‘Tokaut Long Ol Man i Kalabus i Ken i Go Fri’
TAIM Jisas i kirapim wok bilong em long autim tok, em i tok em i gat wok tu long “tokaut long ol man i stap long kalabus long ol i ken lusim kalabus na i go fri.” (Luk 4:18) Ol Kristen tru i bihainim pasin bilong Bikman bilong ol, na ol i autim gutnius bilong Kingdom long “olgeta manmeri” na helpim ol long lusim kalabus bilong spirit na kamap fri na mekim i stap bilong ol i kamap gutpela.—1 Timoti 2:4.
Long nau, ol Witnes i autim tok tu long ol manmeri i stap long ol haus kalabus—ol i kalabus, long wanem, ol i bin mekim ol bikpela rong, na ol i laik kisim helpim long ol samting bilong spirit. Em hia sampela gutpela ripot long wok ol Witnes Bilong Jehova i mekim long autim tok long ol haus kalabus long Yukren na long ol narapela hap bilong Yurop.
Ol i Lusim Drak na Kamap Kristen
Serhiia i gat 38 krismas, na em i bin stap 20 yia olgeta long kalabus. Em i pinisim skul taim em i stap yet long kalabus. Em i tok: “Mi kalabus, long wanem, mi bin kilim man, na mi bai stap kalabus inap sampela yia moa. Mi save mekim hatpela pasin, na ol narapela kalabusman i save pret long mi.” Olsem wanem? Dispela i mekim na em i pilim olsem em i stap fri? Nogat. Inap planti yia, Serhii i stap kalabus long kisim drak, alkohol, na smok.
Orait nau, wanpela wankalabus i stori long em long tok i tru bilong Baibel. I kain olsem wanpela liklik lait i kamap long tudak. Insait long sampela mun tasol em i lusim drak, alkohol, smok, na em i kirap autim gutnius na kisim baptais. Long nau Serhii i stap olsem wokman bilong Jehova na em i autim tok fultaim insait long haus kalabus. Em i bin helpim 7-pela man em bipo ol i raskol, na ol i senisim pasin bilong ol na kamap ol brata bilong em long spirit. Sikspela bilong ol i lusim pinis kalabus, tasol Serhii i stap yet long kalabus. Em i no bel hevi long dispela, nogat. Em i amamas long em inap helpim ol narapela long lusim kalabus long ol samting bilong spirit.—Aposel 20:35.
Victor em i wanpela bilong ol dispela man em Serhii i bin stadi wantaim ol long haus kalabus. Pastaim Victor i save salim drak, na tu, oltaim em i save kisim drak. Taim Victor i lusim kalabus, em i kamap strong long ol samting bilong spirit na bihain em i go long Ministerial Trening Skul long Yukren. Nau em i mekim wok olsem wanpela painia salim long Moldova. Victor i tok: “Mi bin kirap long smok taim mi gat 8-pela krismas, mi dring taim mi gat 12 krismas, na mi kisim drak taim mi gat 14 krismas. Mi laik senisim pasin bilong mi, tasol olgeta hatwok bilong mi i lus nating. Orait long 1995, mitupela meri bilong mi i tingting long go long narapela hap longwe long ol poroman nogut bilong mi, tasol long dispela taim stret wanpela man nogut i sutim meri bilong mi long naip na kilim em i dai. Dispela i mekim mi bel hevi tru na mi pilim olsem laip bilong mi i no gat as bilong en. ‘Meri bilong mi i stap we nau? Wanem samting i save painim man taim em i dai?’ Mi gat planti askim, tasol mi no kisim wanpela bekim. Dispela i mekim na mi pilim olsem i no gat rot long stretim hevi bilong mi, olsem na mi kisim ol drak bilong daunim dispela hevi. Ol i painimaut olsem mi wok long salim ol drak, na ol i makim mi bilong kalabus inap 5-pela yia. Taim mi stap long kalabus, Serhii i helpim mi long bekim ol askim bilong mi. Planti taim mi bin traim long lusim pasin bilong kisim drak, tasol mi no inap. Baibel i helpim mi na nau mi inap lusim dispela pasin. Tok Bilong God i gat bikpela strong!”—Hibru 4:12.
Ol Man Nogut Tru i Senisim Pasin
Vasyl i no save kisim drak, tasol em tu i bin kalabus. Em i tok: “Mi insait long spot bilong kikboksen na mi stap kalabus tru long dispela spot. Mi trenim mi yet long paitim ol man, tasol mi no ken kamapim wanpela mak long skin bilong ol.” Vasyl i mekim wok long dispela pasin bilong em na em i save hansapim ol man na stilim ol samting bilong ol. Em i tok: “Mi bin go long kalabus inap 3-pela taim, na dispela i mekim na meri bilong mi i brukim marit. Long namba 3 taim mi go kalabus, ol i makim mi bilong kalabus inap 5-pela yia, na long dispela taim mi ritim ol nius bilong ol Witnes Bilong Jehova. Dispela i kirapim mi long ritim Baibel, tasol mi mekim yet samting mi laikim tru—spot bilong kikboksen.
“Mi ritim Baibel inap 6-pela mun, na nau sampela senis i kamap. Pastaim, mi save belgut tru taim mi winim wanpela pait, tasol nau mi no moa pilim olsem. Mi tingim tok bilong Aisaia 2:4 na mi skelim ol samting mi mekim, na mi luksave olsem sapos mi no senisim tingting bilong mi, mi bai go kam long kalabus inap long laip olgeta bilong mi. Olsem na mi rausim olgeta samting bilong pait, na mi kirap long stretim pasin bilong mi. I hatwok, tasol pasin bilong beten na tingim tingim ol tok long bel, dispela i bin helpim mi long lusim ol pasin nogut bilong mi. Sampela taim mi save krai na beten askim Jehova long givim mi strong long lusim ol dispela pasin nogut. Jehova i helpim mi na bihain mi lusim ol dispela pasin nogut.
“Taim mi lusim kalabus, mi go bek gen long famili bilong mi. Nau mi wok long wanpela main. Mi gat haptaim bilong autim tok wantaim meri bilong mi na mekim ol wok bilong mi insait long kongrigesen.”
Mykola na ol pren bilong em i bin stilim mani long sampela beng long Yukren. Olsem na em i mas kalabus inap 10-pela yia. Paslain long em i go kalabus, wanpela taim tasol em i bin i go long wanpela haus lotu—em i bin tingting long stilim ol samting long dispela haus lotu. Ol samting i no bin kamap olsem em i laik, tasol ol samting em i lukim na harim i kirapim em long ting olsem Baibel i pulap long ol stori bilong ol pris bilong Otodoks, kendel, na ol bikpela de bilong lotu. Em i tok: “Mi no save wanem samting i kirapim mi, tasol mi kirap long ritim Baibel. Mi kirap nogut long lukim olsem ol samting Baibel i stori long en i narapela kain tru long samting mi bin tingim!” Em i askim wanpela Witnes long stadi wantaim em long Baibel, na em i kisim baptais long 1999. Long nau em i mekim wok olsem wanpela kongrigesen sevan. Sapos yu lukim em, yu no inap bilip olsem bipo em i wanpela man nogut i save stilim mani long ol beng!
Vladimir i sanap long kot na kot i tok long ol i mas kilim em i dai. Taim em i wok long wetim dispela taim i kamap, em i beten long God na tok promis olsem em bai mekim wok bilong God sapos God i helpim em long abrusim dai. Long dispela taim, lo i senis na ol i rausim strafe bilong kilim em i dai, na ol i makim em bilong kalabus inap long laip olgeta bilong em. Vladimir i laik truim tok promis bilong em, olsem na em i kirap long painim lotu i tru. Em i mekim wanpela kos long rot bilong pas, na em i kisim diploma long lotu Sevende, tasol dispela i no inapim laik bilong em.
Bihain em i ritim sampela Wastaua na Kirap! long laibreri bilong haus kalabus, na dispela i kirapim em long raitim pas long brens ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Yukren, na em i askim ol long wanpela i ken i go lukim em. Taim ol brata i go lukim em, em i kolim em yet pinis olsem em i wanpela Witnes na em i wok long autim tok insait long haus kalabus. Ol i helpim em long winim ol mak na bai em inap insait long wok bilong autim tok bilong Kingdom. Long taim ol i wok long raitim dispela stori, Vladimir na 7-pela arapela long dispela haus kalabus ol i redi long kisim baptais. Tasol ol i gat wanpela hevi. Ol man em ol i bilong kalabus inap long laip olgeta bilong ol, ol i save putim ol wantaim wanlotu bilong ol long wanpela sel. Olsem na ol bai autim tok long husat? Bilong winim dispela hevi, ol i autim gutnius long ol gad bilong kalabus na long rot bilong pas.
Nazar i lusim Yukren na i go sindaun long Ripablik Sek, na long dispela hap em i bung wantaim wanpela lain stilman. Dispela i mekim na em i mas kalabus inap 3 na hap yia. Taim em i stap long kalabus, ol Witnes Bilong Jehova long taun Karlovy Vary ol i go autim tok long haus kalabus na em i putim yau long tok bilong ol, em i lainim tok i tru, na em i senisim tru pasin bilong em. Wanpela gad i lukim pasin bilong Nazar i senis na em i tokim ol man long sel bilong Nazar: “Sapos yupela olgeta i bihainim pasin bilong dispela man Yukren, dispela bai opim rot long mi inap senisim wok mani bilong mi.” Narapela gad i tok: “Ol Witnes Bilong Jehova ol i gat save tru long helpim ol man. Taim man i kam long kalabus, em i wanpela raskol, tasol taim em i lusim kalabus, em i wanpela gutpela man.” Nazar i lusim pinis kalabus. Em i lain long mekim wok kapenta na em i marit, na em wantaim meri bilong em i mekim wok bilong autim tok fultaim. Em i tenkyu tru long wok bilong ol Witnes Bilong Jehova long go autim tok long ol kalabusman!
Ol Bos Bilong Kalabus i Luksave
I no ol kalabusman tasol i amamas long wok bilong ol Witnes Bilong Jehova, nogat. Miroslaw Kowalski, mausman bilong wanpela haus kalabus long Polan, em i tok: “Mipela i amamas tru long wok bilong ol. Samting nogut i bin painim sampela kalabusman long laip bilong ol. Ating ol man i mekim pasin long ol i olsem ol i samting nating. . . . Dispela wok [bilong ol Witnes Bilong Jehova] i gutpela samting tru, bikos mipela i sot long ol wokman bilong helpim ol kalabusman.”
Bosman bilong narapela haus kalabus long Polan i raitim pas long brens ofis, na em i askim ol Witnes long i go planti taim long haus kalabus. Bilong wanem em i tok olsem? Em i tok: “Sapos ol wokman bilong Wastaua i kam planti taim long haus kalabus, dispela bai helpim ol kalabusman long kisim ol gutpela pasin, na daunim kros pait namel long ol yet.”
Wanpela niuspepa bilong Yukren i stori long wanpela kalabusman husat i bel hevi tru na em i laik kilim em yet i dai, tasol ol Witnes Bilong Jehova i helpim em. Niuspepa i tok: “Long nau dispela man i wok long daunim bel hevi bilong em. Em i save bihainim gut ol lo bilong haus kalabus na em i stap gutpela piksa long ol narapela i ken bihainim.”
Ol Witnes i Helpim Yet Ol Taim Ol i Lusim Kalabus
Ol Witnes Bilong Jehova i helpim ol man taim ol i stap long kalabus, tasol i no long dispela taim tasol, nogat. Ol i save wok yet long helpim ol taim ol i lusim kalabus. Tupela meri Kristen, Brigitte na Renate, ol i bin helpim ol kalabusmeri inap sampela yia nau. Nius Main-Echo Aschaffenburg bilong Jemani i kamapim stori bilong tupela, olsem: “Taim ol meri i lusim kalabus, tupela i save helpim ol inap 3-pela i go 5-pela mun, na kirapim ol long mekim ol samting na bai i stap bilong ol i gat as bilong en. . . . Ol bosman bilong haus kalabus i tingim tupela olsem ol meri i mekim wok volantia olsem ofisa bilong helpim ol kalabusmeri. . . . Na tu, tupela i save wok gut wantaim ol woda.” Dispela wok bilong tupela i bin helpim sampela meri em bipo ol i kalabus, na ol i dediketim laip bilong ol long Jehova.
Ol wokman bilong haus kalabus tu ol i kisim helpim long dispela wok bilong ol Witnes Bilong Jehova long skulim ol man long Baibel. Olsem: Roman em i wanpela bikman bilong ami, na em i mekim wok tu olsem dokta bilong skelim tingting bilong ol man long wanpela haus kalabus long Yukren. Taim ol Witnes i go long haus bilong em, em i tok orait long stadi long Baibel. Em i kisim save olsem ol i no orait long ol Witnes i go toktok wantaim ol man long haus kalabus em i wok long en. Olsem na em i askim long kisim tok orait long bosman bilong haus kalabus na bai em i ken yusim Baibel taim em i wok wantaim ol kalabusman. Bikman bilong haus kalabus i orait long dispela, na 10-pela kalabusman i amamas long kisim save long Baibel. Roman i stadi long Baibel na save bilong em i wok long kamap bikpela, na oltaim em i save tokim ol dispela kalabusman long ol samting em i wok long lainim. Wok bilong Roman i kamapim gutpela samting. Taim ol dispela kalabusman i lusim kalabus, sampela bilong ol i wok strong na ol i kisim baptais na kamap Kristen. Roman i lukim olsem Tok Bilong God i gat strong, olsem na dispela i kirapim em long tingim gut stadi bilong em. Em i lusim wok ami na mekim yet wok bilong em long skulim ol man long Baibel. Nau em i save autim tok wantaim wanpela wankalabus bilong em long bipo.
Wanpela kalabusman i raitim pas na i tok: “Long hia, mipela i save kisim strong long Baibel, ol buk na nius bilong Baibel, na Baibel stadi.” Dispela tok i kamapim klia olsem long sampela haus kalabus, ol i sot tru long ol buk na nius bilong Baibel. Wanpela kongrigesen long Yukren i raitim ripot long wok ol i mekim bilong skulim ol kalabusman long Baibel, na i tok: “Ol wokman bilong haus kalabus i tenkyu tru long ol buk na nius mipela i givim. Long olgeta nupela Wastaua na Kirap!, mipela i save givim 60 kopi bilong wan wan magasin.” Ripot bilong narapela kongrigesen i tok: “Mipela i save lukautim wanpela haus kalabus i gat 20 liklik laibreri. Mipela i givim ol buk na nius bilong yumi long olgeta dispela laibreri. Mipela i bin givim ol buk na nius inap long mak bilong 20 bokis.” Long wanpela haus kalabus, ol gad i save putim ol magasin bilong yumi long laibreri na bai ol kalabusman inap kisim helpim long olgeta wan wan magasin.
Long 2002, brens ofis long Yukren i kamapim wanpela nupela ofis, Prison Desk. I kam inap long nau, dispela ofis i bin toktok wantaim 120 haus kalabus, na ol i bin makim ol kongrigesen bilong lukautim ol dispela haus kalabus. Long olgeta mun, brens ofis i save kisim inap olsem 50 pas i kam long ol manmeri i kalabus, na planti bilong ol i save askim long ol buk na nius o long wanpela i ken i go mekim Baibel stadi wantaim ol. Brens ofis i save salim ol buk, ol magasin, na ol buklet i go long ol inap long taim ol brata i go lukim ol.
Aposel Pol i bin raitim pas i go long ol wanlain Kristen na em i tok: “Yupela i mas tingting long ol manmeri bilong God i stap long kalabus.” (Hibru 13:3) Em i bin tok long ol manmeri husat i bilip na long dispela as ol birua i kalabusim ol. Long nau, ol Witnes Bilong Jehova i save tingim ol manmeri husat i bin mekim rong na ol i go kalabus, na ol i save go lukim ol, na ‘tokaut long ol man i kalabus i ken i go fri.’—Luk 4:18.
[Futnot]
a Mipela i bin senisim sampela nem.
[Piksa long pes 9]
Banis bilong kalabus long L’viv, Yukren
[Piksa long pes 10]
Mykola
[Piksa long pes 10]
Vasyl na meri bilong em, Iryna
[Piksa long pes 10]
Victor