Lwaanguluko Lwabulemu Luyoosika Lino-lino Kubana ba Leza
“Zilenge zyakasampauzigwa, . . . abulangizi bwakuti azyalo zilenge zini zikalubulwe kubuzike bwabubozi, bube abulubulo bulemu bwabana ba-Leza.”—BA-ROMA 8:20, 21.
1. Ino cinunuzyo ca Jesu cakali kwiimininwa buti mu Buzuba Bwakumanya Milandu?
JEHOVA wakapa Mwanaakwe simuzyalwaalikke kuti abe cipaizyo cacinunuzyo icakajula mulyango kubuumi bwakujulu kubantu bali 144,000 alimwi abulangizi butamani bwaanyika kubantu aba bambi. (1 Johane 2:1, 2) Mbubwenya mbutwakabona mucibalo cakusaanguna, icinunuzyo ca Jesu ku Banakristo bazyedwe aamuuya cakatondezyegwa ciindi mupaizi mupati wa Israyeli naakatuula mucende kuti cibe cipaizyo cazibi kulinguwe mwini, kuli basiŋanda yakwe alimwi akumusyobo waba Levi mu Buzuba Bwakumanya Milandu bwamwakaa mwaka. Mubuzuba mbubwenya, wakali kutuula mpongo kuti ncipaizyo cazibi kubana Israyeli bamwi boonse mbubwenya cipaizyo ca Kristo mbociyoogwasya bantu boonse. Impongo iilanga yakali kubweza zibi zyabantu boonse zyamwaka wamusyule munzila yacikozyanyo, akuunka munkanda.a—Levitiko 16:7-15, 20-22, 26.
2, 3. Ino kaambo ka Paulo kali ku Ba-Roma 8:20, 21 kaamba nzi?
2 Naakamana kwaamba bulangizi bwabantu ibayooba “bana ba-Leza” bakujulu, imwaapostolo Paulo wakaamba kuti: “Ludunamino lwazilenge lulalangila luyubununo lwabana ba-Leza. Nkaambo zilenge zyakasampauzigwa, enko kubukanze bwazyo zini pele kubukanze bwayooyo iwakazisampauzya, ikuti kali abulangizi bwakuti azyalo zilenge zini zikalubulwe kubuzike bwabubozi, bube abulubulo bulemu bwabana ba-Leza.” (Ba-Roma 8:14, 17, 19-21) Ino aka kaambo kaamba nzi?
3 Imuzyali wesu wakasaanguna Adamu naakalengwa kalondokede, wakali “mwana a-Leza.” (Luka 3:38) Akaambo kakubisya wakanjila ‘mubuzike bwabubozi’ akutambukizya ciimo eci kubantu boonse. (Ba-Roma 5:12) Leza wakazumizya bantu kuti bazyalwe ‘mukusampauzigwa’ akaambo kakutalondoka kwabo kwakakonwa, pele wakapa bulangizi kwiinda ‘mulunyungu,’ Jesu Kristo. (Matalikilo 3:15; 22:18; Ba-Galatiya 3:16) Ibbuku lya Ciyubunuzyo 21:1-4 lyaamba ciindi ‘nokutakabi limbi lufu, nikuba kuomoka nikuba kulila nikuba kuciswa.’ Mbwaanga eci ncisyomezyo ‘kubantu,’ cisyomezya kuti buleya bwabantu bupya ibunoopona anyika mubweendelezi bwa Bwami bayoobambululwa mumizeezo alimwi akumubili akubaa buumi butamani anyika kabali “bana ba-Leza.” Anoolela Kristo mu Bulelo bwakwe bwa Myaka iili Cuulu, ibantu bamvwa ‘bayoolubulwa kubuzike bwabubozi.’ Baakujanika kuti balasyomeka kuli Jehova mumusunko wamamanino bayoolubulwa cakumaninina kuzwa kucibi alufwu izyakakonwa. (Ciyubunuzyo 20:7-10) Mpoonya abo banooli anyika bayooba “abulubulo bulemu bwabana ba-Leza.”
Balaamba “Boola”
4. Caamba nzi ‘kunywa cabuyo maanzi aabuumi’?
4 Bwabota bulangizi mbubabikkilwa bantu! Anu Banakristo bazyedwe aamuuya ibacili anyika ncobasungwaalila kuba kumbele mukwaambila bamwi kujatikizya makani aya! Mbubali mbabo bayooba cibeela ‘canabwiinga’ wa Mwanaambelele uulemenede, Jesu Kristo, ibananike basyeede balijatikizidwe mukuzuzikizigwa kwamajwi aya aabusinsimi aakuti: “Muuya anabwiinga balaamba kuti, Boola. Ayooyo uuswiilila alakwe aambe kuti, Boola. Ayooyo uufwide nyota aboole. Amuntu woonse uuyanda anywe cabuyo maanzi aabuumi.” (Ciyubunuzyo 21:2, 9; 22:1, 2, 17) Impindu zyacipaizyo cacinunuzyo ca Jesu tazili buyo zyabananike ibali 144,000. Imuuya wa Leza ulazumanana kubeleka kwiinda mubasyeede akati kaciinga canabwiinga ibali anyika kabati “Boola.” Oonse uuteelela uulaanyota yabululami ulatambwa kuti aambe kuti “Boola” abelesye cipego ca Jehova kutegwa afwutuke.
5. Ino Bakamboni ba Jehova mbabani mbobayandisya kuba ambabo akati kabo?
5 Bakamboni ba Jehova balaalusyomo mububambe bwa Leza bwabuumi kwiinda muli Jesu Kristo. (Incito 4:12) Balikkomene ikubaa bantu babombe myoyo akati kabo balo balombozya kwiiya makanze aa Leza akucita kuyanda kwakwe. Kumaanda aabo aa Bwami balabatambula boonse ibayanda ‘kunywa maanzi aabuumi cabuyo’ muciindi eci ‘camamanino.’—Daniele 12:4.
Ikucinca Muyabuya Ciindi
6. Muunzila nzi muuya wa Leza mbuwali kubeleka kubabelesi ba Jehova kuziindi zyaandeene?
6 Leza ulaaciindi cakucita makanze aakwe elyo eci cijatikizya nzila mbuli mbwayendelezya bantu. (Mukambausi 3:1; Incito 1:7) Nokuba kuti muuya wa Leza wakasikila babelesi bakwe bakuciindi kabutana Bunakristo, taakwe nobakazyalwa kuti babe bana bakwe bakumuuya. Nokuba boobo, ikutalika kuli Jesu, cakasika ciindi ca Jehova icakubelesya muuya uusalala ikuzyala baalumi abanakazi balyaabide kuti babe basikukona kujulu. Ino mbuti sunu? Imuuya nguwenya ucibeleka ku “mbelele zimwi” zya Jesu pele kunyina noubusya bulangizi akulombozya buumi bwakujulu. (Johane 10:16) Mbobapedwe bulangizi kuli Leza bwabuumi butamani anyika yaparadaiso, balabagwasilila cini-cini bananike basyeede mukupa bumboni muciindi eci cakucinca kuzwa kunyika yakale kuya kunyika ya Leza mpya yabululami.—2 Petro 3:5-13.
7. Mulimo uli buti wakutebula ngubakali kubikkila maanu Basikwiiya Bbaibbele, pele ncinzi ncobakazi kujatikizya paradaiso?
7 Leza wakatalika ‘kuleta bana banjibanji kubulemu’ nowakatilwa muuya uusalala lya Pentekoste 33 C.E., alimwi wakabikka ciindi cakukkwanya “ba-Israyeli ba-Leza” ibakumuuya ibali 144,000. (Ba-Hebrayo 2:10; Ba-Galatiya 6:16; Ciyubunuzyo 7:1-8) Ikutalika mu 1879, imulimo wakutebula uujatikizya Banakristo bananike wakali kwaambwa ciindi aciindi mumagazini eyi. Pele abalo Basikwiiya Bbaibbele (lino baitwa kuti Bakamboni ba Jehova) bakalizi kuti Magwalo alapa bulangizi bwabuumi butamani muparadaiso anyika. Mucikozyanyo, Ngazi Yamulindizi ya July 1883 yakaamba kuti: “Jesu aakukkazika bwami bwakwe, akagwisye bubi azimwi-zimwi, eyi nyika iyooba paradaiso, . . . alimwi boonse bali muzyuumbwe bayookkala mulinjiyo. Alimwi kwiinda mukumvwida milawo yayo balakonzya kukkala mulinjiyo kusikila kutamani.” Mukuya kwaciindi, imulimo wakutebula bananike wakali kuya buceya elyo bucebuce ibantu ibatakajisi bulangizi bwakujulu bakatebudwa mumbunga ya Jehova. Ciindi eci, Leza wakapa babelesi bakwe bananike, Banakristo bakazyalululwa ibusongo bugambya.—Daniele 12:3; Ba-Filipi 2:15; Ciyubunuzyo 14:15, 16.
8. Ino kuteelelesya bulangizi bwaanyika kumatalikilo aamyaka yakuma 1930 kwakaya buti ambele?
8 Ikapati kuzwa mu 1931 abo balaa bulangizi bwaanyika bayanzana kapati ambungano ya Bunakristo. Mumwaka oyo, Jehova wakamunikila Banakristo basyeede ibazyedwe aamuuya kuti babone kuti ibbuku lya Ezekiele caandaano 9 lyaamba baciinga caanyika balo babalilwa kulufwutuko munyika ya Leza mpya. Mu 1932 kwakaambwa kuti aba bantu basunu ibali mbuli mbelele bakali kwiimininwaa Jonadabu (Jehonadabu) mulongwe wa Jehu. (2 Bami 10:15-17) Mu 1934 cakasalazigwa kuti bana “Jonadabu” beelede “kulyaaba” kuli Leza. Mu 1935 “makamu aabantu” naa “inkamu impati”—yalo yakali kuyeeyelwa kuti nimbunga imbi yabaciinga cakumuuya balo bayooba “beenzinyina” anabwiinga wa Kristo kujulu—yakazyoozibwa kuti nimbelele zimwi izilaa bulangizi bwaanyika. (Ciyubunuzyo 7:4-15; 21:2, 9; Intembauzyo 45:14, 15) Ikapati kuzwa mu 1935 ibananike bali kusololela mukuyandaula bantu baluzi ibayanda kuyookkala anyika yaparadaiso kusikila kutamani.
9. Ikuzwa mumwaka wa 1935, nkaambo nzi Banakristo bamwi ncobakaleka kulya zitondezyo ku Mulalilo wa Mwami?
9 Ikuzwa mumwaka wa 1935 Ibanakristo bamwi ibakali kutola lubazu ikulya mukamu ku Mulalilo wa Mwami bakaleka kulya. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti bakaziba kuti bulangizi bwabo mbwaanyika kutali kujulu. Umwi mukaintu wakabbapatizigwa mu 1930 wakaamba kuti: “Nokuba kuti [kulya] kwakali kulangwa kuti ncecintu ciluzi kucita ikapati kubabelesi basungu baciindi coonse, kunyina nondakali kulimvwa kuti ndilaa bulangizi bwakujulu. Mpoonya mu 1935, twakasalazilwa kuti kwakali nkamu mpati yakali kubunganizigwa iilaabulangizi bwakupona anyika kusikila kutamani. Bunji bwesu twakakkomana kumvwa kuti twakali bankamu mpati elyo twakaleka kulya zitondezyo.” Amwalo mumabbuku aa Bunakristo zyakacincwa zyakali kulembwa. Nokuba kuti imabbuku aamumyaka yamusyule akabambilidwe basikutobela Jesu bazyedwe aamuuya, ikuzwa mu 1935 kuyakumbele Ngazi Yamulindizi alimwi amabbuku aambi ‘aamuzike musyomesi’ akali kupa cakulya cakumuuya iceelede bananike antoomwe abeenzinyina ibalaa bulangizi bwaanyika.—Matayo 24:45-47.
10. Ino muunzila nzi mwanga wabwezelwa busena munanike uutasyomeki?
10 Ino kuti naa munanike waleka kusyomeka? Sena inga kwabikkwa umbi mubusena bwakwe? Paulo wakaamba makani aya mumubandi wakwe wacisamu caolifa cacikozyanyo. (Ba-Roma 11:11-32) Ikuti naa uuzyedwe aamuuya wayandika kulidwa busena, kulalangilwa kuti Leza ulapa umbi bwiite obu bwakujulu walo walaa lusyomo luyumu mukumumanina milimo kwamyaka minji.—Amweezyanisye Luka 22:28, 29; 1 Petro 1:6, 7.
Itwaambo Tunji Twakulumba
11. Notulaa bulangizi buli buti, ncinzi ncolitusyomezya bbuku lya Jakobo 1:17?
11 Kufwumbwa naa nkuli nkotumubelekela Jehova cakusyomeka, uyoozuzikizya nzyotuyanda alimwi akulombozya kwesu kuluzi. (Intembauzyo 145:16; Luka 1:67-74) Naa tujisi bulangizi bwini-bwini bwakujulu naa bulangizi bwesu mbwaansi, tulijisi twaambo tubotu twakumulumbila Leza. Lyoonse ulacita zintu izigwasya baabo bamuyanda. Sikwiiya Jakobo wakaamba kuti “zipego zibotu zyoonse azyoolwe zyoonse zilondokede zilazwa kujulu, zilaseluka kuzwa kuli-Wisi wamimuni,” Jehova Leza. (Jakobo 1:17) Atulange-lange zimwi zipego azilongezyo.
12. Ncinzi ncotunga twaambila kuti Jehova wapa umwi-umwi wababelesi bakwe basyomeka ibulangizi bubotu?
12 Jehova wapa bulangizi bubotu kuli omwe-omwe wababelesi bakwe basyomeka. Bamwi wabaita kubuumi bwakujulu. Kuli bakamboni bakwe bakuciindi kabutana Bunakristo, Jehova wakabapa bulangizi bubotu bwabubuke akupona anyika kusikila kutamani. Mucikozyanyo, Abrahamu wakalaa lusyomo mububuke elyo wakalindila “munzi mupati uujisi intalisyo injumu”—Bwami bwakujulu mwalo mwayoobusilwa kubuumi bwaanyika. (Ba-Hebrayo 11:10, 17-19) Muciindi eci cakumamanino, Leza wapa bulangizi bwabuumi butamani munyika yaparadaiso alimwi kutuulunzuma twabantu. (Luka 23:43; Johane 17:3) Masimpe, kufwumbwa oyo Jehova ngwaapa bulangizi bubotu boobu weelede kulumba kapati.
13. Muunzila nzi muuya uusalala wa Leza mowabeleka kubantu bakwe?
13 Jehova ulapa cipego camuuya uusalala kubantu bakwe. Ibanakristo bapedwe bulangizi bwakujulu bananikidwe muuya uusalala. (1 Johane 2:20; 5:1-4, 18) Pele babelesi ba Leza ibalaa bulangizi bwaanyika balagwasigwaa kusololelwaa muuya. Akati kababelesi aba kuli Musa walo wakajisi muuya wa Jehova mbubwenya mbuli baalumi bali 70 bakasalwa kuti bamugwasye. (Myeelwe 11:24, 25) Kwiinda mukweendelezyegwaa muuya, Bazaleli wakabeleka kali musongo mumilimo yoonse yamaanza mucilawo ca Israyeli. (Kulonga 31:1-11) Imuuya wa Leza wakasikila Gideoni, Jefita, Samsoni, Davida, Eliya, Elisha, abamwi-bamwi. Nokuba kuti aba bantu bansiku tabakaitwi kubulemu bwakujulu, bakali kusololelwa akugwasigwaa muuya uusalala mbubwenya mbuli mbelele zimwi zya Jesu sunu. Aboobo, ikubaa muuya uusalala wa Leza tacaambi kuti tulaa bwiite bwakujulu. Pele muuya wa Jehova ulatusololela, ulatugwasya kukambauka akucita milimo imwi njatupede Leza, ulatupa nguzu zigambya alimwi ulazyala luyandano, lukondo, luumuno, busicamba, buuya, bubotu, lusyomo, lubombo, alimwi akulyeendelela mulindiswe. (Johane 16:13; Incito 1:8; 2 Ba-Korinto 4:7-10; Ba-Galatiya 5:22, 23) Sena inga tatulumbi akaambo kacipego eci cibotu kuzwa kuli Leza?
14. Ino tugwasigwa buti azipego zya Leza zyaluzibo abusongo?
14 Iluzibo abusongo nzipego kuzwa kuli Leza zyalo nzyotweelede kulumba notujisi bulangizi bwakujulu naa bwaanyika. Iluzibo lwini-lwini lwa Jehova lutugwasya kuti “[t]usalulule zintu ziinda kubota,” akuti “[t]weende munzila iielede cakubotezya Mwami muziyanza zyoonse.” (Ba-Filipi 1:9-11; Ba-Kolose 1:9, 10) Ibusongo bwabunaleza bubeleka mbuli cikwabililo alimwi abusolozi mubuumi. (Tusimpi 4:5-7; Mukambausi 7:12) Iluzibo lwini abusongo zijanwa mu Jwi lya Leza elyo bananike basyoonto basyeede balakwelelezyegwa kapati kumakani ngolyaamba kujatikizya bulangizi bwabo bwakujulu. Nokuba boobo, ikuyandisya Jwi lya Leza akuliteelelesya taisyi njenzila Leza njatondezyela kuti tulaabwiite bwabuumi bwakujulu. Ibaalumi mbuli Musa a Daniele bakalemba buya azibeela zya Bbaibbele pesi bayoobusilwa kubuumi bwaanyika. Notujisi bulangizi bwakujulu naa mbwaanyika, toonse tulatambula cakulya cakumuuya kwiinda mu “muzike musyomesi uucenjede” uuzumizidwe aa Jehova. (Matayo 24:45-47) Tulalumba kaka toonse akaambo kaluzibo ndotujana!
15. Ino ncipego nzi ca Leza iciinda kukomena alimwi mucilanga buti nywebo?
15 Cimwi cazipego zya Leza ciinda kukomena ncipo caluyando cacipaizyo ca Jesu cacinunuzyo calo citugwasya kufwumbwa naa tulaa bulangizi bwakujulu naa bwaanyika. Leza wakaiyandisya nyika yabantu cakuti “wakapa Mwanaakwe simuzyalwa alike, kuti umwi umwi uumusyoma atafwidilili, pele abe abuumi ubutamani.” (Johane 3:16) Alimwi luyando lwa Jesu lwakamukulwaizya “kwaaba buumi bwakwe, bube cinunuzyo cabanji.” (Matayo 20:28) Mbubwenya mwaapostolo Johane mbwaakapandulula, Jesu Kristo “ngomulungo wazibi zyesu [zyabananike], alimwi teensi kulindiswe akulike, pele kuzibi zyanyika yoonse.” (1 Johane 2:1, 2) Aboobo toonse tweelede kulumba kapati akaambo kabubambe bubotu bwalufwutuko kubuumi butamani.b
Sena Muyoojanika?
16. Ncintu nzi ciyooibalukwa lyaakubbila zuba mu April 11, 1998, alimwi mbaani beelede kujanika?
16 Ikulumba cipo cacinunuzyo ncaakatupa Leza kwiinda mu Mwanaakwe kweelede kutupa kuti tukajanike ku Maanda aa Bwami naa kumasena aambi kwalo Bakamboni ba Jehova nkobayoobungana lyaakubbila zuba mu April 11, 1998, ikwiibaluka lufwu lwa Kristo. Naakatalisya kusekelela oku abaapostolo bakwe basyomeka masiku aamamanino aabuumi bwakwe anyika, Jesu wakati: “Amukacite obo kuti mukandiyeeye.” (Luka 22:19, 20; Matayo 26:26-30) Ibananike basyoonto basyeede bayoolya mukamu uutakwe bumena uuiminina mubili wabuntunsi wa Jesu uutakwe cibi awaini uuiminina bulowa bwakwe bwacipaizyo bwakatika. Ibanakristo bazyedwe aamuuya balo mbabeelede kutola lubazu mukulya nkaambo balo balikke mbabali mucizuminano cipya antoomwe acizuminano ca Bwami alimwi balo mbabajisi bumboni bwini-bwini bwamuuya uusalala wa Leza kuti bulangizi bwabo mbwakujulu. Ituulunzuma tumwi tuli mbotubede twabantu balo balumba akaambo kaluyando lwakatondezyegwaa Leza a Kristo kumakani aacipaizyo ca Jesu calo cipa kuti cikonzyeke kubaa buumi butamani bayoojanika akulangilila cabulemu.—Ba-Roma 6:23.
17. Ncinzi ncotweelede kuyeeya kumakani aakunanikwaa muuya?
17 Ilusyomo lwamucikombelo camusyule, ikukatazigwa kapati akaambo kalufwu lwamuyandwa, ibuyumuyumu bujatikizya buumi bwaanyika naa ikulimvwa kuti batambude zilongezyo zilibedelede kuzwa kuli Jehova kulakonzya kupa kuti bamwi bayeeye kuti balaa bwiite bwakujulu. Pele toonse tweelede kuyeeya kuti Magwalo taatulailili kuti tweelede kutola lubazu kulya zitondezyo zya Ciibalusyo kutegwa tutondezye kulumba kucipaizyo ca Kristo cacinunuzyo. Kunze lyaboobo, ikunanikwaa muuya “teensi makani aanyando zyamuntu naaba aakuwilana, anukuti nga-Leza” walo wakazyala Jesu kuti Mwanaakwe wamuuya alimwi nguuleta ibana bakwe bambi ibali 144,000 kubulemu.—Ba-Roma 9:16; Isaya 64:8.
18. Kubunji bwabaabo babelekela Jehova sunu, nzilongezyo nzi zibalindila?
18 Ibuumi butamani muparadaiso anyika mbulangizi bupedwe aa Leza kubunji bwabantu babelekela Jehova mumazuba aano aakumamanino. (2 Timoteo 3:1-5) Bayooba muparadaiso oyu mubotu lino-lino. Mpoonya bami bayooendelezya nyika mubulelo bwakujulu. (Intembauzyo 45:16) Ibukkale bwaluumuno buyooba anyika ibantu banootobela milawo ya Leza akwiiya zinji kujatikizya nzila zya Jehova. (Isaya 9:6, 7; Ciyubunuzyo 20:12) Kunooli milimo minji yakucita, ikuyaka maanda akweendelezya nyika. (Isaya 65:17-25) Alimwi amuyeeye buyo kuswaangana alimwi kwamikwasyi ikuyooba baakujoka kubuumi bafwide! (Johane 5:28, 29) Waakumana musunko wamamanino, bubi boonse buyoomana. (Ciyubunuzyo 20:7-10) Kuzwa ciindi eco kusikila kutamani inyika iyoozula bantu balondokede balo ‘balubudwe kubuzike bwabubozi alimwi bajisi bulubulo bulemu bwabana ba Leza.’
Bupanduluzi buyungizidwe
a Amubone bbuku lya Insight on the Scriptures, Volume 1, mapeeji 225-6.
b Amubone Ngazi Yamulindizi ya Chichewa ya March 15, 1991, mapeeji 19-22.
Mulaingula Buti?
◻ Ino caamba nzi ‘kunywa cabuyo maanzi aabuumi’?
◻ Bulangizi bwesu bube bwaansi naa bwakujulu, ntwaambo nzi tuliko ntotukonzya kumulumbila Leza?
◻ Nkusekelela nzi kwamwakaa mwaka nkotweelede kuyoojanika toonse?
◻ Ino bunji bwabantu ba Jehova ncinzi ncobalangila kumbele?
[Cifwanikiso icili apeeji 16]
Itulunzuma tuli mbotubede twabantu batalika ‘kunywa cabuyo maanzi aabuumi.’ Sena nkomuli akati kabo?