Ol Yangpela I Laik Save . . .
Mi Inap Mekim Wanem Long Ol Man i Belhat?
“Em i belhat nogut tru. Ating em i lukim olsem mi yangpela manki tasol, olsem na em i laik paitim mi. Taim mi wok long surik i go longwe long em, mi tok: ‘Wet pastaim! Wet! Wet! Bilong wanem yu laik paitim mi? Mi no bin mekim wanpela samting long yu. Mi no save liklik long as bilong belhat bilong yu. Inap yumi toktok long dispela samting?’ ”—David, em i gat 16 krismas.
OLSEM WANEM? Wanpela man i bin belhat nogut tru long yu? Baibel i bin tok profet olsem long nau ol man bai ‘pait na bagarapim ol man nabaut na birua long olgeta gutpela pasin.’ (2 Timoti 3:3) Na maski yu mekim olgeta samting yu inap mekim bambai “yu no ken pren long ol man bilong kros kwik na bilong pairap nabaut,” ating sampela taim yu no inap abrusim ol man bilong belhat. (Sindaun 22:24) Yu mas mekim wanem taim kain hevi olsem i painim yu?
Ol Samting Yu Ken Mekim Taim Narapela i Belhat
Ating long nau planti yangpela i save kamapim belhat bilong ol taim narapela i belhat long ol. Tasol dispela pasin bai kamapim bikpela hevi moa. Na tu, taim yu no bosim belhat bilong yu, yu kamap wankain olsem dispela man i belhat. Sindaun 26:4 i tok: “Sapos man i no gat gutpela tingting, em i mekim kranki tok long yu, orait yu no ken bekim tok bilong en. Nogut yu kamap wankain olsem em.” Samting i painim yangpela man Jeremy i skulim em long save olsem dispela tok i stret tru. Em i stori olsem long skul em i bin sindaun long tebol bilong kaikai: “I gat sampela manki i stap em oltaim narapela i save tok bilas long narapela na long ol narapela man tu. Planti taim ol i save mekim tok long mi. Mi no save tingim tumas tok bilong ol. Tasol taim wanpela bilong ol i kirap mekim tok long mama bilong mi, dispela i mekim na mi belhat nogut tru na mi go pait long em.” Wanem samting i kamap? Jeremy i tok: “Em i kilim mi wansait stret.”
Baibel i kamapim dispela gutpela savetok: “Sapos man i belhat long yu, orait bekim tok isi long em, na bai belhat bilong en i dai. Tasol sapos yu rabisim narapela man long tok bilong yu, bai yu mekim em i belhat nogut tru long yu.” (Sindaun 15:1) Yes, taim man i kros long yu na yu bekim tok i “rabisim” em, dispela bai mekim em i belhat moa yet. Tasol taim man i bekim tok isi, planti taim dispela i save daunim belhat na pinisim hevi.
Tingim David em yumi bin stori long em long kirap bilong stori. Em inap kirapim dispela manki i belhat long stori long as na em i belhat. Em i stori olsem wanpela manki i bin stilim lans bilong em, olsem na em i laik pinisim tasol bel hevi bilong em long wanem man em i bungim pastaim. David i tokim em: “Sapos yu paitim mi, dispela i no inap mekim na bai ol i bringim lans bilong yu i kam bek.” Nau em i tokim dispela manki long tupela wantaim i ken i go long ples bilong kisim kaikai. David i tok: “Mi save long meri i wok long dispela hap, olsem na mi inap kisim lans bilong dispela manki. Em i sekanim mi, na bihain long dispela em i save mekim pasin pren long mi.” Em nau, taim yu bekim tok isi long man, dispela inap daunim belhat. Wanpela savetok i tok: “Sapos yu mekim tok isi na yu no kros kwik, orait yu inap tanim bel bilong ol man i no laik harim tok bilong yu.”—Sindaun 25:15.
Pasin Isi—i Makim Man i No Gat Strong o i Gat Strong?
Tru, ating yu no laik bekim “tok isi.” Ating yu pilim olsem taim yu kamapim belhat bilong yu, dispela i makim olsem yu gat strong o yu man tru. Ating yu pret olsem sapos yu mekim pasin isi, ol narapela bai ting olsem yu no gat bun. Tasol pasin isi i makim wanem samting? Wanpela buk i tok pasin isi i olsem man i mekim gut long narapela. Tasol dispela buk i tok moa: “Man i mekim pasin isi em i gat bikpela strong olsem ain.” Olsem na pasin isi i no makim olsem man i no gat bun, nogat; em i makim olsem man i gat strong. Olsem wanem yumi ken tok olsem?
Wanpela as i olsem: Man i gat pasin isi em i save bosim gut bel bilong em, na em i no save larim ol samting i pundaunim em. Tasol man i no gat pasin isi em i no inap i stap bel isi, o em i kros, o bel hevi. Na tu, em i no inap bosim gut skin. Em i hatwok long bosim gut bel, olsem na planti taim em i kros wantaim ol narapela. Yes, “sapos man i no inap pasim belhat bilong en, orait ol arapela man inap daunim em. Dispela kain man i olsem wanpela taun i no gat banis, na ol birua inap i go insait na bagarapim.” (Sindaun 25:28) Olsem na man i gat pasin isi em i gat strong!
Sampela Stori Bilong Baibel Long Pasin Isi
Tingim Jisas Krais. Em i tok em yet i man bilong ‘mekim pasin isi long ol man na em i save daunim em yet.’ (Matyu 11:29) I no gat wanpela taim em i bin mekim hatpela pasin, o bekim rong long man i rongim em. Aposel Pita, em i wanpela pren bilong Jisas, em i tok: “Ol i bin tok nogut long [Jisas], tasol em i no bekim tok nogut bilong ol. Em i karim pen, tasol em i no tok long bagarapim ol. Nogat. Em i putim em yet long han bilong God, em dispela Jas i save skelim stret olgeta samting.” (1 Pita 2:23) Tasol tingim, dispela wankain Jisas “i go insait long banis bilong tempel na em i rausim olgeta man i mekim wok bisnis.” (Matyu 21:12) Na sapos sampela taim God i mas helpim em, Jisas inap singautim “planti ensel moa, i winim 12-pela lain ami”! (Matyu 26:53) Tru tumas, Jisas i gat strong.
Tingim tu pasin bilong Jas Gideon olsem Baibel i kamapim long Hetman 8:1-3. Taim Gideon na ol man em i makim i winim pinis wanpela bikpela pait, sampela soldia bilong lain Efraim i kros, long wanem, ol i pilim olsem Gideon i mekim na ol i no gat rot long insait long dispela pait na kisim biknem. Ol i tok: “Bilong wanem yu no singautim mipela long taim yu pait long ol Midian? Bilong wanem yu mekim olsem long mipela? Na ol i kros nogut tru long em.” Gideon em i wanpela “strongpela man bilong pait.” (Hetman 6:12) Dispela tok inap kirapim em long pait long ol. Tasol em bekim tok isi na dispela i daunim kros bilong ol. Gideon i tok: “Samting yupela i mekim i winim tru samting mi mekim.” Dispela tok em i bekim long pasin daun i kamapim wanem samting? “Ol Efraim i no kros moa.”
Orait nau tingim stori Baibel i mekim long wanpela meri, nem bilong em Abigel. Devit i stap olsem ranaweman na em i hait long birua bilong em Sol, em king bilong Israel. Maski Devit na ol wokman bilong em ol i lusim ples na stap long narapela hap, ol i save lukautim ol wanlain bilong ol, em ol lain Israel. Wanpela man ol i bin helpim, em man bilong Abigel, em i wanpela maniman. Tasol Nabal em i “man bilong kros na pasin bilong en i no gutpela.” Taim ol wokman bilong Devit i sot long ol samting, ol i askim Nabal long givim sampela kaikai long ol. Maski ol wokman bilong Devit i bin lukautim ol samting bilong Nabal na ol i no askim em long baim ol, Nabal i no pilim dispela gutpela pasin bilong ol. Em i mekim “tok nogut” long ol mausman bilong Devit na salim ol i go bek han nating.—1 Samuel 25:2-11, 14.
Taim Devit i kisim save long dispela samting, em i belhat na tokim ol wokman bilong em: “Yupela olgeta kisim bainat na redi long pait!” Devit na ol wokman bilong em ol i go bilong kilim i dai Nabal na olgeta man long lain bilong Nabal em ol i no gat asua, tasol Abigel i kam pasim ol. Taim em i bungim Devit, em i givim planti kaikai na dring olsem presen. Em i tok sori long pasin nogut bilong man bilong em, na em i askim Devit long em i no ken bagarapim laip bilong ol man i no gat asua.—1 Samuel 25:13, 18-31.
Abigel i tok long pasin daun na dispela i daunim belhat bilong Devit. Devit i luksave olsem belhat bilong em inap kamapim bikpela hevi, na em i tok: “God, Bikpela bilong yumi Israel, i bin salim yu i kam nau, na yu bungim mi. Olsem na mi amamas na litimapim nem bilong en. Mi tenkyu long God long gutpela tingting na tok bilong yu, na em i ken mekim gut tru long yu. Long wanem, nau yu bin pasim mi na mi no kilim i dai sampela man na bekim rong bilong Nabal long han bilong mi yet.” (1 Samuel 25:32-35) Yes, taim man i “bekim tok isi” dispela inap daunim belhat bilong ol narapela. Tasol olsem wanem sapos yu bekim tok isi tasol dispela i no daunim belhat bilong man?
“Lusim Dispela Man”
Sapos yu no laik kamapim bikpela kros, orait i gutpela sapos yu lusim tasol dispela man. Baibel i tok: “Sapos ol i no putim paiawut long paia, bai paia i dai.” Baibel i tok tu olsem: “Taim kros i no kirap yet, mobeta yu lusim dispela man.” (Sindaun 17:14, NW; 26:20) Merissa, em i gat 17 krismas i tok: “Wanpela manki long skul em olgeta i save laikim, em i kam long mi na em i laik toktok. Em i tokim mi olsem mi gat naispela skin. Long dispela taim stret, gelpren bilong em i wokabaut i kam long mi na em i belhat nogut tru. Em i sutim tok long mi olsem mi grisim boipren bilong em na em i laik paitim mi! Mi traim long tokim em long samting i kamap, tasol em i no laik harim tok bilong mi. Taim skul i pinis, em i kam wantaim sampela narapela meri na ol i laik paitim mi! Kwiktaim mi go kisim sekiuriti, na mi tokim dispela meri i belhat long mi olsem mi no save pait na boipren bilong em yet i bin i kam long mi. Bihain long dispela, mi lusim ol na mi go.” Merissa i bosim bel bilong em. Em i lusim dispela meri i laik pait, na tu, em i mekim ol samting bilong lukautim em yet. Olsem Sindaun 17:27 i tok: “Man i gat planti save, em i no save toktok planti. Na man i gat gutpela tingting, em i no save belhat kwik.”
Tasol olsem wanem sapos em asua bilong yu yet na man i belhat—ating yu no bin ting long mekim olsem? Tok sori, na mekim hariap! Ating dispela samting tasol inap daunim belhat bilong man. Long dispela taim nau i gat planti hevi, olsem na planti man i save belhat hariap. Tasol sapos yu bihainim ol tok bilong Baibel bilong stiaim tingting, dispela inap helpim yu long abrusim belhat bilong ol man.
[Ol Piksa long pes 14]
“Sapos man i belhat long yu, orait bekim tok isi long em, na bai belhat bilong en i dai”
[Piksa long pes 15]
Sampela taim yu mas lusim tasol man i belhat