Cibalo 76
Ikulya amu Farisi
JESU naamana kwiingula basikukazya kujatikizya nkwajana nguzu zyakuponya muntu watakali kwaambaula, imu Farisi wamutamba kucakulya. Kabatanalya, iba Farisi bacita cilengwa cakusamba mumaanza kusika mutukokola. Balacita obu kabatanalya alimwi abamana alimwi naaba akati-kati kuti kakuli zyakulya zyaandeene. Nokuba kuti cilengwa tacityoli mulawo wa Leza uulembedwe, cilaindilila ali zyeezyo nzyayanda Leza kumakani aakusalala kwacilengwa.
Jesu naatacitobela cilengwa eci, simeenzaakwe wagambwa. Nokuba kuti kugambwa kwakwe tanaakwaamba, Jesu wakubona elyo ulaamba: “Nywebo noba-Farisi, mulasalazya cinywido amutiba kunze, anu mukati mulizywide kunyanga abubi. Nywebo, nobafubafuba, oyo uwakacita kunze engwe ngowakacita amukati na?”
Aboobo Jesu wayubulula busikuupaupa ameso bwaba Farisi balo banga balasamba kumaanza kwiinda mucilengwa pele balaalilwa kusanzya myoyo yabo kuzwa kububi. Walailila ategwa: “Amupe zipo nzizyo zyamukati, nkokuti zyoonse zilasalala kulindinywe.” Ikupa kwabo kweelede kukulwaizigwaa moyo waluyando kutali kulombozya kuti bakkomanisye bamwi akuliceengezya kwabo kwakutondezya bululami.
Jesu wazumanana ategwa: “Maawe nywebo, noba-Farisi, nkaambo mulapaizya cimanyakumi canamunkulungwe ebbondwe ezisyu zyoonse, kwalo mwainda bululami aluzyalo lwa-Leza, anukuti ngoonya aya ngomwali kweelede kwaacita akutaaleka ayo amwi.” Imulawo wa Leza kuli Israyeli waamba kuti beelede kupa cakkumi naa cibeela cakkumi cacikafwu cizwa mumuunda. Namunkulungwe abbondwe nzisyu. Iba Farisi balapa cakkumi noziba zisyu zili boobu zitayandiki kapati pele Jesu wabasinganya nkaambo kakutabikkila maanu kuzintu ziyandika ncobeni kuti batondezye luyando, kubaa luzyalo alimwi akulibombya.
Kaciyaambele kubasinganya, Jesu ulaamba: “Maawe nywebo, noba-Farisi, nkaambo mulayanda zyuuno zyakumbele muzikombelo, akwaanzigwa muzisambalilo. Maawe nywebo, nkaambo mulikozyene ezyuumbwe izitalibonyi, nkabela bantu abazilyata tabazizi kuti nzizyo.” Ikutasalala kwabo takulibonyi pe. Icikombelo caba Farisi cilabotelezya anze pele kucilangila mukati taciyandiki pe! Cigamide kuupaupa ameso.
Naaswiilila kusinganya kuli boobu, similawo, umwi wabaabo bauzyi Mulawo wa Leza watoongooka ulaamba: “Mufundisi, mboamba obo watutukana aswebo.”
Jesu wabapa mulandu abalo aba bacibwene mu Mulawo ulaamba: “Maawe anywebo, nobasimilao, nkaambo mutwika bantu mikuli milemu iiminya, anu nywebo nobeni tamwiijati mikuli eyo nekuba kumunwe wanu omwe. Maawe kulindinywe, nkaambo muyaka zyuumbwe zyabasinsimi, abamauso mbabakabajaya.”
Imikuli Jesu njaamba nzilengwa zyaambwa buyo pele aba basimilawo tabakonzyi kunyamuna nokaba kasyoonto kamilawo eyi kutegwa bantu cibaubaubile. Jesu wayubulula kuti balazuminizya akukujayigwa kwabasinsimi aboobo wabacenjezya kuti: “Akayandaulwe kulibasunu malowa oonse aabasinsimi aakatilwa kuzwa kumatalikilo aanyika, kuzwa kubulowa bwa-Abele mane kusikila kubulowa bwa-Zakariya, uwakajayigwa akati kacituulilo eŋanda ya-Leza. Ii, ndati kulindinywe, buyooitwa kulibasunu.”
Inyika yabantu bakonzya kunununwa yakatalika ciindi Adamu a Eva nobakazyala bana aboobo Abele wakapona “kumatalikilo aanyika.” Naakamana kujayigwa calunya Zakariya, basikalumamba baku Suriya bakasaala Judaya. Pele Jesu wasinsima kusaala kwiinda kubija kwabantu bapona muciindi cakwe nkaambo kabubi bwiindide. Oku kusaalwa kwacitika nokwainda myaka iili 38, mu 70 C.E.
Kacizumanana akusinganya kwakwe, Jesu ulaamba: “Maawe kulindinywe, nobasimilao, nkaambo mwacitola cijuzyo caluzibo, tamukwe nomwanjila nobeni, abalo abali kunjila mwabakasya.” Aba bauzyi kabotu Mulawo balaa mulimo wakupanduluda bantu Jwi lya Leza, ikujalula ncolyaamba. Pele cabaalila kucita obu alimwi bantu babanyanga acoolwe cakuteelela.
Iba Farisi abasimilawo bakalala kapati akaambo kakuti Jesu wabayubulula. Naazwa muŋanda, batalika kumukazya kapati alimwi bamubunganina kababuzya mibuzyo. Basoleka kumusunka kutegwa aambe cimwi cintu cikonzya kupa kuti aangwe. Luka 11:37-54; Deuteronomo 14:22; Mika 6:8; 2 Makani 24:20-25.
▪ Nkaambo nzi Jesu ncaasinganizila ba Farisi abahaazibwene mu Mulawo?
▪ Mmikuli nzi basimilawo njobatulika bantu?
▪ Ino “kumatalikilo aanyika” kwakali lili?