CIIYO 32
Zyaambwa Cakutadooneka
IKUTI muntu katadooneki nakanana, bantu balabona kuti masimpe ulazisyoma nzyaamba. Kutadooneka kuli boobu kwakalibonya mumulimo wamwaapostolo Paulo. Kuli baabo bakazyikuba basyomi mu wakabalembela kuti: “Makani Mabotu ngotwakamuletela taali majwi buyo pe. Pele twakaakambauka . . . cakutadonaika mumoyo.” (1 Bate. 1:5) Kutadooneka kuli boobo kwakalibonya mumbazu zyobilo, mbwaakali kukanana ambwaakali kupona. Andiswe tweelede kutondezya kuti tatudooneki munzila mbotwaamba kasimpe kamu Bbaibbele.
Kwaamba cakutadooneka tacaambi kuba sicinguni, uutayandi kuswiilila beenzyinyina. Pele muntu uutadooneki naamba zintu zijanika mu Jwi lya Leza, ulacita oobo munzila iitondezya kuti ulazisyoma.—Heb. 11:1.
Nokuyandika Kukanana Cakutadooneka. Cilayandika kukanana cakutadooneka nomuli mumulimo wamumuunda. Kanji-kanji bantu balabikkila maano mbomukanana kubikkilizya amulumbe ngomujisi. Balabona mbuli mbomulimvwa ncobeni kuzintu nzyomwaamba. Kutadooneka kwanu kulakonzya kubakulwaizya kapati ikwiinda majwi luzutu, kuti mulijisi makani aayandika kapati ngomuyanda kubaambila.
Cilayandika alimwi kutadooneka nomwaambila baswiilizi basyominyoko. Mwaapostolo Petro wakalemba lugwalo lwakwe lutaanzi lwakasololelwa amuuya kutegwa ‘ayumye-yumye akupa bumboni bwakuti oolu ndoluse lwa Leza.’ Mulugwalo oolu wakabakulwaizya ibanyina kati: “Amwiime nji.” (1 Pet. 5:12) Naakali kulembela mbungano yamu Roma, imwaapostolo Paulo wakaamba zintu cakutadooneka kwalo kwakabagwasya kapati. Wakalemba kuti: “Ndisinizye kuti taakwe cintu, niluba lufu nibuba buumi, nibaba baangelo nibaba basibwami nibaba basinguzu, naaba makani aasunu naaba makani aaciza, niziba zintu zyakujulu niziba zyakunsi, niziba zilenge zimwi zyoonse, taakwe cintu niciba cimwi cikonzya kutwaandaanya kuluyando lwa-Leza lwamuli-Kristo Jesu Mwami wesu.” (Rom. 8:38, 39) Paulo awalo wakalemba munzila iikulwaizya kujatikizya mbociyandika kukambaukila bamwi, alimwi ibunkutwe bwakwe mumulimo ooyo bwakapa bumboni bwakuti masimpe wakalisinizyide kuti ulayandika kapati. (Inc. 20:18-21; Rom. 10:9, 13-15) Kusinizya ooku kweelede kulibonya kubaalu Banakristo mazuba aano nobayiisya kuzwa mu Jwi lya Leza.
Lyaciiyo alimwi aziindi zimwi, ibazyali beelede kukanana cakutadooneka nobabandika makani aakumuuya abana babo. Eeci caamba kuti ibazyali beelede kuyanda Leza anzila zyakwe camoyo woonse. Mpoonya balakonzya kwaamba cakutadooneka nobabandika abana babo ‘nkaambo mulomo waamba zili mumoyo.’ (Lk. 6:45; Dt. 6:5-7) Ikuba alusinizyo luli boobu kuyoobakulwaizya ibazyali kupa citondezyo cibotu ‘calusyomo lwini-lwini.’—2 Tim. 1:5.
Cilayandika kapati kukanana cakutadooneka nomusunkwa mulusyomo. Mbomwiiya limwi kucikolo, ibaiyi antela mbomubeleka limwi kumilimo balakonzya kuyanda kuzyiba cimupa kutatola lubazu muziyanza zimwi zyakusekelela. Ibwiinguzi bwaambwa cakutadooneka bulakonzya kugwasya muntu ooyo kulemeka nzyomusyoma mu Bbaibbele. Ino mbuti ikuti umwi muntu wamoongelezya kucita cintu cimwi cibyaabi—bumpelenge, ikubelesya misamu iikola naa bwaamu? Ncibotu kumwaambila cakusalazya kuti ziyume zitete taku nomutiicite cintu camusyobo ooyo akuti taku nomutiicince maano nobamukombelezya buti. Eeci caamba kuti mweelede kwaamba cakutadooneka nomukaka kucita ncomwaambilwa. Naakakaka kukombelezya kwamukaintu wa Potifara kuti aone anguwe, Josefa cakusinizya wakati: “Ino nkaambo nzi nceticite cintu cibi cili boobu, akubisizya Leza?” Naakamujata amubili, Josefa wakapuzyuka akutijila anze.—Matalikilo 39:9, 12.
Mbokutondezyegwa Kutadooneka. Imabala ngomubelesya inga agwasya kapati kutondezya kuti tamudooneki. Bunji bwaziindi Jesu wakali kutalika twaambo tuyandika kapati amabala aakuti: “Ncobeni ndakwaambila kasimpe.” (Joh. 3:3, 5, 11; 5:19, 24, 25) Kutadooneka kwa Paulo kwakalibonya naakabelesya mabala aakuti, “ndisinizye,” “Ndiyeeyede cakutadooneka mu-Mwami Jesu,” aakuti “ncobeni ndasinizya, nsibeji pe.” (Rom. 8:38; 14:14; 1 Tim. 2:7) Kujatikizya kuzuzikizyigwa kwajwi lyakwe, Jehova zimwi ziindi wakali kubakulwaizya amuuya wakwe ibasinsimi bakwe kwaamba munzila iisinizyide amabala aakuti, “ncobeni cilaza.” (Hab. 2:3) Nomwaamba zyabusinsimi oobu, mulakonzya kubelesya mabala aakozyenye ayaaya. Ikuti mwasyoma muli Jehova ikutali kulisyoma, akuti kamukanana cabulemu kubantu, imabala aasinizya nzyomwaamba ayoopa bumboni bwakuti ncobeni mulijisi lusyomo luyumu.
Kutadooneka kulakonzya kutondezyegwa kwiinda mbomuzyaamba zintu ambolimvwika jwi lyanu. Mbomulibonya kubusyu, kutambaika akunyanyaasya mubili ambomulibonya mubili oonse kulatondezya oobo, nokuba kuti eezyi zilakonzya kwiindana kumuntu amuntu. Nokuba kuti muli ansoni naa kuti jwi lyanu ndibombe, ikuti kamusinizyide kuti nzyomwaamba nzyamasimpe akuti bamwi bayandika kuti bazimvwe, kusinizya kwanu kuyoolibonya.
Aboobo, kufwumbwa majwi ngotwaamba aatondezya kutadooneka, ayelede kuba aamasimpe. Ikuti bantu babona kuti tatusinizyide akuti nzyotwaamba tazizwi mumoyo, inga bayeeya kuti mulumbe ngotujisi unyina mpindu. Aboobo, iciyandika nkukanana mbomukanana lyoonse. Ikuti kamukanana kubantu banji, inga mwayandika kutola jwi mujulu alimwi canguzu kwiinda mbomukanana lyoonse. Pele mweelede kuba amakanze aakukanana cakusinizya alimwi mbomukanana lyoonse.
Izigwasya Kukanana Cakutadooneka. Mbwaanga kutadooneka kwanu kulabikkilizya ambomulimvwa kumakani aanu, ikulibambila kabotu kulayandika. Ikwiile kulembulula makani mubbuku kwamana akutalika kubala, tacigwasyi pe. Mweelede kwaamvwisya kabotu makani kutegwa mucikonzye kwaapandulula. Mweelede kusyoma kuti aaya makani ngamasimpe akuti nzyomwaamba zilabagwasya bamuswiilila. Eeci caamba kuti nomulibambila makani, mweelede kubikkila maano bukkale bwabo azyeezyo nzyomuyeeya kuti balizizyi kale kujatikizya kaambo kayoobandikwa naa mbobanga balimvwa kumakani aayo.
Cilabaubila-ubila bantu kubona kuti tatudooneki notupasaula kukanana. Aboobo, kunze lyakulibambila buyo makani aali kabotu, amubikkile maano mbomuyookanana. Amubikkile maano kapati kuzibeela eezyo ziyanda kusinizya kwaamba ikutegwa mukakanane kakunyina kuzibala buya. Alimwi mutalubi kupaila kuli Jehova kuti amulongezye mukulibambila kwanu. Munzila eeyi ‘Leza uyoomuyumya-yumya’ ikukanana munzila iyootondezya kuti ncobeni mulisinizyide kuti nzyomwaamba nzyamasimpe akubona mbouyandika mulumbe.—1 Tes. 2:2.