Mbolimvwika Jwi

BANTU balakulwaizyigwa kapati ikutali buyo azyaambwa pele ambozyaambwa. Ikuti muntu uumwaambauzya kajisi jwi likondelezya, lisangalizya, lyabulongwe alubomba, sena tacili masimpe kuti inga mwamuswiilila kwiinda leelyo ijwi lyakwe nolimvwika kuti ulicimidwe naa ulikalade?

Ikuba ajwi limvwika kabotu takuyeeme buyo ambolibede jwi pe. Kulakonzya kubikkilizya ambwabede muntu. Muntu naya buyaambele mukwiiya akubelesya kasimpe kamu Bbaibbele, ikucinca nkwacita inga kulabonwa mukukanana kwakwe. Ibube bwa Leza mbuli luyando, lukkomano alubomba inga zilalimvwisya mujwi lyakwe. (Gal. 5:22, 23) Ikuti kajisi luyando kubantu, ijwi lyakwe lilalimvwisya oobo. Ciindi muntu naleka kutongauka akutalika kulumba, nzyaamba ambolimvwika jwi zitondezya kuti oobo mbwalimvwa. (Malo. 3:39-42; 1 Tim. 1:12; Jud. 16) Nokuba kuti tamuteeleli mwaambo waambwa, ikuti umwi muntu kaambaula cakulisumpula, katamvwi zyaamba beenzyinyina, kakazya alimwi kali mukali pele umwi kakanana cakulicesya, cakukkazyika moyo, calubomba acaluyando, tacikamukatazyi pe ikubona mbobaindene bantu aaba.

Zimwi ziindi ikutamvwika kabotu kwajwi kulakonzya kuba akaambo kabulwazi bumwi bwakalya kakulumino mokali mukati naa kuzyalwa ambubo. Ipenzi eeli lilakonzya kalili lipati cakuti talikonzyi kumana kuciindi cino ncotupona. Nokuba boobo, ikanji-kanji kuzibelesya kabotu zyizo zipa kuti katukanana inga kwagwasya.

Kusaanguna cilayandika ikuzyiba kuti ijwi lyamuntu aumwi liliindene. Imakanze aanu atabi aakwiiya muntu umwi mbwaambaula. Pele amwaambaule kweelana ambolibede jwi lyanu. Ino ncinzi cikonzya kumugwasya kucita boobu? Kuli zintu zyobilo ziyandika kapati.

Amuyoye Kabotu. Ikutegwa jwi limvwugwe kabotu, muyandika kunjizya muya munji akuyoya kabotu. Mwatacita boobu, ijwi lyanu talikabi anguzu alimwi inga kamutyokezya-tyokezya kukanana.

Cibeela cipati camapunga tacili kucamba nkocili mujulu; cibeela eeci ciboneka buyo kukomena akaambo kamafwuwa aamakuko. Pele mapunga mapati kapati mpaali atala alujalilo. Kaluswaangene kumabambo aali ansi, lujalilo ndolwaandaanya camba alimwi ada.

Ikuti mwanjizya muya mumapunga mwaali mujulu nomuyoya, talikoolampa mulabulilwa muya wakuyoya. Ijwi lyanu liyoobula nguzu alimwi muyoofwambaana kukatala. Ikutegwa muyoye kabotu, mweelede kukkala naa kwiimikila kabotu akuzwisya camba aniini. Mutabikkili buyo maano kunjizya muya mucamba mocili mujulu nomuyanda kwaambaula. Amusaangune kunjizya muya mumapunga mwaali ansi. Cavwula muya cibeela eeci, mabambo mwaali ansi ayootantamuka. Aciindi mpoonya lujalilo luya kuya ansi kabotu-kabotu akutonta da amala cakuti muyoomvwa nkoidina ntambo naa eeco caangidwe mucibuno. Pele mapunga taali mucibuno pe; ali mumabambo. Kutegwa mubone icaambwa aawa, amulijate mucibuno. Lino amukwele muya canguzu. Ikuti kamuyoya kabotu, tamukapi kuti da linjile mukati akunyamuna makuko. Muciindi caboobo, muyoomvwa mabambo nkwaanyanyamuka akutantamuka aniini.

Mwamana, amubikkile maano kukuzwisya muya. Mutanyonyooni muya kwiinda mukuulekezya cakufwambaana. Amuulekezye aniini-niini. Mutaciti oobo kwiinda mukujala amoyo. Nkaambo eeco inga camupa kulisina kukanana. Kusyaanikizya kucitwa amilambi yamwida alimwi ayeeyo iijanika akati kamabambo nkokupa kuti muya uzwe pele lujalilo ndolupa kuti muya kuufwanzya kuzwa.

Mbuli sikulunduka mbwalibambila kuyootola lubazu mumuzundano, awalo mwaambi ulakonzya kwiiya kuyoya kabotu kwiinda mukucita oobu lyoonse. Amwiimikile kabotu acamba kacizwide anze aniini, amuyoye kutegwa muvwuzye muya mumapunga mwaali ansi mpoonya akuulekezya aniini-niini kumwi kamubala manamba kusikila mpomukonzya. Mpoonya amusoleke kubala mabala cakupozya kumwi kamuyoya munzila njeena eeyi.

Amulileke-Leke. Acimwi ciyandika kapati kutegwa jwi limvwike kabotu nceeci—ikulileka-leka! Cilakondelezya ikubona kuyaambele nkomunga mwacita kwiinda mukulileka-leka nomukanana. Imizeezo amubili zyeelede kukkalikana, nkaambo kuti mizeezo kainyongene ipa kuti milambi iyume.

Amukkalikane mumizeezo kwiinda mukubona kuti baswiilizi balaabikkila maano makani ngomujisi. Ikuti aaba kabali bantu mbomuyaanya mumulimo wamumuunda, amuzyibe kuti nokuba kuti mwakaiya Bbaibbele mumyezi buyo misyoonto, mujisi luzibo lwazintu ziyandika kapati kujatikizya makanze aa Jehova zyalo nzyomukonzya kubaambila. Alimwi mulabasikila akaambo kakuti bayandika kugwasyigwa, kufwumbwa naa balizyi oobo naa pe. Kulubazu lumwi, ikuti kamukanana mu Ŋanda ya Bwami, ibanji akati kabaabo bamuswiilila mbantu babelekela Jehova. Mbeenzyinyoko alimwi bayanda kuti muzwidilile. Kunyina bantu bambi munyika ibakananina baswiilizi basamausya alimwi bajisi luyando mbuli mbotucita swebo.

Amwiileke-leke milambi yaamoyo, lyoonse kamubikkila maano kucita boobo. Kamuzyiba kuti cikulumino cilijisi tulambi tunyanyaala mbuli namundelele muya wainda aali ntuto. Ijwi lilacinca tulambi twaamoyo twayuma naa twatebela, mbubwenya buyo mbolimvwika gita ikuti naa mawaya ayuma naa kutebela. Mwatebezya tulambi ootu tuli mucikulumino, ijwi liya ansi. Kuleka-leka milambi yaamoyo akwalo kulagwasya kujalula misena mwiinda muya alimwi eeci cipa kuti ijwi kalimvwika kabotu.

Amuuleke-leke mubili oonse—mazwi, maanza, makuko, nsingo. Eeci ciyoomugwasya kucita kuti jwi kalivwiilila nomukanana calo ciyoopa kuti kalimvwugwa kulamfwu. Kuvwiilila kuba ciindi mubili wanu nouba mbuli cingomo-ngomo cagita, pele eeci tacikonzyi kucitika ikuti milambi kayaangene. Ijwi lyalo lizwa amoyo, lilavwiilila ikutali buyo mumpemo pele alimwi akumafwuwa aacamba, mumenyo, mukanwa kubikkilizya amisena mwiinda muya. Zyoonse eezyi zilakonzya kugwasya kukuvwiilila kwajwi. Ikuti mwabikka cintu cilema acingomo-ngomo cagita, tiikalilisyi pe; acingomo-ngomo taayelede kubikkwa cintu cili coonse ikucita kuti kaciduntauka akuvwiilila kabotu. Cili mbubwenya buyo amafwuwa aamubili aangene amilambi. Ikuti jwi lyanu kalivwiilila, tacikamukatazyi kucinca-cinca jwi munzila yeelede alimwi akutondezya mbomulimvwa munzila zisiyene-siyene. Muyoomvwugwa kunkamu kakunyina akulisina buya kwaambaula.