Ino Bbaibbele Lyaamba Nzi Kujatikizya Kusaulula?
Bwiinguzi bwamu Bbaibbele
Bbaibbele talyaambi cacigaminina kujatikizya kusaulula.a Nokuba boobo, ncolyaamba kujatikizya buumi alufwu cilagwasya kwaalanga munzila yeelede makani aaya. Kujaya muntu tacizumizyidwe, pele kunyina mulawo waamba kuti kuyandika kusolekesya kusumpya lufwu lwamuntu iwalibonya kale kuti uyanda kufwa.
Bbaibbele lyaamba Leza kuti Mulengi wesu, “kasensa kabuumi.” (Intembauzyo 36:9; Milimo 17:28) Kuli Leza, buumi bulayandika kapati. Nkekaambo kaako, Leza ulakasya kujaya muntu umwi naa kulijaya. (Kulonga 20:13; 1 Johane 3:15) Kuyungizya waawo, Bbaibbele litondezya kuti, tweelede kubweza ntaamu ziyandika kutegwa tukwabilile buumi bwesu abuumi bwabamwi. (Deuteronomo 22:8) Cilisalede kuti, Leza uyanda kuti katucilemeka kapati cipego cabuumi.
Ino mbuti kuti muntu waciswa bulwazi butalangilwi kupona?
Bbaibbele talikulwaizyi kujaya muntu noliba leelyo muntu nafwumba bulamfwu alimwi walibonya kale kuti ulafwa. Cikozyanyo ca Mwami Saulo wa Israyeli cilatondezya oobo. Ciindi naakacisigwa calufwu kunkondo, wakaambila sikumugwasya kuti amusaulule. (1 Samuele 31:3, 4) Sikumugwasya wakakaka. Nokuba boobo, mwaalumi uumbi wakalitaminina kuti wakakuzuzikizya kuyanda kwa Saulo. Ooyo mwaalumi wakapegwa mulandu wakutila bulowa kuli Davida, walo iwakali kwaalanga mbuli Leza makani aaya.—2 Samuele 1:6-16.
Sena buumi bweelede kusumpizyigwa ziyume zitete?
Ciindi muntu nafwumba bulamfwu, Bbaibbele talizumizyi kusumpya lufwu lwakwe. Muciindi caboobo, Bbaibbele lilaamba mbwaayelede kulangwa makani aaya. Lufwu ngusinkondoma mupati. Lulaboola akaambo kacibi ncotwakakona. (Baroma 5:12; 1 Bakorinto 15:26) Nokuba kuti tatulombozyi kufwa, tatweelede kuluyoowa lufwu, nkaambo Leza usyomezya kubabusya aabo ibafwa. (Johane 6:39, 40) Muntu uutondezya kuti ulabulemeka buumi, ulakonzya kuyandaula busilisi bwiinda kubota ibuliko. Pele kucita boobo takuyandiki nzila zyabusilisi zikonzya kusumpya lufwu lwamuntu iwalibonya kale kuti uyanda kufwa.
Sena kulijaya ncibi citalekelelwi?
Peepe, Bbaibbele talibikkilizyi kulijaya amulongo wazibi zitalekelelwi. Nokuba kuti kulijaya ncibi cipati,b Leza ulatumvwisya kapati twaambo tukonzya kusololela kukulijaya, mbuli kusondoka, kutyompwa kapati, naa kuciswa bulwazi bwakukona mumukwasyi. (Intembauzyo 103:13, 14) Kwiinda mu Bbaibbele, ulapa luumbulizyo kuli baabo batyompedwe. Kuyungizya waawo, Bbaibbele lyaamba kuti kuyooba “bubuke bwabantu baluleme abataluleme.” (Milimo 24:15) Eeci citondezya kuti kuli bulangizi bwabubuke kuli baabo ibakalubizya kapati, mbuli kulijaya.
a Kusaulula, caamba “kujaya muntu umwi uucisidwe kapati naa iwalicisa kapati kutegwa atazumanani kupenga.” (Merriam-Webster Learner’s Dictionary) Ciindi dokota nagwasyilizya mulwazi kuti alijaye, ciitwa kuti nkulijaya kwiinda mukugwasyilizyigwa amusilisi. (physician-assisted suicide)
b Zibalo zisyoonto izyaamba kulijaya izyaambidwe mu Bbaibbele zyoonse zijatikizya bantu ibatakacita zintu kweelana akuyanda kwa Leza.—2 Samuele 17:23; 1 Bami 16:18; Matayo 27:3-5.