Khu ginani hi yedego gu vbwetedzeya wusingalagadzi?

1. Hi nga hunga kharini makungo nya yadi nigu ma na dugeleyago? (Mavingu 13:10; 15:22)

HATSHAVBO hi ngu dzina gu hunga makungo nya yadi. Nigu hatshavbo hi ngu dzina gu khethu makungo yathu ma dugeleya. Lito la Nungungulu li ngu hi embeya edzi hi nga vboheyago khidzo makungo yoyo. — Leri Mavingu 13:10; 15:22.

2. Ginani Jehovha a tumbisago gu hi gireya?

² Lisine gu muthu nya wadi hi nga mu hidzimeleyago gasi gu mu lomba wusingalagadzi ni guti khu Papayi wathu, Jehovha. Uye a gu tumbisa gu hi phasa, khu gu hi embeya gu khuye: “Nyi na gu khedzisela, nyi khala singalagadzi wago.” (Ndzi. 32:8) Jehovha a gu tumbisa gu hi ninga wusingalagadzi hi wu vbwetago ni gu hi phasa gu wu thumisa.

3. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

³ Avba nya ndrima yeyi, hi na thumisa Lito la Nungungulu gasi gu hlamula siwudziso sesi nya 4: 1) Makhalelo muni nyi yedego gu manega nawo nya gu ba nyi vbweta gu wuyedwa khu wusingalagadzi nya wadi? 2) Khu mani a nga nyi ningago wusingalagadzi nya wadi? 3) Nyi nga yeyedza kharini gu kheni nya gu vbweta wusingalagadzi khu lisine? 4) Khu ginani nyi yedego gu potsa gu lomba vambe gasi va nyi hungeya makungo?

MAKHALELO MUNI NYI YEDEGO GU MANEGA NAWO?

4. Makhalelo muni hi yedego gu manega nawo gasi hi si kodza gu wuyedwa khu wusingalagadzi nya wadi?

⁴ Hi yede gu dzi nogisa ni gu ninganiseya gasi hi wuyedwa khu wusingalagadzi nya wadi. Hi yede gu dzumeya gu khethu hi ngu vbweta giphaso gya vambe gasi gu hunga makungo nya yadi, ha gu ba hi romo ga giemo nya gu gima hi si tshangani nagyo. Nigu gambe hi yede gu dzumeya gu khethu khandri satshavbo hi sitigo. Ha gu mba dzi nogisa ni gu ninganiseya, Jehovha kha na nga hi phasa. Nigu tepo hi lerigo Lito laye, kha hi na nga wona lisima nya gu thumise wusingalagadzi a hi ningago. (Mik. 6:8; 1 Ped. 5:5) Ganiolu, ha gu dzi nogisa ni gu ninganiseya, hi na khala na hi dongide gasi gu engisa ni gu thumisa wusingalagadzi hi wu manago omu nya Bhibhiliya.

5. Silo muni Dhavhidhe a nga gira si nga hadzi gu mu gira a dzi khusedza?

⁵ Wona esi hi nga si hevbulago khu giyeyedzo gya Pfhumu Dhavhidhe. Esi a giridego na si mu giride a dzi khusedza. Na si khali Pfhumu, a di gu tidwa khu makodzelo yaye nya gu embe gwadi. Uye gambe a di ranwa gasi guya embeleya mbeli ga pfhumu. (1 Sam. 16:18, 19) Jehovha a di hatha Dhavhidhe gasi gu khala pfhumu yi nga hadzi gu landreya, nigu a mu ningide liphuvbo laye nya guage li nga mu gira a manega ni tshivba. (1 Sam. 16:11-13) Vathu va di gu mu ninga wuzundzo kholu a nga pala valala vaye gupata ni Gholiya. (1 Sam. 17:37, 50; 18:7) Nari khatshi Dhavhidhe a di gu dzi khusedza, uye a di hadzi gu pimisa gu khuye olu a nga si kodza gu gira satshavbo sile, kha nga ba a vbweta wusingalagadzi wa vambe. Ganiolu Dhavhidhe a di gu dzi nogisa.

6. Ha gu dziti kharini gu khethu Dhavhidhe a di gu tsaka khu gu hakha wusingalagadzi? (Wona nya kapa.)

⁶ Hwane nya gu ba a khade pfhumu, Dhavhidhe a di hatha dzipari dzi nga hadzi gu mu ninga wusingalagadzi nya wadi. (1 Dzik. 27:32-34) Gasi gu ganeya lisine, ambari na si khali pfhumu, Dhavhidhe a di gu dzi emisede gu engisa wusingalagadzi wa vambe. Uye kha nga ba a dzumeya basi wusingalagadzi nya vama, ganiolu a di dzumeya wusingalagadzi wa nyamayi moyo nyo pwani khu Abhigayili. Uye a di gu tshadhide ni Nabhali, a nga ba a dzi khusedza, a si bongi ni gu mba ninga githawo vambe. Khu gu dzi nogisa, Dhavhidhe a di engisa wusingalagadzi waye, nigu kha nga handro wakone uye potside gu gira gihoso nya gikhongolo. — 1 Sam. 25:2, 3, 21-25, 32-34.

7. Sihevbudzo muni hi si manago khu giyeyedzo gya Dhavhidhe? (Muhevbudzi 4:13) (Wona dzifotu.)

⁷ Hi nga hevbula silo nyo khaguri khu giyeyedzo gya Dhavhidhe. Khu giyeyedzo, ethu adzina hi ngu kodza gu gira gwadi gilo nyo khaguri mwendro hi na ni wuthangeyi nyo khaguri. Ganiolu, kha hi yeli gu pimisa gu khethu hi nguti satshavbo nigu kha hi vbweti wusingalagadzi wa vambe. Gufana ni Dhavhidhe, hi yede gu dzi emiseya gu engisa wusingalagadzi nya wadi, na si si khatadzisegi oyu a hi ningago. (Leri Muhevbudzi 4:13.) Ha gu gira isoso, hi na potsa gu gira sihoso nya sikhongolo si na hi vangeyago sigaradzo gumogo ni vambe.

KHU MANI A NGA NYI NINGAGO WUSINGALAGADZI NYA WADI?

8. Khu ginani Jonatane a nga ba ninganedwa gu ninga wusingalagadzi Dhavhidhe?

⁸ Dundrugeya khu gimbe gihevbudzo hi gi manago khu giyeyedzo gya Dhavhidhe. Uye a di engisa wusingalagadzi a nga ningwa khu vathu va nga ba vari ni wupari nya wadi ni Jehovha nigu va nga ba va pwisisa gwadi giemo gyaye. Khu giyeyedzo, tepo a nga ba a vbweta gu dziti gu khuye Pfhumu Sawule a na andrisa gurula naye, Dhavhidhe a di engisa wusingalagadzi wa Jonatane, gyanana gya Sawule. Khu ginani Jonatane a nga si kodza gu mu ninga wusingalagadzi nya wadi? Kholu uye a diri ni wupari nya wadi ni Jehovha ni gu gambe a di gu muti gwadi Sawule. (1 Sam. 20:9-13) Isoso sa gu hi hevbudza ginani?

9. Khu vamani hi yedego gu va lomba giphaso ha gu ba hi vbweta wusingalagadzi? Tshamuseya. (Mavingu 13:20)

⁹ Tepo hi vbwetedzeyago wusingalagadzi, hi na gira gwadi ha gu wu lomba ga muthu a gu na ni wupari nya wadi ni Jehovha nigu a gitigo gwadi giemo gyathu gasi gu hi ninga giphaso hi gi vbwetago.a (Leri Mavingu 13:20.) Khu giyeyedzo, hongoleni hi khethu ndriyathu nyo khaguri nya muphya a gu vbweta pari nya yadi gasi gu tshadha naye. Khu mani a nga hadzi gu mu ninga wusingalagadzi nya wadi? A gu lomba giphaso ndriyathu a nga mba tshadha, uye adzina saye a nga mu ninga wusingalagadzi nya wadi a na wu manago omu nya Bhibhiliya. Ganiolu, muphya yoyu adzina a na mana giphaso nya gikhongolo a gu wudzisa patwa nyo khaguri a wutigo gwadi nigu wu thumeyago Jehovha khu tepo nyo laphe. Uwo kha wu na nga embeya basi muphya yoyo edzi a nga thumisago khidzo wusingalagadzi nya Bhibhiliya, ganiolu ni esi gambe va nga si vbanya womini wawe.

10. Ginani hi na bhulago khigyo olu?

¹⁰ Kala avba, hi wonide makhalelo mavili hi yedego gu manega nawo ni ava va nga hi ningago wusingalagadzi nya wadi. Olu hongoleni hi wona edzi hi nga yeyedzago khidzo gu khethu ha gu vbweta wusingalagadzi khu lisine, nigu khu ginani hi yedego gu potsa gu lomba vambe gasi va hi hungeya makungo.

NYI NGA YEYEDZA KHARINI GU KHENI NYA GU VBWETA WUSINGALAGADZI KHU LISINE?

11-12. a) Ginani hi yedego gu potsa gu gira? b) Ginani Pfhumu Robhowamo a nga gira tepo a nga ba a vbweta gu hunga makungo nya lisima?

¹¹ Dzimbe dzitepo, muthu nyo khaguri a nga lomba wusingalagadzi vambe. Ganiolu, abari gu uye hungide esi a vbwetago gu gira, uye basi a nga vbweta gu dziti gu khuye vambe vathu va ngu ema ni esi a nga hunga mwendro ne. Muthu nya nga iyoyo kha vbweti wusingalagadzi khu lisine. Uye a yede gu dundrugeya esi si nga giregeya pfhumu Robhowamo.

¹² Robhowamo a di khala pfhumu ya Israyeli tepo Solomoni a ngafa. Tepo a nga khala Pfhumu, Vaisrayeli va diri ni silo nya singi nya sadi, ganiolu va di gu dzipwa nga khatshi Solomoni a di va giride va thuma ngudzu. Vathu va di hidzimeya ga Robhowamo va mu lomba gasi a va vbevbugiseya thumo. Robhowamo a va lombide tepo gasi a kodza gu hunga gilogyo. Uye a di pheya gwadi khu gu lomba wusingalagadzi ga vama va nga ba va dandride khu tanga va nga phasa Solomoni. (1 Dzipf. 12:2-7) Ganiolu, uye a di veta gu magata wusingalagadzi a nga ningwa khu vama vava. Khu ginani a nga gira isoso? Ina Robhowamo a di gu hungide esi a nga ba vbweta gu gira, nigu a di vbweta basi muthu nya gu mu seketeyi? Gasi gu ganeya lisine, tepo a nga lomba wusingalagadzi dzipari dzaye nya vaphya idzo dzi di mu seketeya, nigu uye a di tsakiswa ngudzu khesi dzi nga mu embeya. (1 Dzipf. 12:8-14) Nigu Robhowamo a di embeya vathu vaye esi a nga embedwa khu dzipari dzaye. Kha nga handro wakone, vathu nya vangi va di mu wugeya va bwe va vbweta yimbe pfhumu, nigu isoso si mu vangede sigaradzo nya singi. — 1 Dzipf. 12:16-19.

13. Hi nga tiyisega kharini gu khethu hi ngu wuna khu lisine wusingalagadzi wa vambe?

¹³ Ginani hi gi hevbulago khu giyeyedzo gya Robhowamo? Hi yede gu lomba wusingalagadzi ho ba hi wu vbweta khu lisine. Hi nga gira kharini isoso? Hi nga dzi wudzisa gu khethu: ‘Ina nyi ngu lomba wusingalagadzi khavbovbo nyi dzegeya gu wu veta khu magata kholu khandriso nyi nga ba nyi vbweta gu sipwa?’ Wona giyeyedzo nyo khaguri.

14. Ginani hi yedego gu gi dundruga tepo hi ningwago wusingalagadzi? Ninga giyeyedzo. (Wona fotu.)

¹⁴ Nga dundrugeya khu ndriyathu nyo khaguri a nga ningwa thumo wu nga hadzi gu mu ninga dzitsapawu nya dzingi. Ganiolu na si dzumeyi thumo wowo, uye o pheya khu gu lomba wusingalagadzi lidhota nyo khaguri. Ndriyathu yoyo a embeya lidhota lile gu khuye thumo wowo wu na mu gira a khala hwindzo ni ndranga yaye khu tepo nyo laphe. Lidhota li dundrugisa ndriyathu yoyu khu litshina nya Bhibhiliya li ganeyago khu gu sayisa ndraga yaye khu liphuvboni. (Efes. 6:4; 1 Thim. 5:8) Hongoleni hi khethu ndriyathu wule kha tsakiswa khesi a nga embedwa khu lidhota lile, khavbovbo a wudzisa vambe libandlani kala a mana moyo a na mu embeyago gasi gu dzumeya thumo. Ina ndriyathu yoyo a di gu vbweta wusingalagadzi kamo mwendro a di gu vbweta muthu nyo mu seketeye? Hi yede gu dundruga gu khethu monyo wathu wu nga hi kanganyisa. (Jer. 17:9) Dzimbe dzitepo, wusingalagadzi hi gu mba wu vbweta gu wupwa, khuwo kamo wu nga hadzi gu hi phasa.

KHU GINANI NYI YEDEGO GU POTSA GU LOMBA VAMBE GASI VA NYI HUNGEYA MAKUNGO?

15. Ginani hi yedego gu mba gira, nigu khu ginani?

¹⁵ Jehovha o vbweta gu khuye moyo ni moyo wathu a dzi hungeya makungo. (Gal. 6:4, 5) Kha nga hi nga si wona, gwadi gu muthu na si hungi makungo a vbwetedzeya wusingalagadzi omu nya Lito la Nungungulu ni ga Makristo ma nga vidzwa khu liphuvboni. Ganiolu, hi yede gu dzi woneya gasi hi si lombi vambe va hi hungeya makungo. Vathu nyo khaguri va nga gira isoso khu gu wudzisa vambe khu gu kongoma khavo: “Nari khatshi u di romo ga giemo gyangu, ginani u nga hadzi gu gira?” Vambe va nga gira isoso khu gu hunga makungo nyo fane ni vambe nya mba pheya khu gu pimisa gwadi khu mahungu yoyo.

16. Ginani Makristo ya libandla la Korinto ma nga ba ma yede gu hunga maningano ni gu hodza nyama nya sirengo si nga phasedwa sifananiso? (1 Vakorinto 8:7; 10:25, 26)

¹⁶ Nga dundrugeya khu makungo Makristo ya Korinto ma nga ba ma yede gu hunga maningano ni gu hodza nyama nya sirengo si nga phasedwa sifananiso. Pawulo a di loveya Makristo yale, khuye: “Ethu hi ngu dziti gu khethu gifananiso khandri Nungungulu nigu hi ngu dziti gu khethu gu na ni Nungungulu moyo basi.” (1 Kor. 8:4) Khu kotani nya isoso, Makristo nyo khaguri ma di hunga gu hodza nyama ma nga ba ma renga merkhadhu ambari na yi phasedwe sifananiso. Vambe va di hunga gu khavo kha va na nga hodza nyama yile kholu va di hadzi gu garadzwa khu livhalo lawe. (Leri 1 Vakorinto 8:7; 10:25, 26.) Muthu ni muthu a di dzi hungeya makungo yaye. Pawulo gima kha kutsa Makristo gu hungeya makungo vambe ambari kamo gu pimedzeya esi vambe va giridego. Moyo ni moyo wawe a di yede gu “dzi hlamuleya abune ga Nungungulu.” — Rom. 14:10-12.

17. Ginani gi nga hadzi gu girega ha gu pimedzeya basi esi si hungwago khu vambe? Ninga giyeyedzo. (Wona dzifotu.)

¹⁷ Gi nga girega kharini gilo nyo fane muhuno? Nga dundrugeya vbadugwana khu mahungu ma ganeyago khu sipandre nya novba. Mukristo ni Mukristo, a yede gu dzi hungeya gu khuye a na dzumeya sipandre soso nya novba mwendro ne.b Si nga hi garadzeya gu pwisisa satshavbo si pategago ga mahungu yaya, ganiolu moyo ni moyo wathu a yede gu dzi hungeya abune esi a na girago ga mahungu yaya. (Rom. 14:4) Ha gu khaleya khu gu pimedzeya basi esi vambe va hungago gu gira, gima kha hi na nga manega ni guti. Hi nga si kodza basi gu manega ni guti ha gu dzi hungeya makungo yathu na hi dzi seketeya omu nya Bhibhiliya. (Hebh. 5:14) Ina ka, lini hi yedego gu lomba wusingalagadzi Mukristo a vidzidwego khu liphuvboni? Hi yede gu gira isoso hwane nya gu ba hi giride wugevisisi, ganiolu hi vbweta gambe giphaso gasi hi si kodza gu pwisisa matshina nya milayo nya Bhibhiliya ma pwananago ni giemo gyathu.

SIMAMA GU VBWETEDZEYA WUSINGALAGADZI

18. Ginani Jehovha a hi gireyago?

¹⁸ Jehovha a ngu yeyedza gu khuye a ngu hi tumba kholu a ningide moyo ni moyo wathu gutshulega nya gu dzi hungeyi makungo. Uye a hi ningide Lito laye, Bhibhiliya. Uye a ngu hi ninga dzipari dzi gu na ni guti nigu dzi nga hi phasago gu pwisisa edzi hi nga thumisago khidzo matshina nya milayo nya Bhibhiliya. Khu ndziya yoyo, Jehovha a ngu hi khathaleya gu fana ni Papayi nya lihaladzo. (Mav. 3:21-23) Ginani hi nga girago gasi hi mu yeyedza gubonga gwathu?

19. Hi nga simama kharini gu tsakisa Jehovha?

¹⁹ Dundrugeya khesi: Vavelegi va ngu tsaka ngudzu tepo va wonago sanana sawe na si dandra si bwe si khala sithumi sa Jehovha si gu na ni guti gumogo ni gu phasa vambe. Khu ndziya nyo fane, Jehovha a ngu tsaka ngudzu tepo a hi wonago na hi gu simama gu dandra khu liphuvboni, hi vbwetedzeya wusingalagadzi ni gu hunga makungo ma mu tsakisago.