Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • nwt Stat 1:1-50:26
  • Stat

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Stat
  • Nupela Taim Trenslesen Bilong Ol Skripsa Holi
Nupela Taim Trenslesen Bilong Ol Skripsa Holi
Stat

STAT

1 Taim God i stat long wokim ol samting, em i wokim ples antap* na graun.+

2 Graun i stap nating na i no gat wanpela samting i stap ples klia. Tudak i karamapim bikpela wara.+ Na strong bilong God bilong mekim wok*+ i go i kam antap long wara.+

3 Na God i tok: “Lait i mas kamap.” Orait lait i kamap.+ 4 God i lukim olsem lait i gutpela, na em i brukim tudak na tulait. 5 God i kolim tulait, De, na em i kolim tudak, Nait.+ Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 1.

6 Bihain God i tok: “Bikpela spes+ i mas kamap namel long ol wara na brukim wara i go long 2-pela hap.”*+ 7 Orait God i wokim spes na brukim wara, wara i stap daunbilo na wara i stap antap.+ Na dispela samting i kamap. 8 Na God i kolim dispela spes olsem Skai.* Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 2.

9 Bihain God i tok: “Wara i stap aninit long skai i mas bung long wanpela hap na ples drai i mas kamap ples klia.”+ Na dispela samting i kamap. 10 Orait God i kolim dispela ples drai, Graun,+ na olgeta wara i bung wantaim em i kolim Solwara.+ Na God i lukim olsem ol dispela samting i gutpela.+ 11 Na God i tok: “Graun i mas kamapim ol kain kain gras, ol kain kain diwai i gat prut na sid long en, na ol arapela samting i kamap long graun em ol i gat sid.” Na dispela samting i kamap. 12 Na graun i kamapim ol kain kain gras, ol kain kain diwai i gat prut na sid long en, na ol arapela samting i kamap long graun em ol i gat sid.+ Na God i lukim olsem ol samting em i wokim i gutpela. 13 Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 3.

14 Bihain God i tok: “Ol samting bilong givim lait*+ i mas kamap ples klia long skai bilong brukim de na nait,+ na ol bai i stap olsem mak bilong ol sisen, ol de, na ol yia.+ 15 Ol bai i stap olsem lait long skai na givim lait long graun.” Na dispela samting i kamap. 16 Na God i makim* tupela bikpela lait. Wanpela em i bikpela moa bilong givim lait long de,+ na narapela, lait bilong en i no strong tumas, em bilong givim lait long nait. Na em i wokim tu ol sta.+ 17 God i putim ol long skai bilong givim lait long graun, 18 na bilong bosim de na nait, na bilong brukim tudak na tulait.+ Na God i lukim olsem dispela samting i gutpela. 19 Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 4.

20 Bihain God i tok: “Ol samting i gat laip i mas pulap long ol wara, na ol samting i save flai i mas flai antap long graun long bikpela spes long skai.”*+ 21 Na God i wokim ol bikpela animal bilong solwara, na ol kain kain samting i gat laip na i save muv na i planti tru long ol wara, na olgeta kain samting i gat wing na i save flai. Na God i lukim olsem ol dispela samting i gutpela. 22 Na God i blesim ol, na i tok: “Kamapim ol pikinini na kamap planti na pulapim olgeta hap bilong solwara,+ na ol samting i save flai i mas kamap planti long graun.” 23 Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 5.

24 Bihain God i tok: “Graun i mas kamapim ol kain kain samting i gat laip, ol kain kain animal bilong ples, ol kain kain wel animal bilong graun,+ na ol kain kain arapela animal.”* Na dispela samting i kamap. 25 Orait God i wokim ol kain kain wel animal, na ol kain kain animal bilong ples, na ol kain kain arapela animal. Na God i lukim olsem ol samting em i wokim i gutpela.

26 Bihain God i tok: “Nau yumi+ mas wokim man i kamap olsem yumi yet,+ na em i mas bosim ol pis long solwara, olgeta samting i flai long skai, ol animal bilong ples, na olgeta hap bilong graun, na ol arapela animal i save muv i go i kam long graun.”+ 27 Orait God i wokim man i kamap olsem em yet. Em i wokim man i kamap olsem God yet. Em i wokim man na meri.+ 28 Na God i blesim ol, na God i tokim ol: “Kamapim ol pikinini na kamap planti na go sindaun long olgeta hap bilong graun+ na bosim olgeta samting i stap long en.+ Bosim+ ol pis long solwara, olgeta samting i flai long skai, na olgeta samting i gat laip na i save muv i go i kam long graun.”

29 Bihain God i tok: “Mi givim yupela olgeta samting i kamap long graun i gat sid na ol i stap long olgeta hap bilong graun, na olgeta diwai prut i gat sid. Ol i ken i stap olsem kaikai bilong yupela.+ 30 Mi givim olgeta grinpela lip na gras samting olsem kaikai+ long olgeta wel animal bilong graun na olgeta samting i save flai long skai na olgeta samting i save muv long graun em ol i gat laip.” Na dispela samting i kamap.

31 Bihain God i lukim olgeta samting em i bin wokim i gutpela tru.+ Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 6.

2 Long dispela pasin, wok bilong wokim ples antap na graun na olgeta samting i stap long ol, em i pinis.+ 2 Na God i pinisim wok bilong em paslain long de namba 7, na long de namba 7 em i kirap long malolo long olgeta wok em i bin mekim.+ 3 Orait God i blesim de namba 7 na kolim olsem de holi, long wanem, long dispela de God i wok long malolo long wok bilong em long wokim olgeta samting, em ol samting em i tingting pinis long kamapim.

4 Dispela em stori bilong taim skai na graun i kamap, long de Jehova* God i wokim graun na skai.+

5 I no gat ol diwai i kamap yet long graun na i no gat ol plaua na gras samting i gro, long wanem, Jehova God i no mekim ren i pundaun yet long graun na i no gat man i stap bilong mekim wok long graun. 6 Tasol smok bilong moning i save lusim graun na i go antap na i givim wara long olgeta hap bilong graun.

7 Bihain Jehova God i kisim graun na wokim man+ na em i winim win bilong laip+ i go insait long nus bilong em na em i kamap man i gat laip.*+ 8 Orait Jehova God i wokim wanpela gaden long Iden,+ long hap i go olsem long is, na long dispela hap em i putim man em i bin wokim.+ 9 Na Jehova God i mekim na olgeta kain diwai i kamap long graun na ol i luk nais na pikinini bilong ol i gutpela long kaikai. Na tu, namel long gaden i gat diwai bilong laip+ na diwai bilong givim save long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut.+

10 Na i gat wanpela wara i ron i go ausait long Iden bilong givim wara long dispela gaden. Na dispela wara i bruk na i kamap 4-pela hanwara.* 11 Nem bilong namba 1 wara em Pison, em i raunim graun olgeta bilong Havila, we i gat gol long en. 12 Gol bilong dispela hap i gutpela tru. Na tu, long dispela hap i gat delium* na ston oniks.* 13 Nem bilong namba 2 wara em Gihon na em i raunim graun olgeta bilong Kus.* 14 Nem bilong namba 3 wara em Hidekel*+ na em i ron i go olsem long hap is bilong Asiria.+ Na namba 4 wara em Yufretis.+

15 Jehova God i kisim man na putim em long gaden Iden bilong stap na mekim wok na lukautim dispela gaden.+ 16 Na tu, Jehova God i tokim man olsem: “Long olgeta diwai bilong gaden, yu ken kaikai prut bilong en bilong inapim laik bilong yu.+ 17 Tasol yu no ken kaikai prut bilong diwai bilong givim save long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut. Long de yu kaikai prut bilong en, tru tumas bai yu dai.”+

18 Na Jehova God i tok: “I no gutpela long man i stap wanpis olsem. Mi bai wokim wanpela helpim bilong em, olsem poroman bilong em.”+ 19 Jehova God i bin kisim graun na wokim olgeta wel animal na olgeta kain pisin bilong skai. Na em i kirap bringim ol i kam long man na bai man i ken skelim wanem nem em bai givim long olgeta wan wan bilong ol. Na wanem nem man i givim long olgeta wan wan bilong ol dispela animal, dispela i kamap nem bilong en.+ 20 Olsem na man i givim nem long olgeta animal bilong ples, na olgeta samting i save flai long skai, na olgeta wel animal, tasol man yet i no gat helpim bilong i stap poroman bilong em. 21 Olsem na Jehova God i mekim man i slip i dai, na taim man i slip yet, em i kisim wanpela bun bilong banis long sait bilong man, na pasim gen skin bilong dispela hap. 22 Na Jehova God i wokim meri long dispela bun em i bin kisim long man, na em i bringim meri i go long man.+

23 Na man i tok:

“Em nau, bun bilong em i kamap long bun bilong mi

Na mit bilong em i kamap long mit bilong mi.

Bai mi kolim em Meri,

Long wanem, em i kamap long man.”*+

24 Long dispela as, man bai lusim papa na mama bilong em na em bai pas wantaim* meri bilong em, na tupela bai kamap wanpela bodi.+ 25 Dispela man na meri bilong em, tupela wantaim i no gat samting bilong karamapim skin bilong tupela,+ tasol ol i no sem.

3 Snek+ i gat pasin bilong was gut,* winim olgeta arapela wel animal Jehova God i bin wokim. Na em i tokim meri: “Tru tru God i tokim yutupela long no ken kaikai prut bilong olgeta diwai bilong gaden, a?”+ 2 Na meri i bekim tok long snek olsem: “Mitupela i ken kaikai prut bilong ol diwai bilong gaden.+ 3 Tasol God i tok long prut bilong dispela diwai i stap namel long gaden+ olsem, ‘Yutupela i no ken kaikai prut bilong en, nogat. Na yutupela i no ken tatsim prut bilong en. Sapos yutupela i mekim, bai yutupela i dai.’” 4 Orait na snek i tokim meri olsem: “Tru tumas, yutupela i no inap i dai.+ 5 God i save olsem long dispela de stret yutupela i kaikai prut bilong en, ai bilong yutupela bai op, na bai yutupela i kamap wankain olsem God, na bai yutupela i save long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut.”+

6 Na meri i lukim olsem prut bilong diwai i gutpela bilong kaikai na long ai em i luk nais, yes, dispela diwai i luk nais tru. Olsem na meri i kisim prut bilong en na kaikai.+ Bihain, taim em i stap wantaim man bilong em, meri i givim sampela long man na man i kaikai.+ 7 Na ai bilong tupela i op na tupela i luksave olsem tupela i stap as nating, olsem na tupela i samapim ol lip bilong diwai fik bilong karamapim tupela yet.*+

8 Bihain, long apinun tru,* tupela i harim nek bilong Jehova God, taim em i wokabaut long gaden, na man na meri bilong em i hait long Jehova God namel long ol diwai bilong gaden. 9 Na Jehova God i wok long singaut long man na tok: “Yu stap we?” 10 Orait nau man i bekim tok olsem: “Mi harim nek bilong yu long gaden, tasol mi pret, long wanem, mi stap as nating olsem na mi hait.” 11 Na God i tok: “Husat i tokim yu olsem yu stap as nating?+ Ating yu kaikai prut bilong dispela diwai em mi bin tokim yu long no ken kaikai, a?”+ 12 Na man i bekim tok olsem: “Dispela meri em yu bin givim mi, em i givim prut bilong dispela diwai long mi olsem na mi kaikai.” 13 Orait Jehova God i tokim meri: “Watpo yu mekim olsem?” Na meri i bekim tok olsem: “Snek i giamanim mi olsem na mi kaikai.”+

14 Na Jehova God i tokim snek+ olsem: “Yu bin mekim dispela samting olsem na namel long olgeta animal bilong ples na olgeta wel animal, bai samting nogut i ken painim yu. Bai yu wokabaut long bel bilong yu na bai yu kaikai das long laip olgeta bilong yu. 15 Na bai mi mekim yu+ i stap birua+ bilong meri+ na meri i stap birua bilong yu. Na lain pikinini bilong yu+ bai stap birua bilong lain pikinini bilong meri.+ Em bai krungutim het bilong yu+ na bai yu kaikaim lek bilong em.”+

16 Em i tokim meri olsem: “Taim yu gat bel bai mi mekim yu kisim bikpela pen moa. Na bai yu pilim pen taim yu karim pikinini. Na bai yu gat bikpela laik yet long man bilong yu, na bai em i bosim yu.”

17 Na em i tokim Adam* olsem: “Yu bin harim tok bilong meri bilong yu na yu kaikai prut bilong dispela diwai em mi bin tokim yu+ olsem, ‘Yu no ken kaikai prut bilong en.’ Olsem na mi bai mekim graun i bagarap bikos long yu.+ Na bai yu wok hat tru long kisim kaikai long graun long laip olgeta bilong yu.+ 18 Ol rop i gat nil na gras nogut bai kamap long graun bilong yu, na bai yu kaikai ol kaikai em graun i kamapim. 19 Na bai yu wok hat tru long kisim kaikai* na tuhat bai kamap long pes bilong yu, i go inap long yu go bek long graun. Long wanem, mi bin wokim yu long graun.+ Yu kamap long graun na bai yu go bek gen long graun.”+

20 Na bihain long dispela, Adam i kolim nem bilong meri bilong em Iv,* long wanem, em bai kamap mama bilong olgeta manmeri i stap laip.+ 21 Na Jehova God i wokim longpela klos long skin bilong animal na givim long Adam na meri bilong em, na tupela i putim.+ 22 Jehova God i tok: “Nau man i kamap wankain olsem yumi, em i save long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut.+ So bilong em i no ken putim han i go na kisim prut bilong diwai bilong laip,+ na em i kaikai prut bilong en na stap oltaim oltaim,—” 23 Olsem na Jehova God i rausim em long gaden Iden+ na bai em i wokim gaden long dispela graun em God i bin wokim em long en.+ 24 God i rausim pinis man i go ausait long gaden, na long hap is bilong gaden Iden em i putim ol serap*+ na bainat i gat paia long en i tanim tanim i stap. Em i mekim olsem bilong pasim rot i go long diwai bilong laip.

4 Orait Adam i slip wantaim meri bilong em Iv, na Iv i gat bel.+ Na Iv i karim Kein+ na em i tok: “Jehova i bin helpim mi na mi karim* wanpela pikinini man.” 2 Bihain em i karim Abel,+ brata bilong Kein.

Abel i kamap man bilong lukautim ol sipsip, tasol Kein i kamap man bilong wokim gaden. 3 Bihain Kein i bringim sampela kaikai bilong gaden bilong givim long Jehova olsem ofa. 4 Tasol Abel i go kisim sampela sipsip long lain sipsip bilong em, em ol namba 1 pikinini sipsip mama i bin karim,+ wantaim gris bilong ol. Na Jehova i amamas long Abel na ofa bilong em,+ 5 tasol em i no amamas long Kein na ofa bilong em. Olsem na Kein i belhat nogut tru na pes bilong em i senis olgeta.* 6 Orait Jehova i tokim Kein: “Bilong wanem yu belhat nogut tru na pes bilong yu i senis olgeta? 7 Sapos yu senis na mekim gutpela pasin, ating mi inap amamas gen long yu, a?* Tasol sapos yu no mekim gutpela pasin, orait sin i slip na wet i stap long dua, na em i gat bikpela laik tru long bosim yu; tasol olsem wanem? Bai yu inap bosim em?”

8 Bihain Kein i tokim brata bilong em Abel olsem: “Yumi go wokabaut long bus.” Na taim ol i stap long bus, Kein i paitim brata bilong em Abel na kilim em i dai.+ 9 Bihain Jehova i askim Kein olsem: “Brata bilong yu Abel i stap we?” Na Kein i tok: “Mi no save. Wanem, em wok bilong mi long was long brata bilong mi?” 10 Orait na God i tok: “Yu mekim wanem samting stret? Harim! Blut bilong brata bilong yu i stap long graun na i wok long krai long mi long bekim dispela rong.+ 11 Nau mi gat strongpela tok bilong bagarapim yu. Bai mi rausim yu long dispela graun i dringim* blut bilong brata bilong yu, em blut han bilong yu yet i bin kapsaitim.+ 12 Taim yu wokim gaden, kaikai bai i no inap kamap gut. Bai yu stap olsem wanpela tripman na wanpela ranaweman long graun.” 13 Orait Kein i bekim tok long Jehova olsem: “Dispela hevi mi kisim long rong mi mekim, em i bikpela tumas long mi karim. 14 Nau yu rausim mi long dispela hap bilong graun,* na bai mi no stap moa long ai bilong yu. Na bai mi stap olsem tripman na ranaweman long graun, na sapos wanpela man i bungim mi, tru tumas em bai kilim mi i dai.” 15 Orait Jehova i tokim em olsem: “Long dispela as, husat man i kilim i dai Kein, em bai kisim panismen inap 7-pela taim.”

Olsem na Jehova i putim wanpela sain bilong Kein na sapos wanpela man i bungim em, orait em i no ken kilim Kein i dai. 16 Orait Kein i lusim Jehova na em i go sindaun long graun bilong Nod long hap is bilong gaden Iden.+

17 Bihain Kein i slip wantaim meri bilong em+ na meri i gat bel na em i karim Enok. Na Kein i kirap wokim wanpela taun na em i givim nem bilong pikinini man bilong em, Enok, long dispela taun. 18 Bihain Enok i kamap papa bilong Irat. Na Irat i kamap papa bilong Mehujael, na Mehujael i kamap papa bilong Metusael, na Metusael i kamap papa bilong Lamek.

19 Na Lamek i maritim tupela meri. Nem bilong namba 1 meri, em Ada, na nem bilong namba 2 meri, em Silah. 20 Bihain Ada i karim Jabal. Jabal em i fes man long stap long ol haus sel na lukautim ol bulmakau na sipsip. 21 Na nem bilong brata bilong em, Jubal. Jubal em i fes man bilong mekim musik long harp* na mambu.* 22 Na Silah tu i karim Tubal-kein, em man bilong wokim olgeta kain tul long kopa na ain. Na susa bilong Tubal-kein em Nama. 23 Orait bihain Lamek i mekim dispela tok long tupela meri bilong em, Ada na Silah:

“Harim tok bilong mi, yupela ol meri bilong Lamek;

Putim yau long tok bilong mi:

Wanpela man i paitim mi na mi kilim em i dai,

Yes, wanpela yangpela man husat i solapim mi.

24 Sapos wanpela man i kilim i dai Kein i mas kisim panismen inap 7-pela taim,+

Orait man i kilim i dai Lamek i mas kisim panismen inap 77 taim.”

25 Na bihain Adam i slip gen wantaim meri bilong en, na meri i karim wanpela pikinini man. Na meri i kolim nem bilong em, Set,*+ long wanem, meri i tok: “God i givim narapela pikinini long mi bilong kisim ples bilong Abel, long wanem, Kein i bin kilim em i dai.”+ 26 Na bihain Set tu i gat wanpela pikinini man na em i kolim nem bilong em, Enos.+ Long dispela taim ol manmeri i stat long singaut long nem bilong Jehova.

5 Dispela em i buk bilong histori bilong Adam. Taim* God i bin wokim Adam, God i wokim em i kamap olsem God yet.+ 2 God i wokim ol i kamap man na meri.+ Taim* em i wokim ol pinis,+ em i blesim ol na kolim ol olsem Man.*

3 Adam i stap 130 yia na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man i wankain olsem em yet. Na Adam i kolim nem bilong em, Set.+ 4 Bihain long Set i bon, Adam i stap 800 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 5 Adam i stap inap 930 yia olgeta na em i dai.+

6 Set i stap 105 yia na em i kamap papa bilong Enos.+ 7 Bihain long Enos i bon, Set i stap 807 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 8 Set i stap inap 912 yia olgeta na em i dai.

9 Enos i stap 90 yia na em i kamap papa bilong Kinan. 10 Bihain long Kinan i bon, Enos i stap 815 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 11 Enos i stap inap 905 yia olgeta na em i dai.

12 Kinan i stap 70 yia na em i kamap papa bilong Mahalalel.+ 13 Bihain long Mahalalel i bon, Kinan i stap 840 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 14 Kinan i stap inap 910 yia olgeta na em i dai.

15 Mahalalel i stap 65 yia na em i kamap papa bilong Jaret.+ 16 Bihain long Jaret i bon, Mahalalel i stap 830 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 17 Mahalalel i stap inap 895 yia olgeta na em i dai.

18 Jaret i stap 162 yia na em i kamap papa bilong Enok.+ 19 Bihain long Enok i bon, Jaret i stap 800 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 20 Jaret i stap inap 962 yia olgeta na em i dai.

21 Enok i stap 65 yia na em i kamap papa bilong Metusela.+ 22 Bihain long Metusela i bon, Enok i wokabaut yet wantaim God tru inap 300 yia. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 23 Enok i stap inap 365 yia olgeta. 24 Enok i wok yet long wokabaut wantaim God tru.+ Bihain ol man i no lukim em moa, long wanem, God i kisim em.+

25 Metusela i stap 187 yia na em i kamap papa bilong Lamek.+ 26 Bihain long Lamek i bon, Metusela i stap 782 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 27 Metusela i stap inap 969 yia olgeta na em i dai.

28 Lamek i stap 182 yia na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man. 29 Em i kolim nem bilong em, Noa,*+ na em i tok: “Dispela pikinini bai helpim yumi long olgeta hatwok na pen yumi karim, long wanem, Jehova i bin mekim strongpela tok bilong mekim graun i bagarap.”+ 30 Bihain long Noa i bon, Lamek i stap 595 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri. 31 Lamek i stap inap 777 yia olgeta na em i dai.

32 Taim Noa i gat 500 krismas, em i kamap papa bilong Siem,+ Ham,+ na Jafet.+

6 Bihain planti manmeri i kamap long graun, na ol i gat ol pikinini meri tu, 2 na ol pikinini bilong God tru*+ i lukim ol pikinini meri bilong ol man i luk nais tru. Olsem na ol i kirap kisim ol meri long laik bilong ol yet na maritim ol. 3 Bihain long dispela, Jehova i tok: “Mi* no inap larim ol man i stap olsem inap oltaim,+ long wanem, ol i man tasol.* Olsem na ol bai stap inap 120 yia tasol.”+

4 Long dispela taim na long bihain tu ol Nefilim* i bin stap long graun, long wanem, ol pikinini bilong God tru i bin slip wantaim ol pikinini meri bilong ol man na ol dispela meri i karim ol pikinini man. Ol dispela pikinini man em ol Nefilim. Ol i gat bikpela strong, na ol i gat biknem long dispela taim bipo.

5 Jehova i lukim olsem pasin bilong ol manmeri long graun i go nogut tru, na oltaim ol i tingting tasol long mekim pasin nogut.+ 6 Jehova i bel hevi bikos long ol man em i bin wokim ol long graun. Na bel bilong em i hevi tru.*+ 7 Olsem na Jehova i tok: “Bai mi pinisim ol man mi bin wokim em ol i stap long graun, ol man wantaim ol animal bilong ples, ol samting i save flai long skai na ol arapela animal,* long wanem, mi bel hevi long ol man.” 8 Tasol Jehova i amamas long Noa.

9 Dispela em i histori bilong Noa.

Noa em i stretpela man.+ Em i no gat asua namel long ol man long taim bilong em. Noa i wokabaut wantaim God tru.+ 10 Bihain Noa i kamap papa bilong 3-pela pikinini man, Siem, Ham, na Jafet.+ 11 Tasol long ai bilong God tru, graun i stap nogut tru na pasin bilong pait na bagarapim man i pulap long en. 12 God i lukluk i kam daun long graun na em i lukim olsem graun i bagarap.+ Ol manmeri i mekim ol pasin nogut tasol.+

13 Bihain God i tokim Noa olsem: “Mi tingting pinis long bagarapim olgeta manmeri, long wanem, ol manmeri i mekim na pasin bilong pait i pulap long graun. Olsem na mi bai bagarapim ol manmeri na dispela graun.+ 14 Yu mas kisim plang bilong gutpela diwai* na wokim wanpela sip.*+ Yu mas wokim ol rum insait long dispela sip na peintim insait na ausait bilong sip long kolta.+ 15 Yu mas wokim dispela sip olsem, longpela bilong en i mas 300 kiubit,* bikpela bilong en 50 kiubit na em i mas i go antap inap 30 kiubit. 16 Yu mas wokim windo long sip bilong larim lait* i kam insait, inap 1 kiubit long antap. Yu mas wokim dua bilong sip long sait bilong en.+ Na dispela sip i mas i gat namba 1, namba 2, na namba 3 floa.

17 “Mi bai mekim bikpela tait wara+ i kamap long graun bilong bagarapim olgeta man na animal aninit long skai em win bilong laip* i stap long ol. Olgeta samting long graun bai pinis.+ 18 Na bai mi wokim kontrak wantaim yu. Yu mas go insait long sip, yu wantaim ol pikinini man bilong yu, meri bilong yu, na ol meri bilong ol pikinini man bilong yu.+ 19 Na yu mas bringim 2-pela 2-pela bilong olgeta kain animal,+ man na meri,+ i go insait long sip na bai ol i no ken i dai. 20 Yu mas kisim olgeta kain samting i save flai, ol kain kain animal bilong ples, na ol kain kain arapela animal. Tupela tupela bilong ol dispela animal bai kam long yu insait long sip na bai ol i no ken i dai.+ 21 Na yu mas kisim olgeta kain kaikai+ bilong yu na bilong ol animal long kaikai.”

22 Orait Noa i mekim olgeta samting em God i tokim em long mekim. Em i bihainim olgeta tok bilong God.+

7 Bihain Jehova i tokim Noa olsem: “Mi lukim olsem yu stretpela man namel long lain pipol bilong dispela taim.+ Olsem na yu na famili bilong yu, yupela i mas go insait long sip. 2 Yu mas kisim man na meri bilong olgeta kain animal i klin, 7-pela 7-pela bilong ol.*+ Na man na meri bilong olgeta animal i no klin, 2-pela 2-pela bilong ol. 3 Na tu, kisim man na meri bilong olgeta kain samting i save flai long skai, 7-pela 7-pela bilong ol.* Yu mas mekim olsem na bai ol i no ken i dai na bai pikinini bilong ol i kamap planti long graun.+ 4 Long wanem, 7-pela de bihain bai mi salim ren+ i kam daun long graun inap 40 de na 40 nait.+ Na bai mi pinisim olgeta samting i gat laip em mi bin wokim na ol i stap long dispela graun.”+ 5 Orait Noa i mekim olgeta samting olsem Jehova i tok.

6 Noa i gat 600 krismas taim bikpela tait wara i kamap long graun.+ 7 Noa wantaim meri bilong em, na ol pikinini man bilong em wantaim ol meri bilong ol i go insait long sip paslain long bikpela tait wara i kamap.+ 8 Long olgeta animal i klin na long olgeta animal i no klin, na long olgeta kain samting i save flai na long olgeta animal i save muv long graun,+ 9 tupela tupela i go insait long sip we Noa i stap, man na meri, olsem God i bin tokim Noa. 10 Na 7-pela de bihain bikpela tait wara i kamap long graun.

11 Long yia Noa i gat 600 krismas, long de namba 17 bilong namba 2 mun, long dispela de bikpela wara long antap i bruk na kapsait na ol dua long skai i op.+ 12 Na ren i pundaun long graun inap 40 de na 40 nait. 13 Long dispela de Noa i go insait long sip wantaim meri bilong em na ol pikinini man bilong em, Siem, Ham, na Jafet,+ na 3-pela meri bilong ol pikinini man bilong em.+ 14 Ol i go insait wantaim olgeta kain wel animal, na olgeta kain animal bilong ples, na olgeta kain kain arapela animal,* na olgeta kain pisin, na olgeta kain samting i gat wing. 15 Tupela tupela bilong olgeta kain animal em win bilong laip* i stap long ol, ol i go insait long sip we Noa i stap. 16 Olgeta i go insait, ol man na ol meri bilong olgeta kain animal, olsem God i bin tokim Noa. Bihain Jehova i pasim dua.

17 Ren i wok long pundaun long graun inap 40 de na wara i wok long go antap moa na i apim sip na sip i trip antap long wara. 18 Wara i karamapim olgeta hap bilong graun na i wok long go bikpela moa, tasol sip i trip antap long wara. 19 Wara i karamapim tru olgeta hap bilong graun na i karamapim olgeta bikpela maunten long olgeta hap bilong graun.+ 20 Wara i winim olgeta maunten na i go antap moa inap 15 kiubit.*

21 Olsem na olgeta samting i gat laip i bin stap long graun i pinis olgeta+—ol samting i save flai, ol animal bilong ples, ol wel animal, na ol arapela liklik animal,* na olgeta man.+ 22 Olgeta samting long graun i save pulim win,* ol i dai.+ 23 God i pinisim olgeta samting i gat laip long graun, em ol manmeri, ol animal, ol arapela animal, na ol samting i save flai long skai. Em i pinisim ol olgeta;+ Noa na ol lain i stap wantaim em insait long sip, ol tasol i abrusim bagarap.+ 24 Na wara i wok yet long karamapim graun inap 150 de.+

8 Orait God i tingim Noa na olgeta wel animal na ol animal bilong ples, em ol i stap insait long sip wantaim Noa,+ na God i mekim win i ron antap long graun na wara i stat long go daun. 2 Na wara long antap i stop na ol dua long skai i pas, na ren i no pundaun moa.+ 3 Orait isi isi wara i stat long slek i go daun. Na long pinis bilong 150 de, wara i go daun tru. 4 Long namba 7 mun, long namba 17 de bilong dispela mun, sip i pas long wanpela maunten long ples maunten bilong Ararat. 5 Na isi isi wara i wok long i go daun inap long namba 10 mun. Long namba 1 de bilong namba 10 mun, het bilong ol maunten i kamap ples klia.+

6 Bihain long 40 de, Noa i opim windo+ bilong sip 7 na em i salim wanpela kotkot i go ausait, na kotkot i wok long flai ausait na em i wok long kam bek gen, inap long wara i drai olgeta long graun.

8 Bihain Noa i salim wanpela pisin balus i go, long wanem, em i laik save olsem wara i go daun pinis o nogat. 9 Pisin balus i no painim wanpela ples bilong sindaun na malolo long en,* long wanem, wara i karamapim yet olgeta hap bilong graun.+ Olsem na em i kam bek long Noa long sip. Na Noa i putim han i go ausait na kisim pisin balus i kam insait long sip. 10 Noa i wet inap 7-pela de moa na em i salim gen pisin balus i go ausait long sip. 11 Taim pisin balus i kam bek long em long apinun tru, Noa i lukim wanpela nupela lip bilong diwai oliv long maus bilong en. Na nau Noa i save olsem wara i go daun pinis.+ 12 Noa i wet inap 7-pela de moa na em i salim pisin balus i go ausait gen, tasol pisin balus i no kam bek moa long em.

13 Long yia Noa i gat 601 krismas,+ long namba 1 de bilong namba 1 mun, wara i go daun pinis. Noa i rausim wanpela hap bilong rup bilong sip na em i lukim olsem antap bilong graun i wok long drai. 14 Long namba 27 de bilong namba 2 mun, graun i drai olgeta.

15 Orait God i tokim Noa olsem: 16 “Go ausait long sip, yu na meri bilong yu, na ol pikinini man bilong yu, na ol meri bilong ol.+ 17 Bringim olgeta kain animal i go ausait wantaim yu.+ Olgeta kain samting i save flai, na ol animal bilong ples, na olgeta kain arapela animal.* Na bai ol i go long olgeta hap bilong graun na kamapim ol pikinini na kamap planti long graun.”+

18 Orait Noa i go ausait wantaim meri bilong em, na ol pikinini man bilong em,+ na ol meri bilong ol. 19 Olgeta wel animal, olgeta pisin, olgeta kain arapela animal, na olgeta samting i stap long graun, olgeta i bung long lain bilong ol yet na ol i go ausait long sip.+ 20 Orait Noa i wokim wanpela alta+ long Jehova na em i kisim sampela animal i klin na sampela pisin i klin+ na em i mekim ofa bilong paia i kukim olgeta long dispela alta.+ 21 Na Jehova i smelim dispela gutpela smel. Olsem na Jehova i tok long em yet olsem: “Bai mi no inap bagarapim* graun gen+ bilong mekim save long ol man, long wanem, kirap long taim ol man i yangpela yet ol i save tingting tasol long mekim pasin nogut.+ Na bai mi no inap bagarapim gen olgeta samting i gat laip olsem mi bin mekim.+ 22 Stat long nau na i go, oltaim graun bai i gat taim bilong planim kaikai na taim bilong kisim kaikai, taim bilong kol na taim bilong ples i hat, taim bilong san na taim bilong winta, na bai i gat de na nait.”+

9 God i blesim Noa na ol pikinini man bilong em na i tokim ol: “Kamapim ol pikinini na kamap planti na go sindaun long olgeta hap bilong graun.+ 2 Olgeta animal bilong graun, na olgeta kain pisin bilong skai, na olgeta animal i save muv long graun, na olgeta pis bilong solwara bai pret yet long yupela. Nau mi putim ol long han bilong yupela.*+ 3 Olgeta animal i ken i stap olsem kaikai bilong yupela.+ Mi bin givim yupela olgeta grinpela lip na gras samting olsem kaikai, na olsem tasol mi givim olgeta animal long yupela.+ 4 Tasol mit i gat blut long en, yupela i no ken kaikai,+ long wanem, blut em i as bilong laip.+ 5 Na sapos wanpela man o animal i kilim yu i dai, orait bai mi mekim save long em. Sapos wanpela animal i kilim yu i dai, orait dispela animal yet i mas i dai; na sapos wanpela man husat i brata bilong yu i tekewe laip bilong yu, orait mi bai askim bek laip bilong yu long han bilong em.+ 6 Sapos wanpela man i kapsaitim blut bilong narapela man, orait blut bilong em yet i mas kapsait long han bilong ol man,+ long wanem, God i wokim man i wankain olsem em yet.+ 7 Na long yupela, yupela i mas kamapim ol pikinini na kamap planti, na go sindaun long olgeta hap bilong graun.”+

8 Na God i tokim Noa na ol pikinini man bilong em olsem: 9 “Nau bai mi mekim kontrak wantaim yupela+ na ol lain pikinini bilong yupela i kamap bihain, 10 na olgeta samting i gat laip em ol i stap wantaim yupela. Em ol pisin, ol animal bilong ples, na olgeta wel animal bilong graun i stap wantaim yupela, em olgeta i bin kam ausait long sip na olgeta animal i stap long dispela graun.+ 11 Mi mekim kontrak wantaim yupela olsem, bai mi no inap bagarapim olgeta man na animal* long rot bilong bikpela tait wara. Na bikpela tait wara bai i no inap bagarapim graun gen.”+

12 Na God i tok moa olsem: “Dispela em mak bilong kontrak mi mekim namel long mi na yupela, na olgeta samting i gat laip em ol i stap wantaim yupela na olgeta lain pipol i kamap bihain bihain. 13 Mi putim renbo bilong mi long klaut na em bai stap olsem mak bilong kontrak namel long mi na graun. 14 Na taim mi mekim klaut i kamap long skai, orait renbo bai kamap long klaut. 15 Na bai mi tingim kontrak mi bin mekim wantaim yupela na olgeta samting i gat laip, na tait wara i no ken kamap gen na bagarapim ol man na ol animal.+ 16 Na renbo bai kamap long klaut na taim mi lukim, bai mi tingim kontrak bilong oltaim oltaim em mi bin mekim wantaim olgeta samting i gat laip em ol i stap long graun.”

17 God i tok gen long Noa olsem: “Dispela em mak bilong kontrak mi mekim wantaim olgeta man na animal i stap long graun.”+

18 Ol pikinini man bilong Noa i kam ausait long sip em Siem, Ham, na Jafet.+ Bihain Ham i kamap papa bilong Kenan.+ 19 Dispela 3-pela man ol i pikinini bilong Noa, na ol i tumbuna bilong olgeta lain manmeri i stap long olgeta hap bilong graun.+

20 Bihain Noa i kirap wokim gaden na em i planim gaden wain. 21 Wanpela taim em i dring wain, na em i spak na em i rausim klos bilong em insait long haus sel bilong em. 22 Ham, papa bilong Kenan, i lukim papa bilong em i stap as nating, na em i go ausait na tokim tupela brata bilong em. 23 Orait Siem na Jafet i kisim wanpela laplap na putim antap long solda bilong tupela na tupela i givim baksait na wokabaut i go insait. Na tupela i karamapim papa bilong ol. Tupela i no tanim pes na lukim papa bilong ol i stap as nating.

24 Taim Noa i kirap pinis long slip, em i kisim save long samting yangpela pikinini man bilong em i bin mekim. 25 Na Noa i tok olsem:

“Bikpela hevi i ken painim Kenan.+

Em bai kamap wokboi nating* bilong ol brata bilong em.”+

26 Na em i tok moa:

“Litimapim nem bilong Jehova, em God bilong Siem,

Na Kenan bai kamap wokboi bilong Siem.+

27 God i ken givim bikpela hap graun long Jafet,

Na em bai stap long ol haus sel bilong Siem.

Kenan bai kamap wokboi bilong Jafet tu.”

28 Bihain long Bikpela Tait, Noa i stap 350 yia moa.+ 29 Noa i stap inap 950 yia olgeta na em i dai.

10 Dispela em histori bilong Siem,+ Ham, na Jafet, em ol pikinini man bilong Noa.

Bihain long Bikpela Tait, ol i kamapim ol pikinini man.+ 2 Ol pikinini man bilong Jafet, em Gomer,+ Magok,+ Medeai, Javan, Tubal,+ Mesek,+ na Tiras.+

3 Ol pikinini man bilong Gomer, em Askenas,+ Rifat, na Togarma.+

4 Ol pikinini man bilong Javan, em Elaisa,+ Tarsis,+ Kitim,+ na Dodanim.

5 Ol dispela lain i tumbuna bilong ol manmeri i go sindaun long ol ailan.* Olgeta wan wan lain famili bilong ol i go sindaun long wan wan graun bilong ol, long lain bilong ol yet, na ol i gat tokples bilong ol yet.

6 Ol pikinini man bilong Ham em Kus, Misraim,+ Put,+ na Kenan.+

7 Ol pikinini man bilong Kus em Seba,+ Havila, Sapta, Reama,+ na Sapteka.

Ol pikinini man bilong Reama em Seba na Dedan.

8 Kus i kamap papa bilong Nimrot. Nimrot em i fes man long kamap strongpela hetman long graun. 9 Em i strongpela man bilong painim abus,* na man bilong birua long Jehova. Olsem na taim ol man i skelim pasin bilong ol arapela wantaim Nimrot, ol i save tok: “Em i olsem Nimrot, em i strongpela man bilong painim abus, na man bilong birua long Jehova.” 10 Ol fes biktaun bilong kingdom bilong Nimrot, em Babel,+ Erek,+ Akat, na Kelna, long graun bilong Sainar.+ 11 Nimrot i lusim dispela hap na em i go long hap bilong Asiria+ na kamapim biktaun Ninive,+ Rehobot-Ir, Kala, 12 na Resen, em i stap namel long Ninive na Kala. Dispela em bikpela taun.*

13 Misraim i kamap papa bilong Lut,+ Anam, Lehap, Naptu,+ 14 Patrus,+ Kaslu, (ol i tumbuna bilong lain Filistia),+ na Kefto.+

15 Kenan i kamap papa bilong Saidon,+ em fesbon bilong em, na bihain Het,+ 16 na tu, Kenan i kamap tumbuna papa bilong lain Jebus,+ lain Amor,+ lain Girgas, 17 lain Hivi,+ lain Arka, lain Sini, 18 lain Arvat,+ lain Semar, na lain Hamat.+ Bihain ol lain famili bilong Kenan i go nabaut na sindaun long planti hap. 19 Mak bilong graun bilong ol lain Kenan i stat long Saidon na i go long Gerar,+ klostu long Gasa,+ na i go olgeta long Sodom, Gomora,+ Atma, na Seboim,+ klostu long Lasa. 20 Ol dispela lain ol i lain pikinini bilong Ham. Olgeta wan wan lain famili bilong ol i sindaun long graun bilong ol yet, long lain bilong ol yet, na ol i gat tokples bilong ol yet.

21 Na Siem, liklik brata bilong Jafet,* em tu i kamapim ol pikinini. Em i tumbuna papa bilong lain bilong Eber.+ 22 Ol pikinini man bilong Siem em Elam,+ Esur,+ Arpaksat,+ Lut, na Aram.+

23 Ol pikinini man bilong Aram em Us, Hul, Geter, na Mes.

24 Arpaksat em i papa bilong Sela,+ na Sela em i papa bilong Eber.

25 Eber i gat tupela pikinini man. Nem bilong wanpela em Pelek,*+ long wanem, long taim bilong em ol manmeri i bruk bruk na i go nabaut. Nem bilong brata bilong Pelek, em Joktan.+

26 Joktan em i papa bilong Almodat, Selep, Hasarmavet, Jera,+ 27 Hadoram, Usal, Dikla, 28 Obal, Abimael, Seba, 29 Ofir,+ Havila, na Jobap; olgeta dispela man ol i pikinini bilong Joktan.

30 Ples ol i sindaun long en i stat long Mesa i go inap long Sefar, em ples maunten long hap bilong Is.

31 Ol dispela lain ol i lain pikinini bilong Siem. Olgeta wan wan lain famili bilong ol i sindaun long graun bilong ol yet, long lain bilong ol yet, na ol i gat tokples bilong ol yet.+

32 Olgeta dispela lain famili, em ol wan wan lain famili bilong ol tumbuna pikinini bilong Noa na lain bilong ol. Ol manmeri i sindaun long olgeta hap bilong graun bihain long Bikpela Tait, ol i tumbuna pikinini bilong ol dispela lain famili.+

11 Na olgeta manmeri bilong graun i wok long mekim wanpela tokples tasol na ol i yusim ol wankain wed. 2 Na taim ol i go olsem long hap is, ol i painim wanpela bikpela hap graun long veli i stap long graun bilong Sainar,+ na ol i sindaun long dispela hap. 3 Bihain ol i tokim narapela narapela olsem: “Kamon! Yumi wokim ol brik* na kukim long paia.” Olsem na ol i no yusim ol ston. Ol i yusim ol brik na simenim ol brik wantaim kolta. 4 Orait ol i tok: “Kamon! Yumi wokim wanpela taun bilong yumi yet na wanpela taua i go antap long skai na bai yumi gat nem, na bai yumi no ken go nabaut long olgeta hap bilong graun.”+

5 Na Jehova i kam daun bilong lukim taun na taua em ol manmeri i bin kirap long wokim. 6 Bihain Jehova i tok olsem: “Lukim! Ol dispela manmeri i stap olsem wanpela lain na ol i gat wanpela tokples tasol,+ na ol i kirap long mekim dispela samting. Na wanem samting ol i tingting long mekim, ol inap mekim. 7 Kam! Yumi+ go daun na paulim tokples bilong ol, na bai ol i no inap save long tokples bilong narapela narapela.” 8 Olsem na Jehova i mekim ol i go nabaut long olgeta hap bilong graun,+ na ol i no wokim moa dispela taun. 9 Em long dispela as na ol i kolim dispela taun, Babel.*+ Long wanem, long dispela hap Jehova i paulim tokples bilong olgeta manmeri bilong graun, na Jehova i mekim ol i go nabaut long olgeta hap bilong graun.

10 Dispela em histori bilong Siem.+

Tupela yia bihain long Bikpela Tait, taim Siem i gat 100 krismas, em i kamap papa bilong Arpaksat.+ 11 Bihain long Siem i kamap papa bilong Arpaksat, em i stap 500 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri.+

12 Arpaksat i gat 35 krismas na em i kamap papa bilong Sela.+ 13 Bihain long Arpaksat i kamap papa bilong Sela, em i stap 403 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri.

14 Sela i gat 30 krismas na em i kamap papa bilong Eber.+ 15 Bihain long Sela i kamap papa bilong Eber, em i stap 403 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri.

16 Eber i gat 34 krismas na em i kamap papa bilong Pelek.+ 17 Bihain long Eber i kamap papa bilong Pelek, em i stap 430 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri.

18 Pelek i gat 30 krismas na em i kamap papa bilong Reu.+ 19 Bihain long Pelek i kamap papa bilong Reu, em i stap 209 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri.

20 Reu i gat 32 krismas na em i kamap papa bilong Seruk. 21 Bihain long Reu i kamap papa bilong Seruk, em i stap 207 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri.

22 Seruk i gat 30 krismas na em i kamap papa bilong Nahor. 23 Bihain long Seruk i kamap papa bilong Nahor, em i stap 200 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri.

24 Nahor i gat 29 krismas na em i kamap papa bilong Tera.+ 25 Bihain long Nahor i kamap papa bilong Tera, em i stap 119 yia moa. Na em i gat ol arapela pikinini man na ol pikinini meri.

26 Tera i gat 70 krismas na bihain em i kamap papa bilong Abram,+ Nahor,+ na Haran.

27 Dispela em histori bilong Tera.

Tera i kamap papa bilong Abram, Nahor, na Haran. Na Haran i kamap papa bilong Lot.+ 28 Taim Tera, papa bilong Haran, i stap laip yet, Haran i dai long ples mama i bin karim em long en, long Ur+ bilong Kaldia.+ 29 Abram na Nahor i kisim ol meri bilong ol yet. Nem bilong meri bilong Abram, em Sarai,+ na nem bilong meri bilong Nahor, em Milka,+ pikinini meri bilong Haran. Haran em papa bilong Milka na Iska. 30 Tasol Sarai i no gat pikinini,+ long wanem, em i no inap karim pikinini.

31 Bihain Tera i kisim pikinini man bilong em, Abram, na tumbuna pikinini bilong em, Lot,+ pikinini man bilong Haran, na tambu meri bilong em, Sarai, meri bilong Abram, na olgeta wantaim i lusim Ur bilong Kaldia na ol i go olsem long graun bilong Kenan.+ Bihain ol i kamap long Haran+ na sindaun long hap. 32 Tera i stap inap 205 yia na em i dai long Haran.

12 Orait Jehova i tokim Abram olsem: “Lusim graun bilong yu, ol wanblut bilong yu, na lain bilong papa bilong yu, na go long graun em mi bai soim yu long en.+ 2 Bai mi mekim lain tumbuna bilong yu i kamap planti tru na i gat biknem, na bai mi blesim yu na bai mi mekim yu i gat biknem tru, na long rot bilong yu ol arapela bai kisim blesing.+ 3 Bai mi blesim ol man i laik bai gutpela samting i kamap long yu, na bai mi mekim strongpela tok bilong daunim man i tok long bagarapim yu,+ na long rot bilong yu olgeta lain man bilong graun bai kisim blesing.”+

4 Orait Abram i bihainim tok bilong Jehova na em i go, na Lot i go wantaim em. Abram i gat 75 krismas taim em i lusim Haran.+ 5 Abram i kisim meri bilong em, Sarai,+ na Lot, pikinini man bilong brata bilong em,+ na ol i go wantaim. Na ol i kisim olgeta samting ol i bin bungim+ na olgeta wokman na wokmeri em ol i bin stap wantaim ol long Haran, na ol i go wantaim long graun bilong Kenan.+ Taim ol i kamap long graun bilong Kenan, 6 Abram i wokabaut i go inap long em i kamap long wanpela ples ol i kolim Sekem,+ we i stap klostu long ol bikpela diwai bilong More.+ Long dispela taim ol Kenan i stap long dispela ples. 7 Jehova i kamap long Abram na tok: “Bai mi givim dispela graun+ long lain tumbuna pikinini bilong yu.”+ Na Abram i wokim wanpela alta bilong Jehova long dispela ples, em ples we em i bin kamap long Abram. 8 Bihain em i lusim dispela ples na em i go long ples maunten i stap long hap is bilong Betel.+ Na em i sanapim haus sel bilong em namel long Betel na Ai. Betel i stap long hap wes na Ai+ i stap long hap is. Em i wokim wanpela alta bilong Jehova+ long dispela ples na em i stat long singaut long nem bilong Jehova.+ 9 Bihain Abram i lusim dispela hap na wokabaut i go olsem long Negev.+ Na taim ol i go, ol i wokim ol kem long ol narapela narapela hap.

10 Bihain bikpela hangre i kamap long graun Kenan na i no gat kaikai tru long dispela hap,+ olsem na Abram i go long Isip bilong stap liklik taim.*+ 11 Taim em i go klostu long Isip, em i tokim meri bilong em, Sarai, olsem: “Plis harim! Mi save olsem yu wanpela meri i luk nais tru.+ 12 Olsem na taim ol Isip i lukim yu, ol bai tok: ‘Dispela em meri bilong em.’ Na ol bai kilim mi i dai, tasol ol bai larim yu i stap laip. 13 Plis, yu mas tok olsem yu susa bilong mi, na bai no gat wanpela samting nogut i painim mi na bai mi ken i stap laip.”+

14 Orait taim Abram i kamap long Isip, ol Isip i lukim olsem Sarai i luk nais tru. 15 Na ol ofisa bilong Fero* tu i lukim Sarai na ol i go tokim Fero olsem dispela meri i luk nais tru, olsem na ol i bringim em i go long haus bilong Fero. 16 Fero i gat laik tru long Sarai olsem na em i mekim gut long Abram, na em i givim Abram ol sipsip, ol bulmakau, ol donki man na donki meri, ol kamel, na ol wokboi na wokmeri.+ 17 Tasol Jehova i mekim ol bikpela sik i kamap long Fero na ol wanhaus bilong em, long wanem, Fero i kisim Sarai, meri bilong Abram,+ i go long haus bilong em. 18 Orait Fero i singautim Abram na i tokim em: “Watpo yu mekim dispela pasin long mi? Wai na yu no tokim mi olsem dispela em meri bilong yu? 19 Wai na yu tok em susa bilong yu?+ Klostu mi kisim em olsem meri bilong mi. Em hia meri bilong yu. Kisim em na go!” 20 Orait Fero i tokim ol wokman bilong em long kisim Abram wantaim meri bilong em na olgeta samting ol i gat na salim ol i go.+

13 Bihain long dispela, Abram i lusim Isip na go olsem long Negev.+ Em i go wantaim meri bilong em na olgeta samting bilong em. Na Lot tu i go wantaim em. 2 Abram i gat planti bulmakau na sipsip samting, na planti silva na gol.+ 3 Abram i lusim Negev na go olsem long Betel. Em i wokim kem long ol narapela narapela hap i go inap long em i kamap long ples namel long Betel na Ai,+ em ples pastaim em i bin wokim kem long em, 4 na hap we em i bin wokim wanpela alta long en. Long dispela hap Abram i singaut long nem bilong Jehova.

5 Na Lot i go wantaim Abram, na em tu i gat ol sipsip, ol bulmakau, na ol haus sel. 6 Olsem na ol i no inap sindaun wantaim long dispela ples, long wanem, ol i gat planti samting tru. 7 Dispela i mekim na kros i kamap namel long ol wokman i lukautim ol animal bilong Abram na ol wokman i lukautim ol animal bilong Lot. Long dispela taim ol Kenan na ol Peris i stap long dispela graun.+ 8 Olsem na Abram i tokim Lot:+ “Plis, kros i no ken kamap namel long mitupela, na namel long ol wokman bilong mi na ol wokman bilong yu, long wanem, mitupela i wanblut. 9 Plis, yu ken makim wanem hap graun yu laikim na yu lusim mi na yu ken i go. Sapos yu go long left sait, orait bai mi go long rait sait. Tasol sapos yu go long rait sait, orait bai mi go long left sait.” 10 Olsem na Lot i lukluk i go na em i lukim olgeta distrik bilong Jordan+ i go inap long Soar.+ Em i lukim olsem i gat planti wara long dispela hap, wankain olsem gaden bilong Jehova,+ na olsem graun bilong Isip, (paslain long Jehova i bagarapim Sodom na Gomora). 11 Orait Lot i makim olgeta distrik bilong Jordan, na em i go long hap is. Olsem na Abram na Lot i no stap moa wantaim. 12 Abram i stap long graun bilong Kenan, tasol Lot i go stap klostu long ol taun i stap long distrik.+ Bihain em i go wokim kem klostu long Sodom. 13 Ol man bilong Sodom ol i man nogut, ol i save mekim ol pasin i nogut tru long ai bilong Jehova.+

14 Taim Lot i lusim pinis Abram, Jehova i tokim Abram: “Long hap nau yu stap long en, plis lukluk i go olsem long hap not na saut, na is na wes, 15 long wanem, olgeta dispela graun em nau yu lukim, bai mi givim long yu na long lain tumbuna pikinini bilong yu. Na dispela graun bai stap graun bilong yupela oltaim oltaim.+ 16 Na bai mi mekim lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti olsem das bilong graun. Sapos wanpela man inap kaunim wesan, orait em inap kaunim lain tumbuna pikinini bilong yu.+ 17 Yu kirap na go long olgeta hap bilong dispela graun, long wanem, bai mi givim dispela graun long yu.” 18 Olsem na Abram i go sindaun long ol narapela narapela hap na stap long haus sel bilong em. Bihain em i go sindaun namel long ol bikpela diwai long Mamre+ i stap long Hebron.+ Na long dispela hap em i wokim wanpela alta bilong Jehova.+

14 Long dispela taim Amrafel i stap king bilong Sainar,+ na Ariok i stap king bilong Elasar, na Kedorlaomer+ i stap king bilong Elam,+ na Tidal i stap king bilong Goim. 2 Ol dispela king i go pait wantaim Bira, king bilong Sodom,+ na Birsa, king bilong Gomora,+ na Sinap, king bilong Atma, na Semeber, king bilong Seboim,+ na king bilong Bela, narapela nem bilong dispela taun em Soar. 3 Olgeta i bung long Veli Bilong Sedim,+ em ples we Detsi+ i stap nau long en.

4 Ol dispela king i bin stap aninit long Kedorlaomer inap 12-pela yia, tasol long namba 13 yia, ol i bikhet long em. 5 Olsem na long namba 14 yia, Kedorlaomer na ol arapela king i stap wantaim em, ol i kam pait na daunim ol Refaim long Asterot-karnaim, ol Sus long Ham, ol Em+ long Seiva-kiriataim, 6 na ol Hor+ long ol maunten bilong Seir,+ i go daun olsem long El-paran, em i stap long arere bilong ples nating. 7 Bihain ol i tanim i go bek long En-mispat, narapela nem bilong en, Kades,+ na ol i pait na daunim olgeta hap bilong ol Amalek.+ Na tu, ol i daunim ol Amor+ em ol i sindaun long Hasason-tamar.+

8 Long dispela taim king bilong Sodom i mats i go wantaim king bilong Gomora, na king bilong Atma, na king bilong Seboim, na king bilong Bela, narapela nem bilong dispela taun em Soar. Olgeta i go long Veli Bilong Sedim na ol i redi long pait 9 wantaim Kedorlaomer, king bilong Elam, na Tidal king bilong Goim, na Amrafel king bilong Sainar, na Ariok king bilong Elasar.+ Ol dispela 4-pela king i pait wantaim dispela 5-pela king. 10 Veli Bilong Sedim i pulap long ol hul i gat kolta long en. Na king bilong Sodom na king bilong Gomora i laik ranawe, tasol ol i pundaun i go insait long ol dispela hul, na ol arapela husat i no pundaun, ol i ranawe i go long ol ples maunten. 11 Na ol dispela 4-pela king i winim pait na ol i kisim olgeta samting bilong Sodom na Gomora na olgeta kaikai bilong ol na ol i go.+ 12 Ol i kisim tu Lot, pikinini man bilong brata bilong Abram, husat i stap long Sodom,+ na ol i kisim tu olgeta samting bilong em na ol i go.

13 Bihain wanpela man i ranawe long pait i go tokim Abram, em man Hibru, long ol samting i bin kamap. Abram i sindaun* namel long ol bikpela diwai bilong Mamre. Mamre em i man bilong lain Amor,+ na em i brata bilong Eskol, na Aner.+ Ol dispela man i gat kontrak wantaim Abram. 14 Abram i harim olsem ol i kisim wanblut* bilong em+ i go. Olsem na em i bungim ol man husat i kisim trening pinis long pait, namba bilong ol inap olsem 318. Ol dispela man i wokboi bilong em na ol i bin bon long haus bilong em. Ol i ron bihainim ol dispela birua i go inap long Dan.+ 15 Long nait em i brukim lain wokboi bilong em i go tupela lain. Em na ol wokboi bilong em i go pait na daunim ol birua na ron bihainim ol i go long Hoba, long hap not bilong Damaskus. 16 Em i kisim bek olgeta samting, na tu, em i kisim bek wanblut bilong em, Lot, na ol samting bilong em wantaim ol meri na ol arapela manmeri.

17 Abram i daunim Kedorlaomer na ol king i stap wantaim em na em i kam bek. Na king bilong Sodom i go bilong bungim Abram long Veli Bilong Seiva, o Veli Bilong King.+ 18 Na Melkisedek,+ em i king bilong Salem+ na pris bilong God Antap Tru,+ em i bringim bret na wain i kam.

19 Na Melkisedek i blesim em na i tok:

“God Antap Tru, em Man Bilong Wokim heven na graun,

I ken mekim gut long Abram.

20 Givim biknem long God Antap Tru,

Em i bin putim ol birua bilong yu long han bilong yu!”

Orait Abram i tilim olgeta samting long 10-pela hap na givim wanpela hap long em.+

21 Bihain king bilong Sodom i tokim Abram: “Yu ken kisim olgeta kago samting, tasol larim ol manmeri bilong mi i kam bek.” 22 Tasol Abram i tokim king bilong Sodom olsem: “Mi apim han na mekim tok tru antap long Jehova, em God Antap Tru, na Man Bilong Wokim heven na graun, 23 olsem mi no inap kisim wanpela samting bilong yu, maski em i tret o string bilong pasim sendol. Nogat tru. Nogut yu tok, ‘Mi mekim na Abram i gat planti samting.’ 24 Olsem na mi no inap kisim wanpela samting. Samting ol yangpela man i kaikai pinis, em tasol mi bai kisim. Tasol ol man i go wantaim mi, em Aner, Eskol, na Mamre,+ ol i ken kisim hap bilong ol.”

15 Bihain long dispela, long wanpela visen, Jehova i tokim Abram olsem: “Abram, yu no ken pret.+ Bai mi stap olsem hap plang bilong pait bilong haitim yu.+ Bai yu kisim gutpela pe tru.”+ 2 Na Abram i tok olsem: “Nambawan Bikpela Jehova, dispela gutpela pe bai helpim mi olsem wanem? Mi no gat pikinini yet na man husat bai kisim olgeta samting bilong mi, em Elieser,+ man bilong Damaskus.” 3 Na Abram i tok moa: “Yu no givim mi wanpela pikinini,+ olsem na nau wanpela wokman* bilong mi bai kisim olgeta samting bilong mi taim mi dai.” 4 Tasol Jehova i bekim tok bilong em olsem: “Dispela man i no inap kisim olgeta samting bilong yu, nogat. Pikinini bilong yu yet bai kisim olgeta samting bilong yu.”+

5 Orait em i bringim Abram i go ausait long haus sel na tokim em olsem: “Plis, lukluk i go antap long skai na kaunim ol sta sapos yu inap long mekim olsem.” Na em i tokim Abram: “Olsem tasol ol tumbuna pikinini bilong yu bai kamap planti tru olsem ol sta long skai.”+ 6 Na Abram i bilip long Jehova+ na God i tingim em olsem stretpela man.+ 7 Na God i tok moa olsem: “Mi Jehova, mi bin kisim yu long Ur bilong Kaldia na bringim yu i kam bilong givim dispela graun long yu na em bai kamap graun bilong yu.”+ 8 Na Abram i tok olsem: “Nambawan Bikpela Jehova, olsem wanem bai mi save olsem dispela graun bai kamap graun bilong mi?” 9 Na em i tokim Abram olsem: “Kisim wanpela bulmakau meri i gat 3-pela krismas, na wanpela meme meri i gat 3-pela krismas, na wanpela sipsip man i gat 3-pela krismas, na wanpela pisin balus, na wanpela bebi pisin balus.” 10 Orait Abram i kisim olgeta dispela animal na em i katim ol long 2-pela hap na em i lainim ol hap hap long 2-pela lain, 1-pela hap long wanpela sait na narapela hap long narapela sait. Tasol em i no katim ol pisin. 11 Orait ol bikpela pisin i stat long flai i kam daun bilong kaikai ol dispela animal i dai pinis, tasol Abram i wok long rausim ol i go.

12 Klostu long taim san i laik i go daun, Abram i slip i dai tru na em i lukim samting olsem bikpela tudak tru i karamapim em na em i pret nogut tru. 13 Orait God i tokim Abram olsem: “Yu ken save tru olsem ol tumbuna pikinini bilong yu bai stap long kantri bilong ol arapela lain, na ol bai mekim ol i kamap sleiv bilong ol na ol bai mekim nogut long ol inap 400 yia.+ 14 Tasol bai mi kotim dispela lain i bosim ol,+ na bihain ol bai kisim planti samting tru na lusim dispela kantri.+ 15 Tasol yu yet bai yu stap inap long yu lapun tru na bai yu dai wantaim bel isi, na ol bai planim yu olsem ol i bin planim ol tumbuna papa bilong yu.+ 16 Tasol taim ol lain bilong yu i gat ol namba 4 lain tumbuna pikinini, orait bai ol i kam bek,+ long wanem, taim bilong mekim save long ol Amor long ol asua bilong ol i no kamap yet.”+

17 Taim san i go daun pinis na ples i go tudak tru, wanpela sospen i gat paia na bikpela smok long en i kamap, na wanpela bombom i lait. Dispela tupela samting i go namel long ol dispela abus i lain i stap. 18 Long dispela de Jehova i mekim kontrak wantaim Abram+ na i tok: “Bai mi givim dispela graun long lain tumbuna pikinini bilong yu,+ kirap long wara bilong Isip i go inap long bikpela wara, em Wara Yufretis:+ 19 em graun bilong ol Kin,+ ol Kenas, ol Katmon, 20 ol Hit,+ ol Peris,+ ol Refaim,+ 21 ol Amor, ol Kenan, ol Girgas, na ol Jebus.”+

16 Sarai, meri bilong Abram, em i no gat pikinini,+ tasol em i gat wanpela wokmeri, nem bilong em, Hagar.+ Hagar em i bilong Isip. 2 So Sarai i tokim Abram olsem: “Jehova i pasim mi long karim pikinini. Olsem na plis! Yu ken slip wantaim wokmeri bilong mi. Ating mi inap kisim pikinini long rot bilong em.”+ Orait Abram i harim tok bilong Sarai. 3 Bihain long Abram i bin stap 10-pela yia pinis long graun bilong Kenan, Sarai, meri bilong Abram, i kisim wokmeri bilong em, Hagar, em meri Isip, na givim long Abram olsem meri bilong em. 4 Orait Abram i slip wantaim Hagar na Hagar i gat bel. Na taim Hagar i save olsem em i gat bel, em i stat long luk daun long bosmeri bilong em.

5 Olsem na Sarai i tokim Abram olsem: “Dispela hevi mi karim em asua bilong yu. Mi yet mi bin putim wokmeri bilong mi long han bilong yu,* tasol taim em i save olsem em i gat bel, em i stat long luk daun long mi. Jehova i ken skelim husat i gat asua, mi o yu?” 6 Na Abram i tokim Sarai: “Harim! Wokmeri bilong yu i stap aninit long yu. Yu ken mekim wanem samting yu ting i gutpela long mekim.” Na Sarai i mekim nogut long Hagar na Hagar i ranawe.

7 Hagar i bihainim rot bilong ples nating i go olsem long Suer.+ I gat wanpela hulwara long dispela rot, na long dispela hap ensel bilong Jehova i bungim em. 8 Na em i tok: “Hagar, wokmeri bilong Sarai, yu kam long wanem hap, na yu laik go we?” Na Hagar i bekim tok olsem: “Mi ranawe long bosmeri bilong mi, Sarai.” 9 Na ensel bilong Jehova i tokim em: “Yu go bek long bosmeri bilong yu na stap aninit long em.” 10 Na ensel bilong Jehova i tok moa: “Bai mi mekim lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti tru, na bai ol man i no inap kaunim ol.”+ 11 Na ensel bilong Jehova i tok tu long em olsem: “Yu gat bel na bai yu karim wanpela pikinini man, na yu mas kolim em Ismael,* long wanem, yu gat hevi na Jehova i harim krai bilong yu. 12 Em bai stap olsem wanpela wel donki.* Em bai birua long olgeta man, na olgeta man bai birua long em. Na em bai sindaun klostu long ol brata bilong em.”*

13 Orait Hagar i singaut long Jehova na tok: “Yu God i save lukim olgeta samting.”*+ Hagar i tok olsem, long wanem, em i tok: “Mi lukim pinis dispela God husat i save lukim mi.” 14 Long dispela as, ol i kolim dispela hulwara Bia-lehai-rai.* Em i stap namel long Kades na Beret. 15 Bihain Hagar i karim wanpela pikinini man bilong Abram. Na Abram i kolim nem bilong em, Ismael.+ 16 Abram i gat 86 krismas taim Hagar i karim Ismael.

17 Taim Abram i gat 99 krismas, Jehova i kamap long Abram na i tokim em: “Mi God i Gat Olgeta Strong. Yu mas wokabaut long pasin i stret wantaim laik bilong mi na stap olsem man i no gat asua. 2 Bai mi mekim kontrak wantaim yu,+ na bai mi mekim ol lain pikinini bilong yu i kamap planti tru.”+

3 Orait Abram i nildaun na putim pes i go daun long graun, na God i tok moa long em olsem: 4 “Tasol mi, harim! Mi mekim pinis wanpela kontrak wantaim yu,+ na yu bai kamap papa bilong planti lain manmeri.+ 5 Nem bilong yu i no moa Abram.* Nem bilong yu nau, em Abraham,* long wanem, bai mi mekim yu i kamap papa bilong planti lain manmeri. 6 Bai mi mekim lain pikinini bilong yu i kamap planti tru, na bai yu kamapim planti lain manmeri, na ol king bai kamap long ol lain pikinini bilong yu.+

7 “Na bai mi bihainim kontrak bilong oltaim oltaim em mi bin mekim wantaim yu+ na lain tumbuna pikinini bilong yu, na ol tumbuna pikinini bilong ol i kamap bihain. Na bai mi stap God bilong yu na bilong tumbuna pikinini bilong yu i kamap bihain. 8 Na bai mi givim olgeta graun bilong Kenan long yu na long lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap bihain, em dispela graun nau yu stap long en olsem man bilong narapela ples.+ Dispela graun bai i stap graun bilong yupela inap oltaim. Na bai mi stap God bilong ol lain tumbuna pikinini bilong yu.”+

9 God i tok moa long Abraham olsem: “Tasol long yu, yu mas bihainim kontrak bilong mi, yu wantaim olgeta lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap bihain, na ol lain tumbuna pikinini bilong ol. 10 Dispela em kontrak mi mekim wantaim yupela. Yupela na ol tumbuna pikinini bilong yupela i kamap bihain i mas bihainim dispela kontrak olsem, olgeta man long lain bilong yupela i mas katim skin*+ bilong ol. 11 Yupela i mas katim skin bilong yupela, na dispela bai stap olsem mak bilong kontrak mi mekim wantaim yupela.+ 12 Yupela i mas katim skin bilong olgeta pikinini man long namba 8 de bihain long ol i bon.+ Na yupela i mas katim skin bilong olgeta man i bon long haus bilong yupela, na ol man husat i no pikinini bilong yupela em yupela i bin baim long ol man bilong narapela lain. Yupela i mas bihainim dispela pasin long olgeta lain tumbuna pikinini bilong yupela. 13 Yupela i mas katim skin bilong olgeta man i bon long haus bilong yu na bilong olgeta man yu bin baim.+ Na dispela mak i stap long skin bilong yupela bai i stap olsem mak bilong kontrak mi mekim wantaim yupela. Dispela kontrak bai stap oltaim. 14 Sapos wanpela man i no laik katim skin bilong em, orait yupela i mas kilim dispela man i dai, long wanem, em i brukim kontrak bilong mi.”

15 Na God i tokim Abraham olsem: “Yu no ken kolim nem bilong meri bilong yu, Sarai,*+ nogat, long wanem, nau nem bilong em, Sara.* 16 Bai mi blesim em na em bai karim wanpela pikinini man bilong yu.+ Bai mi blesim em na em bai kamap mama bilong planti lain manmeri na ol king.” 17 Taim Abraham i harim dispela tok, em i nildaun na putim pes i go daun long graun. Em i lap na em i toktok long em yet+ olsem: “Ating man i gat 100 krismas em inap kamapim wanpela pikinini, a? Na Sara, em meri i gat 90 krismas, ating em inap long karim pikinini, a?”+

18 Na Abraham i tokim God tru olsem: “Yu ken mekim gut long Ismael.”+ 19 Tasol God i tok olsem: “Tru tumas, meri bilong yu Sara bai karim wanpela pikinini man na yu mas kolim em Aisak.*+ Na bai mi mekim kontrak wantaim em na wantaim lain tumbuna pikinini bilong em. Dispela kontrak bai i stap oltaim oltaim.+ 20 Bai mi mekim gut long Ismael olsem yu bin askim mi long mekim. Harim! Bai mi blesim em na em bai kamapim planti pikinini na bai mi mekim ol lain pikinini bilong em i kamap bikpela tru. Em bai kamap papa bilong 12-pela hetman, na bai mi mekim lain bilong em i kamap strongpela lain tru.+ 21 Tasol mi bai mekim kontrak wantaim Aisak,+ em dispela pikinini bilong yu Sara bai karim long wankain taim olsem long neks yia.”+

22 God i mekim dispela tok pinis na em i lusim Abraham na i go. 23 Orait long dispela de yet, Abraham i bihainim tok bilong God. Em i kisim Ismael, pikinini man bilong em, na olgeta man em ol i bin bon long haus bilong em, na olgeta wokboi em i bin baim, na em i katim skin bilong olgeta bilong ol dispela man i stap long haus bilong em.+ 24 Abraham i gat 99 krismas taim ol i katim skin bilong em.+ 25 Na Ismael, pikinini man bilong em i gat 13 krismas taim ol i katim skin bilong em.+ 26 Long dispela de stret ol i katim skin bilong Abraham na pikinini man bilong em, Ismael. 27 Na tu, ol i katim skin bilong olgeta man i stap long haus bilong Abraham. Em olgeta man i bin bon long haus bilong em, na olgeta man em ol i bin baim long ol man bilong narapela lain.

18 Bihain Jehova+ i kamap long Abraham long ol bikpela diwai long Mamre.+ San i hat tumas na Abraham i sindaun i stap long dua bilong haus sel. 2 Em i apim het na lukim 3-pela man i sanap longwe liklik long em.+ Taim em i lukim ol, em i ron i go bungim ol na em i brukim skru na putim pes i go daun long graun. 3 Na em i tok: “Jehova,* sapos yu amamas long mi, plis no ken abrusim mi, wokman bilong yu. 4 Plis, larim mipela i bringim liklik wara i kam bilong wasim lek bilong yupela;+ bihain yupela i ken malolo aninit long diwai. 5 Yupela kam hia long wokman bilong yupela, olsem na bai mi bringim bret i kam na yupela i ken kaikai.* Bihain long dispela, yupela ken i go.” Orait ol i tok: “Em orait, yu ken mekim olsem yu tok.”

6 Orait Abraham i hariap i go long haus sel na tokim Sara: “Kisim gutpela plaua em skel bilong en inap olsem 3-pela siah,* na tanim kwik na wokim bret.” 7 Na Abraham i ran i go long hap ol bulmakau i stap na em i kisim wanpela gutpela yangpela bulmakau man. Em i givim long wokboi bilong em, na em i go hariap long redim. 8 Orait em i kisim bata na milk na dispela yangpela bulmakau em i bin redim na em i givim long ol. Ol i kaikai i stap, na Abraham i sanap klostu long ol aninit long diwai.+

9 Orait ol i askim em olsem: “Meri bilong yu Sara+ i stap we?” Na Abraham i tok: “Em i stap insait long haus sel.” 10 Orait wanpela bilong ol i tok moa: “Long yia bihain long wankain taim, bai mi kam bek long yu. Na harim, meri bilong yu Sara bai karim wanpela pikinini man.”+ Sara i stap long dua bilong haus sel, baksait long dispela man, na em i harim dispela tok. 11 Abraham na Sara i lapun pinis, na krismas bilong ol i go antap.+ Na Sara i abrusim pinis krismas bilong karim pikinini.+ 12 Olsem na Sara i lap long em yet na i tok: “Mi lapun tru na skin bilong mi i slek pinis na bikman bilong mi tu i lapun pinis. Tru tru mi inap kisim amamas?”+ 13 Na Jehova i tokim Abraham olsem: “Bilong wanem Sara i lap na i tok, ‘Mi lapun na olsem wanem bai mi karim pikinini?’ 14 Yu ting i gat wanpela samting Jehova i no inap mekim?+ Bai mi kam bek long yu long yia bihain long dispela wankain taim, na Sara bai karim wanpela pikinini man.” 15 Tasol Sara i giaman na i tok: “Mi no lap!” Sara i tok olsem, long wanem, em i pret. Tasol God i tok: “Yes! Yu bin lap.”

16 Ol dispela man i kirap na i laik i go na ol i lukluk i go olsem long Sodom,+ na Abraham i wokabaut i go wantaim ol bilong lusim ol. 17 Na Jehova i tok: “Samting mi laik mekim, mi no ken haitim long Abraham.+ 18 Ol lain pikinini bilong Abraham bai kamap planti tru na kamap strongpela lain, na long rot bilong Abraham olgeta lain man bai kisim blesing.+ 19 Mi save gut long Abraham na mi bilip olsem em bai tokim ol pikinini man bilong em, na ol lain tumbuna pikinini bilong em i kamap bihain, long ol i mas bihainim tok bilong Jehova long rot bilong mekim pasin i stret na pasin i fea.+ Na bai Jehova i ken mekim olgeta samting em i bin tok promis long mekim long Abraham.”

20 Na Jehova i tok: “Sin bilong ol Sodom na Gomora i go nogut tru,+ na mi inap harim krai bilong ol man i komplein long dispela.+ 21 Bai mi go daun na lukim pasin bilong ol na bai mi ken save sapos ol dispela komplein mi harim long pasin bilong ol, em i tru o nogat. Mi laik save long dispela.”+

22 Orait tupela bilong ol i lusim dispela hap na ol i go olsem long Sodom. Tasol Jehova+ i stap yet wantaim Abraham. 23 Na Abraham i tok: “Tru tru bai yu bagarapim ol stretpela man wantaim ol man nogut?+ 24 Sapos i gat 50 stretpela man i stap insait long dispela taun, bai yu bagarapim olgeta wantaim? Inap yu tingim dispela 50 stretpela man na yu larim dispela taun i stap na yu no bagarapim? 25 Mi no ting yu inap mekim dispela pasin na kilim i dai ol stretpela man wantaim ol man nogut, na bai wankain samting i painim man nogut na stretpela man wantaim.+ Mi no ting yu inap mekim dispela pasin.+ Ating Jas bilong graun olgeta bai no inap mekim stretpela pasin, a?”+ 26 Na Jehova i bekim tok olsem: “Sapos mi lukim olsem i gat 50 stretpela man i stap long taun Sodom, bai mi no inap bagarapim dispela ples.” 27 Na Abraham i tok gen olsem: “Mi das tasol na mi olsem sit bilong paia. Plis Jehova, larim mi mekim sampela tok moa. 28 Sapos i no gat 50 stretpela man, na i gat 45 tasol, orait dispela 5-pela man i sot bai i mekim yu bagarapim dispela taun olgeta, o nogat?” Na em i tok: “Bai mi no inap bagarapim dispela taun sapos mi lukim olsem i gat 45 stretpela man i stap.”+

29 Tasol Abraham i tokim em gen: “Na olsem wanem sapos i gat 40 stretpela man i stap long dispela taun?” Na em i tok: “Bai mi no inap bagarapim dispela taun sapos i gat 40 i stap.” 30 Tasol Abraham i tok moa: “Plis Jehova, no ken belhat long mi.+ Mi laik mekim sampela tok moa: Olsem wanem sapos i gat 30 stretpela man tasol i stap long dispela taun?” Na em i tok: “Bai mi no inap bagarapim taun sapos mi lukim olsem 30 i stap.” 31 Tasol Abraham i tok moa: “Plis Jehova, larim mi mekim sampela tok moa: Olsem wanem sapos i gat 20 stretpela man tasol i stap long dispela taun?” Na em i tok: “Bai mi no inap bagarapim dispela taun sapos i gat 20 i stap.” 32 Na Abraham i tok gen: “Plis Jehova, no ken belhat long mi. Mi laik mekim wanpela tok moa: “Olsem wanem sapos i gat 10-pela stretpela man tasol i stap long dispela taun?” Na em i tok: “Bai mi no inap bagarapim dispela taun sapos i gat 10-pela i stap.” 33 Taim Jehova i toktok pinis wantaim Abraham, em i go+ na Abraham i go bek long haus sel bilong em.

19 Long apinun tru, tupela ensel i kam kamap long taun Sodom. Lot i sindaun i stap long geit bilong taun Sodom na taim em i lukim tupela, em i kirap i go bungim ol na em i brukim skru na putim pes bilong em i go daun long graun.+ 2 Na em i tok: “Ol bikman, plis, kam long haus bilong mi, wokman bilong yutupela. Na larim mipela i wasim lek bilong yutupela na yutupela i ken slip long haus bilong mi. Na long moningtaim tru, yutupela i ken kirap na i go.” Na ol i bekim tok olsem: “Nogat, mitupela bai slip long ples bung.” 3 Tasol Lot i strong moa yet long tupela i mas go wantaim em, olsem na tupela i go wantaim em long haus. Na em i redim bikpela kaikai bilong tupela na em i kukim bret i no gat yis na tupela i kaikai.

4 Paslain long tupela i slip, ol man bilong taun Sodom, kirap long ol mangi i go inap long ol lapun man, olgeta i kam. Na ol i raunim haus olsem wanpela bikpela lain. 5 Na ol i wok long singaut long Lot na tok: “Dispela tupela man i kam long yu long apinun tru, ol i stap we? Kisim ol i kam ausait na bai mipela i ken mekim maritpasin long tupela.”+

6 Lot i go ausait long ol na em i pasim dua bilong haus. 7 Na em i tok: “Ol brata bilong mi, plis no ken mekim dispela pasin nogut. 8 Mi gat tupela pikinini meri em ol i no bin slip yet wantaim wanpela man. Plis, larim mi kisim ol i kam long yupela na yupela i ken mekim wanem samting yupela i laik mekim long ol. Tasol no ken mekim wanpela samting long ol dispela man, long wanem, ol i kam stap long haus* bilong mi, olsem na mi mas lukautim ol.”+ 9 Na ol i bekim tok olsem: “Yu klia!” Na ol i tok moa: “Dispela man bilong narapela ples em i kam sindaun long hia na nau em i laik skelim yumi, a? Nau bai mipela i mekim nogut moa long yu winim samting mipela bai mekim long ol.” Na olgeta i kam subim strong Lot i go bek na ol i laik brukim dua. 10 Tasol dispela tupela man i putim han bilong ol i go ausait na pulim Lot i kam insait long haus na tupela i pasim dua. 11 Na tupela i mekim ol man i stap long dua bilong haus i kamap aipas, ol mangi i go inap long ol lapun, olsem na ol i traim traim long painim dua, tasol ol i no inap.

12 Na dispela tupela man i tokim Lot olsem: “Yu gat sampela lain bilong yu i stap long hia? Kisim ol tambu pikinini man, ol pikinini man bilong yu, ol pikinini meri bilong yu, na olgeta lain bilong yu long dispela taun na yupela i mas lusim dispela ples! 13 Bai mipela i bagarapim dispela taun, long wanem, i gat planti tok moa i kamap long ai bilong Jehova long ol pasin nogut ol man bilong dispela taun i mekim,+ olsem na Jehova i salim mipela i kam bilong bagarapim dispela taun.” 14 Olsem na Lot i go na tokim tupela tambu pikinini man bilong em,* em ol bai maritim tupela pikinini meri bilong em, olsem: “Kirap kwik na lusim dispela ples, long wanem, Jehova bai bagarapim dispela taun!” Tasol tupela i ting em i mekim tok pilai tasol.+

15 Taim tulait i bruk, ol ensel i hariapim Lot na i tok: “Hariap! Kisim meri bilong yu na tupela pikinini meri bilong yu husat i stap wantaim yu na go, nogut yupela i lus taim mi bagarapim dispela taun long asua bilong en!”+ 16 Jehova i sori long Lot+ olsem na taim Lot i wok long isi isi, dispela tupela man i holim han bilong em wantaim meri na tupela pikinini meri bilong em na tupela i kisim ol i go ausait long taun.+ 17 Taim ol i bringim ol i go ausait pinis long taun, wanpela bilong ol i tok: “Ranawe, nogut yupela i dai! No ken tanim na lukluk i go bek,+ na no ken malolo long wanpela hap long dispela distrik!+ Ranawe i go long ples maunten na bai yupela i no kisim bagarap!”

18 Na Lot i tokim ol: “Plis Jehova, no ken salim mi i go long dispela hap! 19 Yu bin orait long wokboi bilong yu na pasin helpim* yu mekim long mi i bikpela tru na yu no larim mi i dai.+ Tasol mi no ting mi inap i go long ples maunten, long wanem, mi pret, nogut bagarap i painim mi na mi dai.+ 20 I gat wanpela liklik taun i stap klostu, na mi ken ranawe i go long dispela hap. Plis, inap mi hait long dispela hap? Em wanpela liklik taun tasol. Na mi inap abrusim bagarap long dispela hap.” 21 Na em i tokim Lot olsem: “Em orait bai mi tingim yu+ na bai mi no inap bagarapim dispela taun em yu toktok long en.+ 22 Hariap! Ranawe i go long dispela taun, long wanem, mi no inap mekim wanpela samting inap long yu go kamap long dispela taun!”+ Olsem na ol i kolim nem bilong dispela taun Soar.*+

23 San i kam antap pinis taim Lot i kamap long Soar. 24 Na Jehova i salim salfa na paia i kam daun olsem ren long Sodom na Gomora. Jehova i salim ol dispela samting i kam daun long skai.+ 25 Na em i bagarapim dispela 2-pela taun na olgeta hap bilong distrik wantaim ol manmeri bilong ol dispela taun, na ol diwai na plaua samting.+ 26 Tasol meri bilong Lot i stap baksait long em, i lukluk i go bek na em i tanim i kamap sol na sanap olsem wanpela pos.+

27 Long moningtaim tru, Abraham i kirap na em i go long dispela ples we em i bin sanap long en na toktok wantaim Jehova.+ 28 Na em i lukluk i go daun olsem long Sodom na Gomora na olgeta hap long distrik na em i lukim bikpela smok i wok long go antap olsem smok bilong bikpela aven.*+ 29 Taim God i bagarapim ol taun bilong distrik, God i tingim Abraham na em i seivim Lot taim em i bagarapim ol dispela taun em Lot i bin stap long en.+

30 Bihain Lot wantaim tupela pikinini meri bilong em i lusim Soar na ol i go sindaun long ples maunten,+ long wanem, em i pret long stap long Soar.+ Olsem na Lot na tupela pikinini meri bilong em i stap long keiv. 31 Na fesbon pikinini meri i tokim liklik susa bilong em olsem: “Papa bilong mitupela i lapun pinis na i no gat man i stap long dispela hap bilong mitupela i ken maritim olsem ol manmeri i save mekim. 32 Harim, mitupela givim wain long papa na bai em i dring na mitupela i ken slip wantaim em, na long dispela rot bai yumi kamapim pikinini bilong papa na lain pikinini bilong em i no ken pinis.”

33 Olsem na long dispela nait ol i wok long givim wain long papa na em i spak. Na bihain fesbon pikinini meri i go na slip wantaim papa bilong em, tasol Lot i no save olsem pikinini meri bilong em i kam slip wantaim em na i go. 34 Na long neks de fesbon pikinini meri i tokim liklik susa bilong em olsem: “Asde nait mi bin slip wantaim papa. Nau long nait yumi ken givim wain gen long em. Na bihain yu ken slip wantaim em, na long dispela rot bai yumi kamapim pikinini bilong papa na lain pikinini bilong em i no ken pinis.” 35 Olsem na long dispela nait tupela i wok long givim wain long papa na em i spak. Na bihain, liklik susa i go slip wantaim em, tasol Lot i no save olsem pikinini meri bilong em i kam slip wantaim em na i go. 36 Olsem na tupela pikinini meri bilong Lot i kisim bel long papa bilong ol. 37 Fesbon pikinini meri i karim wanpela pikinini man na em i kolim nem bilong em, Moap.+ Em i kamap papa bilong ol lain Moap bilong nau.+ 38 Na liklik susa tu i karim wanpela pikinini man, na em i kolim nem bilong em, Ben-ami. Em i kamap papa bilong ol lain Amon+ bilong nau.

20 Orait Abraham i go+ olsem long hap bilong Negev na sindaun namel long Kades+ na Suer.+ Taim em i stap* long Gerar,+ 2 Abraham i mekim wankain tok long ol man long meri bilong em, Sara, olsem: “Em susa bilong mi.”+ Olsem na Abimelek, king bilong Gerar, i tokim ol man long bringim Sara i kam long em.+ 3 Bihain, long wanpela driman God i kamap long Abimelek long nait, na i tokim em olsem: “Dispela meri yu kisim, em i maritmeri, na em i meri bilong narapela man,+ olsem na bai yu dai.”+ 4 Tasol Abimelek i no bin go klostu long em.* Olsem na em i tok: “Jehova, bai yu kilim i dai wanpela lain em ol i no gat asua? 5 Abraham yet i bin tokim mi olsem, ‘Em susa bilong mi,’ na Sara tu i tok, ‘Em brata bilong mi.’ Mi no gat tingting nogut taim mi kisim em. Na tu, mi no save olsem samting mi mekim i no stret.” 6 Orait long driman God tru i tokim em: “Mi save olsem yu no gat tingting nogut taim yu kisim em. Olsem na mi pasim yu long mekim sin long ai bilong mi. Dispela i as na mi no larim yu i slip wantaim em. 7 Nau yu mas givim meri bilong dispela man i go bek long em, long wanem, em i wanpela profet+ na em bai beten strong bilong helpim yu+ na bai yu no ken i dai. Tasol sapos yu no givim dispela meri i go bek, yu mas save olsem, yu na olgeta lain bilong yu bai i dai.”

8 Orait long moningtaim tru, Abimelek i kirap na singautim olgeta wokman bilong em i kam na em i tokim ol long olgeta dispela samting, na olgeta i pret nogut tru. 9 Na Abimelek i singautim Abraham i kam na tokim em olsem: “Yu mekim wanem kain pasin long mipela? Mi bin mekim wanem rong long yu, na yu mekim mi wantaim lain pipol bilong mi i gat bikpela asua? Pasin yu mekim long mi i no stret.” 10 Na Abimelek i tok moa long Abraham: “Yu gat wanem tingting na yu bin mekim dispela pasin?”+ 11 Orait Abraham i bekim tok olsem: “Mi mekim olsem, long wanem, mi tingting long mi yet olsem, ‘Ol manmeri bilong dispela ples i no save pret long God. Nogut ol i laik kisim meri bilong mi na ol i kilim mi i dai.’+ 12 Na tru tru Sara em i susa bilong mi. Mitupela i gat wanpela papa, tasol mitupela i no bilong wanpela mama. Na mi maritim em.+ 13 Olsem na taim God i tokim mi long lusim haus bilong papa bilong mi na go nabaut long ol narapela hap,+ mi tokim Sara olsem, ‘Yu mas soim gutpela pasin laikim* long mi, na long olgeta hap mitupela i go long en, yu mas tokim ol arapela olsem: “Em brata bilong mi.”’”+

14 Orait Abimelek i givim ol sipsip na ol bulmakau na ol wokboi na ol wokmeri long Abraham. Na em i givim Sara, meri bilong Abraham, i go bek long em. 15 Na Abimelek i tok moa olsem: “Dispela graun i bilong mi, na yu ken makim wanem hap yu laikim na go sindaun long en.” 16 Na em i tokim Sara olsem: “Mi givim 1,000 silva koin long brata bilong yu.+ Em mak i soim olsem yu no gat asua* long ai bilong ol lain i stap wantaim yu, na long ai bilong olgeta arapela manmeri, na bai gutnem bilong yu i no ken bagarap.” 17 Na Abraham i beten strong long God tru. Na God i mekim orait Abimelek na meri bilong em, na ol wokmeri bilong em, na ol inap karim gen ol pikinini. 18 Abimelek i bin kisim Sara, meri bilong Abraham,+ olsem na Jehova i bin mekim na olgeta meri long haus bilong Abimelek i no inap karim pikinini.*

21 Jehova i tingim Sara olsem em i bin tok long mekim. Na Jehova i inapim dispela tok promis em i bin mekim long Sara.+ 2 Olsem na Sara i gat bel+ na em i karim wanpela pikinini man bilong Abraham taim Abraham i lapun pinis. Dispela samting i kamap long taim stret+ God i bin promis long en. 3 Na Abraham i kolim nem bilong dispela pikinini, Aisak,+ em pikinini Sara i bin karim. 4 Long namba 8 de bihain long Aisak i bon, Abraham i katim skin bilong em olsem God i bin tokim em long mekim.+ 5 Abraham i gat 100 krismas taim pikinini bilong em Aisak i bon. 6 Na Sara i tok: “God i mekim mi amamas na mi lap. Olgeta manmeri husat i harim dispela stori bai lap wantaim mi.”* 7 Na em i tok moa: “Husat inap tokim Abraham olsem, ‘Sara bai givim susu long pikinini’? Tasol Abraham i lapun pinis na mi karim pikinini man bilong em.”

8 Na dispela pikinini i kamap bikpela na em i lusim susu. Na Abraham i mekim wanpela bikpela kaikai long dispela de Aisak i lusim susu. 9 Tasol Sara i lukim olsem pikinini man bilong Hagar,+ em meri Isip i bin karim long Abraham, i wok long tok bilas long Aisak.+ 10 Olsem na em i tokim Abraham: “Rausim dispela wokmeri wantaim pikinini man bilong em i go, long wanem, dispela pikinini bilong wokmeri bai i no inap kisim ol samting bilong yu. Olgeta dispela samting i bilong pikinini bilong mi, Aisak!”+ 11 Tasol tok Sara i mekim long pikinini man bilong Abraham i mekim na Abraham i bel hevi tru.+ 12 Na God i tokim Abraham olsem: “No ken bel hevi long tok Sara i mekim long yu long dispela pikinini na wokmeri bilong yu. Harim tok bilong em,* long wanem, dispela man em ol bai kolim olsem pikinini bilong yu, em bai kamap long rot bilong Aisak.+ 13 Na long pikinini man bilong dispela wokmeri,+ bai mi mekim lain tumbuna pikinini bilong em i kamap wanpela bikpela lain,+ long wanem, em i pikinini bilong yu.”

14 Orait Abraham i kirap long moningtaim tru na em i kisim bret na pulapim wara long skin beg* na givim long Hagar. Abraham i putim ol dispela samting long solda bilong Hagar na em i salim Hagar na pikinini i go.+ Orait Hagar i go na i wokabaut nabaut long ples nating i stap klostu long Berseba.+ 15 Bihain wara long skin beg i pinis na em i lusim pikinini i stap aninit long wanpela liklik diwai. 16 Na em i go longwe liklik na sindaun em yet na em i tok: “Mi no laik lukim dispela pikinini i dai long ai bilong mi.” Olsem na em i sindaun longwe liklik na em i wok long krai bikpela i stap.

17 Orait God i harim krai bilong dispela mangi,+ na ensel bilong God long heven i singaut na tokim Hagar olsem:+ “Hagar, bilong wanem yu wok long krai i stap? Yu no ken pret, long wanem, God i harim pinis krai bilong dispela mangi. 18 Yu kirap i go na helpim dispela mangi long sanap na holim em long han bilong yu na sapotim em, long wanem, bai mi mekim lain bilong em i kamap planti tru.”+ 19 Na God i opim ai bilong Hagar na em i lukim wanpela hulwara. Na em i go pulapim wara long skin beg na em i givim wara long dispela mangi long dring. 20 Na taim dispela mangi i wok long go bikpela, God i stap wantaim em.+ Em i stap long ples nating na em i kamap wanpela man bilong sut long banara. 21 Em i go sindaun long ples nating bilong Paran,+ na mama bilong em i kisim wanpela meri bilong em long Isip.

22 Long dispela taim Abimelek wantaim Fikol, kepten bilong ami bilong Abimelek, tupela i tokim Abraham: “God i stap wantaim yu long olgeta samting yu mekim.+ 23 Olsem na long ai bilong God yu mas mekim tok tru antap olsem bai yu no inap mekim pasin giaman long mi, na long ol pikinini bilong mi, na long ol lain tumbuna pikinini bilong mi. Na olsem mi bin mekim gutpela pasin laikim* long yu, bai yu mekim wankain pasin long mi na long ol man bilong dispela graun em yu sindaun long en.”+ 24 Na Abraham i tok: “Mi tok tru antap long mekim olsem.”

25 Tasol Abraham i tokim Abimelek long hulwara em ol wokman bilong Abimelek i bin kros pait long en na kisim.+ 26 Na Abimelek i bekim tok olsem: “Mi no save husat i mekim dispela samting. Na yu no bin tokim mi. Nau tasol mi harim dispela tok.” 27 Orait Abraham i kisim sampela sipsip na bulmakau na em i givim long Abimelek. Na tupela i mekim wanpela kontrak. 28 Abraham i kisim 7-pela sipsip meri long lain sipsip bilong em na em i putim ol long wanpela sait, 29 na Abimelek i askim Abraham olsem: “Wai na yu putim dispela 7-pela sipsip meri long wanpela sait?” 30 Na Abraham i tok: “Yu mas kisim dispela 7-pela sipsip meri mi givim long yu bilong soim olsem mi bin digim dispela hulwara.” 31 Olsem na Abraham i kolim dispela ples Berseba,*+ long wanem, long dispela ples, tupela i bin mekim tok tru antap. 32 Olsem na ol i wokim wanpela kontrak+ long Berseba. Na bihain Abimelek na Fikol, kepten bilong ami bilong Abimelek, i go bek long graun bilong ol Filistia.+ 33 Bihain Abraham i planim wanpela diwai tamarisk long Berseba na long dispela hap em i litimapim nem bilong Jehova,+ em God bilong stap oltaim oltaim.+ 34 Na Abraham i stap* longpela taim* long graun bilong ol Filistia.+

22 Bihain, God tru i laik skelim sapos bilip bilong Abraham i strong o nogat.+ Olsem na em i tok: “Abraham!” na Abraham i bekim tok olsem: “Mi stap!” 2 Na God i tok: “Plis kisim Aisak,+ em dispela wanpela pikinini yu gat na yu laikim em tumas,+ na yu mas go long graun bilong Moria+ long wanpela maunten mi bai soim yu long en. Na long dispela maunten, yu mas givim Aisak olsem ofa bilong paia i kukim olgeta.”

3 Orait Abraham i kirap long moningtaim tru na em i putim satel* long donki na em i kisim 2-pela wokman bilong em na Aisak, pikinini man bilong em, na ol i go. Em i brukim paiawut bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta, na em i kirap i go long ples em God i tokim em long go long en. 4 Long namba 3 de Abraham i lukluk i go na em i lukim dispela ples i stap longwe. 5 Na Abraham i tokim ol wokman bilong em: “Yupela stap long hia wantaim donki, tasol mi na pikinini bilong mi bai go long dispela hap na mekim lotu, na bihain mitupela bai kam bek long yupela.”

6 Abraham i kisim paiawut bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na em i putim antap long solda bilong Aisak, pikinini man bilong em. Na em i kisim paia na naip.* Na tupela i wokabaut i go. 7 Na Aisak i tokim papa bilong em olsem: “Papa!” Na Abraham i tok: “Yes pikinini!” Na Aisak i askim em: “Mi lukim paia na paiawut i stap, tasol we stap sipsip bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta?” 8 Na Abraham i bekim tok olsem: “Pikinini, God yet bai givim sipsip bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta.”+ Na tupela i wokabaut yet i go.

9 Taim ol i kamap pinis long ples em God tru i bin tokim em long en, Abraham i wokim alta na em i putim ol paiawut antap long alta. Na bihain em i pasim han na lek bilong Aisak, pikinini man bilong em, na putim em antap long paiawut long alta.+ 10 Orait Abraham i kisim naip* na em i laik kilim pikinini bilong em.+ 11 Tasol ensel bilong Jehova long heven i singaut na tok: “Abraham, Abraham!” Na em i bekim tok olsem: “Mi stap!” 12 Na ensel i tok: “No ken kilim dispela pikinini na no ken mekim wanpela samting long em. Nau mi save olsem yu save pret long God na yu no pasim pikinini bilong yu long mi, em dispela wanpela pikinini tasol yu gat.”+ 13 Na Abraham i lukluk i go na em i lukim wanpela sipsip man em kom bilong en i pas long wanpela liklik diwai. Orait Abraham i go na kisim dispela sipsip man na mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Dispela sipsip man i kisim ples bilong pikinini man bilong em. 14 Na Abraham i kolim dispela ples Jehova-jaire.* Olsem na long nau ol i save tok: “Long maunten bilong Jehova em bai givim ol samting man i nidim.”+

15 Orait ensel bilong Jehova long heven i singaut long Abraham namba 2 taim, 16 na em i tok: “Jehova i tok, ‘Mi mekim tok tru antap long nem bilong mi+ olsem, yu bin mekim dispela samting na yu no pasim pikinini bilong yu, em dispela wanpela pikinini tasol yu gat,+ olsem na 17 tru tumas bai mi blesim yu, na tru tumas bai mi mekim tumbuna pikinini* bilong yu i kamap planti tru olsem ol sta long skai na olsem wesan bilong nambis.+ Na tumbuna pikinini bilong yu bai kisim ol taun* bilong ol birua bilong em.+ 18 Na long rot bilong pikinini bilong yu+ olgeta lain bilong graun bai kisim blesing, long wanem, yu bin bihainim tok bilong mi.’”+

19 Bihain Abraham i go bek long ol wokman bilong em na ol i kirap na go bek wantaim long Berseba.+ Na Abraham i sindaun yet long Berseba.

20 Bihain ol i tokim Abraham olsem: “Milka, meri bilong brata bilong yu, Nahor,+ i karim ol pikinini man. 21 Fesbon bilong em, Us, namba 2 em Bus, na namba 3 em Kemuel, papa bilong Aram. 22 Na Keset, Haso, Pildas, Jitlap, na Betuel.”+ 23 Betuel i kamap papa bilong Rebeka.+ Milka i karim ol dispela 8-pela pikinini man bilong Nahor, em brata bilong Abraham. 24 Na namba 2 meri bilong em, nem bilong em, Reuma, em i karim tu ol pikinini man, Teba, Gaham, Tahas, na Maka.

23 Sara i stap laip inap 127 yia.+ 2 Na Sara i dai long Kiriat-arba,+ narapela nem bilong en, Hebron,+ long graun bilong Kenan.+ Na Abraham i sori tru na krai long Sara. 3 Orait Abraham i lusim bodi bilong meri bilong em i stap, na em i go na tokim ol man bilong lain Het:+ 4 “Mi man bilong narapela ples na mi kam sindaun namel long yupela.+ Plis, salim wanpela hap graun bilong yupela long mi na bai dispela hap graun i ken i stap olsem ples matmat, na bai mi ken planim meri bilong mi.” 5 Na ol man bilong lain Het i bekim tok long Abraham olsem: 6 “Bikman bilong mi, harim tok bilong mipela. Mipela i luksave olsem yu wanpela hetman God i makim.*+ Yu ken makim wanem ples matmat yu laikim na planim meri bilong yu. I no gat wanpela bilong mipela bai pasim yu long kisim wanpela ples matmat.”

7 Orait Abraham i sanap na i bau daun long ol manmeri bilong dispela ples, em ol man bilong lain Het,+ 8 na em i tokim ol olsem: “Sapos yupela i orait long mi planim meri bilong mi long dispela hap, orait mi laik yupela askim Efron, pikinini man bilong Sohar, 9 long em i ken salim keiv bilong Makpela long graun bilong em. Dispela keiv i stap arere long graun bilong em. Long ai bilong yupela em i ken salim dispela keiv long mi long pe em inap stret long mak bilong en.+ Na bai dispela keiv i ken i stap olsem ples matmat bilong mi.”+

10 Efron, em man Hit, i sindaun wantaim ol man bilong lain bilong Het. Na Efron i bekim tok long Abraham long ai bilong ol man bilong lain Het, na long ai bilong olgeta man i stap long geit bilong taun+ bilong em, na em i tok: 11 “Bikman bilong mi, yu no ken baim dispela keiv! Harim, mi givim yu dispela keiv na hap graun we dispela keiv i stap long en. Long ai bilong ol lain bilong mi, mi givim long yu. Yu ken planim meri bilong yu.” 12 Orait Abraham i daunim het bilong em long ai bilong ol manmeri bilong dispela ples. 13 Na long ai bilong ol manmeri, Abraham i tokim Efron: “Mi laik bai yu putim yau long tok bilong mi. Bai mi givim mani silva inap stret bilong baim dispela hap graun. Yu mas kisim dispela mani, na bai mi ken planim meri bilong mi.”

14 Na Efron i bekim tok long Abraham olsem: 15 “Bikman bilong mi, harim. Pe bilong dispela graun em inap olsem 400 silva sekel.* Tasol em liklik samting namel long mitupela. Olsem na yu ken planim meri bilong yu.” 16 Olsem na Abraham i wanbel long tok bilong Efron, na em i skelim mak bilong silva em i bin tok long givim long Efron long ai bilong ol man bilong lain Het. Na em i givim 400 silva sekel* i stret long skel em ol bisnisman i save baim ol samting long en.+ 17 Olsem na graun bilong Efron long Makpela, klostu long Mamre—dispela hap graun na keiv i stap long en na olgeta diwai i stap long dispela graun—i kamap 18 graun bilong Abraham, em graun em i baim long ai bilong ol man bilong lain Het, em ol i stap long geit bilong taun. 19 Bihain Abraham i planim meri bilong em, Sara, long keiv bilong Makpela, klostu long Mamre, narapela nem bilong en, Hebron, long graun bilong Kenan. 20 Olsem na ol man bilong lain Het i givim dispela hap graun na keiv i stap long en long Abraham na em i kamap ples matmat bilong lain bilong Abraham.+

24 Abraham i lapun pinis na krismas bilong em i go antap, na Jehova i blesim Abraham long olgeta samting em i bin mekim.+ 2 Orait wanpela taim, Abraham i tokim wokman bilong em, em dispela wokman husat i mekim wok long haus bilong Abraham inap longpela taim pinis. Em i save bosim olgeta samting bilong Abraham,+ na Abraham i tokim em olsem: “Plis putim han bilong yu aninit long tais* bilong mi, 3 na mi laik yu mas mekim tok tru antap long nem bilong Jehova, em God bilong heven na God bilong graun, olsem yu no ken makim wanpela meri bilong pikinini bilong mi namel long ol meri bilong Kenan, em ol lain mi sindaun long graun bilong ol.+ 4 Yu mas go long ples bilong mi na long ol famili bilong mi+ na kisim wanpela meri bilong maritim pikinini bilong mi Aisak.”

5 Tasol wokman i askim Abraham: “Olsem wanem sapos meri i no laik kam wantaim mi long dispela ples? Yu laik bai mi kisim pikinini bilong yu i go bek long asples bilong yu?”+ 6 Na Abraham i bekim tok olsem: “Yu no ken kisim pikinini bilong mi i go bek long asples bilong mi.+ 7 Jehova, em God bilong heven, em i bin kisim mi long haus bilong papa bilong mi na long graun bilong ol famili bilong mi.+ Na em i bin toktok wantaim mi na em i mekim tok tru antap olsem:+ ‘Bai mi givim dispela graun+ long lain tumbuna pikinini bilong yu.’+ Dispela God bai salim ensel bilong em i go pas long yu,+ na yu bai kisim wanpela meri bilong pikinini man bilong mi long dispela ples.+ 8 Tasol sapos meri i no laik kam wantaim yu, orait yu bai no stap aninit moa long dispela strongpela tok promis yu bin mekim long mi. Tasol yu no ken kisim pikinini bilong mi i go bek long dispela ples.” 9 Na wokman i putim han bilong em aninit long tais bilong Abraham, bosman bilong em, na em i mekim tok tru antap long Abraham olsem em bai mekim dispela samting.+

10 Na wokman i kisim 10-pela kamel bilong bosman bilong em, na em i kisim tu olgeta kain presen em bosman i givim long em. Na wokman i go long Mesopotemia long taun Nahor. 11 Taim wokman i go kamap pinis long hulwara i stap ausait long taun, em i mekim ol kamel i sindaun na malolo. Em apinun tru, na em taim we ol meri i save kam ausait long taun bilong pulimapim wara. 12 Na em i prea olsem: “Jehova, God bilong bosman bilong mi, Abraham, plis yu mas mekim na ol samting mi laik mekim long dispela de i ken kamap gutpela, na yu mas soim gutpela pasin laikim* long bosman bilong mi, Abraham. 13 Mi stap hia long wanpela hulwara, na ol yangpela meri bilong dispela taun bai kam bilong pulimapim wara. 14 Bai mi tokim wanpela yangpela meri olsem, ‘Plis daunim sospen wara bilong yu na bai mi ken dring wara.’ Na sapos em i bekim tok olsem, ‘Yu ken dring wara, na bai mi givim wara tu long ol kamel bilong yu,’ orait mi laik bai em dispela meri tasol yu makim bilong wokboi bilong yu, Aisak. Na long dispela rot bai mi save olsem yu soim gutpela pasin laikim* long bosman bilong mi.”

15 Em i no pinisim yet tok bilong em, na Rebeka, pikinini meri bilong Betuel,+ i karim sospen wara long solda bilong em na i kam. Betuel em i pikinini man bilong Milka,+ na Milka em i meri bilong Nahor,+ brata bilong Abraham. 16 Dispela yangpela meri i luk nais stret, na em i no bin slip yet wantaim wanpela man. Em i go daun long hulwara na pulimapim sospen bilong em na em i kam antap gen. 17 Na dispela wokman i ron i go bungim em na i tok: “Plis, givim mi liklik wara long sospen bilong yu.” 18 Na meri i bekim tok olsem: “Bikman, yu dring.” Na kwiktaim meri i daunim sospen em i holim long han bilong em na larim em i dring. 19 Taim meri i givim pinis wara long em, meri i tok: “Bai mi pulimapim tu wara bilong ol kamel bilong yu i go inap long ol i dring na pulap.” 20 Na kwiktaim em i kapsaitim wara long sospen bilong em i go insait long baret ston we ol animal i save dring wara long en, na em i wok long ron i go i kam long hulwara bilong pulimapim wara bilong givim long olgeta kamel bilong wokman. 21 Long dispela haptaim olgeta, wokman i kirap nogut na em i no mekim wanpela tok. Em i lukluk tasol i stap. Em i laik save olsem Jehova i mekim wok bilong em i kamap gutpela o nogat.

22 Taim ol kamel i dring pinis, wokman i givim dispela meri wanpela gol ring bilong nus. Hevi bilong en inap olsem hap sekel,* na tu, em i givim 2-pela gol bengol em hevi bilong ol inap olsem 10 sekel.* 23 Na em i askim meri olsem: “Plis, tokim mi, yu pikinini meri bilong husat? I gat spes long haus bilong papa bilong yu we mipela i ken slip long nau nait?” 24 Na meri i bekim tok long em olsem: “Mi pikinini meri bilong Betuel,+ pikinini man bilong Milka na Nahor.”+ 25 Na meri i tok moa: “Mipela i gat drai gras na kaikai bilong ol kamel, na tu, rum bilong yupela i ken slip long nait.” 26 Na wokman i brukim skru na putim pes i go daun long graun na tok tenkyu long Jehova. 27 Na em i tok: “Jehova i ken kisim biknem, em God bilong bosman bilong mi, Abraham. Long wanem, em i kamapim gutpela pasin laikim* na em i stap gut long bosman bilong mi. Jehova i stiaim mi i kam long haus bilong ol brata bilong bosman bilong mi.”

28 Na yangpela meri i ron i go tokim mama bilong em na ol arapela long olgeta dispela samting. 29 Rebeka i gat wanpela brata, nem bilong em, Laban.+ So Laban i ron i go long dispela man i stap long hulwara. 30 Laban i lukim ring bilong nus na ol bengol long 2-pela han bilong susa bilong em na em i harim susa bilong em, Rebeka, i tok, “Dispela man i mekim dispela tok long mi,” olsem na em i kirap i go bilong bungim dispela man. Dispela man i sanap i stap yet wantaim ol kamel klostu long hulwara. 31 Na Laban i tok olsem: “Jehova i bin blesim yu, olsem na yu kam. Bilong wanem yu sanap yet long hap? Mi redim pinis haus na ples bilong ol kamel.” 32 Orait wokman bilong Abraham i go insait long haus, na em* i rausim kago long ol kamel na em i givim drai gras na kaikai long ol kamel. Na em i givim wara bilong wasim lek long wokman bilong Abraham na ol man i kam wantaim em. 33 Bihain ol i bringim kaikai i kam long em, tasol em i tok: “Mi no inap kaikai inap long mi tokaut long samting mi mas tokim yupela long en.” Na Laban i tok: “Orait, yu tok.”

34 Na em i tok: “Mi wokman bilong Abraham.+ 35 Jehova i bin blesim tru bosman bilong mi na em i mekim em i gat planti samting. Em i givim em ol sipsip na bulmakau, silva na gol, ol wokboi na wokmeri, na ol kamel na donki.+ 36 Na tu, long taim Sara, meri bilong bosman bilong mi i lapun pinis, em i karim wanpela pikinini man bilong bosman bilong mi.+ Na bosman bai givim olgeta samting em i gat long dispela pikinini.+ 37 Na bosman bilong mi i tokim mi long mekim tok tru antap, na em i tok, ‘Yu no ken makim wanpela meri bilong pikinini bilong mi namel long ol meri bilong Kenan, em ol lain mi sindaun long graun bilong ol.+ 38 Nogat, yu mas go long haus bilong papa bilong mi na long ol famili bilong mi,+ na kisim wanpela meri em pikinini bilong mi i ken maritim.’+ 39 Tasol mi tokim bosman bilong mi, ‘Olsem wanem sapos meri i no laik kam wantaim mi?’+ 40 Na em i tokim mi, ‘Mi man bilong bihainim tok bilong Jehova,+ olsem na em bai salim ensel bilong em+ i go wantaim yu na em bai mekim wok bilong yu i kamap gutpela. Na yu mas kisim wanpela meri bilong pikinini man bilong mi long famili bilong mi na long haus bilong papa bilong mi.+ 41 Tasol sapos yu go long ol famili bilong mi na ol i no givim wanpela meri long yu, orait yu no stap aninit moa long dispela strongpela tok promis yu bin mekim long mi.’+

42 “Orait tude taim mi kamap long hulwara, mi tok, ‘Jehova, God bilong bosman bilong mi, Abraham, sapos tru tru yu bai mekim wok bilong mi i kamap gutpela, orait ol dispela samting i mas kamap. 43 Taim mi stap yet long hulwara, wanpela yangpela meri+ bai kam bilong pulimapim wara, na bai mi tokim em olsem: “Plis givim mi liklik wara long sospen bilong yu na mi dring,” 44 na sapos meri i bekim tok olsem: “Yu ken dring wara na bai mi pulimapim tu wara bilong ol kamel bilong yu.” Orait mi laik bai dispela meri tasol em Jehova i makim bilong pikinini man bilong bosman bilong mi.’+

45 “Taim mi prea yet long tingting i stap, Rebeka i kam, em i karim sospen long solda bilong em. Na em i go daun long hulwara na pulimapim wara. Na mi tokim em, ‘Plis givim mi sampela wara.’+ 46 Na kwiktaim em i daunim sospen long solda bilong em na em i tok, ‘Yu dring,+ na bai mi pulimapim tu wara bilong ol kamel bilong yu.’ Orait mi dring pinis, na em i givim wara tu long ol kamel. 47 Na mi askim em olsem, ‘Yu pikinini meri bilong husat?’ Na em i bekim tok olsem, ‘Mi pikinini meri bilong Betuel, pikinini man bilong Milka na Nahor.’ Orait mi putim ring long nus bilong em na ol bengol long tupela han bilong em.+ 48 Na mi brukim skru na putim pes i go daun long graun na tok tenkyu long Jehova na litimapim nem bilong Jehova, God bilong bosman bilong mi, Abraham.+ God i stiaim mi i go stret long kisim pikinini meri bilong brata bilong bosman bilong mi long maritim pikinini man bilong em. 49 Olsem na yupela i mas tokim mi sapos yupela i laik mekim gutpela pasin laikim* na stap gut long bosman bilong mi. Tasol sapos nogat, orait yupela i mas tokim mi na bai mi ken save long wanem samting mi bai mekim.”*+

50 Orait Laban na Betuel i tok: “Jehova yet i mekim dispela samting i kamap. Mipela i no inap tok yes o tok nogat long yu.* 51 Rebeka i stap. Yu kisim em na go na em i ken kamap meri bilong pikinini bilong bosman bilong yu, olsem Jehova i tok pinis.” 52 Taim wokman bilong Abraham i harim tok bilong ol, wantu em i brukim skru i go daun long graun na tok tenkyu long Jehova. 53 Na wokman i kisim ol bilas gol na silva na ol klos na em i givim long Rebeka. Na em i givim ol presen i dia tumas long brata bilong Rebeka na mama bilong em. 54 Bihain long dispela, wokman na ol man i kam wantaim em, ol i kaikai na dring na ol i slip.

Long moningtaim em i kirap na em i tok: “Salim mi go bek long bosman bilong mi.” 55 Tasol mama wantaim brata bilong Rebeka i tok: “Larim yangpela meri i stap wantaim mipela inap 10-pela de na bihain em i ken go.” 56 Tasol em i tokim ol: “Yupela i no ken pasim mi. Jehova i mekim na wok bilong mi i kamap gutpela. Olsem na salim mi go, na bai mi ken go long bosman bilong mi.” 57 Na ol i tok: “Yumi singautim yangpela meri i kam na kisim tingting bilong em.” 58 Na ol i singautim Rebeka i kam na askim em: “Bai yu go wantaim dispela man?” Na Rebeka i tok: “Mi redi long i go.”

59 Orait ol i salim susa bilong ol, Rebeka,+ na dispela meri em bipo i save lukautim em,*+ na tupela i go wantaim wokman bilong Abraham na ol man i kam wantaim em. 60 Na ol i blesim Rebeka na ol i tok: “Susa bilong mipela, bai yu kamap mama bilong planti tausen taims 10 tausen* manmeri, na ol lain tumbuna pikinini bilong yu bai kisim ol taun* bilong ol man i heitim ol.”+ 61 Orait Rebeka na ol wokmeri bilong em i sindaun long ol kamel na ol i bihainim dispela wokman i go. Na wokman i kisim Rebeka na ol i go.

62 Na Aisak i lusim Bia-lehai-rai+ na i kam. Em i stap long graun bilong Negev.+ 63 Na long apinun tru, Aisak i wokabaut long ples i gat sotpela gras, na bai em i ken tingim tingim long bel ol samting.+ Taim em i apim het, em i lukim ol kamel i kam! 64 Taim Rebeka i apim het, em i lukim Aisak na kwiktaim em i lusim kamel na i kam daun. 65 Na em i askim wokman olsem: “Husat dispela man i wokabaut i kam bilong bungim yumi?” Na wokman i bekim tok olsem: “Em bosman bilong mi.” Orait Rebeka i kisim wanpela laplap na karamapim het bilong em. 66 Na wokman i tokim Aisak long olgeta samting em i bin mekim. 67 Orait Aisak i kisim Rebeka i go long haus sel bilong mama bilong em, Sara.+ Na Rebeka i kamap meri bilong Aisak na em i laikim tru Rebeka.+ Aisak i bin bel hevi long mama bilong em i bin dai, tasol nau em i kisim bel isi.+

25 Abraham i maritim narapela meri, nem bilong em, Ketura. 2 Na bihain Ketura i karim Simran, Joksan, Medan, Midian,+ Isbak, na Suha.+

3 Joksan i kamap papa bilong Seba na Dedan.

Na ol pikinini man bilong Dedan em Esur, Letus, na Leum.*

4 Ol pikinini man bilong Midian em Efa, Efer, Hanok, Abida, na Elda.

Olgeta dispela lain ol i tumbuna pikinini bilong Ketura.

5 Bihain Abraham i givim olgeta samting bilong em long Aisak.+ 6 Tasol Abraham i givim ol presen long ol pikinini man bilong tupela narapela meri bilong em. Na taim Abraham i stap laip yet, em i salim ol i go long hap is, na bai ol i stap longwe long pikinini bilong em, Aisak.+ 7 Abraham i stap laip inap 175 yia. 8 Em i stap i go inap long em i lapun tru na em i amamas long laip bilong em, na em i pulim laspela win bilong em na em i dai. Na ol i planim em wankain olsem ol i bin planim ol tumbuna bilong em.* 9 Tupela pikinini man bilong em, Aisak na Ismael, i planim em insait long keiv bilong Makpela long graun bilong Efron, pikinini man bilong Sohar, bilong lain Hit. Makpela i stap klostu long Mamre.+ 10 Abraham i bin baim dispela hap graun long ol lain Het. Ol i planim Abraham long dispela hap, em bipo ol i bin planim meri bilong em, Sara.+ 11 Bihain long Abraham i dai pinis, God i wok yet long blesim Aisak,+ pikinini man bilong Abraham. Aisak i stap klostu long Bia-lehai-rai.+

12 Dispela em histori bilong Ismael,+ pikinini man bilong Abraham em Hagar+ i bin karim. Hagar em i meri Isip na em i wokmeri bilong Sara.

13 Dispela em nem bilong ol pikinini man bilong Ismael. Dispela lista i kolim nem na lain bilong ol. Fesbon bilong Ismael em Nebaiot,+ na bihain long em, Kedar,+ Atbel, Mipsam,+ 14 Misma, Duma, Masa, 15 Hadat, Tima, Jetur, Nafis, na Kedema. 16 Dispela em ol pikinini man bilong Ismael. Ol i hetman bilong 12-pela lain bilong Ismael. Ol i sindaun long ol viles bilong ol yet, na long ol haus sel bilong ol yet.*+ 17 Ismael i stap laip inap 137 yia olgeta. Na em i pulim laspela win bilong em na em i dai na ol i planim em wankain olsem ol i bin planim ol tumbuna bilong em.* 18 Na ol i sindaun long graun bilong Havila+ i go olsem long Asiria. Havila i stap klostu long Suer.+ Na Suer i stap klostu long Isip. Ol i sindaun klostu long ol brata bilong ol.*+

19 Dispela em histori bilong Aisak, pikinini man bilong Abraham.+

Abraham i kamap papa bilong Aisak. 20 Aisak i gat 40 krismas taim em i maritim Rebeka. Rebeka em i pikinini meri bilong Betuel.+ Betuel i bilong lain Aram long Padan-aram. Na Rebeka em i susa bilong Laban. Laban i bilong lain Aram. 21 Rebeka i no inap karim pikinini, olsem na Aisak i wok long beten strong long Jehova long tingim meri bilong em. Jehova i harim beten bilong Aisak, na Rebeka, meri bilong Aisak, i gat bel. 22 Na tupela pikinini man insait long bel bilong Rebeka i pait,+ olsem na Rebeka i tok: “Wai na dispela samting i kamap long mi? I gutpela moa sapos mi no stap laip.” Na Rebeka i beten askim Jehova long dispela samting. 23 Na Jehova i tokim em: “Tupela pikinini man* i stap long bel bilong yu+ na long rot bilong ol, tupela lain bai kamap.+ Wanpela lain bai gat bikpela strong moa winim narapela lain.+ Na pikinini i kamap pastaim bai stap wokboi bilong pikinini i kamap bihain.”+

24 Taim i kamap nau bilong Rebeka i karim pikinini na tru tumas em i karim twins. 25 Skin bilong pikinini i kamap pastaim i retpela na em i gat planti gras na i olsem em i werim wanpela saket.+ Olsem na ol i kolim em Iso.*+ 26 Bihain brata bilong em i kamap na han bilong em i holimpas lek bilong Iso.+ Olsem na ol i kolim em Jekop.*+ Aisak i gat 60 krismas taim Rebeka i karim dispela tupela pikinini.

27 Taim dispela tupela mangi i go bikpela, Iso i kamap hapman bilong painim abus.+ Em i man bilong raun long bus. Tasol Jekop i save stap long haus sel.+ Em i man bilong bihainim stretpela pasin. 28 Aisak i laikim Iso, long wanem, em i save laikim abus em Iso i save kisim i kam, tasol Rebeka i laikim Jekop.+ 29 Wanpela taim Jekop i wok long kukim stiu i stap, na Iso i kam bek long bus na em i taiet stret. 30 Na Iso i tokim Jekop: “Plis, hariap na givim mi sampela retpela stiu bilong yu,* long wanem, mi dai long hangre!”* Long dispela as na Iso i kisim nem Idom.*+ 31 Tasol Jekop i tokim em: “Pastaim yu mas givim mi raits bilong yu olsem fesbon!”+ 32 Na Iso i bekim tok olsem: “Klostu mi laik i dai! Olsem na hau bai raits bilong mi olsem fesbon i helpim mi?” 33 Na Jekop i tok: “Yu mas tok tru antap pastaim long mi!” Na Iso i tok tru antap, na em i givim raits bilong em olsem fesbon long Jekop.+ 34 Orait Jekop i givim bret na bin stiu long Iso, na em i kaikai na dring. Na bihain Iso i kirap na em i go. Long dispela pasin, Iso i ting olsem raits bilong em olsem fesbon i samting nating.

26 Narapela bikpela hangre i kamap olsem i bin kamap pastaim long taim bilong Abraham.+ Olsem na Aisak i go long Abimelek, king bilong Filistia, long Gerar. 2 Na Jehova i kamap long Aisak na i tokim em olsem: “Yu no ken go long Isip. Yu mas stap long graun em mi bai soim yu long en. 3 Yu mas sindaun olsem man bilong narapela ples long dispela graun,+ na bai mi stap wantaim yu na blesim yu, long wanem, bai mi givim olgeta dispela graun long yu na long lain tumbuna pikinini bilong yu.+ Na bai mi inapim dispela tok promis mi bin mekim long papa bilong yu, Abraham,+ 4 ‘Bai mi mekim tumbuna pikinini* bilong yu i kamap planti tru olsem ol sta long skai;+ na bai mi givim olgeta dispela graun long tumbuna pikinini bilong yu;+ na olgeta lain man bilong graun bai kisim blesing long rot bilong pikinini bilong yu.’+ 5 Bai mi mekim olsem, long wanem, Abraham i bin harim tok bilong mi na em i mekim olgeta samting mi laik em i mas mekim na em i save bihainim olgeta lo bilong mi.”+ 6 Olsem na Aisak i stap long Gerar.+

7 Taim ol man bilong dispela hap i wok long askim em long meri bilong em, em i save tok: “Em susa bilong mi.”+ Em i pret long tok olsem: “Em meri bilong mi.” Em i ting, “Nogut ol man bilong dispela ples i kilim mi i dai bilong kisim Rebeka,” long wanem, Rebeka i luk nais stret.+ 8 Aisak i sindaun long dispela hap longpela taim liklik, na wanpela taim Abimelek, king bilong Filistia, i sanap long windo na em i lukim Aisak i holimpas* meri bilong em, Rebeka.+ 9 Orait wantu Abimelek i singautim Aisak i kam na i tokim em: “Em meri bilong yu! Wai na yu tok olsem em i susa bilong yu?” Na Aisak i bekim tok olsem: “Mi tok olsem bikos mi pret, nogut ol i kilim mi i dai bilong kisim em.”+ 10 Tasol Abimelek i tok: “Watpo yu mekim dispela kain pasin long mipela?+ Sapos wanpela man long lain bilong mi i bin slip wantaim meri bilong yu, orait bai mipela i gat asua, tasol bai yu yet i as bilong dispela samting!”+ 11 Na bihain Abimelek i tokim olgeta manmeri olsem: “Sapos wanpela man i mekim nogut long dispela man na meri bilong em, orait em i mas i dai!”

12 Aisak i wokim gaden na planim kaikai long dispela graun. Na long dispela yia, kaikai em i kisim i planti tru inap olsem 100 taim moa winim ol pikinini kaikai em i bin planim, long wanem, Jehova i wok long blesim em.+ 13 Aisak i kisim planti samting na em i kamap wanpela maniman tru. 14 Na em i gat planti sipsip na planti bulmakau, na bikpela lain wokman na wokmeri,+ olsem na ol Filistia i bel nogut long em.

15 Ol Filistia i kisim graun na pulimapim ol hulwara em bipo ol wokman bilong Abraham, papa bilong Aisak, i bin wokim.+ 16 Bihain Abimelek i tokim Aisak olsem: “Yu mas lusim hap bilong mipela na i go, long wanem, nau yu kamap strong tumas, na mipela i no inap long yu.” 17 Orait Aisak i lusim dispela hap na em i go na wokim kem na sindaun long veli* bilong Gerar.+ 18 Bipo Abraham i bin wokim ol hulwara long dispela hap. Tasol long taim em i dai, ol Filistia i bin pasim ol dispela hulwara.+ Orait nau Aisak i opim gen ol dispela hulwara na i givim wankain nem long ol olsem papa bilong em i bin kolim long bipo.+

19 Taim ol wokman bilong Aisak i digim graun long dispela veli,* ol i painim wanpela hulwara i gutpela bilong dring. 20 Tasol ol wasman bilong ol sipsip na meme long Gerar i tok pait wantaim ol wasman bilong ol sipsip na meme bilong Aisak. Na ol i tok: “Dispela em wara bilong mipela!” Olsem na Aisak i kolim nem bilong dispela hulwara, Isek,* long wanem, ol i bin tok pait wantaim em. 21 Na ol wasman bilong Aisak i kirap digim narapela hulwara na tok pait i kamap long dispela hulwara tu. Olsem na Aisak i kolim nem bilong en, Sitna.* 22 Bihain em i lusim dispela hap na em i wokim narapela hulwara, na i no gat tok pait i kamap. Olsem na em i kolim nem bilong dispela hulwara, Rehobot.* Na em i tok: “Dispela i kamap, long wanem, nau Jehova i givim yumi bikpela spes inap long yumi na em i mekim yumi kamap planti long dispela ples.”+

23 Bihain Aisak i lusim dispela hap na em i go long Berseba,+ 24 na long dispela nait, Jehova i kamap long em na i tok olsem: “Mi God bilong Abraham, papa bilong yu.+ Yu no ken pret,+ long wanem, mi stap wantaim yu, na bai mi blesim yu na mekim lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti, long wanem, mi tingim wokman bilong mi, Abraham.”+ 25 Orait Aisak i wokim alta long dispela hap na em i litimapim nem bilong Jehova.+ Na em i sanapim haus sel bilong em long dispela hap.+ Na ol wokman bilong Aisak i wokim wanpela hulwara long dispela hap.

26 Bihain Abimelek i kam lukim Aisak long Gerar. Em i kam wantaim Ahusat, edvaisa bilong em, na Fikol, kepten bilong ami bilong em.+ 27 Orait Aisak i tokim ol olsem: “Yupela i bin kros long mi na rausim mi long hap bilong yupela, olsem na wai na yupela i kam lukim mi?” 28 Na ol i bekim tok olsem: “Mipela i luksave tru olsem Jehova i stap wantaim yu.+ Olsem na mipela i laik tokim yu olsem, ‘Mipela i laik pasim tok wantaim yu long yumi stap wanbel wantaim, na mipela i laik mekim kontrak wantaim yu,+ 29 na bai yu no ken mekim nogut long mipela olsem mipela i no bin mekim nogut long yu. Mipela i bin mekim gutpela pasin tasol long yu na mipela i salim yu i go wantaim bel isi. Mipela i luksave olsem Jehova i bin blesim yu.’” 30 Orait Aisak i wokim bikpela kaikai bilong ol na ol i kaikai na dring. 31 Long moningtaim tru, ol i kirap na ol i mekim tok tru antap olsem ol bai sindaun gut wantaim narapela narapela.+ Na Aisak i salim ol i go wantaim bel isi.

32 Long dispela de yet, ol wokman bilong Aisak i kam na tokim em long dispela hulwara ol i bin digim,+ na ol i tokim em: “Mipela painim pinis wara!” 33 Orait Aisak i kolim nem bilong em, Saiba. Olsem na i kam inap long nau, nem bilong dispela taun em, Berseba.+

34 Taim Iso i gat 40 krismas, em i maritim Judit, pikinini meri bilong Beri bilong lain Hit. Na em i maritim tu Basemat, pikinini meri bilong Elon bilong lain Hit.+ 35 Dispela tupela meri i mekim na Aisak na Rebeka i bel hevi tru.+

27 Aisak i lapun pinis na ai bilong em i pas. Em i singautim Iso,+ fesbon bilong em, na em i tok: “Pikinini!” Na Iso i bekim tok olsem: “Yes, mi stap!” 2 Na Aisak i tok olsem: “Mi lapun pinis. Na mi no save wanem taim bai mi dai. 3 Olsem na plis, kisim ol spia na banara bilong yu, na go long bus na painim sampela abus bilong mi.+ 4 Na kukim dispela kain naispela kaikai em mi save laikim na bringim i kam long mi. Na bai mi kaikai na mi ken blesim yu paslain long mi dai.”

5 Tasol Rebeka i harim Aisak i toktok wantaim Iso. Na taim Iso i go long bus bilong painim abus bilong bringim i kam bek,+ 6 Rebeka i tokim Jekop,+ olsem: “Nau tasol mi harim papa bilong yu i tokim Iso, brata bilong yu olsem, 7 ‘Bringim sampela abus i kam na kukim naispela kaikai bilong mi. Na bai mi kaikai, na long ai bilong Jehova bai mi blesim yu paslain long mi dai.’+ 8 Orait pikinini, harim gut tok bilong mi, na mekim samting mi tokim yu long en.+ 9 Plis, go long hap ol meme i stap na kisim 2-pela yangpela patpela meme na bringim i kam long mi. Na bai mi ken redim na kukim naispela kaikai bilong papa bilong yu long wei em i save laikim. 10 Na yu ken kisim dispela kaikai i go long papa bilong yu na bai em i kaikai, na bai em i ken blesim yu paslain long em i dai.”

11 Tasol Jekop i tokim mama bilong em, Rebeka, olsem: “Brata bilong mi, Iso, i gat planti gras long skin bilong em,+ tasol mi nogat. 12 Nogut papa i pilim skin bilong mi+ na em i save olsem mi laik trikim em. Na em bai mekim tok bilong bagarapim mi na em i no inap blesim mi.”13 Na mama bilong em i tokim em olsem: “Nogat, pikinini dispela tok bilong bagarapim yu i ken kamap long mi. No ken wari long ol dispela samting. Yu bihainim tok bilong mi na yu go kisim dispela 2-pela meme i kam.”+ 14 Orait Jekop i go na kisim 2-pela meme na bringim i kam long mama bilong em. Na Rebeka i kukim naispela kaikai long wei papa bilong Jekop i save laikim. 15 Na bihain long dispela, Rebeka i kisim ol gutpela klos bilong fesbon pikinini bilong em, Iso, em ol dispela klos i stap long haus. Na em i putim ol dispela klos long Jekop, namba 2 pikinini bilong em.+ 16 Na tu, Rebeka i pasim skin bilong ol yangpela meme long tupela han na nek bilong Jekop.+ 17 Orait Rebeka i kisim dispela naispela kaikai na bret em i bin wokim na em i givim long Jekop.+

18 Na Jekop i go long papa bilong em, na i tok: “Papa!” Na Aisak i tok: “Yes, mi stap! Pikinini, yu husat?” 19 Na Jekop i tokim papa bilong em, olsem: “Mi Iso, fesbon pikinini bilong yu.+ Mi mekim pinis olgeta samting olsem yu bin tokim mi. Plis, kirap na kaikai sampela abus mi kisim i kam, na bai yu ken blesim mi.”+ 20 Na Aisak i askim pikinini man bilong em, olsem: “Pikinini, hau na yu painim dispela abus hariap tru?” Na Jekop i bekim tok olsem: “Jehova, God bilong yu, i kisim dispela abus i kam long mi.” 21 Orait Aisak i tokim Jekop olsem: “Pikinini, plis kam klostu na bai mi ken pilim skin bilong yu na bai mi ken save olsem tru tru yu pikinini bilong mi Iso, o nogat.”+ 22 Na Jekop i go klostu long papa bilong em, Aisak, na Aisak i pilim skin bilong Jekop na i tok: “Krai bilong nek i olsem bilong Jekop, tasol tupela han bilong yu i olsem bilong Iso.”+ 23 Aisak i no luksave long Jekop, long wanem, tupela han bilong Jekop i gat planti gras olsem han bilong brata bilong em, Iso. Olsem na Aisak i blesim em.+

24 Na Aisak i askim em: “Tru tru yu Iso, pikinini bilong mi?” Na Jekop i bekim tok olsem: “Yes, em mi tasol.” 25 Orait Aisak i tok: “Pikinini bilong mi, bringim sampela abus i kam long mi na bai mi kaikai, na bihain mi ken blesim yu.” Na Jekop i bringim abus i kam long Aisak na em i kaikai. Na em i bringim wain na Aisak i dring. 26 Orait Aisak i tokim em: “Pikinini, plis kam klostu na givim kis long mi.”+ 27 Olsem na Jekop i kam klostu na givim kis long em, na Aisak inap smelim klos Jekop i werim.+ Na Aisak i blesim em na i tok:

“Smel bilong pikinini bilong mi i olsem smel bilong bus, em Jehova i bin blesim. 28 God tru i ken salim wara bilong nait i kam daun+ na em i ken givim yu graun i gat gutpela gris+ na planti wit samting na planti nupela wain.+ 29 Ol lain pipol i ken kamap wokboi bilong yu na ol lain manmeri i ken i stap aninit long yu. Yu bai bosim ol brata bilong yu, na ol pikinini man bilong mama bilong yu bai stap aninit long yu.+ Man i mekim tok bilong bagarapim yu, em i ken bagarap. Na man i blesim yu, em i ken kisim blesing.”+

30 Aisak i blesim Jekop pinis na Jekop i lusim em na i go ausait. Na long dispela taim stret brata bilong em, Iso, i kam bek long bus.+ 31 Iso tu i redim wanpela naispela kaikai na kisim i go long papa bilong em. Na em i tokim papa olsem: “Papa, yu kirap na kaikai sampela abus mi bringim i kam long yu na bai yu ken blesim mi.” 32 Na Aisak i askim em: “Yu husat?” Na Iso i bekim tok olsem: “Mi Iso, fesbon pikinini bilong yu.”+ 33 Na Aisak i guria nogut tru na i tok: “Husat dispela man i bin painim abus na bringim i kam long mi? Mi kaikai dispela abus pinis paslain long yu kam, na mi givim blesing long em. Na tru tumas, em bai kisim blesing!”

34 Taim Iso i harim dispela tok bilong papa, em i bel hevi stret na em i singaut bikmaus na krai nogut tru na em i tokim papa olsem: “Papa, yu mas givim blesing long mi tu!”+ 35 Tasol Aisak i tok: “Brata bilong yu i kam na giamanim mi na kisim blesing bilong yu.” 36 Na Iso i tok: “Dispela em namba 2 taim em i kisim ples bilong mi, olsem na dispela nem Jekop* i stret tru long em.+ Em i kisim pinis raits bilong mi olsem fesbon,+ na nau em i kisim tu blesing bilong mi!”+ Na Iso i tok moa olsem: “I gat wanpela moa blesing i stap em yu ken givim long mi o nogat?” 37 Na Aisak i bekim tok long Iso olsem: “Mi makim Jekop bilong bosim yu,+ na olgeta brata bilong em bai stap wokboi bilong em. Na mi tok long em bai i gat planti wit samting na nupela wain.+ Olsem na pikinini, wanem narapela samting i stap bai mi ken givim long yu?”

38 Na Iso i askim papa bilong em: “Papa, i no gat wanpela moa blesing i stap em yu ken givim mi? Papa, yu mas givim blesing long mi tu!” Na Iso i krai bikpela gen.+ 39 Orait Aisak i bekim tok olsem:

“Bai yu go sindaun long graun i no gat gris, na wara bilong nait bai i no pundaun long graun bilong yu.+ 40 Na yu bai mekim wok long bainat long laip olgeta bilong yu,+ na yu bai stap wokboi bilong brata bilong yu.+ Tasol taim yu les pinis, bai yu brukim hap plang bilong em i stap long nek bilong yu.”+

41 Iso i wok long tingim blesing papa i bin givim long Jekop na em i kros nogut tru long Jekop, long wanem, papa i givim blesing long Jekop.+ Na Iso i tingting long em yet olsem: “Klostu nau papa bai dai.+ Bihain long dispela, bai mi kilim i dai brata bilong mi, Jekop.” 42 Taim Rebeka i harim olsem fesbon pikinini bilong em, Iso, i gat dispela tingting, orait kwiktaim em i singautim Jekop, namba 2 pikinini bilong em, na i tokim em olsem: “Harim, brata bilong yu Iso i bel nogut long yu na em i tingting long kilim yu i dai.* 43 Olsem na pikinini, yu mas mekim ol samting olsem mi tokim yu. Yu mas ranawe i go long brata bilong mi, Laban, em i stap long Haran.+ 44 Na yu mas stap wantaim em inap sampela haptaim i go inap long bel bilong brata bilong yu i kol, 45 na inap kros bilong em i pinis na em i lusim tingting long ol samting yu bin mekim long em. Na bihain bai mi salim tok long yu long kam bek. Mi no laik bai yutupela i lus wantaim long wanpela de tasol.”

46 Bihain long dispela, Rebeka i wok long tokim Aisak olsem: “Ol pikinini meri bilong lain Het i mekim na mi les tru long laip bilong mi.+ Sapos Jekop i maritim wanpela meri bilong lain Het, olsem ol dispela meri bilong dispela ples, laip bilong mi bai i no gat as bilong en.”+

28 Orait Aisak i singautim Jekop i kam na em i blesim em na givim strongpela tok long em olsem: “Yu no ken maritim wanpela meri bilong Kenan.+ 2 Yu mas go long Padan-aram long famili bilong Betuel, em papa bilong mama bilong yu. Na long dispela hap, yu mas maritim wanpela pikinini meri bilong Laban,+ em brata bilong mama bilong yu. 3 God i Gat Olgeta Strong bai blesim yu na bai yu kamapim planti pikinini na lain pikinini bilong yu bai kamap planti tru, na bai yu kamap papa bilong wanpela bikpela lain manmeri.+ 4 Na God bai givim yu na ol pikinini bilong yu dispela blesing em i bin givim long Abraham.+ Na bai yu kisim dispela graun em nau yu stap long en olsem man bilong narapela ples, em dispela graun God i bin givim long Abraham.”+

5 Olsem na Aisak i salim Jekop i go long Padan-aram, long Laban, pikinini man bilong Betuel, em man bilong lain Aram.+ Laban em i brata bilong Rebeka,+ em mama bilong Jekop na Iso.

6 Iso i kisim save olsem Aisak i blesim Jekop na salim em i go long Padan-aram bilong maritim wanpela meri bilong dispela hap, na em i save tu olsem Aisak i bin blesim Jekop na tokim em olsem, “Yu no ken maritim wanpela meri bilong Kenan,”+ 7 na Jekop i harim tok bilong papa na mama na i go long Padan-aram.+ 8 Nau Iso i luksave olsem papa bilong em, Aisak, i no laikim ol meri Kenan,+ 9 olsem na Iso i go long Ismael, em pikinini man bilong Abraham, na Iso i maritim narapela meri gen, em Mahalat. Mahalat em i pikinini meri bilong Ismael, na em i susa bilong Nebaiot.+

10 Jekop i lusim Berseba na em i go olsem long Haran.+ 11 Em i go kamap long wanpela ples na em i redi long slip long dispela hap, long wanem, san i go daun pinis. Em i kisim wanpela ston long dispela hap na putim olsem pilo aninit long het bilong em na em i slip.+ 12 Taim em i slip em i driman, na lukim! wanpela lata i stap, as bilong en i stap long graun na het bilong en i go antap long heven. Na lukim! Ol ensel bilong God i wok long i go antap na i kam daun long lata.+ 13 Na lukim! Jehova i stap antap long dispela lata, na em i tok:

“Mi Jehova, God bilong tumbuna papa bilong yu, Abraham, na mi God bilong papa bilong yu, Aisak.+ Dispela graun nau yu slip long en, bai mi givim long yu na lain tumbuna pikinini bilong yu.+ 14 Na lain tumbuna pikinini bilong yu bai kamap planti olsem das bilong graun,+ na ol bai go sindaun long hap wes na long hap is na long hap not na long hap saut. Na long rot bilong yu na lain tumbuna pikinini bilong yu, olgeta lain man bilong graun bai kisim blesing.*+ 15 Na bai mi stap wantaim yu na bai mi lukautim yu long olgeta hap yu go long en. Na bai mi bringim yu i kam bek long dispela graun.+ Bai mi no inap lusim yu inap mi mekim olgeta samting olsem mi bin tok promis long mekim long yu.”+

16 Bihain Jekop i kirap long slip na em i tok: “Tru tumas, Jehova i stap long dispela ples na mi no bin save long dispela.” 17 Na em i pret na i tok moa: “Mi pret tru long dispela ples! Dispela em i haus bilong God,+ na dispela em i dua bilong heven.”+ 18 Olsem na Jekop i kirap long moningtaim tru, na em i kisim dispela ston we em i bin putim het bilong em na em i sanapim long graun olsem mak na kapsaitim oil antap long en.+ 19 Na em i givim nem Betel* long dispela ples, tasol bipo nem bilong dispela taun em Lus.+

20 Na Jekop i mekim wanpela tok promis na i tok: “Sapos God i stap yet wantaim mi na lukautim mi long dispela wokabaut bilong mi na givim mi bret long kaikai na klos long mi werim, 21 na mi go bek gut long haus bilong papa bilong mi, orait Jehova bai kamapim klia olsem em i God bilong mi. 22 Na dispela ston em mi bin sanapim olsem mak bai kamap haus bilong God.+ Na olgeta samting yu, O God, i givim long mi, bai mi tilim long 10-pela hap, na givim wanpela hap long yu.”

29 Orait bihain Jekop i kirap gen na i wokabaut i go kamap long graun bilong ol manmeri bilong hap Is. 2 Na em i lukluk i go na em i lukim wanpela hulwara i stap, na 3-pela lain sipsip i stap klostu long dispela hulwara. Ol i save givim wara long ol sipsip long dispela hulwara. Na i gat wanpela bikpela ston i pasim maus bilong en. 3 Taim ol wasman bilong sipsip i bungim pinis olgeta sipsip klostu long hulwara, orait ol i save rausim ston long maus bilong hulwara, na givim wara long ol sipsip. Bihain ol i save pasim gen maus bilong en long ston.

4 Orait Jekop i askim ol: “Ol wantok, yupela bilong wanem hap?” Na ol i tok: “Mipela bilong Haran.”+ 5 Na em i askim ol: “Yupela save long Laban,+ tumbuna pikinini bilong Nahor?”+ Na ol i tok: “Yes, mipela save long em.” 6 Na em i askim ol: “Laban i stap orait?” Na ol i bekim tok olsem: “Em stap orait. Lukim, pikinini meri bilong em, Resel,+ i kam nau wantaim ol sipsip.” 7 Na Jekop i tok: “Em belo yet. Em i no taim bilong bungim ol sipsip. Yupela givim wara long ol sipsip na bringim ol i go bek na bai ol i ken kaikai gras.” 8 Na ol i tok: “Mipela i no inap mekim olsem. Mipela i mas wet inap olgeta lain sipsip i bung pastaim, na bihain mipela i ken rausim ston i pasim maus bilong hulwara na givim wara long ol sipsip.”

9 Jekop i wok long toktok wantaim ol i stap, na Resel i kam kamap wantaim lain sipsip bilong papa bilong em, long wanem, em i save lukautim ol. 10 Taim Jekop i lukim Resel, pikinini meri bilong Laban em brata bilong mama bilong em, wantaim lain sipsip bilong Laban, kwiktaim Jekop i go na rausim ston long maus bilong hulwara. Na em i givim wara long ol sipsip bilong ankol bilong em, Laban. 11 Na Jekop i givim kis long Resel na Jekop i krai bikpela. 12 Na Jekop i tokim Resel olsem em i wanblut* bilong papa bilong em, na em i pikinini man bilong Rebeka. Orait Resel i ran i go tokim papa bilong em.

13 Taim Laban+ i harim olsem Jekop, pikinini bilong susa bilong em i kam, Laban i ran i go bilong bungim em. Na em i holimpasim Jekop na givim kis long em na bringim em i go long haus bilong em. Na Jekop i stori long Laban long olgeta samting i bin kamap long em. 14 Na Laban i tokim em: “Yu wanblut tru bilong mi.”* Olsem na Jekop i stap wantaim em inap wanpela mun olgeta.

15 Orait Laban i tokim Jekop olsem: “Yu wanblut* bilong mi,+ olsem na mi no laik bai yu wok nating long mi. Tokim mi, yu laik kisim hamas pe long wok bilong yu?”+ 16 Laban i gat tupela pikinini meri. Nem bilong fesbon em, Lea, na nem bilong namba 2 em, Resel.+ 17 Ai bilong Lea i no lait tumas, tasol Resel i luk nais stret. 18 Jekop i laikim tru Resel, olsem na em i tok: “Mi bai mekim wok bilong yu inap 7-pela yia na bai mi ken maritim Resel, em namba 2 pikinini meri bilong yu.”+ 19 Orait Laban i tok: “I gutpela moa long mi givim em long yu na i no long narapela man. Yu ken stap yet wantaim mi.” 20 Na Jekop i mekim wok inap 7-pela yia bilong kisim Resel,+ tasol long ai bilong em dispela 7-pela yia i olsem sampela de tasol, long wanem, em i laikim tru Resel.

21 Bihain Jekop i tokim Laban: “Ol yia bilong mi long mekim wok bilong yu i pinis nau, olsem na givim meri bilong mi Resel, na mi ken maritim em.”* 22 Orait Laban i wokim bikpela kaikai bilong marit na em i singautim olgeta manmeri bilong dispela ples long kam. 23 Tasol long nait, em i kisim Lea, pikinini meri bilong em, na bringim em i go long Jekop na bai Jekop i slip wantaim em. 24 Laban i givim wokmeri bilong em, Silpa, long kamap wokmeri bilong Lea.+ 25 Long moningtaim, Jekop i lukim olsem meri i slip wantaim em, em Lea! Olsem na em i tokim Laban: “Watpo yu mekim dispela kain pasin long mi? Mi bin mekim wok bilong yu long kisim Resel. So wai na yu trikim mi?”+ 26 Orait Laban i bekim tok olsem: “Em i no kastam bilong mipela long namba 2 pikinini meri i marit paslain long fesbon pikinini meri. 27 Olsem na yu ken amamas wantaim dispela meri inap wanpela wik. Na bihain long dispela, bai mi givim Resel tu long yu. Tasol yu mas wok 7-pela yia moa.”+ 28 Orait Jekop i bihainim dispela tok na em i amamas wantaim Lea inap wanpela wik. Na bihain Laban i givim Resel long Jekop olsem meri bilong em. 29 Laban i givim wokmeri bilong em, Bilha,+ long kamap wokmeri bilong Resel.+

30 Orait Jekop i slip wantaim Resel. Na em i laikim tru Resel winim Lea. Na Jekop i mekim wok bilong Laban inap 7-pela yia moa.+ 31 Jehova i lukim olsem Jekop i no laikim tumas* Lea, olsem na em i helpim Lea na Lea i gat bel.*+ Tasol Resel i no inap karim pikinini.+ 32 Lea i gat bel na em i karim wanpela pikinini man na em i kolim em, Ruben,*+ long wanem, em i tok: “Jehova i lukim bel hevi bilong mi,+ olsem na nau man bilong mi bai laikim mi.” 33 Bihain Lea i gat bel gen na em i karim narapela pikinini man na em i tok: “Jehova i harim krai bilong mi olsem man bilong mi i no laikim mi, olsem na em i givim dispela pikinini long mi.” Na Lea i kolim nem bilong em, Simeon.*+ 34 Na Lea i gat bel gen na em i karim wanpela pikinini man na em i tok: “Nau man bilong mi bai pas gut wantaim mi, long wanem, mi karim 3-pela pikinini man bilong em.” Na em i kolim nem bilong dispela pikinini, Livai.*+ 35 Na Lea i gat bel gen na em i karim wanpela pikinini man na em i tok: “Nau bai mi litimapim nem bilong Jehova.” Na Lea i kolim nem bilong em, Juda.*+ Bihain, Lea i no moa karim pikinini.

30 Taim Resel i lukim olsem em i no karim pikinini, em i jeles long susa bilong em, na em i tokim Jekop: “Yu givim pikinini long mi. Sapos nogat, bai mi dai.” 2 Na Jekop i kros long Resel na i tok: “God yet i pasim bel bilong yu na yu no karim pikinini. Mi no God, olsem na em i no asua bilong mi.” 3 Orait Resel i tok: “Yu ken kisim wokmeri bilong mi, Bilha,+ na yu ken slip wantaim em, na bai em i karim ol pikinini bilong mi.* Na long rot bilong em, mi tu bai i gat ol pikinini.” 4 Orait Resel i kisim wokmeri bilong em, Bilha, na em i givim long Jekop olsem meri bilong em. Na Jekop i slip wantaim Bilha.+ 5 Na Bilha i gat bel na em i karim wanpela pikinini man bilong Jekop. 6 Orait Resel i tok: “God i stap olsem jas bilong mi, na tu, em i harim krai bilong mi na givim mi wanpela pikinini man.” Olsem na Resel i kolim nem bilong dispela pikinini, Dan.*+ 7 Na Bilha i gat bel gen. Na em i karim namba 2 pikinini man bilong Jekop. 8 Na Resel i tok: “Mi pait strong wantaim susa bilong mi. Na mi win pinis!” Olsem na em i kolim nem bilong pikinini, Naptali.*+

9 Taim Lea i lukim olsem em i no karim pikinini moa, em i kisim Silpa, wokmeri bilong em, na givim long Jekop olsem meri bilong em.+ 10 Bihain Silpa i karim wanpela pikinini man bilong Jekop. 11 Na Lea i tok: “Man! Gutpela samting i painim mi!” Na em i kolim nem bilong dispela pikinini, Gat.*+ 12 Bihain Silpa i karim namba 2 pikinini man bilong Jekop. 13 Na Lea i tok: “Mi amamas tru! Ol meri bai tokaut olsem mi meri bilong amamas.”+ Na Lea i kolim nem bilong dispela pikinini, Aser.*+

14 Taim bilong bungim wit i kamap, na Ruben+ i raun long bus na em i painim sampela mendreik.* Na em i kisim ol i go long mama bilong em, Lea. Na Resel i tokim Lea: “Plis givim mi sampela mendreik bilong pikinini man bilong yu.” 15 Na Lea i tokim Resel olsem: “Yu kisim pinis man bilong mi na yu ting dispela em liklik samting, a?+ Na nau yu laik kisim tu sampela mendreik bilong pikinini man bilong mi, a?” Orait Resel i tok: “Sapos yu givim mi sampela mendreik bilong pikinini man bilong yu, orait yu ken slip wantaim Jekop long nau nait.”

16 Long apinun tru, taim Jekop i kam bek long ples kunai, Lea i go bungim em, na i tok: “Yu bai slip wantaim mi, long wanem, mi baim yu pinis long ol mendreik bilong pikinini man bilong mi.” Olsem na Jekop i slip wantaim Lea long dispela nait. 17 God i harim beten bilong Lea, na God i mekim na Lea i gat bel. Na Lea i karim namba 5 pikinini man bilong Jekop. 18 Na Lea i tok: “God i givim pe long mi, long wanem, mi bin givim wokmeri bilong mi long man bilong mi.” Na Lea i kolim dispela pikinini, Isakar.*+ 19 Bihain Lea i gat bel gen na em i karim namba 6 pikinini man bilong Jekop.+ 20 Na Lea i tok: “God i givim presen long mi, yes, em i givim gutpela presen tru long mi. Nau man bilong mi bai ekseptim mi,+ long wanem, mi karim 6-pela pikinini man bilong em.”+ Na Lea i kolim nem bilong dispela pikinini, Sebulun.*+ 21 Bihain Lea i karim wanpela pikinini meri na em i kolim nem bilong em, Daina.+

22 Orait God i tingim Resel na em i harim beten bilong Resel. Na God i helpim em na em inap long kisim bel.*+ 23 Na Resel i gat bel na em i karim wanpela pikinini man. Na em i tok: “God i tekewe dispela sem bilong mi!”+ 24 Olsem na em i kolim nem bilong dispela pikinini, Josep,*+ na em i tok: “Jehova i givim narapela pikinini man long mi.”

25 Bihain long Resel i karim Josep, Jekop i tokim Laban: “Larim mi i go bek long ples bilong mi.+ 26 Na larim mi kisim ol meri na ol pikinini bilong mi, em mi bin mekim wok bilong yu long kisim ol, na bai mi ken i go. Yu save, mi bin mekim gut ol wok bilong yu.”+ 27 Na Laban i tokim Jekop: “Plis, stap wantaim mi. Mi lukim ol mak* i soim olsem Jehova i wok long blesim mi, long wanem, yu stap wantaim mi.” 28 Na Laban i tok moa: “Yu tokim mi long hamas pe yu laik kisim na bai mi givim yu.”+ 29 Na Jekop i tokim em: “Yu save long ol wok mi bin mekim na olsem wanem ol lain sipsip na meme bilong yu i kamap planti taim mi bin lukautim ol.+ 30 Paslain long mi kam, yu no gat planti animal. Tasol taim mi kam stap wantaim yu, Jehova i blesim yu na ol animal bilong yu i kamap planti tru. Tasol wanem taim bai mi mekim ol samting bilong helpim famili bilong mi yet?”+

31 Orait Laban i bekim tok olsem: “Bai mi givim yu wanem samting?” Na Jekop i tok: “Mi no laik bai yu givim wanpela samting long mi! Tasol bai mi lukautim yet ol sipsip bilong yu sapos yu mekim dispela samting.+ 32 Mi laik bai yumi go lukluk gut long olgeta sipsip na meme bilong yu. Na yu mas makim na putim long sait olgeta sipsip i gat ol liklik makmak na bikpela makmak, na olgeta yangpela braunpela sipsip man, na olgeta meme meri em ol i gat liklik makmak na bikpela makmak. Orait bihain sapos ol sipsip meri i karim ol dispela kain sipsip, na ol yangpela sipsip man, na ol meme meri i karim ol dispela kain meme, orait bai mi kisim ol dispela animal olsem pe bilong mi.+ 33 Na bihain, taim yu laik kam lukim ol sipsip na meme em yu bin givim olsem pe bilong mi, bai yu luksave long stretpela pasin* bilong mi. Na sapos yu kam na yu lukim ol meme meri i no gat ol liklik makmak o bikpela makmak, na ol yangpela sipsip man em ol i no braunpela, orait yu ken save olsem mi bin stilim ol dispela animal.”

34 Na Laban i tok: “Em gutpela! Yumi ken mekim olsem yu tok.”+ 35 Orait long dispela de, Laban i makim na putim long sait ol meme man i gat ol straip na ol bikpela makmak, na ol meme meri em ol i gat ol liklik makmak na bikpela makmak, na olgeta animal i gat waitpela makmak, na ol yangpela braunpela sipsip man. Laban i givim olgeta dispela animal long ol pikinini man bilong em long lukautim. 36 Bihain Laban i lusim Jekop na em i kisim ol dispela animal na em i wokabaut inap 3-pela de i go kamap long wanpela hap. Na Jekop i lukautim ol arapela lain sipsip na meme bilong Laban.

37 Orait Jekop i katim ol nupela han bilong diwai storeks, diwai almon na diwai plein. Na em i rausim sampela hap skin bilong ol dispela han bilong diwai na ol waitpela mak i stap ples klia. 38 Na Jekop i putim ol dispela han bilong diwai insait long ol baret we ol i save putim wara long en, bai ol animal i ken lukim taim ol i kam dring wara. Na taim ol sipsip na meme i kam dring wara, ol sipsip man bai goapim ol sipsip meri na ol meme man bai goapim ol meme meri long fran bilong ol dispela han diwai.

39 Orait ol sipsip man i goapim ol sipsip meri na ol meme man i goapim ol meme meri long fran bilong ol dispela han bilong diwai. Na bihain ol sipsip meri na ol meme meri i karim ol pikinini i gat ol straip, ol liklik spot, na ol bikpela spot. 40 Bihain Jekop i bungim ol yangpela sipsip man na putim long wanpela sait. Na em i tanim ol arapela animal bilong Laban na bai ol i lukluk long ol dispela animal i gat ol straip na ol animal i braunpela. Na em i bungim ol animal bilong em yet long narapela sait, na em i no larim ol i stap wantaim ol animal bilong Laban. 41 Na taim ol gutpela strongpela animal i laik goap, orait Jekop i save kisim ol dispela han bilong diwai na putim ol insait long baret we ol animal i save dring wara long en. Na ol animal i ken lukim na bai ol sipsip man i goapim ol sipsip meri na ol meme man i goapim ol meme meri klostu long ol dispela han diwai. 42 Tasol taim ol animal i no gat strong i laik goap, em i no save putim han bilong diwai insait long baret wara. Olsem na ol animal i no gat strong, ol i bilong Laban na ol gutpela strongpela animal i bilong Jekop.+

43 Na Jekop i kisim planti samting moa. Em i gat planti animal, na planti wokman na wokmeri, na ol kamel na ol donki.+

31 Jekop i harim ol pikinini man bilong Laban i wok long tok olsem: “Jekop i kisim olgeta samting bilong papa bilong yumi. Na long dispela rot em i kamap maniman tru.”+ 2 Taim Jekop i lukluk long pes bilong Laban, em i luksave olsem Laban i no amamas long em olsem bipo.+ 3 Orait Jehova i tokim Jekop olsem: “Yu go bek long graun bilong ol tumbuna bilong yu na ol lain bilong yu,+ na bai mi stap yet wantaim yu.” 4 Na Jekop i salim tok i go long Resel na Lea long kam lukim em long hap we ol lain sipsip bilong em i stap. 5 Na em i tokim tupela olsem:

“Mi lukim olsem papa bilong yutupela i no amamas long mi olsem bipo.+ Tasol God bilong papa bilong mi i stap wantaim mi.+ 6 Yutupela i save olsem long olgeta strong bilong mi, mi bin mekim wok bilong papa bilong yutupela.+ 7 Na em i bin giamanim mi na em i senisim pe bilong mi inap 10-pela taim. Tasol God i no larim em i mekim nogut long mi. 8 Sapos em i tok, ‘Ol animal i gat ol liklik spot em pe bilong yu,’ orait olgeta lain animal i save kamapim ol pikinini i gat ol liklik spot. Tasol sapos em i tok, ‘Ol animal i gat ol straip em pe bilong yu,’ orait olgeta lain animal i save kamapim ol pikinini i gat ol straip.+ 9 Olsem na God i wok long kisim ol animal bilong papa bilong yutupela na em i givim long mi. 10 I no longtaim i go pinis, long taim we ol animal i save goap, mi lukim wanpela visen. Long dispela visen mi lukim ol meme man em ol i gat ol straip, ol liklik spot, na ol bikpela spot, ol i wok long goapim ol meme meri.+ 11 Na long dispela visen, ensel bilong God tru i tok: ‘Jekop!’ Na mi tok, ‘Mi stap.’ 12 Na em i tok moa, ‘Plis lukluk i go, na lukim olgeta meme man em ol i gat ol straip, ol liklik spot, na ol bikpela spot, ol i wok long goapim ol meme meri. Dispela i kamap, long wanem, mi lukim pinis olgeta samting Laban i mekim long yu.+ 13 Mi God tru, mi bin kamap long yu long Betel,+ em ples we yu bin anointim* wanpela ston na ples we yu bin mekim tok promis long mi.+ Orait nau yu kirap na lusim dispela ples na go bek long ples we yu bin bon long en.’”+

14 Resel na Lea i harim dispela tok na tupela i bekim tok olsem: “I no gat wanpela samting long haus bilong papa em mipela bai kisim. 15 Papa i lukim mitupela olsem ol meri bilong narapela ples, long wanem, em i salim mipela pinis na mani em i kisim, em i wok long yusim i stap.+ 16 Olgeta samting God i bin rausim long papa bilong mitupela, olgeta dispela samting em bilong mitupela na ol pikinini bilong mitupela.+ Olsem na yu mas mekim olgeta samting em God i tokim yu long mekim.”+

17 Orait Jekop i kirap na putim ol meri na ol pikinini bilong em antap long ol kamel.+ 18 Na em i kisim olgeta sipsip na meme na olgeta kago em i bin bungim,+ na ol arapela animal em i bin bungim taim em i stap long Padan-aram, na em i go bek long papa bilong em, Aisak, long graun bilong Kenan.+

19 Long taim ol i laik i go, Laban i go pinis long katim gras bilong ol sipsip bilong em, na Resel i stilim ol stetiu bilong terafim*+ bilong papa bilong em.+ 20 Jekop i trikim Laban, em man Aram, na em i no tokim Laban olsem em bai ranawe. 21 Em i kisim olgeta samting bilong em na ranawe i go brukim Wara Yufretis.+ Bihain em i go olsem long ples maunten bilong Gileat.+ 22 Tupela de i go pinis na long de namba 3, ol i tokim Laban olsem Jekop i bin ranawe. 23 Taim Laban i harim dispela tok, em i kisim ol brata* bilong em na ol i go bihainim Jekop inap 7-pela de. Na ol i kamap long Jekop long ples maunten bilong Gileat. 24 Na long nait long wanpela driman,+ God i kamap long Laban, em man Aram,+ na God i tokim em olsem: “Was gut long tok yu mekim long Jekop, maski yu mekim gutpela tok o tok i no stret.”*+

25 Jekop i wokim kem bilong em long dispela ples maunten. Na Laban i wokim kem bilong ol lain bilong em tu long ples maunten bilong Gileat. Orait Laban i go lukim Jekop. 26 Na Laban i tokim Jekop olsem: “Yu mekim wanem kain pasin? Wai na yu trikim mi na yu kisim ol pikinini meri bilong mi i go olsem ol kalabus lain bilong pait? 27 Wai na yu trikim mi na yu hait tasol na ranawe na yu no bin toksave long mi? Sapos yu bin tokim mi, bai mipela i mekim singsing long yupela na pilaim tambarin na harp* na salim yupela i go wantaim amamas. 28 Tasol yu no larim mi givim kis long ol tumbuna pikinini* bilong mi na ol pikinini meri bilong mi. Yu mekim kranki pasin stret. 29 Mi gat strong long mekim nogut long yupela, tasol asde nait God bilong papa bilong yu i tokim mi olsem, ‘Was gut long tok yu mekim long Jekop, maski yu mekim gutpela tok o tok i no stret.’+ 30 Tru, yu gat bikpela laik long go bek long ples bilong papa bilong yu na yu go, tasol wai na yu stilim ol god bilong mi?”+

31 Na Jekop i bekim tok long Laban olsem: “Mi mekim olsem, long wanem, mi pret na mi ting olsem, nogut yu bai strong na kisim bek ol pikinini meri bilong yu. 32 Sapos yu painim ol god bilong yu long wanpela bilong mipela, orait em i mas i dai. Long ai bilong ol lain bilong yumi, yu ken sekim olgeta samting bilong mi, na sapos yu painim ol dispela god, orait yu ken kisim.” Tasol Jekop i no save olsem Resel i bin stilim ol dispela god. 33 Orait Laban i go insait long haus sel bilong Jekop. Na bihain em i go insait long haus sel bilong Lea na long haus sel bilong tupela wokmeri,+ tasol em i no painim ol dispela god. Na em i lusim haus sel bilong Lea na em i go insait long haus sel bilong Resel. 34 Tasol Resel i bin kisim ol terafim stetiu na em i putim insait long basket bilong satel* bilong ol meri na em i sindaun antap long en long kamel. Laban i sekim olgeta samting insait long haus sel, tasol em i no painim ol stetiu bilong terafim. 35 Na Resel i tokim papa bilong em olsem: “Bikman, no ken kros long mi. Mi no inap sanap, long wanem, sik bilong mipela ol meri i kamap long mi.”+ Na Laban i sekim gut olgeta samting, tasol em i no painim ol stetiu bilong terafim.+

36 Orait Jekop i belhat na krosim Laban. Na em i tokim Laban olsem: “Mi mekim wanem rong o pasin i no stret na yu ron bihainim mi? 37 Yu sekim pinis olgeta samting bilong mi na yu lukim wanpela samting bilong yu i stap o nogat? Sapos yu painim pinis, orait putim ples klia long ai bilong ol lain bilong mi na ol lain bilong yu. Na ol i ken skelim mitupela na lukim tok bilong husat i stret. 38 Insait long dispela 20 yia mi bin stap wantaim yu, olgeta sipsip na meme bilong yu i karim gut pikinini.+ Na mi no bin kaikai wanpela sipsip man long lain sipsip bilong yu. 39 Taim wel animal i kilim i dai wanpela animal bilong yu, mi no save kisim dispela animal i kam long yu, nogat.+ Mi yet i save bekim dispela animal. Maski sapos ol i stilim wanpela animal long san o long nait, yu save tokim mi long bekim. 40 San i save kukim mi na long nait mi save kol nogut tru. Na mi no save slip gut.+ 41 Mi stap wantaim yu inap 20 yia. Mi mekim wok bilong yu inap 14 yia bilong kisim tupela pikinini meri bilong yu. Na inap 6-pela yia mi lukautim ol sipsip na meme bilong yu, na inap 10-pela taim, yu bin senisim senisim pe bilong mi.+ 42 Sapos God bilong papa bilong mi,+ em God bilong Abraham na Man em Aisak i save pret long em,+ em i no stap wantaim mi, ating nau yu bai salim mi i go han nating. Tasol God i lukim ol hevi na ol hatwok bilong mi, olsem na asde nait em i givim tok lukaut long yu.”+

43 Orait Laban i tokim Jekop: “Ol dispela meri ol i pikinini meri bilong mi, na ol dispela pikinini, ol i tumbuna pikinini bilong mi. Na ol dispela animal, ol i animal bilong mi, na olgeta samting i stap hia, ol i bilong mi na ol pikinini meri bilong mi. Olsem na mi no inap mekim wanpela samting bilong bagarapim ol o ol pikinini bilong ol em ol i karim. 44 Orait nau mitupela i mas wokim wanpela kontrak namel long mitupela bilong stap wanbel wantaim. Na em bai stap olsem mak bilong makim tok yumi pasim.” 45 Na Jekop i kisim wanpela ston na sanapim olsem wanpela pos ston.+ 46 Na Jekop i tokim ol lain bilong em olsem: “Kisim ol ston!” Orait ol i kisim ol ston na hipim ol gut. Na bihain ol i kaikai long hap we hip ston i stap. 47 Na Laban i kolim dispela hip ston, Jegar-sahaduta,* tasol Jekop i kolim Galet.*

48 Orait Laban i tok: “Dispela hip ston i stap olsem witnes namel long mi na yu.” Olsem na Jekop i kolim dispela hip ston Galet,+ 49 na Was Taua, long wanem, Laban i tok: “Jehova i ken lukim ol samting yumi mekim taim mitupela i no stap moa wantaim. 50 Na sapos yu no mekim gut long ol pikinini meri bilong mi na yu maritim ol arapela meri, orait yu mas tingim olsem maski i no gat man i lukim, God i lukim olgeta samting mitupela i mekim.” 51 Laban i tok moa long Jekop olsem: “Em ya, hip ston mi hipim na dispela pos ston mi bin sanapim namel long yu na mi. 52 Dispela hip ston na dispela pos ston i stap olsem witnes,+ na mi no ken abrusim ol na mekim nogut long yu, na yu no ken abrusim ol na mekim nogut long mi. 53 Na God bilong Abraham+ na God bilong Nahor, em God bilong papa bilong ol, em i ken i stap olsem jas na skelim mitupela.” Na Jekop i mekim tok tru antap long nem bilong dispela God em papa bilong em, Aisak, i save pret long em.+

54 Orait Jekop i mekim sakrifais long maunten na em i singautim lain bilong em long kam kaikai. Ol i kaikai pinis na ol i slip long maunten long nait. 55 Na long moningtaim tru, Laban i kirap na em i givim kis long ol tumbuna pikinini* bilong em+ na ol pikinini meri bilong em. Na em i blesim ol.+ Na em i lusim ol na em i go bek long ples bilong em.+

32 Orait Jekop i wokabaut i go, na ol ensel bilong God i bungim em. 2 Taim Jekop i lukim ol, em i tok: “Dispela em kem bilong ami bilong God!” Olsem na em i kolim dispela ples Mahanaim.*

3 Na Jekop i salim sampela man i go pas long em bilong bringim tok i go long Iso, brata bilong em. Iso i stap long graun bilong Seir,+ long hap bilong Idom.+ 4 Na Jekop i tokim ol: “Yupela i mas mekim dispela tok long Iso, bikman bilong mi. ‘Wokboi bilong yu, Jekop, i tok olsem: “Mi bin stap* wantaim Laban inap longpela taim.+ 5 Na mi gat ol bulmakau, ol donki, ol sipsip, na ol wokboi na ol wokmeri.+ Mi salim dispela tok bilong toksave long bikman bilong mi long ol dispela samting, na bai yu ken belgut long mi.”’”

6 Bihain ol man bilong bringim tok i kam bek. Na ol i tokim Jekop olsem: “Mipela i bungim brata bilong yu, Iso, na nau em i kam bilong bungim yu, na 400 man i kam wantaim em.”+ 7 Na Jekop i pret nogut tru na em i tingting planti.+ Olsem na em i tilim ol lain bilong em, na ol sipsip na ol meme, ol bulmakau, na ol kamel, i go long tupela lain. 8 Na em i tok: “Sapos Iso i kam na pait long namba 1 lain, orait namba 2 lain inap ranawe.”

9 Na Jekop i beten olsem: “Jehova, God bilong Abraham, tumbuna papa bilong mi, na God bilong Aisak, papa bilong mi, yu bin tokim mi olsem, ‘Yu mas go bek long ples bilong yu na long lain bilong yu na bai mi mekim gut long yu.’+ 10 Mi wokboi bilong yu na mi no gutpela man na yu save mekim gutpela pasin laikim* long mi na yu bin mekim gut tru long mi.+ Taim mi brukim Wara Jordan na mi go, mi holim stik wokabaut tasol na mi go. Na nau lain bilong mi i kamap bikpela na i bruk long dispela tupela lain.+ 11 Mi beten long yu long kisim bek mi+ long han bilong brata bilong mi, Iso, long wanem, mi pret, nogut em i kam pait na bagarapim mi+ na ol pikinini na mama bilong ol. 12 Yu bin tok olsem: ‘Bai mi mekim gut long yu na bai mi mekim lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti olsem wesan bilong nambis, na i no gat man inap kaunim namba bilong ol.’”+

13 Orait Jekop i slip long dispela hap long nait. Na bihain em i makim sampela animal bilong givim olsem presen long brata bilong em, Iso.+ 14 Em i makim 200 meme meri na 20 meme man, na 200 sipsip meri na 20 sipsip man, 15 na 30 kamel meri na ol pikinini bilong ol, 40 bulmakau meri na 10-pela bulmakau man, na 20 donki meri na 10-pela donki man.+

16 Na em i givim wan wan lain animal long ol wokman bilong em na tokim ol wokman bilong em olsem: “Yupela go pas long mi, na no ken larim ol wan wan lain animal i wokabaut klostu tumas long narapela lain animal.” 17 Na Jekop i tokim namba 1 wokman olsem: “Sapos brata bilong mi Iso i bungim yu na askim yu olsem, ‘Yu wokman bilong husat? Na yu laik go we? Na dispela lain animal, ol i bilong husat?’ 18 Orait yu mas bekim tok olsem: ‘Ol i bilong wokman bilong yu, Jekop. Em i salim ol dispela presen i kam long yu Iso, bikman bilong mi.+ Na em yet i wokabaut i kam bihain.’” 19 Na em i mekim wankain tok long namba 2, na namba 3 wokman, na ol arapela wokman i go wantaim ol lain animal. Em i tokim ol olsem: “Yupela i mas mekim dispela tok taim yupela i bungim Iso. 20 Na yupela i mas tok tu olsem, ‘Wokman bilong yu, Jekop, i bihainim mipela i kam.’” Jekop i mekim olsem, long wanem, em i tingting olsem: ‘Sapos mi salim presen i go pas long mi bilong mekim isi bel bilong Iso,+ orait taim mi bungim em, em bai orait long mi.’ 21 Orait ol wokman na ol dispela animal i go paslain long Jekop. Tasol em i wokim kem long dispela hap na slip long nait.

22 Bihain long dispela nait yet em i kirap na kisim tupela meri bilong em+ na tupela wokmeri bilong em,+ na 11-pela pikinini man bilong em, na ol i brukim Wara Jabok long hap we i no dip tumas.+ 23 Em i bringim ol i go long hapsait bilong wara* pinis, orait em i go bek na bringim olgeta arapela samting bilong em tu i kam.

24 Bihain Jekop wanpela tasol i stap. Na wanpela man i kam pait long em i go inap tulait i bruk.+ 25 Taim em i lukim olsem em i no inap winim em long pait, em i holim hap we bun bilong lek na hips i join; na join bilong hips bilong Jekop i lus taim tupela i wok long pait.+ 26 Orait, dispela man i tok: “Yu lusim mi i go, long wanem, tulait i laik bruk nau.” Tasol Jekop i tok: “Yu mas givim blesing long mi pastaim, na bai mi larim yu i go.”+ 27 Na dispela man i askim em olsem: “Wanem nem bilong yu?” Na Jekop i bekim tok olsem: “Nem bilong mi Jekop.” 28 Na dispela man i tok: “Nem bilong yu i no moa Jekop. Nau nem bilong yu, em Israel,*+ long wanem, yu bin pait wantaim God+ na ol man na yu win pinis.” 29 Orait Jekop i askim em olsem: “Plis, tokim mi long nem bilong yu?” Tasol dispela man i tok: “Bilong wanem yu askim long nem bilong mi?”+ Na em i givim blesing long Jekop long dispela hap. 30 Orait Jekop i kolim nem bilong dispela ples Peniel,*+ long wanem, em i tok, “Mi lukim pes bilong God, tasol laip bilong mi i no lus.”+

31 San i wok long kam antap taim Jekop i lusim Penuel.* Tasol em i no wokabaut gut, long wanem, join bilong hips bilong em i lus.+ 32 Olsem na kirap long dispela taim na i kam, ol Israel i no save kaikai rop i pasim mit long bun we i stap long join bilong hips, long wanem, dispela man i bin tatsim join bilong hips bilong Jekop we dispela rop i stap.

33 Na Jekop i lukim Iso i kam wantaim 400 man.+ Orait em i tilim ol pikinini i go long Lea, Resel, na tupela wokmeri.+ 2 Na em i tokim tupela wokmeri na ol pikinini bilong tupela long wokabaut i go pas,+ na Lea wantaim ol pikinini bilong em i mas bihainim ol.+ Na em i tokim Resel+ na Josep long wokabaut bihain tru. 3 Orait Jekop yet i go pas long ol. Na em i brukim skru na putim pes i go daun long graun. Em i mekim olsem 7-pela taim inap em i kamap klostu long brata bilong em.

4 Tasol Iso i ran i go bungim em, na em i holimpasim Jekop na givim kis long em na tupela wantaim i krai. 5 Na Iso i lukluk i go na em i lukim ol meri na ol pikinini na em i askim Jekop olsem: “Husat ol dispela lain i kam wantaim yu?” Na Jekop i tok: “God i bin mekim gutpela pasin long mi, wokboi bilong yu, na em i givim ol dispela pikinini long mi.”+ 6 Orait tupela wokmeri wantaim ol pikinini bilong tupela i kam na ol i brukim skru. 7 Na Lea tu wantaim ol pikinini bilong em i kam, na ol i brukim skru. Na bihain Josep i kam wantaim Resel, na tupela i brukim skru.+

8 Na Iso i tok olsem: “Bilong wanem yu salim ol dispela man na ol animal i kam bungim mi?”+ Na Jekop i bekim tok olsem: “Bikman bilong mi, mi mekim olsem na bai yu ken orait long mi.”+ 9 Na Iso i tok olsem: “Brata bilong mi, mi gat planti samting pinis.+ Mobeta yu holim ol dispela samting bilong yu.” 10 Tasol Jekop i tok olsem: “Plis no ken tok olsem. Sapos yu belgut long mi, orait yu mas kisim ol dispela presen mi givim long yu. Mi lukim pes bilong yu na i olsem mi lukim pes bilong God, long wanem, yu belgut long mi taim yu bungim mi.+ 11 Plis, kisim ol dispela presen em mi bin givim long yu,+ long wanem, God i mekim gut long mi, na tu, mi gat olgeta samting em mi mas i gat.”+ Na Jekop i strong yet long Iso i mas kisim ol dispela presen, olsem na Iso i kisim.

12 Bihain Iso i tok: “Yumi ken lusim dispela hap na i go. Bai mi go paslain long yupela.” 13 Tasol Jekop i tokim em: “Bikman bilong mi, yu save olsem ol pikinini i no strong tumas,+ na mi mas lukautim ol sipsip na ol bulmakau em ol i gat ol pikinini i wok long dring susu yet. Sapos mi mekim ol i ran strong long wanpela de, olgeta animal bai i dai. 14 Bikman bilong mi, plis yu ken i go pas long mi, wokboi bilong yu. Mi bai wokabaut isi isi i kam wantaim ol lain animal na ol pikinini bilong mi. Na bai mi bungim yu long Seir.”+ 15 Na Iso i tok: “Orait plis, larim mi lusim sampela lain bilong mi i stap wantaim yu.” Na Jekop i bekim tok olsem: “Bikman yu no gat wok long mekim olsem. Mi laik bai yu orait long mi, na em tasol.” 16 Orait long dispela de yet Iso i go bek long Seir.

17 Na Jekop i wokabaut i go long Sukot.+ Na em i wokim wanpela haus bilong em yet na em i wokim ol liklik haus bilong ol animal bilong em. Olsem na em i kolim nem bilong dispela ples Sukot.*

18 Bihain long Jekop i lusim Padan-aram,+ em i wokabaut i go kamap gut long taun Sekem,+ long graun bilong Kenan,+ na em i wokim kem bilong em klostu long dispela taun. 19 Na em i baim wanpela hap graun long lain bilong Hamor. Wanpela pikinini man bilong Hamor em Sekem. Na Jekop i sanapim haus sel bilong em long dispela graun. Pe bilong dispela hap graun em 100 mani silva.+ 20 Bihain em i wokim wanpela alta long dispela hap na em i kolim nem bilong dispela alta olsem, God em God bilong Israel.+

34 Daina em i pikinini meri bilong Jekop, em Lea i bin karim.+ Em i save go bung wantaim* ol yangpela meri bilong dispela ples.+ 2 Hamor em man Hivi na hetman bilong dispela ples. Pikinini man bilong em, Sekem,+ i lukim Daina, na em i pulim em na reipim em. 3 Oltaim tingting bilong em i stap long Daina, pikinini meri bilong Jekop, na em i laikim tru dispela yangpela meri na i mekim ol switpela tok long em bilong kirapim em long laikim em.* 4 Bihain Sekem i tokim papa bilong em, Hamor:+ “Mi laik yu go kisim dispela yangpela meri na bai mi ken maritim em.”

5 Jekop i harim olsem Sekem i bagarapim Daina, pikinini meri bilong em. Long dispela taim ol pikinini man bilong em i go pinis bilong lukautim ol animal. Olsem na Jekop i no mekim wanpela tok inap long ol i kam bek. 6 Bihain Hamor, papa bilong Sekem, i go bilong toktok wantaim Jekop. 7 Tasol ol pikinini man bilong Jekop i harim stori bilong dispela samting i kamap na kwiktaim ol i kam bek. Ol i kros na belhat nogut tru, long wanem, Sekem i mekim pasin i semim Israel taim em i reipim pikinini meri bilong Jekop.+ Em samting i no stret tru long mekim.+

8 Hamor i tokim ol olsem: “Sekem, pikinini man bilong mi i laikim tumas pikinini meri bilong yupela. Plis givim em long pikinini bilong mi na em i ken maritim em. 9 Na mipela i ken marit long lain bilong yupela na yupela i ken marit long lain bilong mipela. Givim mipela ol pikinini meri bilong yupela na yupela i ken kisim ol pikinini meri bilong mipela.+ 10 Yupela i ken i stap wantaim mipela. Na yupela i ken makim wanem hap graun yupela i laikim. Yupela i ken kisim dispela graun na sindaun long en na mekim wok bisnis.” 11 Na Sekem i tokim papa na ol brata bilong Daina olsem: “Sapos yupela i orait long mi, orait wanem samting yupela i tok long mi mas givim yupela, bai mi givim. 12 Yupela i ken makim bikpela braitprais na ol presen.+ Mi redi long givim wanem samting yupela i tokim mi long givim. Yupela i mas givim dispela yangpela meri long mi na bai mi maritim em.”

13 Ol pikinini man bilong Jekop i tingting long giamanim Sekem na papa bilong em, Hamor, long wanem, Sekem i bin bagarapim susa bilong ol, Daina. 14 Olsem na ol i bekim tok olsem: “Mipela i no inap mekim kain samting olsem na givim susa bilong mipela long wanpela man i no bin katim skin,+ long wanem, sapos mipela i mekim olsem, dispela bai semim mipela. 15 Tasol mipela bai orait long dispela sapos yupela i mekim dispela samting. Yupela i mas kamap olsem mipela na katim skin bilong olgeta man long lain bilong yupela.+ 16 Orait bihain mipela bai givim ol pikinini meri bilong mipela long yupela. Na mipela bai kisim ol pikinini meri bilong yupela, na mipela i ken i stap wantaim yupela na bai yumi kamap wanpela lain. 17 Tasol sapos yupela i no bihainim tok bilong mipela na katim skin, orait mipela bai kisim susa bilong mipela na i go.”

18 Hamor+ na pikinini bilong em, Sekem,+ i wanbel long dispela tok. 19 Na Sekem i bihainim kwik dispela tok,+ long wanem, em i laikim tumas pikinini meri bilong Jekop. Sekem i gat biknem na em i nambawan tru insait long lain bilong papa bilong em.

20 Orait Hamor na pikinini man bilong em, Sekem, i go long geit bilong taun na ol i toktok long ol man bilong taun+ na ol i tok olsem: 21 “Ol dispela man i laik sindaun gut wantaim yumi. Larim ol i stap long dispela graun na ol i ken mekim wok bisnis long en, long wanem, dispela graun i bikpela tru inap long ol tu i ken i stap long en. Yumi ken maritim ol pikinini meri bilong ol na ol i ken maritim ol pikinini meri bilong yumi.+ 22 Tasol i gat wanpela samting tasol yumi mas mekim na bai ol dispela man i orait long stap wantaim yumi na bai yumi kamap wanpela lain. Ol i laik bai olgeta man namel long yumi i mas katim skin, olsem ol yet i save mekim.+ 23 Na ol samting bilong ol, ol mani kago bilong ol, na olgeta animal bilong ol, olgeta dispela samting bai kamap ol samting bilong yumi. Olsem na yumi mas orait long samting ol i laik yumi mas mekim na bai ol i ken stap wantaim yumi.” 24 Orait olgeta man i bung long geit bilong taun i harim tok Hamor na pikinini man bilong em, Sekem, i mekim. Na olgeta man bilong dispela taun i katim skin bilong ol.

25 Bihain, long namba 3 de, taim ol i pilim pen i stap yet, tupela pikinini man bilong Jekop, em Simeon na Livai, tupela brata bilong Daina,+ i kisim bainat na go insait long taun, na i no gat man i luksave long samting ol i laik mekim. Ol i go na kilim i dai olgeta man.+ 26 Ol i kilim i dai Hamor na pikinini man bilong em, Sekem, long bainat. Na ol i kisim Daina long haus bilong Sekem na ol i go. 27 Ol arapela pikinini man bilong Jekop i kam na kilim i dai ol man em ol i bin kisim bagarap pinis. Na ol i kisim olgeta samting bilong taun, long wanem, ol i bin bagarapim susa bilong ol.+ 28 Na ol i kisim ol sipsip na meme bilong ol, na ol bulmakau, na ol donki, na olgeta samting i stap long taun na ausait long taun. 29 Ol i kisim tu olgeta samting bilong dispela lain, na ol meri na ol liklik pikinini bilong ol, na olgeta samting i stap long haus bilong ol.

30 Bihain Jekop i tokim Simeon na Livai+ olsem: “Yupela i givim bikpela hevi tru* long mi. Olgeta man bilong dispela ples, em ol Kenan na ol Peris, bai heitim mi tru. Yumi no planti, na ol dispela lain bai bung wantaim na kam pait long mi na pinisim mi olgeta, mi wantaim ol famili bilong mi.” 31 Tasol ol i bekim tok olsem: “Wanem? Ol i ting susa bilong mipela em i wanpela pamukmeri, a?”

35 Na God i tokim Jekop olsem: “Yu kirap na go long Betel+ na sindaun long dispela hap. Na yu mas wokim wanpela alta long mi, God tru, long dispela hap em mi bin kamap long yu long taim yu ranawe long brata bilong yu, Iso.”+

2 Orait Jekop i tokim famili bilong em na olgeta lain i stap wantaim em olsem: “Yupela i mas rausim ol imis bilong ol god giaman bilong yupela.+ Na yupela i mas mekim yupela yet i kamap klin, na werim ol klinpela klos, 3 na bai yumi go long Betel. Na long dispela hap bai mi wokim wanpela alta bilong God tru. Em i bin harim krai bilong mi taim mi gat hevi na em i bin helpim mi. Na em i bin stap wantaim mi long olgeta hap* mi bin go long en.”+ 4 Orait ol i givim Jekop olgeta imis bilong ol god giaman em ol i bin holim. Na ol i rausim ol iaring long yau bilong ol na givim long Jekop. Na Jekop i planim* ol dispela samting aninit long bikpela diwai i stap klostu long Sekem.

5 Bihain, ol i lusim dispela ples na ol i go. Na God i mekim bikpela pret i kamap long ol manmeri i stap long ol taun i stap long dispela hap. Olsem na ol i no ranim ol lain bilong Jekop. 6 Na bihain, Jekop wantaim ol lain i stap wantaim em, ol i go kamap long Lus,+ narapela nem bilong en, Betel, long graun bilong Kenan. 7 Na Jekop i wokim alta long hap na em i kolim nem bilong dispela ples, El-betel,* long wanem, God tru i bin kamap long em long dispela ples taim Jekop i bin ranawe long brata bilong em.+ 8 Na bihain, Debora,+ em meri bipo i save lukautim Rebeka, i dai na ol i planim em aninit long diwai ok i stap klostu long Betel. Na Jekop i kolim nem bilong dispela diwai, Alon-bakat.*

9 Jekop i wokabaut i kam lusim Padan-aram na God i kamap gen long em na blesim em. 10 Na God i tokim Jekop: “Nem bilong yu Jekop.+ Tasol ol i no ken kolim yu Jekop moa. Nogat. Ol i mas kolim yu long nem Israel.” Na God i kolim em Israel.+ 11 Na God i tok moa long em olsem: “Mi God i Gat Olgeta Strong.+ Yu mas kamapim ol pikinini na kamap planti. Yu bai kamap papa bilong planti lain manmeri+ na ol king bai kamap long lain bilong yu.+ 12 Mi bin givim dispela graun long Abraham na Aisak, na nau bai mi givim dispela graun long yu na long lain tumbuna pikinini bilong yu.”+ 13 God i toktok pinis wantaim Jekop na God i lusim dispela ples na em i go.

14 Olsem na Jekop i sanapim wanpela longpela ston long dispela ples em i bin toktok wantaim God long en na em i kapsaitim wara antap long dispela ston olsem ofa na em i kapsaitim oil antap long en tu.+ 15 Na Jekop i kolim gen nem bilong dispela ples we God i bin toktok wantaim em long en, Betel.+

16 Orait ol i lusim Betel na ol i go. Na taim ol i stap longwe yet long Efrat, taim bilong Resel long karim pikinini i kamap na em i pilim bikpela pen. 17 Taim em i pilim bikpela pen tru, meri bilong helpim em i tokim em olsem: “Yu no ken pret, long wanem, yu karim wanpela pikinini man.”+ 18 Na klostu Resel i laik i dai na em i kolim nem bilong pikinini Ben-oni,* tasol papa bilong em i kolim em Benjamin.*+ 19 Na Resel i dai na ol i planim em long rot i go olsem long Efrat, narapela nem bilong en, Betlehem.+ 20 Orait Jekop i sanapim wanpela ston antap long matmat bilong Resel. Na dispela ston i stap yet long matmat bilong Resel.

21 Bihain Israel i lusim dispela hap na wokabaut i go moa abrusim taua bilong Eder na em i sanapim haus sel bilong em. 22 Israel i stap yet long dispela hap, na wanpela taim Ruben i slip wantaim Bilha, em wanpela bilong ol nambatu meri bilong papa bilong em. Na Israel i harim stori bilong dispela samting Ruben i mekim.+

Jekop i gat 12-pela pikinini man. 23 Ol pikinini man bilong Lea em, Ruben,+ fesbon bilong Jekop, na bihain Simeon, Livai, Juda, Isakar, na Sebulun. 24 Ol pikinini man bilong Resel em, Josep na Benjamin. 25 Na ol pikinini man bilong Bilha, wokmeri bilong Resel, em Dan na Naptali. 26 Na ol pikinini man bilong Silpa, wokmeri bilong Lea, em Gat na Aser. Jekop i kamapim ol dispela pikinini man long Padan-aram.

27 Na Jekop i go kamap long hap em papa bilong em, Aisak, i stap. Em long Mamre+ long ples Kiriat-arba, narapela nem bilong en, Hebron. Em ples we Abraham na Aisak tu i bin stap long en olsem man bilong narapela ples.+ 28 Aisak i stap inap em i gat 180 krismas.+ 29 Na Aisak i stap i go inap em i lapun tru na em i amamas long laip bilong em, na em i pulim laspela win bilong em na em i dai. Na ol i planim em wankain olsem ol i bin planim ol tumbuna bilong em.* Tupela pikinini man bilong em, Iso na Jekop, i planim em.+

36 Dispela em histori bilong Iso, narapela nem bilong em, Idom.+

2 Iso i maritim ol meri Kenan. Em i maritim Ada,+ pikinini meri bilong Elon bilong lain Hit.+ Na em i maritim Oholibama,+ pikinini meri bilong Ena. Oholibama em i tumbuna pikinini bilong Sibeon bilong lain Hivi. 3 Na em i maritim Basemat,+ pikinini meri bilong Ismael. Basemat em i susa bilong Nebaiot.+

4 Ada i karim Elifas, na Basemat i karim Ruel.

5 Na Oholibama i karim Jeus, Jalam, na Kora.+

Iso i kamapim ol dispela pikinini man taim em i stap long graun bilong Kenan. 6 Bihain, Iso i kisim ol meri bilong em, ol pikinini man na ol pikinini meri bilong em, na olgeta manmeri long haus bilong em, na ol animal bilong em, na olgeta kago em i bin kisim+ long graun bilong Kenan, na em i lusim Jekop na em i go long narapela ples.+ 7 Ol kago samting bilong Iso na Jekop i kamap planti tru, olsem na ol i no inap stap wantaim. Na tupela i gat planti animal olsem na graun ol i sindaun long en* i no inap long tupela. 8 Olsem na Iso i go sindaun long ples maunten bilong Seir.+ Narapela nem bilong Iso em Idom.+

9 Stori bilong Iso i olsem, Iso em i papa bilong ol Idom i stap long ples maunten bilong Seir.+

10 Ol pikinini man bilong Iso em Elifas, pikinini bilong Ada, em meri bilong Iso, na Ruel, pikinini bilong Basemat, em narapela meri bilong Iso.+

11 Ol pikinini man bilong Elifas em Teman,+ Omar, Sifo, Gatam, na Kenas.+ 12 Timna i kamap nambatu meri bilong Elifas, pikinini man bilong Iso. Na long Elifas, Timna i karim Amalek.+ Ol i tumbuna pikinini man bilong Ada, meri bilong Iso.

13 Ol pikinini man bilong Ruel em Nahat, Sera, Samar, na Misa. Ol i tumbuna pikinini man bilong Basemat,+ meri bilong Iso.

14 Long Iso, Oholibama i karim ol dispela pikinini man, Jeus, Jalam, na Kora. Oholibama em i meri bilong Iso na pikinini meri bilong Ena, na em i tumbuna pikinini meri bilong Sibeon.

15 Dispela em ol hetman* long lain tumbuna pikinini bilong Iso:+ Long lain bilong Elifas, fesbon bilong Iso, em Hetman Teman, Hetman Omar, Hetman Sifo, Hetman Kenas,+ 16 Hetman Kora, Hetman Gatam, na Hetman Amalek. Dispela ol pikinini man bilong Elifas+ i stap hetman long graun bilong Idom. Ol i tumbuna pikinini man bilong Ada.

17 Ol pikinini man bilong Ruel, pikinini bilong Iso, em Hetman Nahat, Hetman Sera, Hetman Samar, na Hetman Misa. Dispela ol pikinini man bilong Ruel i stap hetman long graun bilong Idom.+ Ol i tumbuna pikinini man bilong Basemat, meri bilong Iso.

18 Na ol pikinini man bilong Oholibama, meri bilong Iso, em Hetman Jeus, Hetman Jalam, na Hetman Kora. Dispela em ol pikinini bilong Oholibama em ol i stap hetman. Oholibama em i pikinini meri bilong Ena, na meri bilong Iso.

19 Dispela em ol lain pikinini man bilong Iso na ol hetman bilong ol. Iso em Idom.+

20 Seir em man bilong lain Hor. Ol lain Hor em ol asples bilong dispela hap.+ Nem bilong ol pikinini man bilong Seir em Lotan, Sobal, Sibeon, Ena,+ 21 Dison, Eser, na Disan.+ Dispela em ol lain pikinini bilong Seir, em ol i stap hetman bilong lain Hor long graun bilong Idom.

22 Ol pikinini man bilong Lotan em Hori na Hemam. Susa bilong Lotan em Timna.+

23 Ol pikinini man bilong Sobal em Alvan, Manahat, Ebal, Sefo, na Onam.

24 Ol pikinini man bilong Sibeon+ em Aia na Ena. Em dispela Ena tasol i bin lukautim ol donki bilong papa bilong em, Sibeon, long ples nating taim em i bin painim hulwara i gat hatpela wara i save kamap long en.

25 Ol pikinini bilong Ena em Dison na Oholibama. Oholibama em i pikinini meri bilong Ena.

26 Ol pikinini man bilong Dison em Hemdan, Esban, Itran, na Keran.+

27 Ol pikinini man bilong Eser em Bilhan, Savan, na Aken.

28 Ol pikinini man bilong Disan em Us na Aran.+

29 Ol hetman bilong lain Hor em, Hetman Lotan, Hetman Sobal, Hetman Sibeon, Hetman Ena, 30 Hetman Dison, Hetman Eser, na Hetman Disan.+ Ol dispela man ol i hetman bilong ol lain Hor long graun bilong Seir.

31 Taim ol Israel* i no gat king yet,+ ol dispela king i bin bosim kantri Idom.+ 32 Bela, pikinini man bilong Beor, i stap king long Idom. Na nem bilong taun bilong em, em Dinhaba. 33 Taim Bela i dai, Jobap, pikinini man bilong Sera bilong Bosra, i kisim ples bilong Bela na mekim wok king. 34 Taim Jobap i dai, Husam bilong graun Teman i kisim ples bilong Jobap na mekim wok king. 35 Taim Husam i dai, Hadat, pikinini man bilong Bedat, i kisim ples bilong Husam na mekim wok king. Hadat i bin daunim ol Midian+ long graun bilong ol Moap. Nem bilong taun bilong em, em Avit. 36 Taim Hadat i dai, Samla bilong Masreka i kisim ples bilong Hadat na mekim wok king. 37 Taim Samla i dai, Saul bilong Rehobot klostu long wara i kisim ples bilong Samla na mekim wok king. 38 Taim Saul i dai, Bal-hanan, pikinini man bilong Akbor, i kisim ples bilong Saul na mekim wok king. 39 Taim Bal-hanan, pikinini man bilong Akbor, i dai, Hadar i kisim ples bilong em na mekim wok king. Nem bilong taun bilong em, em Pau. Na nem bilong meri bilong em, Mehetabel. Mehetabel em i pikinini meri bilong Matret na tumbuna pikinini bilong Mesahap.

40 Nem bilong ol wan wan hetman long lain bilong Iso, em ol i stap long ples bilong ol na long lain famili bilong ol yet i olsem, Hetman Timna, Hetman Alva, Hetman Jetet,+ 41 Hetman Oholibama, Hetman Ila, Hetman Pinon, 42 Hetman Kenas, Hetman Teman, Hetman Mipsar, 43 Hetman Makdiel, na Hetman Iram. Dispela em ol hetman bilong Idom long wan wan hap ol i stap long en long graun bilong ol.+ Ol dispela lain ol i tumbuna pikinini bilong Iso.+

37 Jekop i stap long graun bilong Kenan, em ples we papa bilong em i bin sindaun long en olsem man bilong narapela ples.+

2 Dispela em histori bilong Jekop.

Taim Josep+ i yangpela man na em i gat 17 krismas, em i save lukautim ol sipsip+ wantaim ol pikinini man bilong Bilha+ na Silpa,+ tupela meri bilong papa bilong em. Na Josep i save go tokim papa long ol pasin nogut ol brata bilong em i save mekim. 3 Israel i save laikim Josep moa winim ol arapela pikinini man bilong em,+ long wanem, em i kamapim Josep taim em i lapun pinis. Na em i kisim wanpela spesel longpela saket* na givim long Josep. 4 Ol brata bilong Josep i luksave olsem papa bilong ol i laikim em winim ol, olsem na ol i heitim em. Na ol i no save mekim gutpela tok long em.

5 Bihain Josep i driman na em i tokim ol brata bilong em long dispela driman.+ Dispela i mekim na ol i heitim em moa yet. 6 Na em i tokim ol: “Plis, harim driman bilong mi. 7 Yumi stap long gaden na wok long pasim ol bandel wit. Na bandel wit bilong mi i kirap na i sanap stret. Na ol bandel wit bilong yupela i raunim bandel wit bilong mi na i brukim skru long en.”+ 8 Na ol brata bilong em i askim em olsem: “Yu ting yu bai kamap king bilong mipela na bosim mipela, a?”+ Dispela driman bilong Josep na tok em i mekim i narapela as na ol brata bilong em i heitim em.

9 Bihain Josep i driman gen na em i stori long ol brata bilong em. Em i tok: “Mi kisim narapela driman gen. Mi lukim san na mun na 11-pela sta i brukim skru long mi.”+ 10 Na em i stori long papa bilong em na ol brata bilong em tu. Na papa bilong em i krosim em na tokim em olsem: “Wanem mining bilong dispela driman bilong yu? Yu ting mi wantaim mama bilong yu na ol brata bilong yu bai kam brukim skru long yu na putim pes i go daun long graun?” 11 Tok bilong Josep i mekim na ol brata bilong em i jeles long em,+ tasol papa bilong em i tingim yet ol tok bilong Josep.

12 Bihain, ol brata bilong Josep i kisim ol sipsip bilong papa bilong ol i go long hap we ol sipsip inap kaikai gras klostu long Sekem.+ 13 Bihain liklik, Israel i tokim Josep olsem: “Ating ol brata bilong yu i lukautim ol sipsip klostu long Sekem, a? Mi laik salim yu i go long ol.” Na Josep i bekim tok long em olsem: “Mi redi long go!” 14 Na Jekop i tokim em: “Plis, go na lukim ol brata bilong yu, ol i stap gut o nogat. Na lukim tu ol sipsip, ol i stap orait o nogat. Na yu kam bek na toksave long mi.” Orait Josep i lusim veli bilong Hebron,+ na em i go olsem long Sekem. 15 Bihain wanpela man i lukim Josep i raun raun long dispela hap. Na em i askim Josep: “Yu painim wanem samting?” 16 Na Josep i tok: “Mi wok long painim ol brata bilong mi. Plis, inap yu tokim mi long wanem hap ol i stap na lukautim ol sipsip?” 17 Na dispela man i tok: “Ol i lusim dispela ples pinis, long wanem, mi harim ol i tok olsem, ‘Yumi go long Dotan.’” Olsem na Josep i bihainim ol brata bilong em i go na em i bungim ol long Dotan.

18 Ol brata bilong Josep i lukim em i kam longwe yet, na paslain long em i kam kamap long ol, ol i kirap pasim tok long kilim em i dai. 19 Na ol i toktok namel long ol yet olsem: “Lukim! Man bilong driman i kam.+ 20 Kamon, yumi kilim em i dai na tromoi em i go daun long wanpela bilong ol dispela hul bilong wara. Na bai yumi tok wanpela wel animal i kilim em i dai na kaikaim em. Na bai yumi lukim wanem samting i kamap long ol driman bilong em.” 21 Ruben+ i harim tok ol i mekim na em i laik helpim Josep, olsem na em i tok: “Yumi no ken kilim em i dai.”+ 22 Na Ruben i tokim ol olsem: “No ken kapsaitim blut bilong em.+ Tromoi em i go insait long dispela hul long ples nating, tasol no ken bagarapim* em.”+ Ruben i gat tingting long kisim bek Josep na bringim em i go bek long papa bilong em.

23 Taim Josep i kam kamap long ol brata bilong em, ol i rausim longpela saket bilong Josep, dispela spesel saket Josep i werim.+ 24 Na ol i kisim em i go na tromoi em i go daun long hul. Long dispela taim i no gat wara long en.

25 Bihain ol i sindaun na kaikai. Taim ol i kaikai i stap, ol i lukim ol lain Ismael+ i kam. Dispela lain i kam olsem long Gileat na ol i laik go olsem long Isip. Ol kamel bilong ol i karim ol lebdanum,* balsam,* na skin bilong diwai.*+ 26 Na Juda i tokim ol brata bilong em olsem: “Bai yumi kisim wanem gutpela samting sapos yumi kilim i dai brata bilong yumi na yumi haitim dispela samting?+ 27 Kamon, yumi salim em+ long ol lain Ismael. Yumi no ken bagarapim em. Em i brata bilong yumi na wanblut bilong yumi.” Orait ol i harim tok bilong brata bilong ol. 28 Taim ol bisnisman bilong lain Midian+ i kam, ol brata bilong Josep i pulim em long hul i kam antap na ol i salim em long lain Ismael long 20 mani silva.+ Na ol dispela man i kisim Josep i go long Isip.

29 Bihain, Ruben i go bek na lukluk long hul na em i no lukim Josep i stap, na em i sori na brukim klos bilong em. 30 Em i go bek long ol brata bilong em, na em i tok: “Mangi ya i no stap! Bai mi mekim wanem nau?”

31 Orait ol brata bilong Josep i kilim wanpela meme man na ol i kisim longpela saket bilong Josep na ol i putim long blut bilong meme. 32 Bihain ol i salim dispela saket i go long papa bilong ol na ol i salim tok olsem: “Mipela i painim dispela saket. Plis lukim sapos em dispela longpela saket bilong pikinini man bilong yu o nogat.”+ 33 Na Jekop i skelim dispela saket na em i tok: “Dispela em longpela saket bilong pikinini bilong mi! Ating wanpela wel animal i brukim nabaut bodi bilong Josep na kaikaim em olgeta!” 34 Na Jekop i brukim klos bilong em na em i pasim laplap bilong sori raunim bel bilong em. Na inap planti de em i krai sori long pikinini bilong em. 35 Ol pikinini man na ol pikinini meri bilong em i traim long mekim isi bel bilong em, tasol em i no laik bai ol i mekim isi bel bilong em. Na em i tok: “Bai mi krai sori long pikinini man bilong mi i go inap mi go insait long Matmat!”*+ Na papa bilong Josep i krai tasol i stap.

36 Ol Midian i kisim Josep i go long Isip na ol i salim em long Potifar,+ em wanpela ofisa bilong Fero na kepten bilong ol gad.+

38 Long dispela taim Juda i lusim ol brata bilong em na em i go sanapim haus sel bilong em klostu long wanpela man bilong Adulam, nem bilong em, Hira. 2 Na Juda i lukim wanpela meri, em pikinini bilong Sua, wanpela man Kenan.+ Juda i maritim dispela meri. Na Juda i slip wantaim em, 3 na meri i gat bel. Bihain em i karim wanpela pikinini man na Juda i kolim nem bilong em, Er.+ 4 Bihain meri i gat bel gen na em i karim narapela pikinini man na i kolim nem bilong em, Onan. 5 Na meri i karim gen narapela pikinini man na i kolim nem bilong em, Sela. Em* i bin stap long Aksip+ taim meri i karim dispela pikinini.

6 Bihain Juda i kisim wanpela meri bilong maritim Er, fesbon pikinini bilong em. Nem bilong dispela meri, Tamar.+ 7 Tasol Er, fesbon bilong Juda, i mekim pasin nogut tru long ai bilong Jehova; olsem na Jehova i kilim em i dai. 8 Orait Juda i tokim Onan: “Yu mas maritim meri bilong brata* bilong yu na kamapim pikinini long nem bilong em.”+ 9 Tasol Onan i save olsem pikinini em i kamapim long dispela meri bai i no stap olsem pikinini bilong em.+ Olsem na taim em i save slip wantaim meri bilong brata bilong em, em i save larim wara bilong em i kapsait nating long graun na bai em i no ken kamapim pikinini bilong brata bilong em.+ 10 Dispela pasin Onan i mekim i nogut tru long ai bilong Jehova, olsem na em i kilim Onan tu i dai.+ 11 Orait Juda i tokim tambu bilong em, Tamar, olsem: “Man bilong yu i dai pinis. Olsem na yu go stap long haus bilong papa bilong yu na wet inap Sela, pikinini man bilong mi, i kamap bikpela pastaim.” Long wanem, Juda i tingting long em yet olsem: “Nogut Sela tu i dai olsem tupela brata bilong em.”+ Orait Tamar i go na stap long haus bilong papa bilong em.

12 Longpela taim i go pinis na meri bilong Juda, em pikinini bilong Sua,+ i dai. Juda i pinisim taim bilong krai sori na em i go lukim ol man bilong katim gras bilong ol sipsip bilong em long Timnah.+ Em i go wantaim pren bilong em, Hira bilong Adulam.+ 13 Na wanpela i tokim Tamar olsem: “Tambu papa bilong yu i go long Timnah bilong katim gras bilong ol sipsip bilong em.” 14 Orait Tamar i rausim ol klos bilong wido na em i pasim ol narapela klos na em i kisim wanpela laplap na karamapim pes bilong em bai ol man i no inap luksave long em. Na em i go sindaun long maus rot bilong Enaim. Enaim i stap long rot i go olsem long Timnah. Tamar i mekim olsem, long wanem, em i save olsem Sela i kamap bikpela pinis, tasol tambu bilong em i no stretim rot long em i maritim Sela.+

15 Taim Juda i lukim em, em i ting Tamar i wanpela pamukmeri, long wanem, em i karamapim pes bilong em. 16 Na Juda i go long dispela meri i stap arere long rot na i tokim em: “Plis, larim mi slip wantaim yu.” Tasol Juda i no save olsem em i tambu bilong em.+ Na meri i bekim tok olsem: “Bai yu givim mi wanem samting paslain long yu slip wantaim mi?” 17 Orait Juda i tok: “Bai mi kisim wanpela yangpela meme long lain animal bilong mi na salim i kam long yu.” Tasol meri i tok: “Yu mas givim mi wanpela samting olsem mak bilong soim olsem yu bai inapim tok bilong yu, na bai mi givim bek long yu taim yu salim dispela meme i kam.” 18 Orait Juda i tok olsem: “Bai mi givim yu wanem samting olsem mak?” Na meri i bekim tok olsem: “Givim mi ring bilong putim mak+ wantaim rop bilong en na dispela stik wokabaut yu holim.” Orait Juda i givim em ol dispela samting na em i slip wantaim em. Na bihain meri i kisim bel long Juda. 19 Bihain meri i kirap na em i go. Na em i rausim laplap i karamapim pes bilong em na em i werim gen klos bilong wido.

20 Bihain Juda i givim wanpela yangpela meme long pren bilong em, dispela man bilong Adulam,+ na salim em i go bilong kisim bek ol samting em i bin givim long dispela meri. Tasol pren bilong em i no lukim dispela meri. 21 Na em i askim ol man bilong dispela ples olsem: “Dispela pamukmeri bilong tempel i save stap arere long rot bilong Enaim, em i stap we?” Na ol i tok: “I no gat wanpela pamukmeri bilong tempel i save stap long dispela ples.” 22 Orait em i go bek na tokim Juda olsem: “Mi painim dispela meri i go na mi no lukim em, na ol man bilong dispela ples tu i tok olsem, ‘I no gat wanpela pamukmeri bilong tempel i save stap long dispela ples.’” 23 Olsem na Juda i tok: “Em orait, larim em kisim ol dispela samting. Nogut yumi semim yumi yet sapos yumi wok long painim em. Mi bihainim tok mi bin mekim na mi salim dispela yangpela meme i go, tasol yu no lukim dispela meri.”

24 Tasol 3-pela mun bihain, ol i tokim Juda olsem: “Tambu bilong yu, Tamar, i bin kamap olsem wanpela pamukmeri na nau em i gat bel.” Taim Juda i harim olsem, em i tok: “Kisim em i kam na kilim em i dai na kukim em long paia.”+ 25 Na taim ol i kisim Tamar i go, em i salim tok i go long tambu papa bilong em, na em i tok olsem: “Ol dispela samting i bilong man i givim bel long mi.” Na em i tok moa: “Plis, skelim gut dispela ring bilong putim mak na rop bilong en na stik wokabaut, ol i bilong husat?”+ 26 Orait Juda i skelim ol dispela samting na em i tok: “Mi gat asua, tasol Tamar nogat, long wanem, mi no bin stretim rot long Sela i ken maritim em.”+ Na bihain long dispela, Juda i no slip gen wantaim em.

27 Taim i kamap long Tamar i laik karim pikinini. Na ol i luksave olsem em i gat twins. 28 Long taim bilong karim pikinini, han bilong wanpela bebi i kam pas, na wantu meri bilong helpim Tamar long karim pikinini i kisim wanpela retpela tret na pasim long han bilong bebi. Na em i tok: “Dispela bebi i kamap pastaim.” 29 Tasol taim bebi i pulim han bilong em i go bek, brata bilong em i kamap pastaim. Na meri bilong helpim Tamar i tok: “Wai na yu brukim mama bilong yu olsem?” Olsem na ol i kolim nem bilong em, Peres.*+ 30 Na bihain, brata bilong em i gat retpela tret long han, em tu i kamap. Na ol i kolim nem bilong em, Sera.+

39 Ol Ismael+ i bringim Josep i go long Isip+ na Potifar+ i baim em. Potifar em i wanpela man Isip na ofisa bilong Fero na kepten bilong ol gad. 2 Tasol Jehova i stap wantaim Josep.+ Olsem na olgeta samting em i mekim i kamap gutpela na em i holim sampela wok long haus bilong bosman bilong em, em man Isip. 3 Na bosman bilong Josep i lukim olsem Jehova i stap wantaim em. Na olgeta samting Josep i mekim, Jehova i wok long mekim i kamap gutpela.

4 Na Potifar i amamas long Josep na em i kamap wokman em i trastim. Olsem na em i makim Josep long bosim haus bilong em, na em i givim wok long Josep long bosim olgeta samting bilong em. 5 Kirap long dispela taim Jehova i wok long blesim olgeta samting long haus bilong dispela man Isip, long wanem, Josep i stap wantaim em. Na Jehova i blesim olgeta samting em Potifar i gat long haus bilong em na long graun bilong em.+ 6 Na bihain em i larim olgeta samting bilong em long han bilong Josep. Em i no wari long wanpela samting, nogat. Em i tingting tasol long wanem ol samting em i mas kaikai. Josep i gat strongpela bodi na em i luk nais tru.

7 Olsem na i no longtaim na meri bilong bosman bilong Josep i aigris long em. Na em i tokim Josep olsem: “Kam slip wantaim mi.” 8 Tasol Josep i nolaik tru na em i tokim em olsem: “Bosman bilong mi i makim mi long bosim olgeta samting long dispela haus na em i no save wari long wanpela samting. Em i putim olgeta samting long han bilong mi. 9 Mi gat wankain namba long dispela haus olsem em yet. Na em i givim mi namba long bosim olgeta samting, tasol yu, nogat, long wanem, yu meri bilong em. Olsem na wai bai mi mekim dispela pasin nogut tru na mekim sin long ai bilong God?”+

10 Na long olgeta de meri bilong Potifar i save tokim Josep long slip wantaim em. Tasol Josep i no save harim tok bilong em long slip wantaim em na stap wantaim em. 11 Wanpela de Josep i go insait long haus bilong mekim wok bilong em. Na i no gat wanpela wokman i stap long haus. 12 Na meri bilong Potifar i holimpas saket bilong Josep na i tokim em: “Kam slip wantaim mi!” Tasol Josep i lusim saket bilong em long han bilong dispela meri na em i ranawe i go ausait. 13 Taim meri i lukim olsem Josep i lusim saket bilong em na i ranawe i go ausait, 14 em i singaut long ol wokman bilong haus na em i tokim ol olsem: “Yupela lukim! Man bilong mi i bringim dispela man bilong lain Hibru i kam bilong semim yumi. Em i kam long mi na i laik slip wantaim mi, tasol mi singaut strong. 15 Na taim em i harim mi singaut strong, wantu em i lusim saket bilong em klostu long mi na em i ranawe i go ausait.” 16 Na meri bilong Potifar i larim saket bilong Josep i stap klostu long em inap long Potifar, em bosman bilong Josep, i kam bek long haus.

17 Na em i stori long Potifar na mekim wankain tok tasol. Em i tok: “Dispela wokman bilong lain Hibru em yu bin bringim i kam, em i kam long mi bilong semim mi. 18 Tasol taim mi singaut strong, wantu em i lusim saket bilong em klostu long mi na ranawe i go ausait.” 19 Taim bosman bilong Josep i harim ol dispela tok meri bilong em i kamapim olsem: “Wokman bilong yu i mekim dispela pasin long mi,” Potifar i belhat nogut tru. 20 Na em i kisim Josep na putim em long kalabus. Em ples we ol kalabusman bilong king i save stap long en. Josep i stap long dispela kalabus.+

21 Tasol Jehova i stap wantaim Josep na i soim gutpela pasin laikim* long em, na em i mekim na ofisa bilong kalabus i laikim Josep.+ 22 Olsem na ofisa bilong kalabus i makim Josep long lukautim olgeta kalabusman na bosim olgeta wok ol i mekim long kalabus, em i save tok na ol i mekim samting.+ 23 Na ofisa bilong kalabus i no wari long ol wok Josep i lukautim, bikos Jehova i stap wantaim Josep, na Jehova i mekim na olgeta samting em i mekim i kamap gutpela.+

40 Bihain long dispela, bosman bilong lukautim wain+ bilong king bilong Isip na bosman bilong wokim bret, tupela i mekim rong long bikman bilong ol, em king bilong Isip. 2 Olsem na Fero i kros long dispela tupela wokman bilong em, em bosman bilong lukautim wain, na bosman bilong wokim bret.+ 3 Na em i putim tupela long kalabus long haus bilong kepten bilong ol gad.+ Em dispela ples Josep i kalabus long en.+ 4 Na kepten bilong ol gad i makim Josep bilong i stap wantaim ol na lukautim ol.+ Na tupela i stap kalabus inap longpela taim liklik.

5 Man i save lukautim wain na man i save wokim bret bilong king bilong Isip, ol tu i stap long kalabus, na long wanpela nait tupela i driman. Na mining bilong driman bilong tupela i no wankain. 6 Long neks moning taim Josep i kam lukim tupela, em i lukim olsem bel bilong tupela i hevi stret. 7 Olsem na em i askim dispela tupela wokman bilong Fero, em ol i stap kalabus wantaim em, olsem: “Wanem samting i mekim na yutupela i no luk amamas?” 8 Na tupela i tokim em olsem: “Mitupela i bin driman, tasol i no gat man i stap bilong tokim mitupela long mining bilong en.” Na Josep i tokim ol: “God tasol inap autim mining bilong ol driman.+ Plis, yutupela i ken tokim mi long driman bilong yutupela.”

9 Orait bosman bilong lukautim wain i tokim Josep long driman bilong em. Na em i tok: “Long driman bilong mi, mi lukim wanpela diwai wain. 10 Na dispela diwai wain i gat 3-pela liklik han long en na ol nupela lip i wok long kamap. Ol plaua bilong en i kamap na bihain ol greip i kamap na ol greip i mau. 11 Na mi holim kap bilong Fero, na mi kisim ol greip na mi skwisim wara bilong ol i go insait long kap bilong Fero. Na mi givim dispela kap long Fero.” 12 Orait Josep i tokim em: “Mining bilong driman bilong yu i olsem: Dispela 3-pela liklik han bilong diwai i makim 3-pela de. 13 Bihain long 3-pela de, Fero bai rausim yu long kalabus* na givim bek wok bilong yu,+ na bai yu putim gen kap bilong Fero long han bilong em olsem bipo yu bin mekim taim yu stap olsem man i save lukautim wain bilong em.+ 14 Na taim yu stap gut, yu mas tingim mi. Plis mekim gutpela pasin laikim* long mi na tokim Fero long mi na bai mi ken lusim dispela kalabus. 15 Ol i bin kidnepim mi long graun bilong ol Hibru+ na kisim mi i kam. Long taim mi stap hia, mi no bin mekim wanpela rong na ol i putim mi long kalabus.”*+

16 Taim bosman bilong wokim bret i harim olsem mining bilong driman bilong man i save lukautim wain i gutpela, em i tokim Josep olsem: “Mi tu mi bin driman, na long driman mi lukim 3-pela basket i pulap long waitpela bret. Na mi karim ol dispela basket long het bilong mi. 17 Na basket i stap antap i pulap long olgeta kain bret samting bilong Fero. Na ol pisin i wok long kaikai ol dispela bret samting long dispela basket i stap antap long het bilong mi.” 18 Na Josep i tok olsem: “Mining bilong driman bilong yu i olsem: Dispela 3-pela basket i makim 3-pela de. 19 Bihain long 3-pela de, Fero bai katim nek bilong yu* na hangamapim bodi bilong yu long wanpela pos. Na ol pisin bai kaikai bodi bilong yu.”+

20 Orait long de namba 3, em betde bilong Fero+ na em i wokim bikpela kaikai bilong ol wokman bilong em. Na em i rausim* bosman bilong lukautim wain na bosman bilong wokim bret long kalabus. Na em i bringim tupela i kam long ai bilong ol wokman bilong em. 21 Na Fero i givim bek wok bilong bosman bilong lukautim wain, na em i mekim yet wok bilong em long givim kap long Fero. 22 Tasol Fero i hangamapim bosman bilong wokim bret long wanpela pos. Ol dispela samting i kamap olsem Josep i bin tok taim em i kamapim mining bilong driman bilong tupela.+ 23 Tasol bosman bilong lukautim wain i no tingim Josep moa. Em i lusim tingting olgeta long em.+

41 Bihain long 2-pela yia, Fero i driman+ olsem em i sanap klostu long Wara Nail. 2 Na 7-pela naispela patpela bulmakau i lusim Wara Nail na i kam antap, na ol i wok long kaikai gras i stap arere long Wara Nail.+ 3 Na bihain 7-pela arapela bulmakau i lusim Wara Nail na i kam antap. Ol i bun nating na i luk nogut tru na ol i sanap klostu long ol patpela bulmakau i stap long arere bilong Wara Nail. 4 Na ol dispela bun nating bulmakau i luk nogut tru, ol i kaikai dispela 7-pela naispela patpela bulmakau. Fero i lukim dispela samting, na em i kirap long slip.

5 Na em i slip gen na em i driman namba 2 taim. Na em i lukim 7-pela het bilong wit* i kamap long wanpela bun bilong wit. Ol dispela 7-pela het i bikpela na i gat planti pikinini wit.+ 6 Na bihain 7-pela arapela het bilong wit i kamap. Ol i liklik na hatpela win i kam long hap is i bin kukim ol na ol i drai stret. 7 Na ol dispela 7-pela het bilong wit i liklik, ol i daunim dispela 7-pela het bilong wit em ol i bikpela na i gat planti pikinini wit long en. Fero i lukim dispela na em i kirap na em i luksave olsem em driman tasol.

8 Na long moning em i tingting planti, olsem na em i singautim ol pris bilong Isip em ol i save wokim ol kain kain mejik na ol saveman bilong Isip i kam. Na Fero i tokim ol long dispela 2-pela driman bilong em. Tasol i no gat wanpela inap kamapim mining bilong dispela 2-pela driman long Fero.

9 Orait bosman bilong lukautim wain i tokim Fero olsem: “Nau mi laik tokaut long ol rong bilong mi. 10 Bikman Fero, yu bin kros long mipela ol wokman bilong yu na yu putim mi na bosman bilong wokim bret long kalabus long haus bilong kepten bilong ol gad.+ 11 Na bihain long dispela, long wanpela nait mi driman na em tu i driman. Na mining bilong driman bilong mitupela i narapela narapela.+ 12 Na wanpela yangpela man Hibru tu i stap wantaim mipela. Em i wokman bilong kepten bilong ol gad.+ Taim mitupela i tokim em long driman bilong mitupela,+ em i kamapim mining bilong driman bilong mitupela. 13 Ol samting em i bin tok long en i kamap tru long mitupela. Mi kisim bek wok bilong mi, tasol ol i hangamapim bosman bilong wokim bret.”+

14 Orait Fero i salim tok long ol i mas kisim Josep+ long kalabus*+ na ol i bringim em i kam kwiktaim. Na Josep i sevim mausgras* na em i senisim klos bilong em. Na ol i kisim em i go long Fero. 15 Na Fero i tokim Josep olsem: “Mi bin driman, tasol i no gat wanpela inap kamapim mining bilong dispela driman. Na mi harim olsem sapos yu harim driman, yu inap kamapim mining bilong en.”+ 16 Na Josep i bekim tok long Fero olsem: “Mi yet i no inap, tasol God bai tokaut long wanem samting bai painim Fero.”+

17 Na Fero i tokim Josep olsem: “Mi driman olsem mi sanap long arere bilong Wara Nail. 18 Na mi lukim 7-pela naispela patpela bulmakau i lusim Wara Nail na ol i kam antap. Na ol i wok long kaikai gras i stap arere long Wara Nail.+ 19 Na bihain narapela 7-pela bulmakau i kam antap. Skin bilong ol i slek na ol i bun nating na ol i luk nogut stret. Mi no bin lukim ol kain rabis bulmakau olsem long wanpela hap bilong Isip. 20 Na ol dispela bun nating bulmakau, ol i kaikai ol dispela 7-pela patpela bulmakau. 21 Ol i kaikai pinis tasol i luk olsem ol i no kaikai ol dispela patpela bulmakau, long wanem, ol i bun nating yet na ol i luk nogut wankain olsem bipo. Mi lukim dispela na mi kirap long slip.

22 “Na bihain mi driman gen na mi lukim 7-pela het bilong wit i kamap long wanpela bun bilong wit. Ol dispela 7-pela het i bikpela na i gat planti pikinini wit.+ 23 Bihain 7-pela arapela het bilong wit i kamap. Ol i liklik na hatpela win i kam long hap is i bin kukim ol na ol i drai stret. 24 Orait ol dispela het bilong wit i liklik, ol i daunim ol dispela 7-pela het bilong wit i bikpela. Mi kamapim dispela driman long ol pris i save wokim kain kain mejik,+ tasol i no gat wanpela inap tokim mi long mining bilong en.”+

25 Orait Josep i tokim Fero: “Dispela 2-pela driman bilong yu i gat wankain mining. God tru i tokim Fero long samting em bai mekim.+ 26 Dispela 7-pela gutpela bulmakau i makim 7-pela yia. Na dispela 7-pela gutpela het bilong wit i makim tu 7-pela yia. Tupela driman wantaim i makim wankain samting. 27 Na 7-pela bun nating bulmakau em ol i no gutpela na ol i kamap bihain, ol i makim 7-pela yia. Na 7-pela het bilong wit em ol i no gat pikinini kaikai na win i kam long hap is i bin kukim na ol i drai, ol i makim 7-pela yia bilong bikpela hangre. 28 Olsem mi bin tokim Fero pinis: God tru i soim Fero long samting em bai mekim.

29 “Long 7-pela yia, bai i gat planti kaikai tru i pulap long olgeta hap bilong Isip. 30 Tasol bihain long dispela bai i gat 7-pela yia bilong bikpela hangre, na ol man bai i no tingim moa ol dispela yia we i bin i gat planti kaikai tru long Isip. Bai bikpela hangre i bagarapim dispela kantri.+ 31 Na ol man bai lusim tingting olgeta long ol dispela yia we i bin i gat planti kaikai, long wanem, dispela taim bilong hangre i kamap bihain bai i nogut tru. 32 God i givim Fero dispela driman 2-pela taim, long wanem, God tru i tingting pinis long mekim dispela samting. Na klostu nau em bai mekim.

33 “Olsem na Fero i mas painim wanpela man i gat gutpela tingting na save na makim em long bosim olgeta samting long kantri Isip. 34 Na Fero i mas makim sampela hetman long lukautim kantri. Na insait long dispela 7-pela yia we i gat planti kaikai, ol dispela hetman i mas tilim ol kaikai long 5-pela hap na 1-pela hap ol i mas kisim na bungim.+ 35 Na ol i mas bungim olgeta kaikai long ol dispela gutpela yia. Ol i mas bungim ol kaikai* insait long ol bakstua bilong Fero long ol taun na lukautim gut.+ 36 Orait long taim bilong dispela 7-pela yia we bikpela hangre i kamap long kantri Isip, ol manmeri i ken kisim ol dispela kaikai. Na bai ol manmeri na ol animal i no ken dai long taim bilong bikpela hangre.”+

37 Fero wantaim ol wokman bilong em i harim dispela tok Josep i kamapim na ol i orait long en. 38 Na Fero i tokim ol wokman bilong em olsem: “Spirit bilong God i stap long dispela man. I no gat narapela man i olsem em.” 39 Na Fero i tokim Josep olsem: “God yet i mekim na yu save long ol dispela samting. Olsem na i no gat narapela man i gat gutpela tingting na save olsem yu. 40 Yu bai lukautim olgeta samting long haus bilong mi. Na ol manmeri bilong mi bai harim olgeta tok bilong yu.+ Tasol long wok mi holim olsem king,* mi wanpela tasol mi bai stap antap long yu.” 41 Na Fero i tok moa long Josep olsem: “Harim, nau mi makim yu long i stap bos bilong olgeta hap bilong Isip.”+ 42 Orait Fero i rausim ring bilong putim mak i stap long pinga bilong em na putim long pinga bilong Josep. Na em i putim klos ol i wokim long gutpela linen long Josep. Na em i putim gol nekles long nek bilong Josep. 43 Na tu, Fero i larim Josep i raun long namba tu karis bilong em. Na ol man i save go paslain long em na singaut olsem, “Avrek!”* Long dispela pasin, Fero i putim em i stap bos bilong olgeta hap bilong kantri Isip.

44 Fero i tok moa long Josep: “Mi Fero. Na mi tok, i no gat wanpela man long kantri Isip i ken mekim wanpela samting long laik bilong em* yet. Em i mas kisim tok orait long yu pastaim.”+ 45 Na Fero i givim nem Safenat-panea long Josep. Na em i givim Asenat,+ pikinini meri bilong Potifera, em pris bilong On,* long maritim Josep. Na Josep i kirap bosim* kantri Isip.+ 46 Josep i gat 30 krismas+ taim em i sanap long ai bilong* Fero, king bilong Isip.

Bihain long Josep i lusim Fero, em i go raun long olgeta hap bilong Isip. 47 Long dispela 7-pela yia bilong planti kaikai, graun i kamapim planti kaikai tru. 48 Na insait long dispela 7-pela yia, em i wok long bungim ol kaikai long Isip na em i putim ol dispela kaikai long ol taun. Na em i save kisim ol kaikai long ol gaden bilong olgeta wan wan taun na bungim ol long ol dispela taun. 49 Josep i wok long bungim planti kaikai, na kaikai i planti moa yet olsem wesan bilong nambis. Na ol i bungim kaikai i go inap ol i no inap moa long skelim, long wanem, em i planti moa yet.

50 Paslain long namba 1 yia bilong bikpela hangre i kamap, Asenat i karim 2-pela pikinini man bilong Josep.+ Asenat em i pikinini meri bilong Potifera, em pris bilong On.* 51 Na Josep i kolim nem bilong fesbon bilong em, Manase,*+ long wanem, em i tok, “God i mekim na mi lusim tingting long ol hevi bilong mi na ol famili i stap wantaim papa.” 52 Na em i kolim nem bilong namba 2 pikinini, Efraim,*+ long wanem, em i tok, “God i givim mi ol pikinini long dispela ples we mi karim hevi.”+

53 Dispela 7-pela yia we planti kaikai i pulap long Isip i pinis,+ 54 na 7-pela yia bilong bikpela hangre i kamap, olsem Josep i bin tok.+ Bikpela hangre i kamap tu long olgeta arapela kantri. Tasol i gat kaikai* i stap long olgeta hap bilong Isip.+ 55 Bihain, bikpela hangre i kamap long olgeta hap bilong Isip, na olgeta manmeri i wok long krai long Fero long givim kaikai long ol.+ Na Fero i tokim ol olsem: “Yupela go long Josep, na wanem samting em i tokim yupela long mekim, orait yupela i mas mekim.”+ 56 Na bikpela hangre i stap yet long olgeta hap bilong graun.+ Na Josep i opim olgeta bakstua na em i wok long salim kaikai na ol manmeri bilong Isip i kam baim,+ long wanem, hangre i kamap bikpela tru long olgeta hap bilong kantri Isip. 57 Na ol manmeri bilong ol arapela kantri i kam long Isip bilong baim kaikai long Josep, long wanem, hangre i kamap bikpela tru long olgeta hap bilong graun.+

42 Jekop i harim olsem i gat wit samting long Isip.+ Na em i tokim ol pikinini man bilong em olsem: “Bilong wanem yupela i sindaun tasol na i no mekim wanpela samting?” 2 Na Jekop i tok moa: “Mi harim olsem i gat wit long Isip. Yupela go long hap na baim sampela bilong yumi, nogut yumi dai.”+ 3 Orait 10-pela brata bilong Josep+ i go long Isip bilong baim wit samting. 4 Tasol Jekop i no larim Benjamin,+ em brata tru bilong Josep, i go wantaim ol arapela brata bilong em, long wanem, Jekop i tok: “Nogut bagarap i painim em long rot.”+

5 Ol pikinini man bilong Israel i go long Isip wantaim ol arapela man em ol i go bilong baim kaikai, long wanem, taim bilong bikpela hangre i kamap tu long Kenan.+ 6 Josep i stap bos bilong Isip,+ na ol manmeri bilong olgeta hap i save go long em na baim wit.+ Na taim ol brata bilong Josep i kam kamap long em, ol i brukim skru long em na putim pes bilong ol i go daun long graun.+ 7 Josep i lukim ol brata bilong em, na wantu em i luksave long ol, tasol em i toktok long ol olsem em i no save long ol.+ Em i tok strong long ol olsem: “Yupela kam long wanem hap?” Na ol i bekim tok olsem: “Mipela i stap long graun Kenan, na mipela i kam hia bilong baim kaikai.”+

8 Josep i luksave long ol brata bilong em, tasol ol i no luksave long em. 9 Wantu Josep i tingim gen ol driman we em i bin lukim ol brata bilong em,+ na em i tokim ol: “Yupela ol man bilong spai! Yupela i laik painimaut ol hap bilong kantri bilong mipela we i no strong!” 10 Na ol i tokim em: “Nogat, bikman. Mipela ol wokman bilong yu, na mipela i kam bilong baim kaikai. 11 Mipela olgeta i pikinini bilong wanpela man tasol. Bikman, mipela i no man bilong lukstil. Mipela i man bilong mekim stretpela pasin.” 12 Tasol Josep i tokim ol olsem: “Nogat! Yupela i kam bilong painimaut ol hap bilong kantri bilong mipela we i no strong!” 13 Na ol i tokim em olsem: “Bikman, mipela i 12-pela brata.+ Mipela i pikinini bilong wanpela man tasol+ long graun Kenan. Nau yet laspela brata bilong mipela i stap wantaim papa bilong mipela.+ Tasol narapela brata bilong mipela em i no stap moa.”+

14 Na Josep i tokim ol: “Mi tokim yupela pinis, ‘Yupela ol man bilong lukstil tasol!’ 15 Mi bai traim yupela bilong save olsem tok bilong yupela i tru o nogat. Mi tok tru antap long laip bilong Fero olsem, sapos laspela brata bilong yupela i no kam long hia, orait yupela i no inap i go bek.+ 16 Salim wanpela bilong yupela i go na kisim brata bilong yupela i kam. Na yupela ol arapela i mas i stap long kalabus. Long dispela rot, bai mi traim yupela bilong save olsem tok bilong yupela i tru o nogat. Na sapos mi painimaut olsem yupela i giaman, orait mi tok tru antap long laip bilong Fero, yupela ol man bilong spai.” 17 Orait Josep i putim ol long kalabus inap 3-pela de.

18 Na long de namba 3, Josep i tokim ol olsem: “Yupela i mas bihainim tok bilong mi na bai yupela i stap gut, long wanem, mi man bilong pret long God. 19 Sapos yupela i man bilong tok tru, orait larim wanpela brata bilong yupela i stap long dispela haus kalabus. Tasol yupela ol arapela i ken kisim wit na karim i go givim long ol famili bilong yupela i stap hangre.+ 20 Na taim yupela i bringim laspela brata bilong yupela i kam long mi, bai mi bilipim tok bilong yupela na bai yupela i no ken i dai.” Na ol i orait long tok bilong Josep.

21 Na ol i toktok namel long ol yet olsem: “Tru tumas, ol dispela samting i painim yumi i bilong bekim rong yumi bin mekim long brata bilong yumi.+ Yumi bin lukim em i krai na askim yumi long sori long em, tasol yumi no sori long em. Olsem na nau dispela hevi i painim yumi.” 22 Na Ruben i tokim ol olsem: “Mi bin tokim yupela long no ken mekim nogut long dispela mangi, tasol yupela i no bin harim tok bilong mi.+ Yumi gat asua long blut bilong em na nau yumi mas bekim.”+ 23 Tasol ol i no save olsem Josep inap harim toktok bilong ol, long wanem, taim Josep i toktok wantaim ol, i gat wanpela man bilong tanim tok i stap na em i save tanim tok bilong ol. 24 Na Josep i lusim ol na em i go na krai.+ Em i krai pinis na em i kam bek gen na toktok wantaim ol. Na em i kisim Simeon+ long ol na long ai bilong ol em i putim em long kalabus.+ 25 Na Josep i tokim ol wokboi long pulapim kaikai long beg bilong ol brata bilong em. Na tu, em i tokim ol long putim bek mani bilong ol brata long wan wan beg bilong ol. Na em i tokim ol tu long givim kaikai long ol bilong helpim ol long rot. Orait ol wokboi i mekim olsem Josep i tok.

26 Na ol brata bilong Josep i putim ol wit samting bilong ol antap long ol donki bilong ol na ol i go. 27 Bihain ol i kamap long ples slip na wanpela bilong ol i opim beg bilong em bilong givim kaikai long donki, na em i lukim mani bilong em insait long maus bilong beg. 28 Na em i tokim ol brata bilong em olsem: “Lukim! Ol i givim bek mani bilong mi na em i stap insait long beg bilong mi!” Na ol i pret na guria, na ol i askim narapela narapela olsem: “Bilong wanem God i mekim olsem long yumi?”

29 Ol i go kamap long Jekop, papa bilong ol, long graun Kenan. Na ol i tokim em long olgeta samting i bin kamap long ol. Ol i tok: 30 “Dispela man i bosim Isip i tok strong long mipela,+ na em i sutim tok long mipela olsem mipela i man bilong lukstil long kantri bilong ol. 31 Tasol mipela i tokim em olsem, ‘Mipela i man bilong mekim stretpela pasin. Mipela i no man bilong lukstil.+ 32 Mipela i 12-pela brata.+ Mipela i pikinini bilong wanpela man. Tasol wanpela brata bilong mipela i no stap moa.+ Na laspela brata i stap wantaim papa bilong mipela long graun Kenan.’+ 33 Tasol dispela man i tokim mipela, ‘Mi bai traim yupela bilong save olsem tok bilong yupela i tru o nogat. Larim wanpela brata bilong yupela i stap wantaim mi.+ Tasol yupela ol arapela i ken kisim kaikai na karim i go givim long ol famili bilong yupela em ol i stap hangre.+ 34 Na yupela i mas bringim laspela brata bilong yupela i kam long mi. Na bai mi save olsem yupela i no man bilong spai na yupela i man bilong mekim stretpela pasin. Na bai mi givim bek brata bilong yupela na yupela i ken baim kaikai long kantri bilong mipela.’”

35 Taim ol brata bilong Josep i rausim ol samting long beg bilong ol wan wan, ol i lukim paus mani bilong ol insait long wan wan beg bilong ol. Na papa bilong ol tu i lukim ol paus mani, na ol i pret nogut tru. 36 Na Jekop, papa bilong ol i tokim ol: “Yupela tasol i mekim na tupela pikinini bilong mi i no stap moa!+ Josep i no stap moa+ na Simeon tu i no stap moa.+ Na nau yupela i laik kisim Benjamin tu i go, a? Wai na olgeta dispela samting i painim mi?” 37 Tasol Ruben i tokim papa bilong em olsem: “Sapos mi no kisim Benjamin i kam bek long yu, orait yu ken kilim i dai tupela pikinini man bilong mi.+ Larim mi lukautim em, na bai mi bringim em i kam bek long yu.”+ 38 Tasol Jekop i tok: “Pikinini man bilong mi i no inap go wantaim yupela, long wanem, brata bilong em i dai pinis na nau em wanpela tasol i stap.+ Mi lapun pinis, na sapos em i kisim bagarap long rot, orait bai yupela i bringim wait gras bilong mi i go daun long Matmat*+ wantaim bel hevi.”+

43 Orait hangre i go nogut moa long dispela ples.+ 2 Olsem na taim ol i pinisim ol wit samting em ol i bin kisim i kam long Isip,+ papa bilong ol i tokim ol olsem: “Yupela go bek long Isip na baim sampela kaikai bilong yumi.” 3 Na Juda i tokim em olsem: “Dispela man i tok stret long mipela olsem, ‘Yupela i no inap lukim pes bilong mi gen sapos brata bilong yupela i no kam wantaim yupela.’+ 4 Sapos yu larim brata bilong mipela i go wantaim mipela, orait bai mipela i go na baim kaikai bilong yu. 5 Tasol sapos yu no larim em i kam wantaim mipela, orait mipela i no inap go, long wanem, dispela man i tokim mipela, ‘Yupela i no inap lukim pes bilong mi gen sapos brata bilong yupela i no kam wantaim yupela.’”+ 6 Na Israel+ i tok: “Wai na yupela i tokim dispela man olsem yupela i gat narapela brata i stap? Yupela i givim bikpela hevi long mi.” 7 Na ol i bekim tok olsem: “Dispela man i askim stret mipela long sindaun bilong mipela na long famili bilong mipela tu. Em i tok, ‘Papa bilong yupela i stap laip yet? Yupela i gat narapela brata i stap, o nogat?’ na mipela i tokim em long olgeta samting.+ Hau bai mipela i save olsem em bai tok, ‘Yupela i mas kisim brata bilong yupela i kam’?”+

8 Bihain Juda i tokim papa bilong em, Israel, olsem: “Larim dispela mangi i kam wantaim mi,+ na mipela i go na bai yu na ol pikinini bilong mipela na mipela yet tu,+ yumi olgeta i no ken i dai.+ 9 Mi yet bai lukautim em gut.+ Sapos hevi i painim em orait yu ken mekim save long mi. Na sapos mi no kisim em i kam bek long yu, orait mi mekim rong na dispela asua bai stap oltaim oltaim long mi. 10 Sapos yu no bin pasim mipela, mipela inap go long Isip na kam bek 2-pela taim pinis.”

11 Orait papa bilong ol, Israel, i tokim ol olsem: “Sapos olsem, orait yupela i mas mekim olsem, Yupela i mas kisim ol gutpela samting bilong dispela ples na pulimapim long beg bilong yupela na kisim ol dispela samting i go long dispela man olsem presen.+ Yupela i mas kisim liklik balsam,*+ liklik hani, labdanum,* ol skin bilong diwai,*+ ol pistasio nat, na ol almon. 12 Na yupela i mas dabolim mani yupela i bin kisim i go bipo, na kisim tu mani em ol i bin putim i go bek long beg bilong yupela.+ Ating ol i bin popaia na putim dispela mani i go bek. 13 Na kisim brata bilong yupela, na yupela go bek long dispela man. 14 Na God i Gat Olgeta Strong i ken mekim dispela man i sori long yupela. Na bai em i ken larim Simeon na Benjamin tu i kam bek wantaim yupela. Tasol sapos ol pikinini bilong mi i mas lus, orait dispela samting i ken kamap!”+

15 Orait ol brata i kisim Benjamin na ol presen na ol i dabolim mani em ol i bin kisim i go bipo na ol i go. Ol i wokabaut i go olsem long Isip. Taim ol i go kamap, ol i go sanap gen long ai bilong Josep.+ 16 Taim Josep i lukim Benjamin i kam wantaim ol, em i tokim man i lukautim haus bilong em olsem: “Kisim ol dispela man i go long haus bilong mi. Na kilim ol animal na redim kaikai, long wanem, ol dispela man bai kaikai wantaim mi long belo.” 17 Na kwiktaim dispela man i mekim ol samting olsem Josep i tok.+ Na em i kisim ol i go long haus bilong Josep. 18 Tasol taim dispela man i kisim ol i go long haus bilong Josep, ol i pret na ol i tok olsem: “Ating ol i kisim yumi i kam, long wanem, lastaim yumi bin kam long hia, ol i bin putim bek mani insait long beg bilong yumi. Nau ol bai holimpasim yumi na mekim yumi i kamap ol wokboi nating bilong ol na ol bai kisim tu ol donki bilong yumi!”+

19 Olsem na ol i go long man i save lukautim haus bilong Josep na ol i toktok wantaim em long dua bilong haus. 20 Na ol i tok: “Bikman bilong mipela! Bipo mipela i bin kam bilong baim kaikai.+ 21 Na taim mipela i go bek na kamap long ples slip bilong mipela, na mipela i opim ol beg bilong mipela wan wan, mipela i lukim olgeta mani bilong mipela i stap long maus bilong beg bilong mipela.+ Olsem na nau mipela i laik givim bek dispela mani. 22 Na mipela i kisim sampela mani moa i kam bilong baim kaikai. Mipela i no save husat i putim dispela mani insait long ol beg bilong mipela.”+ 23 Na dispela man i tok: “Em orait, yupela i no ken pret. God bilong yupela na God bilong papa bilong yupela i putim dispela mani long beg bilong yupela. Dispela mani yupela i bin baim kaikai long en, mi kisim pinis.” Orait bihain em i go na kisim Simeon i kam long ol.+

24 Na dispela man i kisim ol i go insait long haus bilong Josep na em i givim wara long ol bai ol i ken wasim lek bilong ol, na em i givim kaikai bilong ol donki bilong ol. 25 Na taim ol i harim olsem ol bai kaikai wantaim Josep+ long belo, ol i redim ol presen+ bilong givim em. 26 Na taim Josep i go insait long haus, ol i bringim ol presen i go long em na ol i brukim skru long em na putim pes bilong ol i go daun long graun.+ 27 Bihain em i askim ol long i stap bilong ol, na em i tok: “Lapun papa bilong yupela em bipo yupela i bin tokim mi long em, em i stap orait? Em i stap laip yet?”+ 28 Na ol i bekim tok olsem: “Wokman bilong yu, papa bilong mipela em i stap orait. Na em i stap yet.” Na ol i brukim skru na putim pes i go daun.+

29 Taim Josep i lukluk i go na i lukim brata bilong em, Benjamin, pikinini bilong mama bilong em,+ em i tok: “Em dispela yangpela brata bilong yupela, em yupela i bin tokim mi long em, a?”+ Na em i tokim Benjamin: “Pikinini, God i ken blesim yu.” 30 Josep i sori tru long brata bilong em na klostu em i laik krai, olsem na kwiktaim em i lusim ol na i go long wanpela rum we i no gat man long en na em i krai.+ 31 Bihain em i wasim pes bilong em. Na em i kisim strong gen na i kam bek na tokim ol wokboi bilong em olsem: “Yupela skelim kaikai.” 32 Ol i skelim kaikai bilong Josep long narapela tebol na bilong ol brata bilong em long narapela tebol. Na ol Isip i stap wantaim Josep, ol i kaikai long narapela tebol. Ol Isip i no save kaikai wantaim ol Hibru, long wanem, dispela pasin i nogut tru long ai bilong ol Isip.+

33 Ol i sindaunim ol brata bilong em long ai bilong em, stat long fesbon husat i gat raits bilong fesbon+ i go inap long laspela brata husat i yangpela long ol. Na ol i kirap nogut na ol i wok long lukluk long ol narapela narapela. 34 Na Josep i wok long salim ol kaikai long tebol bilong em i go long ol brata bilong em. Tasol em i salim bikpela kaikai moa i go long Benjamin inap 5-pela taim moa winim skel bilong ol arapela brata bilong em.+ Na ol i wok long kaikai na dring wantaim em i go inap ol i pulap tru.

44 Orait bihain Josep i tokim wokman i save lukautim haus bilong em olsem: “Pulimapim kaikai long ol beg bilong ol dispela man inap ol beg i pulap olgeta. Na putim mani bilong ol wan wan insait long maus bilong beg bilong ol.+ 2 Na yu mas putim dispela silva kap bilong mi insait long maus bilong beg bilong yangpela brata bilong ol wantaim mani em i bin kisim i kam bilong baim wit samting.” Orait wokman i mekim olsem Josep i tok.

3 Long moning, taim san i kam antap, ol i salim ol brata i go wantaim ol donki bilong ol. 4 Ol i no go longwe yet long taun na Josep i tokim man i lukautim haus bilong em olsem: “Yu kirap na bihainim ol i go! Na taim yu bungim ol, yu mas tok olsem, ‘Mipela i bin mekim gutpela pasin long yupela. Tasol wai na yupela i bekim pasin nogut long mipela? 5 Yupela i kisim kap em bikman bilong mi i save dring long en. Na em i save yusim tu dispela kap bilong kisim save long ol samting bai kamap bihain. Yupela i mekim pasin nogut tru.’”

6 Orait wokman bilong Josep i bihainim ol i go na taim em i kamap long ol, em i tokim ol long ol samting em Josep i bin tokim em. 7 Tasol ol i bekim tok olsem: “Bilong wanem bikman bilong mipela i mekim kain tok olsem? Mipela ol wokman bilong yu i no inap mekim kain pasin olsem. 8 Tingim, taim mipela i lusim Kenan na i kam, mipela i bringim bek mani em mipela i bin lukim insait long maus bilong beg bilong mipela.+ Olsem na hau bai mipela stilim silva na gol long haus bilong bikman bilong yu? 9 Sapos yu painim dispela kap long wanpela bilong mipela, orait yu ken kilim em i dai. Na mipela ol arapela bai kamap wokboi nating bilong bikman bilong yu.” 10 Orait wokman i tok: “Yumi ken mekim olsem yupela i tok. Sapos mi lukim dispela kap i stap long wanpela bilong yupela, orait dispela man bai kamap wokboi nating bilong mi. Tasol yupela ol arapela bai i no gat asua.” 11 Olsem na wantu olgeta bilong ol i putim beg bilong ol i go daun long graun na opim. 12 Na wokman bilong Josep i lukluk gut insait long beg bilong ol. Em i kirap long bikpela brata i go inap long liklik brata. Na em i painim kap i stap long beg bilong Benjamin.+

13 Orait ol i brukim klos bilong ol na olgeta wan wan i putim ol samting bilong ol antap long donki na go bek long taun. 14 Na Juda+ wantaim ol brata bilong em i go long haus bilong Josep na ol i lukim em i stap yet. Na ol i pundaun long graun long ai bilong Josep.+ 15 Na Josep i tokim ol olsem: “Yupela i mekim wanem kain pasin stret? Ating yupela i no save olsem kain man olsem mi inap painimaut ol samting bai kamap bihain?”+ 16 Na Juda i bekim tok olsem: “Bikman bilong mi, i no gat wanpela tok mipela inap mekim long yu. Olsem wanem mipela inap soim olsem mipela i no bin mekim rong? God tru i kamapim pinis rong bilong mipela ol wokboi bilong yu.+ Bikman bilong mi, mipela olgeta wantaim dispela man em ol i bin painim kap long em, mipela bai stap wokboi nating bilong yu!” 17 Tasol Josep i tok olsem: “Mi no inap tru long mekim olsem! Dispela man em ol i bin painim kap long em, em tasol bai stap wokboi bilong mi.+ Tasol yupela ol arapela i ken go bek long papa bilong yupela, mi no gat tok long yupela.”

18 Orait Juda i go klostu long Josep na i tok: “Bikman bilong mi, plis putim yau long mi na yu no ken kros long mi, wokboi bilong yu. Yu bikman olsem Fero.+ 19 Bikman bilong mi, yu bin askim mipela ol wokboi bilong yu olsem, ‘Yupela i gat papa o brata i stap?’ 20 Na mipela i bin tokim bikman bilong mi olsem, ‘Mipela i gat papa na em i lapun pinis. Na mipela i gat narapela brata i stap. Em i laspela brata bilong mipela. Em i bin bon taim papa i lapun pinis.+ Brata tru bilong em i dai pinis+ na mama bilong em tu i dai pinis na em wanpela tasol i stap.+ Na papa i save laikim em tru.’ 21 Na yu tokim mipela ol wokboi bilong yu olsem, ‘Kisim brata bilong yupela i kam na bai mi lukim em.’+ 22 Tasol mipela i bekim tok long bikman bilong mi, olsem, ‘Dispela mangi i no inap lusim papa. Sapos em i lusim papa, tru tumas papa bai i dai.’+ 23 Na yu bin tokim mipela ol wokboi bilong yu olsem, ‘Sapos yupela i no kisim laspela brata bilong yupela i kam wantaim yupela, orait yupela i no inap lukim pes bilong mi gen.’+

24 “Olsem na bikman bilong mi, mipela i bin go bek long papa, em wokboi bilong yu, na mipela i tokim em long ol tok yu bin mekim. 25 Na bihain papa i tokim mipela, ‘Yupela go bek na baim sampela kaikai bilong yumi.’+ 26 Tasol mipela i tok, ‘Mipela i no inap i go. Sapos yangpela brata bilong mipela i kam wantaim mipela, orait bai mipela i go, long wanem, mipela i no inap lukim pes bilong dispela man gen sapos yangpela brata bilong mipela i no go wantaim mipela.’+ 27 Na papa, em wokboi bilong yu, i tokim mipela olsem, ‘Yupela i save olsem meri bilong mi i bin karim tupela pikinini man.+ 28 Tasol wanpela bilong ol i lusim mi pinis na mi tok: “Ating wanpela wel animal i kilim em i dai na brukim nabaut bodi bilong em!”+ Na mi no lukim em inap long nau. 29 Mi lapun pinis na sapos yupela i kisim dispela narapela pikinini i go longwe long mi na em i kisim bagarap long rot, orait bai yupela i bringim wait gras bilong mi i go daun long Matmat*+ wantaim bikpela hevi.’+

30 “Papa bilong mi, em wokboi bilong yu, i laikim tumas dispela mangi winim laip bilong em yet na sapos mi no kisim em i go bek wantaim mipela, 31 papa bai dai taim em i no lukim em i kam bek wantaim mipela, na tru tumas, bai mipela i bringim wait gras bilong papa bilong mipela i go daun long Matmat* wantaim bel hevi. 32 Mi bin tokim papa olsem mi bai lukautim dispela mangi. Mi tok olsem, ‘Sapos mi no kisim em i kam bek long yu, orait mi mekim rong long yu na dispela asua bai stap oltaim oltaim long mi.’+ 33 Olsem na plis, larim mi kisim ples bilong dispela mangi na mi stap long hia olsem wokboi nating bilong bikman bilong mi. Na larim mangi i go bek wantaim ol brata bilong em. 34 Sapos dispela mangi i no inap i go bek wantaim mi, orait mi no inap i go bek long papa, long wanem, mi no laik lukim dispela hevi i kamap long papa bilong mi!”

45 Taim Josep i harim ol dispela tok, em i pilim olsem em bai krai long ai bilong ol wokman bilong em,+ olsem na em i tokim ol: “Yupela olgeta lusim mi na go!” Na Josep wanpela tasol i stap wantaim ol brata bilong em na em i tokaut long ol olsem em i Josep.+

2 Na em i krai bikpela, na ol Isip i harim. Na ol i go tokim lain i stap long haus bilong Fero long dispela samting. 3 Josep i tokim ol brata bilong em olsem: “Mi Josep. Papa bilong mi i stap laip yet?” Tasol ol brata bilong em i kirap nogut na ol i no inap mekim wanpela tok. 4 Na Josep i tokim ol brata bilong em olsem: “Plis kam klostu long mi.” Na ol i go klostu long em.

Na em i tok: “Mi Josep, brata bilong yupela. Yupela i bin larim ol Isip i baim mi.+ 5 Tasol yupela i no ken bel hevi na kros namel long yupela yet long yupela i bin mekim dispela pasin. God i no laik bai yupela i dai olsem na em i salim mi i kam paslain long yupela.+ 6 Dispela em namba 2 yia bilong bikpela hangre long dispela graun.+ I gat 5-pela yia moa i stap yet we ol man i no inap brukim graun bilong wokim gaden na kisim kaikai. 7 God i salim mi i kam paslain long yupela na bai hap lain bilong yupela i ken i stap yet+ long dispela graun. Na long dispela rot, God i ken kisim bek yupela long narakain gutpela rot na yupela i no ken i dai. 8 Olsem na yupela yet i no salim mi i kam long hia. Nogat. God tru i salim mi i kam, na bai em i ken makim mi olsem nambawan edvaisa* bilong Fero na long bosim haus bilong em na olgeta hap bilong Isip.+

9 “Yupela i mas go bek hariap long papa na yupela i mas tokim em olsem: ‘Pikinini man bilong yu, Josep, i mekim dispela tok: “God i makim mi long bosim olgeta hap bilong Isip+ olsem na yu no ken wet, yu mas kam hariap long mi.+ 10 Yu mas kam na go sindaun long hap bilong Gosen,+ na bai yu stap klostu long mi. Yu na ol pikinini man bilong yu, ol tumbuna pikinini bilong yu, ol sipsip, na ol bulmakau, na olgeta samting bilong yu. 11 Na long dispela ples bai mi givim kaikai long yu, long wanem, taim bilong bikpela hangre bai stap inap 5-pela yia moa.+ Nogut yu wantaim olgeta lain bilong yu na olgeta samting bilong yu bai lus.”’ 12 Yupela na brata bilong mi Benjamin i lukim long ai bilong yupela yet olsem mi tasol i wok long toktok long yupela.+ 13 Olsem na yupela i mas tokim papa bilong mi long namba mi holim long Isip na olgeta samting yupela i bin lukim. Yupela i mas i go hariap na bringim papa bilong mi i kam long hia.”

14 Na Josep i holimpasim* brata bilong em, Benjamin, na em i krai. Na Benjamin i holimpasim em tu na krai.+ 15 Na Josep i givim kis long olgeta brata bilong em na em i krai taim em i holimpasim ol. Bihain long dispela, ol brata bilong em i toktok wantaim em.

16 Tok i go kamap long haus bilong Fero olsem, “Ol brata bilong Josep i kam!” Na Fero wantaim ol wokman bilong em i amamas long dispela. 17 So Fero i tokim Josep: “Tokim ol brata bilong yu, ‘Yupela i mas mekim olsem: Putim ol samting antap long ol animal bilong yupela na go long graun Kenan, 18 na kisim papa bilong yupela na olgeta famili bilong yupela na yupela i mas i kam long mi. Bai mi givim ol gutpela samting bilong kantri Isip long yupela. Na yupela bai kisim kaikai long graun i gat gutpela gris long en.’+ 19 Na yu mas mekim dispela tok long ol:+ ‘Yupela i mas mekim olsem: Kisim ol karis+ bilong Isip i go wantaim yupela bilong kisim ol meri na ol pikinini bilong yupela. Na yupela i mas bringim papa bilong yupela long wanpela bilong ol dispela karis i kam long hia.+ 20 Na yupela i no ken wari long ol samting bilong yupela,+ long wanem, olgeta gutpela samting bilong Isip i bilong yupela.’”

21 Orait ol pikinini man bilong Israel i mekim olsem Fero i tok. Na Josep i bihainim tok bilong Fero na em i givim ol karis long ol, na em i givim tu kaikai long ol bilong helpim ol long rot. 22 Na em i givim nupela klos long ol wan wan. Tasol long Benjamin, em i givim 300 silva koin na 5-pela nupela klos.+ 23 Na long papa bilong em, em i salim 10-pela donki i karim ol gutpela samting bilong Isip, na 10-pela donki meri i karim ol wit* na bret na ol arapela kaikai bilong helpim papa bilong em long rot. 24 Na Josep i salim ol brata bilong em i go. Na taim ol i laik i go, em i tokim ol: “Taim yupela i go, no ken kros namel long yupela yet.”+

25 Orait ol i lusim Isip na wokabaut i go na ol i go kamap long graun Kenan, long papa bilong ol, Jekop. 26 Na ol i tokim Jekop olsem: “Josep i stap laip yet na em i bosim olgeta hap bilong Isip!”+ Tasol tingting bilong Jekop i pas olgeta bikos em i no bilipim tok bilong ol.+ 27 Orait ol i tokim em long olgeta tok Josep i mekim long ol. Na Jekop i lukim ol karis Josep i salim i kam bilong kisim em i go long Isip, orait nau tingting bilong Jekop, papa bilong ol, i orait gen. 28 Na Israel i tok olsem: “Nau mi bilip olsem pikinini bilong mi, Josep, i stap laip yet! Mi mas i go lukim em paslain long mi dai!”+

46 Orait Israel i kisim famili bilong em na olgeta samting bilong em na em i go. Taim ol i kamap long Berseba,+ em i ofaim ol sakrifais long God bilong papa bilong em, Aisak.+ 2 Na long nait long wanpela visen, God i singaut long em na i tok: “Jekop, Jekop!” Na Jekop i bekim tok olsem: “Mi stap!” 3 Na God i tok: “Mi God tru na mi God bilong papa bilong yu.+ Yu no ken pret long go long Isip, long wanem, bai mi mekim lain bilong yu i kamap wanpela bikpela lain manmeri long dispela hap.+ 4 Mi yet bai go wantaim yu long Isip, na mi yet bai bringim yu i kam bek.+ Na bai Josep i putim han bilong em long ai bilong yu.”*+

5 Bihain long dispela, Jekop i lusim Berseba. Ol pikinini man bilong Israel i putim papa bilong ol na ol meri pikinini bilong ol long ol karis em Fero i bin salim i kam bilong bringim papa bilong ol i go. 6 Na ol i bringim olgeta animal bilong ol na olgeta samting bilong ol em ol i bin bungim long graun Kenan. Na bihain Jekop na olgeta lain bilong em i go kamap long Isip. 7 Jekop i bringim ol pikinini man na ol pikinini meri bilong em na ol tumbuna pikinini bilong em i go wantaim em long Isip.

8 Dispela em nem bilong ol pikinini man bilong Israel, em ol pikinini man bilong Jekop, husat i bin go long Isip:+ Fesbon bilong Jekop em Ruben.+

9 Ol pikinini man bilong Ruben em Hanok, Palu, Hesron, na Karmi.+

10 Ol pikinini man bilong Simeon+ em Jemuel, Jamin, Ohat, Jakin, Sohar, na Saul,+ em pikinini man bilong wanpela meri Kenan.

11 Ol pikinini man bilong Livai+ em Gerson, Kohat, na Merari.+

12 Ol pikinini man bilong Juda+ em Er, Onan, Sela,+ Peres,+ na Sera.+ Tasol Er na Onan i dai long graun Kenan.+

Ol pikinini man bilong Peres em Hesron na Hamul.+

13 Ol pikinini man bilong Isakar em Tola, Puva, Iop na Simron.+

14 Ol pikinini man bilong Sebulun+ em Seret, Elon, na Jalel.+

15 Dispela em ol pikinini man bilong Jekop em Lea i karim long Padan-aram. Na Lea i karim tu wanpela pikinini meri bilong Jekop, em Daina.+ Namba bilong ol pikinini na tumbuna pikinini bilong Lea, em inap 33 olgeta.

16 Ol pikinini man bilong Gat+ em Sifion, Hagi, Suni, Esbon, Eri, Arodi, na Areli.+

17 Ol pikinini man bilong Aser+ em Imna, Isva, Isvi, na Beraia. Na susa bilong ol em Sira.

Ol pikinini man bilong Beraia em Heber na Malkiel.+

18 Dispela em ol pikinini na ol tumbuna pikinini bilong Jekop wantaim Silpa.+ Silpa, em dispela wokmeri Laban i bin givim long pikinini meri bilong em, Lea. Namba bilong ol em inap 16 olgeta.

19 Ol pikinini man bilong Resel, meri bilong Jekop, em Josep+ na Benjamin.+

20 Taim Josep i stap long Isip, meri bilong em, Asenat, i karim Manase+ na Efraim.+ Asenat+ em i pikinini meri bilong Potifera, pris bilong On.*

21 Ol pikinini man bilong Benjamin+ em Bela, Beker, Esbel, Gera,+ Naman, Ehi, Ros, Mupim, Hupim,+ na Art.+

22 Dispela em ol pikinini na ol tumbuna pikinini bilong Resel na Jekop. Namba bilong ol em inap 14 olgeta.

23 Pikinini man* bilong Dan+ em Husim.+

24 Ol pikinini man bilong Naptali+ em Jasel, Guni, Jeser, na Silem.+

25 Dispela em ol pikinini na ol tumbuna pikinini bilong Jekop wantaim Bilha. Bilha, em dispela wokmeri Laban i bin givim long pikinini meri bilong em, Resel. Namba bilong ol em inap 7-pela olgeta.

26 Namba bilong olgeta pikinini na tumbuna pikinini bilong Jekop em ol i go wantaim em long Isip em inap 66 olgeta. Ol meri bilong ol pikinini man bilong Jekop i no insait long dispela namba.+ 27 Taim Josep i stap long Isip em i gat tupela pikinini man. Namba bilong olgeta lain bilong Jekop i go long Isip em inap 70.+

28 Jekop i salim Juda+ i go pas bilong tokim Josep olsem em bai go olsem long Gosen. Taim ol i go kamap long Gosen,+ 29 Josep i redim karis bilong em na em i go long Gosen bilong bungim papa bilong em, Israel. Taim Josep i bungim em, Josep i holimpasim em* na krai inap longpela taim.* 30 Bihain Israel i tokim Josep olsem: “Nau mi ken i dai, long wanem, mi lukim yu pinis na mi save olsem yu stap laip yet.”

31 Orait Josep i tokim ol brata bilong em na ol lain famili bilong papa bilong em olsem: “Mi bai go tokim Fero+ olsem, ‘Ol brata bilong mi na ol lain famili bilong papa bilong mi em ol i bin stap long Kenan, ol i kam kamap pinis.+ 32 Ol i man bilong lukautim ol sipsip+ na ol arapela animal.+ Na ol i bringim ol sipsip na meme na ol bulmakau na olgeta samting bilong ol i kam.’+ 33 Taim Fero i singautim yupela na askim yupela olsem: ‘Yupela i save mekim wanem kain wok?’ 34 Orait yupela i mas tok, ‘Mipela ol wokman bilong yu i save lukautim ol animal kirap long taim mipela i liklik yet i kam inap nau, wankain olsem ol tumbuna papa bilong mipela i bin mekim.’+ Na bai Fero i ken larim yupela i sindaun long hap bilong Gosen,+ long wanem, ol man bilong Isip i no save laikim tru ol man bilong lukautim ol sipsip.”+

47 Orait Josep i go tokim Fero+ olsem: “Papa bilong mi wantaim ol brata bilong mi i lusim Kenan na ol i kam kamap pinis. Ol i kisim ol sipsip, ol bulmakau, na olgeta samting bilong ol i kam na ol i stap long Gosen.”+ 2 Bihain em i kisim 5-pela brata bilong em i go lukim Fero.+

3 Orait Fero i askim ol olsem: “Yupela i save mekim wanem kain wok?” Na ol i bekim tok olsem: “Mipela ol wokman bilong yu i save lukautim ol sipsip, olsem ol tumbuna papa bilong mipela i bin mekim.”+ 4 Na ol i tokim Fero: “Mipela i kam bilong i stap olsem ol man bilong narapela ples long dispela kantri,+ long wanem, bikpela hangre i kamap long Kenan+ na i no gat gras bilong ol sipsip i ken kaikai. Olsem na plis, larim ol wokman bilong yu i go sindaun long Gosen.”+ 5 Na Fero i tokim Josep olsem: “Papa bilong yu na ol brata bilong yu i kam long hia bilong i stap wantaim yu. 6 Olgeta graun bilong Isip i stap long han bilong yu. Yu ken makim wanpela hap graun i gutpela tru na tokim ol long sindaun long dispela hap.+ Ol i ken sindaun long hap bilong Gosen. Na sapos yu save long sampela bilong ol em ol i save gut tru long lukautim ol animal, orait yu mas makim ol long lukautim ol animal bilong mi.”

7 Orait Josep i kisim papa bilong em, Jekop, i go bungim Fero. Na Jekop i mekim gutpela tok olsem Fero i ken i stap gut. 8 Na Fero i askim Jekop olsem: “Yu gat hamas krismas?” 9 Na Jekop i bekim tok bilong Fero olsem: “Mi bin go sindaun long ol narapela narapela ples* i go inap nau mi gat 130 krismas. Em i no longpela taim tumas na mi bin karim planti hevi.+ Ol tumbuna papa bilong mi i bin sindaun long ol narapela narapela ples,* tasol ol i stap longpela taim moa na krismas bilong ol i winim mi.”+ 10 Orait Jekop i mekim gutpela tok long Fero i ken i stap gut, na em i lusim Fero na i go.

11 So Josep i mekim olsem Fero i bin tokim em, na em i kisim papa na ol brata bilong em i go sindaun long wanpela hap graun bilong Isip. Dispela hap graun i gutpela tru na i stap long hap bilong Rameses.+ 12 Na Josep i save givim kaikai long papa bilong em wantaim ol brata bilong em na olgeta lain bilong papa. Em i save givim kaikai* inap stret long namba bilong ol pikinini insait long ol wan wan famili.

13 Bikpela hangre tru i kamap olsem na i no gat kaikai* long Isip na Kenan. Dispela bikpela hangre i bagarapim tru kantri Isip na graun Kenan.+ 14 Ol manmeri bilong Isip na Kenan i kam givim mani long Josep bilong baim wit samting.+ Na Josep i kisim olgeta dispela mani na em i go putim long haus bilong Fero. 15 Na bihain mani bilong ol manmeri long Isip na Kenan i pinis. Olsem na olgeta manmeri bilong Isip i go long Josep na ol i tokim em olsem: “Yu mas givim kaikai long mipela! Nogut mipela i dai long ai bilong yu, long wanem, mipela i no gat mani.” 16 Na Josep i tok olsem: “Sapos mani bilong yupela i pinis olgeta, orait yupela i mas givim ol animal bilong yupela long mi olsem pe bilong baim kaikai yupela i laik kisim.” 17 Orait ol i bringim ol animal bilong ol i kam long Josep na Josep i kisim olsem pe bilong kaikai em i givim long ol. Ol i givim ol hos, ol sipsip, ol bulmakau, na ol donki long Josep na em i givim kaikai long ol. Ol i mekim olsem insait long dispela yia.

18 Taim dispela yia i pinis, ol i go gen long Josep na ol i tok olsem: “Bikman, mipela i no inap haitim dispela samting long yu. Yu kisim pinis olgeta mani bilong mipela na olgeta animal bilong mipela. Mipela i no gat wanpela samting moa long givim yu. Mipela inap tasol long givim mipela yet na graun bilong mipela long yu. 19 I no gutpela sapos mipela i dai na graun bilong mipela i bagarap i stap. Yu ken kisim mipela na graun bilong mipela olsem pe na yu ken givim kaikai long mipela. Na bai mipela i stap wokboi bilong Fero na em i ken kisim graun bilong mipela. Yu mas givim mipela ol sid na bai mipela i no ken dai na graun bilong mipela i no ken stap nating.” 20 Taim bilong bikpela hangre i go nogut tru na olgeta manmeri bilong Isip i salim graun bilong ol long Josep na em i baim. Olsem na olgeta graun bilong Isip i kamap graun bilong Fero.

21 Na em i tokim ol manmeri long olgeta hap bilong Isip long lusim ples bilong ol na go stap long ol taun.+ 22 Graun bilong ol pris tasol Josep i no baim.+ Ol pris i save kisim kaikai bilong ol long haus bilong Fero. Olsem na ol i no salim graun bilong ol. 23 Josep i tokim ol manmeri olsem: “Harim, nau mi baim pinis yupela na graun bilong yupela na yupela i bilong Fero. Em hia sid bilong yupela. Yupela i mas i go planim long gaden. 24 Na taim kaikai i redi long gaden, orait yupela i mas tilim long 5-pela hap. Wanpela hap yupela i mas givim long Fero,+ na 4-pela hap i bilong yupela. Sampela yupela i mas putim i stap olsem sid bilong planim gen. Na hap i stap yet, yupela na olgeta lain i stap long haus bilong yupela wantaim ol pikinini bilong yupela i ken kaikai.” 25 Orait ol manmeri i tok: “Bikman, yu bin helpim mipela olsem na mipela i no dai.+ Yu mas orait long mipela na bai mipela i stap wokboi bilong Fero.”+ 26 Na Josep i putim wanpela lo long Isip olsem, kaikai bilong gaden ol manmeri i kisim, ol i mas tilim long 5-pela hap. Na wanpela hap ol i mas givim long Fero. Dispela lo i stap yet inap long nau. Graun bilong ol pris tasol i no kamap graun bilong Fero.+

27 Lain bilong Israel i sindaun i stap long kantri Isip long hap bilong Gosen.+ Ol i stap long dispela hap na ol i karim planti pikinini na ol i kamap bikpela lain manmeri.+ 28 Na Jekop i stap long Isip inap 17 yia, na em i gat 147 krismas.+

29 Em i save olsem klostu nau em bai dai,+ olsem na em i singautim pikinini man bilong em, Josep, i kam na tokim em olsem: “Sapos yu laik mekim gutpela pasin long mi, orait plis putim han bilong yu aninit long tais bilong mi na mekim tok tru antap olsem yu bai mekim gutpela pasin laikim* long mi na bihainim tok bilong mi. Plis, yu no ken planim mi long Isip.+ 30 Taim mi dai,* yu mas kisim bodi bilong mi i go lusim Isip na planim mi long matmat bilong ol tumbuna bilong mi.”+ Orait Josep i bekim tok olsem: “Bai mi mekim olsem yu tok.” 31 Na Jekop i tok: “Yu mas tok tru antap long mi olsem yu bai mekim samting mi tokim yu long en.” Na Josep i mekim tok tru antap.+ Orait Israel i sindaun i stap long bet na daunim het bilong em na beten.+

48 Bihain ol i tokim Josep olsem: “Papa bilong yu i sik.” Taim Josep i harim olsem, em i kisim tupela pikinini man bilong em, Manase na Efraim,+ na ol i go lukim Jekop. 2 Na ol i tokim Jekop olsem: “Pikinini bilong yu, Josep, i kam bilong lukim yu.” Na Jekop i strongim em yet na kirap sindaun long bet. 3 Na Jekop i tokim Josep olsem:

“God i Gat Olgeta Strong i bin kamap long mi long Lus long graun Kenan na blesim mi.+ 4 Na em i tokim mi olsem, ‘Bai mi givim yu planti pikinini na lain pikinini bilong yu bai kamap planti tru, na ol tumbuna pikinini bilong yu bai kamap bikpela lain manmeri.+ Na bai mi givim dispela graun long lain tumbuna pikinini bilong yu na em bai stap graun bilong ol inap oltaim.’+ 5 Tupela pikinini man bilong yu em yu bin kamapim long Isip paslain long mi kam long Isip, tupela bai kamap pikinini bilong mi.+ Efraim na Manase bai stap pikinini tru bilong mi wankain olsem Ruben na Simeon.+ 6 Tasol ol pikinini yu kamapim bihain long Efraim na Manase, ol bai stap pikinini bilong yu. Ol dispela pikinini bai kisim hap graun bilong ol insait long graun bilong Efraim na Manase.+ 7 Taim mi bin lusim Padan na kam, mama bilong yu Resel, i dai+ long graun Kenan taim mi stap longwe liklik long Efrat.+ Olsem na mi bin planim em long arere bilong rot i go olsem long Efrat, narapela nem bilong en, Betlehem.”+

8 Na Israel i lukim tupela pikinini man bilong Josep na em i tok: “Husat dispela tupela pikinini?” 9 Na Josep i tokim papa bilong em olsem: “Em tupela pikinini bilong mi. God i bin givim tupela long mi taim mi stap hia long dispela ples.”+ Orait Jekop i tok: “Plis bringim tupela i kam klostu long mi na bai mi ken blesim ol.”+ 10 Jekop i lapun tru na ai bilong em i nogut na em i no inap lukluk gut. Olsem na Josep i bringim tupela pikinini i kam klostu long Jekop, na em i holimpasim tupela na givim kis long tupela. 11 Na Israel i tokim Josep olsem: “Mi bin ting mi no inap lukim yu gen.+ Tasol nau God i larim mi i lukim ol pikinini bilong yu.” 12 Na Josep i muvim tupela pikinini i go longwe liklik long lek bilong Israel, na em i brukim skru na putim pes bilong em i go daun long graun.

13 Josep i bringim tupela pikinini i go long Israel. Em i holim Efraim+ long rait han na bai em i ken sanap long left sait bilong Israel. Na em i holim Manase+ long left han na bai em i ken sanap long rait sait bilong Israel, na em i bringim tupela i go klostu long Israel. 14 Tasol Israel i putim rait han bilong em antap long het bilong Efraim, maski Efraim em i liklik brata. Na Israel i putim left han bilong em antap long het bilong Manase. Em i min long mekim olsem, maski em i save olsem Manase i fesbon.+ 15 Na em i blesim Josep na tok:+

“Dispela God tru, em tumbuna bilong mi Abraham, na papa bilong mi Aisak, i bin bihainim tok bilong em,+

Em dispela God tru husat i bin lukautim mi* long laip olgeta bilong mi i kam inap nau,+

16 Na em i dispela ensel* i bin kisim bek mi long olgeta hevi,+ em i ken blesim dispela tupela mangi.+

Tupela i ken holim nem bilong mi, na nem bilong tumbuna bilong mi Abraham, na nem bilong papa bilong mi Aisak,

Lain tumbuna pikinini bilong tupela i ken kamap planti long graun.”+

17 Taim Josep i lukim olsem rait han bilong papa i stap long het bilong Efraim, em i no amamas. Olsem na Josep i holim han bilong papa na em i laik rausim long het bilong Efraim na putim long het bilong Manase. 18 Na Josep i tokim papa: “Papa yu no ken mekim olsem, long wanem, dispela mangi em i fesbon.+ Putim rait han bilong yu long het bilong em.” 19 Tasol papa bilong Josep i no laik na em i tok olsem: “Mi save pikinini, mi save. Ol lain pikinini bilong em bai kamap wanpela lain na ol bai i gat nem. Tasol liklik brata bilong em bai i gat biknem moa winim em,+ na ol lain pikinini bilong em bai kamap bikpela lain tru olsem ol manmeri bilong planti kantri.”+ 20 Na em i blesim tupela long dispela de,+ na em i tok:

“Ol Israel i ken kolim nem bilong yu taim ol i blesim narapela narapela na tok olsem,

‘God i ken blesim yu olsem em i bin mekim long Efraim na Manase.’”

Taim em i blesim tupela, em i wok long putim Efraim i go pas long Manase.

21 Na Israel i tokim Josep olsem: “Harim, klostu nau bai mi dai.+ Tasol God bai stap wantaim yupela, na em bai bringim yupela i go bek long graun bilong ol tumbuna bilong yupela.+ 22 Mi bai givim yu wanpela hap graun moa winim ol brata bilong yu. Bipo mi bin holim bainat na banara na pait long ol Amor na mi kisim dispela graun.”

49 Orait Jekop i singautim ol pikinini man bilong em i kam na em i tokim ol olsem: “Yupela olgeta i kam bung na bai mi tokim yupela long ol samting bai kamap long yupela bihain. 2 Yupela olgeta i kam bung na harim tok bilong mi, yupela ol pikinini man bilong Jekop, yes, kam na harim tok bilong papa bilong yupela, Israel.

3 “Ruben,+ yu fesbon bilong mi.+ Yu strong bilong mi, yes strong bilong mi long kamapim ol pikinini i kirap wantaim yu. Yu gat biknem tru na bikpela strong. 4 Pasin bilong yu i olsem tait bilong wara i save ran strong moa na i no gat man i ken bosim. Yu bai no inap i stap nambawan, long wanem, yu bin slip wantaim meri bilong papa bilong yu.*+ Yes, em i bin slip wantaim meri bilong papa bilong em. Dispela em samting em i bin mekim!

5 “Simeon na Livai, tupela i brata.+ Tupela i save mekim wok long ol samting bilong pait long mekim nogut long ol arapela.+ 6 Mi no laik poroman wantaim ol na mi no laik bai ol man i bungim gutnem bilong mi wantaim ol poroman bilong ol, long wanem, belhat bilong ol i mekim na ol i bin kilim ol man i dai.+ Na ol i kisim amamas long katim rop bilong lek bilong ol bulmakau man. 7 Belhat bilong tupela i ken bagarapim tupela, long wanem, kros bilong tupela i strong tumas na belhat bilong tupela i nogut tru.+ Bai mi mekim ol i go sindaun long narapela narapela hap long graun bilong Jekop, na bai mi mekim ol i go stap nabaut long Israel.+

8 “Tasol yu Juda,+ ol brata bilong yu bai litimapim nem bilong yu.+ Na han bilong yu bai stap antap long nek bilong ol birua bilong yu.+ Ol pikinini man bilong papa bilong yu bai brukim skru long ai bilong yu.+ 9 Juda i olsem wanpela yangpela laion.+ Pikinini, bai yu kaikai abus yu kilim i dai, na bai yu kirap sanap. Yu sindaun na stap isi olsem wanpela laion i malolo i stap. Yu olsem wanpela laion, na husat inap kirapim yu? 10 Stik bilong king* bai i no inap lusim Juda,+ na stik bilong komanda* bai i no inap lusim em i go inap long taim Silo* i kam.+ Na olgeta lain manmeri bai bihainim tok bilong em.+ 11 Em bai pasim donki bilong em long wanpela rop wain na em bai pasim yangpela donki bilong em long wanpela gutpela rop wain. Em bai wasim klos bilong em long wain na longpela klos bilong em long wara bilong greip. 12 Em i dring wain na ai bilong em i ret. Na tit bilong em i waitpela, long wanem, em i save dring milk.

13 “Sebulun+ bai stap klostu long solwara, long nambis we ol sip i save tromoi anka.+ Na boda bilong em bai i stap long hap i go olsem long Saidon.+

14 “Isakar+ em i olsem wanpela strongpela donki. Em i slip wantaim 2-pela beg ol i pasim long sait sait bilong satel.* 15 Na em bai lukim graun bilong em i gutpela long sindaun long en na i gat gutpela gris. Em bai bendim solda bilong em na karim hevi na em bai givim em yet long mekim hatpela wok.

16 “Dan+ em wanpela traib bilong Israel. Na em bai jasim olgeta manmeri.+ 17 Dan bai stap olsem wanpela snek i stap arere long rot, em wanpela posin snek i stap klostu long rot. Em bai kaikai lek bilong hos na man i sindaun long hos bai pundaun.+ 18 O Jehova, bai mi wetim yu long kisim bek mi.

19 “Gat,+ ol stilman bai kam na laik kisim ol samting bilong yu, tasol yu bai bekim pait long ol na ronim ol i go.+

20 “Aser+ bai gat planti kaikai* na em bai redim ol gutpela kaikai we i gutpela bilong givim long king.+

21 “Naptali+ i olsem wanpela dia i save ron spit tru. Em i save mekim ol gutpela tok.+

22 “Josep+ i pikinini bilong wanpela diwai i save karim kaikai. Em i pikinini bilong wanpela diwai i kamap klostu long wara, na ol han bilong en i go antap long banis. 23 Tasol ol man bilong sut long banara ol i birua long em. Na ol i wok long mekim nogut long em na ol i sut long em long banara.+ 24 Tasol banara bilong em i stap long ples bilong en,+ na tupela han bilong em i stap strong na i redi long mekim ol samting+ bikos long han bilong strongpela man bilong Jekop, em wasman na ston bilong Israel. 25 Em* i presen i kam long God bilong papa bilong yu na em bai helpim yu. Na God i Gat Olgeta Strong i stap wantaim yu, na em bai mekim gut long yu wantaim ol blesing bilong skai antap, ol blesing bilong graun aninit tru,+ na em bai blesim yu wantaim planti pikinini na planti animal. 26 Ol blesing em papa bilong yu i givim bai winim ol gutpela samting bilong ol maunten em ol i stap strong tru, na em bai winim ol naispela liklik maunten we i no inap surik.+ Josep, dispela wanpela man namel long ol brata bilong em, em tasol bai wok yet long kisim ol dispela blesing.*+

27 “Benjamin+ em i olsem wanpela wulf i kilim i dai ol animal na brukbrukim ol.+ Long moning em bai kaikai animal em i kilim, na long apinun em bai skelim ol samting em i kisim long pait.”+

28 Ol dispela pikinini bilong Jekop i kamapim 12-pela traib bilong Israel. Na papa bilong ol i mekim ol dispela tok taim em i givim blesing long ol. Em i givim blesing long olgeta wan wan bilong ol inap stret long ol.+

29 Bihain em i tokim ol olsem: “Klostu nau bai ol i planim mi wankain olsem ol i bin planim ol tumbuna bilong mi.*+ Yupela i mas planim mi wantaim ol papa bilong mi long keiv bilong Efron, em man Hit.+ 30 Dispela keiv i stap long Makpela klostu long Mamre long graun Kenan. Abraham i bin baim dispela hap graun long Efron, em man Hit, na bai dispela graun i ken stap olsem ples matmat. 31 Long dispela matmat ol i bin planim Abraham na meri bilong em, Sara,+ na ol i planim tu Aisak+ na meri bilong em, Rebeka. Na mi planim Lea tu long dispela hap. 32 Abraham i bin baim dispela hap graun na keiv long ol man bilong lain Het.”+

33 Jekop i mekim ol dispela toktok pinis long ol pikinini bilong em, na bihain em apim lek bilong em i kam antap long bet na em i pulim laspela win bilong em na ol i planim em wankaim olsem ol i bin planim ol tumbuna bilong em.*+

50 Na Josep i pundaun antap long papa+ na krai nogut tru na givim kis long em. 2 Bihain Josep i tokim ol wokman bilong em, em ol dokta, long putim ol marasin long bodi bilong papa bilong em na bai bodi i no ken bagarap.+ Orait ol dokta i mekim olsem. 3 Ol i mekim olsem inap 40 de, long wanem, dispela wok bilong putim ol marasin long bodi, em i save kisim 40 de olgeta. Na ol manmeri bilong Isip i wok long krai long Jekop inap 70 de.

4 Orait taim bilong krai sori long Jekop i pinis, na Josep i tokim ol ofisa bilong Fero olsem: “Sapos em orait wantaim yupela, inap yupela bringim dispela tok i go long Fero, na tok olsem, 5 ‘Papa bilong mi i bin tokim mi long mekim tok tru antap.+ Em i tok olsem: “Harim! Klostu nau bai mi dai.+ Yu mas i go planim mi long ples matmat bilong mi,+ em mi bin redim long graun bilong Kenan.”+ So plis, larim mi go na planim papa bilong mi, na bihain bai mi kam bek.’” 6 Orait Fero i bekim tok olsem: “Yu ken i go na planim papa bilong yu olsem yu bin tok tru antap long mekim.”+

7 Orait Josep i kisim papa bilong em i go bilong planim em, na olgeta wokman bilong Fero, em ol bikman+ bilong Fero na olgeta bikman bilong Isip, 8 na olgeta lain bilong Josep na ol brata bilong em na ol lain bilong papa, olgeta i go.+ Ol liklik pikinini tasol wantaim ol sipsip na ol bulmakau, ol i stap long Gosen. 9 Bikpela lain tru i go. Ol man i sindaun long ol karis+ na ol man i sindaun long ol hos, ol tu i go wantaim em. 10 Orait ol i go kamap long ples bilong krungutim wit samting* long Atat, long hap bilong Jordan, na long dispela hap ol i mekim bikpela krai sori. Na Josep i krai sori long papa bilong em inap 7-pela de. 11 Ol manmeri bilong Kenan i lukim ol i krai sori long ples bilong krungutim wit samting long Atat, na ol i tok: “Ol Isip i mekim bikpela krai sori tru!” Olsem na ol i kolim nem bilong dispela ples Abel-misraim.* Dispela ples i stap long hap bilong Jordan.

12 Ol pikinini man bilong Jekop i mekim olsem em i bin tokim ol long mekim.+ 13 Ol i karim em i go long graun bilong Kenan na planim em long keiv i stap long Makpela, klostu long Mamre. Abraham i bin baim dispela hap graun long Efron, em man Hit, na bai dispela graun i ken i stap olsem ples matmat bilong em.+ 14 Taim Josep i planim papa bilong em pinis, em wantaim ol brata bilong em na olgeta lain i bin i kam wantaim em, olgeta i go bek long Isip.

15 Bihain long papa bilong ol i dai pinis, ol brata bilong Josep i toktok namel long ol yet olsem: “Ating Josep i kros yet long yumi na em bai bekim olgeta pasin nogut yumi bin mekim long em.”+ 16 Olsem na ol i salim dispela tok i go long Josep: “Paslain long papa i dai, em i mekim dispela tok: 17 ‘Yupela i mas mekim dispela tok long Josep: “Mi laik askim yu, plis, yu mas lusim rong bilong ol brata bilong yu na sin ol i bin mekim long yu na hevi i painim yu.”’ Orait nau, mipela i laik askim yu, plis yu mas lusim rong bilong mipela ol wokman bilong God bilong papa bilong yu.” Taim Josep i harim dispela tok, em i krai. 18 Orait bihain ol brata bilong Josep i go long em na ol i nildaun na putim pes bilong ol i go daun long graun long ai bilong em, na ol i tok: “Mipela bai stap wokboi bilong yu!”+ 19 Tasol Josep i tokim ol: “Yupela i no ken pret. Mi no God na mi bai skelim yupela. 20 Tru yupela i bin tingting long bagarapim mi.+ Tasol ol samting i kamap nau i soim olsem God i larim dispela samting i painim mi na bai gutpela samting i ken kamap, na planti manmeri i no ken i dai.+ 21 Olsem na yupela i no ken pret. Bai mi givim yet kaikai long yupela wantaim ol pikinini bilong yupela.”+ Josep i mekim tok bilong strongim ol na em i mekim isi bel bilong ol.

22 Josep i stap long Isip wantaim ol lain bilong papa bilong em. Josep i stap inap em i gat 110 krismas. 23 Josep i lukim ol pikinini na tumbuna pikinini bilong Efraim,+ na em i lukim tu ol pikinini bilong Makir,+ em pikinini bilong Manase. Ol i bon antap long tupela skru bilong Josep.* 24 Bihain Josep i tokim ol brata bilong em olsem: “Klostu nau bai mi dai. Tasol God bai helpim yupela+ na em bai kisim yupela i go lusim dispela ples. Na em bai bringim yupela i go long dispela graun em i bin mekim strongpela tok promis long givim long Abraham, Aisak, na Jekop.”+ 25 Josep i tokim ol pikinini bilong Israel olsem: “God bai tingim yupela. Na taim yupela i lusim dispela ples, yupela i mas kisim ol bun bilong mi i go wantaim yupela.”+ Na Josep i mekim ol brata bilong em i tok tru antap long ol bai bihainim dispela tok bilong em. 26 Josep i gat 110 krismas taim em i dai. Na ol i putim ol marasin long bodi bilong em na bai bodi i no ken bagarap.+ Na ol i putim bodi bilong em long wanpela kofin long Isip.

Dispela i makim ol sta, ol planet, na ol galaksi samting.

O, “spirit bilong God.”

Dispela i makim olsem, wara i stap antap na wara i stap daunbilo.

O, “Heven.”

O, “Ol lait.”

Hib., “mekim.”

O, “heven.”

Long tok Hibru, dispela i makim ol animal olsem ol rat, ol snek, na ol binatang.

Dispela em namba 1 taim nem bilong God, יהוה (YHWH), i kamap long Baibel. Lukim Apd. A4.

Hibru, neʹphesh, na i makim “man o animal i pulim win.” Lukim “Nephesh; Psykhe” long Dikseneri.

Hib., “na i kamap 4-pela het.”

Delium o bdellium em i waitpela na kain olsem susu bilong diwai raba. Na em i gat naispela smel.

Lukim “Oniks” long Dikseneri.

O, “Itiopia.”

O, “Taigris.”

Long tok Hibru, tok i makim “man” na “meri” i klostu wankain. “Man” Hibru, ʼish; “Meri” Hibru, ʼish·shahʹ.

O, “stap wantaim.”

O, “haitim gut samting em i laik mekim.”

O, “bilong karamapim sem bilong tupela yet.”

O, “taim bilong de we win i blo isi i kam.”

Mining bilong en, “Man Bilong Graun; Ol Man.”

O, “bret.”

Mining bilong en, “Meri i Stap Laip.”

Lukim “Serap” long Dikseneri.

O, “kamapim.”

Hib., “na pes bilong em i pundaun.”

O, “bai mi givim biknem long yu.”

Hib., “opim maus bilong en na kisim.”

Hib., “long pes bilong graun.”

Lukim “Harp” long Dikseneri.

O, “flut.”

Mining bilong en, “Makim, Putim, Setim.”

Hib., “Long de.” Long Baibel, “de” inap makim sampela haptaim na i no makim tasol wanpela de i gat 24 aua.

Hib., “Long de.” Long Baibel, “de” inap makim sampela haptaim na i no makim tasol wanpela de i gat 24 aua.

O, “Adam; Ol Man.”

Ating mining bilong en, “Malolo, Mekim Gut Bel.”

Wanpela tok Hibru i makim ol ensel olsem ol pikinini bilong God.

Hib., “Spirit bilong mi.”

O “ol i save bihainim laik bilong skin.”

Lukim “Nefilim” long Dikseneri.

O, “em i pilim sori stret.”

Lukim ftn. long St 1:24.

Ating em wanpela kain diwai pain.

Hib., “Boks.” Dispela i makim wanpela kain sip i olsem longpela boks. Ating ol kona bilong en i skwe na floa bilong en i flet.

Wanpela kiubit em 44.5 sentimita. Lukim Apd. B14.

Hibru, tsoʹhar. Narapela tingting em olsem, tok tsoʹhar i makim wanpela rup we wanpela sait bilong en i go antap liklik inap 1 kiubit, na em i no wanpela windo.

O, “strong bilong laip.”

O ating, “7-pela man na 7-pela meri bilong ol klinpela animal.”

O ating, “7-pela man na 7-pela meri bilong ol samting i save flai long skai.”

Lukim ftn. long St 1:24.

O, “strong bilong laip.”

Wanpela kiubit em 44.5 sentimita. Lukim Apd. B14.

Em i klia olsem dispela em ol liklik animal i save bung bung na stap wantaim long ol grup.

O, “pulim win bilong strong bilong laip.”

O, “putim lek bilong em.”

Lukim ftn. long St 1:24.

O, “mekim tok bilong bagarapim.”

O, “putim ol aninit long wok bos bilong yupela.”

O, “ol samting i gat laip.”

Hib., “wokboi nating bilong ol wokboi nating.”

O, “ol nambis.”

O, “man bilong pait.”

O ating, “Olgeta wantaim i fomim wanpela biktaun.”

O ating, “em bikpela brata bilong Jafet.”

Mining bilong en, “Bruk Bruk.”

Dispela i makim ol brik em ol i wokim long drai bun bilong wit samting na graun malumalum o klei.

Mining bilong en, “Paulim.”

O, “stap long dispela hap olsem man bilong narapela ples.”

Lukim “Fero” long Dikseneri.

O, “stap long ol haus sel.”

Hib., “brata.”

Hib., “pikinini man.”

Hib., “long bros bilong yu.”

Mining bilong en, “God i Harim.”

O, “donki onega,” em wanpela kain wel donki, tasol sampela i ting dispela i makim animal sibra. Ating bikos long pasin bilong em long bihainim tingting bilong em yet.

O ating, “Na em bai i no sindaun gut wantaim ol brata bilong em.”

O, “God i save lukim mi,” o “God i save larim ol man i lukim em (em i kamap long ol).”

Mining bilong en, “Hulwara Bilong Man i Gat Laip Husat i Save Lukim Mi.”

Mining bilong en, “Papa i Gat Biknem.”

Mining bilong en, “Papa Bilong Bikpela Lain; Papa Bilong Planti Manmeri.”

Lukim “Katim skin” long Dikseneri.

Ating mining bilong en, “Tok Pait.”

Mining bilong en, “Prinses.”

Mining bilong en, “Lap.”

Abraham i toktok long ensel bilong Jehova na i olsem em i toktok stret long Jehova.

Hib., “strongim bel bilong yupela.”

Skel bilong 1-pela siah em 7.33 lita. Lukim Apd. B14.

Hib., “sedo.”

Long kastam bilong ol Hibru, ol i kolim kain tok long man na meri ol i makim bilong marit, i olsem ol i marit pinis.

O, “gutpela pasin laikim.” Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Mining bilong en, “Liklik.”

Em wanpela kain aven ol i save yusim bilong kukim ol brik na sospen graun.

O, “stap olsem man bilong narapela ples.”

Dispela i makim olsem em i no bin slip wantaim em.

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Hib., “Harim, dispela i bilong karamapim ai bilong yu.”

O, “pasim bel bilong olgeta meri long haus bilong Abimelek.”

O ating, “lap long mi.”

Hib., “nek bilong em.”

Beg ol i wokim long skin bilong animal.

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Ating mining bilong en, “Hulwara Bilong Tok Tru Antap; Hulwara Bilong Sevenpela.”

O, “stap olsem man bilong narapela ples.”

Hib., “planti de.”

Wanpela samting bilong sindaun long en em ol i putim antap long baksait bilong animal.

O, “naip bilong katim ol animal.”

O, “naip bilong katim ol animal.”

Mining bilong en, “Jehova Bai Givim Ol Samting Man i Nidim.”

O, “ol lain tumbuna pikinini.”

O, “geit.”

O ating, “wanpela nambawan hetman.”

Hevi bilong 1-pela sekel em 11.4 gram. Lukim Apd. B14.

Hevi bilong 1-pela sekel em 11.4 gram. Lukim Apd. B14.

I luk olsem em wanpela pasin bilong bipo we ol i save mekim bilong strongim wanpela tok tru antap.

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Hevi bilong 1-pela sekel em 11.4 gram. Lukim Apd. B14.

Hevi bilong 1-pela sekel em 11.4 gram. Lukim Apd. B14.

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Ating dispela i makim Laban.

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Hib., “tanim i go long rait han o go long left.”

O, “Mipela i no inap mekim wanpela tok i no stret o mekim gutpela tok long yu.”

Dispela meri i save lukautim em bipo i mekim wok nau olsem wokmeri bilong em.

O, “kamap planti tausen tausen.”

O, “geit.”

“Esur, Letus, na Leum.” Ol dispela nem long tok Hibru inap makim tu ol lain tumbuna pikinini bilong ol.

Hib., “bungim em wantaim ol manmeri bilong em.” Dispela em tok bokis i makim dai.

O, “ol kem i gat banis.”

Hib., “bungim em wantaim ol manmeri bilong em.” Dispela em tok bokis i makim dai.

O ating, “Em i stap olsem birua long olgeta brata bilong em.”

Hib., “lain.”

Mining bilong en, “Planti Gras.”

Mining bilong en, “Man i Holimpas Lek; Man i Kisim Ples Bilong Narapela.”

Hib., “retpela, dispela retpela.”

O, “taiet stret.”

Mining bilong en, “Retpela.”

O, “ol lain tumbuna pikinini.”

O, “soim pasin laikim bilong em long.”

Lukim “Veli” long Dikseneri.

Lukim “Veli” long Dikseneri.

Mining bilong en, “Tok Pait.”

Mining bilong en, “Sutim Tok.”

Mining bilong en, “Bikpela Spes.”

Mining bilong en “Man i Holimpas Lek; Man i Kisim Ples Bilong Narapela.”

O, “tingting long kilim yu i dai na dispela i mekim gut bel bilong em.”

O, “bai kisim blesing bilong ol yet.”

Mining bilong en, “Haus Bilong God.”

Hib., “brata.”

Hib., “bun na mit bilong mi.”

Hib., “brata.”

O, “na bai mi ken slip wantaim em.”

Hib., “i heitim.”

Hib., “em i opim bel bilong em.”

Mining bilong en, “Lukim, Wanpela Pikinini Man!”

Mining bilong en, “Harim.”

Mining bilong en, “Pas Wantaim; Joinim.”

Mining bilong en, “Litimapim; Samting Bilong Litimapim.”

Hib., “karim pikinini antap long skru bilong mi.”

Mining bilong en, “Jas.”

Mining bilong en, “Mi Pait Strong.”

Mining bilong en, “Gutpela Samting i Kamap.”

Mining bilong en, “Amamas.”

Ol meri i kaikaim prut bilong dispela plaua bikos ol i ting em bai helpim ol long kisim bel.

Mining bilong en, “Em i Pe.”

Mining bilong en, “Ekseptim.”

Hib., “na God i harim em na opim bel bilong em.”

Em sotpela wei bilong kolim nem Josifia. Mining bilong en, “Jah i Ken Givim Narapela Moa.”

O, “ol evidens.”

O, “onest pasin.”

Lukim “Anointim” long Dikseneri.

O, “ol god bilong famili; ol imis.”

O, “ol wanblut.”

Hib., “Was gut long yu yet na bai yu no toktok long Jekop long samting i gutpela i go inap long samting i no stret.”

Lukim “Harp” long Dikseneri.

Hib., “ol pikinini man.”

Wanpela samting bilong sindaun long en em ol i putim antap long baksait bilong animal.

Wanpela tok Arameik, mining bilong en, “Hip Witnes.”

Wanpela tok Hibru, mining bilong en, “Hip Witnes.”

Hib., “ol pikinini man.”

Mining bilong en, “Tupela Kem.”

O, “stap olsem man bilong narapela ples.”

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

O, “veli.” Lukim “Veli” long Dikseneri.

Mining bilong en, “Man i Pait Wantaim God” o “God i Pait.”

Mining bilong en, “Pes Bilong God.”

O, “Peniel.”

Mining bilong en, “Ol Haus Win; Ol Liklik Haus.”

O, “lukim.”

Hib., “toktok i go stret long bel bilong dispela yangpela meri.”

O, “i mekim na ol narapela bai stap longwe.”

O, “long rot.”

O, “haitim.”

Mining bilong en, “God Bilong Betel.”

Mining bilong en, “Diwai Ok Bilong Krai.”

Mining bilong en, “Pikinini Man Bilong Karim Sori Bilong Mi.”

Mining bilong en, “Pikinini Man Bilong Rait Han.”

Hib., “bungim em wantaim ol manmeri bilong em.” Dispela em tok bokis i makim dai.

O, “stap olsem ol man bilong narapela ples.”

Hib., “Shik.” Shik em wanpela hetman bilong traib.

Hib., “ol pikinini man bilong Israel.”

O, “wanpela naispela longpela saket.”

O, “putim han long.”

Blut bilong wanpela plaua i gat naispela smel.

Lukim “Balsam” long Dikseneri.

Ol i save kisim blut bilong dispela kain skin bilong diwai bilong wokim pefium.

O, “Sheol,” em matmat we olgeta man bai go long en. Lukim “Sheol” long Dikseneri.

Dispela em Juda.

Lukim “Maritim meri bilong brata” long Dikseneri.

Mining bilong en, “Brukim,” ating i makim hap we bebi i kam aut i bruk.

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Hib., “apim het bilong yu.”

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Hib., “hul insait long graun.”

Hib., “apim het bilong yu na rausim long yu.”

Hib., “em i apim het bilong.”

O, “bali.”

Hib., “hul insait long graun.”

Long hia tok Hibru inap makim olsem em i sevim mausgras na sevim het bilong en.

Dispela em wit o bali.

O, “Tasol long sait bilong wok king.”

Ating dispela tok i bilong givim ona na biknem long man.

Hib., “apim han o lek bilong em.”

Dispela em Heliopolis.

O, “raun long olgeta hap long.”

O, “taim em i kirap mekim wok bilong.”

Dispela em Heliopolis.

Mining bilong en, “Man i Mekim Man i Lusim Tingting.”

Ating mining bilong dispela nem em, “Dabolim namba bilong ol pikinini.”

O, “bret.”

O, “Sheol,” em matmat we olgeta man bai go long en. Lukim “Sheol” long Dikseneri.

Lukim “Balsam” long Dikseneri.

Blut bilong wanpela plaua i gat naispela smel.

Lukim ftn. long St 37:25.

O, “Sheol,” em matmat we olgeta man bai go long en. Lukim “Sheol” long Dikseneri.

O, “Sheol,” em matmat we olgeta man bai go long en. Lukim “Sheol” long Dikseneri.

Hib., “olsem papa.”

Hib., “pundaun long nek bilong.”

O, “bali.”

Dispela i makim olsem Josep bai pasim ai bilong Jekop taim em i dai.

Dispela em Heliopolis.

Hib., “ol pikinini man.”

Hib., “pundaun long nek bilong em.”

O, “krai long nek bilong em gen na gen.”

O, “bin stap olsem man bilong narapela ples.”

O, “bin stap olsem ol man bilong narapela ples.”

Hib., “bret.”

Hib., “bret.”

Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.

Hib., “slip wantaim ol papa bilong mi.”

O, “lukautim mi olsem wanpela wasman bilong sipsip.”

I luk olsem dispela em i wanpela ensel i stap olsem mausman bilong God.

Hib., “yu bin go antap long bet bilong papa bilong yu.”

Lukim “Stik bilong king” long Dikseneri.

Dispela i makim strong bilong em long bosim ol man. Olsem rait Hibru i kamapim, em i holim dispela stik namel long tupela lek bilong em.

Mining bilong en, “Man Husat i Gat Rait Long Kisim.”

Wanpela samting bilong sindaun long en em ol i putim antap long baksait bilong animal.

O, “bret.”

Dispela em Josep.

Hib., “Ol blesing bai stap yet long het bilong Josep.”

Hib., “bungim mi wantaim ol manmeri bilong mi.” Dispela em tok bokis i makim dai.

Hib., “bungim em wantaim ol manmeri bilong em.” Dispela em tok bokis i makim dai.

Lukim “Krungutim wit samting” long Dikseneri.

Mining bilong en, “Krai Sori Bilong Ol Isip.”

Dispela i makim olsem em i mekim pasin long ol olsem ol i pikinini tru bilong em, na em i mekim gut tru long ol.

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim