LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • Amulibambile Zyakumbele Kwiinda Mukubelesya Maanu
    Muntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
    • Cibalo 87

      Amulibambile Zyakumbele Kwiinda Mukubelesya Maanu

      JESU wazwaa kumanizya kwaamba caano camwana mutaka kunkamu iibikkilizya abasikwiiya bakwe, basimitelo batasyomeki alimwi abamwi basizibi bazibidwe antoomwe abalembi aba Farisi. Lino kaambila basikwiiya bakwe, waluula cikozyanyo cijatikizya muntu muvwubi watambula makani mabyaabi kujatikizya sikulanga ŋanda yakwe naa mubanzi.

      Kweelana abwaamba Jesu, oyu muvwubi waita mubanzi wakwe akumwaambila kuti ulamutanda mulimo. Oyu mubanzi walyaambauzya ulaamba: “Ino ndiyoocita buti nkaambo simalelaangu ulanditanda kububanzi? Ukulima nsijisi nguzu pe, akukumbila ndijisi buusu. Ndilizi mbwenti cite kuti na ndatandwa kububanzi bakanditambule [bantu] mumaanda aabo.”

      Ino ukanza nzi mubanzi oyu? Wabaita abo bakakolotede mali kuli simalelaakwe. Wabuzya ategwa: “Sena uli amulandunzi kulisimalelaangu?”

      Wakusaanguna waingula ategwa, “Ninsazi zyamafuta izili mwaanda.”

      Wamwaambila kuti, “Jata lugwalo lwako, fwamba ukale, ulembe makumi osanwe.”

      Wabuzya umbi ategwa: ‘Ino yebo ujisi mulandunzi?’

      Ulaamba, “Nzyeelelo izili mwaanda zyamaila.”

      “Jata lugwalo lwako, ulembe makumi aali musanu mwaatatu.”

      Imubanzi uliluzi kuzijola aansi zikoloto zyasimalelaakwe nkaambo uceendelezya lubono lwasimalelaakwe. Kwiinda mukucesya myeelwe, upanga zilongwe kulibaabo bakonzya kumucitila zibotu atandwa milimo.

      Simalelaakwe naamvwa cacitika, wakkomana kapati. Mane “wakamulumbaizya mubanzi oyo uutaluleme mbwaakacita camaanu.” Masimpe, Jesu wayungizya: “Bana baansi ano mbasimaanu mucizukulu cabo kwiinda bana bakusalala.”

      Lino kaamba ciiyo kuli basikwiiya bakwe, Jesu wabakulwaizya ategwa: “Kamulicitila beenzinyoko kulubono lwakutalulama, kuti lwaakumana, bamutambule mumaanda aatamani.”

      Jesu talumbaizyi mubanzi akaambo kakutalulama kwakwe pele nkaambo kamaanu aakwe. Kanjikanji “bana baansi ano” balaabelesya mali naa zyuuno zyabo ikuvwanaa baabo bakonzya kubajosezya. Aboobo babelesi ba Leza, “bana bakusalala” abalo bayandika kubelesya lubono lwabo lwakumubili “lubono lwakutalulama” munzila yamaanu kutegwa baligwasye lwabo beni.

      Pele mbubwena mbwaamba Jesu, beelede kubamba zilongwe alubono lwakutalulama abaabo bakonzya kubatambula “mumaanda aatamani.” Kuli baabo bakatanga kaniini, aya maanda ali kujulu; kuli baabo ba “mbelele zimwi” ali mu Paradaiso anyika. Mbwaanga Jehova Leza alikke a Mwanaakwe mbabakonzya kutambula bantu mumaanda aya, tweelede kuyuma-yuma kujana cilongwe ambabo kwiinda mukubelesya “lubono lwakutalulama” luli loonse ndotunga katujisi ikugwasilizya zya Bwami. Mpoonya, lubono lwakumubili lwaalilwa naa lwamana mbuli mbokuzibidwe, ibuumi bwakumbele butamani bulisyomezyedwe.

      Jesu wazumanana kwaamba kuti bantu basyomeka mukulanganya noziba zyeezi zintu zyakumubili naa ziniini, bayoosyomeka amukulanganya zintu ziyandika kapati. Wakazumanana ategwa: “Aboobo kuti tamusyomeki kulubono lwakutalulama, ino nguni uuti kamusyome kulubono lwinilwini [nkokwaamba kuti zyakumuuya naa zya Bwami]? Alimwi kuti tamusyomeki kulizyabamwi [zya Bwami Leza nzyapede babelesi bakwe], ino nguni uuti kamupe canu [ibulumbu bwa buumi mumaanda aatamani]?”

      Tatukonzyi kuba babelesi ba Leza beni-beni aciindi nciconya katuli bazike kulubono lwakutalulama, lubono lwakumubili mbuli Jesu mbwaamanizya ategwa: “Taakwe muzike uukonzya kubelekela bami bobile. Nkaambo ulasula umwi ayande umwi, na ulakakatila kuluumwi, asampaule umwi. Tamukonzya kubelekela Leza milimo antoomwe alubono.” Luka 15:1, 2; 16:1-13; Johane 10:16.

      ▪ Ino mubanzi uuli mucikozyanyo ca Jesu ubamba buti cilongwe abaabo bakonzya kumugwasya kumbele?

      ▪ Ino “lubono lwakutalulama” ninzi, alimwi inga twabamba buti cilongwe kubelesya ndulo?

      ▪ Mbaani bakonzya kututambula “mumaanda aatamani,” alimwi maanda nzi aya?

  • Muntu Muvwubi a Lazaro
    Muntu Mupati Kwiinda Iwakaponede
    • Cibalo 88

      Muntu Muvwubi a Lazaro

      JESU walikubandika abasikwiiya bakwe kujatikizya lubono lwakumubili mbolweelede kubelesyegwa kabotu kapandulula kuti tatukonzyi kulubelekela aciindi mpoonya katubelekela Leza. Iba Farisi abalo balaswiilila aboobo batalika kumusyolauka Jesu nkaambo mbaasimuyanda mali. Aboobo wabaambila ategwa: “Nywebo muli mbabo abalilulamika kumbele lyabantu, kwalo Leza uliizi myoyo yanu, nkaambo icilemekwa bantu ncisesemyo kuli-Leza.”

      Iciindi lino casika cakuti zintu zicince kubantu bavwubi muzintu zyanyika, ibali mumapolitikisi alimwi abasikweendelezya muzikombelo. Beelede kulesyegwa. Nokuba boobo, ibantu baziba kuti bayandika zyakumuuya beleede kusumpulwa. Jesu waamba kucinca kuli boobu ciindi nayaambele kwaambila ba Farisi ategwa:

      “Wakaliko mulao, abasinsimi, mane kusikila kuli-Johane [Mubbapatizi], kuzwida ciindi eco Makani Mabotu aa-Bwami bwa-Leza alakambaukwa, eno boonse babunjila akusungilizya. Pele ncuuba kuti imaninine nyika ejulu, kwiinda kuti kumane kazila komwe kamulao.”

      Ibalembi aba Farisi balalisumpula nkaambo kakutobela Mulawo wa Musa nkobalyaamba. Amuyeeye kuti ciindi Jesu naakabonya moofu umwi camaleele mu Jerusalemu bakali kulidunda ategwa: “Tuli basikwiiya ba-Musa. Tulizi kuti Leza wakaamba kuli-Musa.” Pele lino Mulawo wa Musa wazuzikizya mulimo wakakanzidwe wakusololela babombe myoyo ku Mwami wakasalwa a Leza, Jesu Kristo. Aboobo mbuwakatalika buyo mulimo wa Johane, bantu bamisyobo yoonse ikapati babombe myoyo abacete, basolekesya kuba balelwa mu Bwami bwa Leza.

      Mbwaanga Mulawo wa Musa ulazuzikizigwa lino, ceelelo cakuti kautobelwa ceelede kugwisigwa. Mulawo ulazumizya kulekana atwaambo tunji, pele Jesu lino ulaamba: “Muntu umwi umwi uuleka mukaintu wakwe, akwata umbi, waba simamambi, awalo uukwata uwalekwa mwaalumi, waba simamambi.” Aya makani aelede kuti abacima ba Farisi mbwaanga balazumizya kulekana atwaambo tunji!

      Kacizumanana makani aakwe kuba Farisi, Jesu waluula cikozyanyo cijisi baalumi bobile ibalaa ciimo naa bukkale bwakacinca munzila iigambya. Sena inga mwabaziba baimininwaa baalumi aba alimwi ancokwaamba kucinca kwabukkale bwabo?

      Jesu wapandulula ategwa: “Kwakali muntu umwi muvubi, wakali kusama zisamo zyabwami aziteteete. Wakali kulya zibotu mazuba oonse. Kwakaliko amukumbizi umwi uwakali kutegwa Lazaro, uwakabikwa amulyango wakwe, wakali ezicisa zinjizinji, wakali kubwezelela bufwefwelenga ubwakali kuwida kunsi atafule lyamuvubi oyo, ii, abalo babwa bakaboola bamyankuta zicisa zyakwe.”

      Awa Jesu ubelesya muntu muvwubi kuti aiminine basololi bacikombelo baci Juda, ibatabikkilizyi buyo ba Farisi abalembi pele antoomwe aba Saduki abapaizi basilutwe. Mbavwubi munzila yakubaa mikuli yakumuuya azyoolwe alimwi balalilemeka mbuli bwakacita muntu muvwubi. Ikusama nkobasama zisani ziteteete zyabwami ziiminina zyuuno zyabo alimwi imilembo ituba iidula iiminina kulibona kululama kwabo beni.

      Eci ciinga camuntu muvwubi icilisumpula, cilibasulaikide kapati bantu bacete, ibantu buyo akubaita kuti mba ‛am ha·’aʹrets, naa bantu banyika. Aboobo, imukumbizi Lazaro wiiminina bantu aba balo baimwa busani bwakumuuya bweelede alimwi amikuli kubasololi bacikombelo. Elyo mbubwena mbuli Lazaro uujisi zilonda, aba bantu buyo balasulaikwa nkaambo kakuti balaa bulwazi munzila yakumuuya akuti beelede buyo kuyanzanaa babwa. Pele abo baciinga ca Lazaro balafwa nzala anyota yabusani bwakumuuya aboobo bali kumulyango kutegwa batambule nokaceya kakusu kacakulya cakumuuya kanga kaloka kuzwa kutafule lyamuntu muvwubi.

      Jesu lino wayaambele kupandulula kucinca mubukkale bwamuntu muvwubi a Lazaro. Ino nkucinca kuli buti oku alimwi kwiiminina nzi?

      Kwaba Kucinca Kumuntu Muvwubi a Lazaro

      Imuntu muvwubi wiiminina basololi bacikombelo balo bajisi mikuli azyoolwe zyakumuuya, elyo Lazaro wiiminina bantu buyo balo balaa nzala yabusani bwakumuuya. Jesu wazumanana caano cakwe, kapandulula kucinca kugambya mubantu aba.

      Jesu ulaamba: “Eno mukumbizi oyo wakafwa, abaangelo bakamutola kucamba ca-Abrahamu. Awalo muvubi wakazikwa. Elyo kucikalilo cabafwa, mbwaakali amapenzibulanga, wakatambya meso aakwe, wabona Abrahamu kulaale, awalo Lazaro acamba cakwe.”

      Mbwaanga muntu muvwubi a Lazaro tabali bantu ncobeni pele baiminina ziinga zyabantu, nkokuti azyalo mfwu zyabo nzyacikozyanyo buyo. Ino mfwu zyabo ziiminina nzi?

      Jesu wazwaa kumanizya kwaamba kucinca kwabukkale kwiinda mukwaamba kuti ‘Mulawo abasinsimi zyakaliko mane kusikila kuciindi ca Johane Mubbapatizi, pele kuzwida ciindi eco bwami bwa Leza bulakambaukwa.’ Pele, nkuukukambauka kwa Johane a Jesu Kristo kwapa kuti muntu muvwubi a Lazaro bafwe kubukkale naa ciimo cabo cakaindi.

      Aabo baciinga ca Lazaro cilibombya, iceempedwe balafwa kuciimo cabo cakaindi icakwiimwa munzila yakumuuya akuba muciimo cibotu a Leza. Kakuli bakali kulangila tufwefwelenga twakali kuloka kuzwa kutafule lyakumuuya lyabasololi bacikombelo, lino kasimpe kamu Magwalo ikapegwaa Jesu kazuzikizya nzyobayandika. Aboobo baletwa kucamba ca Abrahamu Mupati, Jehova Leza.

      Pele, abo baciinga camuntu muvwubi tabalanganizigwi a Leza nkaambo kakuzumanana kukaka mulumbe wa Bwami uuyisigwaa Jesu. Aboobo balafwa kubukkale bwabo buboneka kuti mbwacoolwe. Mane baambwa kuti bali mukupenzyegwa bulanga munzila yacikozyanyo. Amuswiilile lino mbwaambaula muntu muvwubi:

      “Taata Abrahamu, ndifwida luzyalo, utume Lazaro kuti atompe mpela yamunwe wakwe mumaanzi, azootontozye mulaka wangu, nkaambo ndapengesya mumabangabanga aya.” Imilumbe yalubeta lwa Leza iyaambilizigwa abasikwiiya ba Jesu njiipenzya bantu bamuciinga camuntu muvwubi. Bayanda kuti basikwiiya balengaane kwaambilizya milumbe eyi kutegwa balyookezye asyoonto kuzwa kukupenga oku.

      “Pele Abrahamu wakateeti, Mwana, koyeeya kuti wakalitambwide zibotu zyako nowakali muumi, mbubonya Lazaro mbwaakatambwide zibi. Eno muno walyokezya, pele yebo wapengesya. Alimwi kwabikwa dindi ipati akati kesu anywebo, kuti abakokuno abayanda kuzubukila oko tabakonzya, abalo abakooko kulindinywe tabakonzya kusika okuno.”

      Elo kuleelede kaka kuti kucinca kuli boobu kucitike akati kaciinga ca Lazaro aciinga camuntu muvwubi! Ikucinca kwabukkale kwacitika nokwainda buyo myezi misyoonto lya Pentekoste wamu 33 C.E. ciindi Mulawo wacizuminano wakaindi nowalidwa busena acizuminano cipya. Mpoonya kakunyinaa kudooneka casalala kuti basikwiiya ikutali ba Farisi abamwi basololi bacikombelo mbabalaa coolwe kuli Leza. “Dindi ipati” ilyaandaanya muntu muvwubi wacikozyanyo kuzwa kuli basikwiiya ba Jesu liiminina lubeta lululeme lwa Leza ilutacincwi pe.

      Mpoonya muntu muvwubi walomba ategwa “Taata Abrahamu”: “Ncendakukumbila nkuti ukamutume [Lazaro] kuŋanda yataata, nkaambo ndijisi banabakwesu bosanwe.” Aboobo muntu muvwubi walyaambilila kuti ulijisi usyi umbi ngobaswaangene kapati walo uuli ngu Sataani Diabolosi. Oyu muntu muvwubi ulomba kuti Lazaro acesye-cesye milumbe yalubeta lwa Leza kutegwa abalo ‘banabokwabo bosanwe’ basizikombelo batabikkwi mu “busena bwamapenzi.”

      “Pele Abrahamu wakamwaambila kuti, Balijisi Musa abasinsimi, abaswiilile mbabo.” Inzya, ikutegwa ‘banabakwabo bosanwe’ batapenzyegwi, ncobeelede buyo kucita nkuteelela zilembedwe zya Musa a Basinsimi balo bazi kuti Jesu ngu Mesiya akuba basikwiiya bakwe. Pele muntu muvwubi wakazya ategwa: “Pe, pe, Taata Abrahamu, kwalo anooli nokwabuka umwi kubafu, wainka kulimbabo, nobati kasanduke.”

      Nokuba boobo, waambilwa ategwa: “Na tabamvwi Musa abasinsimi, tabakooyoozumina nokubuka uuzwa kubafu.” Leza takapi zitondezyo zyaalubazu naa maleele kutegwa bantu bamvwe. Beelede kubala akutobela Magwalo kuti kabayanda kuba basicoolwe. Luka 16:14-31; Johane 9:28, 29; Matayo 19:3-9; Ba-Galatiya 3:24; Ba-Kolose 2:14; Johane 8:44.

      ▪ Nkaambo nzi mfwu zyamuntu muvwubi a Lazaro ncozili zyacikozyanyo buyo, alimwi ncinzi ciimininwaa mfwu zyabo?

      ▪ Kumatalikilo aamulimo wa Johane, nkucinca nzi Jesu nkwaamba kuti kulacitika?

      ▪ Ncinzi ceelede kugwisigwa lwainda lufwu lwa Jesu, alimwi eci ciyookajatikizya buti kaambo kakulekana?

      ▪ Mucikozyanyo ca Jesu, mbaani baimininwaa muntu muvwubi alimwi a Lazaro?

      ▪ Ino mapenzi aapengana muntu muvwubi ninzi, alimwi ninzila nzi njalomba kuti alyookezye?

      ▪ Ino “dindi ipati” liiminina nzi?

      ▪ Nguni usyi mwini-mwini wamuntu muvwubi, alimwi banabakwabo bosanwe mbaani?

Chitonga Publications (1991-2025)
Log Out
Log In
  • Chitonga
  • Amutumine Bamwi
  • Makani Ngomuyanda
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Nzyomweelede Kuzumina
  • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Log In
Amutumine Bamwi