CIIYO 30
Kumubikkila Maano Ngomubandika Limwi
NOTWAAMBILA bamwi kasimpe kamu Bbaibbele, tatweelede kubazyibya buyo makani. Tweelede kwaamba makani aabanjila mumoyo. Inzila imwi motukonzya kucita boobo nkwiinda mukubabikkila maano batuswiilila. Ikubikkila maano ooku kulakonzya kutondezyegwa munzila zinji.
Amubikkile Maano Mbobazyibona Zintu Bamuswiilila. Imwaapostolo Paulo wakabikkila maano kubukkale bwabo ambobakali kuzyibona zintu bamuswiilila. Wakaamba kuti: “Akati ka Bajuda ndakatobela ziyanza zya Bajuda mukuti ndeete Bajuda. Nikuba kuti lwangu nsyeendelezegwi a Mulawo, pele kuli baabo baitobela ndakaba mbuli wiitobela kuti mbeete. Kuli baabo batajisi Mulawo ndakaba mbuli mbabo kuti mbeete. Takuli kuti nsitobeli Mulawo, nkaambo nditobela Mulawo wa Kilisito. Kubatasimide mulusyomo ndakaba mbuli mbabo, kuti ndikonzye kubaleta. Kubantu boonse ndakaba mbuli mbabo mukuti naa kacikonzeka ndilete bamwi babo. Zyoonse eezi ndazicita nkaambo ka Makani Mabotu, kuti alwangu nditambule ambabo zileleko zyawo.” (1 Bako. 9:20-23) Mbuti sunu mbotukonzya ‘kuba mbubabede bantu boonse?’
Ikuti mwabalangisya bantu, nokuba kwakaindi kaniini kamutanatalika kubandika, mulakonzya kubona zintu zimwi zitondezya zintu nzyobabikkila maano alimwi ambobapona. Sena inga mwauzyiba mulimo ngobabeleka? Sena kuli ncomwabona cimupa kuti muzyibe nkobakomba? Sena kuli zitondezya mbobakkala mumukwasyi wabo? Kweelana anzyomwabona, sena inga mwaacinca makani ngomwalibambila ikutegwa baabikkile maano kapati bamuswiilila?
Ikutegwa makani aanu kaakondelezya kuswiilila, mweelede kulibambila mbomuyoobasikila bantu mucilawo momubelekela. Muzilawo zimwi eeci cilabikkilizya abantu bakazwa muzisi zimbi. Ikuti bantu bali boobo kabakkala mucilawo momubelekela, sena kuli nomwajana nzila iigwasya mbomunga mwabakambaukila? Mbwaanga nduyando lwa Leza kuti “bantu boonse bakafutulwe akuziba zyabwini,” amube amakanze akwaamba mulumbe wa Bwami munzila iikondelezya kubantu boonse mbomuyaanya.—1 Timo. 2:4.
Amuswiililisye. Nokuba kuti Jehova ulizizyi zyoonse, ulaswiilila zyaamba bamwi. Imusinsimi Mikaya wakabona cilengaano oomo Jehova mwaakabonwa kakulwaizya bangelo ikupa mizeezo kujatikizya mbobakali kuyoolanganya makani amwi. Mpoonya Leza wakazumizya umwi wabangelo ikutobela muzeezo mungelo ngwaakaamba. (1 Bam. 22:19-22) Abrahamu naakakatazyigwa kulubeta lwakali kuyoocitwa mu Sodoma, Jehova wakamukkazyikila moyo kuti aambe zyoonse zyakali mumoyo. (Matl. 18:23-33) Mumulimo wesu, ino mbuti mbotunga twaiya cikozyanyo ca Jehova cakuswiilila?
Amubakulwaizye bamwi ikwaamba mbobalimvwa. Amubuzye mubuzyo weelede, mpoonya amubape ciindi cakwiingula. Amuswiililisye. Ikuswiilila kwanu cakubikkila maano kuyoobakulwaizya ikwaamba zili mumoyo. Ikuti bwiinguzi bwabo kabutondezya cimwi cintu kujatikizya nzyobayandisya, cabusongo amubuzye aimbi mibuzyo. Mutabuzyi mibuzyo minji iijatikizya bukkale bwabo, pele amusoleke kubazyiba mbobabede. Amubalumbe kukuyeeya kwabo, kucita oobo camoyo omwe. Nokuba kuti tamuzuminizyi nzyobayeeya, amubalumbe kumakani ngobaamba.—Kol. 4:6.
Pele tweelede kucenjela kubona kuti ikubikkila kwesu maano kubantu takwiindilili. Ikubabikkila maano bamwi tacaambi kuti lino tutalike kunjililila mumakani aabukkale bwabo. (1 Pita 4:15) Tweelede kucenjela kubona kuti musimbi naa musankwa takuboni munzila imbi kubikkila maano nkotucita. Mbwaanga kubikkila bamwi maano kulabonwa munzila ziindene mucisi cimwi acimwi, nokuba kumuntu amuntu, bupampu bulayandika.—Lk. 6:31.
Ikulibambila nenzila iigwasya kuba muswiilizi mubotu. Ikuti katwaazyi kabotu makani ngotuyanda kuyoobandika, cilatugwasya kukkazyika moyo akuswiililisya eelyo bamwi nobakanana. Eeci cipa kuti balikwaye alimwi inga cabapa kuyandisya kubandika andiswe.
Tulatondezya kuti tulabalemeka bamwi kwiinda mukubaswiilila. (Rom. 12:10) Kutondezya kuti tulazibikkila maano nzyobayeeya ambobalimvwa. Kulakonzya kubakulwaizya kubikkila maano nzyotuyanda kwaamba. Nkakaambo kaako Ijwi lya Leza ncolitulailila ‘kufwambaana kuswiilila, akutafwambaana kwaamba.’—Jemu. 1:19.
Amubagwasye Bamwi Kuyaambele. Ikubabikkila maano bamwi kuyootupa kuti katubayeeya aabo ibayandisisya akupilukila kulimbabo kuyoobaambila makani aamu Bbaibbele aagaminide kuzintu nzyobayandika. Nomulibambila kupilukila, amuzibikkile maano eezyo nzyomwakabona nomwakaliko kusaanguna. Amulibambile makani aajatikizya zyeezyo nzyobalibilika. Amukankaizye mbwaakonzya kubelesyegwa makani, ikubagwasya kubona mbobakonzya kugwasyigwa anzyobaiya.—Is. 48:17.
Ikuti uumuswiilila waamba bukkale naa penzi limwi limukatazya, acimubede coolwe cakumwaambila makani mabotu. Amwiiye cikozyanyo ca Jesu walo lyoonse wakalilibambilide ikuumbulizya bakali mumapenzi. (Mk. 6:31-34) Mutabindi kupa muzeezo wambolikonzya kumanizyigwa penzi naa ikupa lulayo lutagwasyi. Eeci inga caile kupa kuti muntu abone kuti munyina luyando. Muciindi cakucita boobo, amweetezyegwe. (1 Pet. 3:8) Mpoonya amuvwuntauzye mumabbuku aapandulula Bbaibbele akumulwiida makani aakulwaizya ikutegwa mumugwasye kuliyumya mubukkale mwabede. Masimpe, ikumubikkila maano uumuswiilila takukamupi kulwiida bamwi makani aamaseseke ngamwaambila ccita kuti kakuli kaambo kamupa kucita boobo.—Tus. 25:9.
Ikapati tweelede kubabikkila maano aabo mbotuyiisya Bbaibbele. Kwiinda mumupailo, amuzibikkile maano nzyayandika aumwi sikwiiya alimwi amulibambile ciiyo kumwi kamuziyeeyede nzyobayandika. Amulibuzye kuti, ‘Ino ncinzi ncayelede kucita ikutegwa azumanane kuyaambele kumuuya?’ Caluyando amumugwasye sikwiiya ikumvwisya ncolyaamba Bbaibbele amabbuku aa “muzike musyomesi uucenjede” kujatikizya makani amwi. (Mt. 24:45) Zimwi ziindi ikwiile kupandulula takugwasyi kapati. Inga mwayanda kuti mumutondezye sikwiiya mbokubelesyegwa njiisyo imwi yamu Bbaibbele, akucita cimwi cintu anguwe icitondezya mboibelesyegwa.—Joh. 13:1-15.
Kulanga-langa mbazu zyoonse alimwi abupampu zilayandika nomugwasya bamwi kupona munzila yeendelana azyeelelo zya Jehova. Bantu baliindene mbobakakomena, muluzibo alimwi ambobaya ambele. Mutabalangili kucita nzyobatakonzyi. (Flp. 4:5) Mutabasinikizyi kucinca bukkale bwabo. Amulekele Jwi lya Leza amuuya wakwe kuti zyibakulwaizye kucita boobo. Jehova uyanda kuti bantu kabamubelekela camoyo oonse ikutali cakusinikizyigwa. (Int. 110:3) Mutani kwaambi nzyomuyeeya kumakani ngobeelede kulisalila, alimwi nokuba kuti ibamwi bamulomba kuti mubape muzeezo, amubone kuti tamubasalili zyakucita.—Gal. 6:5.
Amubagwasye Kumubili. Nokuba kuti Jesu wakali kubikkila maano kapati kubukkale bwakumuuya bwabaabo ibakali kumuswiilila, wakazibikkila maano azintu zimbi nzyobakali kuyandika. (Mt. 15:32) Nokuba kuti andiswe tulibulide, kuli nzila zinji motukonzya kubagwasya.
Ikubabikkila maano bantu kuyootugwasya ikuba alubomba. Mucikozyanyo, ikuti mpomubede kaatali kabotu alimwi kaapa kuti uumuswiilila atabikkili maano, amuye ambi aali kabotu naa ikulibambila kuzumanana amubandi aciindi cimbi. Ikuti mwasikila aciindi citali kabotu, amwaambe kuti mulaboola aakale. Ikuti simukobonyoko naa umwi uujisi luyando lwakwiiya waciswa naa kali mucibbadela, amutondezye kuti mulamubikkila maano kwiinda mukumulembela kagwalo antela kumulingula. Ikuti kacikonzyeka, mulakonzya kumutolela acakulya naa kumugwasya atulimo-limo tumwi.
Basikwiiya Bbaibbele nobaya buyaambele balakonzya kulendelelwa mbwaanga lino tabaciyanzani abeenzyinyina mbuli mbobakali kuyanzana kaindi. Amube balongwe babo. Amutole ciindi kwiizya ambabo camana ciiyo ca Bbaibbele alimwi amuziindi zimwi. Amubakulwaizye ikujana balongwe bali kabotu. (Tus. 13:20) Amubagwasye kujanika kumiswaangano ya Bunakristo. Amukkale ambabo amiswaangano iili boobu akubagwasya kulanganya bana ikutegwa boonse bagwasyigwe kapati abubambe oobu.
Amube Aluyando Lwini-Lwini. Ikuba aluyando kubantu tacili cintu ceelede kuyiigwa buya, pele mbube buzwa mumoyo. Mbotubayanda bantu kulabonwa munzila zinji. Kulaboneka mukuswiilila kwesu anzyotwaamba. Kulatondezyegwa alubomba akubikkila maano nkotubabikkila bantu. Nokuba kuti taku ncotwaamba naa kucita cili coonse, kulatondezyegwa ambotubede alimwi ambotuboneka abusyu. Ikuti ncobeni katubabikkila maano bantu, cakutadooneka bayoobona oobo.
Ikaambo kapati ikatupa kubabikkila maano bamwi nkakuti kwiinda mukucita boobo, twiiya luyando aluse lwa Taateesu wakujulu. Eeci cilatugwasya kuleta batuswiilila kuli Jehova akubazyibya mulumbe ngwatupede kumwaya. Aboobo, nomwaambila bamwi makani mabotu, mutabikkili maano kuzintu “zimugwasya nobeni buyo pe, pele umwi aumwi uleelede kugwasya mweenzinyina.”—Bafi. 2:4.