Sapta 11

“Ranawe Lusim Babilon”

PLANTI man ol i traim ol narapela narapela lotu, ol i wok long painim bekim bilong ol askim bilong ol long i stap bilong ol. Ol i lukim sampela bilip na pasin bilong ol lotu i wankain, tasol planti i narapela narapela kain. Tasol sapos ol i laik save long bekim tru bilong ol dispela askim na ol i laik save long ol pasin God i laikim, orait ol i mas larim tok bilong God, em Baibel, i soim rot long ol. Long rot bilong Baibel, Man bilong wokim yumi i tokim yumi long pasin bilong em na ol samting em i laik mekim. Na em i kamapim long ples klia as bilong ol lotu giaman. Em i mekim olsem bilong toksave long yumi long dispela samting em i kolim “bikpela taun Babilon,” na em i tok strong long yumi mas “ranawe lusim” dispela samting. Yu bilip na bihainim dispela toksave?—Revelesen 18:4, 21; Jeremaia 51:6, NW.

² “Bikpela taun Babilon” i makim wanem samting? Olgeta lotu i skulim ol man long ol tingting o bilip o pasin em lotu bilong Babilon i as bilong en, orait ol dispela lotu i olsem ‘Bikpela Babilon.’ Yumi mas save taun Babilon bilong bipo i bin kamap olsem wanem, na yumi mas skelim lotu bilong en na bai yumi inap save long ol pasin i makim ol lotu ol i insait long ‘Bikpela Babilon.’

³ Bikpela Tait Wara long taim bilong Noa i pinis, orait wan handet yia samting bihain ol i wokim wanpela taun ol i kolim Bebel (bihain ol i kolim Babilon), na namel long dispela taun ol i wokim wanpela longpela haus taua i go antap—ating Nimrot yet i kirapim dispela wok. Dispela Nimrot i kirapim ol wanlain bilong em long mekim pasin bikhet long Jehova na ol i laik bai ol man i litimapim nem bilong ol. (Jenesis 10:9, 10; 11:1-9) Yu lukim kain pasin olsem long nau? Yu lukim ol man i bikhet na sakim tok bilong Baibel? Na yu lukim ol man i tok ol i man bilong lotu ol tu i mekim olsem? Na yu lukim ol i mekim lotu bambai ol man i ken lukim ol na litimapim nem bilong ol?

⁴ Ol Babilon i lotuim ol god triwan. Wanpela god triwan olsem em Anu na Bel na Ea; na narapela em Sin na Samas na Ista. Na tu ol Babilon i sanapim planti piksa o imis insait long ol haus lotu bilong ol. Dispela olgeta samting i kirapim ol long tingim ol narapela god na ol i no save i gat wanpela God tasol em i God tru, nem bilong em Jehova. (Diuteronomi 4:39; Jon 17:3) Ol pasin na ol samting ol i tok ol god bilong ol i mekim, na pasin bilong lotuim ol piksa o imis nating, dispela i paulim tingting bilong ol man na ol i kisim tingting kranki long Bikpela Man i bin wokim ol.—Jeremaia 10:10, 14; 50:1, 38; 1 Korin 10:14, 19-22.

⁵ Ol Babilon i bilip olsem taim yumi dai yumi no i dai tru—yumi go i stap long narapela ples na kisim narapela kain laip. Tasol dispela bilip i pait wantaim tok God i givim long namba wan man na meri. Ol saveman bilong Grik i kamapim moa yet dispela bilip na ol i tok yumi gat tewel na tewel i no inap i dai. Namba wan tok giaman bilong Seten em i tok sapos Adam tupela Iv i bikhet long God skin bilong ol “i no ken dai.” Orait, nau ol dispela saveman i tok, samting i no ken i dai em samting i stap insait long skin bilong yumi na yumi no inap lukim. Dispela tok giaman i kamapim ol bilip olsem bikpaia na klinpaia na lotuim ol tumbuna na kain kain bilip moa.—Jenesis 3:1-5; Eklisiastis 9:5, 10; Esikiel 18:4.

⁶ Ol man i bihainim lotu bilong Babilon ol i save lukluk long ol sta bilong painim save, na mekim ol kain kain wok marila, na sanguma, na posin. Long rot bilong ol dispela samting ol man i bin singautim ol spirit long givim save long ol bilong helpim ol yet o bilong bosim ol narapela man. (Danyel 2:27; Esikiel 21:21) Long nau planti lain ol i save mekim ol dispela kain kain wok marila samting. Tasol Baibel i tambuim olgeta dispela pasin! Ol man i bihainim ol dispela pasin ol i putim ol yet long han bilong ol spirit nogut. Taim ol man i singautim ol spirit nogut bilong helpim ol, ol spirit i mekim olsem, tasol bihain ol i mekim nogut tru long ol dispela man.—Diuteronomi 18:10-12; Aisaia 8:19; Aposel 16:16; Revelesen 18:21, 23.

⁷ Baibel i kolim sampela pasin moa i makim Bikpela Babilon, olsem em i prenim ol gavman bilong graun, na em i gat bikpela mani kago, na em i gat asua long kilim i dai planti man na sampela wokboi bilong God tu. (Revelesen 17:1-6; 18:24) Olgeta man i save ol lotu bilong graun i bin mekim ol dispela samting.

YU LAIKIM TUMAS TOK I TRU?

⁸ Sapos wanpela man em i bilong wanpela lotu bilong Bikpela Babilon, o em i insait long ol bikpela de bilong en, o em i bihainim pasin bilong en, orait dispela i litimapim nem bilong husat? Em i no litimapim nem bilong Jehova. Nogat. Taim man i mekim olsem i olsem em i brukim skru long ‘god bilong dispela graun’ em i pasim tingting bilong ol manmeri bilong graun.—2 Korin 4:4.

⁹ Tasol olsem wanem Seten inap giamanim planti manmeri moa yet long dispela rot? Baibel i tok, Seten inap giamanim ol, long wanem ol i ‘no laik harim tok tru’ bilong God. (2 Tesalonaika 2:9-12) Yumi no ken kirap nogut long dispela. Yu save long hamas manmeri oltaim ol i save tok tru tasol—long haus, long ples wok, long taim wanpela man i kamapim rong bilong ol? Taim wanpela man i soim tok i tru bilong Baibel long ol, hamas ol i laik lusim ol bilip o pasin bilong ol bilong bipo na senisim wokabaut bilong ol bambai ol i ken bihainim dispela tok bilong Baibel? Yu laik mekim olsem?

¹⁰ Jehova i wok long painim kain man olsem, em ol i laikim tumas tok i tru. Em yet em i ‘God bilong tok tru tasol.’ (Sam 31:5) Ol tok bilong em long Baibel i no kamap nating long tingting bilong sampela man. Nogat. Ol dispela tok em tok i tru. Jisas i tokim wanpela meri bilong Sameria: “Olgeta man i laik lotu tru bai ol i lotu long Papa long spirit na long pasin i tru. Na Papa i laikim kain man olsem ol i lotu long em. God em i spirit. Na ol man i lotu long em, ol i mas lotu long spirit na long pasin i tru.” (Jon 4:23, 24) Yu laik kamap kain man olsem?

GOD I WOKIM ROT BILONG LUSIM BABILON

¹¹ Bilong soim rot long yumi, longtaim bipo Jehova i kirapim ol man long raitim wanpela tok long Baibel em i tok promis long helpim ol man bambai ol i ken lusim Babilon, em ol i bin i stap olsem kalabus long en. Truim bilong dispela tok promis i kamap taim Sairas i larim ol Juda i go bek long Jerusalem na wokim gen haus lotu bilong Jehova, na ol wokboi bilong dispela haus lotu em ol i no bilong lain Juda, ol i go wantaim ol. Tasol dispela em hap truim tasol bilong dispela tok promis. Ol samting i bin kamap long dispela taim bipo i makim ol samting Krais Jisas, em Man I Winim Sairas, bai mekim bilong helpim lain bilong em long lusim Bikpela Babilon. Sapos yumi bihainim rot em i makim, ol man i laik litimapim nem bilong ol yet tasol ol i no inap giamanim yumi. Wanpela tok profet i makim Jisas, em i tok: “Jehova i tok olsem: ‘Long gutpela taim mi bin bekim singaut bilong yu, na long de bilong kisim bek man mi bin helpim yu; na mi lukautim yu i stap bambai mi ken givim yu olsem wanpela promis bilong ol man, bilong stretim bek graun, na bilong kisim bek ol samting yupela i bin kisim long ol tumbuna na i bagarap i stap, na bilong tokim ol kalabus, “Yupela kam ausait!” na bilong tokim ol man i stap long tudak, “Yupela kamap ples klia!” ’ ” (Aisaia 49:8, 9, NW) Olsem wanem Jehova i truim ol dispela samting long Jisas?

¹² Taim Jisas i beten long Jehova, Jehova i bekim singaut bilong em. Em i bin helpim na lukautim Jisas taim Jisas i kamapim long ples klia tok giaman bilong lotu Juda na em i autim ‘tok tru i mekim ol man i kamap fri.’ (Jon 8:32) Seten i wok long bagarapim Jisas, tasol Jehova i lukautim Pikinini bilong em inap long taim em i pinisim wok bilong em long graun. Orait, bihain em i kirapim bek Jisas na givim laip long em long heven na em i no inap i dai moa. Long heven Jisas i mekim yet wok bilong em long helpim ol man long lusim kalabus bilong lotu giaman. God i givim em olsem wanpela promis long ol man bambai ol i ken save bihain bai i gat rot bilong lusim kalabus long Bikpela Babilon. Krais Jisas i kirap bek na kisim biknem long heven—dispela samting i kamap tru. Na narapela samting tu i kamap tru, em olsem: Krais Jisas i wok long helpim ol man i gat stretpela bel na ol inap lusim tudak bilong ol lotu bilong Bikpela Babilon. Bai yu larim Krais i helpim yu olsem?

¹³ Jehova i tokaut olsem bai ol narapela lain tu inap lusim tudak bilong ol lotu giaman, em i tok: “Na tu mi putim yu i stap olsem lait bilong ol narapela lain, bambai mi inap kisim bek ol manmeri long olgeta hap bilong graun.” (Aisaia 49:6, NW) Olsem na long yia 36 C.E. Jisas i kirap long bungim ol man i no bilong lain Juda i kam insait long lain Isrel bilong spirit. Tasol taim em i kisim ol dispela man bilong ol narapela lain i kam insait long lain Kristen em spirit holi i bin makim ol, em i no pinisim wok bilong em long i stap olsem “lait bilong ol narapela lain.”

¹⁴ Jisas i save em i mas bungim tu ol “arapela sipsip” em ol inap i stap oltaim long graun. (Jon 10:16) Ol wokboi bilong haus lotu, em ol i no bilong lain Isrel, na ol pikinini bilong ol wokboi bilong Solomon ol i bin i go bek long Jerusalem wantaim ol Juda long yia 537 B.C.E., ol i makim ol dispela “arapela sipsip.” (Esra 2:1, 43-58) Planti tumas manmeri bilong nau ol i bihainim tok bilong lusim Bikpela Babilon na “kam ausait.” Nau ol i kisim ol blesing bilong spirit olsem Aisaia 49:10 (NW) i tok profet long en: “Ol i no ken hangre na ol i no ken dai long wara, na san i no ken boinim ol moa. Long wanem Man i gat sori long ol em bai go pas long ol, na em bai bringim ol i go long hul i gat wara i kamap.” Long Revelesen 7:9, 16, 17 i stret Baibel i tok ol dispela blesing bai kam long ol “planti tumas manmeri” bilong ol “arapela sipsip.”

“OL MANMERI BILONG MI, YUPELA I MAS LUSIM DISPELA PLES”

¹⁵ Krais Jisas i soim ol samting olsem piksa long aposel Jon na Jon i lukim strafe bilong God i painim Bikpela Babilon. Dispela samting i mas kamap tru, olsem na wanpela ensel bilong heven i autim tok bilong God na i tok: “Ol manmeri bilong mi, yupela i mas lusim dispela ples na i kam ausait. Nogut yupela i poroman wantaim em long sin bilong en. Na nogut bai yupela i poroman wantaim em long kisim pe nogut bilong sin. Sin bilong en i olsem bikpela hip tru, na i kamap inap long heven. Na God i tingim olgeta pasin nogut bilong dispela ples.”—Revelesen 18:4, 5.

¹⁶ Ol manmeri bilong lain Isrel bilong spirit ol i bihainim pinis dispela tok, na nau ol i tok strong long ol narapela manmeri tu i mas mekim olsem. Ol i save pinis, sapos wanpela man i bungim lotu tru wantaim lotu giaman bai God i no ken amamas long em. Sapos man i bung wantaim ol Witnes Bilong Jehova, tasol em i no lusim tru olgeta samting bilong ol lotu giaman bilong Bikpela Babilon, orait em i no inap tok em i lusim pinis “dispela ples.” Maski em i no save go liklik long wanpela lotu bilong Bikpela Babilon, tasol sapos em i bung wantaim ol wanwok bilong em o ol wanblut bilong em na em i insait wantaim ol long ol bikpela de bilong ol dispela lotu, i olsem em i holim yet samting i doti. (Aisaia 52:11) Sapos em i insait long sampela pasin bilong ol tumbuna i makim ol i bilip olsem man i gat tewel o ol i pret long ol masalai, orait em i poroman yet wantaim Bikpela Babilon long sin bilong en. Yumi no ken i stap namel tasol. Sapos yumi bilip olsem Jehova em i God tru, orait yumi mas lotuim em wanpela tasol.—1 King 18:21.

¹⁷ Singaut i go long ol man bilong olgeta lain na olgeta skin na olgeta tok ples, olsem: Yupela kam lotuim Jehova, em wanpela tasol i God tru! (Revelesen 14:6, 7) Yumi mas lotuim Jehova na yumi mas mekim narapela samting tu—yumi mas mekim wankain pasin olsem ol wokboi bilong God long bipo ol i bin mekim, em ol i bihainim tok olsem: “Ranawe lusim Babilon, na bai yupela olgeta wan wan inap abrusim bagarap.”—Jeremaia 51:6, NW.

[Askim Bilong Stadi]

1. (a) Olsem wanem yumi ken save wanem kain lotu God i laikim? (b) God i tok strong long yumi mas ranawe lusim wanem samting?

2. “Bikpela taun Babilon” i makim wanem samting?

3. (a) Taun Babilon bilong bipo i bin kamap olsem wanem? Man bilong kamapim dispela taun em i kirapim ol man long mekim wanem kain pasin? (b) Ol lotu bilong nau i mekim wanem na ol i bihainim dispela pasin?

4. Olsem wanem lotu bilong Babilon i paulim tingting bilong ol man na ol i no save long God tru na long ol pasin bilong em?

5. (a) Bilip bilong ol Babilon long ol samting i painim man i dai pinis, olsem wanem dispela i skruim sampela tok moa long tok giaman Seten i mekim long Iv? (b) Dispela i kamapim wanem ol narapela bilip?

6. (a) I gat wanem ol narapela pasin planti man long nau i mekim na lotu bilong Babilon i as bilong en? (b) Dispela em samting nogut o nogat?

7. Yu lukim wanem samting na yu save Bikpela Babilon (a) i bin prenim ol gavman? (b) i gat bikpela mani kago? (c) i gat asua long kilim i dai planti man?

8. Husat tru i god bilong Bikpela Babilon?

9. Olsem wanem Seten inap giamanim planti manmeri moa yet long rot bilong lotu?

10. (a) Jehova i wok long painim wanem kain man? (b) Yumi mas mekim wanem bilong kamap kain man olsem?

11. (a) Aisaia 49:8, 9 i tok profet long wanem samting? (b) Namba wan truim bilong dispela tok i kamap long wanem taim? (c) Bilong wanem yumi mas tingim dispela tok profet?

12. (a) Olsem wanem Jehova i truim dispela tok profet long Jisas? (Luk 4:16-18) (b) Dispela i strongim bel bilong yumi olsem wanem?

13. Kirap long yia 36 C.E., olsem wanem Jisas i kamap olsem “lait bilong ol narapela lain”?

14. (a) Jisas i mas i stap olsem lait bilong husat moa bilong “ol narapela lain”? (b) Wanem ol lain i bin lusim Babilon bilong bipo na ol i makim ol dispela “narapela lain” long nau? (c) Ol i kisim wanem ol blesing bilong spirit long nau, olsem Aisaia 49:10 i tok?

15. Ol manmeri i laik kamap manmeri bilong God, bilong wanem Baibel i tok strong long ol i mas lusim Bikpela Babilon?

16. Wanem samting i makim olsem yumi bihainim tru tok bilong lusim Bikpela Babilon o nogat?

17. (a) Olsem Revelesen 14:6, 7 i makim, wanem singaut i go long ol manmeri long olgeta hap? (b) Bilong lotuim Jehova long pasin em i laikim, ol i mas bihainim wanem narapela tok?