LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • g20 No. 1 map. 5-7
  • Ino Kulibilika Ninzi?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Ino Kulibilika Ninzi?
  • Sinsimuka!—2020
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • KULIBILIKA KUBOTU AKUTALI KABOTU
  • Izili Mukati
    Sinsimuka!—2020
  • Sena Mulalibilika Kapati?
    Sinsimuka!—2020
  • Mbomukonzya Kulwana Penzi Lyakulibilika Kapati
    Sinsimuka!—2020
  • Kutyompwa​—Mbomukonzya Kukulwana
    Sinsimuka!—2014
Sinsimuka!—2020
g20 No. 1 map. 5-7
Mwaalumi simakwebo uyaabuzuza mudolopo kuunka kuofesi.

MBOMUKONZYA KUCESYA KULIBILIKA KAPATI

Ino Kulibilika Ninzi?

Kulibilika ncintu cicitika mumubili akaambo kabukkale buliko naa bwacitika. Bongo bulatalika kugwisya mahomoni manji akwaamwaya muzizo zyamubili zyoonse. Eeci cipa kuti moyo utalike kubalika kapati, bulowa bucince mbobweenda, kuyoya cakufwambaana alimwi amilambi ilayuma kapati. Kamutana akuzyiba cini cicitika, mubili wanu inga walibambila kale kubweza ntaamu. Cainda cintu icamupa kulibilika, mubili wanu ulatalika alimwi kubeleka kabotu.

KULIBILIKA KUBOTU AKUTALI KABOTU

Kulibilika ncintu cilicitikila calo icimugwasya kulibambila kulwana bukkale bukatazya naa buyoosya. Eeci citalikila kubongo. Kulibilika kubotu kumupa kubweza ntaamu cakufwambaana. Alimwi kulibilika kubotu kulakonzya kumugwasya kuzuzikizya mbaakani zyanu naa kucita kabotu, ambweni ciindi camisunko, nomubuzyigwa-buzyigwa kutegwa munjile mulimo naa ciindi nomucita cisobano cimwi.

Nokuba boobo, kulibilika kwaciindi cilamfwu naa kulibilika kapati kulakonzya kumuletela ntenda. Ikuti cakwiinduluka-induluka naa ciindi coonse kamulibilika kapati mulakonzya kuciswa, kuba apenzi lyakunyema naa kuusa, kuba apenzi lyakuluba, kutayeeya kabotu naa kutakkalikana mumizeezo. Mulakonzya kucinca kujatikizya mbomucita zintu alimwi ambomweendelezya bamwi. Alimwi penzi lyakulibilika kapati lilakonzya kupa muntu kuba azilengwa zitali kabotu mbuli kuciindizya kunywa bukoko, kubelesya misamu iikola, kufweba alimwi azilengwa zimbi zibyaabi. Mane buya kulakonzya kupa muntu kuba apenzi lyakutyompwa kapati, kukatala citaambiki naa kuyanda kulijaya.

Nokuba kuti kulibilika kapati takukonzyi kumujatikizya munzila iikozyenye muntu umwi aumwi, kulakonzya kusololela kumalwazi aasiyene-siyene. Alimwi kulakonzya kuzijatikizya zizo zinji zyamubili.

KULIBILIKA MBOKUKONZYA KUUJATIKIZYA MUBILI WANU

Bongo (Nervous system)

Mwaalumi, ulijisi ankumo akaambo kakulibilika kapati.

Bongo bupa kuti kuzwe mahomoni aatuzyibya akutupa kubweza ntaamu (adrenaline) alimwi amahomoni aagwasya kweendelezya syuga lyamubulowa (cortisol). Mahomoni aaya apa kuti moyo alimwi abulowa zibalike kapati, alimwi syuga lijanika mubulowa lilayungizyika, zyoonse eezyi zipa kuti mufwambaane kubweza ntaamu ciindi nokuli ntenda. Kulibilika kapati kulakonzya kusololela ku

  • kufwambaana kunyema, kukopana mumizeezo, penzi lyakutyompwa, kuciswa mutwe alimwi acilabila

Milambi amafwuwa (Musculoskeletal system)

Milambi ilayuma kapati kutegwa imukwabilile. Kulibilika kapati kulakonzya kusololela ku

  • kucisa kwamubili, kuciswa mutwe alimwi akuzunta kwansinga

Kuyoya (Respiratory system)

Muntu ulayoya cakufwambaana kutegwa akwele muya munji. Kulibilika kapati kulakonzya kusololela ku

  • kuyoya cakufwambaana, kufwundilila alimwi akuziluka mumizeezo kuli baabo bajisi penzi eeli

Mbobweenda bulowa mumubili (Cardiovascular system)

Moyo uladuntaana kapati kutegwa upompe bulowa mumubili woonse. Mpoonya nsinga zyabulowa zimwi zilakomena naa kuceya kutegwa zipompe bulowa muzibeela zyamubili oomo mobuyandika kapati mbuli mumilambi. Kulibilika kapati kulakonzya kusololela ku

  • BP iikkwela, bulwazi bwamoyo, situloko

Cibeela icipanga tubeela twamumubili itugwisya misamu imwi (Endocrine system)

Tubeela twamumubili wamuntu (glands) tulagwisya mahomoni aategwa adrenaline a cortisol alo aagwasya mubili kulwana penzi lyakulibilika kapati. Mpoonya muni upa kuti syuga lyamubulowa livwule kutegwa muntu abe anguzu. Kulibilika kapati kulakonzya kusololela ku

  • bulwazi bwasyuga, kuceya kwanguzu zilwana malwazi mumubili, kuciswa-ciswa, kabuko, kuneneya kapati

Mboceenda cakulya (Gastrointestinal system)

Mubili wamuntu mbougaya zyakulya ulanyonganizyigwa. Kulibilika kapati kulakonzya kusololela ku

  • kuvwundauka kumoyo, kuluka, kusoomona alimwi akwaalilwa kuunka kucimbuzi naa kuzembelwa

Kuzyala (Reproductive system)

Kulibilika kulakonzya kumujatikizya muntu caboola kumakani aakoonana. Kulibilika kapati kulakonzya kusololela ku

  • kuba ngomwa, kutaunka kumwezi mbuli lyoonse

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi