LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w19 July map. 20-32
  • Mbotukonzya Kubasika Amoyo Bantu Batakombi

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Mbotukonzya Kubasika Amoyo Bantu Batakombi
  • Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2019
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • AMUBABONE MUNZILA YEELEDE BANTU
  • AMUBASIKE AMOYO BANTU
  • MBOMUKONZYA KUKAMBAUKILA BANTU BAKU ASIA
  • Amubagwasye Bantu Batakombi Kumuzyiba Mulengi Wabo
    Buumi Amulimo Wesu wa Bunakriskusikila—Kabbuku Kamuswaangano—2023
  • Amuubone Munzila Yeelede Mulimo Wakukambauka
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2021
  • Mbomunga Mwaingula Majwi Aanga Atyompya Mibandi
    Mboitalikwa Akuzumananwa Mibandi ya Bbaibbele
  • Nobakubusi, Amuyumye Lusyomo Lwanu
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2016
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2019
w19 July map. 20-32

CIBALO CAKWIIYA 30

Mbotukonzya Kubasika Amoyo Bantu Batakombi

“Ndaba zintu zyoonse kubantu bamisyobo yoonse kutegwa ziyume zitete ndibafwutule bamwi.”—1KOR. 9:22.

LWIIMBO 82 “Aumunike Mumuni Wanu”

IZILI MUCIBALOa

1. Mumyaka yaino-ino, nkucinca kuli buti kwacitika muzisi zimwi?

KWAMYAKA minji, bantu banji munyika bakalijisi cikombelo nkobakali kuzulilwa. Pele mumyaka yaino-ino kwaba kucinca kupati. Bantu banji balyaamba kuti tabali bakombi. Mane buya, muzisi zimwi bantu banji baamba kuti tabajisi cikombelo nkobazulilwa.b—Mt. 24:12.

2. Ntwaambo nzi itupa kuti bantu banji kabatakombi?

2 Nkaambo nzi bantu banji ncobalyaamba kuti tabali bakombi?c Nkaambo kakuti bamwi balanyonganizyigwa azyakulikondelezya naa amapenzi ngobajisi. (Lk. 8:14) Bamwi bakaleka kusyoma kuti Leza nkwali. Mpoonya bamwi balasyoma muli Leza, pele bayeeya kuti bukombi tabucigwasyi, tabuciyandiki, tabweendelani asayaansi alimwi ambobazibona zintu bantu. Ambweni balamvwa kubalongwe babo, bamayi naa basimubweza twaambo kabaamba kuti buumi bwakatalika kwiinda mukusanduka, pele kanji-kanji tabamvwi twaambo tulimvwisya itweelede kubapa kusyoma muli Leza. Bamwi balacimwa akaambo kabasololi bazikombelo ibayandisya kapati mali alimwi anguzu zyabweendelezi. Mumasena amwi, kuli milawo yamfwulumende iikasya milimo imwi yabukombi.

3. Ino cibalo eeci cijisi makanze nzi?

3 Jesu wakatulailila kugwasya “bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya.” (Mt. 28:19) Ino inga twabagwasya buti bantu batakombi kuti baiye kumuyanda Leza alimwi akuba basikwiiya ba Kristo? Tweelede kuzyiba kuti muntu mbwautambula mulumbe wesu, ciyeeme ambwaakakomezyegwa. Mucikozyanyo, bantu ibakakomenena kuzisi zyaku Europe tabakonzyi kuutambula mulumbe wesu mbuli mbobakonzya kuutambula bantu ibakakomenena kuzisi zyaku Asia. Nkaambo nzi ncocili boobu? Ku Europe, ibanji balijisi luzyibo luli mbolubede kujatikizya Bbaibbele alimwi balizyi kuti Leza ngowakalenga zintu zyoonse. Pele ku Asia, ibunji bwabantu bajisi buyo luzyibo lusyoonto naa ambweni tabajisi buya aluzyibo luli loonse kujatikizya Bbaibbele alimwi bamwi tabasyomi kuti kuli Mulengi. Makanze aacibalo eeci ngakutugwasya kubona mbotukonzya kubasika amoyo aabo boonse mbotujana mumulimo wabukambausi, tacikwe makani ankobazwa naa nzyobasyoma.

AMUBABONE MUNZILA YEELEDE BANTU

4. Nkaambo nzi ncotweelede kuzibona munzila yeelede zintu?

4 Amuzibone munzila yeelede zintu. Mwaka amwaka, kuli bantu ibatali bakombi ibaba Bakamboni ba Jehova. Bunji bwabo bakali kupona kweelana azyeelelo zyakulilemeka zisumpukide alimwi bakali kucimwa akaambo kakuupaupa ameso kwabukombi. Bamwi tiibakali kupona kweelana azyeelelo zyakulilemeka zisumpukide alimwi bunji bwabo bakajisi zilengwa zibyaabi nzyobakeelede kuleka. Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, tulaalusyomo lwakuti tuyoobajana aabo ‘ibalibambilide kutambula buumi butamani.’—Mil. 13:48; 1Tim. 2:3, 4.

Mukwesu wakambaukila muntu ngobabeleka limwi kucibbadela, mpoonya muntu ooyo waakulanga-langa aawebbusaiti yesu ya jw.org

Amucince-cince nzila nzyomubelesya ciindi nomukambaukila bantu ibatalisyomi Bbaibbele (Amubone muncali 5-6)d

5. Ncinzi kanji-kanji icipa kuti bantu bautambule kabotu mulumbe wesu?

5 Amube aluzyalo alimwi abupampu. Kanji-kanji, bantu balautambula kabotu mulumbe wesu kutali akaambo kazintu nzyotwaamba, pele akaambo kanzila mbotuwaamba. Balakkomana ciindi notubatondezya luzyalo, bupampu alimwi akubabikkila maano. Tatubasinikizyi kuswiilila nzyotwaamba. Muciindi caboobo, tulasoleka kumvwisya twaambo tujatikizya mbobabubona bukombi. Mucikozyanyo, bamwi tabayandi kubandika makani aabukombi amuntu ngobatazyi. Bamwi balimvwa kuti tacili kabotu kubuzya muntu kwaamba mbwayeeya kujatikizya Leza. Mpoonya bamwi balafwa nsoni kubonwa abamwi ciindi nobabala Bbaibbele, kwaambisya kuti kababala aumwi wa Bakamboni ba Jehova. Kufwumbwa mbocibede, tulasoleka kubikkila maano kujatikizya mbobalimvwa.—2Tim. 2:24, bupanduluzi buyungizyidwe.

6. Mbuti mwaapostolo Paulo mbwaakatondezya kuti wakali kucinca-cinca mibandi? Ino inga twamwiiya buti?

6 Ncinzi ncotukonzya kucita ikuti muntu umwi kalibonya kutakkomana ciindi notubelesya mabala mbuli aakuti “Bbaibbele,” “kulenga,” “Leza,” naa lyakuti “bukombi”? Tulakonzya kwiiya mwaapostolo Paulo alimwi akucinca nzila mbotweelede kwaambaula ambabo. Ciindi Paulo naakali kwaambaula aba Juda, wakali kubelesya Magwalo. Nokuba boobo, ciindi naakali kwaambaula abasyaabusongo bana Giriki ku Areopagi, kunyina naakaamba kuti wakali kuzubulula kuzwa mu Magwalo. (Mil. 17:2, 3, 22-31) Mbuti mbotukonzya kutobela cikozyanyo ca Paulo? Kuti mwajana muntu uutalisyomi Bbaibbele, inga cabota kutabelesya bbala lyakuti “Bbaibbele” cacigaminina ciindi nomubandika anguwe. Kuyungizya waawo, kuti naa mwabona kuti muntu umwi tayandi kubonwa abamwi ciindi nomubala Bbaibbele anguwe, amumutondezye magwalo munzila njobatakonzyi kubona bamwi, mbuli kubelesya fooni naa tabbuleti.

7. Kweelana alugwalo lwa 1 Bakorinto 9:20-23, ncinzi ncotweelede kucita kutegwa twiiye cikozyanyo ca Paulo?

7 Amube Bantu Bamvwisya Alimwi Ibaswiilila. Tweelede kusolekesya kuzyiba twaambo itupa kuti bantu mbotuswaanganya kabayeeya munzila mbobayeeya. (Tus. 20:5) Amubone alimwi cikozyanyo ca Paulo. Wakakomenena akati kaba Juda. Cakutadooneka wakeelede kucinca ciindi naakali kukambaukila Bamasi, ibantu bakajisi buyo luzyibo lusyoonto naa ambweni ibatakajisi luzyibo luli loonse kujatikizya Jehova alimwi a Magwalo. Ambweni inga twayandika kuvwuntauzya naa kubuzya basikumwaya basimide mumbungano kutegwa tucikonzye kubeetelela alimwi akubamvwisya mbobayeeya ambobalimvwa bantu mucilawo cesu.—Amubale 1 Bakorinto 9:20-23.

8. Ninzila nzi imwi njotukonzya kubelesya kutalisya mubandi wamu Bbaibbele?

8 Makanze eesu ngakujana bantu ‘beelela.’ (Mt. 10:11) Kutegwa tucite oobo, tweelede kubapa ciindi cakwaamba mbobayeeya alimwi akuswiililisya ciindi nobaambaula. Mukwesu umwi ku England ulababuzya bantu kwaamba mbobayeeya kujatikizya mbobakonzya kuba alukkomano mulukwatano, mbobakonzya kukomezya bana naa mbobakonzya kuliyumya ciindi nobeendelezyegwa cakutalulama. Amana kumvwa mbobayeeya, ulababuzya kuti, “Ino muyeeya buti kujatikizya lulayo oolu ilwakalembwa myaka iitandila ku 2,000 yainda?” Mpoonya kakunyina kwaamba bbala lyakuti “Bbaibbele,” ulabatondezya magwalo ngaakasalila limwi kwiinda mukubelesya fooni.

AMUBASIKE AMOYO BANTU

9. Mbuti mbotukonzya kugwasya bantu aabo ibatayandi kubandika makani aajatikizya Leza?

9 Tulakonzya kubasika amoyo bantu aabo ibatayandi kubandika makani aajatikizya Leza kwiinda mukubandika cintu cimwi icibakkomanisya. Mucikozyanyo, bantu banji balagambwa kujatikizya mbozipangidwe zintu zimwi. Aboobo tulakonzya kwaamba kuti: “Kweelede kuti mulizyi kuti ciindi basayaansi nobapanga zintu zipya, kanji-kanji balacita oobo kwiinda mukubona zintu izipangidwe kale. Mucikozyanyo, aabo ibapanga mamaikkulofooni balaiya mbwaapangidwe matwi, mpoonya aabo ibapanga makkamela balaiya mbwaapangidwe meso. Ncinzi ciboola mumizeezo yanu ciindi nomuyeeya kujatikizya mbozipangidwe zintu? Sena muyeeya kuti zyakalitalikila buya, kuli wakazipanga, naa ambweni kuli cintu cimwi icakacitika kutegwa zibeko?” Twamana kumvwa mbobayeeya, tulakonzya kwaamba kuti: “Ciindi basyaazibwene nobaiya mbwaapangidwe matwi alimwi ameso, inga twalibuzya kuti ino baiya kuli ni? Ncaakalemba sikweema wakaindi umwi cakandikkomanisya kapati. Wakalemba kuti: ‘Ooyo wakapanga kutwi, sena takonzyi kumvwa? Ooyo wakalenga liso, sena takonzyi kubona? . . . Ngonguwe uuyiisya bantu kuba aluzyibo!’ Basayaansi bamwi balaazumina majwi aaya.” (Int. 94:9, 10) Mpoonya tulakonzya kubatondezya cibalo cimwi muzibalo zitobelene izili a jw.org® acibeela cakuti “Nzyobaamba Bamwi Kujatikizya Mbobwakatalika Buumi.” (Amubone aalembedwe kuti NJIISYO ZYAMU BBAIBBELE > SAYAANSI ALIMWI A BBAIBBELE.) Naa ambweni tulakonzya kubapa broshuwa yakuti Was Life Created? naa yakuti The Origin of Life—Five Questions Worth Asking.

10. Mbuti mbotukonzya kutalisya mubandi kumuntu uutayandi kubandika makani aajatikizya Leza?

10 Bantu banji balombozya kuba abuumi bubotu kumbele. Pele ibanji baliyoowede kuti nyika iyoonyonyoonwa naa taikeeleli kukkalwa. Mulangizi weendeenda umwi kucisi ca Norway wakaamba kuti bantu ibatayandi kubandika makani aajatikizya Leza, kanji-kanji balayanda kubandika makani aajatikizya zintu zicitika munyika. Amana kubaanzya bantu, inga waamba kuti: “Ino muyeeya buti kujatikizya bulangizi mbotujisi bwabuumi bubotu kumbele? Sena bulangizi bwesu bubotu buyoozuzikizyigwa abasimapolitikisi, basayaansi naa muntu uumbi buyo?” Amana kumvwa mbobayeeya, ulabala naa kuzubulula lugwalo lumwi ilutondezya bulangizi bubotu bwakumbele. Ibamwi balakkomana kapati acisyomezyo camu Bbaibbele cakuti nyika inooliko kukabe kutamani, akuti bantu baluleme bayookkala aalinjiyo lyoonse mane kukabe kutamani.—Int. 37:29; Muk. 1:4.

11. Nkaambo nzi ncotweelede kusoleka kubelesya nzila ziindene-indene kutalisya mibandi? Kweelana alugwalo lwa Baroma 1:14-16, mbuti mbotukonzya kwiiya cikozyanyo ca Paulo?

11 Tweelede kubelesya nzila ziindene-indene kubandika abantu mbotujana mumulimo wesu. Nkaambo nzi ncotweelede kucita boobo? Akaambo kakuti bantu baliindene. Cintu ncakkomanina umwi inga katacikkomanini uumbi. Bamwi balayanda kubandika makani aajatikizya Leza naa aamu Bbaibbele, pele bamwi inga bayanda kusaanguna kubandika kujatikizya zintu zimwi. Kufwumbwa mbobubede bukkale, tweelede kucibelesya coolwe cakubandika abantu bamisyobo yoonse. (Amubale Baroma 1:14-16.) Nokuba boobo, tweelede kuyeeya kuti Jehova ngonguwe uupa kuti kasimpe kakomene mumyoyo yabaabo ibayanda bululami.—1Kor. 3:6, 7.

MBOMUKONZYA KUKAMBAUKILA BANTU BAKU ASIA

Kamboni wa Jehova ukambauka mulumbe wamu Bbaibbele uugwasya kumukaintu uuzwa kucisi icitali ca Bunakristo

Basikumwaya ba Bwami banji balababikkila maano bantu ibazwa muzisi izitali zya Bunakristo. Balabayiisya busongo bwamu Bbaibbele ibugwasya (Amubone muncali 12-13)

12. Ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa tubakambaukile bantu ibazwa kuzisi zyaku Asia ibatazyi cili coonse kujatikizya Mulengi?

12 Munyika yoonse, basikumwaya banji balaswaangana abantu bazwa kuzisi zyaku Asia, kubikkilizya abamwi ibazwa mumasena mwalo mfwulumende mozikasya milimo imwi yabukombi. Muzisi izili mbozibede ku Asia, bantu banji kunyina ncobazyi kujatikizya Mulengi. Nokuba boobo, bamwi balayanda kumuzyiba Leza alimwi balazumina ciiyo ca Bbaibbele mpoonya-mpoonya, pele bamwi kumatalikilo inga balawaya-waya kwiiya. Mbuti mbotukonzya kubagwasya bantu aaba? Basikumwaya bamwi basimide bazwidilila kutalisya mibandi kwiinda mukubandika makani aamwi buyo, mukubabikkila maano bantu alimwi kuti kacikonzyeka, balabaambila kujatikizya njiisyo zyamu Bbaibbele mbozyabagwasya balo kucinca bukkale bwabo.

13. Ino ncinzi cikonzya kubakwelelezya bantu kukwiiya Bbaibbele? (Amubone cifwanikiso icili aacivwumbyo.)

13 Bantu banji basaanguna kukwelelezyegwa abusongo bugwasya ibujanika mu Bbaibbele. (Muk. 7:12) Mudolopo lya New York, mucizyi umwi uuswaya bantu ibaambaula mwaambo waci Chinese-Mandarin wakati: “Ndilasoleka kubabikkila maano bantu alimwi akumvwa mbobayeeya. Ikuti naa ndabona kuti bakasika caino-ino kuzwa kucisi cimbi, ndilababuzya kuti: ‘Sena mwabuzyibila lino buumi bwamucisi cino? Sena mwakajana kale mulimo? Sena bantu bamucisi cino bamulanganya kabotu?’” Zimwi ziindi eeci cilamugwasya kutalisya mubandi wamu Bbaibbele. Ikuti kacikonzyeka, mucizyi ooyu ulayungizya kuti: “Ino muyeeya kuti ncinzi ciyandika kapati kutegwa katumvwana abantu? Amuleke ndimutondezye ncokaamba kasimpi kamwi kamu Bbaibbele. Kaamba kuti: ‘Kutalisya nkondo kuli mbuli kujalwida maanzi manji; kubwesyanya kakutanatalika, kozwa buyo aawo.’ Sena muyeeya kuti lulayo oolu lulakonzya kutugwasya kutegwa katumvwana abantu?” (Tus. 17:14) Mibandi iili boobu ilakonzya kutugwasya kuzyiba bantu ibayanda kwiiya zinji.

14. Ino mukwesu umwi waku Asia ubagwasya buti bantu ibaamba kuti tabasyomi muli Leza?

14 Ino mbuti kujatikizya baabo ibatwaambila kuti tabasyomi muli Leza? Mukwesu umwi uucibwene kukambaukila bantu ibatakombi ku Asia wakaamba kuti: “Kanji-kanji, kuno ikuti muntu waamba kuti, ‘Tandisyomi muli Leza,’ inga upandulula kuti tabasyomi baleza mbobakomba bantu banji mucilawo eeco. Aboobo ziindi zinji ndilazuminizya kuti baleza banji mbakulipangila buya alimwi mbakubeja. Bunji bwaziindi ndilabala lugwalo lwa Jeremiya 16:20 ilwaamba kuti: ‘Sena muntu ulakonzya kulipangila baleza kakuli tabali baleza beni-beni?’ Mpoonya ndilabuzya kuti: ‘Mbuti mbotukonzya kuzyiba Leza wakasimpe alimwi awakulipangila?’ Ndilamvwa mbobayeeya, mpoonya ndilabala lugwalo lwa Isaya 41:23 ilwaamba kuti: ‘Amutwaambile zintu iziyoocitika kumbele, kutegwa tuzyibe kuti nywebo muli baleza ncobeni.’ Ndamana ndilabaambila cikozyanyo icitondezya Jehova mbwaakasinsima kujatikizya zyakumbele.”

15. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo camukwesu waku East Asia?

15 Mukwesu umwi waku East Asia ubelesya nzila eeyi iitobela ciindi nacita nyendo zyakupilukila. Wakaamba kuti: “Ndilabatondezya zikozyanyo zyabusongo bwamu Bbaibbele, businsimi bwamu Bbaibbele ibwakazuzikizyigwa kale alimwi amilawo yeendelezya bubumbo. Mpoonya ndilabaambila zyoonse eezyi mbozitondezya kuti kuli Mulengi musongo alimwi uupona. Ciindi muntu naazumina kuti kweelede kuti Leza nkwali, ndilatalika kumutondezya ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya Jehova.”

16. Kweelana alugwalo lwa Bahebrayo 11:6, nkaambo nzi basikwiiya ncobeelede kuba alusyomo muli Leza alimwi akulisyoma Bbaibbele? Mbuti mbotukonzya kubagwasya kuba alusyomo?

16 Ciindi notusololela ziiyo zya Bbaibbele kubantu ibakakomenena mumukwasyi mobatakali kukomba, lyoonse tweelede kubagwasya kuyumya lusyomo lwabo lwakuti Leza nkwali. (Amubale Bahebrayo 11:6.) Kuyungizya waawo, tweelede kubagwasya kulisyoma Bbaibbele. Kucita boobo inga kwayandika kuti katutwiinduluka twaambo tumwi ziindi zinji. Lyoonse notwiiya ambabo, ambweni inga kwayandika kubandika bumboni ibutondezya kuti Bbaibbele ndi Jwi lya Leza. Eeci cilabikkilizya akubapandulwida mubufwaafwi kujatikizya businsimi bwamu Bbaibbele ibwakazuzikizyigwa kale, mboliluzi Bbaibbele nolyaamba makani aakaindi alimwi aasayaansi, naa mbolitugwasya Bbaibbele mubukkale bwesu bwabuzuba abuzuba.

17. Ino luyando ndotubatondezya bantu inga lwabajatikizya buti?

17 Tulabagwasya bantu kuba basikwiiya ba Kristo kwiinda mukutondezya luyando kulimbabo, tacikwe makani mbakombi naa pe. (1Kor. 13:1) Ciindi notubayiisya, makanze eesu ngakubatondezya kuti Leza ulabayanda alimwi uyanda kuti abalo kabamuyanda. Mwaka amwaka, bantu banji ibakajisi luyandisyo lusyoonto buyo naa aabo ibatakajisi luyandisyo luli loonse mumakani aabukombi, balabbapatizyigwa akaambo kakuti bakaiya kumuyanda Leza. Aboobo amuzibone munzila yeelede zintu alimwi akubabikkila maano bantu bamisyobo yoonse. Amubaswiilile. Amusoleke kubamvwisya. Kwiinda mucikozyanyo canu, amubayiisye kuba basikwiiya ba Kristo.

INO INGA MWAINGULA BUTI?

  • Mbuti mbotukonzya kuzumanana kuzilanga munzila yeelede zintu mumulimo wesu?

  • Mbuti mbotukonzya kubasika amoyo bantu ibatakombi?

  • Nkaambo nzi ncotweelede kubakambaukila bantu boonse?

LWIIMBO 76 Mbuti Mbomulimvwa?

a Mazuba aano, bantu batakombi bavwula kapati kwiinda kaindi. Tulakonzya kubajana bantu bali boobu mumulimo wesu. Mucibalo eeci tulabandika kujatikizya mbotukonzya kubayiisya kasimpe kamu Bbaibbele, mbotukonzya kubagwasya kulisyoma Bbaibbele alimwi akusyoma Jehova Leza.

b Kweelana abuvwuntauzi bwakacitwa, zisi zimwi eezyo zibikkilizya: Albania, Australia, Austria, Azerbaijan, Canada, China, Czech Republic, Denmark, France, Germany, Hong Kong, Ireland, Israel, Japan, Netherlands, Norway, South Korea, Spain, Sweden, Switzerland, United Kingdom alimwi a Vietnam.

c BUPANDULUZI BWAMABALA: Mucibalo eeci, ibbala lyakuti batakombi lyaamba bantu ibatajisi cikombelo nkobazulilwa naa ibatasyomi muli Leza.

d BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Mukwesu wakambaukila muntu ngobabeleka limwi kucibbadela, mpoonya muntu ooyo waakulanga-langa aawebbusaiti yesu ya jw.org.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi