LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w99 9/1 map. 13-14
  • Mibuzyo Yabasikubala

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Mibuzyo Yabasikubala
  • Ngazi Yamulindizi—1999
  • Makani Aakozyenye
  • Cikwati—Ncipego Kuzwa Kuli Leza Siluyando
    ‘Amuzumanane Kukkala Muluyando lwa Leza’
  • Mbomunga Mwalibambila Lukwatano Luzwidilila
    Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
  • Cikwati—Ncipego Kuzwa Kuli Leza
    Mbomukonzya Kukkala Muluyando lwa Leza
Ngazi Yamulindizi—1999
w99 9/1 map. 13-14

Mibuzyo Yabasikubala

Ino kutangana ncintu cipati buti ku Banakristo?

Kutangana kukwatana tacileteli buyo kukkomana pe, pele ncintu cipati. Taakwe Munakristo weelede kuubya-ubya makani aakutangana, kayeeya kuti ulakonzya kucimana kufwumbwa mpayandila akaambo kaniini buyo. Iciindi cakutangana nceciindi bantu bobile ncobeelede kuzibana kabotu kabatana kwatana.

Notwaambaula makani aaya tweelede kuziba kwaamba kuti izilengwa zyabantu alimwi azintu zicitwa bantu kabatana kwatana zilisiyene kapati mumasena amwi amuziindi. Ibbaibbele lilacitondezya eeci.

Ibana basimbi ba Loti bobile balo ‘batakaninga akuziba mwaalumi,’ bakali tangene munzila imwi abaalumi banyenzi bobile. ‘Bakwe’ ba Loti ‘bakali kuzookwata bana bakwe basimbi,’ pesi Ibbaibbele talitwaambili pe mbuli mbobakatangana. Sena bana ba Loti bakali bapati? Sena bakali alwaanguluko lwakulisalila beni uunga wabakwata? Sena bakali tangene kwiinda mukutondezya antangalala kubuleya? Tatuzi pe. (Matalikilo 19:8-14) Tulizi kuti Jakobo lwakwe wakabandika abausyi Rakele kuti akwate Rakele amaniizya kubabelekela kwamyaka iili ciloba. Nokuba kuti Jakobo wakali kwiita Rakele kuti “banangu” teebakali kuswaana mumyaka eyo. (Matalikilo 29:18-21) Acimwi cikozyanyo ncica Davida. Kataninga kwata mwana wa Saulo, wakeelede kulwana ba Filisti akubazunda. Ikuti Davida kacita ncaakaambilidwe a Saulo, wakali kuzookwata mwana wakwe, Mikala. (1 Samuele 18:20-28) Eezyo zilengwa “[zya]kutangana” zyakalisiyene-siyene alimwi ziliindene azilengwa zicitwa mumasi manji sunu.

Mulawo wa Musa wakali amilawo yakali kweendelezya lukwatano alimwi akutangana. Mucikozyanyo, imwaalumi wakali kukonzya kubaa bakaintu banji; wakalaangulukide kuleka mukaintu akaambo katwaambo tunji, pesi teecakali kukonzyeka kumukaintu kucita boobo. (Kulonga 22:16, 17; Deuteronomo 24:1-4) Imwaalumi woongelezya nakalindu uutatangidwe akoona awe, wakeelede kumukwata ikuti naa bazumina bausyi alimwi taakali kukonzya kumuleka. (Deuteronomo 22:28,29) Milawo imwi yakeelede kutobelwa mulukwatano, atwaambe mbuli ziindi banabukwetene nobatakeelede kuswaana. (Levitiko 12:2, 5; 15:24; 18:19) Ino milawo nzi yakali kweendelezya cilengwa cakutangana?

Kwakali kwiindana akati kamusimbi muna Israyeli uutangidwe ayuulya uutatangidwe; musimbi uutangidwe munzila imwi wakali kubonwa kuti ulikwetwe. (Deuteronomo 22:23-29; Matayo 1:18, 19) Bana Israyeli teebakayelede kutangana naa kukwatana abasiluzubonyina. Ikanjikanji aaba bakali basazinyina, pele ikutangana alimwi alukwatano zimwi ziindi zyakali kukasigwa akaambo kamilawo yalukono. (Levitiko 18:6-20; amubone Ngazi Yamulindizi ya March 15, 1978 yamucingisi amapeeji 25-8.) Cilalibonya kuti babelesi ba Leza teebakeelede kuubya-ubya lutangano.

Bana Israyeli bakeelede kutobela zyoonse zyakali kwaamba Mulawo, pesi Banakristo tabaangilidwe a Mulawo oyo kubikkilizyaa milawo yeendelezya kutangana naa lukwatano. (Ba-Roma 7:4, 6; Ba-Efeso 2:15; Ba-Hebrayo 8:6, 13) Jesu wakayiisya kuti mulawo uutobelwaa Munakristo kujatikizya lukwatano uliindene a Mulawo wa Musa. (Matayo 19:3-9) Taakwe naakaubya-ubya lukwatano antela cilengwa cakutangana. Ino mbuti kwalo kutangana akati ka Banakristo?

Muzisi zinji umwi aumwi ulalisalila muntu ngwayanda kuyookwata naa uutiikamukwate. Ikuti naa musankwa amusimbi basyomezyanya kuti bakakwatane, baambwa kuti batangana. Ikanjikanji taakwe ntaamu iiyandika ikuzibya buleya kuti batangana. Muzisi zimwi mwaalumi upa mwanakazi nweenwe kuti cibe citondezyo cakutangana kwabo. Ibamwi balaambilizya kutangana oku kubasiluzubonyina akubeenzyina nobabungana kucisusulo camukwasyi naa nobaboola antoomwe kukapobwe kasyoonto. Eezi zilengwa nzyakulisalila tazizwi mu Magwalo pe. Ikutangana ncipangano cabantu bobile.a

Munakristo tayelede kubinda ikweeba naa kweebwa akutangana antela kukwata naa kukwatwa. Kuli mabbuku manji ngitwamwaya aakanana zya Bbaibbele aanga agwasya muntu uutakwete naa uutakwetwe kubona naa ncamaanu kutalika kweebana amusimbi naa amusankwa antela kubweza ntaamu zyakutangana naa kukwatana.b Cipati ncomweelede kuziba ncakuti lukwatano lwa Bunakristo talwiidwe kumanwa buyo pe.—Matalikilo 2:24; Marko 10:6-9.

Kabatana yeeya zyakutangana Banakristo beelede kuzibana kabotu. Umwi aumwi weelede kulibuzya kuti, ‘Sena oyu muntu ndimuzi mbwabede munzila yakumuuya alimwi aciimo ncajisi kubukombi bwa Leza? Sena inga ndacikonzya kubelekela Leza lyoonse amuntu oyu? Sena twazibana kabotu aumwi mbwabede? Sena ndili masimpe kuti tunooyendelana lyoonse? Sena tulizibene aumwi mbwaali kulilemeka kaindi alimwi ambwalilemeka lino?’

Banakristo bobile batangana buyo, ncobalangila balo alimwi abantu nkukwatana. Jesu wakalailila kuti: “Kwaamba kwanu akube, Ii, ii, naa Pe, pe.” (Matayo 5:37) Ibanakristo batangana beelede kuzuzikizya ncobasyomezyanya. Pesi muziindi zimwi, Munakristo uutangilidwe ulakonzya kujana kuti kuli cintu cimwi cipati catakaambwa naa cakasiswa amweenzinyina ciindi kabatanaa kutangana. Cilakonzya kujatikizya mbwaali kulilemeka kaindi, atwaambe kuli tulandu-landu ntwajisi naa ambweni wali mwaamu. Naamvwa makani amusyobo oyu Munakristo weelede kuziba cakucita. Cimwi ciindi balakonzya kwaabandika kabotu-kabotu makani aaya akati kabo bobile akuzuminana kuti bazumanane akutangana kwabo. Ambweni balakonzya kumvwana kuti cimane cilongwe cabo cakutangana. Nokuba kuti kucita boobo kulaba kusala kwabo bobile—taali makani ngobakonzya kunjilila bamwi ikupa mizeezo naa kupa umwi mulandu—aaya mmakani ayelede kuyeeyesya. Pele umwi wabo naamvwa makani ausisya ulakonzya kuyeeya kuti cimane cilongwe cabo cakutangana nokuba kuti umwi tayandi kuti cimane.—Amubone “Mibuzyo Yabasikubala” mu Ngazi Yamulindizi yamucingisi ya June 15, 1975.

Cilagwasya kutulanga-langa twaambo tuli boobu kamutana kwatana. Jesu wakaamba kuti kaambo kalikke kazumizigwa mu Magwalo ikulekana akuzumizya muntu kukwata naa kukwatwa kumbi ngu por·neiˈa, nkokuti bwaamu bwacitwa aumwi wabanabukwetene. (Matayo 5:32; 19:9) Taakaamba kuti lukwatano iluzumizidwe amulawo lulakonzya kumana kwiinda mukulekana ikuti naa umwi wajana kuti kuli penzi ipati antela cibi cakacitwa aumwi kabatana kwatana.

Mucikozyanyo, kuciindi ca Jesu ikuyambukizigwa bulwazi bwacinsenda cakali cuuba-uba. Ikuti naa musankwa imu Juda wajana kuti mukaakwe (kazi naa katazi) wakali acinsenda nobakakwatana, sena inga waba akaambo kamuzumizya kumuleka? Kweelana a Mulawo, imu Juda wakalaa nguzu zyakumuleka pele Jesu taakaamba kuti abalo basikumutobela bakeelede kucita boobo. Amuyeeye buyo zyabukkale bwasunu. Imusankwa uujisi bulwazi bwakanswende naa HIV antela bulwazi bumwi buyambukila ulakonzya kukwata kataambi kuti ulaabulwazi. Ambweni obu bulwazi wakabubweza kwiinda mubwaamu ikaindi naa ciindi kabatangene kale. Mukaintu aziba kuti muntu oyu ulijisi bulwazi naa kuti taakali kulilemeka kaindi (naa ningomwa) taakwe mbwanga wacita nkaambo lino balikwetene. Ibuumi bwakutalilemeka bwakaindi kabatana kwatana takali kaambo kazumizigwa mu Magwalo kumanya lukwatano mbuli mbocinga caba kuti naa mukaintu kali abulwazi mbwaakabweza kaindi antela uli ada ndyaali kusisa ilyamusankwa umbi ciindi nobakwatana. Balikwetene lino alimwi balilyaabide kumweenzinyina.

Izintu zili boobu tazicitiki-citiki pe, pesi zikozyanyo ezi zikankaizya kaambo kapati kakuti: Ikutangana kukwatana tamweelede kukuubya-ubya pe. Kabatana tangana aciindi nobatangene, Banakristo beelede kusolekesya kuzibana kabotu. Tabeelede kusisa zintu mweenzinyina nzyayanda alimwi nzyayelede kuziba. (Muzisi zimwi mulawo waamba kuti ibantu bayanda kukwatana bayandika kupimwa kucibbadela kabatana kwatana. Ibamwi balakonzya kucita oobo kuyanda kuti bazibe mbuli mbobabede.) Aboobo ilukkomano iluzwa mukutangana alimwi akutaubya-ubya kaambo aka kuyoopa kuti bantu bobile balemekwe nobabweza ntaamu mpati iikondelezya kapati yakukwatana.—Tusimpi 5:18, 19; Ba-Efeso 5:33.

Bupanduluzi buyungizidwe

a Mumisyobo imwi ibazyali bacibamba makani aakutangana kwabana babo. Eci cilakonzya kucitwa ciindi ibantu bobile aba kabatanasika aciimo cakukwatana. Kwaciindi eci babonwa kuti balitangene naa kusinkililwa, pesi tabana kwatana pe.

b Amubone bbuku lya Mafunso Achichepere Akufunsa—Mayankho Amene Amathandiza, zibalo 28-32, alimwi abbuku lya Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi cibalo 2, aakamwaigwa aba Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi