LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w07 12/1 map. 18-22
  • ‘Amwiime Mubone Lufwutuko Lwa Jehova’

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • ‘Amwiime Mubone Lufwutuko Lwa Jehova’
  • Ngazi Yamulindizi—2007
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Jehova Wabavwuna Bantu Bakwe
  • ‘Amubone Lufwutuko lwa Jehova’
  • Amwiiye Kulufwutuko lwa Bana Israyeli
  • Amusyome Jehova
  • Atwiiye Kuzyiba Nzila Zya Jehova
    Ngazi Yamulindizi—2005
  • Sena Mulamubona “Ooyo Uutalibonyi”?
    Ngazi Yamulindizi—2014
  • Kuzabuka Lwizi Lusalala
    Bbuku Lyangu lya Makani Aamu Bbaibbele
  • Maleele ku Lwizi Lusalala
    Ziiyo Nzyomukonzya Kwiiya Kuzwa mu Bbaibbele
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—2007
w07 12/1 map. 18-22

‘Amwiime Mubone Lufwutuko Lwa Jehova’

“Jehova nguundigwasya, nsikonzyi kuyoowa. Muntu andicitilenzi?” —INTEMBAUZYO 118:6.

1. Mapenzi nzi aalangilwa kusikila bantu?

LINO-LINO, bantu balangilwa kwiinda mumapenzi mapati aatanabwenwe. Kasinsima kujatikizya mazuba eesu, Jesu wakacenjezya basikumutobela kuti: “Kuciindi eco kuzooba mapenzi mapati aatana kubonwa kuzwa kumalengelo aanyika kusikila sunu, alimwi takoozooba limbi aali boobu pe. Nkabela mazuba ayo naatakafwiinsigwa nikwatazooba muntu naba umwi wali kunoozoofutulwa, pele mazuba ayoofwiinsigwa nkaambo kabasale.”—Matayo 24:21, 22.

2. Nkaambo nzi mapenzi mapati ncaalesyegwa?

2 Nokuba kuti tabalibonyi, bangelo bali mukulesya mapenzi aayo mapati. Imwaapostolo Johane wakajisi coolwe cakubona mapenzi aayo ncaalesyelwa mu ciyubunuzyo ncaakapegwa a Jesu. Imwaapostolo uucembeede wakati: “Ndakabona baangelo bone baliimvwi azyooko zyone zyanyika, baajata myuuwo yone yanyika . . . Lino ndakabona angelo umbi uuya butanta kujulu kuzwa kujwe, wakalijisi cigwazyo [ca Leza] muumi, nkabela wakoongolola ajwi ipati, wakaambila abo baangelo bone . . . wati, Mutacisyi nyika niluba lwizi naaba masamu, mane tubagwale bazike ba-Leza wesu kunkumu zyabo.”—Ciyubunuzyo 7:1-3.

3. Ncinzi ciyooba cibeela cakusaanguna camapenzi mapati?

3 Ikugwalwa kwamamanino kwa “bazike ba-Leza” kuli afwaafwi. Ibangelo bone balilibambide kwiilekezya myuuwo eeyo iijaya. Bacita boobo, ncinzi citisaangune kucitika? Imungelo wiingula kuti: “Mbubonya obu mbuuyoocitigwa munzi mupati Babuloni. Uyoowisigwa bbu, tuukooyoojanwa limbi pe.” (Ciyubunuzyo 18:21) Elyo kaka kuyooba kukkomana kapati kujulu caakucitika eeci, nkokuti ibwami bwanyika yoonse bwabukombi bwakubeja bwakunyonyoonwa!—Ciyubunuzyo 19:1, 2.

4. Nzintu nzi ziyakucitika kumbele?

4 Mpoonya imasi oonse anyika ayoolibunga-bunga ikulwana bantu ba Jehova. Sena bamasi bayoozwidilila kulobya Banakristo aabo basyomeka? Kuboneka kuti oobo mbombubo mbobanooyeeya. Pele amubone! Imakamu makamu aabasikalumamba bakujulu batobela Kristo Jesu bayoobweza ntaamu yakunyonyoona basinkondoma aabo. (Ciyubunuzyo 19:19-21) Mpoonya, Diabolosi abangelo bakwe bayoowaalwa mumulindi uutagoli akunyangwa nguzu. Kunyina nobayookonzya limbi kweena bantu nkaambo banooangidwe kwamyaka iili cuulu. Ma, elyo kaka eeco ciyoopa kuti bankamu mpati bayakufwutuka bakalyookezye!—Ciyubunuzyo 7:9, 10, 14; 20:1-3.

5. Ncoolwe cili buti ncobalangila aabo bazumanana kusyomeka kuli Jehova?

5 Tuli afwaafwi kulibonena zintu eezi zikkomanisya alimwi zigambya. Zyoonse eezi ziliswaangene akusumpulwa kwa bweendelezi bwa Jehova bwakoonse-koonse. Alimwi amuyeeye kaambo aaka: Ikuti naa twazumanana kusyomeka kuli Jehova alimwi akukakatila kubweendelezi bwakwe, tuyooba acoolwe cakutola lubazu mukusalazigwa kwazina lya Jehova alimwi akuzuzikizigwa kwamakanze aakwe. Elyo kaka eeco ncoolwe citalikomeneni!

6. Akaambo kazintu zili afwaafwi kucitika, ncinzi ncotutiilange-lange lino?

6 Sena tulilibambide kubona zintu eezi ziyandika kapati? Sena tulijisi lusyomo lwakuti Jehova uli anguzu zyakutufwutula? Sena tulasyoma kuti uyootugwasya muciindi ceelede alimwi munzila yiinda kubota kuli zyoonse? Notwiingula mibuzyo eeyi iigeme umwi aumwi, tweelede kuyeeya ncaakaamba mwaapostolo Paulo ku Banakristonyina baku Roma ategwa: “Makani aali boobo aakalembwa kalekale, nkukwiiya kwesu nkwaakalembelwa, kuti kubukakatilo akubukombelezyo bwamalembe tujane bulangizi bwakutontozya moyo.” (Ba-Roma 15:4) Akati kamakani aakalembelwa kutuyiisya, ikutontozya myoyo yesu alimwi akutupa bulangizi, kuli yaayo aamba mbuli Jehova mbwaakafwutula bana Israyeli kuzwa mubuzike kubana Egepita ibakali kubatundulula. Ikulangisya zintu eezi zikondelezya nzyaakacita Jehova naakafwutula bana Israyeli kweelede kutukulwaizya kapati mbotulangila mapenzi aayo mapati aboola cakufwambaana.

Jehova Wabavwuna Bantu Bakwe

7. Mu 1513 B.C.E., mbukkale nzi bukatazya bwakali mu Egepita?

7 Muumwaka wa 1513 B.C.E. Jehova wabapenzya kale bana Egepita azipenzyo zili fwuka. Nocamana cipenzyo cafwuka, Farao wamutanda Musa calunyansyo ategwa: “Zwa kulindime. Cenjela kuti utaboni busyu bwangu limbi, nkaambo mubuzuba oobo mboyoobona busyu bwangu uyoofwa.” Musa wati: “Waamba kabotu. Nsikooyoobona busyu bwako limbi.”—Kulonga 10:28, 29.

8. Malailile nzi ngobakapegwa bana Israyeli kutegwa bafwutuke, alimwi ino ncinzi cakacitika?

8 Mpawo Jehova waambila Musa kuti kuli cipenzyo comwe camamanino citimusikile Farao alimwi abana Egepita boonse. Mubuzuba bwa 14 mumwezi wa Abibi (Nisani), ibana bakusaanguna babana Egepita alimwi abanyama boonse bayoofwa. Nokuba boobo, mikwasyi yabana Israyeli ilakonzya kuvwunwa kumapenzi aaya kwiinda mukutobela malailile aa Leza ngaapa Musa. Beelede kulambaika bulowa bumwi bwa kabelele kuminsende alimwi akucikunguzyo camaanda aabo alimwi akukkalilila mumaanda. Ncinzi cakacitika masiku aayo? Musa utwaambila kuti: “Kumalungasiku Jehova wakauma bana boonse bataanzi bamucisi ca-Egepita.” Mpawo, cakutasowa ciindi Farao wabweza ntaamu. Waita Musa a Aroni akubaambila kuti: “Amunyampuke, muzwe akati kabantu bangu, . . . Kamuya, mukakombe Jehova, mbubonya mbumwaamba.” Eelyo masimpe bana Israyeli baunka, ambweni kabainda kutuulunzuma totatwe antoomwe “amakamu amwi aabantu bamisyobo misyobo” batali bana Israyeli.—Kulonga 12:1-7, 29, 31, 37, 38.

9. Ninzila nzi njaakabainzya Leza bana Israyeli kuzwa mu Egepita, alimwi nkaambo nzi?

9 Inzila iikosola njobakonzya kutola bana Israyeli njeeyo yiinda kumbali aa Lwizi Lupati lwa Mediterranean akwiinda mucisi caba Filisti. Pele, mucisi eeco kuli basinkondonyina. Aboobo, kuboneka kuti kutegwa bantu bakwe batanjili munkondo, Jehova wabainzya nzila yiinda munkanda ku Lwizi Lusalala. Nokuba kuti bantu aaba basika kutuulunzuma, taakwe nobeenda calupyopyongano pe. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Bana ba-Israyeli bakazwa kunyika ya-Egepita balilibambide kunkondo,” mbuli nkamu zyabasikalumamba.—Kulonga 13:17, 18.

‘Amubone Lufwutuko lwa Jehova’

10. Nkaambo nzi Leza ncaakaambila bana Israyeli kuti bayake zilao kunembo lya Pihahiroti?

10 Mpoonya, kwacitika zintu zigambya. Jehova waambila Musa kuti: “Ambila bana ba-Israyeli kuti bapiluke, bayake zilao zyabo kunembo lya-Pihahiroti, akatikati ka-Migidoli alwizi kunembo lya-Baala-Zefoni.” Nobatobela malailile aaya, nkamu eeyi mpati yasinkilwa akati kamalundu alimwi akankolola ka Lwizi Lusalala. Kuboneka kuti bapatila. Pele, Jehova ulizi ncacita. Waambila Musa kuti: “Ndayumya moyo wa-Farao, nkabela ulabatobela; lino njoojana bulemu kuli-Farao akumpi yakwe yoonse, nkabela ba-Egepita bayooziba kuti ndime Jehova.”—Kulonga 14:1-4.

11. (a) Nintaamu nzi njaakabweza Farao, alimwi ino bana Israyeli bakacita buti? (b) Ino Musa wakabaambila buti bana Israyeli ibakali kulilauka?

11 Farao, kayeeya kuti walubizya mukuzumizya bana Israyeli kuzwa mucisi ca Egepita, wabatandila cabukali kajisi nkalaki zyankondo zili 600 zisalidwe. Bana Egepita nobalibonya, bana Israyeli bayoowa kapati akulilila Musa kuti: “Sa taakwe tubanda ku-Egepita? Watuletelanzi okuno kuti tufwe munkanda?” Kajisi lusyomo mulufwutuko lwa Jehova, Musa wati: “Mutayoowi, amwiime, mubone lufutuko Jehova ndwasi mucitile buzuba obuno. . . . Jehova ulamulwida. Nywebo amuumune buyo.”—Kulonga 14:5-14.

12. Ino mbuti Jehova mbwaakavwuna bantu bakwe?

12 Kweelana amajwi aa Musa aakuti Jehova lwakwe ulabalwanina bana Israyeli, Leza wabweza ntaamu. Camaleele, mungelo wa Jehova walonzya musumpuululu wakkumbi iwali kusololela nkamu yabana Israyeli akuutola kusyule lyabo. Musumpuululu ooyu wapa kuti bana Egepita babe mumudima kakuli bana Israyeli bali mumumuni. (Kulonga 13:21, 22; 14:19, 20) Kwiinda mukutobela malailile aa Leza, Musa watandabika janza lyakwe. Cibalo cilazumanana kuti: “Masiku oonse Jehova wakapilusya maanzi aalwizi amuuwo muyumu wakujwe . . . Lino bana ba-Israyeli bakainda akati kalwizi anyika injumu, amaanzi akababeda mbuli bulambo kululyo akucimwensi.” Bana Egepita batalika kubatandila alimwi, pele Jehova uli abantu bakwe. Wanyonganya nkamu yabana Egepita mpoonya waambila Musa kuti: “Tandabika ijanza lyako atala alwizi, kuti maanzi aboole [akunyikizya ba Egepita], ankalaki zyabo abasimbizi babo.” Basikalumamba ba Farao boonse bamana doo!—Kulonga 14:21-28; Intembauzyo 136:15.

Amwiiye Kulufwutuko lwa Bana Israyeli

13. Ino bana Israyeli bakacita buti nobakafwutulwa?

13 Ino bana Israyeli bakalimvwa buti nobakafwutulwa camaleele? Ma! mpoona-mpoona Musa abana Israyeli bakaimbila Jehova ntembauzyo. Bakaimba kuti: “Ndaimbila Jehova, nkaambo ulisumpukide loko . . . Jehova ngunooendelezya lyoonse alyoonse.” (Kulonga 15:1, 18) Masimpe, ncobakasaanguna kubikkila maano nkutembaula Leza. Mubukkale oobo, bweendelezi bwa Jehova bwakalibonya.

14. (a) Ncinzi ncotukonzya kwiiya kuli Jehova kujatikizya zyakacitikila bana Israyeli? (b) Ino lugwalo lwamwaka wa 2008 lwaamba nzi?

14 Ino mbuti zintu eezi zikondelezya mbozipa kuti twiiye, tube abulangizi akutontozya myoyo yesu? Ncobeni tulakonzya kubona kuti Jehova ulijisi nguzu zyakulanganya bantu bakwe nobali musunko lili lyoonse. Ulijisi nguzu zyakulanganya penzi lili lyoonse likonzya kubasikila. Lwizi Lusalala kunyina nolwakasinkila bana Israyeli ciindi Jehova naakapa kuti muwo wakujwe ubbubbule. Alimwi wakapa kuti Lwizi Lusalala luvwumbe akunyonyoona basikalumamba ba Farao. Kwiinda mukuzinzibala kuyeeya makani aaya, tulakonzya kwaamba bwakaamba sintembauzyo kuti: “Jehova nguundigwasya, nsikonzyi kuyoowa. Muntu andicitilenzi?” (Intembauzyo 118:6) Kunze lyaboobo, tulakonzya kutontozya myoyo yesu kwiinda mumajwi aa Paulo aalembedwe kulugwalo lwa Ba-Roma 8:31: “Anooli Leza kali aswe, ino nguni uukonzya kutulwisya?” Masimpe, majwi aaya aakasololelwa aa Leza atupa kuba alusyomo luyumu. Apa kuti tube abulangizi muciindi cakuyoowa alimwi akudooneka. Nkakaambo kaako ilugwalo lwamwaka wa 2008 ilwakuti: ‘Amwiime mubone lufwutuko lwa Jehova’ ncoluli lugwalo lweelela!—Kulonga 14:13.

15. Ino kumvwida kwakali kuyandika buti mulufwutuko lwabana Israyeli kuzwa mu Egepita, alimwi ino kuyandika buti mazuba aano?

15 Ncinzi acimbi ncotukonzya kwiiya kumakani aa Kulonga kwabana Israyeli kuzwa mu Egepita? Ncotwiiya ncakuti tweelede kumumvwida Jehova muzintu zyoonse nzyatwaambila kucita. Bana Israyeli bakamumvwida Leza kwiinda mukutobela malailile oonse aajatikizya kulibambila Pasika alimwi kunyina nobakazwa mumaanda aabo imasiku mu Nisani 14. Nobakazwa mu Egepita, bakeelede kweenda mbuli nkamu zyabasikalumamba ‘balibambide nkondo.’ (Kulonga 13:18) Mazuba aano, cilayandika kapati kuti tutobele malailile ngotupegwa kwiinda mu “muzike musyomesi uucenjede”! (Matayo 24:45) Tweelede kuliswiililisya ijwi lya Leza limvwugwa musyule lyesu liti: “Njeeyi inzila, amweende mulinjiyo, kufumbwa ciindi nimuleya nikuba kululyo nikuba kulumwensi.” (Isaya 30:21) Mbotuya buswena kufwaafwi amapenzi mapati, ambweni tuyoopegwa malailile aambi. Kutegwa tukafwutuke kumazuba aayo aakatazya, tweelede kuzumanana kweenda antoomwe ababelesi ba Jehova basyomeka.

16. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kunzila njaakabelesya Leza mukufwutula bana Israyeli?

16 Kunze lyaboobo, amuyeeye kuti Jehova wakatola bana Israyeli kubusena bwakali kulibonya mbuli kuti bapatila akati kamalundu a Lwizi Lusalala. Kuboneka kuti eeyi tiiyakali nzila mbotu. Nokuba boobo, Jehova wakali kuzyeendelezya zintu alimwi zyoonse zyakeenda kabotu cakunga walo wakatembaulwa alimwi bantu bakwe bakafwutuka. Mazuba aano, inga tiitwamvwisya kaambo mbunga ncoyeendelezya makani amwi munzila imwi, pele tulakonzya kusyoma cakumaninina mubusolozi mbwapa Jehova kwiinda mububambe bwakwe busyomeka. Zimwi ziindi, basinkondoma balakonzya kulibonya mbuli kuti baya buzwidilila. Akaambo kakulezya kwesu, inga tiitwatubona twaambo toonse tujatikizidwe. Nokuba boobo, Jehova ulakonzya kuzicinca zintu muciindi ceelede mbubonya mbwaakabacitila bana Israyeli lyansiku.—Tusimpi 3:5.

Amusyome Jehova

17. Nkaambo nzi ncotukonzya kusyoma cakumaninina mubusolozi bwa Leza?

17 Sena inga mweezeezya lusyomo ndobakajisi bana Israyeli nobakakkala ansi kuyeeya musumpuululu wakkumbi masikati awamulilo masiku? Oobu bwakali bumboni bwakuti “[mu]ngelo wa-Leza” wakali kubasololela mulweendo lwabo. (Kulonga 13:21, 22; 14:19) Mazuba aano, tulakonzya kusyoma kuti Jehova uli abantu bakwe kutegwa abasololele, abakwabilile akubafwutula. Camoyo woonse tulakonzya kusyoma majwi aakuti: “[Jehova] tasii basalali bakwe. Baluleme bayoobambwa lyoonse.” (Intembauzyo 37:28) Tatweelede kuluba kuti kuli bangelo basinguzu ibagwasya babelesi ba Leza mazuba aano. Kwiinda mulugwasyo lwabo, tulakonzya kucita kweelana amajwi aakuti ‘amwiime mubone lufwutuko lwa Jehova.’—Kulonga 14:13.

18. Nkaambo nzi ncotweelede kusama “zilwanyo zyoonse zya-Leza”?

18 Ncinzi cikonzya kupa kuti toonse tukonzye ‘kwiima nji’ mukasimpe? Nkwiinda mukusama zilwanyo zyakumuuya nzyaakaamba Paulo mulugwalo ndwaakalembela bana Efeso. Amubone kuti imwaapostolo utulailila kuti “amusame zilwanyo zyoonse zya-Leza.” Sena tulizisamide zibeela zyoonse zyazilwanyo zyakumuuya? Uuno mwaka, umwi aumwi weelede kulilingula akubona kuti ulisamide cilwanyo cimwi acimwi bweelede. Sinkondoma, Saatani Diabolosi ulizi tumpenda twesu, alimwi usola kutulwana notutalibambide naa notukompeme. “Inkondo njitulwa” njakulwana myuuya mibi. Nokuba boobo, kwiinda munguzu zya Jehova tulakonzya kuzunda!—Ba-Efeso 6:11-18; Tusimpi 27:11.

19. Ikuti naa twaliyumya, ncinzi ncotulangilwa kucita?

19 Jesu wakaambila basikumutobela kuti: “Amujatisisye muzyandamane, nkaambo oobu mbomuyoolivuna nobeni.” (Luka 21:19, Ci) Atube akati kabaabo baliyumya cakusyomeka mumapenzi aali woonse aakonzya kubasikila kutegwa muluzyalo lwa Leza tukacite kweelana amajwi aakuti ‘amwiime mubone lufwutuko lwa Jehova.’

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Nzintu nzi zikkomanisya zili afwaafwi kucitika?

• Mbuti Jehova mbwaakatondezya kuti ulijisi nguzu zyakufwutula mu 1513 B.C.E.?

• Ncinzi ncomukanzide kucita kumbele?

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 22]

Lugwalo lwamwaka wa 2008 ndwakuti: ‘Amwiime mubone lufwutuko lwa Jehova.’—Kulonga 14:13.

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

“Makani aali boobo aakalembwa kalekale, nkukwiiya kwesu nkwaakalembelwa”

[Cifwanikiso icili apeeji 20]

Farao sicinguni wakabaletela mapenzi bana Egepita

[Cifwanikiso icili apeeji 21]

Bana Israyeli bakafwutulwa nobakacita zintu zyoonse nzyaakalailila Jehova

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi