Sena Mipailo Yanu ‘Ili Mbuli Tununkilizyo’?
“Cikombyo cangu cibe mbuli tununkilizyo kubusyu bwako.”—INTEMBAUZYO 141:2.
1, 2. Ino kuumpa tununkilizyo kwakali kwiiminina nzi?
JEHOVA LEZA wakalailila musinsimi wakwe Musa ikubona kwaamba kuti tununkilizyo tusalala twabambwa kutegwa katubelesyegwa kutente lyambunganino lyacikombelo lyabana Israyeli. Mumalailile ngaakapa Leza kwakali kuyandika kusanganya misamu iinunkilila kapati yone. (Kulonga 30:34-38) Kununkilila oko kwakali kununkilila kabotu cini-cini.
2 Icizuminano ca Mulawo mobakanjizigwa bana Israyeli cakali kuyandika kuti kakuumpwa tununkilizyo abuzuba. (Kulonga 30:7, 8) Sena kubelesya tununkilizyo otu kwakajisi bwiiminizi bumwi bwaalubazu? Inzya, nkaambo sintembauzyo wakaimba kuti: “Cikombyo cangu cibe mbuli tununkilizyo kubusyu bwako [Jehova Leza], akusumpulwa kwamaanza aangu mbuli cipaizyo cagoko.” (Intembauzyo 141:2) Mubbuku lya Ciyubunuzyo, mwaapostolo Johane upandulula baabo ibazingulukide cuuno cabwami ca Leza kujulu kuti bajisi mitiba yangolida iizwide tununkilizyo. Kapango ako kaamba kuti, “[tununkilizyo] otu nzenkombyo zyabasalali.” (Ciyubunuzyo 5:8) Aboobo, ikuumpa tununkilizyo tununkilila kabotu kwakali kwiiminina mipailo iitambulwa iicitwaa babelesi ba Jehova isikati amasiku.—1 Ba-Tesalonika 3:10; Ba-Hebrayo 5:7.
3. Ncinzi ceelede kutugwasya kucita ‘mipailo yesu kuba mbuli tununkilizyo kubusyu bwa Leza’?
3 Ikutegwa mipailo yesu itambulwe kuli Leza, tweelede kupaila kulinguwe kwiinda muli Jesu Kristo. (Johane 16:23, 24) Pele ino mbuti mbotunga twabotya mipailo yesu? Ikulanga-langa zikozyanyo zyamu Magwalo kulakonzya kutugwasya kucitya mipailo yesu kuba mbuli tununkilizyo kubusyu bwa Jehova.—Tusimpi 15:8.
Amupaile Mulusyomo
4. Ino lusyomo amupailo uuzuminidwe ziswaangene buti?
4 Ikutegwa mipailo yesu ibe yeeyo iyuunka kujulu kuli Leza kaili tununkilizyo tununkilila kabotu, tweelede kupaila mulusyomo. (Ba-Hebrayo 11:6) Ibaalu Banakristo nobajana kuti muntu uucisidwe munzila yakumuuya ulilibambilide kutobela lugwasyo lwabo lwamu Magwalo, “kukomba [kwabo] kwalusyomo kulamuponya mulwazi oyo.” (Jakobo 5:15) Imipailo iicitwa mulusyomo ilamukkomanisya Taateesu wakujulu, mbubwena buyo mbuli ciiyo cisinizidwe ca Jwi lya Leza. Sintembauzyo wakatondezya ciimo cibotu kapati naakaimba kuti: “Njoosumpula maanza aangu kumilazyo yako njenjandisya. Njooyeeya imbeta zyako. Undiiyisye kumvwa akuziba kabotu, nkaambo ndizumide milazyo yako.” (Intembauzyo 119:48, 66) ‘Atutambike maanza eesu’ mumupailo wakulicesya akusyoma kwiinda mukutobela milazyo ya Leza.
5. Ncinzi ncotweelede kucita ikuti katunyina busongo?
5 Mbuti naa twabula busongo buyandika mukulwana sunko limwi. Ambweni tatusinizizye kuti cibeela cabusinsimi bumwi bwa Bbaibbele cili mukuzuzikizigwa lino. Muciindi cakuzumizya ceeci kutuzungaanya munzila yakumuuya, atulombe busongo. (Ba-Galatiya 5:7, 8; Jakobo 1:5-8) Aino, kwiina notunga twalangila kuti Leza uyootwiingula munzila yamaleele. Tweelede kutondezya lusinizyo lwamipailo yesu kwiinda mukucita zintu nzyayanda kuti bantu bakwe boonse bacite. Tuyandika kubaa ciiyo camu Magwalo ciyumya lusyomo kwiinda mukubelesya mabbuku aapedwe kwiinda “[mu]muzike musyomesi uucenjede.” (Matayo 24:45-47; Joshua 1:7, 8) Alimwi tweelede kuyaambele muluzibo kwiinda mukutola lubazu lyoonse mumiswaangano yabantu ba Leza.—Ba-Hebrayo 10:24, 25.
6. (a) Ncinzi ncotweelede kuzyiba toonse kujatikizya mazuba aasunu alimwi akuzuzikizyigwa kwabusinsimi bwa Bbaibbele? b) Kunze lyakupailila kusalazyigwa kwazina lya Jehova, ncinzi ncotweelede kucita?
6 Sunu, Banakristo bamwi bali mukubikkila maanu kuzintu zyabo beni alimwi amilimo iitondezya kuti tabacibikkilide maanu kuti ono tuli kwini “kumamanino aaciindi.” (Daniele 12:4) Inga caelela kuti bakombinyina bapaile kuti bantu bali boobo babukulusye naa kuyumya lusyomo lwabo alimwi mubumboni bwamu Magwalo bwakuti kubako kwa Kristo kwakatalika mu 1914, Jehova naakamubikka kuba Mwami wakujulu akuti ono ulimukweendelezya akati kabasinkondonyina. (Intembauzyo 110:1, 2; Matayo 24:3) Toonse tweelede kuzyiba kuti izintu zyakasinsimwa mbuli kunyonyooka kwabukombi bwakubeja—“Babuloni Mupati”—ikulwana kwabuna Saatani kwa Gogo waku Magogo kubantu ba Jehova alimwi akuvwunwa kwabo, Leza Singuzuzyoonse nkwayoocita munkondo ya Amagedoni kulakonzya kucitika aciindi citayeeyelwi akumanizyigwa muciindi cisyoonto buyo. (Ciyubunuzyo 16:14, 16; 18:1-5; Ezekieli 38:18-23) Aboobo atupailile lugwasyo lwa Leza kutegwa lyooonse katulangilila munzila yakumuuya. Toonse cakusinizya atupailile kusalazigwa kwazina lya Jehova, ikuboola kwa Bwami bwakwe alimwi akuti kuyanda kwakwe kucitwe aanyika mbubwena mbuli kujulu. Inzya, atuzumanane kusyoma akutondezya kuti mipailo yesu njalusinizyo. (Matayo 6:9, 10) Masimpe, boonse ibayanda Jehova abayandaule Bwami lutaanzi abululami bwakwe alimwi abatole lubazu kusikila mpobagolela mukukambauka makani mabotu mamanino naatanasika.—Matayo 6:33; 24:14.
Amumutembaule Akumulumba Jehova
7. Ncinzi cimukonda kujatikizya cibeela camupailo wa Davida cilembedwe ku 1 Makani 29:10-13?
7 Inzila iiyandika kapati ‘yakucita mipailo yesu kuba mbuli tununkilizyo’ nkutembaula akulumba Leza camoyo woonse. Mwami Davida wakapaila munzila eyo ciindi walo abantu bamu Israyeli nobakasanga kujatikizya mayake aatempele lya Jehova. Davida wakapaila kuti: “Kolumbwa, O Jehova Leza wa-Israyeli tateesu, lyoonse alyoonse mane kukabe kutamani. Bupati anguzu abulemu aluzundo abwami, zyoonse nzizyako, O Jehova, nkaambo zintu zyoonse zyakujulu azyaansi nzizyako. Bwami mbobwako, O Jehova, alimwi nduwe nosumpwidwe mbuli simutwe waboonse. Buvubi abulemu, zyoonse zilazwa kulinduwe. Nduwe ooendelezya zyoonse. Mumaanza aako mozijanwa inguzu abupati. Maanza aako ngaakonzya kusumpula akuyumya bantu boonse. Lino sunu, O Leza wesu, iswe tulakulumba akutembaula izina lyako lilemu.”—1 Makani 29:10-13.
8. (a) Majwi nzi aakutembaula aali ku Intembauzyo 148 kusikila ku 150 aamunjila kapati? (b) Ikuti katuzizumina zilembedwe ku Intembauzyo 27:4, ncinzi ncotuyoocita?
8 Taaliboteli kaka majwi aayo aakutembaula akulumba! Mipailo yesu inga ambweni kaitali mibotu boobo mumajwi esu, pele ayalo ilakonzya kaizwa kunsi aamoyo. Ibbuku lya Intembauzyo lizwide mipailo yakulumba akutembaula. Imajwi mabotu aakutembaula alajanika ku Intembauzyo 148 kusikila ku 150. Ikulumba Leza kulaambwa muntembauzyo zinji. Davida wakaimba kuti: “Nkocili cintu comwe ncenkumbila kuli-Jehova, ncenjandaula; nkokuti nkale muŋanda ya-Jehova mazuba oonse aabuumi bwangu, kuti njeebele bubotu bwa-Jehova akuliiya makani mucikombelo cakwe.” (Intembauzyo 27:4) Atube aabukkale bweendelana amipailo iili boobo kwiinda mukutola lubazu cabusungu mumilimo yoonse yamumbungano zyabantu ba Jehova. (Intembauzyo 26:12) Ikucita boobo alimwi akuliyeeya cakuzinzibala Ijwi lya Leza mazuba oonse kuyootupa twaambo tunji twakumusikila Jehova antembauzyo akulumba kwamoyo woonse.
Amuyandaule Lugwasyo lwa Jehova Cakulicesya
9. Mbuti Mwami Asa mbwaakapaila, alimwi ncinzi cakacitika?
9 Ikuti katubelekela Jehova camoyo woonse katuli Bakamboni bakwe, tulakonzya kusyoma kuti ulaiteelela mipailo yesu notulomba lugwasyo. (Isaya 43:10-12) Amuyeeye zya Mwami Asa muna Juda. Imyaka yakusaanguna iili 10 yabulelo bwakwe bwamyaka iili 41 (977-937 B.C.E.) yakali myaka yaluumuno. Mpoonya Juda yakasaalwa ampi yabantu bali kaulunzuma komwe yakali kusololelwaa Zera imu Kusi. Nokuba kuti balo bakali basyoonto kapati, Asa abaalumi bakwe bakaunka kuyoolwana basikusaala. Pele inkondo kaitanatalika, Asa wakapaila camoyo woonse. Wakazuminizya nguzu zya Jehova zyakukonzya kuvwuna. Mukukombelezya lugwasyo, mwami wakati: “Tulasyoma nduwe, alimwi muzina lyako tweza kuzoolwisya bantu aba banji loko. O Jehova, nduwe Leza wesu. Bantu baansi ano batakusampauli.” Mukuvwuna Juda akaambo kazina lyakwe lilemu, Jehova wakacitya kuti bazunde kapati. (2 Makani 14:1-15) Kufwumbwa naa Leza utuvwuna buya kumasukusyo naa utugwasya kuliyumya mulingawo, cisinizya kuti ulakuteelela kulomba kwesu koonse kwakuti atugwasye.
10. Notutazyi ncotweelede kucita kujatikizya penzi limwi, mbuti mbounga wagwasya mupailo wa Mwami Josafati?
10 Ikuti katutazyi mbotunga twalwana penzi limwi, tulakonzya kusyoma kuti Jehova uyookuteelela kulomba kwesu notulomba lugwasyo. Eci cakatondezyegwa kuciindi ca Mwami waku Juda Josafati, walo wakalela kwamyaka iili 25 kutalikila mu 936 B.C.E. Juda naakayoosegwa akaambo kakubelekelaamwi kwabasikalumamba ba Moabu, ba Amoni alimwi abaabo bamumalundu aa Seiri, Josafati wakalomba kuti: “O Leza wesu, sa tokooyoobabeteka? Nkaambo iswe twabula inguzu zyakuzunda aba bantu banji loko beza kukutulwisya. Tatuzi na tulacita buti, pele meso esu ali kulinduwe.” Jehova wakawiingula mupailo oyo wakulibombya, wakalwanina Juda kwiinda mukunyonganya mpi zyabasinkondo cakuti bakaile kujayana. Akaambo kaboobo, izisi zyakeengelede zyakayoowa, elyo kwakaba luumuno mu Juda. (2 Makani 20:1-30) Notubula busongo bwakulwana penzi limwi, mbubwena mbuli Josafati tulakonzya kupaila kuti: ‘Tatuzi ncotweelede kucita, pele meso esu ali kulinduwe, Jehova.’ Imuuya uusalala ulakonzya kutugwasya kwiibaluka twaambo twamu Magwalo ituyandika kumanizya penzi naa Leza ulakonzya kutugwasya munzila iyiinda kuyeeya kwabantunsi.—Ba-Roma 8:26, 27.
11. Ncinzi ncotunga twaiya kujatikizya mupailo kuntaamu nzyaakatola Nehemiya kujatikizya bulambo bwa Jerusalemu?
11 Zimwi ziindi inga twayandika kukakatila mumupailo kulomba lugwasyo lwa Leza. Nehemiya wakoomoka, wakalila, wakaliimya kulya alimwi wakapaila kwamazuba aali mbwaabede kujatikizya bulambo bwa Jerusalemu bwakanyonyookede alimwi aciimo cakuzyingwa cabantu baku Juda. (Nehemiya 1:1-11) Cakutadooneka mipailo yakwe yakasika kuli Leza kaili mbuli tununkilizyo tununkilila kabotu. Bumwi buzuba Mwami Aritasasta wakabuzya Nehemiya wakatyompedwe kapati kuti: “Ncinzi ncoyandaula?” Nehemiya uluula kuti: “Elyo ndakakombela Leza wakujulu.” Imupailo oyo mufwaafwi wakaumuumu wakaingulwa, nkaambo Nehemiya wakazumizigwa kucita cakali kuyanda moyo wakwe kwiinda mukuunka ku Jerusalemu kuyooyakulula bulambo bwakanyonyookede.—Nehemiya 2:1-8.
Jesu Amuyiisye Mbomweelede Kupaila
12. Mumajwi aanu nobeni, mbuti mbomunga mwafwiinsya twaambo tupati twamupailo wa Jesu wacikozyanyo?
12 Kumipailo yoonse iilembedwe mu Magwalo, imupailo uujisi njiisyo zini-zini mmupailo wacikozyanyo ngwaakapa Jesu Kristo uuli mbuli tununkilizyo tununkilila kabotu. Imakani Mabotu aa Luka aamba kuti: “Umwi wabasikwiiya ba [Jesu] wakati, ‘Mwami, utwiisye kukomba mbuli Joni mbwaakaiisya basikwiiya bakwe.’ Eelyo Jesu wakati kulimbabo, ‘Nomukomba amwaambe kuti, ‘Taata, Alilemekwe zina lyako, abuze bwami bwako. Utupe sunu zilyo nzyotubula buzuba abuzuba. Utulekelele milandu yesu, nkaambo tulabalekelela boonse balaamilandu kulindiswe. Utatulekeli mukutepaulwa.’” (Luka 11:1-4, Ci; Matayo 6:9-13) Atulange-lange mupailo oyu iwakapegwa kuti ube busolozi ikutali kuti kawiindulukwa lyoonse.
13. Mbuti mbomunga mwapandulula ncaamba majwi aakuti, “Taata, Alilemekwe zina lyako”?
13 “Taata, Alilemekwe zina lyako.” Ikwiita Jehova kuti Taata ncoolwe cilibedelede cababelesi bakwe balyaabide. Mbubwena mbuli bana ibaunka kuli Usyi silubomba kumwaambila zintu nzyobalibilika, aswebo tweelede kutola ciindi cili mbocibede mumupailo walyoonse alimwi wabulemu kuli Leza. (Intembauzyo 103:13, 14) Mipailo yesu yeelede kutondezya mbotukubikkila maanu kusalazigwa kwazina lya Jehova nkaambo tulombozya kuyoolibonena noliyoogwisigwa masampu oonse aalundikidwe aali ndilyo. Inzya, tuyanda kuti izina lya Jehova lilibedelele alimwi libonwe kuti lilasalala naa kusetekana.—Intembauzyo 5:11; 63:3, 4; 148:12, 13; Ezekieli 38:23.
14. Ino caamba nzi kupaila kuti, “Abuze bwami bwako”?
14 “Abuze bwami bwako.” Ibwami mbweendelezi bwa Jehova ibucitwa kwiinda mumfwulumende yakujulu yabu Mesiya iili mumaanzaa Mwanaakwe alimwi abeenzinyina ba Jesu “basalali.” (Daniele 7:13, 14, 18, 27; Ciyubunuzyo 20:6) Onoono ‘buyoozida’ boonse basikukazya baanyika ibakazya bweendelezi bwa Leza bwakujulu aansi, elyo buyoobanyonyoona. (Daniele 2:44) Mpoonya luyando lwa Jehova luyoocitwa anyika mbubwena mbuli kujulu. (Matayo 6:10) Elo kuyooba kukkomana kaka kuzilenge zyoonse izibelekela Mwami Wakujulu Aansi cakusyomeka!
15. Ikulomba Jehova kuti atupe ‘zilyo zitweelede buzuba abuzuba’ citondezya nzi?
15 “Utupe sunu zilyo nzyotubula buzuba abuzuba.” Ikulomba Jehova cakulya ‘cabuzuba abuzuba’ citondezya kuti tatulombi zipego zinji aciindi comwe pele tulomba buyo nzyotuyandika abuzuba. Nokuba kuti tusyoma muli Leza kuti inga watwaabila, tulabeleka alimwi akubelesya kufwumbwa nzila zibotu ziliko kutegwa tujane cakulya azimwi ziyandika. (2 Ba-Tesalonika 3:7-10) Aino, tweelede kumulumba Sikutwaabila wakujulu nkaambo luyando lwakwe, busongo alimwi anguzu nzezipa kuti tuzijane zipego eezi.—Incito 14:15-17.
16. Mbuti mbotunga twalekelelwa a Leza?
16 “Utulekele[le] milandu yesu, nkaambo tulabalekelela boonse balaamilandu kulindiswe.” Mbwaanga tatulondokede alimwi tuli basizibi, kwiina notunga twazitobela cakumaninina zyeelelo zya Jehova zilondokede. Aboobo, tweelede kupailila kulekelelwa kwiinda mucinunuzyo cacituuzyo ca Jesu. Pele ikuti katuyanda kuti ‘Sikuswiilila Zikombyo’ abelesye nguzu zyacituuyo eco kuzibi zyesu, tweelede kweempwa akulisungula kutambula lulayo kufwumbwa ndwatupa. (Intembauzyo 65:2; Ba-Roma 5:8; 6:23; Ba-Hebrayo 12:4-11) Atwaambe kuti, inga twalangila kulekelelwaa Leza lilikke naa ‘twakabajatila ibalaamilandu kulindiswe,’ aabo ibatubisizya.—Matayo 6:12, 14, 15.
17. Ncinzi caambwa mumajwi aakuti, “Utatulekeli mukutepaulwa”?
17 “Utatulekeli mukutepaulwa.” Ibbaibbele zimwi ziindi lyaamba kuti Jehova nguucita zintu, ciindi nazizumizya buyo kucitika. (Rute 1:20, 21) Leza kwiina natutepaula kutegwa tucite cinyonyoono. (Jakobo 1:13) Imasunko aakuti tucite cintu cibi azwa kuli Diabolosi, kumubili wesu mubisyi alimwi akunyika eyi. Saatani Ngosikutepaula uusoleka kutweenzya munzila yacinyonyoono yakuzangila Leza. (Matayo 4:3; 1 Ba-Tesalonika 3:5) Notulomba cintu mbuli cakuti, “Utatulekeli mukutepaulwa,” tulomba Leza kuti atatulekeli kukakilwa notusunkwa kumuzangila. Ulakonzya kutusololela kutegwa tulikasye alimwi akuti tutazundwi a Saatani, “mubi.”—Matayo 6:13; 1 Ba-Korinto 10:13.
Nzyomucita Azyeendelane Amipailo Yanu
18. Mbuti mbotunga twazyeendelanya nzyotucita amipailo yesu kujatikizya lukwatano alimwi amukwasyi walukkomano?
18 Mupailo wa Jesu wacikozyanyo wakajisi twaambo tupati tuyandika, pele tulakonzya kupailila cintu cili coonse. Mucikozyanyo, tulakonzya kupaila kujatikizya kulombozya kwesu kwalukwatano lwalukkomano. Ikutegwa tulilemeke kusikila ciindi calukwatano, tulakonzya kupailila kulyeendelezya. Pele nzyotucita azyeendelane amipailo yesu kwiinda mukulikasya kubala mabbuku aabwaamu akulikondelezya kubyaabi. Alimwi atukanze ‘kukwata [naa kukwatwa] buyo ku Munakristo.’ (1 Ba-Korinto 7:39; Deuteronomo 7:3, 4) Itwakwata naa kukwatwa, tuyooyandika kucita zintu kweendelana amipailo yesu yakulombozya lukkomano kwiinda mukutobela lulayo lwa Leza. Alimwi ikuti naa twazyala bana, tuyooyandika kucita zintu zimbi kunze lyakupailila buyo kuti bakabe babelesi ba Jehova basyomeka. Tweelede kusolekesya ikubayiisya kasimpe ka Leza kwiinda muciiyo ca Bbaibbele alimwi akwiinda mukujanika lyoonse aamiswaangano ya Bunakristo ambabo.—Deuteronomo 6:5-9; 31:12; Tusimpi 22:6.
19. Ncinzi ncotweelede kucita ikuti naa mipailo yesu ijatikizya mulimo wesu?
19 Sena tulapailila kuti tulongezyegwe mumulimo? Nkokuti atucite zintu kweelana amipailo iili boobo kwiinda mukutola lubazu lyoonse mumulimo wakukambauka Bwami. Ikuti twapailila kubaa zyoolwe zyakugwasya bamwi kuba munzila iisololela kubuumi butamani, nzyotulemba kujatikizya baabo baukkomanina mulumbe zyeelede kubambwa kabotu alimwi tweelede katulisungwide kubikkilizyaa kucitya ziiyo zya Bbaibbele zyaaŋanda mububambe bwesu bwaciindi. Ino mbuti kuti naa tulombozya kucita mulimo waciindi coonse katuli bapainiya? Atubweze ntaamu zyeendelana amipailo yesu kwiinda mukuyungizya mulimo wesu wakukambauka alimwi akutola lubazu mumulimo abapainiya. Ikubweza ntaamu zili boobo kuyootondezya kuti nzyotucita tuli mukuzyeendelanya amipailo yesu.
20. Ncinzi ciyoolangwa-langwa mucibalo citobela?
20 Ikuti tubelekela Jehova cakusyomeka, tulakonzya kusyoma kuti uyooingula mipailo yesu iyeendelana akuyanda kwakwe. (1 Johane 5:14, 15) Masimpe, itwaambo itugwasya twajanwa kwiinda mukulanga-langa mipailo imwi iilembedwe mu Bbaibbele. Icibalo cesu citobela ciyoolanga-langa malailile aambi aamu Magwalo aakugwasya baabo ibalombozya ‘kucita mipailo yabo kuba mbuli tununkilizyo kubusyu bwa Jehova.’
Inga Mwaingula Buti?
◻ Nkaambo nzi ncotweelede kupaila mulusyomo?
◻ Ikutembaula akulumba zyeelede kubaa mulimo nzi mumipailo yesu?
◻ Nkaambo nzi ncotunga twayandaula lugwasyo lwa Jehova cakusinizya mumupailo?
◻ Ntwaambo nzi tupati-pati tuli mumupailo wacikozyanyo?
◻ Mbuti mbotunga tweendelanya mipailo yesu anzyotucita?
[Cifwanikiso icili apeeji 10]
Mbubwena mbuli Mwami Josafati, zimwi ziindi inga twayandika kupaila kuti: “Tatuzi na tulacita buti, pele meso esu ali kulinduwe, [Jehova]”
[Cifwanikiso icili apeeji 11]
Sena mipailo yanu ileendelana amupailo wa Jesu wacikozyanyo?