Cibalo 73
Imu Samariya Siluzyalo
AMBWENI Jesu uli munsi-munsi aku Betaniya, imunzi uulaa musinzo uulaamakkilomita aatandila kwaatatu kuzwa ku Jerusalemu. Imuntu uuzi kapati Mulawo wa Musa wasika kulinguwe akumubuzya ategwa: “Mufundisi, ino ndicite buti kuti ndinjile mubuumi ubutamani?”
Jesu waziba kuti oyu muntu similawo tabuzili buyo kuti azibe pele uyanda kumusunka. Oyu similawo ulakonzya kayanda kuti Jesu aingule munzila iitinyemye bama Juda. Aboobo Jesu wacita kuti similawo aliingude mukamwini wamubuzya ategwa: “Kwakalembwanzi mumulao? Ubala kutinzi ino?”
Mukwiingula, munzila yabusongo kapati, similawo wazubulula mulawo wa Leza kubbuku lya Deuteronomo 6:5 alya Levitiko 19:18 ategwa: “Yanda Jehova Leza wako amoyo wako woonse, amuuya wako woonse, anguzu zyako zyoonse amiyeeyo yako yoonse, amunamuzyaanu mbuli mboliyanda omwini.”
Jesu ulaamba: “Wavuwa kabotu, cita obo noti pone.”
Pele similawo taakkutila pe. Ikwiingula kwa Jesu takugaminini pe. Uyanda kuti Jesu aambe buya kuti mizeezo yakwe ililuzi aboobo uliluleme mbuli mbwalanganya bambi. Elyo wabuzya ategwa: “Ino munamuzeesu nguni?”
Bama Juda basyoma kuti bbala lyakuti “munamuzeesu” libeleka buyo kwaamba mu Judanyina mbubwena mbuli makani aali ku Levitiko 19:18 mbwaaboneka kuti ncaamba. Mane awalo mwaapostolo Petro wakaamba kuti: “Nywebo nobeni mulizi mbokutondwa kumuntu mu-Juda kuti aswaangane awamasi, aboole kulinguwe.” Aboobo similawo ambweni abasikwiiya ba Jesu basyoma kuti baliluleme kuti balanganya buyo bama Judanyina mbwaanga kweelana akuyeeya kwabo, Ibamasi tabali banamuzyaabo pe.
Ino Jesu ulakonzya buti kwiingula kakutakwe kunyemya baswiilizi bakwe? Waamba caano, ambweni cakacitika ncobeni. Jesu wapandulula ategwa: “Umwi [mu Juda] wakali kweenda kuzwa ku Jelusalemu kuya ku Jeliko. Munzila wakafumpwa abafumpi, bakamujata, bamuuma akumusamununa. Bacimana bainka basiya ulinetukide.”
Jesu wazumanana ategwa: “Lino umwi mupaizi wakali kweenda munzila njiyonya eeyo, naakasika aakalede muntu ooyo, wamubona, pele wakaleya, weenguluka, nguulya wainka. Mulevi awalo mbubonya buyo, naakasika abusena aawo, abone buyo muntu ooyo kalede, wakaleya ambali, wainka. ‘Pele umwi Musamaliya wakali kweenda munzila eeyo, wasika abusena oobo. Naakabona muntu ooyo kalede, wakamufwida luzyalo.’ ” (BT)
Ibapaizi banji abagwasyi babo bamutempele ba Levi bakkala ku Jeriko, imusinzo uulaamakkilomita aali 23 mumugwagwa uuyoosya uuselemuka amamita aali 914 kuzwa nkobabelekela kutempele ku Jerusalemu. Ibapaizi aba Levi balalangilwa kugwasya mu Judanyina uuli mumapenzi. Pele tabaciti obo pe. Pele mu Samariya nguucita obo. Bama Juda balibasulide bana Samariya cakuti lino-lino bakatukila Jesu kwiinda mukumwaamba kuti “mu-Samariya.”
Ncinzi caacita mu Samariya kugwasya mu Juda? Jesu ulaamba: “Wakaswena, wazyaanga zicisa zyakwe, wazitila mafuta awaini, nkokuya wamutantika ambongolo yakwe, wamutola kuŋanda yabeenzu, wamubamba. Nobwakaca naakayeeya kweenda wakagwisya masheleni obile [kuvwola kwamazuba obile], wapa simeenzaakwe wati kulinguwe, Mubambe kabotu, eno kufumbwa ngoti sowe kwiinda aya, ndaboola ndilakubweedezezya.”
Naamana kwaamba caano, Jesu wabuzya similawo ategwa: “Ino yebo uyeeya buti, kulooyo uwakawida mubafumpi nguni uwakaba munamuzyaabo, kulibaabo botatwe?”
Kataliibide kwaamba mu Samariya kuti uli kabotu, similawo ulaamba: “Kai nguwenya oyo uwakamufwida luzyalo.”
Jesu wamanizya ategwa: “Koya ayebo ucite mbubonya.”
Ikuti Jesu naamwaambila cakugaminina similawo kuti Bamasi abalo mbanamuzyaabo, tali buyo nguwe wali kunga wakaka pele abaswiilizi banji ambweni nobavwiilila kulubazu lwakwe mumubandi wakwe a Jesu. Aboobo, icaano eci cikonzya kucitika ncobeni cakacisalazya buya munzila iitakwe bukazye kuti banamuzeesu babikkilizya bantu batali bamusyobo wesu amukowa. Elo Jesu ulaa nzila mbotu kaka yakuyiisya! Luka 10:25-37; Incito 10:28; Johane 4:9; 8:48.
▪ Mmibuzyo nzi similawo njaabuzya Jesu, alimwi kulibonya kuti ulaa makanze nzi mukubuzya boobu?
▪ Ino bama Juda basyoma kuti banamuzyaabo mbaani, alimwi nkaambo nzi kaliko ikapa kuti tusyome kuti abalo basikwiiya ba Jesu ngumuzeezo ngobajisi?
▪ Ino Jesu waululamika buti muzeezo oyu cakuti similawo waalilwa kukazya?