LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • fy cibalo. 16 map. 183-191
  • Amubelekele Buumi Butamani Amukwasyi Wanu

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Amubelekele Buumi Butamani Amukwasyi Wanu
  • Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • BUBOTU BWAKULYEENDELEZYA
  • KUBULANGA MUNZILA YEELEDE BUSILUTWE
  • ‘AMUFWAMBAANE KUSWIILILA’
  • MULIMO MUPATI WALUYANDO
  • MUKWASYI UUCITA KUYANDA KWA LEZA
  • MUKWASYI MBOUJATIKIZYA BUKKALE BWANU BWAKUMBELE
  • Amuyandaule Luumuno Lwabunaleza Mubukkale Bwamukwasyi
    Ngazi Yamulindizi 1997
  • Izintu Zyobile Izipa Kuti Lukwatano Lukkale
    Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
  • Amube Abuumi Bwabunaleza Muŋanda Yanu
    Amukombe Leza Mwini-Mwini Uuli Alikke
  • Cikwati—Ncipego Kuzwa Kuli Leza
    Mbomukonzya Kukkala Muluyando lwa Leza
Amubone Azimwi
Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
fy cibalo. 16 map. 183-191

CIBALO 16

Amubelekele Buumi Butamani Amukwasyi Wanu

1. Ino Jehova wakajisi makanze nzi kububambe bwamukwasyi?

ICIINDI Jehova naakaswaanganya ba Adamu a Eva mulukwatano, Adamu wakatondezya kukkomana kwakwe kwiinda mukweema kwa Cihebrayo ikwakusaanguna kulembwa. (Matalikilo 2:22, 23) Nokuba boobo Mulengi wakalijisi makanze ambi kunze lyakukkomanisya bana bakwe bantunsi. Wakali kuyanda kuti banabukwetene alimwi abanamikwasyi bacite kuyanda kwakwe. Mboobu mbwaakabaambila banabukwetene bakusaanguna: “Amuzyalisye, muvule, muzuzye nyika akwiibombya. Amweendelezye inswi zyamulwizi abayuni bakujulu abanyama boonse baputauka ansi.” (Matalikilo 1:28) Ma! Ooyo wakali mulimo mubotu uuletela mpindu. Ino nobakakkomana balo abana babo kuti Adamu a Eva nibakacita luyando lwa Jehova mukumumvwida kuli zyoonse!

2, 3. Mbuti mukwasyi mbounga wakkomana kapati sunu?

2 Asunu mikwasyi ilakkomana kuti yabelekela antoomwe mukucita luyando lwa Leza. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Kukomba kulagwasya muziyanza zyoonse, nkaambo kulijisi cisyomezyo casunu acaciindi ciciza.” (1 Timoteo 4:8) Imukwasyi uukomba alimwi uutobela malailile aa Jehova aamu Bbaibbele ulakkomana mubuumi “[bwa]sunu.” (Intembauzyo 1:1-3; 119:105; 2 Timoteo 3:16) Nokuba kuti ngumwi buyo uutobela njiisyo zyamu Bbaibbele, zintu zilikabotu kwiiinda nokutakwe uucita boobo.

3 Eeli bbuku lyabandika njiisyo zinji zya Bbaibbele izileta lukkomano mumukwasyi. Ambweni mwabona kuti zimwi zyaindulukwa kwaambwa mubbuku lyoonse. Ino nkaambo nzi? Nkaambo ziiminina njiisyo zibotu kapati izikonzya kugwasya boonse mubukkale bwamukwasyi bwiindene-indene. Imukwasyi uusola canguzu kutobela njiisyo ezi zya Bbaibbele ulabona kuti kukomba masimpe ‘kulijisi cisyomezyo cabuumi bwasunu.’ Atuzilange alimwi njiisyo zyone zyazeezi zipati.

BUBOTU BWAKULYEENDELEZYA

4. Nkaambo nzi kulyeendelezya ncocili cintu ciyandika kapati mulukwatano?

4 Mwami Solomoni wakati: “Mbuli munzi uumwayidwe uubula bulambo, mbwabede muntu uuteendelezyi moyo wakwe.” (Tusimpi 25:28; 29:11) ‘Kweendelezya moyo,’ kulayandika kapati kuli baabo bayanda kukkomana mumukwasyi. Kulilekela kubaa moyo wabukali, naa wabwaamu, kulaleta mapenzi aanga atola ciindi kumana—kuti kaakonzya akumana.

5. Ino muntu uutalondokede inga wakonzya buti kulyeendelezya, alimwi ulajana mpindu nzi?

5 Aino kunyina mwana wa Adamu uulondokede uukonzya kulyeendelezya bwini-bwini. (Ba-Roma 7:21, 22) Nokuba boobo kulyeendelezya mucelo wamuuya. (Ba-Galatiya 5:22, 23) Aboobo muuya wa Leza ulatugwasya kubaa ciimo cakulyeendelezya kuti naa twacipailila, twatobela lulayo lweelede lwamu Magwalo alimwi akuyanzana abantu bajisi ciimo eci, akutantamuka bantu batacijisi. (Intembauzyo 119:100, 101, 130; Tusimpi 13:20; 1 Petro 4:7) Kutola nzila iili boobo kulatugwasya ‘kucija bwaamu’ nociba ciindi notwasunkwa. (1 Ba-Korinto 6:18) Tulakaka kutola lubazu mubulwani alimwi tulatantamuka budakwi. Alimwi tulakkazika moyo ciindi nokwacitika cintu cikonzya kutunyemya naa kututyompya. Toonse—kubikkilizya abana—atwiiye kubaa mucelo oyu wamuuya.—Intembauzyo 119:1, 2.

KUBULANGA MUNZILA YEELEDE BUSILUTWE

6. (a) Ino bubambe bwa Leza bwabusilutwe buli buti? (b) Ino ncinzi ncayelede kuyeeya mwaalumi kuti busilutwe bwakwe bulete lukkomano mumukwasyi?

6 Injiisyo yabili mpati nkulemeka busilutwe. Paulo wakabwaamba bweende bwazintu buluzi ciindi naakati: “Lino ndayanda kuti mukazibe aya. Mutwe wamwaalumi umwi aumwi ngu-Kristo, awalo mutwe wamwanakazi ngumwaalumi, awalo mutwe wa-Kristo ngu-Leza.” (1 Ba-Korinto 11:3) Eci caamba kuti mwaalumi nguusololela mukwasyi, mukaintu wakwe ulagwasilizya cakusyomeka, abalo bana bamvwida bazyali babo. (Ba-Efeso 5:22-25, 28-33; 6:1-4) Nokuba boobo amuzibe kuti inzila ilikke busilutwe njobunga bwaleta kukkomana njakubweendelezya kabotu. Baalumi bakomba balizi kuti busilutwe tabweendelezegwi mulunya pe. Batobela Jesu Silutwe wabo. Nokuba kuti Jesu wakali kweelede kuti “abe simutwe wazintu zyoonse,” “ta[ka]zide kuti abelekelwe, wakeza kuti abeleke.” (Ba-Efeso 1:22; Matayo 20:28) Mbweena amwaalumi Munakristo mbwayelede kweendelezya busilutwe bwakwe, tayelede kuligwasya lwakwe alikke pe, pele weelede kugwasya mukaintu wakwe abana.—1 Ba-Korinto 13:4, 5.

7. Ninjiisyo nzi zya Magwalo izikonzya kugwasya mukaintu kuzuzikizya mulimo ngwaakapegwaa Leza mumukwasyi?

7 Awalo mukaintu uukomba tazundani amwaalumi wakwe naa kusola kumudyaaminina pe. Ulakkomana kumugwasya akubelekela antoomwe anguwe. Ibbaibbele zimwi ziindi lyaamba mukaintu kuti “ulikwetwe” kumwaalumi, kusinizya kuti mwaalumi mmutwe wakwe. (Matalikilo 20:3) Kuti naa wakwatwa, utalika kweendelezegwa aa “Mulao [wa]mulumaakwe.” (Ba-Roma 7:2) Mukaintu alimwi Bbaibbele limwiita kuti “[ngu]sikugwasya” “uumweelede” mwaalumi. (Matalikilo 2:20) Ulazuzikizya ciimo mwaalumi ncatajisi alimwi azintu nzyatakonzyi kucita, alimwi ulamupa lugwasyo luyandika. (Tusimpi 31:10-31) Ibbaibbele alimwi lyaamba kuti mukaintu “mweenzinyoko,” nkokuti muntu uubelekela antoomwe amukaakwe. (Malaki 2:14) Eezi njiisyo zya Magwalo zigwasya mwaalumi amukaintu kuteelela ciimo camweenzinyina alimwi akupana bulemu bweelede.

‘AMUFWAMBAANE KUSWIILILA’

8, 9. Amuzipandulule njiisyo zimwi izinga zyagwasya boonse mumukwasyi kuciziba kubandika kabotu.

8 Mubbuku eli kubandika kwaambwa kapati kuti kulayandika. Nkaambo nzi? Nkaambo zintu zyeenda kabotu kuti naa bantu balabandika akuswiililana kabotu. Kwaindulukwa kwaambwa kuti kubandika kujisi mbazu zyobile. Siciiya Jakobo wakacipandulula boobu: “Muntu woonse kafwambaana kuswiilila, pele atafwambaani kwaamba.”—Jemusi 1:19, Ci.

9 Acimbi cintu cipati nkuciziba kwaambaula. Kwaambaula cakubbodola alimwi akutongooka kuteelede takuli kwaambauzyanya kuli kabotu pe. (Tusimpi 15:1; 21:9; 29:11, 20) Nokuba kuti ncotwaamba cililuzi, cilakonzya kunyonganya zintu muciindi cakuzilulamika kuti naa caambwa munzila yakufubaazya, yakulisumpula, naa yakubbodola. Majwi eesu eelede kaamvwika kabotu, “[a]lweezegwe amunyo.” (Ba-Kolose 4:6) Majwi eesu eelede abe “mbuli micelo yangolida mucisuwo cansiliva.” (Tusimpi 25:11) Mikwasyi iyiiya kubandika kabotu ili munzila iitola kulukkomano.

MULIMO MUPATI WALUYANDO

10. Nduyando lwamusyobo nzi luyandika kapati mulukwatano?

10 Ibbala lyakuti “luyando” lilajanwa kanjikanji mubbuku eeli. Sena mulauyeeya musyobo waluyando waambwa? Cakutadooneka, luyando akati kamwaalumi amukaintu (mu Cigiliki eʹros) lulayandika mulukwatano, alimwi kutegwa lukwatano luzwidilile, kweelede kakuli luyando lwini-lwini alimwi acilongwe (mu Cigiliki phi·liʹa) akati kamwaalumi amukaintu. Nokuba boobo luyando luyandika kapati ndooluya lwiimininwa abbala lya Cigiliki litegwa a·gaʹpe. Olu ndoluyando ndotujisi kuli Jehova, Jesu alimwi akubeenzuma. (Matayo 22:37-39) Ndoluyando Jehova ndwajisi kubantu. (Johane 3:16) Cabota akaka ikuti tulakonzya kutondezya luyando lwamusyobo oyu kumuntu ngotukwetene limwi alimwi akubana!—1 Johane 4:19.

11. Mbuti luyando mbolugwasya mumukwasyi?

11 Mulukwatano olu luyando lusumpukide “ncecaanzyo cazintu zyoonse mubulondosi.” (Bakolose 3:14, Ci.) Lulabaanga banabukwetene antoomwe akubapa kuti bayande kucitilana zintu zibotu alimwi akucitila bana babo zintu zibotu. Nokwaba mapenzi, luyando lugwasya banamukwasyi kubelekela antoomwe. Banabukwetene mbobayabucembaalila, luyando lulabapa kuti bagwasyanye alimwi bazumanane kuyandana. “Luyandisyo . . . talulilangilili cintu. Lulakolela makani oonse akuba alusyomo lyoonse, lulijisi bulangilizi lyoonse akuba acamba kumapenzi oonse. Luyandisyo talweeli.”—1 Ba-Korinto 13:4-8.

12. Nkaambo nzi luyando ndobajisi banabukwetene kuli Leza ncolunga lwayumya lukwatano lwabo?

12 Kutegwa lukwatano lukkale talweelede buyo kuti kalujisilidi aakuyandana kwabanabukwetene, pele lweelede kubikkilizya, ikapati akuyanda Jehova. (Mukambausi 4:9-12) Nkaambo nzi? Mwaapostolo Johane wakalemba kuti: “Oku nkokuyanda Leza, kuti twabamba milazyo yakwe.” (1 Johane 5:3) Aboobo banabukwetene batayiisyi bana babo bukkale bwabunaleza akaambo buyo kakuti balabayanda kapati pele babayiisye nkaambo mmulawo ngwaakapa Jehova. (Deuteronomo 6:6, 7) Kuyandana katabi nkekaambo kalikke kabatantamuna kubwaamu, acimbi ceelede kubapa kuti bataciti bwaamu nduyando lwa Jehova walo “uyoobeteka baamu abasimalale.” (Ba-Hebrayo 13:4) Nokuba kuti umwi mulukwatano watalika kuleta mapenzi aakatazya, oyu umbi ulakonzya wazumanana kutobela njiisyo zya Bbaibbele akaambo kaluyando ndwajisi kuli Jehova. Balaacoolwe cini-cini aabo mumikwasyi yabo ibalaa luyando akati kabo ilujisilidi aaluyando lwa Jehova!

MUKWASYI UUCITA KUYANDA KWA LEZA

13. Mbuti kuzumanana kucita kuyanda kwa Leza mbokunga kwagwasya muntu amuntu kubikkila maanu kuzintu buyo zipati cini-cini?

13 Buumi bwa Munakristo mbwakucita kuyanda kwa Leza. (Intembauzyo 143:10) Oobo mbobukkale bwabukombi. Kucita kuyanda kwa Leza kugwasya mikwasyi kusungwaalila buyo zintu zipati. (Ba-Filipi 1:9, 10) Mucikozyanyo, Jesu wakacenjezya kuti: “Nkaambo ndeza kukazyanisya mwana awisi, alakwe mwana musimbi abanyina, alakwe mukamwana abanyinazyala. Nkabela basiŋanda bamuntu mwini mbibazooba basinkondonyina.” (Matayo 10:35, 36) Ikuzuzikizya ncaakaamba Jesu, bunji bwabasikumutobela bapenzegwa abanamukwasyi. Eeci cileetezya kaka! Nokuba boobo basimukowa tabeelede kutukasya kuyanda Jehova Leza a Jesu Kristo. (Matayo 10:37-39) Kuti naa umwi wazumanana nakasigwa abamukowa, basikumukasya balakonzya kucinca kuti babona bubotu buzwa mubukkale bwabukombi. (1 Ba-Korinto 7:12-16; 1 Petro 3:1, 2) Nokuba kuti eco tacicitiki, taakwe mpindu iijanwa mukuleka kubelekela Leza akaambo kakukasigwa.

14. Ino kuyanda kucita luyando lwa Leza inga kwabagwasya buti bazyali kubweza ntaamu zikonzya kugwasya bana?

14 Ikucita kuyanda kwa Leza kugwasya bazyali kusala nzila ziluzi. Mucikozyanyo, mumisyobo imwi bazyali balanga bana mbuli kuti ndubono, alimwi basyoma mubana kuti mbobayakubabamba baakucembaala. Nokuba kuti ncintu ciluzi alimwi ceelede kuti bana bapati kababamba bazyali babo bacembaala, oyu muzeezo taweelede kupa bazyali koongelezya bana babo kugama kuyeeya buyo lubono. Tacigwasyi pe kubana kuti bazyali kababalelela kuyanda lubono kwiinda zintu zyakumuuya.—1 Timoteo 6:9.

15. Ino banyina Timoteo ba Eunike mbuti mbobakaba cikozyanyo cibotu kapati camuzyali wakacita kuyanda kwa Leza?

15 Icikozyanyo cibotu nca Eunike, banyina Timoteo mweenzinyina Paulo. (2 Timoteo 1:5) Nokuba kuti ba Eunike bakakwetwe kumuntu uutasyomi, balo antoomwe abakaapanyina Timoteo ba Loisi, bakakonzya kukomezya Timoteo aluyando lwakukomba Leza. (2 Timoteo 3:14, 15) Ciindi Timoteo naakakomena-komena, ba Eunike bakamuzumizya kuti asiye munzi aunke anjile mulimo wakukambauka wa Bwami kayabusindikila Paulo mubumisyinali. (Incito 16:1-5) Ino bakakkomana kaka mwanaabo naakaba misyinali uuluulwa! Ibukkale bwakwe bwabukombi kali wakomena cakali citondezyo calwiiyo ndwaakapegwa kubwana. Aboobo ba Eunike beelede wakabakkala moyo alimwi bakakkomana nobakamvwa mpuwo yakusyomeka kwa Timoteo mumulimo, nokuba kuti ambweni bakali kumuzimba aaŋanda.—Ba-Filipi 2:19, 20.

MUKWASYI MBOUJATIKIZYA BUKKALE BWANU BWAKUMBELE

16. Ino Jesu wakatondezya ciimo nzi icakuba mwana mubotu, pele wakajisi muzeezo nzi mupati?

16 Jesu wakakomenena mumukwasyi wabukombi alimwi wakatondezya bulemu bweelede kuli banyina nociba ciindi kali mupati kale. (Luka 2:51, 52; Johane 19:26) Pele muzeezo wa Jesu mupati wakali wakuzuzikizya kuyanda kwa Leza, alimwi akujula nzila yakuti bantu bajane buumi butamani. Wakacita obo kwiinda mukwaaba buumi bwakwe bwabuntunsi ibulondokede kuti cibe cinunuzyo cabantu basizibi.—Marko 10:45; Johane 5:28, 29.

17. Mbulangizi nzi bubotu kusyomeka kwa Jesu mbukwakaleta kuli baabo bacita kuyanda kwa Leza?

17 Jesu naakafwa, Jehova wakamubusya kubuumi bwakujulu akumupa nguzu zinji, amane wakamubikka acuuno ca Bwami bwakujulu kali Mwami. (Matayo 28:18; Ba-Roma 14:9; Ciyubunuzyo 11:15) Cinunuzyo ca Jesu cakapa kuti bamwi bantunsi bakonzye kusalwa kuti bakalele anguwe mu Bwami obo. Cinunuzyo alimwi cakajula mulyango wakuti aabo bantu balulami bamwi bakakkale mubuumi bulondokede munyika iiyakubambululwa kuba paradaiso. (Ciyubunuzyo 5:9, 10; 14:1, 4; 21:3-5; 22:1-4) Coolwe cimwi cipati ncotujisi sunu ncakwaambila beenzuma makani aaya mabotu aabulemu.—Matayo 24:14.

18. Nciyeezyo nzi alimwi nkukulwaizya nzi kwapegwa kumikwasyi alimwi akumuntu omwe-omwe?

18 Mbuli mbwaakatondezya mwaapostolo Paulo, kupona buumi bwabukombi ncisyomezyo cakuti bantu balakonzya kujana zileleko ezyo mubuumi “[bwa]ciindi ciciza.” Masimpe eyi njenzila igwasya kapati yakujana lukkomano! Mutalubi kuti “nyika ilamana, azisusi zyayo, pele oyo uucita makanze aa-Taata ulakalilila kukabe kutamani.” (1 Johane 2:17) Aboobo nomuba bana naa muzyali, mulumi naa mukaintu, muntu mupati uutakwete naa utakwetwe, uujisi bana naa uutajisi, amuyume kucita kuyanda kwa Leza. Nociba ciindi nomwakatazigwa naa nomuli mumapenzi mapati, mutalubi kuti muli babelesi ba Leza uupona. Aboobo micito yanu aikkomanisye Jehova. (Tusimpi 27:11) Alimwi bukkale bwanu abumuletele lukkomano lino abuumi butamani munyika mpya iboola!

INO NJIISYO EZI ZYA BBAIBBELE INGA ZYAGWASYA . . . BUTI MUKWASYI KUJANA LUKKOMANO?

Ulakonzya kubaa ciimo cakulyeendelezya.—Ba-Galatiya 5:22, 23.

Mulumi amukaintu ibalanga busilutwe munzila yeelede bayandaula buyo nzila zyakugwasya mukwasyi wabo.—Ba-Efeso 5:22-25, 28-33; 6:4.

Kubandika kulabikkilizya akuteelela.—Jakobo 1:19.

Kuyanda Jehova kulakonzya kuyumya lukwatano.—1 Johane 5:3.

Kucita kuyanda kwa Leza ngamakanze mapati kumukwasyi.—Intembauzyo 143:10; 1 Timoteo 4:8.

CIPEGO CAKUTAKWATA NAA KUTAKWATWA

Tabali boonse bakwata naa kukwatwa. Alimwi tabali boonse bakwetene ibasala kubaa bana. Jesu taakakwete pe alimwi wakaamba kuti kutakwatwa naa kutakwata ncipego kuti kwasalwa “nkaambo ka-Bwami bwakujulu.” (Matayo 19:11, 12) Mwaapostolo Paulo awalo wakasala kutakwata. Wakaamba kuti kukwata akutakwatwa ‘nzipego’ zyoonse. (1 Ba-Korinto 7:7, 8, 25-28) Aboobo nokuba kuti bbuku eli lyabandika buyo makani aajatikizya lukwatano alimwi akukomezya bana, tatweelede kuluba zileleko zilangilwa abulumbu bujanwa mukutakwata naa kutakwatwa, naa kutabaa bana kuli baabo bakwetene.

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi