Bikpela Pilai Soka—Em Pilai o Pait?
Wanpela man long Itali i raitim dispela stori bilong Kirap!
KIRAP long Jun 8 i go inap Julai 8, 1990, planti handet milion manmeri i bin lukim long televisen bikpela pilai soka i kamap long kantri Itali. Ol kantri i save pilai soka ol i salim tim bilong ol i kam bilong winim ol narapela kantri long pilai soka. Long rot bilong televisen planti milion milion manmeri i lukim 52 pilai i bin kamap.
Ol man bilong kisim piksa bilong televisen, ol i mekim bikpela wok tru long dispela taim—ol i salim ol piksa i go long 118 kantri. I gat 180 kamera bilong televisen i kisim ol piksa bilong pilai, na i gat 1,500 man i wok long lukautim ol dispela kamera samting. Ol pilai i kamap long 12-pela stediam bilong pilai soka long dispela hap, na 2,515,000 manmeri wantaim 6,000 man bilong raitim stori long nius, ol i stap long ol dispela pilai. Na i gat planti kain kain saveman, na ol saveman bilong lotu tu, ol i kam bilong skelim dispela pilai.
Tasol dispela bikpela pilai soka i helpim ol man long kamap wanbel wantaim, o nogat? Olsem wanem long ol planti milion milion manmeri i lukim dispela pilai long televisen samting? Ol i lusim pasin bilong birua long dispela taim? Olsem wanem? Pilai soka inap helpim ol man long kamap wanbel, o nogat?
Em Pilai o Pait?
Nau bai yumi skelim wanpela samting i save kamap long taim bilong planti bikpela pilai—em pasin bilong kros na pait. Taim tupela tim i pilai soka, planti taim pasin bilong pait i kamap—ol man i pilai soka i mekim, na ol man i stap ausait long ples bilong pilai ol tu i mekim. Ol saveman na ol man i save raitim stori long nius i tok, pasin bilong pait i pulap long graun, olsem na dispela pasin i kamap long spot tu. Dispela pasin pait i wok long karamapim na daunim ol gutpela pasin. Planti taim ol man i tok, “yumi pilai bilong kisim amamas tasol,” o “yumi pilai bilong kamapim pasin pren,” o “yumi pilai bilong kamapim pasin olsem brata brata,” tasol ol i tok giaman tasol.
Pasin pait i kamap long dispela bikpela bung bilong pilai soka tu. Sampela de paslain long pilai i laik kamap, ol nius i stori long ol pasin pait i laik kamap. Inap 18-pela de paslain long ol pilai i laik kirap, wanpela nius (La Repubblica) i tok, “Pasin Pait i Laik Kamap, Olsem na Ol Turis i Pret na Lusim Itali.” I gat wanpela lain bilong Inglan ol i save lukim pilai soka, em ol i gat pasin olsem ol raskol. Ol i save bagarapim ol samting paslain long pilai, na namel long pilai, na bihain long pilai. Ol man i save long pasin bilong ol, olsem na ol i pret.
Wanpela nius (La Stampa) bilong biktaun Turin, i stori long ol samting i save kamapim pait na pasin nogut bilong dispela lain raskol, na em i tok: “Ol wan wan lain i save bihainim narapela narapela tim bilong pilai soka ol i tok, ol i mas givim bel olgeta long samting ol i mekim. Ol lain i bihainim narapela tim i mas stap olsem ‘birua tru’ long narapela; taim pait i kirap, lo bilong ol i tok, wanpela lain i mas pait strong tru bilong bagarapim narapela lain.” Bilong wanem ol i mekim olsem? Dispela nius i tok, “Wanpela lain raskol long biktaun Bolona i tok, ‘Mipela i mekim long wanem mipela i birua tru long narapela lain.’ ” Wanpela saveman i save skelim pasin bilong ol man, nem bilong em Antonio Rovesi, ating em i laik haitim dispela pasin bilong ol na em i tok, ‘Ol dispela manki i ting, ol birua bilong pren bilong ol, ol i birua bilong ol tu; o ol i ting olsem pren bilong wanpela pren bilong ol, em i wanpela pren bilong ol tu.’
Dispela bikpela pilai soka i laik kamap, na pasin birua, na pasin pait, na pasin bilong litimapim nem bilong wanpela lain na daunim narapela, ol dispela samting i stap pinis. Maski ol lain Itali i save pinis long dispela samting, ol i amamas na wok strong long redim ol samting bilong dispela pilai.
Pop i Blesim Pilai
Taim pilai i kirap, planti man tru i pulap long stediam Olimpik long Rom. Pop i stap tu bilong blesim dispela bikpela Stediam Olimpik bilong mekim pilai. Em i tok, “Dispela bikpela bung bilong pilai soka i no bilong kamapim amamas tasol, nogat, em inap kamapim pasin sekan namel long ol man.” Em i tok, ol man bilong pilai kain kain spot long nau i mas was gut, nogut ol i tingting tumas long kisim mani kago, na bihainim kain kain pasin bilas, na kisim drak samting, na giaman, na pait. Em i tokim ol man olsem: ‘Mi laik bai bikpela hatwok bilong yupela long redim ol samting bilong dispela pilai bai kirapim ol man long taim bilong dispela pilai long lain long pasin bilong i stap brata brata.’ Wanpela pris bilong lotu Katolik em i save pilai soka bipo, em i beten na em i tok: “O God bilong mi, yu kam na lukim dispela pilai.”
Tasol olsem wanem? Dispela bikpela pilai i kamapim tru wanpela taim bilong bikpela amamas? Olsem wanem long God? Em inap tingim liklik dispela pilai? Nau bai yumi stori long ol pasin em ol man i laik pilai spot i save kamapim.
Lain Raskol i Bagarapim Pilai
Ol lain raskol i stap long biktaun Kagliari na Turin, olsem na planti pait i kamap long dispela tupela hap long taim bilong pilai. Planti nius i gat het-tok olsem: “Pait i Kamap Long Taun Rimini, na Ol Man i Pret”; “Pait i Kirap Long Taun Kagliari”; “Pait Long Taun Turin”; “Ol i Katim Tupela Man Long Naip”; “Pait i Kirap Namel Long Ol Lain Inglan, na Ol Lain Jemani, na Ol Lain Itali”; “Bos Bilong Taun Turin i Tok—Lukautim Mipela, Nogut Ol Lain Inglan i Bagarapim Mipela”; “Tupela Lain Ol i Stap Birua Birua i Pait Inap Planti Nait. Bos bilong Taun Turin i Tok: Ol Man i Lukim Pilai Long Taun Turin Ol i Man Nogut Tru.” Wanpela buk ol i wokim long Inglan bilong helpim lain raskol em i gat dispela het-tok—“Pasin Bilong Katim Birua Long Naip.” Ol dispela het-tok inap helpim yumi long save long ol pasin i save kamap long dispela taim bilong bikpela pilai spot. Dispela samting i kamap, long wanem, pasin bilong pait i pulap long graun.
Taim laspela pilai, em gren fainal, bilong dispela bung i pinis, ol man i no amamas liklik. Long taim bilong pilai, lain Itali i singaut na toknogutim tim bilong Ajentina, long wanem, tim bilong Ajentina i winim tim bilong ol pastaim, na nau tim bilong Ajentina i pilai wantaim narapela tim long gren fainal. Dispela samting i mekim na ol man i no amamas. Long dispela apinun long mun Julai, “dispela bikpela pilai i no kamapim pasin sekan.” Wanpela nius (Il Tempo) i kamap long Julai 10, 1990, i tok: “Ol man i pilai, ol i pait insait long pilai; na ol man i sindaun lukim pilai, ol tu i pait.”
Dispela pilai i stap inap wanpela mun long Itali. Olsem na ol man i ting, insait long dispela taim, pasin sekan bai stap namel long ol narapela narapela lain, tasol nogat. Olsem wanem? Sapos pilai soka i no inap kamapim bel isi na gutpela sindaun long ples pilai, yu ting em inap kamapim dispela samting long graun olgeta? Nogat, a?
Kisim Stretpela Tingting Long Pilai Soka
Wanpela nius (La Stampa) i litimapim dispela pilai, na i tok, “dispela pilai i olsem hap lotu bilong ol tumbuna bilong yumi, na em i as tru bilong olgeta pilai resis i save kamap.” Taim Kristen tru i tingim gut dispela tok, em i mas kisim wanem stretpela tingting long pilai soka? Na em i mas kisim wanem stretpela tingting long ol narapela pilai tu?
Ol i tok, bipo wanpela man, nem bilong em Bertrand Russell, i tok, ‘Ol man i no save pilai kikbal ol i lus tru long wanpela gutpela samting.’ Em i tok stret, long wanem, planti taim yumi sindaun tasol, na taim yumi pilai kikbal o narapela pilai, yumi kisim amamas na skin i gutpela. Tasol dispela i makim olsem ol pilai i kamapim gutpela samting tasol, o olsem wanem?
Buk Baibel i tok: “Yumi no ken litimapim nating nem bilong yumi yet, na yumi no ken sutim bel bilong ol arapela long kirapim pait, na yumi no ken mangal long ol samting bilong ol arapela.” (Galesia 5:26) Dispela bikpela bung bilong pilai soka long Itali em i kamapim long ples klia olsem pasin bilong win na litimapim nem bilong yumi yet i save kamapim pasin pait. Dispela kain pasin i save bagarapim ol pilai. Sapos ol Kristen i laik abrusim ol dispela “pasin bilong olpela bel” taim ol i pilai o lukim wanpela pilai i stap, ol i mas was gut long pasin bilong ol, nogut ol i tingting tasol long winim narapela.—Galesia 5:19-21.
Na yumi mas tingim tu hamas taim yumi lusim long pilai o lukim pilai. Olsem wanem? Yu wanpela bilong ol dispela milion milion manmeri i save tromoi bikpela hap taim long lukim olgeta spot long televisen? Skelim gut taim—em bikpela samting. Yu mas painim taim bilong pilai o malolo liklik, na taim yu mekim dispela samting, no ken lusim tingting long ol samting bilong spirit tu. Aposel Pol i givim wanpela tok long yangpela Timoti, na dispela tok em inap helpim yumi long nau tu. Em i tok: “Yu save, sapos yumi laik mekim bodi bilong yumi i kamap strong, na yumi save trening oltaim, dispela bai i helpim yumi liklik. Tasol sapos yumi trening long mekim pasin bilong God i kamap strong long yumi, dispela bai i helpim yumi moa yet. Em inap long helpim yumi long dispela laip nau yumi stap long en, na long laip yumi bai kisim bihain tu.”—1 Timoti 4:8.
[Piksa Kredit Lain long pes 10]
Photo Agenzia Giuliani