LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w99 9/1 map. 26-31
  • Amuzwidilile Mubuumi Bwanu!

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Amuzwidilile Mubuumi Bwanu!
  • Ngazi Yamulindizi—1999
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Ncotuyandika Milawo ya Leza
  • ‘Kubala Mazuba’
  • Mutabanyomeneni Basizibi
  • Amusale Mbomuyanzana Abo!
  • Impindu Iijanwa Mukubala Bbaibbele
  • Ikutobela Nzila ya Leza Kupa Kuti Tuzwidilile
  • Ibakubusi Bakkomanisya Moyo Wa Jehova
    Ngazi Yamulindizi—2003
  • Mbomukonzya Kuzwidilila
    Ngazi Yamulindizi—2007
  • Sena Nobakubusi Muli Mukulibambila Ntalisyo Yakumbele?
    Ngazi Yamulindizi—2004
  • Sena ‘Mulakondelwa Mulawo Wa Jehova’?
    Ngazi Yamulindizi—2004
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1999
w99 9/1 map. 26-31

Amuzwidilile Mubuumi Bwanu!

“Ngusicoolwe uuteendi mululayo lwababi . . . Zyoonse nzyacita ziyooba acoolwe.”—INTEMBAUZYO 1:1, 3.

1. (a) Ino bakubusi banji munyika bakubona buti kuzwidilila? (b) Ino Bbaibbele limupandulula buti muntu sicoolwe naa uuzwidilila?

IKUZWIDILILA—ino bbala elyo mulimvwa kuti lyaamba nzi? Imulombwana umwi wakati: “Imbaakani yangu intaanzi njakuti nkazwidilile mumakwebo.” Imusimbi umwi wakati: “Cintu ncelota lyoonse nkubaa mukwasyi uukkomene.” Pele imusimbi uumbi waamba kuti: “Ciloto cangu ncakuti ndibe buyo abusena bundigeme bwakucitila makwebo angu, ikubaa mootokala mubotu . . . Ndililitakatide kucita nzyendiyanda ndemwini.” Ipenzi ndyakuti imali naa mukwasyi nouba mulimo waatala kapati tazili nzezileta kuzwidilila kwini-kwini. Kubbuku lya Intembauzyo 1:1-3, tubala kuti: “Ngusicoolwe uuteendi mululayo lwababi . . . Pele ulakondelwa Mulao wa-Jehova . . . Zyoonse nzyacita ziyooba acoolwe.”

2. Ino kuzwidilila kwini-kwini kujanwa kuli, alimwi ninzila nzi ilikke iinga yabelesyegwa kukujana?

2 Awa Bbaibbele lisyomezya cintu citakonzyi kuletwaa muntu naba omwe—ikuzwidilila kwini-kwini! Pele talili mukwaamba buvwubi bwamali pe awa. Ibbaibbele lini licenjezya kuti: “Kuyandisya lubono ngomuyanda wabubi boonse.” (1 Timoteo 6:10) Ikuzwidilila kwini-kwini kulajanwa notukkomanisya Leza—kubikkilizyaa kutobela mulawo wa Jehova. Cilikke eci ncecikonzya kutujanya lukkomano lwini-lwini! Ambweni taumukkomanisyi muzeezo wakweendelezyegwaa mulawo wa Jehova akwaambilwa cakucita. Pele Jesu wakati: “Bali acoolwe bacete mumuuya.” (Matayo 5:3) Kunyina makani naa mulizyi naa pe, mwakalengwa kamuyandisisya zintu zyakumuuya—ikubikkilizyaa kuyandisisya kuzyiba Leza alimwi akumvwisya makanze aakwe. Aboobo mulakonzya kubaa lukkomano lwini-lwini lilikke nomukuzuzikizya kuyandisisya oko akutobela “Mulao wa-Jehova.”

Ncotuyandika Milawo ya Leza

3. Nkaambo nzi ncotweelede kukkomana kuzumizya Jehova ‘kweenzya ntaamu zyesu’?

3 Imusinsimi Jeremiya wakalemba kuti: “O Jehova, ndizi kuti muntu waansi tezi kubamba kabotu inzila yakwe. Muntu ulaya bweenda, pele tabwene kweenzya intaamu zyakwe.” (Jeremiya 10:23) Imakani aya ngaacitika kubantu boonse, ibana abapati. Tatubulide buyo busongo alwiiyo aluzibo kuti tweenzye kabotu ntaamu zyesu; amulawo uutuzumizya kucita boobo tatuujisi. Kubbuku lya Ciyubunuzyo 4:11, Ibbaibbele lyaamba kuti: “Nduwe uuelede, O Mwami, kutambula bulemu alulemeko anguzu, nkaambo nduwe wakalenga zintu zyoonse, nkaambo kabukanze bwako nkizibeda, ankizyakalengelwa.” Mbwaanga ngo Mulengi wesu, muli Jehova “mokabede kasensa kabuumi.” (Intembauzyo 36:9) Aboobo, ulaaluzibo kujatikizya mbotunga twabelesya maumi eesu kwiinda muntu uumbi uuli woonse. Aboobo wakabikka milawo yakuti tugwasigwe ikutali kuti atunyanzye lukkomano. (Isaya 48:17) Naa mwataubikkila maanu mulawo wa Leza, tamukazwidilili naaceya.

4. Nkaambo nzi bakubusi banji ncobanyonyoona maumi aabo?

4 Mucikozyanyo, sena kuli nomwakayeeyede ikaambo ncobanyonyoona buumi bwabo ibakubusi banji kwiinda mukubelesya misamu iikola abwaamu alimwi amicito iimbi mibyaabi? Ibbuku lya Intembauzyo 36:1, 2 lipandulula kuti: “Kupapila kwasizibi kulaamba mumoyo wakwe. Kuyoowa Leza takuboneki kumeso aakwe. Nkaambo ulayeeya cakuupayika kuti milandu yakwe iisulika tiikonzyi kuyubununwa.” Akaambo kakuti ‘tabamuyoowi Leza,’ ibakubusi banji balalicenga kwiinda mukuyeeya kuti taakwe zintu zibyaabi izicitika kwiinda mukutalilemeka. Pele mukuya kwamazuba balacijana icaambwa munjiisyo eyi iitakonzyi kucinca yakuti: “Kufumbwa ncabyala muntu, ulatebula eco nciconya. Oyo uubyala zintu zyanyama ulatebula bubozi buzwa kunyama, pele oyo uubyala zintu zyamuuya ulatebula buumi butamani buzwa ku-Muuya.”—Ba-Galatiya 6:7, 8.

‘Kubala Mazuba’

5, 6. (a) Nkaambo nzi bakubusi ncobeelede ‘kubala mazuba aabo,’ alimwi ino caamba nzi kucita boobo? (b) Ino caamba nzi ‘kuyeeya Mulengi wesu’?

5 Mbuti mbomunga mwazwidilizya buumi bwanu ‘akutebula buumi butamani’? Musa wakalemba kuti: “Myaka yabuumi bwesu ili makumi aali musanu aabili, na[a] tuli basinguzu ambweni ilasika kumakumi aali musanu aatatu . . . nkaambo ilafwamba kumana, nkabela tulauluka.” (Intembauzyo 90:10) Ilufwu mulakonzya kamutaluyeeyi-yeeyi pe. Atwaambe kuti, ibakubusi banji bapona mbuli kuti buumi bwabo taakwe nobumana. Pele Musa watutondezya cakaanzambwene icintu cicisa cakuti buumi mbufwaafwi. Alimwi kwiina cisinizyo cakuti tunoopona mane tukabe amyaka iili 70 naa 80. “Ziindi zyalufu azyamapenzi” zilakonzya kubasikila nobaba baabo ibacili bakubusi alimwi ibazumi. (Mukambausi 9:11) Aboobo ino buumi bubotu mbomujisi ono muyoobubelesya buti? Musa wakapaila kuti: “Utwiiyisye kubala mazuba esu, kuti tujane moyo wabusongo.”—Intembauzyo 90:12.

6 Ino caamba nzi kubala mazuba aanu? Tacaambi kuti mweelede kulibilika kapati kujatikizya bulamfwu bwaciindi ncomukonzya kupona. Musa wakali kupaila kuti Jehova ayiisye bantu bakwe kuti bazyibe mbobatibelesye mazuba aabo aasyeede munzila iipa bulemu kuli Leza. Sena mazuba aabuumi bwanu mulaabala—ikubona buzuba bumwi abumwi bwainda kuti nciindi cibotu ceelede kubelesyegwa kutembaula Leza? Ibbaibbele likulwaizya bakubusi munzila eyi: “Gwisya buusu mumoyo wako, akutanda makataazyo kumubili wako, nkaambo bwanike abucedo bwabuumi zyoonse nzyabuyo. Koyeeya Mulengi wako mumazuba aabulombe bwako.” (Mukambausi 11:10–12:1) Ikuyeeya Mulengi wesu cijatikizya zintu zinji kunze lyakutaluba buyo kuti nkwali. Sizibi naakalomba Jesu kuti “Ukandiyeeye, Mwami, waakusika mubwami bwako,” wakali kuyanda kuti Jesu acite azimbi kunze lyakuyeeya buyo zina lyakwe. Wakali kuyanda kuti Jesu akabweze ntaamu, akamubusye kuzwa kubafwu! (Luka 23:42; amweezyanisye Matalikilo 40:14, 23; Jobu 14:13.) Mbubwenya buyo, ikuyeeya Jehova cijatikizya kubweza ntaamu, ikucita zintu zimukkomanisya. Sena nywebo inga mwaambwa kuti muli mukumuyeeya Jehova?

Mutabanyomeneni Basizibi

7. Nkaambo nzi bakubusi bamwi ncobasala kuluba Mulengi wabo? Amupe cikozyanyo.

7 Ibakubusi banji basala kuluba Jehova nkaambo bayeeya kuti ikuba Kamboni kwiimya zintu zinji alimwi ncintu ciyumu kapati. Imukwesu umwi ku Spain ulayeeya mbwaakali kulimvwa naakali mukubusi ategwa: “Ndakakkomanina nyika nkaambo kasimpe kakali kulibonya mbuli kuti kalakatazya kutobela alimwi takanyoneki. Cakali kujatikizya kukkala ansi kuyeeya akwiiya akuya kumiswaangano alimwi akusama tayi, pele zintu ezyo tazili nzezintu nzyeekali kukkomanina kucita.” Sena zimwi ziindi mulimvwa kuti mwiindwa zintu nkaambo kakuti mubelekela Leza? Ambweni cilamugambya kuzyiba kuti umwi akati kabalembi ba Bbaibbele mbwakalimvwa obo. Mwalombwa muvwunune Bbaibbele lyanu akubala Intembauzyo 73.

8. Nkaambo nzi Asafu ‘ncaakabafwida ibbivwe basikulisumpula’?

8 Atwiilange-lange intembauzyo eyi. Itupango 2 a 3 twaamba kuti: “Pele mebo, maulu aangu akaamba kulebwa, intaamu zyangu zyakali kufwaafwi kutezeleka. Nkaambo ndakafwida ibbivwe kulibasikulisumpula, nindakabona coolwe cabasizibi.” Kweelana amabala amalailile, intembauzyo eyi yakalembwaa Asafu. Wakali mwiimbi mu Levi alimwi imusaanyinaa Mwami Davida. (1 Makani 25:1, 2; 2 Makani 29:30) Nokuba kuti wakajisi coolwe cibotu cakubelekela mutempele lya Leza, wakabafwida “ibbivwe” ibaalumi bakali kulisumpula kujatikizya zibi zyabo. Izintu zyakali kulibonya mbuli kuti zili mukuzwidilila kulimbabo; bakakkede muluumuno aluliibo. Atwaambe kuti, ikuzwidilila nkobakali kulibonya kuti bazwidilila ‘kwakalifwasukide mumiyeeyo yabo mibi.’ (Tupango 5, 7) Bakali kubandika kujatikizya kudyaaminina kwabo ‘munzila yakusabula,’ nkokuti munzila yakulisumpula. (Kapango 8) ‘Bakali kwaanzika milomo yabo kujulu, andimi zyabo zyakali kweendeenda munyika,’ kwiina ngobakalemeka kujulu naaba anyika.—Kapango 9.

9. Ino bakubusi Banakristo bamwi sunu inga balimvwa buti mbuli Asafu?

9 Ambweni beenzinyoko kucikolo mbobabede abalo. Ambweni inga mulabamvwa kabaamba cakulisumpula alimwi cakubula nsoni kujatikizya bwaamu mbobacita, imapobwe aateendelezyegwi alimwi akunywa bukoko akubelesya misamu iikola nkobacita. Nomwaandaanya buumi bwabo mbobati nkulikondelezya anzila iipatide momweelede kweenda kamuli Banakristo, zimwi ziindi ‘muyoobafwida ibbivwe basikulisumpula.’ (Matayo 7:13, 14) Asafu wakasikaa ciimo mpaakakankamuka kuti: “Ma! Candigwasyanzi kusalazya moyo wangu? Ndasanzizyanzi maanza aangu atakwe kaambo? Nkaambo buzuba boonse ndakali kupenzegwa.” (Tupango 13, 14) Inzya wakatalika kudooneka mpindu yakubelekela Leza akupona buumi bululeme.

10, 11. Ncinzi cakapa kuti Asafu acince kuyeeya kwakwe? (b) Mbuti basizibi mbobali “mumasena aatezemuka”? Amupe cikozyanyo.

10 Mucoolwe, Asafu tanaakazumanana muciimo eci cakutyompokelwa kwaciindi cilamfwu. Wakafwambaana kuzyiba kuti iluumuno lwakali kulibonya kuti nduumuno lwabasizibi lwakali lucengo buyo—alimwi lwakali lumuuno lwakaindi kaniini buyo! Wakakankamuka ategwa: “Ncobeni ulababika mumasena aatezemuka, ulabawisizya mulunyonyooko. Mpoonya awo balafwambaana kusaalwa; ziyoosyo zilabamaninina.” (Tupango 18, 19) Ibeenzinyoko ibanji abalo bali “mumasena aatezemuka.” Talikoolampa ibukkale bwabo bubyaabi bulabapilukila, ambweni bayoobaa mada aamusokwe, bulwazi buboola mukoonana nokuba kwaangwa naa lufwu! Iciinda kubija, banoopambukide kuli Leza.—Jakobo 4:4.

11 Kamboni umwi mukubusi ku Spain cakamucitikila eci. Naakacili mukubusi, wakali abukkale bwakuupaupa ameso ibwakajatikizya kuyanzana abakubusi batali banaleza. Tiilyakalampa, bakasyabana amusankwa umwi akati kabo—iwakazibide kubelesya misamu iikola. Nokuba kuti walo tanaakali kwiibelesya misamu eyo, wakali kumuulila musankwa wakwe oyo. Ulazumina ategwa: “Mane ndakali kumugwasya kudyunga nyeleti.” Mucoolwe, mucizi oyu wakaliyeeya elyo wakabweedezegwa kubuumi bubotu munzila yakumuuya. Pele wakagambwa kapati kumbele aamazuba naakamvwa kuti oyo musankwa iwakali syamwali wakwe iwakali kubelesya misamu iikola wakafwa abulwazi bwa AIDS. Inzya mbubwenya sintembauzyo mbwaakaamba, ibantu batali banaleza bali “mumasena atezemuka.” Bamwi balakonzya kufwa kufwumbwa ciindi nkaambo kabubaya mubukale bwabo. Kuli bamwi boonse, ccita kuti bacinca nzila zyabo, talikoolampa pe Jesu “uyooyubunuka antoomwe abaangelo bakwe basinguzu, abbalabala lyamulilo, nkabela uyoobwedezya muliyano kulibaabo abatamuzi Leza akutaswiilila Makani Mabotu aa-Mwami wesu Jesu.”—2 Ba-Tesalonika 1:7, 8.

12. Mbuti mukubusi umwi ku Japan mbwakazikubona kuti ncabufwubafwuba ikunyomenena basizibi?

12 Aboobo ncabufwubafwuba kapati ikufwida ibbivwe bantu “batamuzi Leza”! Ncobeni ibeelede kunyomenenwa mbaabo ibamuzi Jehova alimwi ibajisi bulangizi bwakupona kukabe kutamani. Imukwesu mukubusi umwi ku Japan wakacisinizya eco. Naakacili mukubusi awalo “wakayandisya lwaanguluko.” Upandulula kuti: “Ndakali kuyeeya kuti ndakali kwiindwa cintu cimwi cibotu. Mpoonya ndakatelaika mbobwakali kunooba buumi bwangu kakunyina kasimpe. Ndakalibona kandipona myaka iili 70 naa 80 mpoonya akufwa. Pele Jehova usyomezya buumi butamani! Ikuzyiba makani aya kwakandigwasya kuyandisisya zintu nzyondakajisi.” Nokuba boobo, ikuzumanana cakusyomeka nomuzingulukidwe abantu ibatatobeli milawo ya Leza cilakatazya kapati. Nzintu nzi zimwi nzyomunga mwacita kutegwa mulikasye kuzintu zili boobo?

Amusale Mbomuyanzana Abo!

13, 14. Nkaambo nzi ncociyandika ikusala kujatikizya balongwe?

13 Alimwi atujokele kubupanduluzi bwamuntu uuzwidilila ibulembedwe ku Intembauzyo 1:1-3 ategwa: “Ngusicoolwe uuteendi mululayo lwababi, uutiimikani munzila yabasizibi, uutakali mubukalo bwabasampuzi, pele ulakondelelwa Mulao wa-Jehova, amulao wakwe ulauyeeya lyoonse masiku asikati. Uyooba mbubonya mbuli musamu uuzikidwe kumbali atulonga twamaanzi, uuzyala micelo yawo kuciindi ceelede, uujisi matu aatayumi; zyoonse nzyacita ziyooba acoolwe.”

14 Kusaanguna amubone kuti kuyanzana kwanu kujisi mulimo mupati. Ibbuku lya Tusimpi 13:20 lyaamba kuti: “Uuenda abasongo ulasongwaala, pele muzwalani wabafubafuba ulabisizigwa.” Eci tacaambi kuba muntu uutanyangaukide, uutali sibulongwe naa ulaa cisapi kubakubusi ibatali Bakamboni ba Jehova. Ibbaibbele litukulwaizya kuyanda basimukoboma akuti ‘tukkalane abantu boonse caluumuno.’ (Ba-Roma 12:18; Matayo 22:39) Pele mulakonzya kujana kuti muli ‘mukweenda mululayo’ lwabaabo ibatatobeli zyeelelo zya Bbaibbele naa mwayanzana kapati ambabo.

Impindu Iijanwa Mukubala Bbaibbele

15. Ino bakubusi inga bayandisisya buti kubala Bbaibbele?

15 Alimwi sintembauzyo wakati imuntu sicoolwe ulakondwa kubala mulawo wa Leza, “ulauyeeya lyoonse masiku asikati.” (Intembauzyo 1:1, 2) Ee, ikubala Bbaibbele kulakatazya alimwi mulindilyo muli “amakani amwi mayumu kukumvwigwa.” (2 Petro 3:16) Pele ikubala Bbaibbele takweelede kuba cintu cikatazya alimwi citakondelezyi. Cilakonzyeka ‘kuyandisisya mukupa wamuuya uutavwelwi acintu,’ wa Jwi lya Leza. (1 Petro 2:2) Amusole kunoobala kabeela kasyoonto abuzuba. Ikuti naa kuli twaambo ntomwatamvwa kabotu, amuvwuntauzye. Mpoonya amutelaike azintu nzyomwabala. (Intembauzyo 77:11, 12) Ikuti naa mulaa penzi kusitikizya nzyomubala, amusole kupozya nomubala kumwi ‘kamuyeeya.’ Muciindi iluyando ndomujisi mukubala Bbaibbele luyoovwula. Imucizi umwi mukubusi ku Brazil ulayeeya ategwa: “Kulindime, Jehova lyoonse wakali mbuli kuti uli kulaale kapati. Pele kwamyeezi iili mbwiibede ono ndali kuyaambele muciiyo cangu ndemwini amukubala Bbaibbele. Ono ndilimvwa kuti icilongwe cangu a Jehova cayumisya. Ono muntu mwini-mwini kwiinda lyoonse.”

16. Mbuti mbotunga twajana mpindu mumiswaangano yambungano?

16 Akwalo kujanika amiswaangano yambungano kulayandika ikutegwa muyaambele munzila yakumuuya. Ikuti ‘mwacenjela mbomumvwa,’ mulakonzya kukulwaizigwa kapati. (Luka 8:18) Sena zimwi ziindi inga mulimvwa kuti imiswaangano taikondelezyi kapati? Amulibuzye kuti, ‘Ino ncinzi ncindicita kutegwa miswaaangano ikondelezye? Sena ndilabikkila maanu? Sena ndilalibambila? Sena ndilaingula?’ Kayi Ibbaibbele litwaambila kuti “katuyeeyana, katubusyanya-busyanya mukuyandana akucita milimo mibotu . . . ka[t]ucenjezyanya.” (Ba-Hebrayo 10:24, 25) Ikutegwa mukonzye kucita boobu mweelede kutola lubazu! Ee, ikutegwa mutole lubazu mweelede kubala ciindi kaciciliko. Imucizi umwi mukubusi ulazumina kuti: “Ncobeni ncuuba-uba ikutola lubazu mumiswaangano nolibambilide.”

Ikutobela Nzila ya Leza Kupa Kuti Tuzwidilile

17. Ino sikubala Bbaibbele musungu uli buti “mbuli musamu uuzikidwe kumbali atulonga twamaanzi.”

17 Alimwi sintembauzyo wapandulula muntu uuzwidilila kuti uli “mbuli musamu uuzikidwe kumbali atulonga twamaanzi.” Kulangilwa kuti itulonga twamaanzi twakali kwaambwa ntugelo twamaanzi aakutiliizya itwakali kubelesyegwa kwiida misamu mumyuunda yamicelo. (Isaya 44:4) Ikubala Bbaibbele abuzuba kuli mbuli kuba mubusena mozitamani zintu zigwasya akukatalusya. (Jeremiya 17:8) Abuzuba munootambula nguzu nzyomuyandika kuti muliyumye nomuli mumasukusyo amakataazyo. Akaambo kakwiiya mizeezo ya Jehova, muyoobaa busongo mbomuyandika kuti musale camaanu.

18. Ncinzi cinga casinizya kuzwidilila kwamukubusi mukubelekela Jehova?

18 Zimwi ziindi, ikubelekela Jehova kulakonzya kuboneka mbuli kuti ncintu ciyumu. Pele mutalimvwi kuti ncintu ciyumu kapati icitakonzya kucitwa. (Deuteronomo 30:11) Ibbaibbele limusyomezya kuti ‘zyoonse nzyomuuyoocita ziyoozwidilila kumbele,’ kufwumbwa kuti imbaakani yanu mpati kaili yakukkomanisya Jehova akukonda moyo wakwe! (Tusimpi 27:11) Alimwi kamuyeeya kuti mukucita boobo tamuli nyolikke pe. Jehova a Jesu Kristo balamugwasilizya. (Matayo 28:20; Ba-Hebrayo 13:5) Balaazi mapenzi ngomuyaana angawo elyo kwiina nobayoomusiya pe. (Intembauzyo 55:22) Alimwi kuli “babunyina” boonse ibamukulwaizya abazyali banu ikuti kabali baabo ibayoowa Leza. (1 Petro 2:17) Kwiinda mukugwasigwa kuli boobo antoomwe amakanze aanu akusoleka kwanu, mulakonzya kuzwidilila mubuumi kutali lino lyalo pele mane kukabe kutamani!

Imibuzyo Yakwiinduluka

◻ Ino kuzwidilila kwini-kwini caamba nzi?

◻ Nkaambo nzi ncotuyandika kuti Jehova ayenzye ntaamu zyesu?

◻ Ino bakubusi inga ‘baabala buti mazuba abo’?

◻ Nkaambo nzi ncocili cabufwubafwuba ikunyomenena basizibi?

◻ Mbuti ikubala Bbaibbele abuzuba akujanika lyoonse kumiswaangano mbokunga kwagwasya bakubusi ikuzwidilila mubuumi bwabo?

[Cifwanikiso icili apeeji 28]

Akaambo kakuti ‘tabamuyoowi Leza,’ ibakubusi banji balinjizya mubukkale bunyonyoona

[Cifwanikiso icili apeeji 30]

Bakubusi kanjikanji balaluba kuti kuli butebuzi kumicito yoonse njobacita

[Cifwanikiso icili apeeji 31]

Amube aaluyando lwakubala Bbaibbele

[Cifwanikiso icili apeeji 31]

Muyooikkomanina kapati miswaangano naa mwatola lubazu

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi