Saibenetiks—Nau Ol i Mekim Wok Long En

OLSEM WANEM? Yu save amamas long lukim wanpela monki mama i glasim gut skin bilong pikinini bilong em na painim ol laus insait long gras bilong pikinini, na mama i rausim ol dispela laus? O yu save amamas long go long wanpela bikpela faktori i gat ol masin i wokim ol samting na masin i mekim wankain samting olsem monki mama i mekim?

Long bikpela masin bilong wokim ol samting, i gat han i save kisim sampela samting na putim i go long narapela hap. Ol masin olsem ol i mekim wok olsem monki mama i mekim​—em i kisim laus long han bilong em na em i tromoi laus i go long narapela hap, na masin tu i mekim wok olsem​—em i kisim samting long han bilong en, ating skru, o mama bilong skru, o hap ain samting, na han i putim i go long dispela samting masin i wokim. Samting monki mama i mekim, na samting masin i mekim, tupela wantaim ol i kolim saibenetiks.

Planti tausen yia bipo wanpela man, nem bilong em Homa, em i bin stori long man i stiaim sip, na Homa i kolim dispela wok olsem ky·ber·neʹtes. Na bihain moa i gat narapela man, em Pleto, em i kolim dispela tok ky·ber·neʹtes long man bilong stiaim sip. Wanpela bikpela buk (The World Book Encyclopedia) i tok, saibenetiks em wanpela kain wok saiens, na i bilong salim toksave i go long narapela hap o narapela samting, na i bilong stiaim o bosim ol samting. Ol samting i gat laip ol i gat dispela samting i stap long skin bilong ol na i save wok olsem, na ol masin tu i gat wankain samting long en na i save wok olsem. Ol samting i gat laip, olsem monki o ol narapela animal, na man tu, ol i gat kru na ol rop wailis olsem nev insait long skin, na dispela i bosim na stiaim ol samting em han na ol narapela hap bilong skin i save mekim. Kru o tingting i salim tok i go long han long mekim wanpela samting, na dispela tok bilong kru i ran i go long ol liklik rop bilong nev, na rop bilong nev i karim tok i go long ol narapela hap bilong skin. Na long sampela bikpela masin tu i gat ol samting i save wok olsem.

Yumi tingim monki mama: Ai bilong em i lukim wanpela laus long skin bilong pikinini, na kru bilong em i tokim han long kamautim dispela laus. Nogut han i holim gras tasol na laus i ranawe, olsem na kru i mas bosim gut dispela wok. Tasol olsem wanem sapos pikinini i tanim nabaut na mama i hatwok long holim laus? Sapos olsem, kru bilong mama bai tokim han long mekim sampela samting na bai em i ken mekim dispela wok em i laik mekim. Kru i salim tok i go, na ol rop nev i bringim dispela tok i kam long han bilong mama. Na ol masin tu i save wok olsem. Wanem kain masin?

Long faktori bilong wokim ol ka i gat ol masin bilong mekim ol wok, na pasin bilong saibenetiks i stap long ol masin. Wanpela kain masin ol i kolim masin robot em i save bihainim pasin bilong saibenetiks, na masin robot inap mekim kain kain wok. Masin robot i ken save wanem samting em i mas mekim, na em bai mekim olsem wanem.

Ol samting i kirapim robot long mekim wok o salim toksave long han samting bilong en o stiaim em, em i kain olsem samting i save kirapim monki mama long mekim ol wok o salim toksave i go long han samting. Tasol olsem wanem ol i kirap tingim pasin bilong wokim robot?

Pastaim Em Wil, Nau Em Robot

Long bipo na i kam inap nau, ol man i les long mekim ol samting i hatwok long mekim, olsem na ol i wokim ol masin bilong mekim ol dispela wok. Tasol ol masin bilong bipo i mas i gat man bilong bosim na stiaim wok ol i mekim. Masin i no gat tingting, olsem na man i mas bosim masin. Bipo ol man i kamapim wil, na brek, na ol samting olsem bilong helpim ol long mekim ol wok. Na bihain ol i wokim ol ensin, na sampela ensin i wok long strong bilong wara, o strong bilong win, o strong bilong stim, olsem smok bilong wara i boil. Tasol ol dispela ensin yet i no gat save, olsem na ol man i mas bosim na stiaim ol samting ol i mekim. Tasol ol man i tingting long wokim sampela kain masin na bai masin yet i ken bosim wok em i save mekim.

Tingting o kru bilong monki mama i save salim tok i go long han bilong em, tasol kru i kisim bek ol save tu, na kru i skelim ol dispela samting, na nau kru i skelim ol narapela samting han i mas mekim. Kru o tingting i bosim olgeta wok na olgeta samting han o lek o narapela samting bilong skin i mas mekim. Long nau i gat sampela ol masin i save wok olsem. Masin robot i save wok olsem.

Klostu long yia 1800 ol man i kirap long wokim ol nupela masin na ensin em ol yet inap wok. Pastaim ol i wokim ensin bilong stim, na bihain wanpela man, nem bilong em Wot, em i tingim na wokim wanpela samting ol i kolim gavna. Em i putim dispela gavna long ensin na bai ensin yet i ken wok na man i no gat wok long bosim. Dispela gavna yet i bosim. Gavna i pilim spit bilong ensin na sapos ensin i spit tumas, o em i ran isi tumas, gavna bai stretim; gavna bai opim rot bilong stim na givim sampela stim moa long ensin, o gavna bai pasim stim sapos em i planti tumas. Olsem na gavna i bosim ol samting dispela ensin i mekim, olsem tingting o kru bilong man i bosim ol samting man i mekim.

Na monki mama i no rausim laus tasol long pikinini; em i givim kaikai long pikinini na kisim i go raun tu. Em inap mekim kain kain samting bilong helpim pikinini. Na sampela masin bilong nau i olsem. Ol i no mekim wanpela wok tasol, nogat. Ol inap mekim planti samting. Bihain long yia 1950 samting ol man bilong saiens i bin tingim ol kain masin inap mekim planti kain wok. Long nau ol i wokim ol masin robot inap long ol i ken mekim kain kain wok samting.

Robot​—Em Wanpela Samting Bilong Saibenetiks

Dispela tok “robot” em wanpela tok bilong ol man bilong tok ples Sek, na insait bilong en i olsem “wok kalabus.” Tasol masin robot em i wanpela masin ol i ken stretim bilong mekim sampela kain wok. Sampela robot i gat kompyuta long ol, na ol man i save stretim bilong mekim wanpela wok, na taim robot i mekim pinis dispela wok ol i stretim gen bilong mekim narapela wok.

Robot i gat samting long en i wok olsem kru bilong man, na long dispela samting ol man i save makim ol wok robot i mas mekim. Dispela samting long robot i olsem tingting o kru bilong robot, na em i save skelim na bosim ol wok robot i mekim na bai dispela wok i go stret. Sapos samting i laik popaia, dispela samting olsem tingting i stretim gen na bai em i ken wok stret. Robot inap long subim o pulim o tanim o litimapim o daunim ol samting, na bungim ol samting, o karim ol samting i go i kam.

Planti kampani i save mekim wok long ol robot. Ol kampani bilong wokim ol ka ol i save mekim planti wok bilong ol long rot bilong ol robot. Robot i save mekim wok long hap i hat tumas, o smel nogut i stap, o i gat planti pairap i stap. Sapos man i mas mekim dispela wok, ating em i no inap. Wanpela man bilong mekim wok mekenik long bipo em i stori long taim em i bin mekim ol dispela kain wok, na em i tok: “Mi bin litimapim ol hevipela giabokis, na dispela i bin bagarapim baksait bilong mi, tasol long nau wanpela robot i save mekim dispela wok.”

Nambawan Man Bilong Mekim Wok Long Saibenetiks

Tasol robot i no inap mekim olgeta samting, maski em i gat kompyuta long en. Ol man tasol i wokim robot, na em i mas mekim ol wok em ol man i makim, na ol narapela wok, nogat. Tasol kru na ol rop olsem nev bilong man em i winim ol samting bilong robot.

Nobet Wina em i saveman bilong dispela kain samting, na em i tok, ‘Kru bilong man i winim tru ol samting bilong ol masin.’ Na wanpela buk (The New Encyclopædia Britannica) i tok: “Kru na ol rop nev insait long man em i save salim ol toksave i go i kam, na dispela i winim tru ol wok samting bilong telefon na kompyuta.”

God i bin wokim ol dispela samting bilong skin bilong man, olsem na yumi mas litimapim nem bilong em tasol. Yumi ken tok, em i Nambawan Man bilong mekim wok long saibenetiks, winim ol man bilong graun. Devit i bin beten long Jehova na em i tok: “Olgeta samting yu wokim i narakain na i nambawan tru. Mi save gut long dispela samting na mi pilim tru.” (Song 139:14) Jehova i bin givim kru na ol rop nev long yumi, na yumi ken lain long mekim ol kain kain wok long han lek bilong yumi, olsem holim ol samting, na kikim wilwil na raun, na pilaim ol musik samting.

Na kru na ol rop nev inap mekim wok tu long stiaim ol man long bihainim stretpela pasin. Olsem Efesus 6:4 i tok, papa i mas “skulim ol [pikinini] long tok bilong Bikpela,” olsem putim stretpela tingting i go long kru bilong pikinini na bai kru inap skelim wanem pasin i stret na wanem pasin i no stret, na nau kru bai stiaim em long bihainim pasin i stret.

Dispela tok ky·berʹne·sis i stap long 1 Korin 12:28 long tok Grik, na i makim olsem “wok bos.” Wanpela buk (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) i tok, dispela tok i makim tu wok bilong ol wasman insait long kongrigesen. Na kongrigesen Kristen yet em i gat ol wok na ol lo em i mas mekim na bihainim, na olgeta manmeri insait long en i mas bihainim ol tok bilong Baibel.

Olsem na ol samting bilong saibenetiks i no nupela samting. Em samting bilong bipo bipo. Tru, monki mama i no save long dispela, tasol yumi man i gat save em God i givim long yumi, na yumi amamas long ol gutpela samting em i putim insait long skin bilong yumi, na sapos yumi mekim gutpela wok long ol dispela samting, bai yumi litimapim nem bilong Nambawan Man i bin mekim wok long saibenetiks, em God Jehova.

[Piksa Kredit Lain long pes 21]

BMW Werkfoto Nr. 88090