Ol i Autim Tok Long Ol Kain Kain Man Long Atens Long Nau
TAIM aposel Pol i go long taun Atens long yia 50 samting, dispela taun i stap yet olsem ples bilong bisnis, maski em i no gat biknem olsem bipo. Wanpela buk i stori long bipo em i tok: “[Atens] i stap olsem as ples bilong lotu na musik samting long kantri Grik, na em i ples ol saveman na ol man i gat namba i laik tru long i go long en long dispela taim bipo.”
Taim Pol i stap long Atens, yumi save em inap autim tok long ol Juda, na ol haiden bilong Atens, na ol manmeri bilong kain kain ples. Pol i save gut long skulim ol man na wanpela taim em i stori long God na em i tok, God i givim “laip na win na olgeta samting long olgeta manmeri,” na “long wanpela tumbuna tasol em i bin mekim olgeta lain manmeri i kamap,” na “em i tok strong long olgeta man long olgeta ples i mas tanim bel,” long wanem, “em bai i skelim pasin bilong olgeta manmeri bilong graun.”—Aposel 17:25-31.
Kain Kain Man
Long dispela taim nau Atens i kamap gen olsem ples bilong pulim ol manmeri bilong olgeta hap i kam long en. Ol mausman bilong gavman bilong ol narapela kantri i kam i stap na ol lain bilong ami. Ol yangpela manmeri bilong Afrika na Midel-Is ol i kam skul long yunivesiti. Planti wokman bilong Afrika na Esia na Isten Yurop ol i pulap long taun. I gat planti Filipin na ol narapela bilong Saut-Is Esia, em ol i kam painim wok long haus bilong ol man. Na i gat planti refyuji bilong ol kantri klostu na ol narapela ples i gat hevi long olgeta hap bilong graun.
Dispela samting i givim hatwok liklik long ol manmeri bilong dispela hap em ol i autim gutpela tok bilong Kingdom. Long ol manmeri i kam i stap inap liklik taim tasol, planti ol i save long tok Inglis, tasol sampela ol i save long tok ples bilong ol yet tasol. Ol dispela manmeri i bilong kain kain lain na lotu. Sampela i tok ol i Kristen, na sampela ol i Muslim, o Hindu, o Buda, o ol i bilip olsem olgeta ston samting tu i gat laip o spirit, o ol i no bilip tumas long God, o ol i ting i no gat God. Olsem na ol Witnes Bilong Jehova i mas lain long autim tok em inap long helpim ol dispela manmeri bilong kain kain lain na lotu.
Planti nupela man i kam long Atens ol i bin karim bikpela hevi na planti ol i gat askim olsem: Yumi stap bilong mekim wanem? Wanem samting bai painim yumi long bihain? Sampela i laikim tru Baibel na kwiktaim ol i bilip long tok bilong en. Planti bilong ol i gat pasin daun na ol i save harim tok na ol i laik tumas long kisim save long tok i tru olsem man i hangre na em i laik tru long kisim kaikai. Taim ol i lusim ples bilong ol na lain bilong ol, ol i pilim olsem ol i stap fri na ol i ken wok long painim tok i tru.
Long yia 1986 ol i kamapim namba wan kongrigesen tok Inglis long Atens. Kongrigesen i go bikpela kwiktaim. Insait long 5-pela yia i go pinis, inap 80 nupela manmeri i bin kisim baptais. Olsem na nau long Atens, i gat kongrigesen tok Arap, na kongrigesen tok Polan, na inap liklik taim i gat lain ol i mekim ol miting long tok Frans. Sampela bilong kongrigesen tok Inglis ol i go helpim ol narapela kongrigesen na liklik lain olsem long Tesalonaika long hap bilong not, na long Heraklion, na long ailan Krit, na long taun Pireus long pasis bilong Atens. Yu laik bungim sampela man bilong ol narapela kantri em ol i bin kisim save long tok i tru long Atens?
Ol Gutpela Man Bilong Olgeta Lain Ol i Kam Insait
Mama i karim Thomas long Asmara, long Eritria, na Thomas i givim bel long bihainim lotu Katolik. Taim em i gat 15 krismas em i go i stap long wanpela haus bruder. Em i askim wanpela bruder: “Olsem wanem wanpela God em i tripela God?” Bruder i tok: “Long wanem, yumi save bilip long tok bilong pop long ol samting bilong God. Na bikpela samting em olsem: Dispela em i wanpela tok hait na yu yangpela tumas long save long en.” Thomas i stap 5-pela yia long haus bruder na em i lusim. Em i no bilip moa long ol tok bilong misin na em i les long pasin bilong ol. Tasol em i wok yet long painim trupela God.
Wanpela de, bihain liklik long taim em i go i stap long Atens, em i lukim wanpela Wastaua i stap klostu long dua bilong haus, na long skin bilong en i gat tok olsem: “Yu Inap i Stap Gutpela na i Stap Amamas.” Em i kaunim Wastaua tupela o 3-pela taim. Na long dispela Wastaua em i kaunim tok olsem namba wan samting yumi mas mekim em yumi mas painim Kingdom bilong God na stretpela pasin bilong em. (Matyu 6:33) Thomas i brukim skru na beten askim God long soim rot long em bambai em i ken mekim olsem, na em i tok: “Sapos yu soim rot long mi bilong painim Kingdom bilong yu, inap 6-pela mun bai mi givim olgeta hap taim bilong mi long kisim save long rot bilong mekim wok bilong yu.” Long namba 4 wik bihain tupela Witnes i kam paitim dua long haus bilong em. Kwiktaim Thomas i orait long stadi wantaim ol na lainim tok bilong Baibel, na 10-pela mun bihain em i baptais. Em i tok: “Jehova i harim beten bilong mi na helpim mi; em i givim rot long mi long kamap wanpela Witnes bilong em. Em i laikim yumi tru na dispela i kirapim mi long painim Kingdom pastaim wantaim stretpela pasin.”
Tupela narapela Witnes i autim tok na long wanpela haus ol i lukim nem bilong man bilong narapela kantri i stap long dua. Ol i paitim belo i stap long dua klostu long dispela nem.
Long wanpela kain masin bilong toktok wantaim man bilong haus, ol i harim nek bilong meri i tok: “Olsem wanem?”
Wanpela Witnes i tok ol i wok long painim ol manmeri i save long tok Inglis na ol i laik save long Baibel.
Meri i tok: “Yupela bilong wanem lotu?”
Witnes i tok: “Mipela i Witnes Bilong Jehova.”
Meri i tok: “Em gutpela. Yu kam insait. Mi stap long plua antap.”
Ol i go insait na go antap long lift. Taim ol i kamap pinis long plua antap na dua bilong lift i op, ol i lukim wanpela man i gat bikpela skin em i sanap i stap pes drai. Meri i stap insait long haus na em i tok strong olsem:
“Larim ol i kam insait. Mi laik toktok wantaim ol.”
Meri i tokim tupela em i save raun long olgeta hap bilong graun wantaim tim bilong man bilong em bilong pilai spot. Na long asde tasol em i bin beten askim God long helpim em long painim ol Witnes Bilong Jehova. Olsem na ol i kirap mekim Baibel-stadi stret long dispela taim. Meri i no ken i stap longtaim long kantri Grik, olsem na ol i stretim tok long mekim stadi 3-pela taim long olgeta wik. Insait long 10-pela wik tasol em i stadi long olgeta tok bilong buk Stap Oltaim.
Taim bilong pilai spot i kamap gen na dispela meri wantaim man bilong em i kam bek gen long kantri Grik. Meri i kirap gen long stadi na em i kamap strong. Tupela mun bihain em i kamap pablisa i no baptais yet na em i raun wantaim ol Witnes na autim tok, na kwiktaim em i kirapim wanpela Baibel-stadi. Em i kirapim wantaim husat? Man bilong em. Man i pilim tru gutpela pasin bilong ol Witnes na em i lukim meri bilong em i senisim tru pasin bilong em, olsem na em i laik stadi.
Allan em i pikinini man bilong wanpela pasto Talatala na em i go bikpela long Saut Afrika. Taim em i liklik yet em i bilip tru olsem Baibel em i Buk bilong God. Em i no amamas long lotu bilong em, olsem na em i kirap kisim ol save bilong graun na em i insait long wok politik. Tasol em i pilim yet olsem i no gat as bilong i stap bilong em. Em i go sindaun long kantri Grik na em i pilim moa yet olsem em i stap bilong mekim nating tasol; no gat as bilong i stap bilong em.
Wanpela nait wanpela samting i kamap. Allan i tok: “Mi brukim skru na kamapim bel bilong mi long God. Aiwara bilong mi i kam daun na mi tok sori long pasin mi bin mekim. Mi krai long God bilong bringim mi i go long ol man i lotu tru long em. Mi tok promis olsem mi bai bihainim rot em i soim long mi.” Long dispela wik yet Allan i go long wanpela stua na em i kirap toktok wantaim meri em i mama bilong stua na em i wanpela Witnes. Dispela i kamapim bikpela senis long laip bilong Allan. Em i tok: “Insait long sampela de bihain mi lusim olgeta bilip bipo mi holim strong. Mi no bilip moa long tok bilong God Triwan, na bikpaia, na yumi gat tewel—Baibel i no as bilong ol dispela tok.” Em i go long Haus Kingdom na wanpela Witnes wantaim meri bilong em i stretim tok long stadi wantaim em. Em i orait long dispela na kwiktaim em i kamap strong long bilip. Allan i tok: “Mi kisim save long tok i tru na bikpela aiwara bilong amamas i kamap. Tok i tru i mekim mi i kamap fri.” Wanpela yia bihain em i kisim baptais, na nau em i amamas long em i stap wokman bilong kongrigesen long kongrigesen bilong dispela hap.
Elizabeth em i bilong Naijiria na em i bin i go long kain kain lotu bilong kisim save long God, tasol nogat. Em i nolaik tru long tok bilong ol misin olsem God bai givim pen oltaim long ol man long bikpaia. Taim em i kam long Atens wantaim man bilong em na ol pikinini, tupela Witnes i kam long haus bilong em, na ol i kirap lainim em long Baibel. Elizabeth i amamas tru long kisim save olsem God i no save givim pen oltaim long ol man; em i laik givim laip oltaim long ol long Paradais long graun. Elizabeth i gat bel long namba 4 pikinini na em i laik rausim bel. Tasol em i kisim save long tok bilong Baibel olsem laip em i samting holi long ai bilong Jehova. Em i no rausim bel na nau em i gat gutpela liklik pikinini meri. Kwiktaim Elizabeth i kamap strong long bilip na kisim baptais. Em i gat 4-pela pikinini na em i save wok mani long olgeta de, tasol klostu olgeta mun em i mekim wok painia haptaim. Em i kisim bikpela blesing, long wanem, nau man bilong em i kirap long stadi long Baibel. Em i tok: “Mi painim pinis God tru na lotu i tru, na mi tenkyu long Jehova na gutpela oganaisesen bilong em.”
Ol Witnes i bungim planti bilong ol dispela kain kain man long taim ol i autim tok long rot. Tasol ol i mas wok strong bambai ol inap kirapim ol long stadi. Olsem wanpela yangpela meri, nem bilong em Sallay, em i bilong Siera Leon. Wanpela Witnes i givim liklik nius long em na kisim atres bilong em na tokim narapela Witnes long i go lukim em. Sallay i laik harim tok na em i laik stadi na lainim tok bilong Baibel, tasol em i gat bikpela wok na sampela narapela hevi, olsem na em i no stadi long olgeta taim. Na wantu em i lusim haus em i stap long en na em i go i stap long narapela haus na em i no toksave long Witnes. Witnes i wok long i go painim em long olpela haus, na bihain Sallay i salim tok long em na singautim em i go long nupela haus em i stap long en.
Nau ol i stadi planti taim, olsem long olgeta wik, maski klostu bai Sallay i karim pikinini. Taim em i karim pinis pikinini, em i kamap pablisa i no baptais. Tasol yu no ken ting em i no gat hatwok. Em i save kirap kwik long moningtaim na long 6.30 em i kalap long bas na raun inap wanpela hap aua bilong bringim pikinini i go long ples bilong lukautim em, na bihain em i kalap long narapela bas na raun inap wanpela aua bilong go kamap long ples wok. Em i mekim wok mani bilong em long klinim haus bilong ol man na bihain em i raun i go bek long haus. Long taim bilong miting o bilong autim tok, em i mas raun long bas inap wanpela aua moa bilong i go na i kam bek, maski man bilong em i birua long em. Em i mekim gutpela pasin isi long man bilong em, na em i wok long kamap strong na em i dediket na kisim baptais. Na olsem wanem long man bilong em? Em i go long Memorial bilong tingim i dai bilong Krais na em i orait long stadi.
Gutpela Kaikai i Kamap
Planti bilong ol dispela manmeri ol i stap liklik taim tasol long Atens. Planti ol i go bek long as ples na ol i autim tok bilong Kingdom long ol famili na pren bilong ol. Sampela i go long ol kantri long hap bilong Wes na ol i mekim yet wok bilong Jehova. Ol lain i stap yet long kantri Grik, ol i save autim tok long ol wanples bilong ol, em ol tu i kam i stap long kantri Grik, na gutpela kaikai i kamap. Sampela taim ol brata i planim pikinini bilong tok i tru long bel bilong ol man na taim ol i go i stap long narapela kantri na ol Witnes i bungim ol, nau kaikai i kamap.
Dispela olgeta samting i kamapim klia olsem Jehova i save mekim wankain pasin long olgeta manmeri, maski ol i bilong wanem lain. Long olgeta lain em i save laikim ol manmeri i daun long em na ol i laikim tumas stretpela pasin. (Aposel 10:34, 35) Ol dispela manmeri i kain olsem sipsip, taim ol i lusim ples bilong ol na i go i stap long narapela kantri bilong helpim ol long ol samting bilong skin, ol i kisim bikpela blesing ol i no bin ting long kisim—ol i kisim save long trupela God, em Jehova, na tok promis bilong em long givim laip oltaim long ol man long stretpela nupela taim. Tru tumas, Jehova i bin blesim wok bilong autim tok long ol manmeri i gat ol narapela tok ples na ol i kam i stap long Atens long nau!
[Ol Piksa long pes 16]
Ol manmeri bilong planti kantri i harim tok bilong Kingdom long Atens