Cibalo 101
Ku Betaniya mu Ŋanda ya Simoni
NAAZWA ku Jeriko Jesu, wagama ku Betaniya. Ilweendo lutola buzuba boonse mbwaanga nkutuntuka buya mubusena bukatazya bwamusinzo uulaa makkilomita aali 19. Imunzi wa Jeriko ulaansi amamita aali 250 kuzwa alwizi lupati alimwi Betaniya ulaatala amamita aali 760 kuzwa alwizi lupati. Mulayeeya kai kuti Betaniya ngomunzi ikukkala Lazaro abacizi bakwe. Oyu munzi musyoonto ulaa musinzo wamakkilomita otatwe kuzwa ku Jerusalemu, uli kunselelo yakujwe ya Cilundu ca Elaioni.
Ibanji basika kale mu Jerusalemu kupobwe lya Kwiindilila. Basika kufwambaana kutegwa bazikulisalazye munzila yacilengwa. Ambweni bakajata mutunta naa kucita cimwi cintu cibasofwaazya. Aboobo batobela ntaamu zyeelede kucita kuti balisalazye kutegwa basekelele pobwe lya Kwiindilila munzila yeelede. Nobabungana kutempele aba bataanzi, ibanji balazumbauzya kuti naa Jesu ulaboola kupobwe lya Kwiindilila.
Ku Jerusalemu mbusena bumwi ikuli kukazyanya kapati kujatikizya Jesu. Kulizibidwe kuti basololi bacikombelo bayanda kumujata akumujaya. Mane bakapa amalailile aakuti ikuti umwi waziba nkwabede, weelede kubaambila. Iziindi zyotatwe mumyezi eyi yainda—ku Pobwe lya Zilawo, ku Pobwe lya Kusalazya alimwi anaakabusya Lazaro—aba basololi bali kusola kumujaya. Aboobo bantu balalyaambauzya bati, mwati Jesu uyoolibonya alimwi caantangalala? Babuzyanya muli cabo ategwa: “Ino mweeezeezya buti?”
Aciindi awa, Jesu wasika mu Betaniya kakuceede mazuba aali cisambomwi kuti libe Pobwe lya Kwiindilila lyalo liyooba mu Nisani 14 kweelana akkalenda yaba Juda. Jesu wasika ku Betaniya muli Bwasanu kumazuba, kumatalikilo aa Nisani 8. Naatakabamba lweendo kuya ku Betaniya mu Sabata nkaambo kweenda mu Sabata—kuzwa kumazuba muli Bwasanu kusika kumazuba mu Sabata ulakasya mulawo waba Juda. Ambweni Jesu waunka kuŋanda ya Lazaro mbubwena mbwaakacitide musyule akoona nkuko muli Bwasanu.
Nokuba boobo aumwi uukkala mu Betaniya watamba Jesu abeenzinyina kukulya imangolezya mu Sabata. Oyu mwaalumi ngu Simoni, wakali sicisenda walo ambweni wakaponesyegwaa Jesu. Mbwali muntu musungu kumilimo, Marta ukutaukila beenzu. Pele mbuli lyoonse, Mariya ubikkilide maanu kuli Jesu, cino ciindi munzila yaleta mazwanga.
Mariya wajula kansazi kamafwuta aanunkilila kabotu ‘aa nardo wini-wini’ aalema makkilogilamu aali 0.5. Aya ngamuulo wataala kapati. Mane muulo wangawo uleelene akuvwola kwamwaka woonse! Mariya naatila mafwuta kumutwe akuzituta zya Jesu akuzipukuta amasusu aakwe, ikununkilila kwangayo kwazuzya ŋanda yoonse.
Basikwiiya banyema akubuzya ategwa: “Wanyonyweedwanzi boobo?” Mpoonya Judase Iskariote ulaamba: “Ino mafuta aya aba anzi naataulwa mpondo izili kumi, kuti mali apegwe bacete?” Pele Judase tabikkilide ncobeni maanu kubacete nkaambo wali kubba kuzwa muciyobwedo camali ciyobolwaa basikwiiya.
Jesu wamuvwuninina Mariya. Ulaamba: “Amumuleke. Ino mumukatazizyaanzi? Wandimanina mulimo mubotu. Ikuti bacete muli abo lyoonse, alimwi ciindi coonse ncimuyanda kubacitila cintu cibotu mulakonzya, pele mebo tamuli ambebo lyoonse pe. Anu wacita cintu ncakonzya. Wandinanika kale mubili wangu kukuzikwa. Ncobeni ndamwaambila kuti koonse nkwaayookambaukwa Makani Mabotu muzisi zyaansi zyoonse, mane do aceeci ncaacita mwanakazi oyu cikakananwe kuti kabayoomuyeeyala mpawo.”
Lino Jesu wakkala mawoola aainda ku 24 mu Betaniya elyo mpuwo yakuti mwali yamvwugwa koonse-koonse. Aboobo banji baboola kuŋanda ya Simoni kuzyoobona Jesu pele baboola akuzikubona Lazaro uuliko awalo. Aboobo bapaizi basilutwe bayanda kujaya Jesu antoomwe a Lazaro. Bayanda kucita boobu nkaambo kakuti bantu banji basyoma Jesu akaambo kakumubona kapona oyo ngwaakabusya kuzwa kubafwu! Inzya, babija myoyo basololi bacikombelo basa! Johane 11:55–12:11; Matayo 26:6-13; Marko 14:3-9; Incito 1:12.
▪ Mmakani nzi aabandikwa kutempele mu Jerusalemu, alimwi nkaambo nzi?
▪ Nkaambo nzi Jesu ncaakasikila muli Bwasanu ku Betaniya muciindi camu Sabata?
▪ Jesu naasika mu Betaniya, nkuli nkwalangilwa kuti nkwaaunka mu Sabata?
▪ Mucito uli buti wa Mariya waleta mazwanga, alimwi Jesu wamuvwuninina buti?
▪ Ncinzi citondezya kubija myoyo kwini-kwini kwabapaizi basilutwe?