Kutobela Ncaamba Magwalo Kujatikizya Malila Cibeela 4
Ciindi Nomuli Kumalila Aayendelezyegwa Abantu Batali Bakamboni
1. Ino ntwaambo nzi ntotweelede kubikkila maano katutanaunka kumalila?
1 Kuunka kumalila aacitwa kweelana anjiisyo zyakubeja, naa mucikombelo naa mumunzi, nkaambo kayandika kukkala ansi kuyeeya kweelana ambokwakabandikwa mucibalo cakuti “Basikubala Balabuzya” mu Ngazi Yamulindizi yamu June 1, 2002. Amuzyibe kuti malila aacikombelo ncilengwa cabukombi alimwi kanji-kanji cibikkilizya kusyoma njiisyo zitali zyamu Magwalo, mbuli yakuti bantu tabafwidilili alimwi ayakuti bantu boonse bacita kabotu baunka kujulu. Mumasena manji, kubucesya amalila, kwiimba nyimbo zyabukombi, kupaila kubantu bakafwa, kupa zipaizyo, kupiila bukoko, alimwi azilengwa zimwi zijatikizya bukombi bwakubeja zilacitwa mumalila aamuminzi.
2. Nkaambo nzi ncociyandika kapati kubazyibya banamukwasyi kakucili ciindi nzyotusyoma kujatikizya zilengwa zyamalila?
2 Ziindi zimwi, banamukwasyi balayandika kutola lubazu muzilengwa zyamalila zilibedelede. Mucikozyanyo, mukwesu Munakristo mutaanzi kuzyalwa ulakonzya kulangilwa kucitila bausyi zilengwa zimwi zitali zyamu Magwalo. Cikozyanyo acimwi ncamucizyi Munakristo iwafwidwa mulumi uukonzya kwaambilwa kuti atole lubazu muzilengwa zyamalila zyabukombi bwakubeja. Mubukkale buli boobu, cilayandika kapati kubikkila maano kutegwa tutalubizyi. Masimpe, tatweelede kulindila kuti mane kwafwa muntu nkokuya tubazyibye nzyotusyoma banamukwasyi batasyomi. Ikuti bazizyibilalimwi nzyotusyoma kakucili ciindi, cilatuubaubila kutazungaana kumuuya ciindi notunyongene mumizeezo alimwi anotujisi buyumuyumu buboola akaambo kakufwidwa.
3. Ino mibuzyo nzi njotweelede kulibuzya katutanaunka kumalila?
3 Mbuti kuti Munakristo uyanda kuti aunke kumalila aamuntu ngobabeleka limwi, musazinyina naa simukobonyina? Ulakonzya kulibuzya kuti: ‘Sena kuba mukabunga kabantu mwalo boonse mobatola lubazu muzilengwa zyabukombi bwakubeja cilapa kuti ndijane buyumuyumu bwakukaka kutola lubazu muzyintu nzyobacita? Sena kujanika kwangu kumalila inga kwanyonganya manjezyeezya aabantu mumbungano? (Mt. 18:6) Sena kujanika kwangu kulapa kuti kube mazwanga abaabo batazyi ncendakakila kutola lubazu? Alimwi tatweelede kuubya-ubya mbwaakonzya kujatikizyigwa manjezyeezya eesu akaambo kakujanika kumalila. Kunyonganya manjezyeezya eesu naa aaumwi ncintu cipati kapati ikwiinda kujanika kumalila.—Amweezyanisye 1 Bakolinto 8:12, 13.
4. Ino ndilili kujanika kwesu kumalila nokukonzya kukulwaizya kapati kumukwasyi iwafwidwa?
4 Mbuti kuti muntu wabona kuti kujanika kumalila kulakonzya kupa kuti acite zyintu zitali zya Bunakristo naa kufwumpula bamwi naa kuzwangana abantu batasyomi? Kufwumbwa naa nkaakali kaambo ali tootu, toonse ntwaambo tubotu tukonzya kupa Munakristo kusala kutaunka kumalila. Ikuti umwi wasala kutajanika kumalila, kunyina wamumbungano weelede kumukazya naa kunyema akaambo kukusala nkwaacita. Bamwi basala kuswaya mukwasyi iwafwidwa bubambe bwakuzikka kabutanatalika naa bamwaika bantu. Aciindi eeci, bamukwasyi wafwidwa inga kabakkalikene mumizeezo alimwi balangilwa kuti inga baswiilila ncolyaamba Bbaibbele. Kupa lugwasyo lwamali kumbali kumukwasyi aciindi eeci kuyoogwasya kapati. Kubikkila maano kuciindi notutiikape lugwasyo alimwi aluumbulizyo cilakonzya kutukwabilila kumuuya alimwi akubona kuti balumba akaambo kalugwasyo ndotwapa.
5. Ino inga twatondezya buti kuti tuli Banakristo basimide notusala kuti tuunke naa tutaunki kumalila?
5 Mutaubyi-ubyi Ntenda: Banji babona mbuli kuti malila nciindi cakuyanzana abantu bamwi alimwi nciindi cakulya akunywa. Kulibonya kumalila cibonwa kuti ncintu ciyandika kapati. Aboobo, kutaunka kumalila ncintu cikonzya kunyemya mukwasyi wafwidwa. Bamwi bayeeya kuti kutajanika kumalila aabamwi ciyoopa kuti abalo batakalilwi abantu banji. Akaambo katwaambo ootu, cilidumide kubantu kujanika kumalila aakubusena nkobakkala. Eeci cilakonzya kucitika nokuba kuti muntu wafwa tiibakamuzyi kabotu nobaba banamukwasyi wakwe bacipona. Ciboneka kuti aabo batajaniki-janiki kumiswaangano ya Bunakristo akaambo kamilimo tacibakatazyi kulomba ciindi cakuti baunke kumalila nokuba kuti malila ngamuntu wacibbululu caalamfwu. Sena twaambo tuli boobu twakuunkila kumalila tuleendelana ambwayeeya Leza?
6. Ino kujanika kumalila amwi inga kwamunyonganya buti muntu kumuuya?
6 Mbotuli bakombi ba Jehova bakasimpe, tweelede kuyeeya mbotukonzya kunyonganizyigwa kumuuya akaambo kakujanika-janika kumalila. Sena inga caba camaano kujanika-janika kumalila kumamanino amvwiki cakuti mwabula aciindi cakuunka mumuunda alimwi akucita milimo iimbi ya Bunakristo. (Ef. 5:15, 16) Akaambo kakuti malila aakunyika alijatikizyidwe azyintu zitali zyabunakristo mbuli kuciindizya kunywa bukoko alimwi akutalilemeka, tweelede kulibuzya kuti, ‘Sena cili kabotu kuunka kumalila aali boobu naa kutuma ngomukwetene limwi naa umwi wamumukwasyi kakunyina wakumusindikila kumalila aali kule naa mumunzi uumbi?’ Toonse tweelede kubikkila maano kuntenda ziboola akaambo kakujanika-janika kumalila aatamukkomanisyi Jehova, akaambo kakuti nyika eeyi ilakonzya kunyonganya kuyaambele kwesu kumuuya alimwi abube bwesu bwa Bunakristo.—Ciy. 18:4.
7. Nkaambo nzi ncociyandika kucenjela ciindi notuyanda kusala kuti tuunke naa tutaunki kumalila aamuntu uutali Kamboni?
7 Zimwi ziindi, Banakristo batacenjede baubya-ubya ntenda mpoonya akucita zyintu zitali kabotu. Bamwi banyangwa mikuli yabo alimwi bamwi batandwa mumbungano ya Bunakristo. Ibbaibbele litucenjezya kuti, “Muntu uucenjede, abona mapenzi, ulayuba.” (Tus. 22:3). Kumvwisya kaambo aaka alimwi akubona ntenda zyakumuuya zikonzya kucitika kweelede kutupa kuti tucenjele ciindi notuyanda kusala kuti tuunke naa tutaunki kumalila aamuntu uutali Kamboni.
8. Ino mapenzi nzi bamwi ngobajana akaambo kakunjila mutubunga tweendelezya malila?
8 Zimwi ziindi nyika yaambwa kuti ‘munzi omwe,’ mwalo micito alimwi azilengwa mozimwaika cakufwambaana kuzwa kubusena bumwi akuya kubusena bumbi. Muzisi zimwi, bakwesu balanjila mutubunga twakuzikka bantu. Kanji-kanji tubunga ootu tubambidwe amusyobo naa mwaambo omwe. Mali alatelesyegwa kutegwa abelesyegwe kweendelezya malila aabaabo bali mukabunga. Aabo bali mukabunga beelede kugwasyilizya alimwi akujanika kumalila aabaabo mbobalilimwi mukabunga. Sena inga caba camaano kujanika mukabunga kali boobu? Mumunzi uumwi, mucizyi Munakristo wakanjila mukabunga aaka kakuzikka bantu kabatazyi bazyali bakwe. Naakafwa, bunji bwabo bamukabunga aaka bakaboola kumalila kuzoouma ngoma, kwiimba alimwi akuzyana. Nokuba kuti bamukwasyi bakasoleka kubalesya, bakaalilwa alimwi eeci cakabaletela nsoni bazyali abakwesu Banakristo bakaliko. Kuzyiba kuti kuyanzana kutali kabotu kulakonzya kutunyonganya kumuuya kweelede kutugwasya kubona mbocitali camaano kunjila mutubunga tuli boobu.—1 Ko. 15:33.
Magwalo Ncaamba Alatusalazya Bweelede Twaambo
9. Nkaambo nzi ncociyandika kubikkila maano mbotulilemeka caboola kumakani aalufwu, kulila alimwi azilengwa zijatikizya malila?
9 Lugwalo lwa 1 Bakolinto 10:21 lutwaambila kuti: “Tamukonzyi kunoolida ‘atebulu lya Jehova’ alimwi aatebulu lyamadaimona.” Bantu ba Leza balakubikkila maano kucenjezya ooku. Ino ncinzi cikonzya kucitika kuti naa banamukwasyi batasyomi naa basimukobonyina, basinikizya umwi wamumbungano kucita cintu naa kutobela cilengwa camalila cabukombi bwakubeja? Ikuti naa muntu wakomba mituni naa wavwelanya bukombi, eeci inga caamba buzangi aboobo ntaamu zyeelede kubwezegwa kutegwa mbungano icaale kaisalala.—Dt. 18:9-13; Jer. 7:16-19.
10, 11. Ncinzi cikonzya kutugwasya kubona lufwu munzila yeelede azilengwa zicitwa amalila?
10 Kubona Lufwu Munzila Yeelede: Ino ncinzi cikonzya kutugwasya kubona lufwu munzila yeelede azilengwa zyamalila nzyotwabandika? Kuzwa ansi aamyoyo yesu, tweelede kumuyanda Jehova kusikila ‘mpotusula bubi.’ (Int. 97:10) Zilengwa zijatikizya kusyoma kuti bantu bafwide balakonzya kubacisa bacipona zyeelede kutantamukwa ziyume zitete. Alimwi luyando lwesu kuli bamwi lweelede kutukulwaizya kutantamuka zyintu zili zyoonse zikonzya kubatyompya Banakristoma naa kunyonganya manjezyeezya aabo.—1 Ko. 10:32, 33.
11 Kuzyiba ciimo cabantu bafwide cilakonzya kutugwasya kutantamuka mizeezo alimwi amicito yabantu bali mumudima kumuuya. Aboobo, tulatantamuka kuyungwa abantu beendelezya malila aabambidwe kulumbaizya akulemeka bafwide naa kucita mambonwa aajatikizya mbobavwubide. Tatukonzyi kulekela malila kunyonganya bubambe bwamilimo yakumuuya. Alimwi tatweelede kulimvwa bubi kuti naa umwi wasala kutaunka kumalila naa ambweni kutatubikkilizya mububambe bwamalila. Banakristo bakasimpe baliindene abantu bamwi mbobayeeya alimwi ambobacita zyintu nkaambo kasimpe kamu Bbaibbele kalabamunikila. (Ef. 5:8) Tulabalila bayandwa besu akubazikka munzila yabulemu, yakutaciindizya, yalo iitondezya kuti tulacita zyintu kweendelana akasimpe kamu Bbaibbele.—1 Te. 4:13; 5:5, 8, 11.
12. Ncinzi cikonzya kutucitikila akaambo ‘kakumvwida Leza kwiinda bantu’?
12 Mutanooyoowi Bantu: Inga tiitwayanda kutyompya bantu. Mbubwenya mbuli milimo mibotu ya Jesu mboyakali kunyemya bantu batakali kukamvwisya kasimpe kamu Magwalo, kwiiminina bukombi bwakasimpe nkotucita kulakonzya kubanyemya bantu. (Joh. 6:60, 66) Kukaka kutola lubazu muzilengwa zyamalila zyabukombi bwakubeja kulakonzya kupa kuti aabo batasyomi batufwubaazye, batusampaule, batatulanganyi kabotu naa kutuzonda. (1 Pe. 4:4) Bakamboni ba Jehova bamwi balaimwa kukona zyintu, balabakakila kubagwasya alimwi balabatantamuka akaambo kakwiiminina kasimpe. (Joh. 15:19) Bamwi babayeeyela kucita zyintu zitali kabotu alimwi akubabejekezya kuba bantu balizandula alimwi batalemeki bantu bafwide. Nokuba kuti kucitwa boobu takukkomanisyi, tulakulangila kupenzyegwa kuli boobu nkaambo tulizyi kuti tuliimpene abantu banyika. (2 Ti. 3:12) Aboobo, muciindi cakuyungwa akaambo kakuyoowa bantu, kuyoowa Jehova Leza nkokutweendelezya.—Tus. 29:25; Mil. 5:29.
13, 14. Ino zilengwa zyamalila inga zyamupa buti coolwe Saatani cakuti atweene?
13 Ababone Kwiimpana Kuliko: Bamwi batwaamba kuti, “Bakamboni ba Jehova tabacizyi kuzikka bantu bafwide.” Sena majwi aali boobu alatunyonganya? Sena kuli ziindi zimwi notulimvwa kuti tweelede kubatondezya kuti tulicizyi kuzikka bayandwa besu bafwa? Ambweni inga twayeeya Saatani naakaambila Jesu kuti atondezye kuti wakali mwana wa Leza kwiinda mukuliwaala kuzwa atala aabwaanda bwatempele, Jesu tanaakazumina. Tanaakayungwa kucita cintu citaluzi kutegwa akkomanisye bantu. (Mt. 4:5-7) Mbubwenya buyo, andiswe tatweelede kubaiya mbobeendelezya malila bantu batasyomi kutegwa tubatondezye kuti tulicizyi kuzikka bantu bafwide. Ino eeci inga cacitika buti?
14 Kamboni wa Jehova inga taayanda kutola lubazu muzilengwa zyamalila zyabukombi bwakubeja. Pele kuti tiitwacenjela, andiswe inga twaba amizeezo iitali kabotu njobakaba aanjiyo bantu ba Leza bansiku. Andiza tulayeeya kuti bana Israyeli bakapanga moombe wangolida akwaamba kuti cakali ciindi “capobwe lya Jehova.” (Kul. 32:5) Bakalyeena kwiinda mukuyeeya kuti Leza ulakonzya kuzumina kusanganya bukombi bwakasimpe abukombi bwakubeja. Eelo kaka bakalyeena! Kusanganya bukombi bwabo kwakamunyemya Jehova, calo cakapa kuti bana Israyeli bali 3,000 bafwe.—Kul. 32:28.
15. Mbuti mbotukonzya kulemeka Jehova alimwi akugwasya bantu kuzyiba kasimpe?
15 Bantu ba Leza inga tiibasola kucita mbuli kuti zilengwa zyabukombi bwakubeja zili kabotu, mbuli kubucesya kumalila alimwi amicito iimbi iitasalali, kwiinda mukugwisya zyintu zimwi zyabukombi bwakubeja akubikka zyintu zilibonya mbuli kuti zyabukombi bwakasimpe. Nokuba kuti kucita boobo inga kwabakkomanisya bantu batali Bakamboni, pele inga catondezya mbuli kuti Bakamboni ba Jehova abalo bajisi nzila yabo yakutobela zilengwa zyabukombi bwakubeja. (Gal. 6:12; Dt. 12:30) Kulubazu lumwi, tulizizyi zilengwa eezyi akaambo kakuti tazimulemeki Leza, nzyabukombi bwakubeja alimwi tazyeendelani abukombi bwakasimpe. (1 Ko. 10:20) Ikuti twazumanana kuzilanga zyintu munzila eeyi, tupa kuti bantu babone ‘kwaandaana kuliko akati kamululami asizibi, muntu uuyoowa Leza amuntu uutamuyoowi.’—Malk. 3:18.
16. Ino nduumbulizyo nzi lwini-lwini ndotujisi?
16 Ino-ino, lufwu luyoomana. Misozi yesu, buumba, kucisa kwamoyo zyoonse ziyoomana ciindi Jehova aakubusya bantu bafwide. (Ciy. 21:4) Kufwumbwa bulangizi mbotujisi bwakubabona alimwi bayandwa besu bafwide buyeeme akusyomeka kwesu lino. Notucilindila kuzuzikizyigwa kwazisyomezyo eezyi, atube amakanze aakuti Jehova akatujane katunyina kabala, kampenda, alimwi katuzandukide kunyika eeyi mbyaabi alimwi akumicito iitamulemeki Leza!—2 Pe. 3:14.