Wanpela Baibel i Yusim Ol Tok Ol Man i Save Mekim
“SAPOS yu bilip olsem Baibel em tok bilong God i go long ol man, dispela i makim olsem God i toktok wantaim yumi. . . . Sapos lotu bilong yu i save stiaim laip olgeta bilong yu, orait ol tok bilong en [Baibel] i mas ol kain tok ol man i save yusim.” Em tok saveman Alan Duthie i mekim long buk bilong em, Bible Translations: And How to Choose Between Them.
Ol man i save laikim Tok Bilong God ol i wanbel tru long dispela tok. Ol i bilip tru olsem “God em i as bilong olgeta tok i stap long Rait Holi, na ol i gutpela long skulim man, stretim man, mekim ol samting i kamap stret, na skulim ol man long stretpela pasin.” (2 Timoti 3:16) Baibel i no wanpela buk i gat ol olpela tok bilong lotu long en, nogat. Tok bilong en “i gat laip na i wok strong i stap,” na em i kamapim ol tok i helpim ol man long stretim ol hevi bilong olgeta wan wan de. (Hibru 4:12) Tasol bilong ol man i ken kliagut long ol tok bilong dispela buk holi, Baibel i mas yusim ol tok ol man i save mekim. Olsem: Ol man i no bin raitim Nupela Testamen long tokples Grik bilong bipo em ol saveman olsem Pleto i bin yusim, nogat. Ol i bin raitim long tokples Grik Koine em ol man nating i bin yusim. Yes, ol i bin raitim Baibel na bai ol man nating i ken ritim na kliagut long en.
Long dispela as, long nau ol man i bin tanim tok bilong Baibel long kain kain tokples. Wok ol i mekim bilong tanim tok bilong Baibel i bin karim sampela gutpela kaikai. Long dispela rot, planti man moa inap kisim Baibel. Maski i olsem, planti bilong ol dispela nupela Baibel ol i no bin tanim stret ol tok bilong en na ol tok i pait wantaim. Olsem: Sampela Baibel i haitim sampela tok tru bilong Baibel, kain olsem nem bilong God tru, na ol man i dai pinis ol i stap olsem wanem.
Olsem na ol man i laikim Tok Bilong God ol i amamas long kisim Baibel New World Translation of the Christian Greek Scriptures long Tok Pisin. Ol Witnes Bilong Jehova i bin tokaut long dispela nupela Baibel long Disemba 4, 2010. Bilip bilong ol lotu i no bin stiaim wok bilong tanim dispela Baibel, na tok bilong en i stret tru, olsem na ol man husat i no save long ol tokples ol i bin raitim Baibel pastaim long en, ol inap kliagut tru long tok bilong Baibel. Tasol ating yu laik save, husat i tanim dispela Baibel?
Lain Bilong Tanim Tok i Givim Biknem Long God
Ating Baibel New World Translation of the Christian Greek Scriptures i nupela long lain i mekim Tok Pisin, tasol kirap long 1950 na i kam, em i bin i stap long tok Inglis. Long dispela taim, lain Watch Tower Bible and Tract Society i bin tokaut long en, em wanpela intenesenel Baibel Sosaiti i bin wokim ol Baibel longpela taim. Nem bilong dispela Baibel i no bihainim stail bilong ol narapela Baibel na brukim Baibel long tupela hap—long “olpela” na “nupela” testamen, nogat. Na dispela em i wanpela bilong planti samting i mekim na dispela Baibel i narakain tru long ol narapela Baibel. Nius The Watchtower bilong Septemba 15, 1950, i tok: “Ol man insait long komiti bilong tanim Baibel ol i kamapim laik bilong ol . . . olsem ol i no laik bai ol man i save husat i bin mekim dispela wok, na ol i no laik tru bai nem bilong ol i stap long dispela Baibel taim ol i stap laip yet na bihain long taim ol i dai. Komiti i bin tanim dispela Baibel bilong litimapim nem bilong God tru i stap laip.”
Long 1961, ol i tokaut long Baibel New World Translation of the Holy Scriptures, em Baibel olgeta i stap olsem wanpela buk. I kam inap long nau, ol i no bin kamapim nem bilong ol man i bin tanim dispela Baibel, tasol yumi save olsem ol dispela man i gat gutpela tingting na ol i givim bel tru long mekim dispela wok. Tok i go pas long Baibel New World Translation bilong 1984 i tok: “Wok bilong tanim ol tok bilong Baibel i makim olsem ol i kamapim ol tingting na tok bilong God Jehova long narapela tokples . . . Lain bilong tanim tok bilong Baibel, em ol i pret na laikim tru God husat i As bilong ol dispela tok, ol i pilim olsem ol i gat bikpela wok long kamapim stret tru ol tingting na tok bilong Em.”
Komiti bilong tanim dispela Baibel i gat laik long mekim gutpela wok, tasol olsem wanem? Ol i winim mak bilong mekim dispela bikpela wok? Sampela saveman husat i no amamas, ol i tok sapos ol i no raitim nem bilong lain bilong tanim tok na skul ol dispela lain i winim, orait Baibel ol i tanim em olsem wok bilong ol man i no gat gutpela save long tanim tok. Tasol i no olgeta saveman i gat kain tingting olsem. Saveman Alan S. Duthie, i tok: “Sapos yumi save long husat i tanim tok o wokim wanpela Baibel, yu ting dispela bai helpim yumi long save olsem dispela Baibel ol i tanim i gutpela o nogat? Ating nogat. Bilong save long dispela samting, yumi mas skelim gut tok bilong dispela Baibel yet.”a
Planti tausen man bilong ritim Baibel i bin mekim olsem. Long nau, ol i bin prinim inap olsem 161,000,000 kopi bilong Baibel New World Translation olgeta o hap bilong en, na wokim long 98 tokples. Ol man i ritim dispela Baibel i bin kisim save long wanem samting?
Wanpela Baibel i Litimapim Nem Bilong God
Long Matyu 6:9, Jisas i skulim ol disaipel long beten olsem: “Papa bilong mipela, yu stap long heven, nem bilong yu i mas i stap holi.” Tasol long planti Baibel, ol i no raitim nem bilong God, ol i raitim tasol biknem olsem “God” o “Bikpela.” Tasol Baibel ol i bin raitim long pastaim i no olsem. Long Ol Skripsa Hibru bilong pastaim tru, ol i bin raitim nem bilong God, em “Jehova,” klostu 7,000 taim. (Kisim Bek 3:15, futnot; Song 83:18, NW ) Bihain, bilip kranki bilong ol tumbuna i mekim na ol Juda i no yusim moa nem bilong God. Taim ol aposel bilong Jisas i dai pinis, dispela bilip kranki i go insait long kongrigesen Kristen. (Aposel 20:29, 30; 1 Timoti 4:1) Ol man bilong raitim ol kopi bilong Ol Skripsa Grik, ol i kirap rausim nem bilong God, Jehova, na putim ol tok Grik olsem Kyʹri·os na The·osʹ long ples bilong en, mining bilong ol dispela tok em “Bikpela” na “God.”
Gutpela tru na ol lain bilong tanim tok bilong Baibel New World Translation i no bin pret long putim bek nem Jehova long Ol Skripsa Grik (“Nupela Testamen”), we dispela nem i stap inap 237 taim. Ol lain bilong tanim tok bilong Baibel i no putim bek nating nem Jehova, nogat, ol i bin skelim gut ol samting na ol i mekim olsem. Olsem, Luk 4:18 i kamapim tok bilong Aisaia 61:1. Long Baibel Hibru bilong pastaim, nem Jehova i bin stap long dispela ves long Buk Aisaia.b Olsem na i stret Nupela Taim Baibel i tanim Luk 4:18 olsem: “Spirit bilong Jehova i stap long mi, long wanem, em i bin makim mi long autim gutnius long ol rabisman.”
Taim ol i putim nem Jehova long Baibel, dispela i helpim ol man i ritim Baibel long save olsem God Jehova i narapela long Pikinini bilong em, Jisas Krais. Olsem, planti Baibel i tanim Matyu 22:44 olsem: “Bikpela i tokim Bikpela bilong mi.” Tasol husat i toktok long husat? Dispela ves i kamapim tok bilong Song 110:1, em long dispela ves long Baibel Hibru bilong pastaim, i gat nem bilong God i stap long en. Olsem na Nupela Taim Baibel i tanim dispela ves olsem: “Jehova i tokim Bikpela bilong mi: ‘Sindaun long han sut bilong mi i go inap long taim mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long lek bilong yu.’ ” I no olsem yumi mas kisim bikpela skul bilong kliagut long tok Baibel i mekim bilong soim olsem God Jehova na Pikinini bilong em i narapela narapela. (Mak 13:32; Jon 8:17, 18; 14:28) Tasol yumi mas kliagut long dispela samting bambai God i ken kisim bek yumi. Aposel 2:21 i tok: “Olgeta man husat i singaut long nem bilong Jehova, em bai kisim bek ol.”
Tok Bilong En i Stret na i Klia Tru
Long Baibel New World Translation, i gat ol narapela gutpela samting bilong en tu. Ol i bin mekim bikpela wok long Baibel bilong Westcott na Hort taim ol i tanim Baibel New World Translation. Ol i wok strong tru long tanim stret tok Grik i go long tokples ol man long nau inap kliagut long en. Taim ol i mekim olsem ol i bihainim stail na pasin bilong tok Grik long kolim ol tok, na tu, ol i kamapim planti nupela save bilong Baibel.
Olsem: Tingim tok i stap long Rom 13:1, we aposel Pol i tokim ol Kristen long “aninit long ol gavman.” Planti Baibel i tanim namba tu hap bilong dispela ves olsem “God i givim namba” o “God i makim” ol gavman. (King James Version; Jerusalem Bible) Sampela king i bin yusim kain tok olsem bilong sapotim hatpela pasin bilong ol long bosim ol man. Tasol Baibel New World Translation i tanim dispela ves i stret wantaim tok Grik, olsem “olgeta gavman i stap, God yet i putim ol na ol i stap.”c Nau i klia tru olsem God i no save makim ol bikman bilong gavman, tasol em i larim ol kain man olsem i holim namba bilong mekim wok bos—tasol God yet i gat bikpela namba winim ol.
Nupela Taim Baibel i tanim stret mining bilong ol tok Grik. Long planti tokples bilong nau, i gat ol wed i makim olsem man i mekim samting long bipo, o em i mekim i stap, o em bai mekim bihain. Long tok Grik i gat ol wed tu i makim samting man i mekim inap liklik taim tasol, o em i mekim pinis, o em i wok long mekim. Tingim tok bilong Jisas long Matyu 6:33. Tok Grik ol i tanim long hia olsem “painim” i makim samting man i wok long mekim. Mining tru bilong tok bilong Jisas i kamap klia long dispela ves: “Wok yet long painim Kingdom pastaim na stretpela pasin bilong God na em bai givim olgeta dispela samting long yupela.” Na i wankain tu long Matyu 7:7, dispela ves i tok: “Wok yet long askim, na yupela bai kisim. Wok yet long painim, na yupela bai lukim. Wok yet long paitim dua, na dua bai op long yupela.”—Lukim tu Rom 1:32; 6:2; Galesia 5:15.
Na tu, Nupela Taim Baibel i wok strong long helpim ol man i ritim Baibel long kliagut long mining bilong sampela bikpela tok. Olsem, taim i gat tok Grik psy·kheʹ long ol ves, Nupela Taim Baibel i putim dispela tok long futnot, na futnot i stiaim man i go long Apendiks we ol i kamapim mining bilong dispela tok. Olsem na ol man i ritim Baibel ol inap kisim stretpela save long dispela tok.—Matyu 2:20; Mak 3:4, Luk 6:9; 17:33.
Ol Man Long Olgeta Hap Inap Kisim Baibel
Nupela Taim Baibel, Matyu—Revelesen long Tok Pisin, em kirap tasol bilong sampela wok moa bai kamap bihain. Ol i stretim tok pinis olsem bihain ol bai tanim Baibel olgeta. Tasol olsem wanem? Ol man i save ritim Nupela Taim Baibel long Tok Pisin, ol inap bilip olsem ol tok bilong en i stret wantaim dispela wankain Baibel long tok Inglis?
Yes, ol inap bilip olsem, long wanem, Gavening Bodi Bilong Ol Witnes Bilong Jehova i bosim gut wok bilong tanim Baibel. Ol i ting i gutpela moa sapos i gat wanpela lain bilong tanim tok bilong Baibel i go long narapela tokples. Olsem na long planti kantri long olgeta hap bilong graun, ol i kamapim ol grup bilong tanim tok bilong Baibel. Ol i kamapim wanpela dipatmen long hetkota bilong ol Witnes Bilong Jehova long New York, em ol i kolim Dipatmen Bilong Helpim Ol Lain i Tanim Tok. Dispela dipatmen i save helpim ol dispela grup, na bekim ol askim bilong ol, na ol i mekim na bai tok bilong Nupela Taim Baibel long ol narapela narapela tokples i stret wantaim. Ol i kamapim tu wanpela kompiuta program bilong helpim ol lain i tanim tok bilong Baibel. Tasol tingim: Ol man tu i mas mekim bikpela wok bilong tanim tok. Tasol kompiuta i helpim tru lain bilong tanim tok bilong Nupela Taim Baibel long tanim stret ol tok, olsem ol tok bilong Inglis Baibel. Na tu, kompiuta program i soim olsem wanem ol i tanim olgeta wan wan tok Hibru na tok Grik long Inglis Baibel, na dispela i helpim tru ol lain bilong tanim tok long makim ol wed i stret long yusim.
Olgeta dispela samting i mekim na wok bilong tanim tok bilong Baibel i kamap gutpela. Mipela i laik kirapim yu long skelim gut Nupela Taim Baibel, Matyu—Revelesen. Yu ken kisim wanpela Baibel long lain i wokim dispela nius. Yu bai amamas tru long planti gutpela samting bilong en, olsem: rait bilong en i klia na i isi long ritim, ol het tok i stap antap long ol pes bai helpim yu long painim hariap ol ves yu save gut long en, na tu, i gat ol mep, ol futnot, na ol apendiks. Tasol bikpela samting tru, taim yu ritim dispela Baibel, yu ken bilip tru olsem em i kamapim stret ol tok bilong God na i yusim ol tok ol man i save mekim.
[Ol Futnot]
a Long karamap bilong New American Standard Bible bilong 1971 (Reference Edition) i gat dispela tok: “Mipela i no tokaut long nem bilong ol saveman i helpim wok bilong tanim tok bilong dispela Baibel, long wanem, mipela i laik bai ol man i tingim Tok Bilong God tasol.”
b Lain bilong tanim tok bilong Baibel i lukim ol tok i stap long Baibel Grik Septuagint taim ol i tanim ol tok bilong Ol Skripsa Hibru i stap long Nupela Testamen. Ol kopi bilong Septuagint ol i wokim bihain i no gat nem bilong God, olsem na planti saveman i tok dispela nem i no ken i stap long Ol Skripsa Grik. Tasol ol olpela kopi bilong Septuagint bilong pastaim tru em ol i stap yet, i gat nem bilong Jehova—long rait Hibru bilong bipo. Dispela i soim olsem i stret ol i putim bek nem bilong Jehova long Ol Skripsa Grik.
c Lukim buk A Manual Greek Lexicon of the New Testament, bilong G. Abbott-Smith, na A Greek-English Lexicon bilong Liddell na Scott. Ol dispela buk na sampela narapela buk i tok, dispela tok Grik i makim ‘putim long ples bilong en.’
[Ol Piksa long pes 24]
Sampela samting bilong Nupela Taim Baibel:
Ol i wok strong tru long tanim stret tok Grik i go long tokples ol man long nau inap kliagut long en
Ol leta em i isi long ritim
Ol het tok i stap antap long ol pes bai helpim yu long painim hariap ol ves yu save gut long en
Ol mep i helpim ol man long kliagut moa long ol taun samting bilong Baibel i stap long wanem hap
[Piksa long pes 23]
Ol man bilong raitim Baibel olsem aposel Pol, ol i bin yusim ol tok ol man i save mekim
[Piksa long pes 26]
Tok bilong “Nupela Taim Baibel” i klia tru, dispela i helpim tru wok autim tok