Na Tsakedwe Khu Nungungulu
HA GU thumeya Jehovha nigu ha gu vbweta gu tsakedwa ni gu kategiswa khuye. Ganiolu hi nga tsakedwa kharini khu Nungungulu? Matshiguni nya gulowe nya Bhibhiliya, vathu nyo khaguri va giridego sighoho nya sikhongolo va di bwe va tsakedwa gambe khu Nungungulu. Vambe va diri ni makhalelo nya yadi ganiolu khu mahegiso kha va tsakedwa khu Nungungulu. Khu kharato adzina hi nga dzi wudzisa gu khethu: “Ginani egi Jehovha a gi khedzago ga moyo ni moyo wathu?” Giyeyedzo gya Robhowamo, pfhumu ya Judha, gi nga hi phasa gu mana hlamulo nya giwudziso gyogyo.
MAPHELELO NYA GUVIVBE
Solomoni, papayi wa Robhowamo, a diri pfhumu ya Israyeli khu 40 myaga. (1 Dzipfhumu 11:42) Hwane nyo ba papayi waye a fude, Robhowamo a di khuga khu Jerusalema a hongola Sikemi gasi gu ya khala pfhumu. (2 Dzikoronika 10:1) Ina a di gu thava gu khala pfhumu? Solomoni a ti gu tidwa khu guti gwaye nya gukhongolo. Olu, Robhowamo a di yede gu yeyedza gu khuye a diri ni guti nyo ningane gu lulamisa gigaradzo nya gikhongolo.
Vaisrayeli va di gu dzipwa na va gu tshaniswa, khu kharato va di rumeya vaemeyi gasi va ya embeya Robhowamo esi va nga ba va vbweta gu khavo a gira: “Babe wago a di hi rwega mirwalo ni mikhinyavedzo nya gulemele; gasi olu, uwe hi vbevbugisele rwalo yoyu nya gulemele, hi nga rwegwa khu babe wago, gasi ethu hi kodze gu gu thumela.” — 2 Dzikoronika 10:3, 4.
Robhowamo a diri ga giemo nyo garadze. Nari khatshi a di giride esi si nga ba si vbwetwa khu vathu, uye ni ndranga yaye ni ava va nga ba va khala ndrangani nya wufumu va di hadzi vbeledwa khu wurendra va nga ba va olovede gu wu mana. Ganiolu, nari khatshi a di bombide gilombo gyawe, va di hadzi mu wugeya. A di hadzi rini? Gupheya a di ganeya ni vama va dandridego khu tanga va nga ba va oloveya gu phasa papayi waye. Va di mu kutsa gu engisa vathu. Ganiolu Robhowamo a di ya ganeya ni vathu nya tanga yaye, a hunga gu tshanisa vathu khu ndziya nyo vivbe ngudzu. A di va embeya gu khuye: “Babe wangu a mi lemedzide khu dzinyandra nya gulemele, aholu eni nyi na wu engedzela; babe wangu a mi tsayiside khu gu mi kwamula khu dzimboma, aholu eni nyi na mi tsayisa khu dzihume.” — 2 Dzikoronika 10:6-14.
U ngu gi wona gihevbudzo avba nya esi? Muhuno, hi na ni vathu nya vangi va dandridego khu tanga va thumeyago Jehovha khu myaga nya yingi, ava va nga hi phasago gu hunga gwadi silo. Hongoleni hi gengeya hi bwe hi va engisa. — Joba 12:12.
VA DI ENGISA MAGANA YA JEHOVHA
Robhowamo olu a di tshanganisa masotshwa yaye gasi gu ya dwana ni mahundzu nya vawugeyi. Khu kharato, Jehovha a di rumeya muprofeti Semaya a ya va embeya gu khuye: “Mu nga dugi mu ya dwana ni vandriyanu va na Israyeli, muthu ni muthu a na bwelele gaya gwaye, kholu eni kheni nyi giridego thumo wowu.” — 1 Dzipfhumu 12:21-24.a — Wona tshamuselo wa vbavbatshi.
Ina si di gu mu vbevbugeya Robhowamo gu engisa Jehovha? Ginani egi vathu va nga hadzi gi pimisa khu pfhumu yawe nya yiphya? Uye a di va embede gu khuye a na va tsayisa “khu dzihume,” ganiolu ga tepo yeyi gimwalo a nga hadzi gu gira khu wuwugeyi wowu! (Fananisa ni 2 Dzikoronika 13:7.) Ambari ulolo, kha khathala khesi vathu va nga hadzi pimisa khuye, pfhumu ni mosotshwa yaye va di “yingisa magana ya [Jehovha, NM], va bwelela magaya gwawe kha nga idzo PFHUMU Nungungulu a nga ganelago khidzo.”
Ginani hi gi hevbulago avbovbo? Wugengeyi gu engisa Jehovha tepo yatshavbo ambari vathu va gu hi hega khu gu gira isoso. Nungungulu a na hi kategisa tepo yatshavbo ha gu mu engisa. — Dhewuteronome 28:2.
Ina Robhowamo kategisidwe khu gu engisa gwaye? Robhowamo fumide mahundzu ya Judha ni Bhejami, a bwe a hunga gu vbaha mambe madhoropa sipandreni momo. Mambe a di bwe a ma “tiyisa ngudzu.” (2 Dzikoronika 11:5-12) Nya lisima ngudzu ga satshavbo khu gu uye engiside milayo ya Jehovha khu tepo nyo khaguri. Khu kotani nya olu mufumo nya likhume mahundzu wu phedego gu khozeya sifananiso, nya vangi vakona va iyoyo va di hongola Jerusalema va ya seketeya Robhowamo ni wukhozeyi nya lisine. (2 Dzikoronika 11:16, 17) Khu kharato, khu kotani nya olu Robhowamo a engisidego Jehovha, mufumo waye wu di tiya.
GIGHOHO NI GUDZILAYA GA ROBHOWAMO
Tepo mufumo wa Robhowamo wu nga tiya, a di gira silo nya guvivbe. A di diga gu engisa nayo wa Jehovha a pheya gu khozeya vanungungulu nya malipha! Khu ginani? Nari a di kutsedzedwa khu mamayi waye a nga ba ari muAmoni? (1 Dzipfhumu 14:21) Kha hi dziti, ganiolu litigo li di landreya giyeyedzo gyaye nyo vivbe. Khu kharato Jehovha a di dzumeleya Pfhumu Sisaki wa Egipito gu wandra madhoropa nya mangi mufumoni wa Judha. Isoso si giregide ambari olu Robhowamo a ma tiyisidego ngudzu madhoropa yoyo! — 1 Dzipfhumu 14:22-24; 2 Dzikoronika 12:1-4.
Giemo gi di vivba ngudzu tepo Sisaki a ngata ni masotshwa yaye va ta wugeya Jerusalema, omu Robhowamo a nga ba a fuma umo. Ga tepo yeyi, muprofeti Semaya a di ninga Robhowamo ni dzindruna dzaye mwangu wu nga ba wuta khiyo ga Nungungulu: “Enu mu nyi digide, khu kharato Eni neni nyi ngu mi ningelani mandzani ga Sisaki.” Ginani a giridego Robhowamo tepo a nga kawukwa? A di dzumeya gukawukwa! Bhibhiliya yari khiyo: “Manganagana ya na Israyeli, gumogo ni mufumeli, va di dzi nogisa va ganela, khavo: ‘PFHUMU Nungungulu lulamide.’” Khu kharato Jehovha a di vbulugisa Robhowamo, nigu Jerusalema kha tshungunudwa. — 2 Dzikoronika 12:5-7, 12.
Hwane nya isoso, Robhowamo a di simama kha nga pfhumu nya mufumo wa Judha. Na si gufi, a di ninga siningwa nya singi sanana saye. Adzina a di gu vbweta gu tiyisega gu khuye kha va na nga wugeya ndriyawe Abhiya, oyu a nga hadzi fuma khu gu landreya. (2 Dzikoronika 11:21-23) Khu gu gira isoso, Robhowamo giride silo khu wugengeyi ngudzu guvbindra esi a giridego na ngari muphya.
ROBHOWAMO A DIRI MUTHU NYA WADI MWENDRO NYO VIVBE?
Ambari olu Robhowamo a giridego silo nyo khaguri nya sadi, Bhibhiliya yo ba yi ganeya khu mufumo waye yari khiyo: “A di gira guvivba.” Khu ginani? Khu gu “kha nga dzi vegisa khu monyo waye watshavbo, guti gugola ga PFHUMU Nungungulu.” Khu kharato Jehovha kha nga tsaka khuye. — 2 Dzikoronika 12:14.
Robhowamo a diri mwalo wupari nyo tiye ni Jehovha, kha nga Dhavhidhe
Ginani hi nga gi hevbulago khu womi wa Robhowamo? Uye engiside Nungungulu khu dzitepo nyo khaguri. Nigu girede silo nyo khaguri nya sadi vathu va Jehovha. Ganiolu a diri mwalo wupari nyo tiye ni Jehovha, nigu a diri mwalo gudogoreya nya gukhongolo nya gu mu tsakise. Khu kharato, a di diga gu gira silo nya sadi a pheya gu khozeya vanungungulu nya malipha. Adzina u nga dzi wudzisa gu khuwe: ‘Tepo Robhowamo a nga dzumeya gu kawukwa khu Jehovha, ina kamo a di gu gira isoso khu gu ba na a dzi layide ga sihoso saye ni gu vbweta gu tsakisa Nungungulu? Mwendro khu kotani nya esi vambe va nga ba va khavo a di yede gu gira?’ (2 Dzikoronika 11:3, 4; 12:6) Khu gu gimbiya nya tepo a di bwe a gira silo nyo vivbe gambe. Uye a di hambanide ngudzu ni kokwe waye Pfhumu Dhavhidhe! Lisine gu Dhavhide giride sihoso. Ganiolu dzi layide khu monyo watshavbo khu sighoho a giridego. Nigu a di gu haladza Jehovha ni wukhozeyi nya lisine womini waye watshavbo. — 1 Dzipfhumu 14:8; Ndzimo 51:1, 17; 63:1.
Hi nga hevbula silo nya singi ga matimo yaya nya Bhibhiliya. Si ngu zundzega tepo vathu va sayisago dzindranga dzawe khu nyamani va bwe va gireya silo nya sadi vambe vathu. Ganiolu, gasi gu tsakedwa khu Jehovha, hi yede gu mu khozeya khu ndziya yi mu tsakisago, hi bwe hi manega ni wupari nya wukhongolo naye.
Gasi gu hi vboheya misuwo yoyo, gu vbwetega hi engedzeya lihaladzo lathu khu Jehovha. Kha nga nilo wu simamago gu dzura khu gu thedzedwa dzikhuni, ha gu hevbula Lito la Nungungulu tshigu ni tshigu, hi dundrugeya khesi hi si hevbulago, ni gu simama gu gombeya hi na engedzeya lihaladzo lathu khu Nungungulu. (Ndzimo 1:2; Varoma 12:12) Nigu lihaladzo lolo li na hi kutsa gu tsakisa Jehovha ga satshavbo hi girago. Si na hi kutsa gambe gu dzi laya ha gu hosisa hi bwe hi lomba gu divaledwa khu Jehovha. Khavbovbo kha hi na nga fana ni Robhowamo ganiolu hi na simama gu tumbega wukhozeyini nya lisine. — Judha 20, 21.
a Khu kotani nya olu Solomoni a nga mba tumbega, Nungungulu a di ganede gu khuye mufumo wu di hadzi kabaniswa khu vbakari. — 1 Dzipfhumu 11:31.