1925​​—⁠100 myaga hwane

VATHU VA NUNGUNGULU VA DI YEDE GU SIMAMA GU VIREYA

Khu 1925, sihevbuli nya singi nya Bhibhiliya si di gu vireya gu mafu ma khala paradhesi. Khu ginani? Ndriyathu Albert Schroeder, a nga thuma kha nga givbango nya Huwo nya Guthangeye a di tshamuseya gu khuye: “Hi di gu khodwa gu khethu khu 1925 ava vatodzidwego va di hadzi gu hongola ndzadzini nigu sithumi nyo tumbege nya nga Abrahama ni Dhavhidhe va di hadzi gu wuswa va bwe va thangeya omu mafuni.” Khu kharato, tepo si nga mba girega isoso, vandriyathu va di goroga. — Mav. 13:12.

Ambari olu va nga ba va gorogide, sihevbuli nya singi nya Bhibhiliya si di simama gu tshumayela. Avo va di pheya gu wona gu khavo gu tshumayela maningano khu Jehovha gi diri gilo nya lisima ngudzu gasi va gira. Khu giyeyedzo, wona thumo va giridego gasi gu huweleya mahungu ga vathu nya vangi.

DZIFAKAZI DZA JEHOVHA DZI DI GIRA DZIESTASAWU NYA DZINGI NYA RADHYU

Khu 1924, vathu nya vangi va di engiseya radhiyu WBBR. Khu gu landreya, khu 1925 sihevbuli nya Bhibhiliya si di vbaha yimbe estasawu nya radhyu, khu tepo yeyi vbafuvbi ni Chicago, Illinois. Estasawu yoyo nya yiphya yi di ranwa gupwani WORD. Ralph Leffler a nga phasedzeya gu gira estasawu yoyo a gu ganeya gu khuye: “Dziteponi nya girame, vbawutshigutunu, vathu nya vangi va khalago ga malanga nya hwindzo va di gu engiseya radhyu.” Khu giyeyedzo, ndranga mweyo yi vbanyago gipimo nya 5000 dzikilometru (3000 milhas) gukhugeya khu Estasawu ya Piloto, Alasca, yi di engiseya mahungu nyo pheye ma nga huweledwa khomu nya radhyu. Hwane nya gu ba yi engisede, iyo yi di loveya lidangaliya vale va nga ba va thuma radhyu gasi gu va bonga khu gu theya mahungu ya liphuvboni ma tiyisago.

Mukhedziseyi nya 1 nya Dezembro nya 1925, wu tshamusede gu khuwo khu ginani vathu nya vangi va nga si kodza gu engiseya longoloko ambari va nga ba va vbanya hwindzo ngudzu. Uwo wari khuwo: “Radhyu yeyi mweyo nya iyo yi gu na ni tshivba ngudzu Estados Unidos. Vathu va nga engiseya radhyu yeyi khu Leste ni Oeste gwa Estados Unidos, Cuba ni norte ga Alaska. Vathu nya vangi va nga ba va si tuguli lisine, va li tsakede khu gu engiseya mahungu ma nga ba ma thedwa omu nya radhyu yeyi.”

Khu tepo yayimweyo, Sihevbuli nya Bhibhiliya si di gu dzi garadza gasi gu thumisa radhyu gasi gu tshumayela mahungu nya yadi Canadá. Khu 1924, estasawu nya radhyu CHUC yi di vbahwa Saskatoon, Saskatchewan. Yi diri radhyu nyo pheye nya tshetshe eyi Canadá. Khu 1925, avo va di yede gu mana wumbe wulanga nya wukhongolo gasi gu gira estasawu. Khu kharato, hengeledzano yi di fulugisa silo va nga ba va si thumisa eyi radhyu vaya si vega Regent Building, a gu wulanga yi nga ba yi girwa teyatru eyi Saskatoon va nga gu renga va bwe va gu vbahedza gasi gu gira estasawu.

Khu kotani nya estasawu yeyi nya radhyu, vathu nya vangi va vbanyago omu nya sidhoropana ni mambe malanga ya hwindzo eyi Saskatchewan va pwide mahungu nya yadi khu tepo nyo pheye. Khu giyeyedzo, ga lidhoropa nyo khaguri li khalago hwindzo, nyamayi moyo nyo pwani khu Graham a di lova lidangaliya na lomba mabhuku hwane nya gu ba a engisede longoloko khomu nya radhyu. Ndriyathu George Naish a di khuye gilombo gya nyamayi yoyo gi diri gya givbiredza si nga va gira va dzegeya gu mu rumeya yatshavbo “Mabhuku ma seketedwago omu nya Bhibhiliya.” Hwane nya tepo yeyi, Graham a di huweleya mahungu nya Mufumo malanga nya mangi.

LISINE NYA LISIMA

Mukhedziseyi nya 1 nya Março nya 1925, wu diri ni ndrima yi nga ba yi ndrindra ngudzu gupima yi gu na ni hungo nya mahungu wu gu khuwo, “Nascimento da Nação.” Khu ginani ndrima yeyi yi nga ba yiri ni lisima? Sihevbuli nya Bhibhiliya si di gu dziti gu khiso Sathane a gu fumeya madhemoni, wukhongeyi nya malipha ni mifumo nya litigo leli. Satshavbo sesi sa gu woneledwa khuye. Ganiolu, khu gu thumisa ndrima yeyi, “githumi nya gutumbege ni nya gugengeye” gi phaside vandriyathu vatshavbo gu pwisisa gu khavo Jehovha nuye a na ni hengeledzano yaye, yi hambanidego ngudzu ni hengeledzano ya Sathane nigu yi mu wugeyago. (Mat. 24:45) Gu diga isoso, githumi nya gu tumbege nigyo nyo gengeyi, gi di tshamuseya gu khigyo Mufumo wa Nungungulu wu phede khu 1914, nigu khu mwaga wowu yi di girega ‘nyimbi ndzadzini’ nigu Sathane ni madhemoni yaye va di tutumiswa khu ndzadzini nigu vomo omu mafuni. — Gutu. 12:7-9.

Mapwisiselo yaya nya maphya ma garadzede sihevbuli nyo khaguri nya Bhibhiliya gu ma dzumeya. Khu kharato, ndrima yeyi yi ganede gu khiyo: “Ha gu lomba gu khethu ni wevbini a na lerigo Mukhedziseyi wowu a gu mba dzumeleyana ni mapwisiselo yaya nya maphya, a laphisa monyo a bwe a tumba Jehovha tepo a mu thumeyago khu gu tumbega.”

Tom Eyre, a gu colportor (muhuno gu tidwago kha nga piyonero) wa Grã-Bretanha, a ganede edzi sihevbuli nya singi nya Bhibhiliya si nga dzipwa khidzo khu kotani nya ndrima yeyi: “Vandriyathu va di tsaka ngudzu khu gupwa tshamuselo nya libhuku la Gutuledwa gipimo 12. Tepo hi nga tugula gu khethu Mufumo wa Nungungulu wu phede gu fuma ndzadzini, hi di tsaka ngudzu nyo bwe hi kutsega gu bhuleya vambe khu mahungu nya yadi. Isoso si hi giride hi vbweta gu engedzeya gu tshumayela khu sighingi, nigu si hi phaside gu wona silo nyo mbure Jehovha a na girago mindru wa tshigu.”

SIHEVBULI NYA BHIBHILIYA SI DI HEVBULA GU KHISO SI DI YEDE GU TSHUMAYELA MANINGANO KHU JEHOVHA

Muhuno, Dzifakazi dza Jehovha dzi ngu mati gwadi malito ma gu romo omu ga Isaya 43:10 ma gu khayo: “‘Enu mu dzifakazi dzangu,’ a ngu ganela Pfhumu Nungungulu, ‘nyi gu hathide gasi u khala githumi gyangu.’” Ganiolu, na wu si vbohi mwaga nya 1925, lowo wowu kha wa nga ba wu khumbugwa ngudzu omu nya mabhuku yathu. Ganiolu isoso si vbindrugedzide. Ndrani nya 1925, Mukhedziseyi wu ganede khu lowo wa Isaya 43:10 ni 12, omu nya 11 dzirevhista!

Guhegisani nya Agosto nya 1925, Sihevbuli nya Bhibhiliya si di tshangana avba nya kongresu eyi Indianápolis, Indiana. Ndriyathu Rutherford a di lova mahungu gasi gu hoyozeya ava va nga ba vata kongresu. Mahungu yoyo ma di gu romo omu nya longoloko nyo ghandlwe nya kongresu, nigu mahungu yoyo ma di gu ganeya gu khayo: “Hi dzude avba nya kongresu yeyi gasi gu ta mana . . . tshivba ya Pfhumu yi na hi phasago guya tshumayela khu sighingi kha nga Dzifakazi dzaye.” Ndrani nya 8 matshigu nya kongresu, vatshangani va di kutswa gu ninga wufakazi maningano khu Jehovha ga yatshavbo mathomo va na manegago nawo.

Khu Sabhadho nya 29 nya Agosto, ndriyathu Rutherford a di vega ganelo yi nga ba yiri ni hungo nya mahungu wu gu khuwo: “Um apelo à ação.” Omu nya ganelo yaye, a di tshingisa lisima nya thumo nyo tshumayele: “Jehovha a gu embeya vathu vaye gu khuye . . . : ‘Enu, khenu dzifakazi dzangu . . . eni kheni Nungungulu.’ Khu gu landreya, uye a gu ninga gileletelo khu gu thumisa malito yaya nya tshivba ma gu khayo: ‘Girani giwoniso gasi va nya mayigo va wone!’ Vale basi va gu romo mafuni va nga fakazago maningano khu Jehovha khu vale a va gimbidzisago khu liphuvbo laye nya guage kholu vathu vaye.” — Isa. 43:12; 62:10.

Hwane nya gu ba ndriyathu Rutheford na giride ganelo yaye, a di leri lidangaliya li ranwago pwani “Mensagem de Esperança”. Vatshavbo vatshangani va di dzumeleyana ni lidangaliya leli li nga ba li ganeya gu khilo Mufumo wa Nungungulu khuwo basi wu nga hadzi “gu resa gurula, womi nya wadi, litsako nigu tshulega.” Khu gu gimbiya nya tepo, lidangaliya leli li di vbindrugedzedwa khu malimi nya mangi ni gu ghandlwa gasi li thumiswa gutshumayelani. Gu ningedwe gipimo nya 40 dzimiliyoni nya dzikopiya.

Sihevbuli nya Bhibhiliya kha sa vbindrugedza lina laso gasi va pheya gu ranwa khu lina Dzifakazi dza Jehovha khu myaga nya yingi. Ganiolu, iso si di engedzeya gu pwisisa edzi si nga ba siri ni lisima khidzo gu tshumayela maningano khu Jehovha ni gu mu emeya.

SIHEVBULI NYA BHIBHILIYA SI PHEYA GU GIRA MAENDRO NYO BWELELEYI VALE VA NGA YEYEDZA GUTSAKEYA

Khu kotani nya olu tengo nya sihevbuli nya Bhibhiliya wu nga ba wu engedzeya Mafuni gwatshavbo, hengeledzano yi di kutsa vandriyathu gu mba ningeya basi mabhuku, ganiolu va gira gambe maendro nyo bweleleyi vale va nga yeyedza gutsakeya. Hwane ya lidima li nga manega nya gu ningeyi gidangaliyana gi gu khiyo “Mensagem de Esperança”, Boletima nyo khaguri yi di khiyo: “Girani malulamiselo nyo bweleye ga dzindranga gu nga tshidwa kopiya nya gidangaliyana nya ‘Mensagem de Esperança.’”

Boletim nya Janeiro ya 1925, yi diri ni matshango yaya nya gihevbuli nyo khaguri nya Bhibhiliya gya Plano, Texas: “Hi di samadziswa ngudzu kholu gipandre gegi gi di thumwa ngudzu guvbindra simbe sipandre nya siphya. Lidhoropa nyo khaguri nya lidugwana la gipandreni gwathu, li di tshumayedwa ngudzu gu vbindra 5 myaga yi nga vbindra. . . . Nigu matshigoni yaya, ndriyathu nya nyamayi nyo pwani khu Hendrix ni mamayi wangu va di pheledza gu tshumayela gambe gipandreni momu, nigu va ningede mabhuku nya mangi gu vbindra [gale].”

Nigu ga litigo la Panamá, piyonero moyo a di lova gu khuye: “Vathu nya vangi va nga nyi tutumisa khu gaya gwaye va yeyedzide gutsakeya tepo nyi nga va wuseya tepo nyi nga bweleya khu litshigu nya wuvili mwendro nya wuraru. Ga mwaga wu nga vbindra, nyi di vbedza tepo nya yingi na nyi gu tshumayela ni gu gira maendro nyo bweleleyi ga vale va nga yeyedza gutsakeya, nigu nyi manegide ni litsako nya likhongolo.”

GU WONA MINDRU WA TSHIGU

Khu mahegiso nya 1925, ndriyathu Rutherford a di loveya vapiyonero nigu tshamusede esi si nga girwa thumoni nyo tshumayele ga mwaga wule ni esi va nga ba va yede gu gira khu gu landreya. A di khuye: “Ndrani nya mwaga wu nga vbindra enu mu manegide ni lithomo nya gu tiyise vale va nga ba va garadzegide. Ambari olu si nga mi ninga litsako . . . ganiolu mwaga wutago wu na hi ninga mathomo nyo khale Dzifakazi dza Nungungulu ni Mufumo waye ni gu phasa vathu nya vangi gu gira gipandre nya vathu vaye. . . . hatshavbo hongoleni hi simama gu khusedza malito yathu hi embeleya Dzindzimo nyo dhumise Nungungulu ni Mufumo waye.”

Gu hegisa nya 1925, vandriyathu va di gu gira malulamiselo nya gu engedzeyi Bheteli ya Brooklyn. Nigu khu 1926, wu di hadzi gu pheya thumo nyo vbahe wu nga dongisedwa khu hengeledzano.