-
Ikuzwa CoolweMuntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
-
-
Cibalo 75
Ikuzwa Coolwe
MUKATI kamulimo wakwe mu Galilaya, Jesu wakacita maleele elyo lino waaindulula mu Judaya. Mucikozyanyo, watanda daimona mumuntu walikumulesya kwaambaula. Imakamu aabantu bagambwa pele basikukazya baamba kaambo nkakonya mbuli kakaambidwe mu Galilaya. Balaamba: “Ulagwisya badaimona kunguzu zya-Belzebule, mwami wabadaimona.” Bamwi bayanda bumboni bwini-bwini kuzwa kuli Jesu bwakuti naa nguni ncobeni alimwi basola kumusunka kwiinda mukulomba citondezyo kuzwa kujulu.
Kazi nzyobayeeya, Jesu wapa bwiinguzi kuli basikumukazya mu Judaya mbubwena mbwaakaingula babaya bamu Galilaya. Ulaamba kufwumbwa cisi cilyaandaanina cilasaalwa. Wabuzya ulaamba: “Awalo Saatani kuti walyaandaanina, ino bwami bwakwe bunoozooimvwi buti?” Watondezya ciimo ciyoosya cabasikumukazya kwiinda mukwaamba kuti: “Kuti mebo ndigwisya badaimona amunwe wa-Leza, nkokuya bwami bwa-Leza bwamusikila.”
Abo babona maleele aa Jesu beelede kucita munzila iikozyenye ayeeyo yakacita baabo balo myaanda yamyaka yainda bakabona Musa kacita maleele. Bakati: “Ngooyu munwe wa-Leza.” Alimwi wakali “munwe wa-Leza” wakalemba Milawo iili Kkumi amabwe. Alimwi “munwe wa-Leza”—muuya wakwe uusalala naa nguzu zyakwe—nzyezipa kuti Jesu atande badaimona akuponya baciswa. Aboobo Bwami bwa Leza masimpe bwabasikila aba basikukazya mbwaanga Jesu Mmwami wakabikkwa mu Bwami nkwali akati kabo.
Jesu watondezya kuti nguzu zyakwe zyakutanda badaimona mbumboni bwakuti ulijisi nguzu kwiinda Saatani mbubwena muntu singuzu mbwaboola akuzunda muntu uujisi zilwanyo uulindila ŋanda yakwe. Alimwi waindulula cikozyanyo camuuya mubi ncaakaambide ku Galilaya. Muuya ulazwa mumuntu, pele naa muntu tazuzyi busena bwakwe azintu zibotu imuuya ulapiluka waletelezya aimwi iili musamu aibili alimwi muntooyo ulabijisya kwiinda kukusaanguna.
Kabaciswiilila kuyiisya oku, umwi mukaintu kuzwa munkamu camupa koompolola akwaamba kuti: “Lili acoolwe ida ilyakakuzyala enkolo nzookanyonka.” Mbwaanga nkulombozya kwamukaintu oonse mu Juda kuzyala musinsimi alimwi kapati Mesiya, cilalimvwisya ncaambila boobu oyu mukaintu. Kulibonya kuti walikuyeeya kuti Mariya weelede kwiinda kukkomana nkaambo mbaanyina Jesu.
Nokuba boobo, Jesu wafwaambana kululamika mukaintu oyu ikwini-kwini kuzwa coolwe. Waingula ategwa: “Ii, kwalo akapati bali acoolwe abaswiilila makani aa-Leza akwaacita.” Awa Jesu kunyina naakaamba kuti banyina, ba Mariya bapegwe bulemu bwaalubazu. Pele wakatondezya kuti ncoolwe cini-cini cijanwa kuti koli mubelesi wa Leza uusyomeka kutali mukuswaangana kuli koonse kwamukowa naa kuzwiidilila.
Mbubwena mbuli mbwaakacita mu Galilaya, Jesu wayaambele kusinsa bantu bamu Judaya ibalomba citondezyo kuzwa kujulu. Wabaambila kuti kunyina citondezyo ciyoopegwa pele citondezyo ca Jona. Jona wakaba citondezyo kwiinda mukuba mwida lyanswi mazuba otatwe alimwi akwiinda mukukambauka cabusungu calo cakapa kuti bana Nineve beempwe. Jesu ulaamba: “Eno ano mpali uumwiinda Jona.” Mbubwena buyo awalo mwami mukaintu waku Seba wakagambwa busongo bwa Solomoni. Alimwi Jesu ulaamba: “Eno ano mpali uumwiinda Solomoni.”
Jesu wapandulula ategwa muntu namunika lambe talibikki kusitilide naa kunsi acisuwo pele ulibikka acikkalikilo kutegwa bantu libamunikile. Ambweni waamba kuti kuyiisya alimwi akucita maleele kubantu aba batamvwi ibaswiilizi bakwe cilakozyanisigwa akusisa mumuni walambe. Meso aabantu bali boobu taaluzi naa taaluleme aboobo mulimo ncaacitilwa maleele teewacitika pe.
Jesu wazwaa kutanda daimona akucita syataambi kuti atalike kwaambaula. Eci ceelede kukulwaizya bantu balaa liso liluzi naa ligaminina kuti balumbaizye mucito oyu akwaambilizya makani mabotu! Pele kulibasikukazya aba, eci tacicitiki pe. Aboobo Jesu wamanizya akwaamba kuti: “Nkaambo kaako kolilanga, kuti mumuni uuli mukati kako tuuli mudima. Nkaako kuti mubili wako woonse ulizywide mumuni, kuutakwe kabala akasiasia, uzoozyula mwa akusalala, mbuli lambe mbolisalazya kukuyaka kwalyo.” Luka 11:14-36; Kulonga 8:18, 19; 31:18; Matayo 12:22, 28.
▪ Ino bantu bacibona buti Jesu naaponya muntu?
▪ Ino “munwe wa-Leza” ninzi, alimwi Bwami bwa Leza bwabasikila buti baswiilizi ba Jesu?
▪ Ino coolwe cini-cini cijanwa kuli?
▪ Ino muntu ukonzya buti kubaa liso liluzi?
-
-
Ikulya amu FarisiMuntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
-
-
Cibalo 76
Ikulya amu Farisi
JESU naamana kwiingula basikukazya kujatikizya nkwajana nguzu zyakuponya muntu watakali kwaambaula, imu Farisi wamutamba kucakulya. Kabatanalya, iba Farisi bacita cilengwa cakusamba mumaanza kusika mutukokola. Balacita obu kabatanalya alimwi abamana alimwi naaba akati-kati kuti kakuli zyakulya zyaandeene. Nokuba kuti cilengwa tacityoli mulawo wa Leza uulembedwe, cilaindilila ali zyeezyo nzyayanda Leza kumakani aakusalala kwacilengwa.
Jesu naatacitobela cilengwa eci, simeenzaakwe wagambwa. Nokuba kuti kugambwa kwakwe tanaakwaamba, Jesu wakubona elyo ulaamba: “Nywebo noba-Farisi, mulasalazya cinywido amutiba kunze, anu mukati mulizywide kunyanga abubi. Nywebo, nobafubafuba, oyo uwakacita kunze engwe ngowakacita amukati na?”
Aboobo Jesu wayubulula busikuupaupa ameso bwaba Farisi balo banga balasamba kumaanza kwiinda mucilengwa pele balaalilwa kusanzya myoyo yabo kuzwa kububi. Walailila ategwa: “Amupe zipo nzizyo zyamukati, nkokuti zyoonse zilasalala kulindinywe.” Ikupa kwabo kweelede kukulwaizigwaa moyo waluyando kutali kulombozya kuti bakkomanisye bamwi akuliceengezya kwabo kwakutondezya bululami.
Jesu wazumanana ategwa: “Maawe nywebo, noba-Farisi, nkaambo mulapaizya cimanyakumi canamunkulungwe ebbondwe ezisyu zyoonse, kwalo mwainda bululami aluzyalo lwa-Leza, anukuti ngoonya aya ngomwali kweelede kwaacita akutaaleka ayo amwi.” Imulawo wa Leza kuli Israyeli waamba kuti beelede kupa cakkumi naa cibeela cakkumi cacikafwu cizwa mumuunda. Namunkulungwe abbondwe nzisyu. Iba Farisi balapa cakkumi noziba zisyu zili boobu zitayandiki kapati pele Jesu wabasinganya nkaambo kakutabikkila maanu kuzintu ziyandika ncobeni kuti batondezye luyando, kubaa luzyalo alimwi akulibombya.
Kaciyaambele kubasinganya, Jesu ulaamba: “Maawe nywebo, noba-Farisi, nkaambo mulayanda zyuuno zyakumbele muzikombelo, akwaanzigwa muzisambalilo. Maawe nywebo, nkaambo mulikozyene ezyuumbwe izitalibonyi, nkabela bantu abazilyata tabazizi kuti nzizyo.” Ikutasalala kwabo takulibonyi pe. Icikombelo caba Farisi cilabotelezya anze pele kucilangila mukati taciyandiki pe! Cigamide kuupaupa ameso.
Naaswiilila kusinganya kuli boobu, similawo, umwi wabaabo bauzyi Mulawo wa Leza watoongooka ulaamba: “Mufundisi, mboamba obo watutukana aswebo.”
Jesu wabapa mulandu abalo aba bacibwene mu Mulawo ulaamba: “Maawe anywebo, nobasimilao, nkaambo mutwika bantu mikuli milemu iiminya, anu nywebo nobeni tamwiijati mikuli eyo nekuba kumunwe wanu omwe. Maawe kulindinywe, nkaambo muyaka zyuumbwe zyabasinsimi, abamauso mbabakabajaya.”
Imikuli Jesu njaamba nzilengwa zyaambwa buyo pele aba basimilawo tabakonzyi kunyamuna nokaba kasyoonto kamilawo eyi kutegwa bantu cibaubaubile. Jesu wayubulula kuti balazuminizya akukujayigwa kwabasinsimi aboobo wabacenjezya kuti: “Akayandaulwe kulibasunu malowa oonse aabasinsimi aakatilwa kuzwa kumatalikilo aanyika, kuzwa kubulowa bwa-Abele mane kusikila kubulowa bwa-Zakariya, uwakajayigwa akati kacituulilo eŋanda ya-Leza. Ii, ndati kulindinywe, buyooitwa kulibasunu.”
Inyika yabantu bakonzya kunununwa yakatalika ciindi Adamu a Eva nobakazyala bana aboobo Abele wakapona “kumatalikilo aanyika.” Naakamana kujayigwa calunya Zakariya, basikalumamba baku Suriya bakasaala Judaya. Pele Jesu wasinsima kusaala kwiinda kubija kwabantu bapona muciindi cakwe nkaambo kabubi bwiindide. Oku kusaalwa kwacitika nokwainda myaka iili 38, mu 70 C.E.
Kacizumanana akusinganya kwakwe, Jesu ulaamba: “Maawe kulindinywe, nobasimilao, nkaambo mwacitola cijuzyo caluzibo, tamukwe nomwanjila nobeni, abalo abali kunjila mwabakasya.” Aba bauzyi kabotu Mulawo balaa mulimo wakupanduluda bantu Jwi lya Leza, ikujalula ncolyaamba. Pele cabaalila kucita obu alimwi bantu babanyanga acoolwe cakuteelela.
Iba Farisi abasimilawo bakalala kapati akaambo kakuti Jesu wabayubulula. Naazwa muŋanda, batalika kumukazya kapati alimwi bamubunganina kababuzya mibuzyo. Basoleka kumusunka kutegwa aambe cimwi cintu cikonzya kupa kuti aangwe. Luka 11:37-54; Deuteronomo 14:22; Mika 6:8; 2 Makani 24:20-25.
▪ Nkaambo nzi Jesu ncaasinganizila ba Farisi abahaazibwene mu Mulawo?
▪ Mmikuli nzi basimilawo njobatulika bantu?
▪ Ino “kumatalikilo aanyika” kwakali lili?
-