha nga ba a dzumeleyana nago. Uye a di gu dziti edzi nyi nga ba nyi dzipwa khidzo nigu a di gu dziti gu khuye si ngu dzega tepo gasi nyi dzipwa gwadi, ganiolu uye a di gu vbweta gambe gu khuye nyi divaleya.”d

HAGULEYA GUDZIPWA NYA GWADI

13. Guya khu Varoma 12:18-21, ginani hi yedego gu gira?

¹³ Tepo hi divaleyago muthu nyo khaguri a nga hi khunguvanyisa, ethu ha gu vbweta gu gira nya singi gu vbindra basi gu hunga gu mba ganeya khesi si giregidego. Abari gu muthu yoyo a nga hi khunguvanyisa i ndriyathu, makungo yathu khu gu andrisa gurula. (Mat. 5:23, 24) Ethu hi nga hatha gu tshikedza likhulo lathu khu wuwadi; ni giviti gyathu khu divalelo. (Leri Varoma 12:18-21; 1 Ped. 3:9) Ginani gi nga hi phasago gu gira isoso?

14. Ginani hi yedego gu zama gu gira, nigu khu ginani?

¹⁴ Hi yede gu dzi garadzeya gu wona muthu a nga hi khunguvanyisa khu ndziya eyi Jehovha a mu wonago khiyo. Jehovha a gu hatha gu wona silo nya sadi si girwago khu vathu. (2 Dzik. 16:9; Ndzi. 130:3) Ha gu vbwetedzeya makhalelo nya mba yadi ga vathu, hi na ma mana hi bwe hi ma vegeya gupima. Ganiolu, tepo hi vbwetedzeyago makhalelo nya yadi ga vathu si na hi vbevbugeya gu va divaleya. Khu giyeyedzo, ndriyathu nyo pwani khu Jarrod wari, khuye: “Si ngu nyi vbevbugeya gu divaleya ndriyathu tepo nyi fananisago gihoso gyaye ni sasamedzo nya silo nya sadi si nyi hlamadzisago gwaye.”

15. Khu ginani si gu na ni lisima gu embeya muthu nyo khaguri gu khuwe u mu divalede?

¹⁵ Gimbe gilo nya lisima hi yedego gu gira, gu embeya muthu a nga hi khunguvanyisa gu khethu hi mu divalede. Khu ginani? Wona esi Naomi a khumbugidwego gupheyani a ganedego. Uye wari, khuye: “Mwama wangu a di nyi wudzisa gu khuye ‘u nyi divalede?’ Tepo nyi nga tula likana gasi gu mu embeya gu kheni ‘nyi ngu gu divaleya’ nyi di samwa. Nyi di tugula gu kheni kha nya nga ba nyi mu divalede khu monyo wangu watshavbo. Khu gu gimbiya nya tepo, nyi si kodzide gu ganeya malito yaya ma gu khayo ‘nyi ngu gu divaleya.’ Tepo nyi nga mu divaleya, mwama wangu a di thesa marongo. Nyi hlamadzisidwe khedzi a ngapwa khidzo gurula, nigu aneni nyi gupwide. Hwane nya isoso, nyi hevbulede gu mu tumba gambe hi bwe hi khala dzipari nya dzadi.”

16. Ginani u gi hevbudego maningano ni gu divaleya?

¹⁶ Jehovha a gu vbweta gu khuye hi divaleya. (Kol. 3:13) Ambari ulolo, si nga hi garadzeya gu divaleya vambe. Ganiolu, hi nga si kodza gu gira isoso ha gu mba veta khu lisabi edzi hi dzipwago khidzo ni gu dzi garadzeya gu mba vega likhulo. Khu kharato, hi nga haguleya gudzipwa nya gwadi. Wona kwadru yi gu khiyo: “Silo siraru hi yedego gu gira si na hi phasago gu divaleya.”

DUNDRUGEYA KHU MAKATEGWA U NA MA MANAGO KHU GU DIVALEYA

17. Ha gu wuyedwa kharini khu gu divaleya?

¹⁷ Hi na ni sighelo nya singi gasi gu divaleya. Wona sighelo nyo khaguri. Nyo pheye, ha gu pimedzeya ni gu tsakisa Papayi wathu nya wuhindzi Jehovha. (Luka 6:36) Nya wuvili, ha gu yeyedza gubonga nya lisine khu gu ba Jehovha a hi divalede. (Mat. 6:12) Nigu nya wuraru, ha gu tsaka khu gu manega ni womi nya wadi ni gu simama ni wupari nyo tiye ni vambe.

18-19. Ginani gi giregidego kholu Denise a nga divaleya?

¹⁸ Tepo hi divaleyago vambe, hi na mana makategwa nya mangi. Khu giyeyedzo, wona esi si dugeledego Denise a khumbugidwego gupheyani. Ambari olu a nga ba a si dziti, mwama wule a nga girisa mhango a di gu luga mano nyo dzitshwedze hwane nya gu lamudwe. Ganiolu, khu gu kutswa khu divalelo wa Denise, uye a di pheya gu hevbula Bhibhiliya ni Dzifakazi dza Jehovha.

¹⁹ Ethu hi ngu dziti gu khethu gu divaleya vambe gilo hi yedego gu dzi garadza gasi hi gi gira — ganiolu hi na wuyedwa ngudzu ha gu gira soso. (Mat. 5:7) Khu kharato, hongoleni hi girani satshavbo hi si kodzago gasi gu pimedzeya edzi Jehovha a divaleyago khidzo.