LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w96 8/1 map. 26-31
  • “Amusalale Mukweenda Kwanu Koonse”

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • “Amusalale Mukweenda Kwanu Koonse”
  • Ngazi Yamulindizi—1996
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Cinunuzyo Cisalala Ciyanda Buumi Busalala
  • Ibukkale Busalala Mumukwasyi
  • Busalali Mubukkale Bwesu Abanamukwasyi Batasyomi
  • Ino Inga Twaba Buti Basalali Mumbungano?
  • Sena Tulalibonya Kuti Tulasalala Kuli Basimukoboma?
  • Ibusalali Kumilimo Akucikolo
  • “Amusalale, Nkaambo Ndasalala Mebo”
    Ngazi Yamulindizi—1996
  • “Ulasalala, Ulasalala, Ulasalala Jehova”
    Amube Acilongwe a Jehova
  • “Mweelede Kusalala”
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2021
  • Amusalale ‘Cakuyoowa Leza’
    Ngazi Yamulindizi—2008
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1996
w96 8/1 map. 26-31

“Amusalale Mukweenda Kwanu Koonse”

“Pele mbuli mbwasalala oyo uwakamwiita, anywebo nobeni amusalale mukweenda kwanu koonse, nkaambo kakuti kulilembedwe kuti, Amusalale, nkaambo ndasalala mebo.”—1 PETRO 1:15, 16.

1. Ino nkaambo nzi Petro ncaakakulwaizya Banakristo kuti basalale?

INO nkaambo nzi mwaapostolo Petro ncaakapeda lulayo olo? Nkaambo wakabona kuti aumwi Munakristo uyandika kucenjela kutegwa mizeezo alimwi amicito yakwe kayeendelana abusalali bwa Jehova. Elyo kali waamba kale majwi aayo wakati: “Amulyaangaange muzibuno zyakuyeeya kwanu, . . . Amube mbuli bana baswiilila. Ziyanza zyanu zitabi mbuli zisusi zyanu nzyakalekale zyakuciindi cakutaziba kwanu.”—1 Petro 1:13, 14.

2. Nkaambo nzi zintu nzyotuyanda ncozyatakali kusalala katutana kwiiya kasimpe?

2 Micito yesu yakalekale teeyakali kusalala pe. Nkaambo nzi? Nkaambo bunji bwesu twakali kulilemeka mbuli banyika katutana tambula kasimpe ka Bunakristo. Petro wakalaazi makani ayo naakalemba kuti: “Nkaambo cakomena ciindi ncimwakasowa kale kukucita mbuli mbubacita bamasi. Mwakali kweenda mubumpuwe amuzisusi zibi, mukukolwa amunjalalando, mukusenga bukoko amukukomba mizimo iitondwa.” Aino Petro taakaibandauka micito itasalali iicitwa mazubaano nkaambo teeyakazizilwe ciindi eco.—1 Petro 4:3, 4.

3, 4. (a) Mbuti mbotunga twakonzya kulwana zisusi zitaluzi? (b) Sena Banakristo beelede kubaa moyo muyumu? Amupandulule.

3 Sena mwabona kuti eezi zisusi nzeezyo ziyandwa anyama, mizeezo, alimwi amoyo? Kuti naa twazilekela kuti zitweendelezye, mizeezo yesu alimwi amicito taitani kusofwaala pe. Eci cituyiisya kuti tweelede kubelesya maanu mukweendelezya mumicito yesu. Ikweelana amakani aya Paulo wakati: “Nkaambo kaako, bakwesu, ndamukumbila kuti kuluzyalo lwa-Leza mutuule mibili yanu, ibe cipaizyo cuumi, cisalala, ciyandisi kuli-Leza, mbubonya bukombe bwanu bwakumoyo.”—Ba-Roma 12:1, 2.

4 Kutegwa tukonzye kutuulila Leza cipaizyo cisalala, tweelede kulekela nguzu zyakuyeeya kuti zitweendelezye, ikutali moyo pe. Tabalivwulili bantu bawida mubwaamu akaambo kakulekela moyo wabo kubeendelezya! Eci tacaambi kuti tweelede kudyaaminina moyo wesu; kuti twaudyaaminina inga twakonzya buti kutondezya lukkomano mukubelekela Jehova? Nokuba boobo tweelede kusandula mizeezo yesu kuti yeendelane aya Kristo kuti katuyanda kuzyala micelo yamuuya muciindi camilimo yanyama.—Ba-Galatiya 5:22, 23; Ba-Filipi 2:5.

Cinunuzyo Cisalala Ciyanda Buumi Busalala

5. Nkaambo nzi Petro ncaakatondezya kuti busalali bulayandika?

5 Ino nkaambo nzi Petro ncaakasinizya boobu kutondezya kuti busalali bwa Bunakristo bulayandika? Nkaambo wakalicizi cinunuzyo cisalala cakapegwa kutegwa bantu bafwutulwe. Wakalemba kuti: “Nkaambo mulizi kuti teensi zintu zikulumpala, mbuli insiliva niiba ingolida, nzimwakanunuzigwa kukweenda kwanu kwabuyo nkumwakasiilwa kumauso, pe, mwakanunuzigwa abulowa buyandisi mbuli bwamwanambelele uutajisi akampenda nanka kabala, nkokuti bulowa bwa-Kristo.” (1 Petro 1:18, 19) Ee, Jehova Leza walo uuli Njentalisyo yabusalali wakatumide Mwanaakwe “uusalala” simuzyalwaalikke aansi kuti azoope cinunuzyo cinga cazumizya bantu kubaa cilongwe cilikabotu a Leza.—Johane 3:16; 6:69; Kulonga 28:36; Matayo 20:28

6. (a) Nkaambo nzi ncocitali citete kulindiswe kupona buumi bwabusalali? (b) Ncinzi cinga catugwasya kuti tukonzye kupona buumi bwabusalali lyoonse?

6 Pele tweelede kuziba kuti tacili citete pe kupona buumi busalala munyika ya Saatani eyi iisofweede. Ulabateya tooze Banakristo beni-beni aabo basola kufwutuka mubweende bwakwe obu bwazintu. (Ba-Efeso 6:12; 1 Timoteo 6:9, 10) Akaambo kabuyumuyumu bujanwa mumilimo yakumubili, mukukazigwa abanamukwasyi, mukukazigwa kwakucikolo alimwi akuyungwa kwamisela, kuyandika kubaa ciimo cakumuuya citazungaani kutegwa muntu akonzye kucaala kali musalali. Eco citondezya kuti muntu omwe-omwe uyandika kuti kabala, kalaa ciiyo cakwe alimwi kajanika lyoonse kumiswaangano ya Banakristo. Paulo wakalailila Timoteo kuti: “Kojatisya majwi menimeni oonse ngowakamvwa kulindime, alusyomo akuyandana kuli muli-Kristo Jesu.” (2 Timoteo 1:13) Ayo majwi menimeni tulaamvwa ku Ŋanda yesu ya Bwami alimwi notulibalila akwiiya Bbaibbele atulikke. Aya majwi alakonzya kutugwasya kuba basalali mubukkale bwesu bwabuzuba abuzuba muziindi zisiyene-siyene zinji.

Ibukkale Busalala Mumukwasyi

7. Ino busalali bweelede kutujatikizya buti mubukkale bwesu bwamumukwasyi?

7 Petro naakazubulula kuzwa mu Levitiko 11:44, wakabelesya ibbala lya Cigiliki litegwa haʹgi·os ilipandulula cintu “icitavwelene acibi, aboobo icaabidwe kuli Leza, icisetekene.” (An Expository Dictionary of New Testament Words, ilyakalembwa a W. E. Vine) Ino eci inga catujatikizya buti mubukkale bwamukwasyi wesu wa Bunakristo? Cakutadooneka, eci caamba kuti bukkale bwesu bwamumukwasyi bweelede kabuli bwaluyando, nkaambo “Leza nduluyando.” (1 Johane 4:8) Iluyando lwakulyaaba luli mbuli mafwuta aacesya kucumbana akati kabanabukwetene alimwi aakati kabazyali abana.—1 Ba-Korinto 13:4-8; Ba-Efeso 5:28, 29, 33; 6:4; Ba-Kolose 3:18, 21.

8, 9. (a) Ncinzi cicitika cimwi ciindi muŋanda ya Banakristo? (b) Ndulayo nzi lubotu lupegwa a Bbaibbele mukaambo aka?

8 Ambweni tulakonzya kuyeeya kuti kutondezyanya luyando luli boobo ncintu citakatazyi mumukwasyi wa Bunakristo. Pele tweelede katuzi kuti luyando talubi mbuli mbolweelede kuba mumikwasyi imwi ya Bunakristo. Ku Ŋanda ya Bwami tulakonzya katutondezya kuti tulayandana, pesi kwalo kuŋanda pe. Tulakonzya kuluba kufwambaana kuti mukaintu wesu ucili mucizi wesu Munakristo naa ambweni mulumi ucili mukwesu ngweena (alimwi ambweni mukutausi naa mwaalu) uulibonya kulemekwa ku Ŋanda ya Bwami. Tulacimwa, alimwi kuzwangana kulakonzya kutalika. Alimwi tulakonzya kutalika kupona buumi bwakuupaupa ameso. Mulumi amukaintu balakonzya kuleka kutondezya ciimo ca Kristo mulukwatano lwabo akuba buyo mbuli mwaalumi amukaintu ibazwangana. Balaluba kuti kweelede kakuli muuya wabusalali muŋanda. Ambweni balakonzya akutalika kumvwika mbuli bantu banyika. Eco ciindi kubbodola inga takutani pe kutalika!—Tusimpi 12:18; amukozyanisye a Incito 15:37-39.

9 Pele Paulo ulailila kuti: “Mutazwi ijwi ibi [mu Cigiliki baamba kuti loʹgos sa·prosʹ “mwaambo usofwaazya,” aboobo uutasalali] niliba lyomwe kumilomo yanu, pele amwaambe kuziindi zyoonse majwi aaelede aakonzya kuyaka, kuti boonse baswiilila bagwasigwe.” Aabo baswiilila baambwa aawa mbamuŋanda yanu, ikubikkilizya abana.—Ba-Efeso 4:29; Jakobo 3:8-10.

10. Ino lulayo lwabusalali lubajatikizya buti bana?

10 Alimwi aaya malailile aakuti musalale alabeleka akubana mumukwasyi wa Bunakristo. Ncitete kaka kubana nobaboola aŋanda kuzwa kucikolo kutalika kwiiya mwaambo wabuzangi awalunyansyo wabeenzinyina banyika! Nobana, mutataliki kutobela ciimo citondezegwa abana basankwa ibakasampula musinsimi wa Jehova ibakozyanya abana basunu ibatajisi bulemu. (2 Bami 2:23, 24) Mutazumizyi mwaambo wanu kusofwaazigwa amwaambo wamumigwagwa iwabantu batolo naa batayandi kubelesya majwi aabulemu. Iswebo to Banakristo tweelede kubaa mwaambo uusalala, mubotu uuyaka, waluse alimwi “ulweezegwe amunyo.” Weelede kutwaandaanya kubantu aaba bamwi.—Ba-Kolose 3:8-10; 4:6.

Busalali Mubukkale Bwesu Abanamukwasyi Batasyomi

11. Ino kuba musalali nkaambo nzi ncocitaambi kulibona kululama?

11 Notusola kulilemeka munzila yabusalali, tutalibonyi kuti tulikabotu alimwi tuliluleme kwiinda bamwi, ikapati notweendelezya banamukwasyi batasyomi. Ibukkale bwesu bwa Bunakristo bwaluse bweelede kubagwasya kubona kuti tulaandeene munzila igwasya, ikuti tulizi kutondezya luyando alimwi alweetelelo mbuli bwakacita muna Samariya wacikozyanyo ca Jesu.—Luka 10:30-37.

12. Ino mbuti Munakristo uukwetwe naa uukwete mbwanga wapa kuti kasimpe kamukonde kapati mukaakwe?

12 Petro wakasinizya kwaamba mbocili cipati kulilemeka kabotu kubanamukwasyi batasyomi ciindi naakalembela bamakaintu Banakristo kuti: “Mbubonya obo, anywebo nobanakazi, amulibombye kubalumi banu nobeni, kuti kwanooli bamwi bataswiililisyi kumakani, basanduke nkaambo kanyendelo zyabakazi babo, kuti tabaambilwi zintu, kukulangilila inyendelo zyanu zisalala nzimweendela cakuyoowa.” Mukaintu Munakristo (naa mwaalumi mukaambo aka) inga wapa kuti kasimpe kabote kapati kumuntu ngobakwetene limwi kuti bukkale bwakwe kabuli bwakulilemeka, ibwaluse alimwi ibwabulemu. Eci caamba kuti ipulogilamu yanu ya teokrasi yeelede kailaabucince kutegwa mukaako uutasyomi ataboni kuti tabikkilwi maanu.a—1 Petro 3:1, 2.

13. Mbuti baalu abakutausi cimwi ciindi mbobanga bagwasya balumi batasyomi kuyanda kasimpe?

13 Ibaalu naa bakutausi cimwi ciindi balakonzya kugwasya kwiinda mukusola kumuziba mulumi uutasyomi mukwiizya. Munzila eyi ulakonzya kubona kuti Bakamboni mbantu baluleme ibalilemeka alimwi ibayanda zintu zyaandeene-andeene, ikubikkilizya amakani aambi aatajatikizyi Bbaibbele. Umwi mwaalu wakatondezya luyandisisyo mumulimo wamulumi umwi wakuzela nswi. Eci calo cakapa kuti buyumuyumu bwakaliko bumane, bakaba balongwe. Oyo mulumi wakazoosanduka waba mukwesu uubbapatizidwe. Kuli umbi mulumi watakali kusyoma wakajisi luyandisisyo lwatutiiti. Ibaalu teebakatyompwa pe. Umwi wabo wakatwiiya kutegwa ciindi baakuswaangana alimwi amwaalumi akakonzye kutalisya mubandi uujatikizya kaambo nkayandisya mulumi oyu! Aboobo busalali tacaambi kubaa moyo uutanyoneki pe.—1 Ba-Korinto 9:20-23.

Ino Inga Twaba Buti Basalali Mumbungano?

14. (a) Ninzila nzi imwi njabelesya Saatani kunyonganya mbungano? (b) Mbuti mbutunga twatantamuka kooze ka Saatani?

14 Saatani Diabolosi mubejelezyi, nkaambo eli zina lya Diabolosi ilyakazwa kubbala lya Cigiliki litegwa di·aʹbo·los, lyaamba “mubejelezyi” naa “sibunjaka.” Bunjaka buli akati kanzila zyakwe nzyabelesya, alimwi ulasola kububelesya mumbungano. Inzila njayandisisya kubelesya kapati nkuvwiya. Sena tulalizumizya kubelesegwa anguwe mubukkale obu busofweede? Ino inga twabelesegwa buti? Inga twabelesegwa kwiinda mukutalisya makani aajatikizya kuvwiya, ikwaainduluka, naa kwaaswiilila. Ikasimpi kamaanu kaamba kuti: “Muntu uupilingene ulabusya inkondo, asikuvwiya ulamwazya buzwalani.” (Tusimpi 16:28) Ino musamu uusilika naa umana kuvwiya abunjaka ninzi? Tweelede kubona kuti lyoonse mwaambo wesu ngwakuyaka alimwi ngwaluyando. Ikuti katuyandaula bubotu kwiinda bubi mubakwesu, misalo yesu lyoonse inooli mibotu iyeendelana azintu zyakumuuya. Mutalubi kuti kutongooka ncintu citete. Alimwi muntu uuvwiya bamwi kumbele lyako ulalangilwa kuti inga wakuvwiya ayebo kuli bamwi!—1 Timoteo 5:13; Tito 2:3.

15. Nciimo nzi cili mbuli ca Kristo cinga cagwasya boonse bamumbungano kuti kabasalala?

15 Ikutegwa mbungano kiisalala lyoonse, toonse tweelede kubaa ciimo icili mbuli ca Kristo, alimwi tulizi kuti ciimo cipati ncajisi nduyando. Aboobo Paulo wakalailila bana Kolose kuba basilweetelelo mbuli Kristo, wakati: “Lino ndinywe bantu mbaakasala kuti mube basalala abayandwa bakwe. Nkankakaako ncomweelede kuba aankumbu, luz[y]alo, lubomba, batete moyo, alweengelelo . . . akulekelelana. . . . Nkabela kwiinda eezi zyoonse, amube aaluyando, luli ncecaanzyo cazintu zyoonse mubulondosi.” Wakayungizya kuti: “Alimwi luumuno lupa Kilisito alweendelezye myoyo yanu.” Masimpe kuti katujisi muuya oyu wakulekelelana, kunooli lukamantano lyoonse mumbungano alimwi inoosalala lyoonse.—Bakolose 3:12-15, Ci.

Sena Tulalibonya Kuti Tulasalala Kuli Basimukoboma?

16. Nkaambo nzi bukombi bwesu busalala ncobweelede kuti kabuli bukombi bukkomanisya?

16 Ino mbuti balo basimukoboma? Ino batubona buti? Sena tulatondezya kuti tulakkomana mukasimpe, naa tupa kuti kaboneke mbuli kuti mmukuli uuminya? Ikuti katusalala mbuli Jehova mbwasalala, eco acilibonye mukwaambaula kwesu amunzila njotulilemeka. Ceelede kulibonya kuti bukombi bwesu busalala mbukombi bukkomanisya. Ino nkaambo nzi? Nkaambo Leza wesu Jehova ngu Leza uukkomana, uuyanda kuti bantu bamukomba kabakondwa. Aboobo sintembauzyo wakali kukonzya kwaamba bantu ba Jehova bansiku kuti: “Bali acoolwe [balatangala] bantu bajisi Jehova kuba Leza wabo!” Sena tulakutondezya kukkomana oko? Sena bana besu abalo balatondezya kuti balakkomana kuba akati kabantu ba Jehova ku Ŋanda ya Bwami alimwi akumiswaangano?—Intembauzyo 89:15, 16; 144:15b.

17. Ino ncinzi ncotunga twacita munzila igwasya ikutondezya busalali buluzi?

17 Alimwi tulakonzya kutondezya busalali buluzi kwiinda mukubaa muuya wakugwasyanya alimwi awaluse kuli basimukoboma. Cimwi ciindi minzi yoonse inga yayandika kugwasyanya, ambweni kugwisya matombe aazingulukide minzi naa kubambulula tuzila amigwagwa mbuli cicitwa mumasi amwi. Busalali bwesu bulakonzya alimwi kulibonya munzila njotubamba myuunda yesu, ilubuwa lwesu naa zintu zimwi nzyotujisi. Ikuti katusiya matombe naa kutabamba kabotu lubuwa lwesu, naa ambweni mulubuwa lwesu kakuli zingwembele-ngwembele zyamyootokala iziboneka kuli boonse, sena inga twaamba kuti tulabalemeka basimukoboma?—Ciyubunuzyo 11:18.

Ibusalali Kumilimo Akucikolo

18. (a) Ino Banakristo bajisi penzi nzi sunu? (b) Inga twaandaana buti anyika?

18 Mwaapostolo Paulo wakalembela Banakristo bakumunzi wa Korinto watakali kusalala, wakati: “Ndakamulembela mulugwalo lwangu kuti mutavwelani abasibwaamu. Pele teensi kwaamba kuti mutavwelani abasibwaamu boonse baansi ano, nibaba basikulikumbuzya nibaba basilunyanzyo nibaba basikukomba mituni, nkaambo kuti kwaba boobo, ncobeni nimweelede kulongelela kuzwa ansi ano.” (1 Ba-Korinto 5:9, 10) Eli ndipenzi ku Banakristo ibasangana buzuba abuzuba abantu batalilemeki. Oyu musunko walusyomo uukatazya, ikapati mumisyobo mobakulwaizya kusinikizya koonana kutaluzi, bumpelenge alimwi akutasyomeka. Tatukonzyi kwiitola ansi milawo yesu yabukkale kutegwa “tukkomanisye” bantu mbotukkala limwi. Muciindi caboobo ibukkale bwesu bwa Bunakristo bwaluse pesi ibusiyene bweelede kutupa kuti bantu bayeeya, aabo bajisi nzala yakumuuya ibayandaula nzila mbotu batubone kwaandaana.—Matayo 5:3; 1 Petro 3:16, 17.

19. (a) Ino nywebo nobana mujisi masunko nzi kucikolo? (b) Ino ncinzi ncobanga bacita bazyali kutabilila bana babo alimwi akutabilila busalali bwabana babo?

19 Mbubonya buyo abana besu kucikolo, abalo balijisi masunko manji. Sena nywebo nobazyali inga mulainka kucikolo kwiiya bana banu? Sena mulibuzi bukkale ibuli nkuko? Sena muleendelana abamayi babo? Ino nkaambo nzi mibuzyo eyi ncoiyandika kapati? Nkaambo mumadolopo manji aamunyika, izikolo zyaba zilawo zyabulwani, izyakubelesya misamu iikola (mabanje), alimwi abwaamu. Ino bana banu balakonzya buti kusyomeka alimwi akuba abukkale busalala lyoonse kuti kabatagwasyigwi kabotu abazyali babo? Aboobo wakaliluzi Paulo naakalaya bazyali kuti: “Anywebo numawisi, mutanoonyenukili bana banu, kuti batanoosululwi.” (Ba-Kolose 3:21) Inzila imwi yakunyenukila bana njakwaalilwa kuteelela mapenzi alimwi amasunko aabo aabuzuba abuzuba. Ikulibambila masunko aakucikolo kutalikila mubukkale bwamukwasyi bwa Bunakristo muzintu zyakumuuya.—Deuteronomo 6:6-9; Tusimpi 22:6.

20. Nkaambo nzi busalali ncobuyandika kulindiswe toonse?

20 Mukumanizya inga kwabuzigwa kuti, nkaambo nzi busalali ncobuyandika kulindiswe toonse? Nkaambo bulatukwabilila kuzilwanyo zya Saatani zyanyika alimwi amizeezo. Lino busalali ncileleko alimwi cinooli cileleko kumbele aamazuba. Butusyomezya buumi ibuyooba buumi bwini-bwini munyika mpya yabululami. Butugwasya kuba Banakristo balanga zintu munzila yeelede, ibatayoosyi kusikila, ibatakatazyi kubandika limwi—ikutali bantu batakwe maanu, ibaindizya muzintu zyoonse. Ikucuubya-ubya, inga kwaambwa kuti busalali butupa kuti tube mbuli Kristo.—1 Timoteo 6:19.

Bupanduluzi buyungizidwe

a Kuti kamuyanda kumvwa makani aambi aajatikizya nzila yakukkala kabotu abantu mbotukwetene limwi ibatasyomi, amubone Ngazi Yamulindizi yamucingisi naa yamu Chichewa iya August 15, 1990, “Do not Neglect Your Mate!” mapeeji 20-2 alimwi a November 1, 1988, mapeeji 24-5, mincali (mapalagilafu) 20-2.

Sena Mulayeeya?

◻ Nkaambo nzi Petro ncaakabona kuti kulayandika kulaya Banakristo kumakani aabusalali?

◻ Nkaambo nzi ncocitali citete kupona buumi bwabusalali?

◻ Ncinzi ncotweelede kucita toonse kusumpula bukkale busalala mumukwasyi?

◻ Ikutegwa mbungano icaale kiisalala, mbukkale nzi busofweede mbotweelede kutantamuka?

◻ Mbuti mbotunga twacaala katusalala notuli kumilimo alimwi akucikolo?

[Zifwanikiso izili apeeji 28, 29]

Iswebo to Bakamboni ba Jehova tweelede katukkomana mukubelekela Leza alimwi amukucita milimo imbi

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi