LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w96 11/1 map. 6-10
  • Kutakwata—Kujulila Mulyango Wakucita Mulimo Cakutalipakasizya

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Kutakwata—Kujulila Mulyango Wakucita Mulimo Cakutalipakasizya
  • Ngazi Yamulindizi—1996
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Kutakwata Kwakulwaizigwa
  • Kunyina Lusinikizyo Lwakutakwata
  • Kutambula Cipego Cakutakwata
  • Ikutakwata Akaambo Kakaambo Kamwi
  • Kucita Mulimo Cakutalipakasizya
  • Takuli Kulikonkezya Kutakwata Kusikila Kukabe Kutamani
  • Lulayo Lugwasya Lujatikizya Kutakwata Akukwata
    Ngazi Yamulindizi—2011
  • Mbomukonzya Kukkomana Mubukkale Bwanu Bwakutakwata Naa Kutakwatwa
    Ngazi Yamulindizi—2011
  • ‘Amulilesye’
    Mulimo Wesu wa Bwami—2003
  • Mibuzyo Yabasikubala
    Ngazi Yamulindizi—2012
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1996
w96 11/1 map. 6-10

Kutakwata—Kujulila Mulyango Wakucita Mulimo Cakutalipakasizya

“[Cilamupa] kuti mupangike moyo kumakani aa-Mwami cakutalipakasizya.”—1 BA-KORINTO 7:35.

1. Makani nzi mabi ngaakatambula Paulo aajatikizya Banakristo baku Korinto?

MWAAPOSTOLO Paulo wakalilibilikide abukkale bwababunyina Banakristo baku Korinto, ku Greece. Kakwiindide myaka itandila kuli yosanwe wakatalisya mbungano mumunzi oyu wabuvwubi wakajisi mpuwo yabwaamu. Naakali ku Efeso mu Asia Minor ciindi kautandila kusika mwaka wa 55 C.E., wakatambula makani mabi kuzwa ku Korinto aajatikizya lwaandaano mumbungano alimwi amulandu umwi wabwaamu watakali kubwezelwa ntaamu. Kunze lyaboobo, Paulo wakalitambwide lugwalo kuzwa ku Banakristo baku Korinto lwakulomba malailile kumakani aabukkale bwakoonana, kutakwata, kulekana, akukwata alimwi.

2. Ino bwaamu bwakavulide mu Korinto kuboneka kuti bwakabajatikizya buti Banakristo mumunzi oyo?

2 Akaambo kakuvwulisya kwabwaamu mu Korinto mbungano yamumo yakabaanga yajatikizigwa munzila zyobile. Banakristo bamwi bakali kuyungwa amuuya wakutalilemeka alimwi bakali kulekelela bwaamu. (1 Ba-Korinto 5:1; 6:15-17) Kuboneka kuti bamwi, mukusola kukasya kulikondelezya kwabwaamu kwakavwulide mumunzi, bakaciindizya balo kwiinda mukukasya koonana kuli koonse nokuba kwabanabukwetene.—1 Ba-Korinto 7:5.

3. Makani nzi Paulo ngaakalanga-langa kusaanguna mulugwalo lwakwe lwakusaanguna ku Banakorinto?

3 Mulugwalo lulamfwu Paulo ndwaakalembela Banakorinto, wakasaanguna kubandika penzi lyalwaandaano. (1 Ba-Korinto, caandaano 1 kusikila ku 4) Wakabalaya kuti batanikutobeli bantu nkaambo inga caleta lwaandaano lubyaabi. Beelede kuba babelesinyina ba Leza ibakamantene antoomwe. Kuzwa waawo wakabapa malailile aambobanga bacita kuti mbungano lyoonse kiisalala. (Caandaano 5, 6) Amane mwaaposto wakabandika lugwalo lwabo.

Kutakwata Kwakulwaizigwa

4. Ino ncinzi ncaakali kwaamba Paulo naakati “ncintu cibotu kumwaalumi kutaba alulalano amwanakazi niluba luniini”?

4 Wakatalika akuti: “Lino makani ngimwakandilembela ngaaya. Ncintu cibotu kumwaalumi kutaba alulalano amwanakazi niluba luniini.” (1 Ba-Korinto 7:1) Majwi aakuti “kutaba alulalano amwanakazi niluba luniini” ncaapandulula awa ncakuti takweelede kuswaangana amwanakazi mukulikondelezya kwakoonana. Mbwaanga Paulo wakali kasizye kale bwaamu, aawa wakali kwaamba koonana kwamulukwatano. Aboobo Paulo aawa wakali kukulwaizya kutakwata. (1 Ba-Korinto 6:9, 16, 18; amukozyanisye a Matalikilo 20:6; Tusimpi 6:29.) Wakayungizya kuti: “Pele abo batakwete, abalo bamukabafu, ndabaambila kuti ncibotu kulimbabo kuti bakale obo, mbuli ndime ndemwini.” (1 Ba-Korinto 7:8) Paulo taakakwete pe, ambweni wakafwidwa mukaintu.—1 Ba-Korinto 9:5.

5, 6. (a) Nkaambo nzi ncocitakonzyi kudoonekwa kuti Paulo taakali kukulwaizya buumi bwakulitakata bwamumamonasitali? (b) Nkaambo nzi Paulo ncaakakulwaizya kutakwata?

5 Banakristo baku Korinto balakonzya bakayiya busongo bwamuzikolo zya Cigiliki, zimwi izyakali kukulwaizya kulitakata cakwiindilizya. Sena aka kalakonzya nkekakali kaambo Banakorinto ncobakamubuzya Paulo kuti naa inga ‘calulama’ kuti Banakristo balikasizya limwi koonana kuli koonse? Kwiingula kwa Paulo teekwakali kujatikizya busongo bwa Cigiliki pe. (Ba-Kolose 2:8) Walo taakwe mpaakakulwaizya bukkale bwakulitakata ibwamumamonasitali naa makkoniventi mbuli bucita basilwiiyo lwa Bbaibbele bana Katolika ikusola kupa muzeezo wakuti bantu batakwete mbobasalala kapati alimwi balakonzya kufwutuka kwiinda mubukkale bwabo amipailo yabo.

6 Paulo wakakulwaizya kutakwata “nkaambo kamapenzi aasunu.” (1 Ba-Korinto 7:26) Ulakonzya wakali kwaamba mapenzi aakajisi Banakristo aakali kukonzya kuyungizigwa kwiinda mulukwatano. (1 Ba-Korinto 7:28) Ilulayo lwakwe ku Banakristo batakakwete lwakali lwakuti: “Ncibotu kulimbabo kuti bakale obo, mbuli ndime ndemwini.” Kubaalumi basikufwidwa wakati: “Sa ulaangulukide? Aakuli boobo, utakanzi kukwata.” Kuli mukamufwu Munakristo wakalemba kuti: “Cilainda kubota kuti wakala mbuli mbwabede. Mbuboobu mbunjeeya mebo, nkabela ndasyoma kuti ambebo ndijisi Muuya wa-Leza.”—1 Ba-Korinto 7:8, 27, 40.

Kunyina Lusinikizyo Lwakutakwata

7, 8. Ncinzi citondezya kuti Paulo taakali kusinikizya Munakristo uli woonse kutakwata?

7 Cakutadooneka, muuya uusalala wa Jehova wakali kusololela Paulo naakapa lulayo olu. Lulayo lwakwe loonse kumakani aakukwatana lulanga mbazu zyoonse alimwi lulajatikizya akulyeendelezya. Taambi kuti ntaamu iliyoonse iinga yatolwa muzintu ezi inga yajatikizya kusyomeka naa kutasyomeka pe. Pele utondezya kuti ezi zintu nzyakulisalila nokuba kuti ukulwaizya kapati kutakwata kuli baabo bakonzya kucaala kabalilemeka muciimo eco.

8 Mbwaakamanina buyo kwaamba kuti “ncintu cibotu kumwaalumi kutaba alulalano amwanakazi niluba luniini,” Paulo wakayungizya kuti: “Nekubaboobo nkaambo kamamambe, umwi aumwi abe amwanakazi wakwe mwini, alakwe mwanakazi umwi aumwi abe amulumaakwe mwini.” (1 Ba-Korinto 7:1, 2) Naakamana kulaya bantu batakwete alimwi abamukabafwu kuti “bakale obo, mbuli ndime ndemwini,” wakayungizya kufwambaana kuti: “Nekubaboobo kuti tabakonzyi kulyeendelela, bakwate, nkaambo kukwata nkubotu kwiinda kufwa luunyaunya.” (1 Ba-Korinto 7:8, 9) Alimwi lulayo lwakwe kubaalumi basikufwidwa lwakali lwakuti: “Utakanzi kukwata. Pele kuti [wakwata, NW], tobisizye.” (1 Ba-Korinto 7:27, 28) Olu lulayo lujatikizya mbazu zyoonse lutondezya kuti muntu ulaangulukide kulisalila.

9. Kweelana acakaamba Jesu a Paulo, muunzila nzi kukwata akutakwata ncozili zipego zyoonse kuli Leza?

9 Paulo wakatondezya kuti kukwata akutakwata zyoonse nzipego kuzwa kuli Leza. “Nicabota bantu boonse nibali mbuli ndime. Pele umwi aumwi ulijisi cipego cakwe mwini cizwa kuli Leza, umwi cili boobu, aumwi cili bumbi.” (1 Bakolinti 7:7, Ci) Cakutadooneka, wakali kuyeeya ncaakaamba Jesu. Naakamana kusinizya kuti lukwatano lwakazwa kuli Leza, Jesu wakatondezya kuti, kuti muntu waliyandila kuti acaale katakwete akaambo kamulimo wa Bwami ncipegonsini: “Takuli kuti bantu boonse baliimvwisya nkani eeyi pe, pele aabo Leza mbagwasya [balaa cipego, NW]. Nkaambo nkobali bamwi batakonzyi kukwata nkaambo mbubakazyalwa. Alimwi nkobali bamwi batakonzyi kukwata nkaambo bakacitwa boobo abantu. Alimwi nkobali bamwi bakalilesya kukwata kuti babelekele Leza. Ooyo uukonzya kumvwa eeci [kutakwata] amvwisye.”—Mateyo 19:4-6, 11, 12, Ci.

Kutambula Cipego Cakutakwata

10. Mbuti muntu mbwanga wakonzya “kulyeendelela” katakwete naa kukwatwa?

10 Nokuba kuti Jesu a Paulo bakaamba kuti kutakwata ‘ncipego,’ taakwe naba umwi akati kabo wakaamba kuti ncipego ciboola kwiinda mumaleele icijisigwi buyo abantu bamwi. Jesu wakaamba kuti ‘takuli kuti bantu boonse balakonzya kutakwata,’ mbuli bwakacita Jesu a Paulo. Masimpe Paulo wakalemba kuti: “Kuti tabakonzyi kulyeendelela, bakwate, nkaambo kukwata nkubotu kwiinda kufwa luunyaunya,” pele aawa wakali kwaamba baabo batakonzyi “kulyeendelela.” (1 Ba-Korinto 7:9) Mumalembe amwi aakusaanguna Paulo wakatondezya kuti Banakristo balakonzya kucitantamuka cilakalaka cakoonana. (Ba-Galatiya 5:16, 22-24) Ikweenda munzila yamuuya caamba kulekela muuya wa Jehova kuti utusololele mumicito yesu yoonse. Sena Banakristo bacili bana-bana balakonzya kucicita eeci? Inzya balakonzya kufwumbwa kuti basola kutobela zyoonse zyaamba Jwi lya Jehova. Sintembauzyo wakalemba kuti: “Ino mukubusi asalazye buti inzila yakwe? Ulaibamba mbubonya mbuli ijwi lyako.”—Intembauzyo 119:9.

11. Ino caamba nzi ‘kweenda munzila yamuuya’?

11 Eeci cijatikizya kutantamuka mizeezo yakulikondelezya iiletwaa zintu zinji zyeebelwa a TV, zipekupeku, zibalo zyamumamagazini, mabbuku, alimwi anyimbo. Mizeezo yamusyobo oyu njanyama. Munakristo mwana-mwana musankwa naa musimbi uuyanda kusala kutakwata naa kutakwatwa “[a]teendi mbuli nyama anukuti mbuli muuya. Nkaambo basinyama balayeeya makani aanyama, anukuti basimuuya balayeeya makani aamuuya.” (Ba-Roma 8:4, 5) Izintu zyamuuya zililuleme, zilasalala, zilayandika alimwi nzibotu. Banakristo, bana abapati “[aba]zicite.”—Ba-Filipi 4:8, 9.

12. Ino cijatikizya nzi kapati kutambula cipego cakutakwata?

12 Ikutambula cipego cakutakwata ikapati cijatikizya kugamika moyo wesu kumakanze ayo alimwi akupaila kuli Jehova kutegwa atugwasye kucikonzya. (Ba-Filipi 4:6, 7) Paulo wakalemba kuti: “Pele kuti muntu kakkedwe moyo, katajisi penzi, pele kakonzya kulyeendelezya alimwi kakuli wasala mumoyo wakwe kuti atakwati, ulacita kabotu.”—1 Ba-Korinto 7:37, 38, NW.

Ikutakwata Akaambo Kakaambo Kamwi

13, 14. (a) Ino mwaaposto Paulo wakabeezyanisya buti Banakristo batakwete abakwete? (b) Muunzila nzi ilikke Munakristo uutakwete njanga ‘ulacita kabotu’ kwiinda baabo ibakwete?

13 Ikutakwata kwalo kulikke tacili cintu cibotu. Aboobo mbuti mbokunga kwaba “kabotu”? Ciya mbuli muntu mbwabelesya lwaanguluko luboola akutakwata. Paulo wakalemba kuti: “Ndayanda kuti mutabi amapakasyo. Oyo uutakwete ulalipakasizya kumakani aa-Mwami, kuti abotezye Mwami. Anukuti oyo uukwete ulalipakasizya kumakani aansi, kuti abotezye mukaakwe. Awalo mwanakazi uukwetwe amusimbi uutakwetwe balaandene mbubonya. Oyo uutakwetwe ulalipakasizya kumakani aa-Mwami, kuti asalale nikuba kumubili nikuba kumoyo. Anukuti oyo uukwetwe ulalipakasizya kumakani aansi kuti abotezye mulumaakwe. Ayaaya ndaamba kuti mugwasigwe ngao. Nsiyandi kumujasya kakole pe, ndayanda buyo kuti kube ziyanza zilemu, alimwi kuti mupangike moyo kumakani aa-Mwami cakutalipakasizya.”—1 Ba-Korinto 7:32-35.

14 Munakristo uutakwete uubelesya ciimo cakwe cakutakwata kulicitila makanze akwe mwini ‘taciti kabotu’ kwiinda Banakristo bakwete. Tali mukutakwata “nkaambo ka-Bwami bwakujulu,” pele nkaambo kakuyanda kulicitila zyakwe mwini. (Matayo 19:12) Muntu uutakwete naa uutakwetwe weelede ‘kalipakasizya makani aa-Mwami,’ kalipakasizya kuti “abotezye Mwami,” alimwi kazumanana “kumakani aa-Mwami cakutalipakasizya.” Eci caamba kuti ulamubelekela Jehova a Kristo Jesu amoyo omwe. Muunzila eyo ilikke Munakristo uutakwete naa uutakwetwe njanga wacita “kabotu” kwiinda Banakristo bakwete naa bakwetwe.

Kucita Mulimo Cakutalipakasizya

15. Ino ncinzi cipati Paulo ncaakali kwaamba ku 1 Ba-Korinto caandaano 7?

15 Ncalimukwaamba Paulo mucaandaano eci ncakuti: Nokuba kuti lukwatano luliluzi alimwi muzimwi ziindi bamwi bantu beelede kubweza ntaamu eyo, cakutadooneka, kutakwata naa kutakwatwa cilikabotu ku Munakristo uuyanda kubelekela Jehova cakutalipakasizya. Muntu uukwete naa uukwetwe “ulalipakasizya,” pele Munakristo uutakwete naa uutakwetwe ulaangulukide kusungwaalila “makani aa-Mwami.”

16, 17. Mbuti Munakristo uutakwete naa uutakwetwe mbwanga wakonzya kabotu kusungwaalila “makani aa-Mwami”?

16 Makani nzi aa Mwami Munakristo uutakwete naa uutakwetwe nganga wasungwaalila cakutalipakasizya kwiinda bantu bakwete? Naakali kubandika makani aambi, Jesu wakaamba “zintu zya-Leza”—izintu nzyanga Munakristo takonzyi kupa kuli Kaisara. (Matayo 22:21) Eezi zintu nzyabikkila maanu Munakristo mubuumi bwakwe, kukomba alimwi amulimo wakukambauka.—Matayo 4:10; Ba-Roma 14:8; 2 Ba-Korinto 2:17; 3:5, 6; 4:1.

17 Bantu batakwete naa batakwetwe kanjikanji balaangulukide kusungwaalila mulimo wa Jehova, alimwi eco inga cabagwasya munzila yakumuuya alimwi akuvwuzya mulimo wabo. Balakonzya kubaa ciindi cinji cakulibalila alimwi akuzinzibala kuyeeya. Banakristo batakwete naa batakwetwe cilakonzya kubaubaubila kujana ciindi cakubala Bbaibbele kwiinda baabo bakwete naa bakwetwe. Balakonzya kulibambila kabotu miswaangano alimwi amumulimo wamumuunda. Coonse eci cipa kuti “[ba]gwasigwe.”—1 Ba-Korinto 7:35.

18. Muunzila nzi bakwesu batakwete njobanga batondezya kuti bayanda kubelekela Jehova “cakutalipakasizya”?

18 Ibanji bakwesu batakwete ibakaba kale bakutausi mumbungano balaangulukide kwaambila Jehova kuti: “Mpendi! Unditume mebo!” (Isaya 6:8) Balakonzya kulembela ku Cikolo Cakwiiya Mulimo icijatikizya buyo bakutausi abaalu batakwete ibaangulukide kubeleka mumasena muyandika lugwasyo. Nobaba bakwesu bataangulukide kusiya mbungano yabo balakonzya kulisungula kubelekela babunyina mumulimo wabukutausi naa wabwaalu.—Ba-Filipi 2:20-23.

19. Ino bacizi banji batakwetwe balelekedwe buti, alimwi ninzila nzi imwi njobanga baba cileleko kumbungano?

19 Ibacizi batakwetwe alimwi ibatajisi muntu uubeendelezya ngobabuzya naa ngobasyoma, balalangilwa ‘kubikka makani aabo oonse mumaanza aa-Jehova.’ (Intembauzyo 55:22; 1 Ba-Korinto 11:3) Eeci ncipati kapati kubacizi bakasala kutakwatwa akaambo kaluyando ndobajisi kuli Jehova. Kuti muciindi bazikukwatwa, balakwatwa “[ku]muna-Kristo,” nkokuti kumuntu buyo uulyaabide kuli Jehova. (1 Ba-Korinto 7:39) Ibaalu balalumba kuba abacizi batakwetwe mumbungano; aaba kanjikanji mbababona baciswa abacembeede. Eeci ciletela lukkomano kuli boonse.—Incito 20:35.

20. Mbuti Banakristo banji mbobatondezya kuti bazumanana ‘mumakani aa-Mwami cakutalipakasizya’?

20 Banakristo bana-bana banji bazibamba zintu munzila yakuti balakonzya kusungwaalila “makani aa-Mwami cakutalipakasizya.” (1 Ba-Korinto 7:35) Babelekela Jehova mumulimo waciindi coonse wabupainiya, bumisyinali, naa kuopesi lyamutabi umwi wa Watch Tower Society. Alimwi aaba mbantu bakkomene kaka! Ikujanika kwabo mumilimo eyi kulalemununa! Mumeso aa Jehova aa Jesu, bali “mbuli malosi aalume.”—Intembauzyo 110:3.

Takuli Kulikonkezya Kutakwata Kusikila Kukabe Kutamani

21. (a) Nkaambo nzi ncocilibonya kuti Paulo taakali kukulwaizya cikonkezyo cakutakwata? (b) Ncinzi ncaakali kwaamba ciindi naakaamba “kwiinda eeni-eni aacikubukilo”?

21 Ikaambo kapati mululayo lwa Paulo nkakuti cilainda ‘kubota’ kuti Banakristo bakkala kabatakwete naa kabatakwetwe. (1 Ba-Korinto 7:1, 8, 26, 37) Pele talimukubaambila kuti bakonke kuti tabakakwati naa kukwatwa pe. Muciindi caboobo wakalemba kuti: “Kuti naa muntu uutakwete uyeeya kuti talimukulilemeka kabotu, pele kali wainda eeni-eni aacikubukilo, alimwi obo mboceelede kuba, acite mbwayanda; takoobisya pe. Abakwate.” (1 Ba-Korinto 7:36, NW) Ibbala lya Cigiliki (hy·peʹra·kmos) ilyakasandululwa kuti “eeni-eni aacikubukilo” cini-cini lipandulula “kwiindilila aatala eni-eni” elyo lyaamba kwiindilila aciimo muntu mpalimvwa kapati cilakalaka cakoonana. Aboobo aabo bakkala kwamyaka minji kabatakwete alimwi ibayeeya kuti beelede kukwata balaangulukide cini-cini kukwata musyominyina.—2 Ba-Korinto 6:14.

22. Nkaambo nzi ncocili cibotu munzila zili zyoonse ku Munakristo kutakwata nacili muniini kapati?

22 Myaka njakkala Munakristo mwana-mwana kabelekela Jehova cakutalipakasizya ilagwasya. Imupa kuti ajane busongo bugwasya, luzibo, alimwi akuteelela zintu. (Tusimpi 1:3, 4) Muntu wakkala katakwete akaambo ka Bwami ulalangilwa kapati kuzwidilila kuyumuna mikuli yalukwatano alimwi ambweni ayabuzyali kuti naa waakusala kukwata kumbele aamazuba.

23. Ino ncinzi ncobanga kabayeeya bantu balangila kukwata naa kukwatwa, pele mubuzyo nzi uuyakulangwa muzibalo zitobela?

23 Ibanakristo bamwi batakwete ibakkala kwamyaka minji kababelekela Jehova mumulimo waciindi coonse balakonzya kusala kabotu muntu wakukwata kutegwa bazumanane mumulimo umwi waciindi coonse. Eeci ncibotu. Bamwi balakonzya kulangila kuti baakukwata naa kukwatwa tabakazumizyi lukwatano lwabo kunyonganya mulimo wabo munzila ili yoonse. Pele sena Munakristo uukwete weelede kuyeeya kuti ulaangulukide kusungwaalila mulimo wa Jehova mbuli mbwaakabede ciindi katana kwata? Oyu mubuzyo ulalangwa muzibalo zitobela.

Kulanga Zyayiigwa

◻ Nkaambo nzi mwaapostolo Paulo ncaakayandila kulembela mbungano yaku Korinto?

◻ Nkaambo nzi ncotuzi kuti Paulo taakali kukulwaizya buumi bwakulitakata bwamumamonasitali?

◻ Ino muntu inga ‘wakonzya buti kukkala’ katakwati?

◻ Ino bacizi batakwetwe inga bajana buti mpindu mukutakwatwa kwabo?

◻ Muunzila nzi bakwesu batakwete njobanga babelesya lwaanguluko lwabo kubelekela Jehova “cakutalipakasizya”?

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi