Mayo

Akxni Juan xʼakxnilhnita grupo nema wi kʼakgapun, akxilha «lhuwa latamanin». Uma grupo ni xtachuna 144,000, xlakata uma kaputlekgekan. ¿Tuku katsiyaw xpalakatakan? Juan wanika: «Wa tiku lakgtaxtunikgonit lhuwa tapatin; chakgakgonit laklhman klhakgatkan chu limasnapapikgonit xkgalhni Borrego» (Apoc. 7:14). Akxni lakgtaxtukgonita nawan klhuwa tapatin, nalatamakgo kKatiyatni chu nalipaxuwakgo lhuwa tasikulunalin (Sal. 37:​9-11, 27-29; Prov. 2:​21, 22; Apoc. 7:​16, 17). Komo nalatamayaw kʼakgapun o nalatamayaw kKatiyatni, kimputumkan tawilaputunachaw uma kilhtamaku nema lichuwinankan kcapítulo 7 xla Apocalipsis, ¿ni xlikana? ¡Uma kilhtamaku lu tlan nawan xpalakatakan umakgolh akgtiy grupo tiku skujnanikgo Dios! Lu napaxuwayaw xlakata laksakwi natatayayaw xtamapakgsin Dios. w22.05 16:​6, 7

¿Minit kilhtamaku wi tuku lu xlakaskinka laksaknita? Komo chuna, max skini Jehová liskgalala xlakata xkatsiya pi xmaklakaskina (Sant. 1:5). Mapakgsina Salomón tsokgli: «Liskgalala wa tuku tlakg xlakaskinka» (Prov. 4:7). Xla ni xlichuwinama kaxatukawa liskgalala, wata liskgalala nema masta Jehová. Pero ¿tlan nakinkamakgtayayan xliskgalala Dios natayaniyaw taʼakglhuwit xala uku? Chuna. Pulaktum la skgalala nawanaw wa pi nalikgalhtawakgayaw chu nalilatamayaw xtamasiykan chatiy lakchixkuwin tiku lakgskgalalan xwankgonit. Xapulana wa Salomón. Biblia wan pi «Dios maxkilh Salomón lhuwa liskgalala chu taʼakgatekgsni» (1 Rey. 4:29). Chu xlichatiy wa Jesús, chatum chixku tiku lu skgalala nema latamanit kKatiyatni (Mat. 12:42). Xpalakata Jesús, wanka: «Nakgalhi xʼespíritu Jehová, xʼespíritu liskgalala chu taʼakgatekgsni» (Is. 11:2). w22.05 20:​1, 2

Ni kalakpuwaw pi lu linawa kata chu nila tuku lakkaxwiliyaw nalakgchanaw kkintakanajlakan. Xliʼakxilhtit Beverley, chatum puskat tiku kgalhi 75 kata, liwana limasiya uma. Xlakata xkgalhi akgtum tajatat, nila liwana xtlawan. Pero lu xmakgtayanamputun kcampaña akxni talakapastaka Cristo. ¿Tuku tlawalh? Lakkaxwililh pulaktum tuku tlan xmakgantaxtilh, chu akxni makgantaxtilh lu paxuwalh. Tuku tlawalh kamakgpuwantinilh amakgapitsin tlakg naskujnanikgo Jehová. Jehová lanka xtapalh akxilha tuku tlawakgo natalan tiku linkgoya kata maski nialh lhuwa tuku tlawakgo (Sal. 71:​17, 18). Kalakkaxwiliw tuku tlan nalakgchanaw. Kaliskujwi nakgalhiyaw tayat nema natlawa pi tlakg napaxkiyaw Jehová. Wi tuku kakatsiniw xlakata xkachikin Jehová tlan nakinkamaklakaskinan. Kalakputsaw la tlan nakamakgtayayaw kinatalankan. Komo natlawayaw putum uma, Jehová nakinkasikulunatlawayan chu, chuna la Timoteo, amakgapitsin naʼakxilhkgo la stakma kintakanajlakan (1 Tim. 4:15). w22.04 27:​18, 19

Komo lu liskujnitantit nakamakgtayayatit minkamanankan, pero chatum nawan pi nialh skujnaniputun Jehová, ni kalakpuwantit pi nitlan tuku tlawanitantit. Jehová kinkamaxkinitan talakaskin kimputumkan chu nachuna kinkamanankan, nalaksakaw komo naskujnaniyaw o ni. Ni kalakpuwantit pi nikxni katitaspitli. Kalakapastaktit parábola xlakata kgawasa tiku laktlawamilh tuku xkgalhi (Luc. 15:​11-19, 22-24). Uma kgawasa tamakgatlinilh xatlan tiji, pero alistalh taspitli. Natlatni, Jehová kamaxkinitan talakgalhaman nakamakgastakatit tiku kskujnin nalitaxtukgo (Sal. 78:​4-6). Kkatsiyaw pi mintaskujutkan lu tuwa chu wa xlakata kkawaniyan xliputum kinakujkan pi lu tlan taskujut tlawapatit xlakata kamakgtayapatit minkamanankan napaxkikgo Jehová chu kalimakgastakpatit xtastakyaw. Liwana kakatsitit pi lu makgapaxuwayatit xapaxkina kinTlatkan (Efes. 6:4). w22.05 30, 31:​16-18

Komo kimputumkan namaxkiyaw Jehová tuku tlakg tlan kgalhiyaw, namakgtayananaw naʼanan takaksni chu makxtum natawila congregación. Wa uma tuku tlawakgolh kstalaninanin Cristo kxapulana siglo. Xlakan tanu tanu tuku xkatsinikgo tlawakgo chu tuku xlakgayakgo (1 Cor. 12:​4, 7-11). Pero uma ni xlitlawat xwanit pi xʼanalh tapapitsit. Pablo kawanilh natalan xalak Éfeso pi xliskujkgolh xlakata xmatliwakglhkgolh congregación. Chu wampa: «Putum makni makgtaya makni xlakata nastaka chu tliwakga nakgalhi xtapaxkit» (Efes. 4:​1-3, 11, 12). Akxni chuna tlawakgolh makgtayanankgolh xʼanalh takaksni. Umakgolh tayat wa tuku akxilhaw kcongregaciones xala uku. Ni kakatatalakxtumi amakgapitsin. Wata kaliskujti nakgalhiya tayat nema xkgalhi Jesús. Kalakapastakti pi Jehová «xaʼakgstitum chu xla nikxni katipatsankgalh» tuku tlawaya xpalakata (Heb. 6:10). Xla xtapalh akxilha tuku wix tlawaya xlakata namakgapaxuwaya. w22.04 14:​15, 16

Paxtikatsiniyaw akxni katsiyaw pi ni kinkalakgchanan nalaksakaw komo Jehová natapati tiku tlawanit akgtum talakgalhin. Maski chuna, anan tuku chatunu akinin kinkalakgchanan natlawayaw. ¿Tuku uma? Max tiku kinkatlawanin tuku lu nitlan, nakinkaskiniyan pi katapatiw. O max nikxni chuna katitlawalh. Maski chuna, tlan nalaksakaw natapatiyaw, uma wamputun pi nalakgmakganaw tasitsi nema kgalhiniyaw. Xlikana pi uma max nalin kilhtamaku chu lu tuwa namakgkatsiyaw, liwaka komo lu nitlan tuku kinkatlawaninitan. Revista La Atalaya 15 xla septiembre kata 1994 wan: «Tapatikan chatum tiku tlawanit talakgalhin ni wamputun ni kuenta tlawakan xtalakgalhin. Akxni tapatinan chatum kstalanina Cristo, wamputun pi makamaxki Jehová uma taʼakglhuwit. Jehová wa xaʼakgstitum Juez kxlikalanka kakilhtamaku, chu natlawa tuku xaʼakgstitum akxni xlilat». w22.06 9:​6, 7

Jehová malaknulh pi kkinkilhtamakujkan xʼama kamamakxtumi lhuwa latamanin xalak tanu tanu kachikinin chu tachuwin xlakata makxtum xkakninanikgolh. La uku, uma grupo kalilakgapaskan «lhuwa latamanin» (Apoc. 7:​9, 10). Maski uma grupo likgatsikgo lakchixkuwin, lakpuskatin chu laktsu kamanan tiku tanu tanu xkilhtsukutkan, xputumkan linatalan litaxtukgo chu makxtum wilakgo (Sal. 133:1; Juan 10:16). Ankgalhin kalitachuwinamputunkgo amakgapitsin takgalhkgalhin nema kgalhikgo xlakata akgtum stlan latamat (Mat. 28:​19, 20; Apoc. 14:​6, 7; 22:17). Komo wix katatapakgsiya uma latamanin, lu xtapalh liʼakxilha uma takgalhkgalhin. Akgskgawini lakaskin pi nialh kakgalhiw takgalhkgalhin chu kalakpuwaw pi Jehová ni katimakgantaxtilh xtamalaknun. Komo Satanás natlawa pi nialh nakgalhiyaw takgalhkgalhin, napekuanaw chu max asta nialh katiskujnaniw Jehová. w22.06 20, 21:​2, 3

Takgalhkgalhin kinkamakgtayayan natayaniyaw tuku tuwa. Kalakapastakwi pi Jesús wa pi xʼamaka kinkaputsastalanikanan (Juan 15:20). Wa xlakata, akxni lilakpuwanaw tuku Jehová kinkamalaknuninitan, kinkamakgtayayan chuntiya kstalaninanin Cristo nalitaxtuyaw. Takgalhkgalhin makgtayalh Jesús ni namakgxtakga Dios maski xkatsi pi xʼamaka makgnikan. Kpentecostés kata 33, apóstol Pedro lichuwinalh pulaktum tuku xwankanit kSalmos nema liwana limasiya la Jesús xlipawan xTlat: «Naklipawanan kkilatamat; xlakata wix ni kintimakgxtakgti kPutaknun, chu ni katimasta talakaskin pi natalakglakgalhi kimakni, xlakata ni kmakgxtakgan. […] Xlakata tlan kiʼakxilha, nakimakgapaxuwaya» (Hech. 2:​25-28; Sal. 16:​8-11). Jesús liwana xkatsi pi Dios xʼama malakastakwani chu xʼamapa taspita kʼakgapun kxpaxtun xTlat (Heb. 12:​2, 3). w22.10 25:​4, 5

Akgtum kilhtamaku, apóstoles Santiago chu Juan skinikgolh xtsekan pi xwanilh Jesús pi wi tuku lu xlakaskinka xkalakgayawalh kxTamapakgsin (Mat. 20:​20, 21). Umakgolh apóstoles limasiyakgolh pi laktlankajwa xwankgonit chu xlakaskinka xlitaxtuputunkgo (Prov. 16:18). Pero ni kajwatiya Santiago chu Juan limasiyakgolh nixatlan tayat uma kilhtamaku. Kaʼakxilhwi tuku tlawakgolh amakgapitsin apóstoles: «Akxni amakgapitsi xkgalhkawkan kgaxmatkgolh uma, kasitsinikgolh umakgolh chatiy linatalan» (Mat. 20:24). ¿Tlan lilakpuwanaw la max xlasitsinima? ¿La kalikatsinilh Jesús? Xla ni sitsilh. Ni wa pi xʼama kaputsa atanu tiku tlakg xtaktujukgolh, tiku putum kilhtamaku xlalimasiyanilh tapaxkit chu tlakg tlan apóstoles xlitaxtukgolh. Wata liwana katachuwinalh xlakata xkatsi pi tlan xlikatsikgo (Mat. 20:​25-28). Jesús putum kilhtamaku kalimasiyanilh tapaxkit. w23.03 28, 29:​10-13

Wix lhuwa tuku tlawanita. Max makglhuwata likgalhtawakganita Biblia, chu max akglhuwata kata chuna tlawanita chu uma makanajlinitan pi wa xTachuwin Dios. Pero tuku tlakg xlakaskinka wa pi la uku lakgapasa chu paxkiya tiku matsokgninalh uma libro. Xlakata lu paxkiya Jehová laksakti namakamaxkiya milatamat chu natamunuya. ¡Lu tlan pi chuna tlawa! Max akxni nina xtamunuya lhuwa tuku titaxtu nema katuwa wililh mintakanajla. Pero chuna la natitaxtutilha kata atanu tuku natitaxtuparaya. Satanás natlawaputun pi kalakgmixli tapaxkit nema kgalhiniya Jehová chu katamakgatlini (Efes. 4:14). Ni kamasta talakaskin pi chuna natlawa. ¿Tuku namakgtayayan ni namakgxtakga Jehová chu namakgantaxtiya tuku malaknuninita? Chuntiya milimatleiwakglhat mintakanajla (Heb. 6:1). w22.08 2:​1, 2

Putum tiku makgtapakgsikgo kʼakgtum familia ni xlilat nakawanikgo amakgapitsin tuku kaj xfamilia xlikatsit. Akgtum liʼakxilhtit, max chatum xachixku lakpuwan pi akgtum talismanin nema kgalhi xpuskat makgalitsinan. ¿Tlan nakalitachuwinan amakgapitsin? Ni xlilat chuna natlawa. Xlakata paxki xpuskat nikxni tlawaputun tuku namamaxani o nitlan namamakgkatsini (Efes. 5:33). Natlatni xlilakapastakatkan pi kamanan lakgatikgo nakamaxkikan kakni. Wa xlakata ni katikalitachuwinankgolh amakgapitsin tuku nitlan tlawakgo kaj xlakata nakamaktujukgo (Col. 3:21). Chu laktsu kamanan xlikatsinitkan ni nalichuwinankgo tuku ni xlitakatsit, nema max tiku xalak familia tlan xmamaxanilh. Komo putum naliskujkgo ni nalichuwinankgo tuku kaj familia xlikatsit, familia tlakg makxtum natawila. w22.09 10:9

Jehová litachuwinalh Job la xlilhuwa liskgalala kgalhi chu la xatapaxuwan kakuentajtlawa xtamalakatsukin. Kalichuwinalh animales nema kaks malakawaninankgo (Job 38:​1, 2; 39:​9, 13, 19, 27; 40:15; 41:​1, 2). Jehová na malakgachalh Elihú xlakata namakgpuwantini chu namakgoxomixi Job. Uma kgawasa malakapastakalh pi Dios ankgalhin kasikulunatlawa tiku tayanikgo chu chuntiya skujnanikgo. Pero Jehová na xlakaskin pi Elihú xmaxkilh makgapitsi tastakyaw. Elihú xatapaxuwan makgtayalh Job naʼakgatekgsa tuku ni liwana xʼakgatekgsa, malakapastakalh pi Jehová tlakg lanka nixawa latamanin. Jehová na lakgayawalh Job natlawa oración xpalakata kgalhtutu xʼamigos tiku xtlawakgonit tuku nitlan (Job 42:​8-10). Chu la uku, ¿la kinkamakgtayayan Jehová? Ni kinkatachuwinanan la tachuwinalh Job, pero maklakaskin Biblia xlakata nakinkatachuwinanan (Rom. 15:4). w22.08 11:​10, 11

Kcongregación xalak Roma xwilakgolh kstalaninanin Cristo tiku judíos xwankgonit chu xalak atanu kachikinin. Xlakata Limapakgsin nema maxkika Moisés nialh xlitamakgantaxtit xwanit, tlantiya xwakan kaxatukawa liwat (Mar. 7:19). Makgapitsi kstalaninanin Cristo tiku judíos xwankgonit xwakgo kaxatukawa liwat. Pero amakgapitsi tiku na judíos xwankgonit nitlan xʼakxilhkgo uma. Chu uma mapapitsilh congregación. Apóstol Pablo wa pi lu xlakaskinka xwanit naʼanan takaksni. Tuku kawanilh kamakgtayalh xnatalan naʼakxilhkgo pi umakgolh taʼakglhuwit xʼama laktlawa congregación (Rom. 14:​19, 20). Xla na lakgpalilh xtayat xlakata ni nakamakgchakgxni amakgapitsin (1 Cor. 9:​19-22). Chuna la Pablo, akinin na tlan nakamatliwakglhaw amakgapitsin chu namakgtayananaw naʼanan takaksni komo ni nalitalatlawananaw tuku kaj akinin lakgatiyaw. w22.08 22:7

¿Ni xlikana pi komo wi tuku lakgchamputunaw liskujaw xlakata namakgantaxtiyaw? Nachuna tlawayaw akxni putsayaw tuku xaʼakgstitum. Chu chuna la natitaxtutilha kilhtamaku, Jehová nakinkamakgtayayan tlakg napaxkiyaw tuku xaʼakgstitum (Sal. 84:​5, 7). Jehová kinkalimasiyaniyan tapaxkit akxni kinkamalakapastakayan pi ni akgtum takuka tlawakan tuku xla wan pi tlan (1 Juan 5:3). Wata litamakgtayayaw chu chali chali maklakaskinaw uma. Kalilakpuwaw tamakgtay xaʼespiritual nema lichuwinalh apóstol Pablo (Efes. 6:​14-18). ¿Tuku makgtaya xnaku chatum kstalanina Cristo? Litakuxmumakgtay xaʼakgstitum nema kilhchanima xlimapakgsin Jehová. Chuna la litakuxmumakgtay makgtaya naku, xlimapakgsin Jehová makgtaya kinakujkan, uma wamputun, tuku lakpuwanaw. Wa xlakata lu xlakaskinka pi talhakgan nema kinkamaxkiyan Dios ankgalhin xlikgalhit litakuxmumakgtay xaʼakgstitum (Prov. 4:23). w22.08 29:​13, 14

Chuna la titaxtunit kilhtamaku, xTachuwin Dios lu kamakgtayanit xlakskujnin xlakata nakatsikgo tuku natlawakgo. Jehová tlawalh pi klhkaxtuka uma xaSanto Tatsokgni. Tiku lhkaxtukgolh makglakgalhinanin xwankgonit, pero lu liwana tlawakgolh xtaskujutkan. Akxni xlichuwinama Tatsokgni xa’Hebreo, chatum tiku lu katsini xlakata uma, wa: «Tlan nawanaw pi ni anan atanu xamakgan tatsokgni nema lu liwana lhkaxtukanit nixawa umakgolh». Liwana tasiya pi tuku likgalhtawakgayaw kBiblia, masiya xtalakapastakni tiku matsokgninalh, Jehová. Wa Jehová masta «putum xatlan [...] tamaskiwin», chu Biblia akgtum tlakg xatlan tamaskiwin nema kinkamaxkinitan (Sant. 1:17). Akxni kinkamaxkikanan akgtum tamaskiwin litasiya komo tiku kinkamaxkin xlikana kinkalakgapasan chu katsi tuku maklakaskinaw. Xtachuna la uma, akxni likgalhtawakgayaw Biblia akxilhaw pi Jehová liwana kinkalakgapasan chu katsi tuku maklakaskinaw. w23.02 2, 3:​3, 4

¿Lilakpuwanaw la xlistlan nawan akxni natsuku talakastakwanat kKatiyatni akxni namapakgsinan Cristo? Putum tiku makgatsankganitaw kkalinin tiku kapaxkiyaw, kaʼakxilhputunaw chu Jehová na kaʼakxilhputun (Job 14:15). Kalilakpuwaw tapaxuwan nema naʼanan kxlikalanka Katiyatni akxni latamanin nakaʼakxilhparakgo xfamiliajkan. «Xaʼakgstitum» latamanin, tiku tsokgwilikanit xtukuwanikan klibro xla latamat, «nakamalakastakwanikan xlakata nakgalhikgo latamat» (Hech. 24: 15; Juan 5:29). Lhuwa kintalilakgapasnikan tiku kapaxkiyaw max wa pulana tiku nakamalakastakwanikan. Nachuna, «tiku ni xaʼakgstitum», tiku nila lakgapaskgolh Jehová chu nila skujnanikgolh «nakamalakastakwanikan xlakata nakalakputsananikan». Putum tiku nalakastakwanankgo lhuwa tuku xlikatsinitkan nawan (Is. 26:9; 61:11). Wa xlakata, lu xlakaskinka nawan pi namatsukikan tamasiy nema nikxni chuna tlawakanit (Is. 11:10). w22.09 20:​1, 2

Jehová limasiyanit pi ni makgatlajakgo maski lhuwa mapakgsinanin. Kalitalatlawanalh israelitas chu kamakgtayalh na’akgchipakgo tiyat nema xkamalaknuninit (Jos. 11:​4-6, 20; 12:​1, 7, 24). Jehová makglhuwa limasiyanit pi wa tiku tlakg Lanka. Akxni mapakgsina xalak Babilonia, Nabucodonosor, litlankajwanalh xlitliwakga chu limapakgsin nema xkgalhi chu ni wa pi Jehová wa tiku lakgchan namalankikan, Dios tlawalh pi xʼakgwitilh. Akxni liwana lakapastaknampa, Nabucodonosor malankilh Jehová chu wa pi xtamapakgsin putum kilhtamaku namakgapala, chu nitila tlawa pi ni namakgantaxti tuku lakpuwanit (Dan. 4:​30, 33-35). Chatum tiku tsokgli salmo, wa: «¡Paxuwa kachikin tiku xDios wa Jehová, kachikin tiku xla laksaknit xlakata natapakgsini!» (Sal. 33:12). ¡Xlikana pi uma kinkamakgpuwantiniyan ni namakgatsankgananiyaw Jehová! w22.10 15, 16:​13-15

Xlakata katsiyaw pi tuku xlichuwinanit Biblia kgantaxtunit, kinkamakanajliyan pi na nakgantaxtu tuku Dios kinkamalaknuninitan. Makgkatsiyaw chuna la salmista, tiku wanilh Jehová: «Lu kkgalhkgalhima nakilakgmaxtuya, xlakata mintachuwin wa kintakgalhkgalhin» (Sal. 119:81). Jehová limaklakaskin Biblia xlakata nakinkamaxkiyan «tuku tlan chu akgtum takgalhkgalhin» (Jer. 29:11). Kgalhkgalhiyaw pi tlan tuku namin xlakata wa Jehová malaknunit, chu ni kaj xlakata latamanin wi tuku natlawakgo. Chuntiya kalakputsananiw tuku Biblia wanit pi ama la xlakata tlakg nalipawanaw xTachuwin Dios. Atanu tuku limasiya pi tlan nalipawanaw Biblia wa pi kamakgtaya tiku makgantaxtikgo xtastakyaw (Sal. 119:​66, 138). Akgtum liʼakxilhtit, tamakgaxtokgat nema xʼamakgolh lamakgxtakgkgo, la uku xatapaxuwan chu makxtum wilakgo. Chu xakamanan lipaxuw wilakgo chu katsikgo pi kapaxkikan (Efes. 5:​22-29). w23.01 5:​12, 13

¿Lilakpuwanitaw la kgantaxtunit makgapitsi xtamalaknun Dios kkilatamatkan? Akgtum liʼakxilhtit, Jesús malaknulh pi xTlat xʼama kinkamaxkiyan tuku xʼamaw maklakaskinaw kkilatamatkan (Mat. 6:​32, 33). Jesús na wa pi Jehová nakinkamaxkiyan espíritu santo komo naskiniyaw (Luc. 11:13). Jehová makgantaxtinit umakgolh tamalaknun. Max namin kkintalakapastaknikan amakgapitsi tamalaknun nema kgantaxtunita kkilatamatkan, chuna la kinkatapatiyan, tlan kinkamamakgkatsiniyan chu kinkamatliwakglhniyan kintakanajlakan (Mat. 6:14; 24:45; 2 Cor. 1:3). Komo nalilakpuwanaw tuku Dios tlawanita kimpalakatakan, tlakg nalipawanaw pi namakgantaxti tuku malaknunit xlakata kilhtamaku nema aku mima. Liwana katsiyaw pi Jehová namakgantaxti xtamalaknun. Chuna la wa chatum salmista: «Paxuwa tiku […] lipawan Jehová, xDios, […] tiku nikxni makgxtakgnan» (Sal. 146:​5, 6). w22.10 28:​15, 17

¿Kgantaxtunit kkinkilhtamakujkan tamakatsinin pi xʼamaka lakkaxwiliparakan xaskulunku takaknin? Chuna. Lata kkata 1919, lhuwa latamanin taxtukgonit kxaLanka Babilonia, ni xaxlikana takanajla xalak kakilhtamaku. Putum umakgolh latamanin lamakgo lakatum niku tlakg tlan nixawa Tiyat nema xKawanikanit pi Nakamaxkikan israelitas: kparaíso xaʼespiritual (Is. 51:3; 66:8). Lata kkata 1919, xatalaksakni lamakgo kparaíso xaʼespiritual. Chuna la titaxtunit kilhtamaku, kstalaninanin Cristo tiku nalatamakgo kKatiyatni, «amakgapitsi borregos», na makgtanukgonit kParaíso xaʼespiritual chu makglhtinankgonit lhuwa xtasikulunalin Jehová (Juan 10:16; Is. 25:6; 65:13). Uma paraíso talakgatuminit kxlikalanka katiyatni. Wa xlakata, kaxanikawa niku lamaw, tlan namakgtapakgsiyaw kparaíso xaʼespiritual komo tatayayaw xaxlikana takaknin. w22.11 11, 12:​12-15

¿Tuwa makgkatsiya naʼakgatekgsa pi Jehová «xliputum kilhtamaku lama»? (Is. 40:28). Ni kaj miʼakstu chuna makgkatsiya. Elihú wa xpalakata Dios: «Nila akgatekgsaw la xlilhuwa kilhtamaku latamanit» (Job 36:26). Pero maski wi tuku nila akgatekgsaw, ni wamputun pi ni xaxlikana. Akgtum liʼakxilhtit, max ni liwana akgatekgsaw la lakatsuku xkgakganat, pero uma ni wamputun pi ni anan xkgakganat. Xtachuna la uma, latamanin max nikxni liwana katiʼakgatekgswi pi Jehová ni kgalhi xkilhtsukut chu ni kgalhi xlisputni. Pero uma ni wamputun pi Dios ni putum kilhtamaku lama. Maski lhuwa tuku akinin ni liwana akgatekgsaw uma ni laktlawa tuku xaxlikana xlakata Dios (Rom. 11:​33-36). Nachuna, xla xlamaja akxni nina xʼanankgo putum tuku akxilhaw, chuna la chichini chu amakgapitsi staku. Chuna, xla “tlawalh akgapun” (Jer. 51:15). w22.12 2, 3:​3, 4

Max namin kilhtamaku nakinkawanikanan pi katlawaw oración kxlakatinkan amakgapitsin. Akgtum liʼakxilhtit, max chatum tala puskat tiku makgalhtawakgenama nawani tiku taʼanit pi katlawalh oración. Xlakata uma tala ni liwana lakgapasa tiku makgalhtawakgemaka, max nalaksaka natlawa xaʼawatiya oración. Chuna tlan naskin tuku namakgtaya tiku makgalhtawakgemaka. ¿Chu komo nawanikan chatum tala pi katlawalh oración ktamakxtumit o akxni ankan lichuwinankan Dios? Uma tala xlilakapastakat tuku xlakata tlawamaka uma tamakxtumit. Ni xlitamaklakaskinat oración xlakata nakastakyawakan natalan o xlakata namastakan akgtum tamakatsinin. Ktamakxtumit mastakan akgkitsis minuto xlakata nakilhtlikan chu natlawakan oración. Wa xlakata tala tiku natlawa oración ni “lu lhuwa tachuwin nawan”, liwaka akxni aku ama tsuku tamakxtumit (Mat. 6:7). w22.07 24:​17, 18

Jesús lichuwinalh pi kxaʼawatiya kilhtamaku xʼama anan laklixkajni tajatat «lakatum lakatum» (Luc. 21:11). ¿Tuku xlakata ni lu likgaputsayaw uma? Xlakata katsiyaw pi chuna xʼama la. Akxilhaw pi kgantaxtuma chuna la Jesús lichuwinalh. Wa xlakata stalaniyaw tastakyaw nema wa xpalakata tiku xlatamakgolh kxaʼawatiya kilhtamaku. Xla wa: «Ni kapekuantit». Akxni anan akgtum epidemia lhuwa tuku talakgpali kkilatamatkan. Pero ni kamastaw talakaskin nalaktlawa la kiʼakstukan kgalhtawakgayaw chu natlawa pi nialh naʼanaw ktamakxtumit. Kilikgalhtawakgakan chu videos lichuwinankgo xliʼakxilhtitkan makgapitsi natalan tiku titaxtumakgo taʼakglhuwit nema xtachuna la uma chu ni makgxtakgkgonit Jehová. w22.12 17:​4, 6

Jacob lu xpaxki xkgawasa, José (Gén. 37:​3, 4). Wa xlakata xnapuxkun José tsukukgolh sitsinikgo. Chu alistalh, xlakan kastamaxkikgolh madianitas. Umakgolh lakchixkuwin linkgolh José kʼEgipto, nema lhuwa ciento kilómetros xlilakgamakgat xwi. Anta ankgolh stamakgankgo, chu stamaxkikgolh Potifar, tiku kskuja kxpumapakgsin faraón. Xlatamat José lu lakapala talakgpalilh: xla chatum kgawasa tiku lu xpaxkikan chu la uku chatum skujni xlitaxtu kʼEgipto (Gén. 39:1). Min kilhtamaku kinkalakgchinan taʼakglhuwit nema na kalakgchin putum latamanin (1 Cor. 10:13). O max wi tiku kinkalikgalhkgamananan, chu asta kinkaputsastalanikanan kaj xlakata kstalaninanin Cristo akinin (2 Tim. 3:12). Maski chuna, Jehová natlawa pi tlan kakinkakitaxtunin. w23.01 14, 15:​3, 4

Max min kilhtamaku lakpuwanaw pi talakaskin natachuwinanaw chatum tala tiku nitlan kinkamamakgkatsinin. Pero akxni nina chuna tlawayaw, kalilakpuwaw umakgolh takgalhskinin: «¿Kkatsi putuminika tuku lalh?» (Prov. 18:13). «¿Xlikana nitlan xkimamakgkatsiniputun?» (Ecl. 7:20). «¿Minit kilhtamaku na wi tiku nitlan kmamakgkatsininit?» (Ecl. 7:​21, 22). «Komo naktachuwinan uma tala, ¿naklakkaxtlawa taʼakglhuwit o tlakg nakmastaka?». Komo nalilakpuwanaw umakgolh takgalhskinin, max naʼakxilhaw pi tlakg tlan nalimasiyayaw tapaxkit chu nialh nalakapastakaw tuku nitlan limakgkatsiw. Nalimasiyayaw pi kstalaninanin Cristo litaxtuyaw komo nakalimasiyaniyaw tapaxkit kinatalankan maski min kilhtamaku tlawakgo tuku nitlan. Komo chuna natlawayaw, max amakgapitsin naʼakxilhkgo pi makgtapakgsiyaw kxaxlikana takanajla, chu nakakninaniputunkgo Jehová. Wa xlakata kaliskujwi nalimasiyayaw tapaxkit nema litalakgapaskgo xaxlikana kstalaninanin Cristo. w23.03 31:​18, 19

Biblia lichuwinan xtayat Jehová nema tlakg xlakaskinka: tapaxkit. Xlakata Jehová lu kinkapaxkiyan, ni kinkamakatsinin tuku ni maklakaskinaw chu tuku nila xʼakgatekgswi (Juan 21:25). Jehová na kinkalimasiyaniyan tapaxkit akxni kinkatachuwinanan. Xla ni wilinit kBiblia akgtum lista xlakata pulakatunu tuku kilitlawatkan. Wata limaklakaskin tuku titaxtukgolh latamanin xalamakgasa, kinkalitachuwinanan tuku aku nala chu kinkamaxkiyan tastakyaw xlakata nalaksakaw tuku tlan. Putum uma kinkamakgpuwantiniyan napaxkiyaw Dios chu nakgalhakgaxmataw. Biblia limasiya pi Jehová lu kinkapaxkiyan. Katsiyaw uma xlakata Biblia lichuwinan tuku makgkatsikgolh kskujnin xalamakgasa. Akxni likgalhtawakgayaw tuku titaxtukgolh akxilhaw pi “nachuna xmakgkatsikgo la akinin” (Sant. 5:17). Chu tuku tlakg xlakaskinka, akxni akxilhaw la Jehová kalikatsinilh latamanin tiku xtachuna la akinin, tlakg liwana akgatekgsaw pi «Jehová lu xapaxkina chu xalakgalhamana» (Sant. 5:11). w23.02 6:​13-15

Xaʼawatiya libro xalak Biblia litsuku umakgolh tachuwin: «Umakgolh tachuwin wa tuku Jesucristo makatsininanit uku. Dios maxkilh Jesucristo putum uma xlakata nakamasiyani xlakskujnin Dios tuku ama la nialh makgas kilhtamaku» (Apoc. 1:1). Wa xlakata lu katsiputunaw tuku lama kkakilhtamaku chu la makgantaxtima uma tuku xwanit Biblia pi xʼama la. Max asta lu lakgatiyaw kalitachuwinanaw uma kinatalankan. Pero kuenta kilitlawatkan, xlakata ni lichuwinamputunaw tuku akinin lakpuwanaw nema natlawa pi naʼanan tapapitsit kcongregación. Akgtum liʼakxilhtit, max nakgaxmataw pi mapakgsinanin lichuwinamakgo nawan la nalakkaxtlawakgo tuku nitlan anan chu pi nawilikgo takaksni. Ni nalakpuwanaw pi uma makgantaxtima tuku wan 1 Tesalonicenses 5:​3, wata wa kuenta natlawayaw tuku xaʼawatiya kinkawaninitan xkachikin Jehová. Komo putum tuku nawanaw nakilhtiyayaw tuku wan xkachikin Jehová, namakgtayananaw pi congregación makxtum natawila chu «akgtum tapuwan» nakgalhi (1 Cor. 1:10; 4:6). w23.02 16:​4, 5

¿Tuku xlakata paxkiya Jesucristo? Jesús tataya xaxlikana, tataktujut chu tuku xaʼakgstitum. Wa xlakata, komo wix paxkiya Jesús, na paxkiya xaxlikana chu tuku xaʼakgstitum. Akgtum liʼakxilhtit, kalilakpuwanti la Jesús ni pekualh chu tatayalh xaxlikana chu tuku xaʼakgstitum (Juan 18:37). Pero ¿la limasiya Jesús tataktujut? Xtachuwin chu tuku tlawa limasiya pi taktuju. Xla ankgalhin malanki xTlat; nikxni putsa pi amakgapitsin wa namalankikgo (Mar. 10:​17, 18; Juan 5:19). ¿Tuku lakpuwana xlakata tataktujut nema limasiya Jesús? ¿Ni makgpuwantiniyan napaxkiya chu natlawaya chuna la xla? Xlikana pi chuna. ¿Tuku xlakata Jesús lu taktuju? Xlakata Jehová taktuju, chu Jesús paxki xTlat chu stalani xliʼakxilhtit (Sal. 18:35; Heb. 1:3). ¿Ni xlikana pi uma tlawa natalakatsuwiniya Jesús? w23.03 3, 4:​6, 7

Biblia kalichuwinan pulaktiy grupo tiku nalakastakwanankgo chu tlan nalatamakgo kKatiyatni putum kilhtamaku: «tiku xaʼakgstitum» chu «tiku ni xaʼakgstitum». Latamanin «tiku xaʼakgstitum» wa tiku skujnanikgolh Jehová akxni xlamakgolhku. Chu «tiku ni xaʼakgstitum» wa tiku ni lakgapaskgolh. ¿Kilhchanima uma pi xtukuwanikan akgtiy grupo tatsokgtawilanit klibro xla latamat? Akxni nina xnikgo «tiku xaʼakgstitum» xlitaxtukgo, xtatsokgtawilanita xtukuwanikan klibro xla latamat. ¿Taxapalh xtukuwanikan akxni nikgolh? Ni chuna, xlakata kxtalakapastakni Jehová chuntiya staknamakgolh. «Xla ni xDioskan tiku nikgonita, wata xDioskan tiku staknankgo, xlakata kxlakatin putum staknamakgolh» (Luc. 20:38). Uma kilhchanima pi akxni nalatamaparakgo kKatiyatni tiku xaʼakgstitum, xtukuwanikan tatsokgtawilanita nawan klibro xla latamat. Pero xapulana, xtachuna la komo lápiz nalitsokgwilikan (Luc 14:14). w22.09 16:​9, 10

Jehová xlakaskin pi xapulana chixku xlipaxuwalh tamalakatsukin. Wa xlakata wililh Adán kʼakgtum lu xastlan paraíso xlakata xlakgapasli, xchananalh chu xmalakgatumilh uma paraíso (Gén. 2:​8, 9). Kalilakpuwanti la makgkatsilh Adán akxni akxilhli la xpulhmakgo talhtsi chu akxni akxilhli pi tachanan kxanamakgo. Akgtum lanka talakgalhaman xwanit nakuentajtlawa jardín xaʼEdén. Jehová na skinilh pi xkawilinilh xtukuwanikan animales (Gén. 2:​19, 20). Jehová tlan xtitlawalh uma, pero lakgayawalh uma taskujut Adán. Xlikana pi Adán max kaks kaʼakxilhli animales chu akxilhli la xtasiyakgo chu la xlikatsikgo xlakata tlan xkawilinilh xtukuwanikan. Uma taskujut lu makgapaxuwalh, chu maxkilh talakaskin naʼakxilha xliskgalala Jehová chu la xlistlan o xlililakgatit putum tuku xmalakatsukinit. w23.03 15:3

Xtantunin imagen nema Daniel akxilhli, kilhchanima lanka tamapakgsin niku makgtanuma Reino Unido chu Estados Unidos. Uma wa xaʼawatiya lanka tamapakgsin nema Biblia wan pi xʼama anan (Dan. 2:​31-33). Uma lanka tamapakgsin chu amakgapitsi mapakgsinanin nakamalakgsputukan kʼArmagedón (Apoc. 16:​13, 14, 16; 19:​19, 20). ¿La kinkamakgtayayan tuku xlichuwinankanit? Tuku lichuwinalh Daniel kinkamasiyaniyan pi lamaw kxlisputni kakilhtamaku. Xla lichuwinalh liwakaya 2,500 kata pi akxni xmasputuka Babilonia, atanu akgtati laklanka tamapakgsin xʼamakgo tlawanikgo tuku nitlan xkachikin Dios. Na lichuwinalh pi lanka tamapakgsin niku makgtanuma Reino Unido chu Estados Unidos wa xaʼawatiya nema xʼama tawila. Uma kinkamaxkiyan takgalhkgalhin, xlakata nialh makgas xTamapakgsin Dios nakamasputu mapakgsinanin chu wa namapakgsinan kKatiyatni. w22.07 4:9; 5:​11, 12