LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w15 5/15 map. 3-8
  • Kuyeeya Luyando Ndondakajisi Kumatalikilo Kwandigwasya Kuliyumya

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Kuyeeya Luyando Ndondakajisi Kumatalikilo Kwandigwasya Kuliyumya
  • Ngazi Yamulindizi—2015
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • MBONDAKATALIKA KUBELEKA ABASIKALUMAMBA KUNKONDO
  • KUYANDAULA LEZA
  • LUYANDO LWANGU KULI JEHOVA LWAKUMATALIKILO
  • JEHOVA WAZUMANANA KUNDIGWASYA
  • KWIIYA KWEENDELANYA BUSUNGU ABUPAMPU
  • LUYANDO LUMBI MUBUUMI BWANGU
  • Ibbaibbele Lilakonzya Kubacinca Bantu
    Ngazi Yamulindizi: Ibbaibbele Lilakonzya Kubacinca Bantu
Ngazi Yamulindizi—2015
w15 5/15 map. 3-8
Ba Anthony Morris balabeleka muofesi yabo

MAKANI AABUUMI

Kuyeeya Luyando Ndondakajisi Kumatalikilo Kwandigwasya Kuliyumya

Akaluulwa aba Anthony Morris

KWAKALI kumatalikilo aamainza mumwaka wa 1970. Ndakalilede abulo mucibbadela citegwa Valley Forge General Hospital, mu Phoenixville, Pennsylvania, mu United States. Ciindi aciindi kwainda maminiti aali 30, nasi musankwa wakali kundipima BP. Ndakali sikalumamba iwakajisi myaka yakuzyalwa iili 20 aciindi eeco alimwi ndakali kuciswa bulwazi bubi buyambukila. Nasi ooyo, iwakali mupati kulindime amyaka misyoonto wakali kulibonya kunyongana mizeezo. Ciindi BP yangu noyakali kuyaabwiindila kuya ansi, ndakaamba kuti: “Sena wakamubona kale muntu mpafwida?” Wakafwa nsoni, mpoonya wakaingula kuti: “Peepe nsinamubwene.”

Aciindi eeco, ndakali kubona mbuli kuti ndilafwa. Pele ino ndakalijana buti mucibbadela? Amuleke ndimwaambile makani amwi aajatikizya buumi bwangu.

MBONDAKATALIKA KUBELEKA ABASIKALUMAMBA KUNKONDO

Ndakaciswa ciindi nondakali kubeleka mulimo wakugwasilizya madokota ibakali kwaandula bantu ibakali kulicisa ciindi noyakali kulwanwa nkondo yaku Vietnam. Cakali kundikkomanisya kugwasya bantu bacisidwe abakali kulicisa alimwi ndakajisi mbaakani yakuba dokota. Ndakasika ku Vietnam mu July 1969. Mbubwenya mbuli bantu boonse ibakali kusika ku Vietnam ciindi cakusaanguna, ndakapegwa nsondo yomwe kutegwa ndizyibile mbwaanga ooku ciindi cakali kwiindana akucisi nkondakazwida alimwi kwakali kupya kapati.

Nondakalipoota kucibbadela ku Mekong Delta, mu Dong Tam, mahelikkoputa manji aakazwide bantu bakalicisa akasika. Ndakali kuyandisisya kubelekela cisi cangu, aboobo ndakali kuyanda kugwasya mpoonya-mpoonya. Bantu ibakalicisa bakatolwa cakufwambaana kutwaanda twamasenke mobakali kwaandula bantu ibakali kulicisa. Kutwaanda ooku, bamadokota ibakali kwaandula, alimwi abamanesi bambi bobilo bakali kubeleka mukaanda kasyoonto kutegwa bafwutule maumi aabantu. Ndakabona zisaka zipati zisiya izyakacili mumahelikkoputa. Ndakaambilwa kuti zisaka eezyo zyakajisi zibeela zyamibili yabasikalumamba ibakajaigwa munkondo. Oobu mbondakatalika kubeleka abasikalumamba kunkondo.

KUYANDAULA LEZA

Ba Anthony Morris nobakacili bakubusi

Nondakali mulombe, ndakaiya kasimpe asyoonto

Nondakali mukubusi, ndakaiya asyoonto kasimpe nkobakali kuyiisya Bakamboni ba Jehova. Bamaama bakali kwiiya Bbaibbele a Bakamboni ba Jehova, pele tiibakayaambele kutegwa babbapatizyigwe. Ndakali kukkomana kujanika ciindi bamaama nobakali kwiiya. Aciindi eeco nciconya, bumwi buzuba twakainda kwakabede Ŋanda ya Bwami antoomwe abataata bakujana. Ndakababuzya kuti: “Ino ncinzi eeciya?” Bakaingula kuti: “Utakasoli pe kuswena afwaafwi abantu aaba!” Akaambo kakuti ndakali kubayanda kapati akubasyoma bataata bakujana, ndakaziswiilila nzyobakandaambila. Eeci cakapa kuti tuleke kubonana a Bakamboni ba Jehova.

Nondakapiluka kuzwa ku Vietnam, ndakalimvwa kuti ndiyandika Leza mubuumi bwangu. Zintu nzyondakabona kunkondo zyakandinyonganya kapati mumizeezo. Cakali kulibonya kuti kunyina muntu iwakali kumvwisya cini icakali kucitika ku Vietnam. Ndiliyeeyede manyongwe aakacitika kwalo basimanyongwe nkobakali kwaamba kuti basikalumamba bana U.S. bakali bajayi ibajaya bana bavwanda akaambo kamalipooti aakuti bana batakwe mulandu bakali kujaigwa munkondo.

Kutegwa ndimanizye nzala yangu yakumuuya, ndakatalika kuunka kuzikombelo ziindene-indene. Kuzwa kaindi ndakali muntu iwakali kuyandisisya kukomba Leza pele tiindakakkutila azintu nzyondakali kubona muzikombelo. Kumamanino, ndakazikuunka ku Ŋanda ya Bwami ya Bakamboni ba Jehova mu Delray Beach, Florida. Mwakali mu Nsondo, mu February 1971.

Ciindi nondakanjila mu Ŋanda ya Bwami, makani aabuleya akali afwaafwi kumana, aboobo ndakakkala kutegwa ndijanike kuciiyo ca Ngazi Yamulindizi icakali kutobela. Taakwe nondiyeeya makani aakali kubandikwa, pele ndiciyeeyede bana basyoonto ibakali kujalula ma Bbaibbele aabo kutegwa babale magwalo. Eeci cakandikkomanisya kapati! Ndakali kwiile kuswiilila akulangilila kanduumwine. Ciindi nondakali kuyanda kuzwa a Ŋanda ya Bwami, mukwesu umwi iwakajisi myaka yakuzyalwa iyakali kuma 80 wakandisikila. Zina lyakwe wakali Jim Gardner. Wakanditondezya bbuku litegwa The Truth That Leads to Eternal Life akundibuzya kuti: “Sena inga walitambula bbuku eeli?” Twakapangana kutegwa tukaswaangane muli Bwane mafwumofwumo kutegwa tukatalike ciiyo ca Bbaibbele.

Buzuba oobuya mu Nsondo masiku ndakeelede kubeleka. Ndakali kubeleka kucibbadela cimwi citali camfwulumende mu Boca Raton, Florida. Ndakali kubeleka kutalikila ciindi ca 23:00 hrs kusikila 07:00 hrs. Mbwaanga bwakali busiku ibwatakajisi zinji zyakucita, ndakakonzya kulibala bbuku lya Truth. Mupati wabamanesi wakandisikila akundinyanga bbuku, mpoonya wakalilanga nkolili kucivwumbyo akwaamba kuti: “Sena ayebo uyanda kuba umwi wambabo?” Ndakamunyanga bbuku eelyo andime akumwaambila kuti: “Ndasika akati kulibala, pele masimpe kulibonya mbuli kuti ndilaba umwi wambabo!” Wakandisiya ndelikke, mpoonya busiku oobo ndakamanizya kulibala bbuku.

Ba Jim Gardner ibakali kuyiisya ba Anthony Morris Bbaibbele

Ndakayiisyigwa Bbaibbele aba Jim Gardner, imukwesu munanike iwakazyibene amukwesu Charles Taze Russell

Ndakatalika ciiyo ca Bbaibbele cakusaanguna a Mukwesu Gardner kwiinda mukubuzya kuti: “Ino tulaiya nzi?” Wakaingula kuti: “Ibbuku ndyondakakupa.” Ndakati: “Ndakalibala kale.” Caluzyalo, Mukwesu Gardner wakaingula kuti: “Mbubo, atulange-lange buyo cibalo eeci cakusaanguna.” Ndakagambwa kubona kuti twaambo tunji tiindakatumvwisya ciindi nondakali kubala ndelikke. Ba Gardner bakandaambila kuti ndaalange magwalo manji mu Bbaibbele lyangu lya King James Version mwalo nzyakaamba Jesu mozilembedwe mumabala aasalala. Lino ndakali kwiiya kujatikizya Leza wakasimpe, Jehova. Mukwesu Gardner, ngondakali kuvwula kwiita kuti ba Jim, bakaiya zibalo zyotatwe andime mubbuku lya Truth buzuba oobuya. Nsondo ansondo muli Bwane mafwumofwumo, twakali kwiiya zibalo zyotatwe. Kwiiya Bbaibbele ooku kwakali kundikkomanisya kapati. Eelo kaka ndakajisi coolwe citaliboteli cakuyiisyigwa amukwesu munanike iwakazyibene amukwesu Charles T. Russell!

Nokwakainda nsondo zisyoonto, ndakazumizyigwa kuba sikumwaya wamakani mabotu. Ba Jim bakandigwasya kuzintu zinji izyakali kundilibilisya, kubikkilizya abuyumuyumu bwamulimo wakuŋanda aŋanda. (Mil. 20:20) Ba Jim nobakali kuyaabubeleka andime, ndakatalika kuukkomanina mulimo wakukambauka. Asunu ndicibona mulimo wakukambauka kuba coolwe cipati ncondijisi. Eelo kaka cilakkomanisya kuba similimonyina a Leza!—1Kor. 3:9.

LUYANDO LWANGU KULI JEHOVA LWAKUMATALIKILO

Lino andimwaambile makani amwi aajatikizya ndime—luyando lwangu kuli Jehova lwakumatalikilo. (Ciy. 2:4) Luyando ndondakajisi kuli Jehova kumatalikilo lwandigwasya kuliyumya muzintu zinji zibyaabi izyakandicitikila kunkondo alimwi amumasunko amwi manji.—Is. 65:17.

Luyando ndondakajisi kuli Jehova kumatalikilo lwandigwasya kuliyumya muzintu zinji zibyaabi izyakandicitikila kunkondo alimwi amumasunko amwi manji

Ba Anthony Morris kumuswaangano wacooko nkobakabbapatizyigwa

Ndakabbapatizyigwa mu July 1971 ku Yankee Stadium lya Muswaangano Wacooko iwakajisi mutwe wakuti “Zina lya Leza”

Ndilayeeya buzuba bumwi bulibedelede mu 1971. Ndakazwaakutandwa mukaanda mobakandizumizyide kukkala bazyali bangu. Bataata bakujana tiibakali kuyanda Bakamboni ba Jehova aŋanda yabo. Tiindakajisi mali manji aciindi eeco. Cibbadela nkondakali kubeleka cakali kuvwozya kwainda nsondo zyobilo, alimwi mali ngondakajisi ndakaabelesya kuula zyakusama kutegwa kanduunka mukukambauka alimwi kandikonzya kumwiiminina kabotu Jehova. Kuli mali ngondakayobwede, pele akali kubbanki yaku Michigan, cooko nkondakakomenena. Aboobo, ndakeelede kukkala mumootokala wangu kwamazuba masyoonto. Ndakali kugela malezu akusamba muzimbuzi izyakali mumasena mobakali kusambalila mungwimba wamyootokala.

Bumwi buzuba ciindi nondakali kukkala mumootokala wangu, ndakasika a Ŋanda ya Bwami kakuceede mawoola aali mbwaabede kuti kabunga katalike kulibambila kuunka mumuunda. Ndakazwide akukotoka kucibbadela. Nondakakkede kusyule lya Ŋanda ya Bwami nkobatakali kukonzya kundibona bantu, zintu izyakali kucitika ku Vietnam—kununka kwamitunta yabantu yakaumpwa alimwi abulowa—zyakatalika kundinyonganya mumizeezo. Mumizeezo yangu ndakali kumvwa akubona bakubusi basankwa kabandibuzya kuti: “Sena ndilafwutuka? Sena ndilafwutuka?” Ndakalizyi kuti balafwa, pele ndakali kusolekesya kubaumbulizya kweelana ambondakali kukonzya kakunyina kubaambila masimpe. Kandikkede, ndakapenga kapati mumizeezo.

Ndacita nzyondikonzya, kwaambisya ciindi nondili mumasunko amumapenzi, kutalekela kuti lumane luyando lwangu kuli Jehova ndondakajisi kumatalikilo

Ndakapaila kumwi kandizwa misozi. (Int. 56:8) Ndakatalika kuyeeya kapati kujatikizya bulangizi bwabubuke. Ndakakkalwa moyo kuzyiba kuti: Kwiinda mububuke, Jehova Leza uyoomanizya zintu zibi zyoonse akupengana mumizeezo nkondakajisi mebo alimwi abantu bambi. Leza uyoobabusya bakubusi aabaya, alimwi bayooba acoolwe cakwiiya kasimpe kajatikizya nguwe. (Mil. 24:15) Aciindi eeco ndakalimvwa kuti ndilamuyanda kapati Jehova kuzwa ansi amoyo wangu. Buzuba oobuya mbuzuba bwaalubazu kulindime kusikila sunu. Kuzwa buzuba oobuya, ndali kucita nzyondikonzya, kwaambisya ciindi nondili mumasunko amumapenzi, kutalekela kuti lumane luyando lwangu kuli Jehova ndondakajisi kumatalikilo.

JEHOVA WAZUMANANA KUNDIGWASYA

Munkondo, bantu bacita zintu zibi kapati. Mebo ndakali umwi wabaabo ibakali kucita zintu zibi. Pele ndagwasyigwa kwiinda mukuzinzibala kuyeeya magwalo obilo ngondiyandisya. Lugwalo lwakusaanguna ndugwalo lwa Ciyubunuzyo 12:10, 11, ilwaamba kuti Diabolosi ulazundwa kutali buyo ajwi ndyotucitila bumboni, pele alimwi abulowa bwa Mwanaambelele. Lugwalo lwabili ndugwalo lwa Bagalatiya 2:20. Kweelana akapango aaka, ndilizyi kuti Kristo Jesu wakafwa “akaambo kandime.” Jehova undibona kwiinda mubulowa bwa Jesu, alimwi wakandilekelela zintu nzyondakacita. Kuzyiba kaambo aaka kwandigwasya kuba amanjezyeezya aasalala alimwi kwandikulwaizya kugwasya bamwi kusikila mpondigolela kutegwa bazyibe kasimpe kajatikizya Leza wesu siluse, Jehova!—Heb. 9:14.

Nondiyeeya buumi bwangu bwamusyule, ndilalumba kapati kuti Jehova lyoonse wali kundilanganya. Mucikozyanyo, buzuba mbubwenya ba Jim nobakazyiba kuti ndakali kukkala mumootokala wangu, bakabikka bubambe bwakuti tuzyibane amucizyi umwi iwakajisi ŋanda mpati yakukkala. Kwaamba masimpe, ndisyoma kuti Jehova wakabelesya ba Jim amucizyi uulya kutegwa ndijane busena bubotu bwakukkala. Jehova ngusiluzyalo ncobeni! Ulabalanganya bakombi bakwe basyomeka.

KWIIYA KWEENDELANYA BUSUNGU ABUPAMPU

Mu 1971, ndakabona kuti cakali kuyandika kuti nduunke ku Michigan kutegwa ndikalanganye twaambo tumwi. Kanditanazwa mumbungano ya Delray Beach mu Florida, ndakazuzya mabbuku mumootokala wangu, mpoonya ndakaunka ku Interstate 75. Mabbuku akamana kanditanazwa mucooko cili afwaafwi ca Georgia. Ndakakambauka makani mabotu aa Bwami cabusungu mumasena aaindene-indene. Ndakali kukambauka muntolongo akumwaya matulakiti kubantu mbondakali kujana muzimbuzi izyakali mumasena aakulyookezezya. Kusikila sunu tandizyi naa kuli nozyakamena mbuto zimwi akati kazyeezyo nzyondakasyanga.—1Kor. 3:6, 7.

Nokuba boobo, kaambo kamwi nkondeelede kwaamba nkakuti, ciindi nondakaiya kasimpe, taakwe nondakali mupampu, kwaambisya ciindi nondakali kubandika abanamukwasyi. Akaambo kakuti luyando ndondakajisi kumatalikilo kuli Jehova lwakali kupya kapati mumoyo wangu, ndakali kubakambaukila cabusicamba pele ndakali kwaambaula ambabo cankazi. Ndilabayanda kapati bapati bangu basankwa, ba John aba Ron, eeci cakandipa kuti kandibasinikizya kwiiya kasimpe. Mukuya kwaciindi ndakalilekelela akaambo kakwaambaula ambabo cakutabikkila maano. Nokuba boobo, tandileki kubapailila kutegwa bakakatambule kasimpe. Kuzwa kuciindi eeco, Jehova wandiyiisya, alimwi ndaba mupampu ciindi nondikambauka akuyiisya.—Kol. 4:6.

LUYANDO LUMBI MUBUUMI BWANGU

Nokuba kuti ndilaluyeeya luyando lwangu kuli Jehova lwakumatalikilo, tandilubi luyando lumbi ndondakajana mubuumi bwangu. Luyando lwangu lumbi mbakaintu bangu mbondiyandisya, ba Susan. Ndakalizyi kuti ndakali kuyandika mweenzuma wakukkala limwi iwakali kukonzya kundigwasya kubeleka mulimo wa Bwami. Ba Susan mukaintu muyumu, alimwi uusimide kumuuya. Ndiciyeeyede ciindi nondakabaswaya bumwi buzuba notwakali kweebana. Ba Susan bakalikkede aŋanda yabazyali babo ku Cranston, mu Rhode Island. Bakali kubala Ngazi Yamulindizi a Bbaibbele lyabo. Icakandikkomanisya ncakuti bakali kubala zibalo zitali zyakwiiya akubala magwalo mu Bbaibbele. Ndakati mumoyo wangu: “Ooyu mukaintu uusimide kumuuya!” Twakakwatana mu December mu 1971, alimwi ndilikkomene kuti kuzwa kuciindi eeco bazumanana kukakatila kulindime akundigwasya. Ncondilumba kapati kujatikizya mbabo ncakuti nokuba kuti balandiyanda, bayandisya Jehova kwiinda.

Ba Anthony alimwi aba Susan Morris abana babo basankwa

Kandili abakaintu bangu ba Susan, abana bangu, Paul alimwi a Jesse

Mebo aba Susan twakalongezyegwa abana basankwa bobilo, Jesse alimwi a Paul. Nobakali kayaabukomena, Jehova wakali ambabo. (1Sam. 3:19) Akaambo kakuti bakalisalila kasimpe, bapa kuti mebo aba Susan tulemekwe. Bazumanana kubelekela Jehova nkaambo balaluyeeya luyando ndobakajisi kumatalikilo. Umwi aumwi wabeleka mulimo waciindi coonse myaka iinda ku 20. Alimwi ndilimvwa kabotu kujatikizya bamuka bana bangu, Stephanie alimwi a Racquel, mbondibona mbuli bana bangu basimbi. Bana bangu basankwa boonse bobilo bakakwata banakazi basimide kumuuya ibayanda Jehova Leza amoyo wabo woonse abuumi bwabo boonse.—Ef. 6:6.

Ba Anthony aba Susan Morris abana babo mucilawo citavwuli kukambaukwa

Twakali kukukkomanina mbuli mukwasyi kukambauka muzilawo zitavwuli kukambaukwa

Nondakabbapatizyigwa, ndakabeleka myaka iili 16 mu Rhode Island, nkondakajana balongwe banji babotu. Kuli baalu bacibwene mbondiyeeya mbotwakabeleka limwi. Kuyungizya waawo, ndilabalumba balangizi beendeenda ibakandigwasya kumuuya, mbanji cakuti tandikonzyi kubaamba mazina. Eelo kaka ncoolwe kubeleka antoomwe abakwesu ibayeeya luyando lwabo kuli Jehova ndobakajisi kumatalikilo! Mu 1987 twakalongela ku North Carolina kwakabulide basikumwaya, akwalo ooku twakajana balongwe mbotuyandana kapati.a

Ba Anthony Morris basololela muswaangano wakuunka mumulimo wakukambauka ciindi nobakali kubeleka mulimo wakweendeenda

Kusololela muswaangano wakulibambila kuya mumuunda ciindi nondakali mumulimo wakweendeenda

Mu August 2002, mebo aba Susan twakatambwa kuti tube cibeela camukwasyi wa Bbeteli ku Patterson mucisi ca United States. Mebo ndakali kubelekela mu Dipatimenti Yamulimo, ba Susan bakali kubelekela kudipatimenti nkobawasya zisani. Bakali kuukkomanina mulimo ooyu! Mu August 2005, ndakapegwa coolwe cakubeleka kandili umwi wamu Kabunga Keendelezya. Ndakalimvwa kuteelela kubeleka mulimo ooyu. Bakaintu bangu bakali kulibilika bayeeya buyo kujatikizya mikuli iijatikizyidwe, milimo yeelede kubelekwa, alimwi akweendeenda kujatikizyidwe. Ba Susan tabakukkomanini pe kweendela mundeke, nokuba boobo, kanji-kanji inga tubelesya ndeke notweendeenda! Ba Susan bakaamba kuti kulumbaizyigwa nkobalumbaizyigwa abamakaintu babakwesu ibali mu Kabunga Keendeelezya kwabagwasya kuzumanana kundigwasya kweelana ambobakonzya. Kwaamba masimpe balacita kweelana ambobakaamba, alimwi ndilabayanda akaambo kakucita oobu.

Muofesi lyangu muli zifwoto zinji nzyondiyandisya kapati! Zindiyeezya buumi bukkomanisya mbondajisi. Ndatambula kale zilongezyo zinji zibotu akaambo kakuyeeya luyando ndondakajisi kuli Jehova kumatalikilo!

Ba Anthony aba Susan Morris balalya kabakkomene abana babo alimwi abamuka bana babo

Kujana ciindi cakukkala antoomwe amukwasyi wangu kulandikkomanisya kapati

a Makani amwi aa Mukwesu Morris aajatikizya mulimo wakwe waciindi coonse inga mwaajana mu Ngazi Yamulindizi yamu April 1, 2006, peeji 18.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi