LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • g16 No. 1 map. 10-11
  • Mbomukonzya Kuba Abalongwe Beni-beni

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Mbomukonzya Kuba Abalongwe Beni-beni
  • Sinsimuka!—2016
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • BUYUMUYUMU
  • NCOMWEELEDE KUZYIBA
  • NCOMWEELEDE KUCITA
  • Mbuti Tekinoloji Mboikonzya Kujatikizya Zilongwe Zyanu?
    Sinsimuka!—2021
  • Mbotukonzya Kuzumanana Kumvwana Munyika Bantu Mobatamvwani
    Ngazi Yamulindizi—2009
  • Ino Bbaibbele Lyaamba Nzi Kujatikizya Balongwe?
    Mibuzyo Yamu Bbaibbele Yaingulwa
  • Amusale Balongwe Cabusongo
    Amupone Kukabe Kutamani!—Lwiiyo Lwamu Bbaibbele
Amubone Azimwi
Sinsimuka!—2016
g16 No. 1 map. 10-11
Bakubusi bobilo balabandika

LUGWASYO KUMUKWASYI | BAKUBUSI

Mbomukonzya Kuba Abalongwe Beni-beni

BUYUMUYUMU

Bakubusi bobilo baliimvwi aumwi kumamanino aabbiliji

Akaambo kakuyaambele kwasayaansi mazuba aano, mulakonzya kubandika abantu banji cakuliiba kwiinda mbocakabede kaindi. Nokuba boobo, balongwe mbomujisi andiza tabali beni-beni. Mukubusi umwi wakaamba boobu: “Ndilimvwa mbuli kuti zilongwe nzyondijisi zilakonzya kumana kufwumbwa ciindi. Kulubazu lumwi, bataata balijisi balongwe mbobamvwana limwi kwamyaka minji.”

Nkaambo nzi mazuba aano ncocili ciyumu kuba abalongwe mbomukonzya kumvwana limwi kwaciindi cilamfwu?

NCOMWEELEDE KUZYIBA

Kuyaambele kwasayaansi kwapa kuti kacili boobo. Kulembelana tugwalo twaafooni, intaneti, alimwi anzila zimwi zyakubandika kwatondezya kuti cilakonzyeka kuba abalongwe nokuba kuti tamubonani. Mibandi yamaano yanjililwa busena atugwalo tutobelana kuboola. Bbuku litegwa Artificial Maturity lyaamba kuti: “Bantu bayaabucileka kubonana. Basicikolo babelesya ciindi cinji akkompyuta, mpoonya bajisi buyo ciindi cisyoonto cakubonana abeenzinyina.”

Ziindi zimwi, kuyaambele kwasayaansi kulakonzya kutondezya mbuli kuti balongwe balamvwana kapati. Brian,a uujisi myaka iili 22 wakaamba kuti: “Ndakabona kuti lyoonse ndime ndakali kuyeeya kubalembela tugwalo beenzuma kutegwa ndizyibe mbobabede. Aboobo, ndakaleka kubalembela kutegwa ndibone naa bali bongaye bakonzya kundilembela. Kwaamba masimpe, mbasyoonto kapati. Ndakajana kuti balongwe bamwi tatumvwani mbuli mbondakali kuyeeya.”

Pele sena kulembelana tugwalo twaafooni akubelesya Intaneti takukonzyi kumugwasya kubandika abantu alimwi akuyumya zilongwe zyanu? Inzya, kwaambisya ikuti balongwe aabo kamucikonzya kubonana alimwi akulembelana tugwalo. Pele kanji-kanji Intaneti igwasya buyo kuti mubandike abamwi kakunyina kuba acilongwe cini-cini ambabo.

NCOMWEELEDE KUCITA

Amuzyibe ncocaamba kuba acilongwe cini-cini. Bbaibbele lipandulula mulongwe kuti nguyooyo “uukakatila kwiinda mwanookwanu.” (Tusimpi 18:24) Sena ooyu ngomulongwe ngomuyanda? Sena oobu mbomubede nywebo? Kutegwa mwiingule mibuzyo eeyi, amulembe bube botatwe mbomuyanda kuti kajisi mulongwe wanu. Mpoonya mulembe bube botatwe nywebo mbomujisi. Amulibuzye kuti: ‘Akati kabantu mbondibandika limwi a Intaneti, nguni uujisi bube mbondiyanda kumulongwe? Ino mbube nzi balongwe aabo mbobakonzya kwaamba kuti mebo ndilijisi?’​—Njiisyo yamu Bbaibbele: Bafilipi 2:4.

Amuzyibe zintu nzyomubikka mubusena bwakusaanguna. Zilongwe zyaa Intaneti kanji-kanji ziyeeme acintu comwe bantu bobilo ncobakkomanina kucita. Nokuba boobo, kweendelana muzintu nzyomubikka mubusena bwakusaanguna kulayandika kapati kwiinda kuba azintu izikozyenye. Musimbi uutegwa Leanne uujisi myaka iili 21 wakaamba kuti: “Ndilakonzya kuti kanditajisi balongwe banji pele aabo mbondijisi balandigwasya kutegwa ndibe muntu uuli kabotu.”​—Njiisyo yamu Bbaibbele: Tusimpi 13:20.

Amubonane abantu cacigaminina. Kunyina ciinda kubota mbuli kubonana ntongolameso nomubandika, kwalo nywebo alimwi amuntu umwi nkomukonzya kubona aumwi kacinca-cinca jwi, mbwalibonya kumeso alimwi akunyanyaasya mubili.​—Njiisyo yamu Bbaibbele: 1 Batesalonika 2:17.

Kulemba lugwalo. Nokuba kuti nzila eeyi iboneka kuti njakaindi, kulemba lugwalo kutondezya kuti mulamubikkila maano muntu cakumaninina. Kubikkila maano ikuli boobo takujaniki-janiki mazuba aano munyika bantu mobajisi zintu zinji zyakucita. Mucikozyanyo, Sherry Turkle mubbuku lyakwe litegwa Alone Together wakalemba kujatikizya mukubusi umwi iwakaamba kuti mubuumi bwakwe tanatambwide lugwalo lumugeme. Kujatikizya ciindi bantu nobakali kulembelana magwalo, wakaamba kuti: “Akali mazuba nsini nokuba kuti tiindakaningazyalwa.” Sena tamukonzyi kubelesya nzila eeyi yakaindi kujana balongwe?

Masimpe ngakuti: Cilongwe cini-cini cibikkilizya zinji kutali buyo kubandika. Ciyanda kuti nywebo alimwi amulongwe wanu kamutondezya luyando, lweetelelo kukkazika moyo alimwi akulekelela. Bube oobu bupa kuti mukuya kwaciindi cilongwe kacigwasya. Pele bube oobo bulakatazya kubutondezya ikuti kamubandika buyo aa Intaneti.

a Mazina aamwi mucibalo eeci acincwa.

MAGWALO AAYANDIKA

  • “Mutabikkili buyo maano kuzintu nzyomuyanda nywebo zilikke, pele akuzintu nzyobayanda bamwi.”​—Bafilipi 2:4.

  • “Ooyo weenda abasongo ulaba musongo.”​—Tusimpi 13:20.

  • “Twakasoleka kapati kuti tubonane andinywe cantongolameso.”​—1 Batesalonika 2:17.

Ba Alisabel

ALISABEL

“Toonse tuyandika muntu wakubandika limwi ciindi notutyompedwe. Balongwe mbambabo ibatumvwisya alimwi ibazyi cakucita kutegwa tukkomane. Balakkomana andiswe alimwi akutugwasya ikuti twausa.”

Ba Jordan

JORDAN

“Nondakacili mwana, ndakali kucita zintu ndelikke alimwi tiindakali kusola kujana balongwe. Eeci cakali ciindi cuusisya kapati mubuumi bwangu. Mpoonya ndakaanguluka kubukkale oobo. Cilayandika kuba abalongwe ibakonzya kukugwasya ciindi noli mubukkale bukatazya alimwi akukkomana kuba aziindi zibotu anduwe.”

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi