BIOGRAFÍA
Misionera klitaxtulh maski xamaxana akit
LATA akxni aktsujku xakwanit, lu xamaxana akit chu xakkapekuani latamanin. Pero Jehová kimakgtayalh ni lu naklilakgaputsa uma. Kimasiyanilh nakkapaxki latamanin, chu misionera klitaxtulh. ¿Tuku kimakgtayalh misionera naklitaxtu? Wa tuku kimasiyanilh kintlat, xatlan xliʼakxilhtit chatum tala tsumat tiku xkgalhi 16 kata chu xatlan xtastakyaw kinchixku. Tlakg nakkalitachuwinanan xlakata uma.
Klakachilh kkata 1951 kViena (Austria). Maski xamaxana akit, ni xakmaxanan xaktlawani oración Dios. Kifamilia católicos xwankgonit, pero akxni xakkgalhi akgnajatsa kata, kintlat tsukulh katakgalhtawakga xtatayananin Jehová, chu alistalh kintse na tsukulh kgalhtawakga.
Akit chu kintala, Elisabeth (kpakgxwiki).
Ktsukuw kanaw ktamakxtumit kcongregación Döbling, xalak Viena. Lhuwa tuku akxtum xakkatatlawa kifamilia: xaklikgalhtawakgayaw chu xaklakputsananiyaw Biblia, xakkanaw ktamakxtumit chu xakkanaw makgtayananaw akxni xtlawakan asambleas. Putum uma kilhtamaku, kintlat kimakgtayalh tlakg nakpaxki Jehová. Xla ankgalhin kskin kxʼoraciones pi kintala tsumat chu akit precursoras xaklitaxtuw. Pero akit nichuna xaklakpuwan.
KTSUKU SKUJNANI JEHOVÁ PUTUM KILHTAMAKU
Ktamunulh kkata 1965, akxni xakkgalhi 14 kata. Pero tuwa xakmakgkatsi nakkalitachuwinan Dios latamanin tiku ni xakkalakgapasa. Na xakmakgkatsi pi ni xlakaskinka xaklitaxtu chu xaklakaskin pi amakgapitsin kintakamanan tlan xkintalalinkgolh. Wa xlakata, akxni nina makgas xaktamununit, ktsukulh katalalin kamanan tiku ni kskujnanikgo Jehová. Maski lu tlan xakkatalalin, nitlan xaklimakgkatsi xlakata xakkatsi pi ni xlilat xakkatalalilh tiku ni skujnanikgo Jehová. Pero lu tuwa xakmakgkatsi nialh nakkatalalin. ¿Tuku kimakgtayalh nakkatamakgatlini?
Lu kimakgtayalh xliʼakxilhtit Dorothée (kpakgxwiki).
Ama kilhtamaku Dorothée, tiku xkgalhi 16 kata, publicadora litaxtulh. Nila xakkanajla pi xla lu xlakgati xlichuwinan Dios akgatunu chiki. Akit tlakg lankata xakwanit nixawa xla, pero ni lu xakkan lichuwinan Dios. Uma kimalakpuwanilh: «Kinatlatni xtatayananin Jehová litaxtukgo, pero Dorothée kajwatiya xla skujnani Jehová. Xlikuentajtlawat xtse xlakata tatatla, pero maski chuna, ankgalhin an lichuwinan Dios». Xliʼakxilhtit lu kimakgtayalh tlakg nakskujniputun Jehová. Ni makgas titaxtulh, kinchatiykan precursoras auxiliares klitaxtuw chu alistalh precursoras regulares. Xlakata Dorothée xatapaxuwan kskujnani Jehová, xliʼakxilhtit xkamakgpuwantini amakgapitsin nachuna xtlawaputunkgolh. Xla kimakgtayalh wi tiku xaktsukulh limakgalhtawakge Biblia. Chu tsinu tsinu tlakg ni tuwa kmakgkatsilh naklichuwinan Dios kʼakgatunu chiki, kkatijinin chu kaxanikawa niku xakkatatanokgli latamanin.
Akxni xtitaxtunita akgtum kata lata precursora regular xaklitaxtu, malakgacha Heinz kkincongregación, tiku precursor especial xlitaxtu. Xla xlakgapasnit xaxlikana kCanadá akxni xʼanit lakgapaxialhnan xtala kgawasa, tiku xtatayana Jehová xlitaxtu. Akxni kakxilhli, tunkun klakgatilh. Pero xla misionero xlitaxtuputun chu akit ni wa tuku xaklakpuwanit naktlawa. Wa xlakata ni klimasiyanilh pi xaklakgati. Pero alistalh, tlakg ktsukuw lalakgapasaw, ktamakgaxtokgwi chu chuntiya precursores klitaxtuw kʼAustria.
KLISKUJLI XLAKATA MISIONERA XAKLITAXTULH
Heinz xlakgati xkilitachuwinan pi misionero xlitaxtuputun. Nikxni kiwanilh pi akit nachuna xaklakpuwa, pero xkintlawani makgapitsi takgalhskinin nema xkimalakpuwani. Xla xwan: «Akinin ni kgalhiyaw kamanan, ¿tuku atanu tlan xtlawaw xlakata tlakg kskujniw Jehová?». Xlikana pi precursora xaklitaxtuya maski xamaxana xakwanit, pero akxni xaklilakpuwan pi misionera xaklitaxtulh, lu xkimakgapekuan. Pero Heinz ni xlisitsi chu ni puntsu puntsu xkilitachuwinan uma. Na kiwanilh pi ni wa lu xaklilakgaputsalh pi xamaxana xakwanit, wata xaklilakpuwa la tlan xakkamakgtayalh latamanin. Tuku xkiwani, lu kimakgtayalh.
Heinz pulalima takgalhtawakga xla revista Makatsinina kʼakgtum congregación serbocroata kSalzburgo (Austria), kkata 1974.
Tsinu tsinu na ktsukulh klakpuwan pi misionera xaklitaxtuputun, wa xlakata kmalakgatsamaw solicitud xla Escuela de Galaad. Pero tala tiku xpulalin sucursal uma kilhtamaku, kiwanilh pi pulana tlakg liwana xakkatsinilh inglés. Wa xlakata kliskujli, chu akgtutu kata alistalh kinkamalakgachakan kcongregación niku xchuwinankan serbocroata kSalzburgo (Austria). Akgtujun kata klichuwinaw Dios kʼuma tachuwin. Kinchixku superintendente de circuito limaxtuka, chu akgtum kata kkalakgapaxialhnaw congregaciones kʼuma tachuwin. Maski tuwa xwanit uma tachuwin, lhuwa tiku xakkalimakgalhtawakgeyaw Biblia.
Alistalh, kkata 1979, kinkawanikan pi xakkaw kBulgaria chu xakwaw pi kaj xakkamaw paxialhnanaw. Kʼuma país ni xmastakan talakaskin xtlawaw kintaskujutkan, wa xlakata ni xakkamaw lichuwinanaw Dios, wata xakkalinimaw laktsu likgalhtawakga kgalhkitsis natalan tiku xlamakgo kSofía, niku tapakgsi Bulgaria. Lu xakpekuama, pero Jehová kimakgtayalh nakmakgantaxti tuku xkinkaskinimakan. Akxni kakxilhli pi umakgolh natalan lu xatapaxuwan kskujnanimakgo Jehová chu ni xpekuankgo maski xkatamaknuka kpulachin, kimakgtayalh tlakg naklipawan Jehová chu kimakgpuwantinilh naktlawa kaxatukawa tuku xkiskinilh xkachikin.
Kmalakgatsamaparaw solicitud xlakata nakkanaw kʼGalaad chu uma kilhtamaku kinkaʼinvitarlikan. Xaklakpuwanaw pi xakkamaw anaw kʼEscuela de Galaad kʼEstados Unidos, ktachuwin inglés. Pero noviembre kata 1981, tsukuka tlawakan Escuela de Galaad ksucursal xalak Wiesbaden (Alemania). Uma escuela tlawaka ktachuwin alemán, nema tlakg ni tuwa xakʼakgatekgsa. Pero ¿niku xʼamaka kinkamalakgachakanan?
KKAW NIKU XʼANAN TATALACHIPAT
Kinkamalakgachakan kKenia. Pero sucursal xala anta kinkakgalhskin komo xakkamputunaw makgtayananaw kʼUganda, akgtum país nema lakatsu xwi. Xtitaxtunita liwaka 10 kata lata Idi Amin chu soldados tiku xkapulalin xtlakgaxtukgonit mapakgsina xalak Uganda. Akxni xmapakgsinama Idi Amin, lhuwa latamanin nikgolh chu lhuwa tiku patinankgolh. Pero kkata 1979, tlakgaxtuka uma mapakgsina chu atanu tiku akgchipaparakgolh tamapakgsin. Akxni klilakpuwa putum tuku xlanit kʼuma país, ni xakkamputun. Pero Galaad xkinkamakgtayanitan naklipawanaw Jehová, wa xlakata kkaw.
Lhuwa tuku nitlan xlama kʼUganda. Heinz lichuwinalh klibro Anuario 2010 tuku xlama: «Lhuwa tuku ni xʼanan. Ni xʼanan chuchut, ni xʼanan teléfono. […] Nachuna, puntsu puntsu xlatalatlawakan chu xlatalakan, liwaka katsisni. […] Putum latamanin xtalakgchuwatanukgo kxchikkan katsisni chu kskinikgo Dios pi niti xkalakgtanulh kxchikkan». Maski lhuwa tuku lu nitlan xlama, natalan chuntiya kskujnimakgo Jehová chu ni xmakgxtakgkgo.
Kkaxtlawamaw liwat kxchik familia Waiswa.
Kkata 1982, Heinz chu akit kchaw kKampala, niku tapakgsi Uganda. Xapulana akgchaxan papaʼ kmakgtawilaw kxchikkan Sam chu Christina Waiswa. Xlakan xkgalhikgo kgalhkitsis laktsu xkamanan chu akxtum xkatawilakgo atanu kgalhtati tiku xalak xfamiliajkan. Xlakan xatapaxuwan kinkamakgamakglhtinankgon chu uma lu kaks kinkamalakawanin, xlakata ni lhuwa tuku xkgalhikgo chu kaj makgtum xwayankgo tantaku. Kilhtamaku nema akxtum kkatatawilaw lhuwa tuku kinkamasiyanikgon nema alistalh lu klitamakgtayaw. Pulaktum tuku kinkamasiyanikgon wa pi ni xaklaktlawamiw chuchut. Ni lhuwa chuchut xaklipaxaw chu watiya tuku xtaxtunitancha nema xaklipaxnitaw, xakmakaniyaw baño. Kkata 1983, ktekgswi niku tlan xakkaw tawilayaw antiya kKampala, pero niku ni lu kalipekua xwanit.
Lu xaklakgatiyaw xaklichuwinanaw Dios. Klakapastaka pi kaj akgtum papaʼ kmastaw liwaka 4,000 revistas. Pero tuku tlakg xaklakgatiyaw wa pi latamanin xmaxkikgo kakni Dios chu xlakgatikgo xkalitachuwinanka Biblia. Heinz chu akit xakkamakgalhtawakgemaw max kgalhakaw asta kgalhakukitsis latamanin kinchatunukan. Kintamakgalhtawakgenkan lhuwa tuku kinkamasiyanikgon. Akgtum liʼakxilhtit, maski akgatunu semana xtalakaskin pi makgat xtlawankgolh xlakata xʼankgolh ktamakxtumit, nikxni xtaʼakglhuwikgo chu ankgalhin xpaxuwakgo.
Lata kkata 1985 asta 1986 anampa atanu akgtiy guerras kʼUganda. Makglhuwa xakakxilhaw pi niku soldados xkilhtawilakgo carreteras, na xwilakgo laktsu kamanan tiku soldados xlitaxtukgo chu xlinkgo xlikankan. Ankgalhin xakskiniyaw Jehová pi xkinkamakgtayan xlakata ni akglakgwa tuku xaktlawaw chu ni xakpekuaw xlakata tlan chuntiya xaklichuwinaw xtachuwin. Chu xla kgalhtilh kiʼoracioneskan. Akxni xaktekgsaw chatum tiku xlakgati xlitachuwinanka Biblia, xakpatsankgayaw kintapekuakan.
Heinz chu akit akxtum ktayaw Tatjana (tiku ya kxʼitat).
Na lu xaklakgatiyaw xakkalitachuwinanaw Dios tiku xalak atanu países xwankgonit. Klakapastaka pi kkalimakgalhtawakgew Biblia Murat chu Dilbar Ibatullin, akgtum tamakgaxtokgat xalak Tartaristán (Rusia central). Murat makuchina xwanit, chu xchatiykan makgamakglhtinankgolh xaxlikana, chu asta la uku chuntiya skujnanimakgo Jehová. Alistalh, klakgapasli Tatjana Vileyska, chatum puskat xalak Ucrania tiku lu xlipuwan chu asta xlakpuwanit xʼakstu namakgnikan. Tatjana tamunulh, taspitli kxpaís chu alistalh tsukulh makgtayanan namatitaxtikan kilikgalhtawakgakan kʼatanu tachuwin.a
ALAKATANU NIKU KINKAMALAKGACHAKANAN
Kkata 1991, akxni xakkanitaw paxialhnanaw kʼAustria, sucursal xala anta kinkatachuwinan chu kinkawanin pi xʼamaka kinkamalakgachakanan kBulgaria. Xlakata comunistas nialh xmapakgsinamakgo kʼEuropa del Este, xmastakanit talakaskin pi xtlawaw kintaskujutkan kBulgaria. Chuna la kkalitachuwinanitan, Heinz chu akit xakkilanitawa kʼuma kachikin xlakata tsekg kkixtakgwi likgalhtawakga akxni nina xmastakan talakaskin xtlawaw kintaskujutkan, pero ama kilhtamaku xkinkamalakgachamakan xlakata xakkaw lichuwinanaw Dios.
Kinkawanikan pi nialh xaktaspitwi kʼUganda. Wa xlakata nialhla kkaw tiyayaw kincosaskan chu na nialhla kkawaniw natalan pi nialh xakkamaw tawilayaw anta, wata tunkun kkaw kBetel xalak Alemania, niku kinkamaxkikan akgtum putlaw chu wa uma kpuaw asta kBulgaria. Kinkamalakgachakan kkachikin Sofía, niku xʼanankgo 20 publicadores.
Kkachikin Bulgaria atanu tuku tuwa xʼama kinkakitaxtuniyan. Pulana, ni xakkatsiniyaw tachuwin nema chuwinankan anta. Nachuna, kajwatiya xʼanan pulaktiy likgalhtawakga ktachuwin búlgaro: La verdad que lleva a vida eterna chu Ki libro xla takgalhtawakga xalak Biblia. Na lu tuwa xakmakgkatsiyaw naktsukuyaw kalimakgalhtawakgeyaw Biblia latamanin. Maski chuna, kimputumkan lu xaklakgatiyaw xaklichuwinanaw Dios. Tiku xtapakgsikgo kpusikulan ni lakgatikgolh uma chu tsukulh anan taʼakglhuwit.
Kkata 1994, mapakgsinanin malakgachokgoparakgolh xtaskujutkan xtatayananin Jehová, chu lhuwa latamanin lixkajni tsukukgolh kinkalikatsinikgoyan xlakata xlakpuwankgo pi nitlan xaklikatsiyaw. Makgapitsi natalan kachipa chu katamaknuka kpulachin. Kperiodicos chu ktelevisión xlichuwinankan lhuwa taʼakgsanin kimpalakatakan. Xwankan pi xtatayananin Jehová lakaskinkgo pi xkamanankan kanikgolh xlakata ni mastakgo talakaskin kakawilinika kgalhni. Na xwankan pi kkamakgpuwantiniyaw amakgapitsin xtatayananin Jehová pi xʼakstukan kakamakgnika. Lu tuwa xwanit xaklichuwinaw Dios. Xakkatatanokglhaw latamanin tiku lu ksitsikgonit, pixlanka xkinkatachuwinankgoyan, xkatasanikgo policía chu asta wi tuku xkinkamakgosonikgoyan. Na nila xmalakgachakan likgalhtawakga kʼuma país, chu niti xkinkarentarliniputunan chiki xlakata tlan xaktamakxtumiw. Makgtum, policía tanulh niku xaktlawamaw asamblea chu malakgachokgolh. Heinz chu akit nikxni chuna xkinkaʼakgspulanitan. Latamanin xalak Bulgaria nipara tsinu xlikatsikgo chuna la tiku xalak Uganda, tiku lu tlan xlikatsikgo chu xlakgatikgo xkgaxmatkgo xlakata Biblia. Pero ¿tuku kinkamakgtayan chuntiya xatapaxuwan xakskujniw Jehová?
Lu kinkamakgtayan pi makxtum kkatatawilaw natalan. Xlakan lu xpaxuwakgo xlakata xlakgapaskgonit xaxlikana chu lu xpaxtikatsinikgo pi anta xakkatawilaw. Ankgalhin xaklakuentajtlawayaw kinchatunukan chu makxtum xaktawilayaw. Heinz chu akit kakxilhwi pi maski tuwa taskujut xkinkalakgayawakan, ankgalhin xakpaxuwaw komo ni kajwatiya xaklilakpuwaw kintaʼakglhuwitkan, wata xaklilakpuwaw la nakkamakgtayayaw latamanin.
Kwilaw ksucursal xalak Bulgaria, kkata 2007.
Titaxtulh makgapitsi kata, uma talakgpalilh. Kkata 1998, mapakgsinanin mastaparakgolh talakaskin pi xtatayananin Jehová xtlawaparakgolh xtaskujutkan, chu tsukuka matitaxtikan lhuwa likgalhtawakga ktachuwin búlgaro. Kkata 2004 tsukuka maklakaskinkan xasasti sucursal. La uku, anan 57 congregaciones kBulgaria, niku anankgo 2,953 publicadores. Kkata 2024, kilakgolh 6,475 latamanin akxni lakapastakka Cristo. Chu kkachikin Sofía, niku xapulana kaj kgalhkitsis natalan xwilakgo, la uku anankgo akgnajatsa congregaciones. Kakxilhnitaw la kgantaxtunit tuku wan Biblia: «Tiku ni lu lhuwa akgtum mil nawan» (Is. 60:22, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo, TNM).
KTITAXTUNITAW TUKU LU TUWA
Makglhuwa ktatatlanit, kintekgsnikanit lhuwa tumores. Asta kkiʼakgxakga xakkgalhi akgtum tumor. Kintlawanika radioterapia chu akgtum operación kʼIndia nema makgapalalh 12 horas. Makuchina tamakxtulh tsinu tumor nema xakkgalhi kkiʼakgxakga. Ktamakgxtakgcha ksucursal xalak India asta akxni tlakg tlan kmakgkatsilh chu alistalh ktaspitwi kBulgaria.
Heinz chipalh akgtum tajatat nema natlatni kamatitaxtinikgo xkamanankan. Uma tajatat wanikan Huntington chu ni lu lakgapaskan. Chuna la titaxtulh kilhtamaku nialhla liwana xtlawan, nialhla liwana xchuwinan chu kaj xalan xtatsuwi xmakni maski xla nichuna xtlawaputun. Chuna la tlakg snunantilhalh, tlakg talakaskilh pi putum kilhtamaku xakkuentajtlawalh. Xmin kilhtamaku xakmakgkatsi pi nialhla xaktayani chu xaklilakgaputsa pi nialhla xakkuentajtlawalh kinchixku. Pero chatum kgawasa tiku wanikan Bobi, ankgalhin akxtum xtaʼan kinchixku xlakata xlichuwinankgolh Dios. Maski Heinz xtatatla chu nila liwana xchuwinan, Bobi ni xlimaxanan. Akxni xtalakaskin pi wi tiku xkimakgtayalh nakkuentajtlawa kinchixku, Bobi ankgalhin xkimakgtaya. Xlikana pi Heinz chu akit klakkaxwiliw pi ni xakkamaw kgalhiyaw kamanan kʼuma kakilhtamaku, pero Jehová kinkamalakgachanin Bobi, tiku litaxtulh la chatum kinkgawasakan (Mar. 10:29, 30).
Kinchixku na chipalh cáncer chu nilh kkata 2015. Uma lu kimakgalipuwa, nila xakkanajla pi nialh akxtum xkintawi. Pero ankgalhin wi kkintalakapastakni (Luc. 20:38). Chali chali makglhuwa klakapastaka la xchuwinan, chu klakapastaka tuku stlan xkiwani chu xatlan xtastakyaw. Lu kpaxtikatsini Jehová xlakata akglhuwa kata tlan akxtum kskujnaniw.
KPAXTIKATSINI JEHOVÁ XLAKATA KIMAKGTAYANIT
Jehová nikxni kimakgxtakgnit maski lhuwa tuku tuwa ktitaxtunit. Na kimakgtayanit misionera naklitaxtu chu ni wa naklilakgaputsa pi xamaxana akit, wata wa naklilakpuwan la tlan nakkamakgtaya amakgapitsin (2 Tim. 1:7). Xlakata Jehová kinkamakgtayanitan, akit chu xaʼaktsu kintala tsumat, putum kilhtamaku kskujnanimaw. Xchixku kintala superintendente de circuito litaxtu chu akxtum lakgapaxialhnankgo congregaciones xalak Europa nema chuwinankgo serbia. Jehová kgaxmatli oraciones nema kintlat xtlawa akxni laktsujku xakwanitaw.
Lu tlan klimakgkatsi akxni klikgalhtawakga Biblia. Putum tuku nitlan ktitaxtunit kimasiyaninit pi talakaskin “tlakg naktlawa oración”, chuna la tlawalh Jesús (Luc. 22:44). Pulaktum la Jehová kgalhtinit kiʼoraciones wa pi kalimaklakaskinit natalan xalak kincongregación Nadezhda (Sofía). Xlakan limaxtukgo kilhtamaku xlakata akxtum nakintatawilakgo chu kiwanikgo pi lu kimpaxkikgo. Uma lu kimakgapaxuwa.
Lu klilakpuwan talakastakwanat. Klilakpuwan akxni putum kifamilia akxtum naktawilayaw: kinatlatni yakgo kxlakatin kinchikkan, lakgtliwakgan chu lu stlan tasiyakgo chuna la akxni tamakgaxtokgkgolh, kintala kaxtlawama liwat chu kinchixku, Heinz, ya kxpaxtun xkawayu. Akxni klilakpuwan uma, kimakgtaya ni lu naklakapastaka tuku kimakgalipuwan, chu lu kpaxtikatsini Jehová.
Akxni klilakpuwan kilatamat chu kilhtamaku nema aku mima, kmakgkatsi chuna la David, tiku wa: «¿Niku xaktawi komo ni xakkgalhilh takanajla pi tlan xakakxilhli xtalakgalhaman Jehová kxtiyat tiku staknankgo? Kalipawanti Jehová; ni kapekuanti, chu tliwakga kawa minaku. Chuna, kalipawanti Jehová» (Sal. 27:13, 14, TNM).
a Natekgsa xbiografía Tatjana Vileyska krevista ¡Despertad! 22 xla diciembre kata 2000, páginas 20 asta 24.