LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w98 9/1 map. 8-13
  • Jehova abe Lusyomo Lwesu

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Jehova abe Lusyomo Lwesu
  • Ngazi Yamulindizi 1998
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Ilusyomo Luyeeme Aluzibo Abulongwe
  • Ikutondezya Lusyomo Mukusala kwa Jehova
  • Amulikasye Kudooneka Baabo Mbasala Jehova
  • Ikutondezya Lusyomo Mubululami bwa Jehova
  • Ikuyumya Lusyomo Lwesu Mubululami Bwa Leza
    Ngazi Yamulindizi 1998
  • ‘Kweenda Kulusyomo, Kutali Kukubona’
    Ngazi Yamulindizi 1998
  • Atwiiye Kuzyiba Nzila Zya Jehova
    Ngazi Yamulindizi—2005
  • Lusyomo Lwasunkwa
    Ziiyo Nzyomukonzya Kwiiya Kuzwa mu Bbaibbele
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi 1998
w98 9/1 map. 8-13

Jehova abe Lusyomo Lwesu

“Nkaambo Jehova uyooba lusyomo lwako.”—TUSIMPI 3:26.

1. Nokuba kuti banji bataminina kuti balamusyoma Leza, ncinzi citondezya kuti talili lyoonse nobacita boobo?

IKAAMBO kakuti “Tusyoma Leza” kalabonwa amali aaku United States of America. Pele sena abo boonse ibabelesya mali aya mucisi eco naa kumbi buyo basyoma ncobeni muli Leza? Naa sena basyoma kapati mumali ngaonya? Ikusyoma mumali kuli boobo mucisi ciya naa cisi cimbi cili coonse takukonzyi kweendelana alusyomo muli Leza waluyando singuzuzyoonse walo uutazibelesyi munzila mbyaabi nguzu zyakwe alimwi uutali mulyatu pe. Atwaambe, ibulyatu ulabusulaika cakutainda mumbali.—Ba-Efeso 5:5.

2. Ino Banakristo beni-beni babulanga buti buvwubi?

2 Ibanakristo beni-beni babikka lusyomo lwabo muli Leza ikutali mubuvwubi alimwi ‘akoongelezya’ kwambubo. (Matayo 13:22) Balizi kuti nguzu zyamali izyakuleta lukkomano akubambilila buumi zilaampozigolela. Obo tabusi mbozibede nguzu zya Leza Singuzuzyoonse. (Zefaniya 1:18) Aboobo mabotu kaka malailile aakuti: “Buumi bwanu butabi bwakuyanda mali, pe, mutabi basyaacivulemwangu, nkaambo Leza wakati, Nsikwe nenti kamulekelezye nokuba kuyoomuleka buyo pe, pe.”—Ba-Hebrayo 13:5.

3. Ino cibalo cili kuli Deuteronomo 31:6 cikapandulula buti kapango nkaakazubulula Paulo?

3 Imwaapostolo Paulo naakalemba majwi aya aali atala ku Banakristo bana Hebrayo, wakali kuzubulula malailile aakaamba Musa kubana Israyeli kali afwaafwi kufwa ategwa: “Amuyume, mube bakozu. Mutabayoowi nikuba kukankama kubusyu bwabo, nkaambo Jehova Leza wanu nguumuli awe. Taakwe nayoomusia nanka kumulekelezya.” (Deuteronomo 31:6) Icibalo citondezya kuti Musa wakali kukulwaizya lusyomo muli Jehova lwalo lwakali kwiinda akumusyoma buyo kuti uyoobapa zintu zyakumubili nzyobayandika. Munzila nzi?

4. Ino Leza wakasinizya buti kubana Israyeli kuti wakali kukonzya kusyomwa?

4 Mumyaka iili 40 njobakali kuzemba bana Israyeli munkanda, Leza wakabapa zintu nzyobakali kuyandika mubuumi cakusyomeka. (Deuteronomo 2:7; 29:5) Alimwi wakabapa abusolozi. Inzila imwi njaakali kucita boobu nkwiinda mukkumbi ciindi camasikati alimwi amulilo ciindi camasiku izyakali kusololela bana Israyeli kuya “kunyika iikunka malili abuci.” (Kulonga 3:8; 40:36-38) Iciindi nocakasika cakuti banjile Munyika Yakasyomezyedwe, Jehova wakasala Joshua kuti abe simulya zina wa Musa. Basicisi bakali kulangilwa kubalwana. Pele Jehova wakeenda abantu bakwe kwamakumi aamyaka aboobo teebakeelede kuyoowa pe. Ibana Israyeli bakalijisi twaambo twini-twini itwakuziba Jehova kuti ngu Leza uukonzya kusyomwa!

5. Ino bukkale bwa Banakristo sunu bukozyanya buti abwabana Israyeli kabatananjila Munyika Yakasyomezyedwe?

5 Sunu, Ibanakristo balikweenda munkanda yanyika eyi mbyaabi iiliko lino kabaya kunyika ya Leza mpya. Bamwi balikwiitobela nzila eyi kwamyaka iinda ku 40. Lino baimvwi kumunyinza wanyika ya Leza mpya. Pele basinkondonyina baciima munzila kabakanzide kusinkilila muntu uuli woonse kunjila mubusena bunooli mbuli Nyika Yakasyomezyedwe, pele yabulemu kwiinda yeeyo yansiku iyakali kukunka malili abuci. Aboobo aleelela kaka majwi aa Musa ku Banakristo sunu alo ngaakaindulula Paulo aakuti: “Nsikwe nenti kamulekelezye nokuba kuyoomuleka buyo pe, pe”! Boonse ibazumanana kuyuma alimwi basicamba, ibalaa lusyomo lunji, ibasyoma muli Jehova, balangila bulumbu.

Ilusyomo Luyeeme Aluzibo Abulongwe

6, 7. (a) Ncinzi cakasunka lusyomo lwa Abrahamu muli Jehova? (b) Ino Abrahamu wakalimvwide buti naakali kweenda kuya kubusena nkwaakeelede kutuula Izaka?

6 Ciindi cimwi usyi wabana Israyeli, Abrahamu wakalailwa kutuula mwanaakwe Izaka mbuli cipaizyo. (Matalikilo 22:2) Ino ncinzi cakapa kuti oyu usyi siluyando abe alusyomo luyumu boobu muli Jehova cakuti wakalisungula kutobela ndilyonya? Ibbuku lya Ba-Hebrayo 11:17-19 lilaingula ategwa: “Kukusyoma Abrahamu naakasunkwa wakatuula Izaka. Ncobeni oyo uwakapegwa cisyomezyo wakaindilila akupaizya mwanaakwe uwakali alike mwida lyabanyina, nguwenya ngwaakaambilidwe kuti, Bazukulu bako bayoobalwa muli-Izaka. Nkaambo wakayeeya kuti Leza ulijisi inguzu neziba zyakubusya bantu kukufwa, elyo ncobeni wakaboozezegwa mwanaakwe mbuli muntu uwazwa kulufu.”

7 Amuyeeye kuti cakabatolela mazuba otatwe ba Abraham a Izaka kuti basike oko kwakeelede kutuulilwa cipaizyo. (Matalikilo 22:4) Abrahamu wakalijisi ciindi cinji cakuti aalange-lange alimwi imakani ayo ngaakaambilwa kucita. Sena inga twayezeezya mbwaakalimvwa? Ikuzyalwa kwa Izaka kwakaleta kukkomana kapati. Ibumboni obu bwalugwasyo lwa Leza bwakayumya cilongwe ncobakajisi kuli Leza ba Abrahamu amukaintu wakwe Sara watakali kuzyala musyule. Cakutadooneka bakali kulangila buumi bwakumbele bwa Izaka alimwi aluzubo lwakwe. Sena bulangizi bwabo bwakasika kumamanino aciindi citayeyelwi mbuli mbokulibonya akaambo kacintu ncaakaamba lino Leza?

8. Ino lusyomo lwa Abrahamu muli Leza lwakaya buti ambele kwiinda akusyoma buyo kuti wakali kukonzya kubusya Izaka?

8 Pele Abrahamu wakali alusyomo luyeeme aluzibo balongwe beni-beni ndobajisi kuli umwi amweenzinyina. Mbwaakali ‘mulongwe’ wa Jehova, Abrahamu “wakasyoma Leza, nkabela lusyomo lwakwe lwakeelezegwa mbuli bululami.” (Jakobo 2:23) Ilusyomo lwa Abrahamu muli Jehova lwakaindilila akusyoma buyo kuti Leza wakali kukonzya kubusya Izaka. Alimwi Abrahamu wakali kusyoma kuti ncaakamwaambila kucita Jehova cakaliluzi nokuba kuti Abrahamu tanaakaazi masimpe woonse. Wakanyina kaambo kakudoonekela kuti Jehova wakaliluzi mukulomba cintu cili boobu. Mpoonya lusyomo lwa Abrahamu lwakayumizigwa ciindi mungelo wa Jehova naakanjilila ikukwabilila Izaka kuti atajaigwi mucipaizyo.—Matalikilo 22:9-14.

9, 10. (a) Ino ndilili Abrahamu naakatondezyede lusyomo muli Jehova musyule? (b) Nciiyo nzi cipati ncotukonzya kwiiya kuzwa kuli Abrahamu?

9 Abrahamu wakalitondezyede lusyomo lukozyanya aloolu mubululami bwa Jehova myaka iili 25 musyule. Naakacenjezyegwa kuti minzi ya Sodoma a Gomora iyoonyonyoonwa, wakalibilika kujatikizya bantu baluleme bakali kukkala mumo kubikkilizya a Loti imujwa wakwe. Abrahamu wakakombelezya Leza mumajwi aya: “Ncobeni cilatondwa kulinduwe kucita obo, kujaya uululeme antoomwe asizibi, uululeme acitilwe mbubonya mbuli sizibi. Ncobeni cilatondwa kulinduwe. Sa oyo uubeteka nyika yoonse takooyoocita cakululama?”—Matalikilo 18:25.

10 Syanene Abrahamu wakali kusyoma kuti kunyina nacita citaluleme Jehova. Mpoonya sintembauzyo wakaimba kuti: “Jehova uliluleme munzila zyakwe zyoonse, ulasalala mumilimo yakwe yoonse.” (Intembauzyo 145:17) Ncibotu kulibuzya kuti: ‘Sena ndilabutambula bukkale mbwandizumizya Jehova kuti ndibe ambubo kakunyina kudooneka bululami bwakwe? Sena ndilasyoma kuti zyoonse ezyo nzyazumizya ziyoondigwasya alimwi akugwasya bambi?’ Ikuti naa bwiinguzi bwesu mbwakuti ee, nkokuti twayiya ciiyo cipati kuli Abrahamu.

Ikutondezya Lusyomo Mukusala kwa Jehova

11, 12. (a) Ncibeela nzi calusyomo icali kuyandika kubabelesi ba Leza? (b) Ndipenzi nzi ndyotunga katujisi zimwi ziindi?

11 Abo balanga Jehova kuti ndusyomo lwabo, ilusyomo olo balalutondezyaa mubaalumi mbasala Jehova kuti ababelesye mukweendelezya makanze akwe. Kubana Israyeli eci cakali kujatikizya kutondezya lusyomo muli Musa mpoonya amuli Joshua iwakalya zina. Kubanakristo bakusaanguna cakali kujatikizya kutondezya lusyomo mubaapostolo alimwi abapati bamumbungano yaku Jerusalemu. Kulindiswe sunu, cijatikizya kutondezya lusyomo ‘mumuzike musyomesi uucenjede’ uubikkidwe kuti katupa ‘cakulya cakumuuya aciindi ceelede’ antoomwe amuli baabo bazwa akati kabo ibabamba Kabunga Keendelezya.—Matayo 24:45.

12 Atwaambe, ikusyoma muli baabo ibasololela mumbungano ya Bunakristo cilatugwasya. Twaambilwa kuti: “Kamubaswiililisya baalu banu, mulitesye kulimbabo, nkaambo mbabalangilila myuuya yanu, alimwi babaanga basikuyoolyaambilila lwabo beni. Amusungwaale kuti kabacita boobo cakubotelwa, citali cakuusa, nkaambo eco tacimuleteli kululama pe.”—Ba-Hebrayo 13:17.

Amulikasye Kudooneka Baabo Mbasala Jehova

13. Nkaambo nzi nkotujisi ikakusyomena baabo basalidwe kuti basololele?

13 Ibbaibbele lilatugwasya kuti tutaciindizyi kutondezya lusyomo muli baabo ibasololela akati kabantu ba Jehova. Tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Sena Musa kuli naakali kulubizya? Sena baapostolo bakali kutondezya ciimo ca Kristo calo Jesu lwakwe mwini ncaakali kuyanda kuti kabali aco?’ Ibwiinguzi tabudoonekwi. Jehova wakasala kubelesya baalumi basyomeka alimwi balyaabide kuti basololele bantu bakwe nokuba kuti mbaalumi batalondokede. Mbumbwenya buyo asunu, nokuba kuti baalu tabalondokede, tweelede kubalanga kuti ‘basalidwe amuuya uusalala kuti babe balinguzi, balele mbungano ya-Mwami.’ Baleelede kugwasigwa akulemekwa.—Incito 20:28.

14. Ncinzi cigambya kujatikizya kusala nkwaakasala Jehova kuti Musa abe musololi muciindi ca Aroni a Miriamu?

14 Aroni wakali mupati kuli Musa amyaka yotatwe pele boonse bobile bakali basyoonto kumucizyi wabo Miriamu. (Kulonga 2:3, 4; 7:7) Alimwi mbwaanga Aroni wakali kupasaula kwaamba kwiinda Musa wakabikkwa kuti abe sikukanana wamwanaakwabo. (Kulonga 6:29–7:2) Pele ikusololela bana Israyeli, Jehova tanaakasala mupati kuli boonse Miriamu naa uupasaula kwaamba Aroni. Ikusala nkwaakasala Musa kwakacitwa mukuziba twaambo toonse alimwi aziyandika kuciindi eco. Kuciindi cimwi nobatakabubona busongo obu, ba Aroni a Miriamu bakatongauka ategwa: “Sa Jehova ulaamba kumulomo wa-Musa alike? Sa taambi kumilomo yesu aswebo?” Miriamu walo uuboneka kuti ngowakatalisya makani oonse aya wakasubulwa akaambo kakutalemeka muntu ngwaasala Jehova, walo Miriamu a Aroni ngobakeelede kubona kuti “mubombemoyo kwiinda bantu boonse baansi.”—Myeelwe 12:1-3, 9-15.

15, 16. Ino Kalebi wakatondezya buti kuti wakalijisi lusyomo muli Jehova?

15 Iciindi basikutwela bali 12 nobakatumwa Kunyika Yakasyomezyedwe, ibali 10 bakaleta makani aatakkomanisyi pe. Bakakonga bana Israyeli kwiinda mukwaamba kuti baalumi bana Kanana ‘mbabbabbani.’ Mpoonya eci cakapa kuti bana Israyeli batalike “kutongaukila Musa a-Aroni.” Pele tabali boonse basikutwela ibakanyina lusyomo muli Musa alimwi a Jehova. Tubala kuti: “Mpawo Kalebi wakatontozya myoyo yabantu kubusyu bwa-Musa, wati, Ne! Atweende, tukaivube, nkaambo ncobeni tulakonzya kwiizunda.” (Myeelwe 13:2, 25-33; 14:2) Ilusyomo lwa Kalebi luyumu ndolwakajisi asikutwelanyina Joshua. Boonse bobile bakatondezya kuti Jehova bakamucita kuti abe lusyomo lwabo ciindi nobakati: “Na Jehova twamubotela, ulatunjizya munyika eyo akwiipa ndiswe, nyika iikunka malili abuci. Pele . . . mutayoowi bantu banyika eyo . . . Jehova uli aswebo; mutabayoowi.” (Myeelwe 14:6-9) Olu lusyomo muli Jehova lwakalumbulwa. Akati kazyalani lyabapati bakali kupona kuciindi eco, alikke Kalebi a Joshua alimwi abana Levi bamwi mbobakabaa coolwe cakunjila Munyika Yakasyomezyedwe.

16 Nokwakainda myaka iili mbwiibede Kalebi wakaamba kuti: “Pele mebo ndakabika moyo wangu woonse kuli-Jehova Leza wangu. . . . Lino sunu bona! Jehova wandiponya mbubonya mbwaakaamba, eyi myaka iili makumi one amusanu, kuzwa kuciindi eciya Jehova naakaambila Musa majwi aya, bana ba-Israyeli nibakali kukala-kala munkanda, kusikila sunu. Buzuba obuno ndili amyaka iili makumi aali musanu aatatu iili amusanu. Ncili muyumu mbubonya kuciindi eco Musa naakandituma. Inguzu zyangu mbuzyakabede, asunu mbuzicibede.” (Joshua 14:6-11) Amubone ciimo ca Kalebi ciluzi, ilusyomo lwakwe alimwi anguzu. Pele Jehova kwiina naakasala Kalebi kuti abe uulya zina lya Musa. Eci coolwe cakapegwa kuli Joshua. Tulakozya kusyoma kuti Jehova wakalijisi twaambo ncaakamusalila alimwi wakasala kabotu.

17. Ncinzi cilibonya kuti nocakapa kuti Petro atayeleli kupegwa mukuli?

17 Imwaapostolo Petro wakamutama Mwami wakwe ziindi zyotatwe. Alimwi cakusungwaala izintu wakazicita mbuli mbwaakali kuyanda, wakakosola kutwi kwamuzike wamupaizi mupati. (Matayo 26:47-55, 69-75; Johane 18:10, 11) Bamwi balakonzya kwaamba kuti Petro wakali muntu mukandu, uuciindizya alimwi uuteelede kutambula mikuli iilibedelede. Pele ino nguni wakapegwa zijaluzyo zya Bwami, iwakabaa coolwe cakujula nzila kunkamu zyotatwe zyabantu kubwiite bwakujulu? Ngu Petro.—Incito 2:1-41; 8:14-17; 10:1-48.

18. Nkulubizya nzi nkotuyanda kuti tutantamuke ikwaambidwe aa Juda?

18 Izikozyanyo ezi zitondezya kuti tatweelede kulanga ciimo camuntu. Ikuti naa twasyoma Jehova kunyina notuyookudooneka kusala kwakwe. Nokuba kuti mbungano yakwe yaanyika ibambidwe aabantu batalondokede balo bazumina kuti balalubizya, ulababelesya munzila zigambya. Imwanaakwabo Jesu, Juda wakacenjezya Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna kujatikizya bantu ‘bakaka bulelo bwa Leza akusampaula balemekwa ba Leza.’ (Judi 8-10, BT) Tatweelede kuba mbuli mbabo pe.

19. Nkaambo nzi ncotutakwe kaambo kakudoonekela kusala kwa Jehova?

19 Kulibonya kuti Jehova ulasala bantu kuti babeleke mikuli imwi balo bajisi ziimo ziyandika kuti basololele bantu bakwe munzila imwi njayanda kuti batobele kuciindi eco. Tweelede kusolekesya kukaziba kaambo aka ikutali kutalika kudooneka kusala kwa Leza, pele tweelede kubeleka cakulicesya awo Jehova mpatubikkide muntu amuntu. Aboobo tutondezya kuti Jehova twamucita kuti abe lusyomo lwesu.—Ba-Efeso 4:11-16; Ba-Filipi 2:3.

Ikutondezya Lusyomo Mubululami bwa Jehova

20, 21. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kuzwa kunzila njakeendelezya Musa, Leza?

20 Ikuti naa zimwi ziindi tulaciindizya kulisyoma tobeni akutamusyoma kapati Jehova, tweelede kumwiiya Musa. Naakali amyaka yakuzyalwa iili 40 wakaunka kuti akaangulule bana Israyeli mubuzike ku Egepita. Cakutadooneka, imakanze akwe akali mabotu, pele taanaakaleta lufwutuko ndilyonya kubana Israyeli alimwi taanaakasumpula bukkale bwakwe pe. Atwaambe, wakasinikizigwa kutija. Ilyalo naakamana kuyiisigwa kwamyaka iili 40 kucisi cimbi naakeelela kuti asalwe akucita ncaakali kuyanda kucita musyule. Lino wakali kusyoma kuti Jehova ulamugwasya nkaambo izintu lino zyakali kucitwa munzila njayanda Jehova kuciindi cakeelede mububambe bwakwe.—Kulonga 2:11–3:10.

21 Umwi-umwi wesu ulakonzya kulibuzya kuti: ‘Sena zimwi ziindi ndilaakumwiinda kumbele Jehova abaalu basalidwe mumbungano ikusoleka kubinzya zintu naa ikucita zintu munzila njendiyanda ndemwini? Muciindi cakulimvwa kutalanganizigwa mumikuli imwi, sena ndilakutambula camaanza obile ikuyiisigwa kucitwa?’ Sena twayiya ciiyo kuzwa kuli Musa?

22. Nokuba kuti wakasowa coolwe cipati Musa, wakalimvwa buti kujatikizya Jehova?

22 Kunze lyaboobo tulakonzya kwiiya acimbi ciiyo kuzwa kuli Musa. Ibbuku lya Myeelwe 20:7-13 litwaambila kulubizya nkwaakalubizya kwalo kwakamuletela mapenzi. Wakasowa coolwe cakwe cakusololela bana Israyeli kuya Munyika Yakasyomezyedwe. Sena ono wakaamba kuti muzeezo wa Jehova kujatikizya makani aya teewakaluleme? Sena wakalizandula akutalika kutongauka nkaambo Leza tanaakamulanganya kabotu? Sena Musa wakaleka kusyoma bululami bwa Jehova? Ibwiinguzi tulakonzya kubujana mumajwi aa Musa mwini ngaakaambila bana Israyeli kali afwaafwi kufwa. Ikujatikizya Jehova, Musa wakaamba kuti: “Milimo yakwe yoonse ililuleme, nkaambo inzila zyakwe zyoonse zililuzi. Ngu-Leza uusyomeka uutakwe cibi; uliluleme, uliluzi.” (Deuteronomo 32:4) Inzya Musa wakazumanana kusyoma Jehova kusikila kumamanino. Ino mbuti swebo? Sena tulatola ntaamu kuti tuyumye lusyomo lwesu muli Jehova abululami bwakwe? Ino mbuti mbotunga twacita boobo? Atubone.

Inga Mwaingula Buti?

◻ Ntwaambo nzi ntobakajisi bana Israyeli twakumusyomena Jehova?

◻ Ncinzi cinga cayiigwa kuzwa kuli Abrahamu kujatikizya lusyomo?

◻ Nkaambo nzi ncotweelede kutantamuka kudooneka kusala kwa Jehova?

[Cifwanikiso icili apeeji 11]

Ilusyomo muli Jehova lujatikizya kulemeka baabo basololela mumbungano

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi