LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • kr cibalo. 20 map. 209-219
  • Kukomba Jehova Kulabikkilizya Akugwasya Bamwi Kumubili

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Kukomba Jehova Kulabikkilizya Akugwasya Bamwi Kumubili
  • Bwami bwa Leza Bulalela!
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Ikaambo Mulimo Wakugwasya Bamwi Kumubili Ncouli “Mulimo Uusetekene”
  • Mulimo Wakugwasya Bamwi Kumubili Ulijisi Twaambo Tumvwika Ncoucitilwa
  • Mulimo Wakugwasya Bamwi Uletela Zilongezyo Zitamani
  • Sena Mulakonzya Kutola Lubazu?
  • Mbomukonzya Kugwasya Nokwacitika Ntenda
    Buumi Amulimo Wesu wa Bunakriskusikila—Kabbuku Kamuswaangano—2023
  • Sena Bakamboni ba Jehova Balagwasya Nokwacitika Ntenda?
    Mibuzyo Iivwula Kubuzyigwa Kujatikizya Bakamboni ba Jehova
  • Kugwasyilizya Nokwacitika Ntenda Ikwakacitwa mu 2023​—“Tulalibonena Ameso Eesu Luyando lwa Jehova”
    Zyakusanga Zyanu Mbozibelesyegwa
  • Kugwasyilizya Muntenda Zilicitikila Zyamu 2021—Kutabalekelezya Bakwesu Abacizyi
    Zyakusanga Zyanu Mbozibelesyegwa
Amubone Azimwi
Bwami bwa Leza Bulalela!
kr cibalo. 20 map. 209-219

CIBALO 20

Kukomba Jehova Kulabikkilizya Akugwasya Bamwi Kumubili

MAKANI AALI MUCIBALO

Luyando lwa Bunakristo lulalibonya ciindi nokwacitika ntenda

1, 2. (a) Mbuyumuyumu nzi mbobakajisi Banakristo mu Judaya? (b) Ino nduyando luli buti ndobakatondezyegwa Banakristo bamu Judaya?

MUUMWAKA wa 46 C.E., alimwi mu Judaya muli nzala mpati. Akaambo kakuceya kwazyakulya, myuulo yazyakulya yatanta kapati alimwi basikwiiya ba Kristo ba Juda tabakonzyi kuzyuula. Balifwide nzala kapati. Nokuba boobo, basikwiiya ba Kristo balaafwaafwi kukwabililwa a Jehova munzila njobatanabwene kuzwa kaindi. Ncinzi ciyanda kucitika?

2 Akaambo kakupenga kwa Banakristo ba Juda mu Jerusalemu alimwi amu Judaya, Banakristo ba Juda alimwi a Banakristo Bamasi mu Antiokeya, Suriya, basanga mali kutegwa bagwasye Basyominyina. Mpoonya basala bakwesu beelela bobilo akati kabo, Barnaba alimwi a Saulo, kuti batole zintu zyakumubili kubaalu bambungano ku Jerusalemu. (Amubale Milimo 11:27-30; 12:25.) Amuyeeye buyo mbobakakkomana Banakristo baku Judaya akaambo kaluyando oolu ndobakatondezya Banakristonyina baku Antiokeya!

3. (a) Ino muunzila nzi bantu ba Leza mazuba aano mobazumanana kutobela cikozyanyo ncobakasiya Banakristo baku Antiokeya? Amupe cikozyanyo. (Amubone akabbokesi kakuti “Mulimo Wesu Mupati Wakusaanguna Wakugwasya Bamwi Iwakacitwa Mumazuba Eesu.”) (b) Ino mibuzyo nzi njotutiilange-lange mucibalo eeci?

3 Makani aaya, aakacitika musyule mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., akali aakusaanguna kulembwa kujatikizya Banakristo ibakali kukkala kubusena bumwi kutuma zintu zyakumubili kutegwa bagwasye Banakristonyina ibakali kukkala kubusena bumbi. Mazuba aano, tutobela cikozyanyo ncobakatusiila bakwesu baku Antiokeya. Ciindi notwamvwa kuti bakwesu ibakkala kubusena bumwi bacitikilwa ntenda naa bali musunko, tulabagwasya.a Kutegwa tumvwisye lugwasyo lwesu lwakumubili mbolweendelana amilimo yesu iimbi yakumuuya, atulange-lange mibuzyo yotatwe iijatikizya mulimo wakugwasyilizya bamwi kumubili. Nkaambo nzi kugwasya bamwi kumubili ncotukubona kuti ncibeela cabukombi bwesu? Makanze nzi ngotujisi notubeleka mulimo ooyu wakugwasya bamwi kumubili? Ino tugwasyigwa buti amulimo ooyu wakugwasyilizya bamwi kumubili?

Ikaambo Mulimo Wakugwasya Bamwi Kumubili Ncouli “Mulimo Uusetekene”

4. Ino Paulo wakabaambila nzi bana Korinto kujatikizya mulimo wa Bunakristo?

4 Mulugwalo lwakwe lwabili ndwaakalembela bana Korinto, Paulo wakapandulula kuti mulimo uusetekene ngobajisi Banakristo uli muzibeela zyobilo. Nokuba kuti lugwalo lwa Paulo lwakalembelwa Banakristo bananike, majwi aakwe alabeleka ‘akumbelele zimbi’ mazuba aano. (Joh. 10:16) Cibeela cimwi camulimo wesu cijatikizya “mulimo wakuyanzanya,” nkokuti, mulimo wesu wakukambauka akuyiisya. (2 Ko. 5:18-20; 1 Ti. 2:3-6) Cibeela cimwi cijatikizya mulimo ngotubelekela basyomima. Paulo wakawaamba cacigaminina kuti “mulimo wakugwasya.” (2 Ko. 8:4) Kujatikizya majwi aakuti “mulimo wakuyanzanya” alimwi aakuti “mulimo wakugwasya,” mumasena oonse obilo ibbala lyakuti “mulimo” lisandululwa kuzwa kubbala lya Chigiriki lyakuti di·a·ko·niʹa. Nkaambo nzi ncotweelede kukabikkila maano kaambo aaka?

5. Nkaambo nzi ncotweelede kukabikkila maano kaambo nkaakaamba Paulo kakuti mulimo wakugwasya bamwi mulimo uusetekene?

5 Kwiinda mukubelesya bbala lyomwe lyamu Chigiriki kwaamba milimo yoonse yobilo, Paulo wakatondezya kuti mulimo wakugwasya ulikozyenye amisyobo iimbi yamilimo iyakali kubelekwa a Banakristo mumbungano. Kumatalikilo wakaamba kuti: “Kuli milimo yiindene-indene, pele kuli buyo Mwami omwe; alimwi kuli nzila zyakubeleka ziindene-indene, . . . Pele milimo yoonse eeyi ilacitwa amuuya omwe nguwenya ooyu.” (1 Ko. 12:4-6, 11) Paulo wakatondezya kuti milimo yambungano iisiyene-siyene ileendelana a “mulimo uusetekene.”b (Lom. 12:1, 6-8) Nkakaambo kaako wakalimvwa kuti cakali kuyandika kulinguwe kwaaba ciindi cakwe kuti ‘akutaukile basalali’!—Lom. 15:25, 26.

6. (a) Kweelana ambwaakapandulula Paulo, nkaambo nzi mulimo wakugwasya bamwi ncouli cibeela cabukombi bwesu? (b) Amupandulule mulimo wesu wakugwasya bamwi ibacitikilwa ntenda mboweendelezyegwa nyika yoonse. (Amubone kabbokesi kakuti “Ciindi Nokwacitika Ntenda!” peeji 214)

6 Paulo wakagwasya bana Korinto kubona ikaambo mulimo wakugwasya bamwi ncowakali cibeela camulimo wabo uusetekene alimwi acibeela cabukombi bwabo kuli Jehova. Amubone ncaakali kupandulula: Banakristo ibagwasya bamwi balacita oobo nkaambo ‘balalibombya kumakani mabotu aamba Kilisito.’ (2 Ko. 9:13) Aboobo, kwiinda mukukulwaizyigwa aluyandisisyo lwabo lwakubelesya njiisyo zya Kristo, Banakristo balabagwasya basyominyina. Paulo wakaamba kuti milimo mibotu njobabelekela Banakristonyina ‘nduzyalo lwa Leza lulibedelede.’ (2 Ko. 9:14; 1 Pe. 4:10) Aboobo, kujatikizya kugwasya bakwesu babulide, kwalo ikubikkilizya amulimo wakugwasyilizya kumubili, Ngazi Yamulindizi yamu Chingisi ya December 1, 1975, yakaamba kuti: “Tatweelede kudooneka kuti Jehova Leza alimwi a Mwanaakwe Jesu Kristo balaubikkila kapati maano mulimo uuli boobu.” Inzya, mulimo wakugwasyilizya bamwi kumubili ncibeela iciyandika kapati camulimo uusetekene.—Lom. 12:1, 7; 2 Ko. 8:7; Heb. 13:16.

Mulimo Wakugwasya Bamwi Kumubili Ulijisi Twaambo Tumvwika Ncoucitilwa

7, 8. Ino nkaambo nzi kakusaanguna ncoucitilwa mulimo wesu wakugwasya bamwi nokwacitika ntenda? Amupandulule.

7 Ino mulimo wesu wakugwasyilizya bamwi kumubili ujisi twaambo nzi ncoucitilwa? Paulo wakaingula mubuzyo ooyu mulugwalo lwakwe lwabili ndwaakalembela bana Korinto. (Amubale 2 Bakolinto 9:11-15.) Mutupango ootu, Paulo wakakankaizya twaambo totatwe ncoucitilwa, ituzuzikizyigwa kwiinda mukutola lubazu ‘mumulimo ooyu wakugwasya bantu,’ nkokuti mulimo wakugwasyilizya bamwi kumubili. Atutulange-lange twaambo ootu kamwi akamwi.

8 Kaambo kakusaanguna, mulimo wesu wakugwasya bamwi kumubili ulemeka Jehova. Amubone kuti mutupango tosanwe tutazubuludwe Paulo wakainduluka-induluka kugwasya Banakristonyina kuti babikkile maano kuli Jehova Leza. Mwaapostolo wakabayeezya kujatikizya ‘bantu bamulumba Leza’ alimwi ‘abantu banji bamulumba Leza.’ (Kapango 11 a 12) Wakaamba mbuli mulimo wakugwasyilizya bamwi kumubili mbougwasya Banakristo ‘kulemeka Leza’ alimwi akutembaula ‘luzyalo lwa Leza lulibedelede.’ (Kapango 13 a 14) Paulo wakamanizya makani aakwe aajatikizya mulimo wakugwasyilizya bamwi kumubili kwiinda mukwaamba kuti: “Aalumbwe Leza.”—Kapango 15; 1 Pe. 4:11.

9. Ino mulimo wakugwasya bamwi inga wabacinca buti mbobayeeya bantu? Amupe cikozyanyo.

9 Mbubwenya mbuli Paulo, babelesi ba Leza mazuba ano babona mulimo wakugwasyilizya bamwi kumubili kuba coolwe cakulemeka Jehova alimwi akusumpula njiisyo zyakwe. (1 Ko. 10:31; Tit. 2:10) Masimpe ngakuti, mulimo wakugwasyilizya bamwi kumubili kanji-kanji ulagwasya kapati kugwisya mizeezo iilubide njobajisi bantu bamwi kujatikizya Jehova a Bakamboni bakwe. Mucikozyanyo, Mukaintu umwi uukkala mubusena imwakacitika ntenda akaambo kaguwo pati wakabikkide cikwankwani amulyango wakwe icakalembedwe kuti, “Tandiyandi Kuswaigwa a Bakamboni ba Jehova.” Mpoonya bumwi buzuba wakabona babelesi ibakali kubeleka mulimo wakugwasyilizya bamwi kuyakulula ŋanda yakanyonyooka mutala aamugwagwa kuzwa aŋanda yakwe. Kwamazuba aali mbwaabede, wakali kubona babelesi ibakakkomene kababeleka, mpoonya wakaunka nkobakabede kutegwa azyibe naa bakali bani. Naakazyiba kuti babelesi aaba ibakali kugwasya bamwi bakali Bakamboni ba Jehova, wakagambwa kapati akwaamba kuti: “Ndakali kumuyeeyela kuba bantu batali kabotu.” Ino ncinzi cakacitika? Wakacigwisya cikwankwani amulyango wakwe.

10, 11. (a) Nzikozyanyo nzi izitondezya kuti tuzuzikizya kaambo kabili ncoucitilwa mulimo wesu wakugwasya bamwi? (b) Nibroshuwa nzi iigwasya babelesi ibabeleka mulimo wakugwasya bamwi nokwacitika ntenda? (Amubone kabbokesi kakuti “Cibelesyo Acimbi Icigwasya Babelesi Ibagwasya Nokwacitika Ntenda.”)

10 Kaambo kabili, ‘tupa zyintu zinji nzyobayandika’ basyomima. (2 Ko. 9:12a) Tulayandisisya kubapa nzyobayandika akugwasyilizya kucesya mapenzi aabakwesu abacizyi. Ino nkaambo nzi? Nkaambo zizyo zyambungano ya Bunakristo zipanga ‘mubili omwe,’ alimwi “ikuti naa cizyo cimwi capenga, zizyonyina zyoonse zipengela antoomwe ancico.” (1 Ko. 12:20, 26) Aboobo, luyando lwabunyina alweetelelo zikulwaizya bakwesu abacizyi banji mazuba aano kufwambaana kuleka milimo yabo kutegwa balibambile, akuunka kumasena ikwacitika ntenda kutegwa bakagwasye basyominyina. (Jak. 2:15, 16) Mucikozyanyo, muzuzumo wamulwizi uutegwa tsunami nowakamana kucitika mucisi ca Japan mu 2011, ofesi yamutabi yamucisi ca United States yakatuma magwalo ku makkomiti aakuyaka aacooko mucisi ca United States, ikulomba naa “bakwesu basyoonto beelela” inga bajanika kutegwa bakagwasye kuyakulula Maanda aa Bwami ku Japan. Ino bakacita buti? Nokwakainda buyo nsondo zili mbozibede, babelesi basikulisungula ibatandila ku 600 bakalilembya kuyakugwasyilizya—alimwi bakalibbadalela ndeke kuunka ku Japan! Ofesi yamutabi yamu United States yakaamba kuti: “Kulyaaba kwabakwesu kwatugambya kapati.” Ciindi mukwesu waku Japan naakabuzya icakapa mukwesu iwakazwa kucisi cimbi kuti azikugwasyilizye, wakaambilwa kuti: “Bakwesu baku Japan ncizyo ‘camubili wesu.’ Mapenzi aabo andiswe mapenzi eesu.” Akaambo kakuba a luyando lwakulyaaba, babelesi basikulisungula bakulwaizyigwa nokuba kubikka maumi aabo muntenda kutegwa bagwasye basyominyina.c—1 Joh. 3:16.

Kamboni wa Jehova mucizyi ubambila Banakristonyina ziyandika kubusena ikwacitika ntenda ku Switzerland mu 1946

Switzerland, 1946

MULIMO WESU MUPATI WAKUSAANGUNA WAKUGWASYA BAMWI IWAKACITWA MUMAZUBA EESU

Mu September 1945, nokwakainda buyo myezi misyoonto kuzwa ciindi Nkondo Yabili Yanyika Yoonse noyakamana mu Europe, Mukwesu Knorr wakaambilizya matalikilo aamulimo mupati wakutuma ‘zintu zyakumubili zyakugwasya bakwesu bakabulide mu central Europe.’

Nokwakainda buyo nsondo zisyoonto kwaambilizya ooko nokwakapegwa, Bakamboni mu Canada, mu United States, alimwi amuzisi zimbi bakatalika kulibambila kutuma zisani azyakulya izyakasangwa. Kuzwa mu January 1946 kuya kumbele, zintu zyakatumwa kubakwesu ku Austria, Belgium, Bulgaria, China, Czechoslovakia, Denmark, England, Finland, France, Germany, Greece, Hungary, Italy, Netherlands, Norway, Philippines, Poland, alimwi aku Romania.

Pulogilamu eeyi yakugwasya bamwi tiiyakacitwa buyo ciindi comwe pe. Zintu zyakupa bakwesu ibakali kuyandika lugwasyo zyakazumanana kutumwa kwamyaka yobilo acisela! Mukati kaciindi eeci bakwesu abacizyi ibainda ku 85,000 bakatuma zintu izyakali kulema makilogilamu aazyakulya aainda ku 300,000, makilogilamu aabalilwa ku 450,000 aazisani, alimwi amabbusu aainda ku 124,000 kutegwa bakwesu abacizyi ibakali kukkala mumasena imwakali nkondo bagwasyigwe. Kuzikusika mu August 1948, mulimo ooyu mupati wakugwasya bakwesu ibakali kuyandika lugwasyo wakamana. “Mu 1949 Ngazi Yamulindizi yakati: “Eeci ncobeni cali citondezyo caluyando kuli umwi amweenzyinyina.” Toonse tulizyi kuti bakwesu bakacita oobu kutegwa Mwami alemekwe, kabayeeyede kuti lugwasyo oolu lwakumubili luyoogwasya bamwi kuzumanana mubukombi bwabo bwakasimpe; aboobo bakacibona kuba coolwe cipati kubelekela Banakristonyina munzila eeyi.” Mulimo ooyu wakugwasya bamwi ibakali kuyandika lugwasyo wakapa kuti Jehova atembaulwe, wakagwasya basyomima, alimwi wakayumya luyando lwabakwesu nyika yoonse.

11 Bantu ibatali Bakamboni abalo balalumba kujatikizya mulimo wesu wakugwasyilizya bamwi ciindi nokwacitika ntenda. Mucikozyanyo, noyakamana kucitika ntenda mucooko ca Arkansas, mucisi ca U.S.A., mu 2013, muteende umwi wakaamba kujatikizya basikugwasyilizya Bakamboni mbobakagwasyilizya cakufwambaana, wakati: “Mbunga ya Bakamboni ba Jehova ibikkide bubambe bubotu kapati bwabasikugwasyilizya cakufwambaana ciindi nokwacitika ntenda.” Masimpe, kweelana ambwaakaamba mwaapostolo Paulo, ‘tupa zyintu zinji’ kubakwesu ibabulide.

12-14. (a) Nkaambo nzi ncociyandika kapati kuzuzikizya kaambo katatu ncoucitilwa mulimo wesu wakugwasya bamwi nokwacitika ntenda? (b) Majwi nzi aatondezya mbociyandika kuzumanana amilimo yakumuuya?

12 Kaambo katatu, tugwasya ibali mumapenzi kuti batalike alimwi kucita zintu zyakumuuya. Nkaambo nzi eeci ncociyandika kapati? Paulo wakaamba kuti akaambo kakuti batambula lugwasyo, aabo ‘bantu banji bayoolumba Leza.’ (2 Ko. 9:12b) Taakwe nzila iimbi iinda kubota kwiinda yeeyi yakuti bantu bali mumapenzi balumbe Jehova akaambo kakutalika alimwi kucita zintu zyakumuuya cakufwambaana. (Flp. 1:10) Mu 1945, Ngazi Yamulindizi yamu Chingisi yakaamba kuti: “Paulo wakazumizya . . . kuti kusangwe zintu nkaambo eeci cakali kugwasya . . . Banakristo ibakabulide kujana zintu zyakumubili nzyobakabulide kutegwa bakonzye kutola lubazu canguzu mumulimo wa Jehova wakukambauka.” Aaya acili ngamakanze eesu amazuba aano. Kwiinda mukutalika alimwi kubeleka mulimo wakukambauka, bakwesu balaliyumya alimwi balabayumya basimukobonyina.—Amubale 2 Bakolinto 1:3, 4.

13 Amubone nzyobakaamba bamwi babaabo ibakagwasyigwa aciindi nobakali kuyandika lugwasyo luliboobo, ibakatalika alimwi kutola lubazu mumulimo wakukambauka, alimwi ibakayumizyigwa kwiinda mukucita boobo. Mukwesu umwi wakati: “Mukwasyi wesu wakalongezyegwa akaambo kakutalika kukambauka. Kukambauka kwakatugwasya kuti twaalube mapenzi eesu kwaciindi cisyoonto ciindi notwakali kusola kuumbulizya bamwi.” Mucizyi umwi wakati: “Kubikkila maano milimo yakumuuya kwakapa kuti ndilube ntenda yakandicitikila. Kwakapa kuti ndiliibe.” Mucizyi umbi alimwi wakati: Nokuba kuti tiindakali kukonzya kuzicinca zintu zinji, mulimo wakukambauka wakapa kuti mukwasyi wangu kauzilanga kabotu zintu. Kubandika abamwi kujatikizya bulangizi bwesu bwanyika mpya kwakayumya lusyomo lwesu lwakuti zintu zyoonse ziyooba zipya.”

14 Kujanika kumiswaangano ncintu cimwi cakumuuya basyomima ncobeelede kutalika alimwi kucita cakufwambaana kweelana ambocikonzyeka. Amubone cakacitikila mucizyi Kiyoko, uujisi myaka yakuzyalwa iitandila ku 60. Ciindi muzuzumo uutegwa tsunami nowakapa kuti asweekelwe zintu zyoonse nzyaakajisi kunze buyo aazisani amabbusu ngaakasamide, taakwe naakazyi mbwaakali kukonzya kupona. Mpoonya mwaalu wakabatamba kuti kabacitila miswaangano ya Bunakristo mumootokala wakwe. Ba Kiyoko bakati: “Mwaalu amukaintu wakwe alimwi amucizyi uumbi andime twakakkala mumootokala. Muswaangano wakacitwa munzila iitakatazyi, cakali mbuli maleele, ndakaile kuluba kuti ndakacitikilwa ntenda. Ndakalimvwa kuba aluumuno lwamumizeezo. Muswaangano uulya wakandigwasya kubona kuti kuyanzana kwa Bunakristo kulagwasya ncobeni.” Kujatikizya kujanika kwakwe kumiswaangano iyakacitwa noyakainda ntenda, mucizyi uumbi wakaamba kuti: “Miswaangano yandigwasya kuliyumya!”—Lom. 1:11, 12; 12:12.

Mulimo Wakugwasya Bamwi Uletela Zilongezyo Zitamani

15, 16. (a) Nimpindu nzi njobakali kukonzya kujana Banakristo baku Korinto akumasena aambi buyo kwiinda mukugwasya bamwi nokwacitika ntenda?(b) Ino tugwasyigwa buti mazuba aano andiswe kwiinda mumulimo wakugwasya bamwi nokwacitika ntenda?

15 Mumubandi wakwe uujatikizya mulimo wakugwasya bamwi, Paulo alimwi wakapandulwida bana Korinto bubotu mbobakali kuyoojana balo a Banakristo bamwi kwiinda mukutola lubazu mumulimo ooyu. Wakaamba kuti: “Nobamupailila mipailo yakukombelezya balamuyeeya [Banakristo ba Juda mu Jerusalemu ibakatambula lugwasyo] kapati akaambo kaluzyalo lwa Leza lulibedelede luli alindinywe.” (2 Ko. 9:14) Inzya, bwaabi bwabana Korinto bwakapa kuti Banakristo ba Juda bapailile Banakristonyina mu Korinto, kubikkilizya a Bamasi, alimwi bwakali kuyooyumya luyando lwabo kuli mbabo.

16 Kubelesya majwi aa Paulo aajatikizya mpindu zijanika akaambo kamulimo wakupa lugwasyo mazuba aano, Ngazi Yamulindizi yamu Chingisi ya December 1, 1945, yakati: “Ciindi bantu ba Leza ibakkala kubusena bumwi nobapa Banakristonyina ibakkala kubusena bumbi zintu nzyobayandika, eeci cilabakamantanya!” Oobu mbombubo mbobalimvwa babelesi ibabeleka mulimo wakugwasya bamwi mazuba aano. Mwaalu umwi iwakabeleka mulimo wakugwasya bamwi ciindi maanzi naakapaya, wakati: “Kubeleka mulimo wakugwasya bamwi kwakandipa kuti ndilimvwe kuba acilongwe ciyumu abakwesu kwiinda kaindi.” Mucizyi umwi iwakalumba akaambo kakugwasyigwa wakati: “Bunyina bwesu ncecintu ciyandika kapati ncotujisi kunze lya Paradaiso aanyika.”—Amubale Tusimpi 17:17.

17. (a) Ino majwi aajanika mulugwalo lwa Isaya 41:13 abeleka buti kumulimo wakugwasya bamwi nokwacitika ntenda? (b) Amwaambe zikozyanyo zimwi izitondezya kuti mulimo wakugwasya bamwi nokwacitika ntenda ulemeka Jehova alimwi uyumya bunyina bwesu. (Amubone akabbokesi kakuti “Babelesi Ibalisungula Nyika Yoonse Bagwasya Ciindi Nokwacitika Ntenda.”)

17 Ciindi babelesi ibabeleka mulimo wakugwasyilizya nobasika kubusena ikwacitikila ntenda, munzila iilibedelede ibakwesu ibali mumapenzi balalibonena kuzuzikizyigwa kwacisyomezyo ca Leza cakuti: “Mebo nde Jehova njookujata kujanza lyalulyo . . . Utayoowi, ndime sikugwasya wako.” (Is. 41:13) Naakafwutuka ntenda, mucizyi umwi wakati: “Nondakabona zintu mbozyakanyonyooka ndakalimvwa kubula bulangizi, pele Jehova wakandigwasyilizya. Lugwasyo ndondakatambula kuzwa kubakwesu talwaambiki.” Ntenda noyakamana kucitika akunyonyoona zintu mubusena mobakali kukkala, baalu bobilo bakalemba kwiiminina mbungano mobakali kuzulilwa kuti: “Muzuzumo wakatuletela mapenzi mapati, pele twakagwasyigwa a Jehova kwiinda mubakwesu. Twakali kubala buyo kujatikizya mulimo wakugwasya bamwi, pele lino twalibonena kaucitika.”

Ba Peter Johnson balabeleka amayake aambunga

MULIMO WAKUGWASYA BAMWI WAKACINCA BUUMI BWANGU

INO bana inga bajatikizyigwa buti nobatola lubazu mumulimo wakugwasyilizya bamwi ibayandika lugwasyo? Amubone cakacitika kuli ba Peter Johnson, ibakatola lubazu mumulimo ooyu ciindi cakusaanguna nobakajisi myaka yakuzyalwa iili 18. Bakaamba kuti: “kubona mbobakali kutondezya kulumba bakwesu alimwi alukkomano luboola akaambo kakupa cakandikulwaizya kapati. Cakapa kuti luyandisisyo lwangu lwakubelesya buumi bwangu kubelekela Leza lukomene kapati.” Mpoonya ba Peter bakatalika mulimo wabupainiya. Abalo bakabeleka ku Bbeteli mpoonya kumbele bakazikubeleka mu Kkomiti Yacooko Yamayake. Lino ba Peter baamba kuti: “Kubeleka mulimo wakugwasya bamwi ciindi cakusaanguna mu 1974 kwakacinca buumi bwangu.” Sena mucili Mwana? Sena inga mwatobela cikozyanyo caba Peter? Tamuzyi buyo mulimo wakugwasya bamwi ibacitikilwa ntenda mboukonzya kucinca buumi bwanu!

Sena Mulakonzya Kutola Lubazu?

18. Nintaamu nzi nzyomukonzya kubweza ikuti kamuyanda kutola lubazu mumulimo wakugwasya bamwi ciindi nokwacitika ntenda? (Amubone kabbokesi kakuti “Mulimo Wakugwasya Bamwi Wakacinca Buumi Bwangu.”)

18 Sena inga mwayanda kulibonena lukkomano luboola akaambo kakubeleka mulimo wakugwasya ciindi nokwacitika ntenda? Kuti kamuyanda, amuzyibe kuti babelesi ibabeleka mulimo wakugwasya ooyu kanji-kanji balasalwa kuzwa akati kabaabo ibabeleka mulimo wakuyaka Maanda aa Bwami. Aboobo, amubaambile baalu ibali mumbungano yanu kuti mulomba foomu kutegwa mulembele. Mwaalu uujisi luzyibo kapati mumulimo wakugwasya ciindi nokwacitika ntenda uyeezya kuti: “Amuunke kubusena ikwacitika ntenda lilikke buyo noyamutamba kuti muunke Kkomiti Iigwasya Nokwacitika Ntenda.” Munzila eeyi mulimo wesu wakugwasya uyakucitwa munzila yakutobela bubambe.

19. Ino muunzila nzi mpati basikugwasya nokwacitika ntenda mobatondezya kuti ncobeni tuli basikwiiya ba Kristo?

19 Masimpe, mulimo wakugwasya bamwi ibacitikilwa ntenda nenzila mbotu njotumvwida mulawo wa Kristo ‘wakuyandana.’ Kwiinda mukutondezya luyando luli boobu, tutondezya kuti tuli basikutobela Kristo beni-beni. (Joh. 13:34, 35) Eelo kaka ncilongezyo kulindiswe mazuba aano kuba ababelesi banji balisungwide ibalemeka Jehova ciindi nobagwasya baabo ibagwasyilizya Bwami bwa Leza cakusyomeka!

a Cibalo eeci cilanga-langa lugwasyo lupegwa kubasyomima nokwacitika ntenda. Nokuba boobo, ziindi zinji, mulimo wesu wakugwasya bamwi ulagwasya abantu batali Bakamboni.—Gal. 6:10.

b Paulo wakabelesya bbala lya di·aʹko·nos kupandulula “bakutausi.”—1 Ti. 3:12.

c Amubone cibalo cakuti “Aiding Our Family of Believers in Bosnia” (Kugwasya Mukwasyi Wesu Wabasyomi mu Bosnia) mu Ngazi Yamulindizi yamu Chingisi ya November 1, 1994, mapeeji 23-27.

Sena Bwami Mububona Kuba Bwancobeni?

  • Ino tuzyi buti kuti mulimo wakugwasya bamwi ciindi nokwacitika ntenda ncibeela camulimo uusetekene ngotubelekela Jehova?

  • Ino ntwaambo nzi totatwe ncotubelekela mulimo wakugwasya bamwi ciindi nokwacitika ntenda?

  • Ino mulimo wakugwasya bamwi ujisi mpindu nzi zitamani?

  • Ino mulimo wakugwasya bamwi nokwacitika ntenda weendelana buti amulawo wa Jesu uujanika mulugwalo lwa Johane 13:34?

BABELESI IBALISUNGULA NYIKA YOONSE BAGWASYA CIINDI NOKWACITIKA NTENDA

CENTRAL AFRICA ALIMWI A WEST AFRICA

Mu 1994, bantu ibabalilwa ku 800,000 naa bainda waawo mucisi ca Rwanda bakajaigwa ciindi nokwakali kujayana kwamisyobo. Nokwakamana kujayana kwamisyobo, kulwana kwakatalika amuzisi zimbi zyamu Central Africa, calo cakapa kuti munkambi zyabazangalisi mube bantu banji kapati. Kutegwa bagwasye basyominyina ibakali mumapenzi, Bakamboni ba Jehova kucisi ca Belgium, France, alimwi a Switzerland bakatuma andeke zyakusama, misamu, matente, zyakulya azintu zimwi zyakubelesya antoomwe izyakali kulema makilogilamu aabalilwa ku 300,000. Nokwakainda buyo nsondo zili mbozibede, bakwesu ibakabulide bakazitambula zintu eezyo.

Alimwi mu Africa, kabunga kabamadokota Bakamboni ibali kkumi abamanesi kuzwa kucisi ca France bali kugwasyilizya bakwesu ibali kupenga akaambo kankondo, nzala, alimwi amalwazi. Mumyaka buyo yobilo yainda, kabunga aaka kakalanganya bantu ibaciswa ibainda ku 10,000. Mulimo wabo utembaula Jehova ambunga yakwe. Nesi umwi wakaamba kuti: “Ciindi notusika mubusena bumwi kutegwa tugwasye bakwesu abacizyi, bantu balaamba cabulemu kuti, ‘Aaba Mbaakamboni ba Jehova. Baboolela kugwasya Banakristonyina.’” Naakamana kutambula lugwasyo kuzwa kuli nesi, mucizyi umwi wakati: “Ndalumba mucizyi. Ndalumba Jehova”!

Ziindi zimwi, mulimo wakugwasya bamwi inga wayandika ciindi nokwacitika ntenda mpati kapati. Mu 2012, kwakacitika ntenda yamumugwagwa mu Nigeria iyakajaya Bakamboni ibali 13, boonse ibakali kuzulilwa mumbungano yomwe nsyoonto, mpoonya bamwi ibali 54 bakalicisa kapati. Kkomiti iigwasyilizya bacitikilwa ntenda yakabikka bubambe bwakuti kube babalanganya boonse ibakali muntenda. Ciindi mulwazi umwi mucibbadela naakabona bakwesu abacizyi ibakalicisa mbobakali kubikkilwa maano abantu banji, wakatuma luwaile kuli pasita wakwe akwaamba kuti: “Taakwe naba omwe kuzwa kucikombelo cesu wakandiswaya. Amuboole kucibbadela mulibonene mbobayandana Bakamboni ba Jehova!”

Nokuba kuti bakwesu mumbungano iilya nsyoonto bakasweekelwa kapati, bakaumbulizyigwa aluyando ndobakatondezya basyominyina. Kuyungizya waawo, nobakamana kubona mbobakali kubabikkila maano bakwesu ibakali muntenda, bakwesu abacizyi ibali mbobabede mumbungano iilya bakayungizya mulimo wabo wakukambauka. Kaitanacitika ntenda, mbungano yakajisi basikumwaya ibali 35. Mumwaka buyo omwe, mweelwe wabasikumwaya wakatanta kusika ku 60.

AUSTRALIA

Mu 2013, maanzi akapaya muzibeela zimwi zyankomwe ya Queensland calo cakapa kuti Bakamboni ibali 70 babule maanda. Ba Mark aba Rhonda amwanaabo musimbi bakatija kuzwa muŋanda yabo iyakazwide maanzi mpoonya bakaakulijana munkambi. Busena oobu bwakazwide bantu. Ba Rhonda bakaamba kuti: “Bantu bakali kwiimikila buyo.” Coongo cipati candeke izyakali kukkala akunyamuka cakapa kuti busena oobu bubije kapati kukkala. Akaambo kakupengana mumizeezo, bakabuzya balumi babo kuti, “Tulacita buti?” Ba Mark bakapaila kuli Jehova kuzwa ansi aamoyo, kulomba kuti abagwasye. Ba Rhonda bakati: “Nokwakainda maminiti aali 30, kwakasika mootokala kubusena nkotwakabede, mpoonya bakwesu botatwe bakaseluka. Notwakaswaangana ambabo bakati: “Tulaunka limwi andinywe. Mulakkala kuŋanda yamukwesu.’” Ba Rhonda bakayungizya kwaamba kuti: “Cilakatazya kupandulula mbotwakalimvwa aciindi eeciya akaambo kaluyando ilutondezyegwa ambunga ya Jehova.”

Basikulisungula ibainda ku 250 bakaunka cakufwambaana kubusena nkoyakacitikila ntenda kutegwa bagwasye Banakristonyina. Mukwesu umwi ucembeede wakati: “Kabunga ka Bakamboni kakasika cakutayeeyela akubeleka canguzu kusalazya ŋanda yangu. Mebo abakaintu bangu tatukalubi mbobakatugwasya.”

BRAZIL

Mu 2008, mankandya aakakolomoka kuzwa mumalundu alimwi akupaya kwamaanzi mucooko ca Santa Catarina kwakapa kuti bantu babalilwa ku 80,000 bazwe mumaanda aabo. Muntu umwi iwakali kukkala mubusena oobo wakati: ‘Kupaya kwamaanzi ooko kwakali mbuli tsumani yamankandya, alimwi azisamu.’ Bakwesu bamwi bakali kukkala mu Ŋanda Yakucitila Miswaangano Mipati. Ba Márcio ibakali kulanganya ŋanda yakuswaanganina bakaamba kuti: “Bakatija buyo azyakusama nzyobakasamide, zyoonse zyakajisi mankandya.” Mucizyi umwi wakati: “Ŋanda yesu yakawa. Cakali kucisa kapati kubona kainyonyooka kwakaindi kaniini buyo, pele tandikalubi bakwesu abacizyi mbobakatuumbulizya. Twakatondezyegwa luyando munzila zinji! Ntenda yakatucitikila yakandiyiisya mbocili cabusongo kubikkila maano kuzintu zyakumuuya.”

Bakamboni ba Jehova babamba-bamba zintu zyakasangwa kuti zitolwe kumasena ikwakacitika ntenda ku Brazil

Ŋanda Yakucitila Miswaangano Mipati mu Santa Catarina, mu Brazil yakabelesyegwa kutambwida zintu izyakasangwa nokwakacitika ntenda mu 2009

Mankandya aakakolomoka kuzwa mumalundu akanyonyoona minzi iili munselelo aamalundu afwaafwi adolopo lya Rio de Janeiro. Kutegwa kabacikonzya kugwasya kabotu ciindi nokwacitika ntenda zili boobu izivwula kucitika, bakwesu bakapanga Kkomiti Iigwasyilizya Nokwacitika Ntenda. Ciindi noilangilwa kucitika ntenda yamankandya aakolomoka mumalundu, bakwesu ibakkala mumasena aayo baambila kkomiti. Cakufwambaana, basikulisungula balasika mumyootokala iilembedwe kuti “Bakamboni ba Jehova—Kugwasya Bantu.” Boonse ibabeleka mulimo ooyu mbantu balibambilide alimwi balizyi nzyobeelede kucita. Babelesi basama tusani itubazyibya kabotu-kabotu kuti Mbaakamboni ba Jehova. Babelekela antoomwe abakwesu ibali muma Hospital Liaison Committees kugwasya bakwesu abacizyi ibalicisa. Babelesi ibagwasyilizya nokwacitika ntenda balaletelezya zyakulya, maanzi, misamu, alimwi azyakusama. Kugwisya mankandya mumaanda mulimo mupati. Noyakainda ntenda yakacitika ino-ino yamankandya aakakolomoka, basikulisungula ibainda ku 60 bakabeleka kugwisya mankandya aakazuzya myootokala yone iinyamuna katuundu!

KULIBAMBILA NTENDA

Kabunga Keendelezya kakalailila mitabi yoonse nyika yoonse mbwiizulwa kuti ipe malailile kubaalu bamumbungano alimwi akubalangizi beendeenda kujatikizya mbobeelede kulibambila ancobeelede kucita ikuti naa kwacitika ntenda. Mucikozyanyo, nociba ciindi kaitanacitika ntenda, baalu beelede kuti kabajisi manamba aamafooni ngobabelesya basikumwaya boonse bamumbungano.

CIINDI NOKWACITIKA NTENDA!

  1. Mwaalu ulingula mukwasyi wabasikumwaya

    Baalu balabandika abasikumwaya boonse

  2. Baalu bazyibya sicuuno wakabunga kabaalu

  3. Kubandika akati kabalangizi bambungano, balangizi beendeenda alimwi abakwesu bamwi alimwi aofesi yamutabi

    Basicuuno bazyibya balangizi beendeenda alimwi abakwesu beelela ibabandika aofesi yamutabi

  4. Cakulya ameenda

    Cakulya, maanzi, busena bwakukkala, misamu, alimwi alugwasyo lwamumizeezo akumuuya lulapegwa cakufwambaana

  5. Lipooti yazintu ziyandika nokwacitika ntenda yeelede kulangwa-langwa

    Ofesi yamutabi ituma lipooti ku Kkomiti Yabeendelezi ya Kabunga Keendelezya kujatikizya bukkale oobo alimwi azintu ziyandika

  6. Kutola zintu ziyandika nokwakacitika ntenda

    Kkomitii Iigwasyilizya Nokwacitika Ntenda ilabikka bubambe alimwi ilazumanana kubagwasyilizya bakwesu abacizyi kutegwa bajane ziyandika

  7. Ndeke yuuluka

    Kkomiti Yabeendelezi ilalanga-langa ziyandika, alimwi ikuti kakuyandika, ilazumizya kutegwa basikugwasyilizya bamwi batumwe kuzwa muzisi zimbi

CIBELESYO ACIMBI ICIGWASYA BABELESI IBAGWASYA NOKWACITIKA NTENDA

Civwumbyo cakabroshuwa kakuti Jehovah’s Witnesses and Disaster Relief

MU June 2013, kabroshuwa kakuti Jehovah’s Witnesses and Disaster Relief kakamwaigwa. Kabroshuwa aaka kakabambilwa baabo ibabelekela mumaofesi aamfwulumende mucisi ca United States ibalanganya baabo ibapa lugwasyo nokwacitika ntenda. Kabroshuwa kalapandulula lugwasyo ndotwali kupa kuzwa mumyaka yamuma 1940. Alimwi kalijisi maapu iitondezya mpotusikide mukupa lugwasyo nyika yoonse. Mwaalu umwi uujatikizyidwe mukubikka bubambe bwakupa lugwasyo wakaamba kuti: “Kkomiti Iigwasyilizya Nokwacitika Ntenda ibelesya kabroshuwa aaka kutegwa kaibandika abaabo ibali mubweendelezi mumasena muvwula kucitika ntenda kakucili ciindi kaitanacitika ntenda. Ikuti beendelezi aabo bazyibila limwi mulimo wesu wakupa lugwasyo, cilaubauba kulomba kuzumizyigwa ambabo ciindi notuyanda kupa lugwasyo kubusena ooko ikwacitika ntenda.”

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi