Sapta 21

“Ol i No Bilong Dispela Graun”

LONG apinun, paslain long taim ol i nilim Jisas long pos, Jisas i beten strong long Papa bilong em bilong helpim ol disaipel bilong em. Em i save Seten bai putim bikpela hevi na traim long ol, olsem na em i tokim Papa bilong em: “Mi no askim yu long tekewe ol long dispela graun. Nogat. Mi beten long yu lukautim ol, na man nogut i no ken bagarapim ol. Ol i no bilong dispela graun, olsem mi no bilong dispela graun.” (Jon 17:15, 16) Bilong wanem i bikpela samting ol i mas klia long ol samting bilong dispela graun? Long wanem Seten i bos bilong dispela graun. Ol manmeri bilong dispela graun ol i stap aninit long em. (Jon 14:30; 1 Jon 5:19) Olsem na i bikpela samting olgeta Kristen i mas save olsem wanem ol i “no bilong dispela graun.” Orait, olsem wanem Jisas i “no bilong dispela graun”?

² Jisas i no save klia long ol man na i stap wanpis tasol. Nogat. Tru em i “no bilong dispela graun,” tasol i no olsem em i no laikim ol man. Em i save laikim ol, olsem na em i go long ol taun na ol ples na autim gutpela tok bilong Kingdom bilong God long ol. Em i oraitim ol sikman, na opim ai bilong ol aipas, na kirapim bek man i dai pinis. Na em i lusim laip bilong em bilong helpim ol man. Tasol em i no laikim tingting bilong ol man i sakim God na ol pasin nogut bilong ol man i bihainim tingting bilong dispela graun. Em i tok yumi no ken bihainim ol laik nogut bilong skin o laikim tumas mani o wok long kisim biknem. (Mt. 5:27, 28; 6:19-21; Luk 12:15-21; 20:46, 47) Jisas i no bihainim pasin bilong ol man bilong dispela graun, em ol i stap longwe long God. Em i bihainim pasin bilong God Jehova. (Jon 8:28, 29) Jisas em i wanpela Juda, tasol em i no insait long ol kros bilong politik i kamap namel long ol Rom na ol Juda.

“Kingdom Bilong Mi i No Bilong Dispela Graun”

³ Tasol ol hetman bilong lotu Juda i sutim tok long Jisas na ol i tok em i paulim pasin bilong lain bilong ol. Ol i kirapim ol man long holim em na bringim em i go long namba wan gavman bilong Rom long hap bilong ol, em Pontias Pailat. Ol i bel nogut long Jisas na as tru bilong dispela i olsem: Ol tok bilong Jisas i kamapim pasin giaman bilong ol, ol i man bilong tupela maus. Tasol bilong kirapim Pailat long kilim Jisas i dai, ol i sutim tok long Jisas na ol i tok: “Mipela i lukim dispela man em i paulim pasin bilong lain bilong mipela. Em i tambuim mipela long givim takis long Sisa. Na em i save tok, ‘Mi yet mi Krais. Mi king.’ ” (Luk 23:2) Tasol wanpela yia paslain, taim ol man i laik putim Jisas i stap king, em i bin sakim ol. (Jon 6:15) Em i save em i bilong kamap king long heven na i no taim yet bilong em i kamap king. Na em i save ol man i no ken putim em i stap king; God Jehova yet bai mekim.

⁴ Tripela de paslain long taim ol man i holim em, ol Farisi i laik trikim em na ol i askim em long pasin bilong givim takis. Bilong bekim dispela askim i gat trik long en, Jisas i tok: “Soim wanpela mani long mi. Dispela piksa na nem i stap long mani em bilong husat?” Ol i tok: “Bilong Sisa.” Olsem na em i tok: “Samting bilong Sisa, em yupela givim long Sisa. Na samting bilong God, em yupela givim long God.”—Luk 20:20-25.

⁵ Ol samting i kamap taim ol i holim Jisas, dispela tu i makim Jisas i no bikhet long gavman bilong Rom na em i no laik bai ol disaipel bilong em i bikhet long gavman. Ol soldia bilong Rom wantaim ol Juda ol i holim ol bainat na bikpela stik na ol i kam bilong holim Jisas. (Jon 18:3, 12; Mak 14:43) Aposel Pita i lukim dispela samting na em i kamautim bainat bilong em na katim yau bilong wanpela na yau i pundaun. Tasol Jisas i krosim Pita na i tok: “Putim bek bainat bilong yu long ples bilong en. Olgeta man i pait long bainat, bai i lus long bainat.” (Mt. 26:51, 52) Long tumora, taim Jisas i sanap long pes bilong Pailat, em i tokaut long as bilong dispela samting em i bin mekim, em i tok: “Kingdom bilong mi em i no bilong dispela graun. Sapos kingdom bilong mi em i bilong dispela graun, orait bai ol wokman bilong mi ol i pait, na i no gat wanpela man inap putim mi long han bilong ol Juda. Tasol nau kingdom bilong mi em i no bilong dispela graun.”—Jon 18:36.

⁶ Pailat i skelim ol tok na bihain em i tok: “Mi no painim wanpela rong long dispela man.” Tasol em i bihainim laik bilong ol man na em i tokim ol long nilim Jisas long diwai na kilim em i dai.—Luk 23:13-15; Jon 19:12-16.

Ol disaipel i Bihainim Bikpela

⁷ Baibel na sampela buk moa i stori long ol samting ol Kristen bilong pastaim i bin mekim na yumi ken save, ol i save tru long ol samting ol i mas mekim bilong makim ol i “no bilong dispela graun.” Ol i strong long abrusim tingting na pasin bilong dispela graun. Ol Rom i kisim amamas long pasin pamuk na pasin i gat sem na pasin bilong pait na bagarapim man. Tasol ol Kristen i givim baksait long ol dispela samting. Olsem na ol man i sutim tok long ol Kristen na i tok ol i no save laikim ol man. Tasol dispela tok i no stret. Ol i wok strong long helpim ol man bambai ol i ken save long ol samting God i bin mekim bilong kisim bek ol.

⁸ Ol man i birua long Bikpela bilong ol na olsem tasol ol man i birua long ol tu. Planti taim ol bikman bilong gavman i bilipim tok kranki ol man i sutim long ol disaipel na ol i mekim nogut long ol. (Jon 15:18-20) Tasol long 56 C.E. aposel Pol i raitim pas long ol brata Kristen na em i strongim ol long bihainim tok Jisas i bin givim long ol. Em i tok, ol i mas “aninit long ol gavman,” long wanem “olgeta wok bilong gavman i kamap long han bilong God tasol.” Tru Jehova i no kamapim ol gavman bilong graun, tasol em i larim ol i bosim graun. Pol i tok: “God yet i putim ol na ol i stap.” Pol i tok olsem, long wanem God i save ol dispela gavman bai kamap na em i bin mekim tok profet na kolim wanem gavman bai kamap pastaim na wanem gavman bai kamap bihain. Olsem na “ol gavman” i olsem “pasin bilong God” bilong dispela taim nau. Em bai larim ol i stap inap long taim Kingdom bilong em yet long han bilong Krais i bosim graun na i no gat narapela gavman moa i stap. Olsem na Pol i tok, ol Kristen i mas daun long ol bikman bilong gavman na givim takis em ol i singaut long en.—Rom 13:1-7; Ta. 3:1, 2.

⁹ Tasol Pol i no tok ol Kristen i mas aninit long ol gavman na ol i ken sakim God o tok bilong Baibel o maus bilong bel. Nogat. Ol i save Jisas i bin lotuim Jehova wanpela tasol, na em i sakim ol man i laik putim em i stap king, na em i tokim Pita long putim bainat i go bek long ples bilong en. Ol i givim bel long bihainim pasin Bikpela bilong ol i bin mekim. Wanpela buk (On the Road to Civilization—A World History bilong Heckel na Sigman, pes 237, 238) i tok: “Ol Kristen i no save insait long sampela wok ol man bilong Rom i mas mekim. Ol Kristen . . . i pilim olsem sapos ol i insait long ami ol i sakim bilip bilong ol. Ol i no save holim wok politik. Ol i no save lotu long namba wan gavman, em empera.”

¹⁰ Ol disaipel bilong Jisas i no save insait long ol kros bilong politik o ol pait. Long yia 66 C.E., ol Juda long provins bilong Judia ol i bikhet long gavman bilong Rom. Kwiktaim ol ami bilong Rom i kam banisim Jerusalem. Ol Kristen long Jerusalem i mekim wanem? Ol i tingim tok bilong Jisas, em i tok ol i no ken insait long pait na ol i mas ranawe i go. Taim ol ami bilong Rom i lusim Jerusalem inap liklik taim, ol Kristen i ranawe i go. Ol i brukim Wara Jodan na ol i go long ples maunten ol i kolim Pela. (Luk 21:20-24) Ol i no insait liklik long dispela pait. Ol i mekim gutpela pasin na ol Kristen bilong nau i mas bihainim.

Pasin Bilong Ol Kristen Nau Long Las Taim

¹¹ Kirap long 1914 yumi stap long “las taim” na olsem wanem? I gat wanpela lain i stap ol i bihainim dispela pasin bilong ol Kristen bilong pastaim na ol i no insait liklik long ol pait samting bilong dispela graun? Yes, i gat. Em ol Witnes Bilong Jehova. Long olgeta hap bilong graun ol i wok strong long autim tok long Kingdom bilong God, em tasol i rot bilong kamapim gutaim long graun na bai olgeta manmeri i laikim tumas stretpela pasin ol i ken i stap gutpela na i stap amamas oltaim. (Mt. 24:14) Ol i no save insait liklik long ol kros o pait bilong ol lain bilong dispela graun.

¹² Tasol ol pris pasto bilong ol misin bilong Krisendom, ol i insait tru long ol wok politik bilong dispela graun. Long sampela kantri ol i wok long helpim sampela lain long kisim wok gavman na ol i mekim sampela tok bilong daunim ol narapela i laik kisim dispela wok. Sampela pris pasto yet ol i holim wok gavman. Na sampela ol i subim ol memba bilong gavman long helpim sampela wok ol yet i laikim. Sampela pris i helpim gavman, na sampela ol i helpim ol man i mekim pait bilong daunim gavman. Tasol ol Witnes Bilong Jehova, maski ol i stap long wanem wanem kantri, ol i no insait liklik long wok politik. Ol i no pasim ol narapela man ol i laik insait long wanpela lain politik, o ol i laik holim wok gavman, na ol i no pasim ol man long vot long ol dispela man. Tasol Jisas i tok, ol disaipel bilong em ol i “no bilong dispela graun,” olsem na ol Witnes Bilong Jehova i no save insait liklik long ol wok politik.

¹³ Yumi stap long “taim bilong pinis” na planti taim ol lain man i pait, olsem Jisas i tok bai ol i mekim. Narapela lain i pait wantaim narapela lain na sampela taim ol wanples yet i pait. (Mt. 24:3, 6, 7) Tasol ol Witnes Bilong Jehova i mekim wanem? Long olgeta hap ol man i save, ol Witnes i no save insait liklik long ol dispela pait. Ol i bihainim pasin wankain olsem bilong Jisas na ol disaipel bilong pastaim, olsem na Wastaua (tok Inglis) bilong Novemba 1, 1939 i tok: “Olgeta manmeri long lain bilong Bikpela ol i no save insait liklik long pait bilong ol lain bilong dispela graun. Ol i givim bel olgeta long bikpela God na King [Jehova] na dispela King em i bin makim [Krais Jisas].” Maski wanem wanem samting i kamap, ol Witnes i no lusim dispela pasin. Maski ol man bilong dispela graun i bruk bruk long narapela narapela lain politik, tasol ol Witnes i pas gut wantaim olsem ol brata brata.—Ais. 2:3, 4; lukim 2 Korin 10:3, 4.

¹⁴ Ol Witnes Bilong Jehova i no bin putim yunifom bilong ami o holim gan, olsem na gavman i makim sampela wok ol i mas mekim bilong helpim ami, olsem senis bilong mekim pait, tasol ol i no insait long dispela wok. Bilong wanem ol i no laik mekim ol dispela wok? Long wanem ol i bin lain long ol lo bilong God na ol i tingting pinis long ol samting ol i mas mekim bilong bihainim maus bilong bel. No gat wanpela man i tokim ol long ol samting ol i mas mekim. Na ol i no save pasim narapela man long mekim samting em i laik mekim. Tasol taim ol man i tokim ol long kamapim as bilong dispela samting ol i mekim, ol i tokaut olsem: Ol i dediket pinis, olsem ol i bin givim skin bilong ol long God bilong mekim wok bilong em, olsem na ol i no ken givim skin bilong ol bilong mekim wok bilong ol bos bilong graun, em ol i mekim wok i no stret long laik bilong God.—Rom 6:12-14; 12:1, 2; Mai. 4:3.

¹⁵ Na ol samting i kamap long ol olsem Jisas i tok pinis, olsem: “Yupela i no man bilong dispela graun. . . . Olsem na ol manmeri bilong graun ol i birua long yupela.” (Jon 15:19) Ol Witnes Bilong Jehova i strong long bihainim pasin Kristen na ol i no laik insait liklik long ol pait o wok politik bilong graun, olsem na planti ol i bin kalabus. Ol man i bin paitim nogut tru sampela na kilim sampela i dai. Sampela ol i stap kalabus longtaim, tasol ol i holimpas bilip bilong ol. Wanpela buk (Values and Violence in Auschwitz bilong Anna Pawelczynska) i tok: ‘Long ol banis kalabus nogut, sapos ol man i tokim ol Witnes long mekim wanpela samting i no stret long bilip bilong ol o ol i tokim ol long mekim nogut long narapela man, maski dispela man i wanpela kilman o wanpela wasman nogut bilong banis kalabus, olgeta man i save i no gat wanpela Witnes bai mekim dispela samting. Tasol ol i save mekim gut olgeta narapela wok i no kalapim lo bilong bilip bilong ol, maski ol narapela man i no laik mekim.’

¹⁶ Ol Witnes Bilong Jehova i save, olgeta lain man i wokabaut i go long “bikpela de bilong God I Gat Olgeta Strong,” em pait bilong Amagedon. Ol wokboi bilong Jehova i stap wanbel na ol i laik helpim Kingdom bilong God i stap long han bilong Krais. Olsem na ol i save was gut na bai ol man i no ken subim ol o pulim ol long mekim wanpela samting na bai ol i kamap birua bilong dispela Kingdom. (Re. 16:14-16; 19:11-21) Jisas i tok, lain bilong em ol i “no bilong dispela graun” na ol Witnes Bilong Jehova i pilim tru olsem dispela tok em i bikpela samting. Ol i save, pasin bilong graun i laik pinis, tasol man i bihainim tru laik bilong God em bai stap oltaim.—1 Jon 2:15-17.

Stori Gen Long Ol Dispela Tok

● Jisas i mekim wanem na yumi ken save long ol samting yumi mas mekim bambai yumi “no bilong dispela graun”?

● Wanem samting i kamapim tingting bilong ol Kristen bilong pastaim long (1) tingting na pasin bilong dispela graun? (2) ol hetman bilong graun? na pasin bilong baim takis? (3) wok ami?

● Ol Witnes Bilong Jehova long nau i bin mekim wanem na yumi save ol i no insait liklik long ol pait o wok politik samting bilong dispela graun?

[Askim Bilong Stadi]

1. (a) Long apinun, paslain long taim Jisas i dai, em i beten na tok wanem bilong helpim ol disaipel bilong em? (b) Bilong wanem i bikpela samting ol i mas klia long ol samting bilong dispela graun?

2. Olsem wanem Jisas i “no bilong dispela graun”?

3. (a) Ol hetman bilong lotu Juda i kotim Jisas long Pailat na sutim wanem tok long em? Bilong wanem ol i mekim olsem? (b) Olsem wanem yumi save Jisas i no tingting long kamap king long graun?

4. Jisas i ting olsem wanem long “givim takis long Sisa”?

5. (a) Taim ol man i kam holim Jisas, pasin Jisas i mekim i lainim ol disaipel long wanem samting? (b) Jisas i tok wanem long Pailat bilong kamapim as bilong samting em i bin mekim?

6. Jisas i kot na wanem samting i kamap?

7. Ol Kristen bilong pastaim i mekim wanem na yumi save ol i no bihainim tingting o pasin bilong dispela graun? Tasol ol i mekim wanem na dispela i makim olsem ol i laikim ol man?

8. (a) Ol disaipel bilong pastaim i “no bilong dispela graun” na wanem samting i painim ol? (b) Tasol ol i ting olsem wanem long ol bikman bilong gavman na long givim takis samting? Bilong wanem ol i ting olsem?

9. (a) Yumi mas aninit long “ol gavman,” tasol yumi mas tingim wanem samting tu? (b) Ol Kristen bilong pastaim i mekim wanem na yumi save ol i bihainim gut pasin bilong Jisas?

10. (a) Ol samting ol Kristen long Jerusalem i mekim long 66 C.E., bilong wanem ol i mekim? (b) Olsem wanem dispela i gutpela piksa bilong yumi?

11. (a) Ol Witnes Bilong Jehova i wok strong long mekim wanem wok? Bilong wanem ol i mekim olsem? (b) Ol i no save insait liklik long wanem samting?

12. (a) Ol Witnes i no insait liklik long ol wok politik samting, tasol olsem wanem long ol pris pasto? (b) Ol Witnes i no save insait long wok politik na ol i no save mekim wanem samting moa?

13. Ol Witnes Bilong Jehova i bin insait long ol pait o nogat?

14. (a) Ol Witnes i no insait long wok ami na ol i no insait long wanem ol narapela wok tu? (b) Ol i save tok wanem bilong kamapim as bilong dispela samting ol i mekim?

15. (a) Ol Witnes Bilong Jehova i klia long pasin bilong dispela graun na wanem samting i bin painim ol? (b) Taim ol i kalabus tu, olsem wanem ol lo Kristen i bosim ol samting ol i mekim?

16. (a) Olgeta lain man i wokabaut i go we? Olsem na ol Witnes Bilong Jehova i was gut long wanem samting? (b) Orait, bilong wanem i bikpela samting yumi mas klia long ol pasin na wok samting bilong dispela graun?