Mutazumizyi Cintu Cili Coonse Kumwaandaanya A Jehova
“Amulisalile buzuba obuno ngumuyanda kubelekela.”—JOS. 24:15.
AMUSOLE KWIINGULA
Mbuti mbomukonzya kuulanga munzila yeelede mulimo wakumubili?
Mbuti mbomukonzya kutondezya kuti tamuciindizyi muzyintu zyakulikondelezya?
Kuti wamumukwasyi wacileka kubelekela Jehova, mbuti mbomukonzya kuliyumya mukuusa kwanu?
1-3. (a) Nkaambo nzi Joshua ncali cikozyanyo cibotu kulindiswe? (b) Ncinzi ncotweelede kuyeeya ciindi notusala zyakucita?
ZYINTU nzyotusala zilayandika kapati. Zilatugwasya kweendelezya buumi bwesu. Eeci cilikozyenye amuntu weenda munzila, kumane nzila zyaba zyobilo. Weelede kusala nzila njayelede kubelesya. Ulalangilwa kusala nzila iyakumusisya nkwaya muciindi cakusala nzila iyakumutola kulamfwu ankwaya.
2 Mu Bbaibbele muli zikozyanyo zinji zyabantu ibakali mubukkale bukozyenye aboobu. Mucikozyanyo, Kaini wakeelede kusala kucita cabukali naa kweendelezya bukali bwakwe. (Matl. 4:6, 7) Joshua wakeelede kusala akati kakubelekela Leza wakasimpe naa kukomba baleza bakubeja. (Jos. 24:15) Joshua wakali ambaakani yakuzumanana kumvwana a Jehova, aboobo wakasala nzila yakali kuyakumugwasya kucita boobo. Kaini taakwe naakajisi mbaakani iili boobu, aboobo wakasala nzila iyakamwaandaanya a Jehova.
3 Zimwi ziindi andiswe tweelede kusala zyintu ziyandika kapati kutegwa tuzumanane kweenda munzila iiluzi. Tweelede kuzyiba kuti kusala nkotucita kulakonzya kupa kuti Jehova alemekwe alimwi akutugwasya kumvwana anguwe naa kutwaandaanya anguwe. (Amubale Bahebulayo 3:12.) Mucibalo eeci alimwi acitobela, tulalanga-langa mbazu zili ciloba zyabuumi motuteelede kuzumizya cintu cili coonse kutwaandaanya a Jehova.
MULIMO WAKUMUBILI
4. Nkaambo nzi ncociyandika kubeleka?
4 Banakristo beelede kubeleka kutegwa balijanine ziyandika alimwi amikwasyi yabo. Bbaibbele lyaamba kuti ikuti muntu katayandi kubamba kabotu bamukwasyi wakwe, mubi kapati kwiinda muntu uunyina lusyomo. (2 Te. 3:10; 1 Ti. 5:8) Cakutadooneka, mulimo wakumubili ulayandika kapati mubuumi, pele kuti naa tiimwacenjela, ulakonzya kumwaandaanya a Jehova. Munzila nzi?
5. Ntwaambo nzi ntotweelede kuyeeya katutanazumina mulimo?
5 Ambweni muyandaula mulimo. Kuti mulimo kaukataazya kujana mucisi nkomukkala, mulakonzya kusunkwa kuzumina kufwumbwa mulimo wakusaanguna ngomwapegwa. Mbuti kuti mulimo ooyo kauteendelani anjiisyo zyamu Bbaibbele? Mbuti kuti mulimo ooyo kaunyonganya milimo ya Bunakristo naa kumwaandaanya amukwasyi? Sena mweelede kuuzumina mulimo ooyo kamuyeeya kuti kubeleka kuli kabotu nokuba kuti mulimo tauli kabotu kwiinda kubula mulimo? Kamuyeeya kuti kusala nzila iitali kabotu kulakonzya kumwaandaanya a Jehova. (Heb. 2:1) Kufwumbwa naa muyandaula mulimo naa muyanda kucinca mulimo, mbuti mbomukonzya kusala kabotu?
6, 7. (a) Ino ntwaambo nzi tobilo tukonzya kupa muntu kuzumina mulimo? (b) Nimbaakani nzi iikonzya kumupa kuswena kuli Jehova, alimwi nkaambo nzi?
6 Mbubwenya mbucaambwa kale, mweelede kuyeeya nkomuya. Amulibuzye kuti, ‘Ino ndiyanda kuti mulimo undigwasye kucita nzi?’ Ikuti makanze aanu ngakuti mulimo umugwasye kujana nzyomuyandika alimwi azyamukwasyi wanu kutegwa muzumanane kubelekela Jehova—Jehova uyakumulongezya. (Mt. 6:33) Jehova ulizyi mbwakonzya kumugwasya kuti mulimo wamana cakutayeeyelwa naa ciindi makwebo aacisi naateendi kabotu. (Is. 59:1) Bbaibbele lyaamba kuti: “Ulizyi ikuvwuna bantu bamubelekela cakulyaaba kuzwa kumasukusyo.”—2 Pe. 2:9.
7 Kulubazu lumwi, mbuti kuti makanze aanu ngakuyanda buyo kuvwuba? Ambweni inga mwazwidilila. Nokuba boobo, kuli ntenda kubelekela buyo kuti muvwube. (Amubale 1 Timoteyo 6:9, 10.) Kubikkila kapati maano kukuvwuba alimwi amulimo wakumubili kulakonzya kumwaandaanya a Jehova.
8, 9. Ncinzi bazyali ncobeelede kulanga-langa kujatikizya mbobaubona mulimo wakumubili? Amupandulule.
8 Kuti kamuli muzyali, amuyeeye cikozyanyo canu mbocikonzya kubajatikizya bana banu. Ncinzi ncobabona kuti ncomubikkila kapati maano—mulimo wakumubili naa cilongwe canu a Jehova? Kuti kababona kuti mpuwo alimwi alubono zijisi busena bwakusaanguna mubuumi bwanu, sena balakonzya kumutobela mukubelesya nzila mbyaabi boobo? Sena inga baleka kumulemeka mbuli muzyali? Munakristo umwi uucili mwana-mwana wakaamba kuti: “Kuzwa kaindi, bataata bali kubikkila kapati maano kumulimo wabo. Kumatalikilo, cakali kulibonya mbuli kuti bakali kubeleka canguzu nkaambo bakali kuyanda kuti mukwasyi wesu kaujisi zyoonse ziyandika. Bakali kuyanda kutulanganya kabotu. Pele mumyaka misyoonto yainda, zyintu zyacinca. Balabeleka lyoonse alimwi balaletelezya kuŋanda zyintu zidula zyakulikondelezya muciindi cazyintu ziyandika. Akaambo kaceeco, mbuli mukwasyi tuzyibidwe kuti tujisi mali kapati muciindi cakuzyibwa kuti tuli mukwasyi uukulwaizya bamwi kubelekela Jehova. Inga ndakkomana kuti bataata kababeleka canguzu kugwasya mukwasyi wesu kubelekela Jehova muciindi cakubeleka canguzu kujana mali manji.”
9 Nobazyali mutalyaandaanyi a Jehova kwiinda mukubikkila kapati maano kumulimo wakumubili. Kwiinda mucikozyanyo canu, amubatondezye bana banu kuti musyoma kuti buvwubi bwini-bwini mbotukonzya kuba ambubo mbwakumuuya kutali bwakumubili.—Mt. 5:3.
10. Nzyintu nzi mukubusi nzyeelede kulanga-langa katanasala lwiiyo naa mulimo ngwayanda kuyakucita?
10 Ikuti kamuli mukubusi uuyanda kusala mulimo ngomuyakubeleka, mbuti mbomukonzya kusala nzila mbotu? Mbubwenya mbokwabandikwa kale, mweelede kuzyiba buumi bwanu mbobuyakuba kumbele. Sena oolo lwiiyo amulimo ngomuyanda kuyakucita uyakumugwasya kucita ziyandika zya Bwami kwiinda mbomwakali kucita kaindi naa uyakumwaandaanya a Jehova? (2 Ti. 4:10) Sena mujisi mbaakani yakwiiya buumi bwabaabo ibakkomana buyo ikuti kabajisi mali? Sena muyakwiiya cikozyanyo calusyomo ca Davida iwakalemba kuti: “Ndakali mulombe, sunu ndakomena, pele nsina bona uululeme uusiidwe, nanka lunyungu lwakwe lukumbila insima”? (Int. 37:25) Mutalubi kuti, nzila imwi iyakumutantamuna kuli Jehova, mpoonya imbi iyakumusololela kubuumi bubotu kwiinda. (Amubale Tusimpi 10:22; Malaki 3:10.) Ino muyakusala nzila iili?a
ZYAKULIKONDELEZYA
11. Ino Bbaibbele lyaamba nzi kujatikizya zyakulikondelezya, pele ncinzi ncotweelede kuyeeya?
11 Bbaibbele talikasyi kusobana, alimwi talitondezyi kuti zyakulikondelezya zisowa buyo ciindi. Paulo wakalembela Timoteo kuti: “Kunyanyaasya mubili kugwasya buyo asyoonto.” (1 Ti. 4:8) Bbaibbele alimwi lyaamba kuti kuli “ciindi cakuseka” alimwi “aciindi cakuzyana,” alimwi likulwaizya kulyookezya. (Muk. 3:4; 4:6) Nokuba boobo, ikuti mwatabikkila maano, zyakulikondelezya zilakonzya kupa kuti mwaandaane a Jehova. Mubuti? Bubi buliko bujatikizya zyintu zyobilo—musyobo wazyakulikondelezya ngomusala kucita alimwi aciindi ncomubelesya.
12. Ino nzyintu nzi nzyomweelede kulanga-langa kujatikizya cakulikondelezya ncomuyanda kusala?
12 Cakusaanguna, amulange-lange musyobo. Amuzyibe kuti mulakonzya kujana zyakulikondelezya zibotu alimwi zigwasya. Cuusisya ncakuti, bunji bwazyakulikondelezya iziliko munyika zikulwaizya micito njatayandi Leza, micito mbuli nkondo, mizimo, alimwi akutalilemeka mukoonana. Aboobo, mweelede kuulanga-langa musyobo wazyakulikondelezya ngomuyanda kusala. Ino uyakumujatikizya buti? Sena umukulwaizya kuba amuuya wakuyandisya nkondo, wakuzundana, naa wakuyandisya cisi? (Tus. 3:31) Sena umumanina mali? Sena ulakonzya kubafwumpuzya bamwi? (Lom. 14:21) Ino cakulikondelezya canu cimupa kuyanzana abantu bali buti? (Tus. 13:20) Sena cimupa kuyanda kucita zyintu zitaluzi?—Jak. 1:14, 15.
13, 14. Ncinzi ncomweelede kulanga-langa kujatikizya ciindi ncomweelede kubelesya mukulikondelezya?
13 Amuyeeye alimwi kujatikizya ciindi ncomusowa mukulikondelezya. Amulibuzye kuti, ‘Sena ndibelesya ciindi cilamfwu mukulikondelezya cakuti tandijisi ciindi cinji kucita zyintu zyakumuuya?’ Ikuti kamusowa ciindi cinji kulikondelezya, tamukakkomani mbuli mbomuyanda. Masimpe ngakuti, aabo babikka kulikondelezya mubusena bweelede, balakkomana kapati. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti basaanguna kucita “zyintu ziyandika kapati,” aboobo tabalipi mulandu ciindi nobalikondelezya.—Amubale Bafilipi 1:10, 11.
14 Nokuba kuti kusowa ciindi cilamfwu inga caboneka mbuli kuti cili kabotu, pele kubweza nzila eeyo kulakonzya kumwaandaanya a Jehova. Mucizyi Kim uujisi myaka iili 20 yakuzyalwa cakamucitikila eeci. Waamba kuti: “Ndakali kujanika kumapobwe woonse. Lyoonse kumamanino aansondo ndakali kujanika kumapobwe muli Bwasanu, mu Mujibelo alimwi amu Nsondo. Pele lino ndibona kuti kuli zyintu zinji ziyandika kapati zyakucita. Mucikozyanyo, mbuli painiya, ndilabuka 06:00 mafwumofwumo kulibambila kuya mumuunda, aboobo tandikonzyi kunoolikondelezya kusikila kuma 01:00 naa 02:00 mafwumofwumo. Ndilizyi kuti kulikondelezya koonse takulubide pe, pele kulakonzya kunyonganya kapati. Mbubwenya mbuli zyintu zimwi, kulikondelezya kweelede kubikkwa mubusena bweelede.”
15. Mbuti bazyali mbobakonzya kugwasya bana babo kukkomana akulikondelezya kukatalusya?
15 Bazyali balijisi mukuli wakujana nzyobayandika alimwi azyabana babo kumubili, kumuuya alimwi amumizeezo. Eeco cilabikkilizya akujana ciindi cakukatalukwa. Kuti kamuli bazyali, tamweelede kubona kulikondelezya koonse kuti nkubi. Kulubazu lumwi, mweelede kukazya kulikondelezya kutali kabotu. (1 Ko. 5:6) Kwiinda mukulibambila kabotu, mulakonzya kujanina mukwasyi wanu zyakulikondelezya izikatalusya ncobeni.b Munzila eeyo, nywebo abana banu muyakucikonzya kusala nzila iiyakumugwasya kuswena kuli Jehova.
MUMUKWASYI
16, 17. Ino mbukkale nzi buusisya ibwakatazya bazyali banji, alimwi tuzyi buti kuti Jehova ulamvwisya mbocibacisa mumoyo?
16 Cilongwe ciliko akati kamuzyali amwana nciyumu kapati cakuti Jehova wakabelesya cilongwe eeco kutondezya luyando lwakwe kubantu bakwe. (Is. 49:15) Cili buyo kabotu kuusa ikuti umwi wamumukwasyi waleka kubelekela Jehova. Naakagwisyigwa mumbungano mwanaakwe musimbi, mucizyi umwi wakaamba kuti: “Ndakausa kapati. Ndakalibuzya kuti, ‘Nkaambo nzi ncaamusiya Jehova?’ Ndakalipa mulandu, alimwi akulitongooka.”
17 Jehova ulamvwisya mbocimucisa mumoyo. ‘Wakausa’ ciindi bantu bamukwasyi wakwe bakusaanguna anyika nobakazanga, mpoonya alimwi aciindi bantu banji ibakali kupona Zambangulwe kalitanacitika nobakazanga. (Matl. 6:5, 6) Aabo ibatana kucitikilwa cintu cili boobu, balakonzya kukatazyigwa kumvwisya mbocicisa ikuti muntu wamumukwasyi waleka kubelekela Jehova. Nokuba boobo, inga tiicaba cabusongo kuti andinywe mwaleka kubelekela Jehova akaambo kakuti muntu umwi wamumukwasyi walyaandaanya a Jehova. Aboobo, ino mbuti mbomukonzya kuliyumya ikuti wamumukwasyi waleka kubelekela Jehova?
18. Nkaambo nzi bazyali ncobateelede kulipa mulandu kuti mwana wacileka kubelekela Jehova?
18 Mutalipi mulandu pe. Jehova wapa coolwe kumuntu aumwi kuti alisalile, wamumukwasyi umwi aumwi uulyaabide akubbapatizyigwa weelede “kunyamuna mukuli wakwe uumugeme. (Gal. 6:5) Jehova upa sizibi mulandu akaambo kazyintu nzyaalisalila kucita kutali ndinywe pe. (Ezk. 18:20) Mutapi bantu bambi mulandu. Amulemeke nzila Jehova njabelesya kupa lulayo kubantu bakwe. Amulwane Diabolosi—kutali baalu ibabweza ntaamu kuti bakwabilile mbungano.—1 Pe. 5:8, 9.
19, 20. (a) Ncinzi bazyali bajisi bana bagwisyidwe mumbungano ncobakonzya kucita kutegwa baliyumye mukuusa kwabo? (b) Mbulangizi nzi bazyali bali boobo mbobajisi?
19 Kulubazu lumwi, ikuti mwasala kutongooka Jehova muyakulyaandaanya anguwe. Mubwini, ooyo wamumukwasyi wanu ncayandika nkubona makanze aanu aakusumpula Jehova muzyintu zyoonse—kubikkilizya abulongwe buli mumukwasyi. Aboobo, kutegwa muliyumye mubukkale buli boobo, amuzumanane kuyumya cilongwe canu a Jehova. Mutalipambukanyi pe kubakwesu abacizyi Banakristo basyomeka. (Tus. 18:1) Amumwaambile mbomulimvwa Jehova mumupailo. (Int. 62:7, 8) Mutataliki kulangaula twaambo twakulitamizya kutegwa kamuyanzana awamumukwasyi iwakagwisyigwa mumbungano, mucikozyanyo, kwiinda mukutuminana tugwalo a Intaneti aafooni. (1 Ko. 5:11) Kamuujisi kucita milimo yakumuuya. (1 Ko. 15:58) Imucizyi iwaambwa kale wakaamba kuti: “Ndilizyi kuti ndeelede kujata bubi mumulimo wa Jehova akuzumanana kuyuma kumuuya kutegwa mwanaangu aakupiluka kuli Jehova, ndikacikonzye kumugwasya.”
20 Bbaibbele lyaamba kuti luyando “lulalangila zyintu zyoonse.” (1 Ko. 13:4, 7) Tacilubide kuba abulangizi bwakuti muyandwa wanu uyakupiluka. Mwaka amwaka, basizibi banji baleempwa akupiluka kumbunga ya Jehova. Jehova tabijilwi akaambo kakweempwa kwabo. Muciindi caboobo, “ulafwamba kujatila.”—Int. 86:5.
AMUSALE CAMAANO
21, 22. Makanze nzi ngomujisi kujatikizya kubelesya nguzu zyanu zyakulisalila?
21 Jehova wakalenga bantu bakwe kabajisi nguzu zyakulisalila. (Amubale Deuteronomo 30:19, 20.) Pele kuli mukuli uuliko akaambo kalwaanguluko oolo. Munakristo umwi aumwi weelede kulibuzya kuti: ‘Ino ndili munzila iili? Sena ndazumizya mulimo, zyakulikondelezya naa cilongwe camumukwasyi kuti zindaandaanye a Jehova?’
22 Luyando ndwajisi Jehova kubantu bakwe taluzungaani. Nzila ilikke iikonzya kutupa kwaandaana a Jehova nciindi notusala kutola nzila iitali kabotu. (Lom. 8:38, 39) Pele eeco taceelede kucitika. Mutazumizyi cintu cili coonse kumwaandaanya a Jehova. Mucibalo citobela tuyoolanga-langa mbazu zyone zimbi momukonzya kutondezya makanze aayo.
[Bupanduluzi buyungizidwe]
a Kutegwa mujane makani manji aamba zyakusala mulimo, amubone cibalo 38 mubbuku lya Questions Young People Ask—Answers That Work, Volyumu 2.
b Kutegwa mujane nzila zimbi, amubone Sinsimuka! ya Cingisi yamu November 2011 mapeeji 17-19.
[Cifwanikiso icili apeeji 14]
Kulikondelezya kuluzi alimwi ikucitwa bweelede kulakatalusya
[Cifwanikiso icili apeeji 16]
Tacilubide kuba abulangizi bwakuti muyandwa wanu uyakupiluka kuli Jehova