CIBALO 15
“Ndilabumana Buvwuule Bwako”
MAKANI AALI MUCIBALO: Ncotwiiya kubupanduluzi bwabavwuule ibali kulugwalo lwa Ezekieli alimwi alwa Ciyubunuzyo
1, 2. Musyobo nzi wabuvwuule uukonzya kupa muntu kuti asesemwe kapati?
NCINTU cuusisya kubona muvwuule. Tulakonzya kweezyeezya bukkale ibwakapa kuti muntu ooyo atalike kupona buumi oobo ibusesemya. Sena wakaba muvwuule kacili mwana akaambo kakuti wakali kuumwa naa wakali kutundululwa amunamukwasyi umwi? Naa ambweni mbucete butaambiki ibwakapa kuti alinjizye mubuzike oobo? Naa sena wakali kutija mulumi silunya? Makani ausisya aali boobo alacitika kanji-kanji munyika eeyi mbyaabi. Nkakaambo kaako Jesu Kristo ncaakatondezya luzyalo kuli bamavwuule bamwi. Wakakankaizya kaambo kakuti aabo ibakeempwa akucinca bukkale bwabo bakali kukonzya kuba abulangizi bwabuumi bubotu.—Mt. 21:28-32; Lk. 7:36-50.
2 Nokuba boobo, atweezyeezye musyobo uumbi wabuvwuule wiindene kapati. Amweezyeezye mukaintu umwi iwakalisalila acaali buumi buli boobo. Buumi oobo tabuboni kusesemya pe, pele ububona kuba cintu cigwasya! Ubikkilide buyo maano kukujana mali alimwi ampuwo iiboola akaambo kabukkale bwabuvwuule oobu. Mbuti kuti mukaintu ooyu wakalijisi mulumi uuli kabotu, uusyomeka pele wakasala kumuzangila acaali kutegwa azumanane kuvwuula? Kunyina bumbi mbotukonzya kulimvwa kunze lyakusesemwa amukaintu ooyo alimwi abuumi mbwaakasala kupona. Ikulimvwa bubi ooko nkakaambo kapati kakapa kuti Jehova Leza cakwiinduluka-induluka kabelesya makani aakuvwuula kutegwa atondezye mbwalimvwa kujatikizya bukombi bwakubeja.
3. Nzibalo nzi nzyotutiilange-lange mucibalo eeci?
3 Ibbuku lya Ezekieli lilijisi zibalo zyobilo zikkomanisya mwalo buvwuule mobwiiminina kutasyomeka kupati kwabantu ba Leza mu Israyeli alimwi a Juda. (Ezk., caandaano 16 a 23) Nokuba boobo, katutana zilanga-langa zibalo eezyo, atubikkile maano kumuvwuule wacikozyanyo umwi. Buvwuule bwakwe bwakalibonya kaindi katanapona Ezekieli, kabatanapona nobaba bana Israyeli, alimwi bucizumanana amazuba aano. Muvwuule ooyu ulaambwa mubbuku lyamu Bbaibbele lyamamanino, lya Ciyubunuzyo.
“Nyina Wabamavwuule”
4, 5. Ino “Babuloni Mupati” ninzi, alimwi tuzyi buti oobo? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)
4 Mucilengaano Jesu ncaakapa mwaapostolo Johane kumamanino amwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., Johane wakamubona bwini mbwabede muvwuule ooyu. Wiitwa kuti ‘muvwuule mupati’ alimwi akuti “Babuloni Mupati, nyina wabamavwuule.” (Ciy. 17:1, 5) Kwamyaanda yamyaka, wali kubanyonganya basololi bazikombelo alimwi abasikwiiya zyamu Bbaibbele. Bali kumupandulula munzila ziindene-indene kuti wiiminina Babuloni, Roma, naa cikombelo ca Katolika. Nokuba boobo, kwamyaka minji, Bakamboni ba Jehova bali kumumvwisya bwini mbwabede ooyu ‘muvwuule mupati.’ Mbulelo bwanyika yoonse bwabukombi bwakubeja. Ino tuzyi buti oobo?
5 Muvwuule ooyu ulisinganizyidwe akaambo kakucita bwaamu ‘abami bamunyika,’ naa mbunga zyatwaambo twacisi. Aboobo walo kumugama tali mbunga zyatwaambo twacisi. Kuyungizya waawo, lugwalo lwa Ciyubunuzyo lutondezya kuti “basambazi bamunyika,” naa bweende bwamakwebo bwamunyika eeyi, balalila akaambo kakunyonyoonwa kwa Babuloni Mupati. Aboobo Babuloni Mupati takonzyi kwiiminina bweende bwamakwebo mapati. Aboobo, ino wiiminina nzi? Ulijisi milandu “yakusyoma mizimo,” yakukomba mituni, alimwi alweeno. Sena micito eeyo cakutadooneka taicitwi ambunga zyazikombelo zibyaabi zyamunyika eeyi? Alimwi amubone kuti, muvwuule ooyu waambidwe kuti ulitantide, naa ulijisi nguzu zili mbozibede mutwaambo twacisi twamunyika eeyi. Kunze lyaboobo, ulabapenzya babelesi ba Jehova Leza basyomeka. (Ciy. 17:2, 3; 18:11, 23, 24) Sena tabusi mbobwacita bukombi bwakubeja mazuba aano?
Babelo wansiku, kumbele iwakazikwiitwa kuti Babuloni, nkokwakazwa zilengwa zyoonse ziindene-indene zyabukombi bwakubeja, njiisyo alimwi ambunga (Amubone muncali 6)
6. Muunzila nzi Babuloni Mupati mbwali “nyina wabamavwuule”?
6 Pele ino nkaambo nzi Babuloni Mupati ncaitwa kuti “muvwuule imupati” alimwi akuti “nyina wabamavwuule”? Bukombi bwakubeja buli muzibeela-beela zinji. Kuli zikombelo, tukamu alimwi atubunga tutabaliki. Kuzwa ciindi mwaambo nowakanyonganizyigwa ku Babelo wansiku, naa Babuloni, njiisyo ziindene-indene zyabukombi bwakubeja zyakamwaika mumasena aakulamfwu, calo cakapa kuti kutalisyigwe bukombi bwiindene-indene. Eelo kaka cileelela kuti “Babuloni Mupati” wiitwa zina lyamunzi wa Babuloni, ooko bukombi bwakubeja bunji nkobwakatalikila! (Matl. 11:1-9) Aboobo bukombi boonse oobu bulakonzya kubonwa kuti “mbana” bambunga yomwe, nkokuti muvwuule omwe mupati. Saatani kanji-kanji ubelesya bukombi oobo koongelezya bantu kutalika kukomba mizimo, mituni, akutobela njiisyo alimwi azilengwa zimwi izitamulemeki Leza. Nkakaambo kaako bantu ba Leza ncobacenjezyegwa kujatikizya mbunga eeyo mbyaabi iili mukumwaika. Bacenjezyegwa kuti: “Amuzwe mulinguwe, nobantu bangu, ikuti kamutayandi kujatikizyigwa azibi zyakwe”!—Amubale Ciyubunuzyo 18:4, 5.
7. Nkaambo nzi ncotukumvwida kucenjezya kwakuti “amuzwe” mu Babuloni Mupati?
7 Sena mwakakumvwa kucenjezya ooku? Amuyeeye kuti, ngu Jehova mwini kumugama wakalenga bantu munzila yakuti ‘kabayandika kusololelwa a Leza.’ (Mt. 5:3) Eeci cilakonzyeka kwiinda mubukombi busalala bolikke. Babelesi ba Jehova cakuliyandila bayanda kubutantamuka bukombi bwakubeja. Pele Saatani Diabolosi ujisi makanze aayindene. Ulayanda koongelezya bantu ba Leza kutegwa bacegwe mukakole aaka. Ziindi zinji wali kuzwidilila. Kuzikusika mumazuba aa Ezekieli, bantu ba Leza bakali kujatikizyigwa mubuvwuule bwakumuuya. Atubone mbocakacitika, nkaambo cilakonzya kutuyiisya zinji kujatikizya zyeelelo zya Jehova, bululami bwakwe alimwi aluse lwakwe.
“Wakaba Muvwuule”
8-10. Nkaambo nzi ikayandika kapati kujatikizya bukombi busalala ikatugwasya kumvwisya mbwalimvwa Jehova kumakani aakutola lubazu mubukombi bwakubeja? Amupe cikozyanyo.
8 Mubbuku lya Ezekieli, Jehova wakabelesya cikozyanyo camuvwuule munzila iigaminide kapati. Ezekieli wakasololelwa amuuya kulemba zibalo zyobilo izijisi bupanduluzi bunji alimwi busalede, kujatikizya mbwabijilwa Jehova alimwi ambwalimvwa kucitilwa calweeno akaambo kakutasyomeka alimwi abukkale bubyaabi bwabantu bakwe. Nkaambo nzi ncaakabakozyanisya kubavwuule?
9 Kutegwa tubumvwisye kabotu bwiinguzi, tweelede kusaanguna kuyeeya kaambo kayandika kapati kujatikizya bukombi busalala nkotwakabandika mu Cibalo 5 cabbuku eeli. Mu Mulawo iwakapegwa bana Israyeli, Jehova wakaamba kuti: “Utabi abaleza bambi kunze lyangu [naa, “kukazya ndime,” bupanduluzi buyungizyidwe]. . . . mebo nde Jehova Leza wako, ndime Leza uuyanda kuti bantu kabakomba buyo ndime ndelikke.” (Kul. 20:3, 5) Kumbele wakakakankaizya kaambo kamasimpe nkamunya aaka munzila eeyi: “Tamweelede kukotamina baleza bambi, nkaambo Jehova ngu Leza uuyanda kuti kakombwa buyo alikke. Inzya, ngu Leza uuyanda kuti kakombwa buyo alikke.” (Kul. 34:14) Eelo kaka Jehova wakakasalazya kapati kaambo aaka! Tatukonzyi kumukomba Jehova munzila iitambulika ccita kuti katukomba buyo nguwe alikke.
10 Mucikozyanyo, atweezyeezye kujatikizya lukwatano. Mulumi amukaintu balijisi nguzu zyakuyanda kuti ooyo ngobakwetene limwi katatondezyi luyando kumuntu uumbi. Ikuti naa umwi akati kabo watalika kutondezya luyando kumuntu uumbi, mweenzinyina cakweelela ulakonzya kuba abuzuba alimwi akulimvwa kweenwa. (Amubale Bahebrayo 13:4.) Mbubwenya buyo, caboola kumakani aabukombi, Jehova cakweelela ulimvwa kweenwa ciindi bantu bakwe, ibalyaabide buyo kulinguwe, nobatalika kukomba baleza bakubeja. Kaambo aaka kakulimvwa kweenwa ulakakankaizya kapati kuli Ezekieli caandaano 16.
11. Ncinzi Jehova ncaakaamba kujatikizya Jerusalemu ambwaakatalika?
11 Caandaano 16 ca Ezekieli ncecijisi mulumbe wa Jehova mulamfwu kapati mubbuku eeli, alimwi mbumwi bwabusinsimi bwa Jehova bulamfwu kapati mu Magwalo aa Chihebrayo oonse. Jehova wakabikkila maano kumunzi wa Jerusalemu kwiiminina ba Juda batasyomeki. Ulaamba makani ausisya kujatikizya mbobakatalika alimwi ambobakamukaka. Wakali mucaala iwakanyina sikumugwasya, wakalisofweede alimwi tiiwakali kulanganizyigwa. Bazyali banguwo bakali bana Kanana ibakali bakombi bakubeja. Masimpe, Jerusalemu kwaciindi cilamfwu wakali kweendelezyegwa amusyobo wabana Kanana, bana Jebusi, kuzikusika kuciindi Davida naakaulwana munzi. Jehova wakamufwida lweetelelo mucaala ooyu, wakamusalazya akumulanganya. Mukuya kwaciindi, wakaba mbuli mukaintu wakwe. Eeci cakacitika ciindi bana Israyeli, ibakali mucizuminano cakuba aacilongwe a Jehova, calo ncobakanjilide kale cakuliyandila mumazuba aa Musa, nobakakkala mucisi eeci. (Kul. 24:7, 8) Jerusalemu naakaba munzi mupati, Jehova wakaulongezya, wakaubotya, mbubwenya mbuli mulumi uujisi lubono alimwi anguzu mbwakonzya kupa mukaintu wakwe zintu zibotu kapati.—Ezk. 16:1-14.
Solomoni wakalekela bamakaintu bakwe beenzu kuti bamuyunge kusofwaazya Jerusalemu abukombi bwamituni (Amubone muncali 12)
12. Mbuti bukombi bwakubeja mbobwakatalika mu Jerusalemu?
12 Lino amubone icakatobela. Jehova wakati: “Wakatalika kusyoma bweebesi bwako alimwi wakaba muvwuule akaambo kampuwo yako. Kakunyina akulisenda wakali kucita buvwuule amwaalumi uuli woonse iwakali kwiinda, eelyo bweebesi bwako bwakaba bwakwe.” (Ezk. 16:15) Kuciindi ncaakali kupona Solomoni, Jehova wakabalongezya kapati alimwi akubavwubya bantu bakwe cakuti Jerusalemu wakaba munzi wiinda kubota, iwakali kwiinda minzi yoonse yakuciindi eeco. (1Bam. 10:23, 27) Pele asyoonto-syoonto, kutasyomeka kwakatalika. Solomoni, iwakali kuyanda kukkomanisya bakaintu beenzu banji, wakatalika kusofwaazya Jerusalemu abukombi bwabaleza bakubeja. (1Bam. 11:1-8) Abalo bami bambi kumbele ibakakkala acuuno cakwe cabwami bakacita zintu ziinda kubija, bakasofwaazya nyika yoonse abukombi bwakubeja. Mbuti Jehova mbwaakalimvwa akaambo kamicito iili boobo yabuvwuule alimwi alweeno? Wakati: “Izintu zili boobu tazyeelede kubako nokuba kucitika naaceya.” (Ezk. 16:16) Pele bantu bakwe ibakaleya, bakabbililila buya mumicito yakutalilemeka!
Bana Israyeli bamwi bakali kutuula bana babo kuli baleza bakubeja mbuli Moleki
13. Ino bantu ba Leza mu Jerusalemu bakacita bubi nzi?
13 Amuyeeyele buyo Jehova mbocakamucisa alimwi akumusesemya ciindi naakaamba bubi bwabantu bakwe mbaakasala kuti: “Wakabweza bana bako basankwa abasimbi mbookandizyalila akubapaizya kumituni kuti ibalye—aboobo, sena micito yako yabuvwuule tiiyaindila kuvwula na? Wakajaya bana bangu, akubatuula kabali zipaizyo kwiinda mukubaumpa mumulilo.” (Ezk. 16:20, 21) Zintu zisesemya eezyo izyakacitika zitondezya mbouli mubi moyo wa Saatani. Eelo kaka uliyandide koongelezya bantu ba Jehova kutegwa batalike kucita zintu zisesemya eezyo! Pele Jehova ulabona zyoonse. Leza ulakonzya kwiimanizya noiba micito mibi kapati ya Saatani, alimwi uyoocita cabululami.—Amubale Jobu 34:24.
14. Mbaani ibakali banabokwabo a Jerusalemu mucikozyanyo ca Jehova, alimwi ino nguni iwakaindila kubija akati kabaaba botatwe?
14 Nokuba boobo, Jerusalemu wakeelede kubijilwa akaambo kabubi bwakwe. Pele wakazumanana abuvwuule bwakwe. Jehova wakaamba kuti Jerusalemu wakaindila buya kutalisenda kwiinda bamavwuule bambi akaambo kakuti walo ngonguwe iwakali kubabbadela basankwa kutegwa bavwuule anguwe! (Ezk. 16:34) Leza wakaamba kuti Jerusalemu wakali mbubwenya mbuli ‘banyina,’ nkokuti misyobo iyakali kukomba baleza bakubeja eeyo kaindi iyakali kukkala mubusena oobo. (Ezk. 16:44, 45) Kwiinda mukuzumanana kubelesya cikozyanyo cijatikizya mukwasyi, Leza wakaamba kuti imupati wa Jerusalemu wakali Samariya, ooyo iwakasaanguna kunjila mubuvwuule bwabukombi. Kuyungizya waawo, Leza wakaamba mwanookwabo wabili, Sodoma, munzi iwakabelesyegwa munzila yamaambila-mbali akaambo kakuti wakanyonyweedwe kaindi akaambo kakulisumpula alimwi akutalilemeka kutaambiki. Ncaakali kupandulula aawa Jehova ncakuti, Jerusalemu wakali mubyaabi kapati kwiinda banabokwabo, nkokuti Samariya alimwi a Sodoma buya. (Ezk. 16:46-50) Bantu ba Leza bakakuunduluzya kucenjezya kunji ikwakapegwa alimwi bakazumanana abukkale bwabo busesemya.
15. Ino Jehova wakajisi makanze nzi naakali kubeteka Jerusalemu, ino wakapa bulangizi nzi?
15 Ino ncinzi Jehova ncaakali kukonzya kucita? Wakasyomezya Jerusalemu kuti: “Ndilababunganya basyamwali bako boonse aabo mbooli kukondelezya” alimwi, “ndilakwaaba mumaanza aabo.” Balongwe babantu bakwe bakaindi ibakali bakombi bakubeja bakali kuyoomunyonyoona, bakali kuyoomusamununa bubotu bwakwe alimwi azintu zyakwe ziyandisi. Wakaamba kuti, “Balakupwaya mabwe akukujaya amapanga aabo.” Ino Jehova wakajisi makanze nzi kwiinda mukubabeteka munzila eeyi? Tanaakali aakunyonyoona bantu bakwe pe. Muciindi caboobo, akali aakuti: “Ndilabumana buvwuule bwako.” Leza wakayungizya kuti: “Bukali bwangu bulamanina aalinduwe, alimwi ndilaleka kunyema akaambo kanduwe; ndilatontozya moyo wangu alimwi ndilaleka kubijilwa.” Kweelana ambokwakabandikwa mu Cibalo 9 cabbuku eeli, makanze aa Jehova akali aakubukulusya bantu bakwe nobakazwa mubuzike. Nkaambo nzi? Wakaamba kuti: “Mebo lwangu ndilaciyeeya cizuminano ncindakapangana anduwe mumazuba aako aakubwana.” (Ezk. 16:37-42, 60) Mukwiimpana abantu bakwe, Jehova wakali kuyoosyomeka!—Amubale Ciyubunuzyo 15:4.
16, 17. (a) Nkaambo nzi ncotutacaambi kuti Ohola a Oholiba mubusinsimi baiminina Bunakristo Bwanyika? (Amubone kabbokesi kakuti “Bana Basimbi Bobilo Babunyina Ibavwuule.”) (b) Nziiyo nzi zigwasya nzyotukonzya kwiiya kucaandaano 16 alimwi a 23 cabbuku lya Ezekieli?
16 Kwiinda mumajwi aakwe aanguzu aalembedwe mucaandano 16 cabbuku lya Ezekieli, Jehova utuyiisya kaambo kapati kujatikizya zyeelelo zyakwe ziluleme, bululami bwakwe, alimwi aluzyalo lwakwe luteeli. Oobo mbocibede amucaandaano 23 cabbuku lya Ezekieli. Banakristo bakasimpe mazuba aano balaubikkila maano mulumbe wa Jehova uusalede alimwi uutaindi mumbali uujatikizya buvwuule bwabantu bakwe. Tatweelede kusola kumunyemya Jehova mbubwenya Juda alimwi a Jerusalemu mbobakacita! Aboobo tweelede kusesemwa bukombi bwamituni buli boonse. Eeci cilabikkilizya abusyaacivwulemwangu alimwi akuyandisya zintu zyakumubili, zyalo zikonzya kuba nzila yakukomba mituni. (Mt. 6:24; Kol. 3:5) Tuyanda kuzumanana kulumba akaambo kakuti Jehova caluse wabukulusya bukombi busalala mumazuba aano aamamanino, alimwi akuti kunyina nayakubulekela kuti busofwaazyigwe! Kwiinda muli Israyeli wakumuuya, wapanga “cizuminano citamani,” calo citakanyonganizyigwi akaambo kakutasyomeka naa buvwuule. (Ezk. 16:60) Aboobo atucibikkile maano coolwe ncotujisi cakuyanzana abantu ba Jehova basalala mazuba aano.
17 Ino majwi aa Jehova aajatikizya buvwuule aambidwe mubbuku lya Ezekieli atuyiisya nzi kujatikizya “muvwuule mupati,” nkokuti Babuloni Mupati? Atubone.
“Kunyina Nouyoojanwa Limbi Pe”
18, 19. Ino nkukozyanya nzi nkotubona akati kabavwuule baambidwe mubbuku lya Ezekieli alimwi amuvwuule waambidwe mubbuku lya Ciyubunuzyo?
18 Jehova tacinci pe. (Jak. 1:17) Mbwalimvwa kujatikizya bukombi bwakubeja takunacinca kuzwa kuciindi eeco camuvwuule mupati. Aboobo tacitugambyi pe ikubona kukozyanya kunji akati kalubeta lwakwe lwabavwuule ibaambidwe mubbuku lya Ezekieli alimwi akunyonyoonwa ‘kwamuvwuule mupati’ iwaambidwe mubbuku lya Ciyubunuzyo.
19 Mucikozyanyo, amubone kuti cisubulo cabavwuule baambidwe mubusinsimi bwa Ezekieli cakaboola, ikutali kuzwa kuli Jehova cacigaminina, pele kuzwa kumasi ngoonya aayo bantu ba Leza batasyomeki ngobakali kuvwuula limwi kumuuya. Mbubwenya buyo, bulelo bwanyika yoonse bwabukombi bwakubeja bwakasinganizyigwa akaambo kakuvwuula kuli boobo ‘abami bamunyika.’ Ino cisubulo cakwe ciyoozwa kuli? Tubala kuti mbunga zyamapolitikisi eezyi “ziyoomusaala akumusiya mantanda, alimwi ziyoolya nyama yamubili wakwe akumuumpa amulilo cakumaninina.” Nkaambo nzi mfwulumende zyamunyika eezyi ncoziyoocita cintu eeco cigambya? Akaambo kakuti Leza ‘uyoocibikka mumyoyo yabo kuti bazwidilizye muzeezo wakwe.’—Ciy. 17:1-3, 15-17.
20. Ncinzi citondezya kuti lubeta lwa Babuloni lunooli lwamamanino?
20 Aboobo Jehova uyoobelesya masi aamunyika eeyi kubeteka bukombi bwakubeja boonse, kubikkilizya azikombelo zinji zya Bunakristo Bwanyika. Lubeta oolu lunooli lwamamanino; kucinoonyina kulekelela, kucinoonyina ciindi cakuti bukombi bucince nzila zyambubo. Lugwalo lwa Ciyubunuzyo lwaamba kuti Babuloni “kunyina nouyoojanwa limbi pe.” (Ciy. 18:21) Bangelo ba Leza bayookkomana akaambo kakunyonyoonwa kwakwe, kabaamba kuti: “Amumutembaule Ja! Alimwi busi buzwa kukupya kwakwe bunoosuka lyoonse mane kukabe kutamani.” (Ciy. 19:3) Lubeta oolu lunooliko mane kukabe kutamani. Kunyina bukombi bwakubeja buli boonse buyoozumizyigwa kutalika akusofwaazya bukombi busalala. Lubeta lwa Babuloni lwakuumpwa mumulilo alimwi akunyonyoonwa munzila yacikozyanyo buyoosuka busi bwalo buyoozumanana mane kukabe kutamani.
Masi aayo Babuloni Mupati ngaali koongelezya alimwi akuyunga kwaciindi cilamfwu, ayoomubukila akumunyonyoona (Amubone muncali 19 a 20)
21. Kunyonyoonwa kwabukombi bwakubeja ncitondezyo camatalikilo aaciindi nzi, alimwi ino ciindi eeco ciyoomana buti?
21 Ciindi mfwulumende zyanyika eeyi zyaakubukila Babuloni Mupati, ziyoozuzikizya lubeta lwa Leza, cintu cipati kapati mukuzuzikizyigwa kwamakanze aa Jehova. Aaya anooli matalikilo aamapenzi mapati, ciindi camapenzi aatanabwenwe. (Mt. 24:21) Mapenzi aayo ayoosololela kunkondo ya Amagedoni, nkondo ya Jehova yakulwana bweende bwanyika oobu bubyaabi. (Ciy. 16:14, 16) Mbubwenya zibalo zitobela zyabbuku eeli mboziyootondezya, bbuku lya Ezekieli lijisi twaambo tunji kujatikizya mbwaayoocitika mapenzi mapati. Calino, nziiyo nzi zigwasya nzyotwiiya alimwi nzyotuyanda kubelesya kuzwa mubbuku lya Ezekieli caandaano 16 alimwi a 23?
Mfwulumende zyamunyika eeyi ziyoomubukila Babuloni Mupati ikutondezya lubeta lwa Leza (Amubone muncali 21)
22, 23. Mbuti kulanga-langa bupanduluzi bwabavwuule ibaambidwe mubbuku lya Ezekieli alimwi a Ciyubunuzyo mbokutujatikizya mubukombi bwesu ibusetekene?
22 Saatani ulayanda kubanyonganya aabo ibali mubukombi busalala. Kunyina cintu cikonzya kumukkomanisya kapati kwiinda kuba acoolwe cakutugwisya kubukombi busalala alimwi akutunjizya mubukkale ibuli mbuli bwabavwuule baambidwe mubbuku lya Ezekieli. Aboobo tweelede kuyeeya kuti Jehova tayandi kuti katukomba baleza bambi kunze lyanguwe, alimwi takuyandi kutasyomeka! (My. 25:11) Tulabikkila maano kutegwa tubutantamuke bukombi bwakubeja, nkokuti ‘kutaguma cintu cili coonse cisofweede’ mumeso aa Leza. (Is. 52:11) Mbubwenya buyo, tulazumanana kutatola lubazu mumazwanga aatwaambo twacisi alimwi amanyongwe aali akati kabantu batakamantene ibali munyika eeyi. (Joh. 15:19) Kuyandisya cisi nkwazwa muntu tukubona kuba nzila imwi yabukombi bwakubeja iisumpulwa aa Saatani, alimwi tatuyandi kujatikizyigwa mumakani aaya.
23 Kwiinda zyoonse, katuciyeeya lyoonse coolwe ncotujisi cakukomba Jehova mutempele lyakwe lyakumuuya ilisalala. Ciindi notuzumanana kubukkomanina bubambe oobu ibulongezyedwe, atube bantu bakanzide kutajatikizyigwa naaceya mubukombi bwakubeja alimwi amumicito yambubo yabuvwuule!