‘Kulibatamika’ Mamanino Mbwaaswenena Aafwaafwi
“Mamanino aazintu zyoonse alaafwiifwi. Nkaako amulibatamike.”—1 PITA 4:7, Ci.
1. Ncinzi cijatikizidwe mu ‘kulibatamika’?
MAJWI aali ajulu aayo aamwaapostolo Petro ayelede kubajatikizya kapati Banakristo kumakani aa kukulilemeka nkobeelede kubaako. Pele, Petro tanaakaambila basikubala bakwe kuleka kutandila zintu zyabuyo akulibilika anzizyo; nokuba kukulwaizya ciimo cakuyoowa nokuba kuvwuzya mizeezo akaambo kalunyonyooko lulaafwaafwi. Muciindi caboobo, wakakulwaizya kuti: “Amulibatamike.” ‘Kulibatamika’ kujatikizya kweezeezya kamutana cita cintu, kuba basimaanu, kucenjela, kutelaika muŋambilo amumicito. Caamba kulekela Jwi lya Leza kweendelezya mizeezo yesu amicito. (Ba-Roma 12:2) Mbwaanga tukkede “mukati kabantu bapilingene baleede bamuzukulu uno,” kulibatamika kulayandika kutegwa tutantamune mapenzi amakatazyo.—Ba-Filipi 2:15.
2. Mbuti lweengelelo lwa Jehova mbolugwasya Banakristo sunu?
2 ‘Kulibatamika’ alimwi kulatugwasya kulilanga munzila yeelede. (Tito 2:12; Ba-Roma 12:3) Eeci ncintu cipati kapati kweelana amajwi aali kuli 2 Petro 3:9 aakuti: “Jehova taamusya ngaakasyomezya kale, mbobayeeya bamwi kuti wamuka, pe, pele ucimukazikila moyo, nkaambo tayandi kuti bantu bafwidilile, ulayanda kuti boonse bajane ciindi cakweempwa.” Amubone kuti Jehova uli mukweetelela, kutali buyo bantu batasyomi pe, pele “andinywe”—nomuli mumbungano ya Bunakristo. Ino nkaambo nzi? Nkaambo “tayandi kuti bantu [bali boonse, NW] bafwidilile.” Antela bamwi baciyandika kucinca akulibambulula kutegwa beelele kupegwa cipego cabuumi butamani. Nkooko atulange-lange masena oomo munga mulayandika kucinca.
‘Kulibatamika’ Mubulongwe Bwesu Tobeni
3. Mibuzyo nzi bazyali njobayandika kulibuzya kujatikizya bana babo?
3 Iŋanda nkotuzwa iyandika kuti kiili yaluumuno. Pele kuli bamwi inga “[n]iŋanda iizwide . . . nkondo.” (Tusimpi 17:1) Mbuti zyamukwasyi wanu? Sena muŋanda mwanu munyina “lunyemo, abukali, amaambani, akutuka”? (Ba-Efeso 4:31) Ino mbuti bana banu? Sena balimvwa kuti balayandwa akuti mulakondwa kuba ambabo? (Amweezyanisye Luka 3:22.) Sena mulajana ciindi cakubalailila akubayiisya? Sena ‘mulabaolola mubululami’ kutali mubukali alunyemo? (2 Timoteo 3:16) Mbwaanga bana “ndukono luzwa kuli-Jehova,” ulayandisisya kubona mbobayenzegwa naa kulelwa.—Intembauzyo 127:3.
4. (a) Ncinzi cinga cilacitika kuti mulumi kamweenzya calunya acabukali mukaintu wakwe? (b) Mbuti bamakaintu mbobanga balasumpula luumuno lwabo a Leza alukkomano mumukwasyi wabo woonse mbouzulwa?
4 Ino walo mweenzuma wamulukwato mbuti? “Balumi mbubeelede kuyanda banakazi babo mbuli mibili yabo beni. Uuyanda mukaakwe waliyanda mwini. Nkaambo taakwe muntu uusula mubili wakwe mwini, pe, ulausanina akuubamba kuti ubote. Mbubonya obo Mwami mbwacitila imbungano.” (Ba-Efeso 5:28, 29) Imuntu simaambani, sikudyaminina, naa simumvwa zyakwe tabikki buyo luumuno lwabasiŋanda bakwe muntenda, pele ulabucesya abulongwe bwakwe a Leza (1 Petro 3:7) Ino mbuti balo bamakaintu? Abalo mbubwena buyo beelede ‘kulibombya kubalumi babo mbuli mbubalibombya kuli-Leza.’ (Ba-Efeso 5:22) Kuyeeya kubotezya Leza lyoonse kukonzya kugwasya mukaintu kukwiinzya-inzya buyo kulubizya kwamulumi wakwe akulibombya kulinguwe kakunyina kusulaika nkwajisi mumoyo. Zimwi ziindi, mukaintu ulakonzya kuyanda kulyaambilila zili kumoyo nzyayeeya. Tusimpi 31:26 yaamba boobu kumukaintu mubotu: “Ulaasama amulomo wakwe cabusongo; mulao waluzyalo uli kululimi lwakwe.” Kwiinda mukucitila mulumi wakwe caluzyalo, acabulemu, ubamba luumuno a Leza, alimwi usumpula lukkomano lwamukwasyi oonse mbouzulwa.—Tusimpi 14:1.
5. Nkaambo nzi bakubusi ncobeelede kuswiilila lulayo lwa Bbaibbele lujatikizya mbobeelede kweenzya bazyali babo?
5 Nobakubusi, ino mubeenzya buti bazyali banu? Sena mubelesya mwaambo uubbookezya, uutapi bulemu ulekeledwe munyika? Naa mutobela mulawo wa Bbaibbele wakuti: “Nobana, amuswiilile bazyali banu mu Mwami, nkaambo kucita boobo cililuleme. Nkaambo Majwi aa Leza alati, ‘Lemeka uso abanyoko.’ (Ooyu ngo mulawo mutaanzi uujisi cisyomezyo.) ‘Wacita boobo, ulalelekwa, alimwi uloongola munyika.’”?—Baefeso 6:1-3, Ci.
6. Mbuti mbotunga tulayandaula luumuno abantu mbotukomba limwi?
6 Alimwi tulakutondezya ‘kulibatamika’ ciindi ‘notuyandaula luumuno’ akulutobela abakwesu. (1 Petro 3:11) Kwiimpana akutamvwana kabotu kulacitika ciindi aciindi. (Jakobo 3:2) Kuti kusulaikana kwalekelwa kukomena, iluumuno lwambungano yoonse mboizulwa inga lwaba muntenda. (Ba-Galatiya 5:15) Eelyo, amukkale aansi cakufwambaana; amuyandaule inzila zyaluumuno mbomunga mulalimana penzi liliko.—Matayo 5:23-25; Ba-Efeso 4:26; Ba-Kolose 3:13, 14.
‘Kulibatamika’ a Mikuli Yamukwasyi
7. (a) Mbuti Paulo mbwaakakulwaizya kutondezya ‘kulibatamika’ mumakani aazintu zyakumubili zyaansi? (b) Ino balumi abakaintu Banakristo beelede kwiilanga buti mikuli yamuŋanda?
7 Mwaapostolo Paulo Banakristo wakabalailila kuti “[b]eelede kukala cakulibatamika.” (Tito 2:12) Ncintu ciyandisi kubona kuti, mukati kamakani aakwe, Paulo ulailila bakaintu kuti ‘bayande balumi babo akuyanda bana babo, balibatamike, akusalala, akukutauka kabotu mumaanda aabo.’ (Tito 2:4, 5) Eezi Paulo wakazilemba mumyaka ya 61-64 C.E., kwakasyeede buyo myaka misyoonto kuti bumane bweende bwazintu bwaci Juda. Pele, makani aabuponi bwaansi, mbuli milimo yamumaanda, akacili kuyandika kulanganya. Aboobo, boonse bobile, balumi abakaintu beelede kulanga kabotu lyoonse mikuli yabo yamuŋanda kutegwa “makani aa-Leza atasampaulwi.” Umwi mutwe wamukwasyi wakalilekelela kumweenzu akaambo kaŋanda yakwe yakali kufwisya nsoni mboyakali kuboneka. Wakapandulula kuti tiiyakabambuludwe akaambo kakuti “wakali kucita mulimo wabupainiya.” Kulyaaba nkotulyaaba akaambo ka Bwami kuli kabotu, pele tweelede kubona kuti tiitwabikka buumi bwamikwasyi yesu muntenda.
8. Mbuti mitwe yamikwasyi mboyeelede kulanganya ziyandika zyamikwasyi munzila yaakati-kati?
8 Ibbaibbele likulwaizya bamausyi babana kuti lutaanzi beelede kupa mikwasyi yabo ciindi, kalyaamba kuti ooyo uukakilwa kubamba bamuŋanda yakwe, “wasowa lusyomo lwakwe alimwi mubi kwiinda uutasyomi.” (1 Timoti 5:8, Ci) Ziimo zyabukkale ziliindene nyika yoonse mboizulwa, alimwi ncintu cibotu kubikka zintu zyakumubili mpozyeelede. “Utandipi bucete nanka buvubi,” mbwaakakomba wakalemba Tusimpi 30:8. Pele, bazyali tabeelede kuzicitila muuzyamvwide zintu zyakumubili bana babo nzyobayandika. Mucikozyano, sena inga ncamaanu, acaali muntu kuulekelela mukwasyi wakwe kaunyina ziyandika zyakumubili kutegwa acite kabotu milimo yakwe yateokrasi? Sena eci inga tacikonzyi kubacima bana bakwe muntu uli boobu? Muciindi cakucita boobo, Tusimpi 24:27 yaamba kuti: “Bamba milimo yako anze; bamba zintu zyoonse mumyuunda; wamana obo, yaka iŋanda yako.” Inzya, nokuba kuti kulibilika zintu zyakumubili kulaabusena bwako, ‘kuyaka ŋanda yaumwi’—munzila yakumuuya ayamumizeezo—ncintu cipati kapati.
9. Nkaambo nzi mitwe yamikwasyi ncoyeelede kuyeeyela limwi zyalufwu naa kuciswa kwabo?
9 Sena mulilibambilide zintu zyakumubili ziti kagwasye mukwasyi wanu kuti naa mwafwa lufwuŋanda? Tusimpi 13:22 yaamba boobu: “Muntu mubotu ulasiila bazukulu bakwe lukono.” Ikuyungizya aalukono lwa luzibo lwa Jehova abulongwe anguwe, ibazyali beelede kuyandisya kubapa zyakumubili bana babo. Mumanyika manji mitwe yamikwasyi iiyendelezya kabotu mikuli yayo, balasoleka kubamba mali, kujana pepa litondezya bweende bwalubono lwakwe aakufwa, alimwi apepa litondezya mali aakupa utikasyaale mukamwini mali aafwa. Kayi, bantu ba Leza abalo mbubwena buyo balasikilwa “ziindi zyalufu azyamapenzi.” (Mukambausi 9:11) Mali ‘alatabilila,’ alimwi kuyeeya cakukkala aansi kanjikanji kulagwasya kweeleba mapenzi. (Mukambausi 7:12) Muzisi munga kusilikwa malwazi takubbadelelwi aamfwulumende, bamwi inga bayeeya kubamba nsini mali amwi kuti agwasye muziyandika zyabuzumi nokuba kubamba mbobanga bakwabilila buzumi bwabo.a
10. Mbuti bazyali Banakristo mbobanga ‘balayobweda’ bana babo?
10 Imagwalo alimwi aamba kuti: “Nkaambo bana tabeelede kuyobweda bazyali babo, pe, bazyali mbibeelede kuyobweda bana.” (2 Ba-Korinto 12:14) Munyika kanjikanji bazyali mbabayobweda mali bana aalwiiyo lubotu alukwatano kumbele kutegwa babape ntalisyo mbotu yabuumi bwakulibonena. Sena kuli nomwakayeeyede mbomunga mulalibambila naa kuyobweda mwana anu zyabuumi bwakumbele munzila yakumuuya? Mucikozyanyo, antela atwaambe kuti, mwana anu mupati ulaambaakani yamulimo wamumuunda walyoonse. Nokuba kuti balanda bali mumulimo walyoonse tabeelede kulangila lugwasyo kuzwa kuli bamwi, bazyali basiluyando balakonzya kusala ‘kumwaabila nzyayanda’ kutegwa bamugwasye kuzumanana mumulimo wakwe walyoonse.—Ba-Roma 12:13; 1 Samuele 2:18, 19; Ba-Filipi 4:14-18.
11. Sena muntu waabona munzila yeelede mali utondezya kuti unyina lusyomo? Amupandulule.
11 Kwaalanga munzila yeelede mali tacitondezyi kubula lusyomo lwakuti bweende bubyaabi bwa Saatani bulaafwaafwi kumana. Cintu cipati “maanu abusongo” alimwi akweenda cakoololoka. (Tusimpi 2:7; 3:21) Cimwi ciindi Jesu wakati “nkaambo bana baansi ano mbasimaanu . . . kwiinda bana bakusalala” mukubelesya mali naa lubono. (Luka 16:8) Anu, bamwi ncobacinca nzila zyakubelesezya lubono lwabo, kutegwa bazyeendelezye kabotu ziyandika mikwasyi yabo.
‘Kulibatamika’ Mukulanga Lwiiyo Lwesu
12. Mbuti Jesu mbwaakayiisya basiciiya bakwe mbobeelede kucinca kweelana abukkale bupya?
12 “Ziyanza zyaansi ano zili mukwiindilila,” alimwi bweende bwalubono bwacinca ayalo milimo yabusyaabusongo yavwula. (1 Ba-Korinto 7:31) Pele, Jesu wakayiisya basiciiya bakwe kuti abalo beelede kucinca kweelana azintu mbozibede. Wakabaambila boobu ciindi naakabatuma kuya kukambauka ciindi cakusaanguna: “Mutabwezi mali muzikwama zyanu naaba aangolida, naaba ansiliva, naaba aamukuba. Mutatoli cibwezelo calweendo, niziba zibaki zyobilo, niziba ndyasyo niiba nkoli nkaambo similimo ulida amulimo wakwe.” (Mateyo 10:9, 10, Ci) Pele kumbele aamazuba, Jesu wakabaambila kuti: “Kwalo eno uujisi cikwama acibweze, enkomo mbubonya.” (Luka 22:36) Ncinzi cakacincide? Mbukkale. Ciimo cazikombelo cakabija akuba cabusinkondo, aboobo ono bakeelede kulijanina zintu zyoonse ziyandika zyakumubili.
13. Mulimo nzi mupati ngolujisi lwiiyo, alimwi mbuti bazyali mbobanga balagwasilizya bana babo muciimo eci?
13 Mbubwena obo mbocibede asunu, bazyali beelede kubona mbobanga balacita kweelana amapenzi aakulijanina mali. Mucikozyanyo, sena mulilibambilide kubona kuti bana banu babaa lwiiyo lweelede? Muzeezo mupati wakuyiisya mukubusi weelede kuba wakumugwasya kuti abe mubelesi uusimide wa Jehova. Alimwi lwiiyo lupati lwiinda loonse ndwiiyo lwakumuuya. (Isaya 54:13) Bazyali beelede kubikkila maanu alimwi akubona kuti bana babo bababikkila ntalisyo mbotu yakukonzya kuligwasya lwabo beni mubukkale mazubaa kumbele. Eelyo amupe bana banu busololi, amubagwasye kusala ziiyo zyakucikolo zyeelede, alimwi amukanane ambabo naa kuleelede kuya kucikolo cakwiiya milimo naa pe. Kusala kuli boobo mmukuli wamumukwasyi, aboobo bamwi tabeelede kukutongooka pe kusala oko. (Tusimpi 22:6) Ino mbuti kuli baabo bakasala kuyiisya bana babo aŋanda?b Nokuba kuti banji bacita kabotu, bamwi baujana kuti mulimo oyu muyumu kapati kwiinda mbobakali kweezeezya, aboobo bana babo kwiina nobalujana lwiiyo lweelede. Eelyo kuti naa muyanda kucitya lwiiyo lwaaŋanda, amubone kuti mwalibambila kabotu, mulilingule kabotu kuti naa kobile koonse mulijisi luzibo alimwi akulyeendelezya kubotu kwakutalekela akati kucita boobo.—Luka 14:28.
‘Mutayandauli Kulijanina Zintu Zipati’
14, 15. (a) Mbuti Baruki mbwaatakalanga zintu zyakumuuya caakati-kati? (b) Nkaambo nzi ncobwaali bufwubafwuba ‘kuyandaula zintu zipati’?
14 Mbwaanga mamanino aabweende bwazintu taanakusika, bamwi inga bayandisya kubaa zintu nyika nzyoipa—lwiiyo lwamilimo lwaajulu, milimo muvwolwa mali manji alimwi abuvwubi. Amuyeeye buyo zyamulembi wa Jeremiya, Baruki. Mboobu mbwaakaamba: “Maawe! Ndapenga! Nkaambo Jehova wayungizizya buusu amapenzi aangu. Ndakataala kutongela. Nsijani kulyookezya pe.” (Jeremiya 45:3) Baruki wakalema. Kubeleka mulimo kali mulembi wa Jeremiya kwakali kukatazya, wakali mulimo uutolwaazya. (Jeremiya 36:14-26) Alimwi kumana kwakutolwaazigwa oku tiikwaali kuyeeyelwa pe. Kwakali kuyoocitika mukwiinda kwamyaka iili 18 Jerusalemu kaitana nyonyoonwa.
15 Jehova wakati kuli Baruki: “Ncobeni ncindakayaka ndacimwaya, ancindakabyala ndacinonkola, nkukuti nyika yoonse. Lino webo, sa ulaliyandawida zintu zipati? Utaziyandauli pe.” Baruki wakaleka kucita zintu caakati-kati. Wakatalikide ‘kuliyandawida zintu zipati,’ ndiza lwakali lubono, bulemu, noluba lukwabililo lwamubuvwubi. Ono mbwaanga Jehova wakali ‘kunonkola, nkukuti nyika yoonse,’ mbusongo nzi bwakali mukuliyandawida zintu zili boobo? Jehova mpoona wakapa Baruki ciibalusyo eci citilimuna: “Nkaambo ncobeni njooletela bantu boonse buyo mapenzi . . . , pele buumi bwako, njookupa mbubo bube bulumbu bwako koonse koonse kufumbwa nkoya.” Zintu zyakumubili mbuli buvwubi tiizyakali kuyoofwutuka lunyonyooko lwa Jerusalemu! Jehova wakasyomezya buyo kufwutuka kwa ‘buumi bwakwe kuti mbobutikabe bulumbu bwakwe.’—Jeremiya 45:4, 5.
16. Nciiyo nzi bantu ba Jehova sunu ncobanga bayiya kuzintu zyakacitikila Baruki?
16 Baruki wakaswiilila kululamika kwa Jehova, aboobo, mbubwena mbuli mbwaakasyomezezye Jehova, Baruki wakaloboka kali muumi. (Jeremiya 43:6, 7) Ma! Tacilikomeneni ciiyo eci kubantu ba Jehova mmazubaano! Cino tacili ciindi ‘cakuliyandawida zintu zipati.’ Nkaambo nzi? Nkaambo “nyika ilamana, azisusi zyayo.”—1 Johane 2:17.
Kucibelesya Kabotu Ciindi Cisyeede
17, 18. (a) Jona wakalimvwa buti ciindi bantu baku Nineve nobakasanduka akweempwa? (b) Nciiyo nzi Jehova ncaakamuyiisya Jona?
17 Ino mbuti kayi ino, mbotunga tulacibelesya kabotu ciindi cisyeede? Amwiiye kuzwa kuli cakacitikila musinsimi Jona. ‘Wakainka ku-Nineve . . . , wakakambauka, wakati, Kwainda mazuba aali makumi one, Nineve uyoonyonyoonwa.’ Katalibambilide, bantu baku Nineve bakautambula mulumbe wakwe Jona, bakeempwa! Mpoona Jehova wakaleka kuunyonyoona munzi ulya. Jona wakalimvwa buti? “O Jehova, gwisya buumi bwangu, nkaambo kufwa kulandibotela kwiinda kuti nkimpona.”—Jona 3:3, 4; 4:3.
18 Jehova mpoona wakayiisya Jona ciiyo cipati. “Wakabamba ibonobono, wakalimezya amutwe wa-Jona, kuti cikamupe cenzule . . . Mpawo Jona wakakondwa loko nkaambo kabonobono elyo.” Pele kukkomana kwa Jona kwakali kwakaindi kasyoonto buyo, nkaambo kasamu aaka kakafwambaana kuyuma. Jona “wakawizuka” akaambo kapenzi lyakamunjila. Jehova mpoona wakakaambisya kaambo Kakwe, kati: “Wafwida insoni eli ibonobono . . . Lino ime sa nsyeeleede kufwida insoni oyu munzi mupati waku-Nineve? Mulinguwo muli bantu bainda zyuulu zili mwaanda amakumi obile batana kwiiya kwaandaanya ijanza lyabo lyalulyo ajanza lyabo lyalumonswe, alimwi muli iŋombe zinji.”—Jona 4:6, 7, 9-11.
19. Nkuyeeya nzi kwakuyanda buyo kucita zintu nzyotuyeeya nkotweelede kweeleba?
19 Maccu! Jona wakali kuliyeeya buyo lwakwe mwini. Wakakaengelela kasamu, pele tanaakabamvwida luzyalo noluceya bantu baku Nineve—ibantu munzila yakumuuya ‘batakazyi kwiimpana kuliko akwaanza kwalulyo akwaanza kwalumwensyi.’ Andiswe tulakonzya mbubwena buyo kuyanda kuti inyika eyi mbyaabi inyonyoonwe alimwi katuyandide loko kuti kucitike! (2 Ba-Tesalonika 1:8) Pele, notucilindila, tujisi mukuli wakugwasya babombe myoyo, balo munzila yakumuuya ‘batazyi kwiindana akati kakwaanza kwalulyo akwalumwensyi.’ (Matayo 9:36; Ba-Roma 10:13-15) Sena ciindi cifwaafwi cisyeede muyakucibelesya kukugwasya bantu mbuli mbomukonzya kujana luzibo luyandika kapati lwa Jehova? Nincito nzi iikkomanisya iinga ilakozyanisigwaa lukkomano lwakugwasya muntu umwi kujana buumi?
Amuzumanane Kupona ‘Kamulibatamikide’
20, 21. (a) Ninzila nzi zimwi nzyotunga twabelesya kutondezya ‘kulibatamika’ mumazubaa kumbele? (b) Nzilongezyo nzi nzyotuyakukona akaambo kakupona kumwi ‘katulibatamikide’?
20 Ibweende bwazintu bwa Saatani mbobuya buzumanana kukunkulikila kulunyonyooko, tulangila kuyaanaa buyumuyumu bulibedelede bupya. Ilugwalo lwa 2 Timoti 3:13, Ci, lwaambila limwi kuti: “Bantu babi banooyoobija akubijila limwi.” Pele, “Mutabi nimutyompwa akuleka pe.” (Bahibulu 12:3, Ci) Amuyaame kuli Jehova kuti amupe nguzu. (Ba-Filipi 4:13) Amwiiye kunyoneka, kusolekesya kucinca kutegwa mukonzye kukkala kweelanaa bukkale bwabijila limwi obu, muciindi cakuyeeya buumi mbobwakabede myaka yainda. (Mukambausi 7:10) Amubelesye maanu abusongo, kamutobela kulaya kupegwaa “muzike musyomesi uucenjede.”—Matayo 24:45-47.
21 Iciindi cini cicisyeede tatucizyi pe. Pele, cakusinizya tulakonzya kwaamba kuti “mamanino aazintu zyoonse ali afwaafwi.” Mane kusikila mamanino aayo, atupone ‘mukulibatamika’ mukweendelezyanya abamwi, munzila mbotulanganya mikwasyi yesu, alimwi amumikuli yazintu zyakumubili. Kwiinda mukucita boobo, toonse tulakonzya kusyoma kuti eco ciindi ciyakutujana ‘tukkede muluumuno, katutakwe kabala, katutakwe kampenda’!—2 Petro 3:14.
Bupanduluzi buyungizidwe
a Mucisi ca United States, mucikozyanyo, ibunji bwabantu bajisi kulikwabilila kwabuzumi, nokuba kuti kuladula kapati. Imikwasyi imwi ya Bakamboni bajana kuti bamadokotela bamwi inga balilisungude kapati kubelesya nzila zitajatikizyi kubikka bulowa ciindi mikwasyi noyijisi mali aabambilwa kubbadela basilisi. Basilisi banji balazumina kubbadelwa mali aazumizidwe kanjikanji aabbadeleka mububambe bwa mali aakali kubbadelelwa kusilika naa aabbadelwaa mfwulumende.
b Kusala kucita lwiiyo lwaaŋanda ncakulisalila caumwi aumwi. Amubone cibalo cakuti “Home Schooling—Is It for You?,” cili mukumwaya kwa Galamukani! kwamu Cingisi kwa April 8, 1993.
Twaambo Twakwiinduluka
◻ Mbuti mbotunga tulatondezya ‘kulibatamika’ mubulongwe bwesu tobeni?
◻ Mbuti mbotunga tulatondezya kuti tuli akati-kati mumikuli yamikwasyi yesu?
◻ Nkaambo nzi bazyali ncobeelede kubikkila maanu mulwiiyo lwakumubili lwabana babo?
◻ Nziiyo nzi nzyotwiiya kuzwa kuli Baruki alimwi a Jona?
[Cifwanikiso icili apeeji 9]
Ciindi mulumi amukaintu nobateendelani kabotu, bacesya bulongwe bwabo a Jehova
[Cifwanikiso icili apeeji 11]
Bazyali beelede kubikkila maanu mulwiiyo lwabana babo