Papamama i Gat Planti Hevi
OL NUPELA papamama i save amamas tru. Klostu olgeta samting bebi bilong ol i mekim i save amamasim ol. Namba wan taim bebi i lap, na toktok, na wokabaut, em ol bikpela samting long papamama. Na ol i stori long ol pren na wanblut long ol samting bilong bebi na soim ol piksa long ol tu. Yumi save, ol i laikim tru pikinini bilong ol.
Tasol long sampela famili bikpela hevi i wok long kamap long ol yia bihain. Pasin bilong papamama long toktok isi long pikinini em i pinis na nau ol i tok strong o tok nogut long em; pasin bilong ol long holimpas pikinini em i pinis na nau ol i paitim em nogut tru o ol i no holim em liklik; papamama i no amamas moa long pikinini, nau ol i bel nogut long em. Planti papamama i tok: “Mobeta mi no bin kamapim pikinini.” Long sampela famili hevi bilong ol i bikpela moa—papamama i no bin kamapim sori bilong ol long pikinini taim em i bebi yet! Sapos olsem, wanem as bilong dispela? Sori bilong papamama i stap we?
Yumi save, pikinini bai hatwok long painim bekim bilong ol dispela askim, a? Tasol dispela i no pasim pikinini long kisim tingting bilong em yet long ol dispela samting. Long bel pikinini inap ting, ‘Sapos Mama o Papa i no laikim mi, ating as bilong en i olsem pasin bilong mi i no gutpela tumas. Ating mi wanpela pikinini nogut.’ Dispela kain tingting inap pas tru long bel bilong pikinini na kamapim kain kain hevi long i stap bilong em.
Pikinini i mas i gat man i sori long em, tasol ating i gat kain kain as na papamama i no kamapim sori bilong ol long pikinini. Yumi save, long nau i gat planti hevi i painim ol papamama na sampela bilong ol dispela hevi i bikpela tru. Ol papamama i no redi long karim ol dispela hevi, ating ol i no inap mekim gut wok papamama bilong ol. Wanpela savetok bilong bipo i tok, ol hevi inap daunim yumi na yumi no bihainim gutpela tingting—yumi inap mekim pasin kranki.—Saveman 7:7, NW.
“Planti Hevi Nogut Tru”
Planti manmeri i bin ting gutpela taim bai kamap long taim bilong yumi—no gat hevi moa long mani samting, o bikpela hangre, o bikpela san, o ol bikpela pait! Tasol ol dispela samting ol man i wetim, ol i no kamap. Long dispela taim, ol samting i bin kamap olsem wanpela man bilong raitim Baibel i bin tok profet long en long taim bilong ol aposel. Em i tok, long taim bilong yumi bai yumi kisim “planti hevi nogut tru.” (2 Timoti 3:1-5) Klostu olgeta papamama bai wanbel long dispela tok.
Planti nupela papamama i kirap nogut long bikpela mani ol i mas tromoi bilong mekim bikpela long ol pikinini bilong ol long nau. Planti papa na mama wantaim i mas wok mani inap long famili i ken kisim ol samting ol i mas kisim. Ating sampela samting ol i mas baim long olgeta mun em dokta o marasin, klos, skul, wanpela meri bilong lukautim pikinini bilong ol, kaikai, haus, na planti samting moa; pe bilong ol dispela samting inap daunim ol olgeta. Ol hevi bilong mani samting i kirapim ol sumatin bilong Baibel long tingim wanpela tok profet long Kamapim Tok Hait olsem, wanpela taim bai kamap na ol manmeri bai tromoi pe bilong ol bilong wanpela de olgeta bilong baim kaikai samting ol i mas kisim bilong dispela de!—KTH 6:6.
Yumi no ken ting ol pikinini i mas pilim gut ol hevi i save painim papamama bilong ol, nogat. Ol pikinini i laik bai man i ken mekim gut long ol na kamapim klia olsem em i laikim ol na tingim ol—em pasin bilong ol pikinini. Na ol samting ol i lukim long buk na televisen samting o harim long ol wanskul, dispela i save pulim ol pikinini long kisim ol nupela nupela samting, olsem ol samting bilong pilai long en, o klos, o kaset samting. Em nau, dispela i save putim hevi long papamama bilong baim planti samting pikinini i laik kisim.
Narapela hevi i wok long go bikpela moa long nau na i save putim hatwok long ol papamama, em pasin bikhet. Baibel i tok profet olsem, long olgeta hap planti pikinini bai bikhet long papamama na dispela tu i makim olsem yumi stap long taim bilong hevi. (2 Timoti 3:2) Tru, hatwok bilong papamama long stretim pikinini i bikhet, dispela i no nupela samting. Na i no gat wanpela papa o mama em inap tok em asua bilong pikinini, olsem na i stret em i paitim pikinini nogut tru. Tasol ating yu bai wanbel long tok, ol papamama long nau ol i mas hatwok tru long mekim bikpela long pikinini bilong ol namel long pasin bikhet bilong dispela graun. Musik planti yangpela i save laikim i kirapim ol long kros, bikhet, na bel hevi; long sampela stori bilong televisen ol papamama i olsem longlong man na ol pikinini i olsem smatpela man na ol i winim tru papamama; ol piksa wokabaut i litimapim pasin bilong kirap kwik na kros pait samting—long olgeta de ol dispela kain tingting kranki i wok long go insait long tingting bilong ol pikinini long nau. Ol pikinini i save putim ol dispela kain samting long bel na bihainim pasin bikhet bilong nau, ol inap putim bikpela hevi tru long papamama bilong ol.
‘Ol i No Save Long Pasin Bilong i Stap Pren’
Tasol narapela samting bilong dispela tok profet bilong bipo i kamapim klia olsem, sampela bikpela hevi moa bai painim ol famili bilong nau. Tok profet i soim yumi olsem planti manmeri bai ol i “no save long pasin bilong i stap pren.” (2 Timoti 3:3) Pasin pren o sori i save helpim famili long pas gut wantaim. Maski sampela man i no save bilip long ol tok profet bilong Baibel, ol i mas bilip olsem long taim bilong yumi planti famili i bruk. Long olgeta hap ol lain bilong katim marit i go bikpela tru. Insait long planti lain, sampela famili i gat papa o mama tasol, o nupela papa o mama, winim ol famili i gat papa na mama i stap wantaim, olsem bipo. Famili i gat papa o mama tasol, o nupela papa o mama, sampela taim ol i gat planti hevi moa na dispela inap mekim na ol i hatwok long kamapim sori long ol pikinini.
Tasol i gat narapela bikpela samting. Planti papamama bilong nau, ol yet i bin go bikpela insait long wanpela famili em papamama bilong ol yet i no bin kamapim pasin sori long ol—famili i bruk, long wanem, papa o mama bilong ol i bin pamuk na bagarapim marit, o ol i bin katim marit; o narapela i no bin mekim gut long narapela o ol i nolaik tru long narapela; o ating planti taim papa o mama i bin tok nogut long ol, bagarapim bel bilong ol, paitim ol, o mekim pasin sem long ol. Taim ol pikinini i go bikpela long kain famili olsem, dispela i save bagarapim bel bilong ol na em inap nogutim ol tu taim ol i bikpela pinis. Ol ripot i tok, ol papamama—em papamama bilong ol yet i bin mekim nogut long ol taim ol i pikinini—ol inap mekim nogut long ol pikinini bilong ol yet. Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, ol Juda i gat wanpela tok piksa olsem: “Ol papamama i kaikai pikinini bilong diwai wain i no mau. Tasol dispela i pait long maus bilong ol pikinini bilong ol.”—Esekiel 18:2.
Tasol God i bin tokim lain bilong em, i no olsem ol dispela samting i mas kamap. (Esekiel 18:3) Tasol wanpela bikpela samting yumi mas tingim i olsem: Ol hevi i save painim ol papamama, yu ting dispela i mekim na i orait long ol i mekim nogut long pikinini bilong ol? Nogat tru! Sapos yu wanpela papa o mama na yu gat hevi long sampela samting olsem mipela i stori pinis long en, na yu tingting planti olsem yu inap kamap wanpela gutpela papa o mama, o nogat, yu mas strongim bel! I no olsem yu no gat rot moa. Samting yu bin mekim bipo i no makim olsem yu mas mekim wankain samting bihain.
Baibel i tok yumi inap stretim pasin bilong yumi, na buk Healthy Parenting i tok: “Sapos [yu] no wok strong long kamapim pasin i narapela kain long papamama bilong yu, ol samting i bin kamap taim yu pikinini ol bai kamap gen, maski yu laik bai ol i kamap o nogat. Bilong lusim dispela kain pasin, yu mas save long ol pasin kranki yu wok long mekim na lain long senisim.”
Tru tumas, sapos yu mas mekim olsem, yu inap lusim pasin bilong mekim nogut long pikinini bilong yu! Na yu inap karim ol hevi i save givim hatwok long ol papamama long nau long lukautim pikinini bilong ol. Tasol olsem wanem yu inap mekim olsem? Yu inap kisim we save long ol gutpela lo long pasin i stret bilong lukautim pikinini? Stori i kam bihain long dispela bai toktok long dispela samting.
[Piksa long pes 6]
Sampela papamama, taim ol i gat planti hevi ol i no save tokim ol pikinini olsem ol i laikim ol
[Piksa long pes 7]
Papamama i mas soim ol pikinini olsem ol i laikim tumas ol