Drak
Stori: Ol drak nau yumi laik stori long en i no kaikai; ol i olsem marasin em inap paulim tingting. Tasol ol man i no kisim bilong stretim sik; ol i kisim bilong helpim ol long lusim tingting long ol hevi bilong ol. Drak i mekim na ol i pilim olsem ol i driman, o amamas, o spak.
Baibel i tambuim pasin bilong mekim wok long drak bilong amamas nating o olsem wanem?
Baibel i no kolim nem bilong ol drak, olsem heroin na koken na mariwana (spakbrus) na buai na tabak. Tasol Baibel i givim tingting long yumi long ol samting yumi mas mekim o yumi no ken mekim bambai God i ken amamas long yumi. Olsem tasol Baibel i no tok, i tambu long mekim wok long gan bilong kilim man i dai, tasol Baibel i tambuim pasin bilong kilim man i dai.
Lu 10:25-27: “Bai mi mekim wanem na mi kisim laip . . . oltaim?” ‘Yu mas laikim God tru long bel na long spirit na long strong na long tingting bilong yu, na laikim ol narapela man olsem yu laikim yu yet.’ (Sapos man i bihainim wanpela pasin em inap kilim em i dai na i paulim tingting bilong em, yu ting em i givim bel na tingting olgeta long God? Na sapos em i stilim mani bilong ol man bambai em i ken baim drak, yu ting em i laikim tru ol narapela man?)
2 Ko 7:1: “Yumi kisim pinis ol dispela promis [long Jehova i ken i stap God na Papa bilong yumi]. Olsem na yumi mas rausim olgeta pasin doti bilong bodi na bilong spirit.” (Sapos long laik bilong yumi yet yumi mekim samting i bagarapim bodi bilong yumi, yu ting God bai orait long yumi?)
Ta 2:11, 12: “Marimari bilong God . . . i save skulim yumi long lusim . . . olgeta laik nogut bilong dispela graun, na em i skulim yumi long tingting gut na wokabaut stret.” (Sapos man i kisim ol drak i paulim tingting bilong em na mekim em i no inap bosim gut skin, yu ting em inap tingting gut na wokabaut stret?)
Ga 5:19-21: “Pasin bilong olpela bel. Em . . . olkain posin . . . na pasin bilong spak na hambak na singaut bikmaus nabaut, na ol kain kain pasin olsem. . . . Olgeta man i mekim ol dispela kain pasin, ol bai i no inap i go insait long kingdom bilong God.” (Hap tok Grik [phar·ma·kiʹa] ol i tanim olsem “mekim olkain posin,” insait tru bilong en i olsem “mekim wok long olkain drak.” Wanpela buk i tok: “Bilong wokim posin, ol i save mekim wok long olkain drak, na ol i singsing na singaut long ol spirit, na ol i save givim paspas o tanget samting long man i kam long ol. Ol i tok, dispela em bilong sakim masalai na lukautim man bambai ol spirit nogut i no ken mekim sampela samting long em. Tasol as tru bilong dispela em olsem: Ol i laik bai man i pilim ol samting i hait na ol strong ol inap mekim wok long en.” [An Expository Dictionary of New Testament Words, Vol. 4, p. 51, 52] Olsem tasol long nau, planti man i kisim drak ol i save insait long olkain wok marila samting, o ol i save bung wantaim ol man i insait long en, long wanem, taim man i kisim drak na tingting bilong em i pas na em i olsem i driman, i no hatwok long ol spirit nogut i kirap long bosim em. Skelim wantaim Luk 11:24-26.)
Ta 3:1: “Stap aninit long ol king na ol gavman, na . . . bihainim tok bilong ol.” (Long planti kantri, man i holim o mekim wok long sampela kain drak em i brukim lo bilong gavman.)
Sampela drak i save mekim man i stap amamas, olsem na ating i no gat rong long kisim?
2 Ti 3:1-5: “Long taim bilong las de . . . ol bai i laikim tumas ol kain kain pasin bilong amamas bilong dispela graun, na ol bai i no laikim God. . . . Stap longwe long ol dispela kain man.” (Baibel i toksave olsem, nogut bel bilong yumi i skrap long kisim ol amamas bilong skin na yumi no tingting long bihainim ol lo bilong God long Baibel bambai em i ken orait long yumi.)
Sampela kain drak inap mekim na bai man i no pilim moa pen na em i stap belgut, tasol ol dispela drak inap kalabusim man na i hatwok tru long lusim, na ol inap kilim i dai man i kisim planti tumas. Sampela man i pulim win bilong bensin samting long nus, na dispela i save mekim ol i amamas, olsem spak, tasol sampela taim dispela i mekim na ol i no inap toktok klia, o lukluk gut, o bosim han lek samting, na i bagarapim tru kru na lewa samting. Na sampela kain drak i save mekim man i spak, na bai skin i no les moa; tasol dispela kain drak i save paulim tingting bilong man, na bai em i no inap skelim gut samting i stap longwe o klostu long em, na bai em i no inap tingting stret; na dispela kain drak inap senisim tru pasin bilong man, na kirapim em long kilim i dai em yet o narapela man.
Mariwana—yu ting em i no inap bagarapim man? Sampela dokta i tok olsem
Wanpela dokta (David Powelson) bipo em i tok, gavman i no ken tambuim mariwana (spakbrus), tasol bihain em i kisim sampela save moa long dispela drak na em i tok: “Nau mi save, mariwana em i moa nogut, winim ol narapela drak, long wanem: 1. Taim man i kirap long kisim, pastaim dispela drak i giamanim em. Em i ting em i stap gutpela na em i no pilim ol samting nogut dispela drak i mekim long tingting na skin bilong em. 2. Sapos man i wok long kisim inap longtaim, tingting bilong em bai paul. Sapos em i kisim oltaim inap wanpela yia i go tripela yia, em bai kisim olkain tingting kranki olsem em i gat sik long tingting.”—Nius Executive Health Report, Oktoba 1977, p. 8.
Dokta Robert L. DuPont, em i bin bosim wanpela oganaisesen long Amerika (National Institute on Drug Abuse), bipo em i tok, mariwana i no nogutim tumas ol man, tasol nau em i tok: “Samting nogut bilong dispela pasin [em pasin bilong planti yangpela long kisim drak mariwana] i olsem: Em i bagarapim ol long tupela rot. Wanpela rot em olsem: Dispela drak i mekim ol i spak na taim ol i draivim ka ol i no inap tingting gut, na ol i no wari long wanpela samting, na bagarap inap painim ol. Na narapela rot em olsem: Dispela drak i bagarapim skin bilong ol, na bai strongpela kus i kisim ol oltaim, . . . na skin i no inap sakim sik moa, na sik kensa inap kamap.”—Nius Gazette bilong Montriol, Mas 22, 1979, p. 9.
Wanpela nius bilong ol saveman bilong saiens i tok: “Sapos oltaim man i save smok mariwana, dispela bai mekim na bai ol rop wailis insait long kru bilong em i no pas gut wantaim na kru i no inap wok gut, na bai em i lusim tingting long planti samting, na em i no inap bosim gut bel, na bai em i kirap mekim nabaut.” Ol i bin skelim dispela samting long ol animal, na nius i tok, “Ol i lukim olsem dispela drak i save bagarapim ol hap bilong kru i bosim tingting na bel na pasin bilong man.”—Science Digest, Mas 1981, p. 104.
Kisim mariwana—ating em wankain tasol long kisim bia o wain?
Bia na wain i olsem kaikai; em i givim strong long skin; skin i rausim pipia bilong en. Tasol wanpela kain dokta i tok: “Mariwana em i strongpela drak, na sapos yumi tok em i wankain olsem bia samting, yumi popaia tru.” “Strong (THC) bilong drak [mariwana] long mekim man i spak i winim tru strong bilong bia o wain samting inap 10,000 taim. . . . Skin i no save rausim kwik dispela (THC), na planti mun i mas lus pastaim bilong pinisim strong bilong en long skin.” (Nius Executive Health Report, Oktoba 1977, p. 3) Man i bin wokim yumi em i save skin bilong yumi i wok olsem wanem, olsem na long Baibel em i tok, yumi ken kisim liklik wain o bia. (Sng 104:15; 1 Ti 5:23) Tasol em i tambuim yumi long dring planti na spak, na long kaikai planti tumas.—Snd 23:20, 21; 1 Ko 6:9, 10.
Bilong wanem ol Witnes Bilong Jehova i ting pasin bilong smok (tabak) i gat bikpela rong?
Long wanem i olsem yumi no tingim gut laip bilong yumi
Ap 17:24, 25: “God i bin wokim graun wantaim olgeta samting i stap long graun, dispela God . . . i save givim laip na win na olgeta samting long olgeta manmeri.”
Wanpela nius i tok: “I gat planti samting tru i kamapim klia olsem pasin bilong smok i save kilim man i dai hariap.”—Science 80, Septemba/Oktoba, p. 42.
Ol ripot i tok, long Amerika pasin bilong smok i kilim i dai 300,000 manmeri long olgeta yia; long Inglan, 50,000; long Kanada, 50,000. Wanpela nius i tok: “Long olgeta yia, olkain sik em pasin bilong smok i as bilong en i save kilim i dai inap olsem wan milion manmeri, na planti tru ol i bilong ol kantri i stap rabis na ol manmeri bilong ol dispela kantri i save smok planti.”—The Journal (Toronto), Septemba 1, 1983, p. 16.
Wanpela bikman long Amerika (em Joseph Califano, bipo em i stap Seketeri bilong Helt, Edukesen, na Welfe) em i tok: “Tru tumas, sapos man i smok long nau, isi isi em i kilim i dai skin bilong em yet.”—Nius Scholastic Science World, Mas 20, 1980, p. 13.
Dispela pasin i no stret wantaim ol samting God i tok ol Kristen i mas givim long em
Ro 12:1: “Mipela tingting long bikpela marimari bilong God na mi tokaut strong long yupela olsem. Yupela i mas givim bodi bilong yupela long God.”
Nambawan dokta bilong gavman long Amerika bipo (C. Everett Koop) em i tok: “Long lain bilong yumi, pasin bilong smok em i nambawan samting bilong kilim ol man i dai, em dai ol inap abrusim.” (Nius The New York Times, Februeri 23, 1982, p. A1) Wanpela bikpela buk i tok: “Ol dokta i bin skelim, na nau ol i save . . . man i smok em i save dai inap 3-pela o 4-pela yia paslain long man i no smok. Na sapos em i smok tupela o moa paket sigaret long olgeta de, em bai i dai 8-pela yia samting paslain long man i no smok.” (The World Book Encyclopedia, 1984, Vol. 17, p. 430) Yu ting i stret sapos man i givim skin bilong em bilong mekim wok bilong God na isi isi em i wok long kilim i dai skin bilong em?
Long Februeri 18, 1982, ripot i kam long Yunivesiti bilong Saut Kalifonia olsem: “Pasin bilong smok i save bagarapim tru skin bilong man, na i bagarapim moa yet klok na wetlewa, olsem na olgeta samting dokta i mekim bilong helpim man bambai sik i no ken kisim em, i no inap helpim em sapos em i save smok.” Dairekta-jeneral bilong Wol Helt Oganaisesen (em Dokta H. Mahler) i tok: “Pasin bilong smok em nambawan samting bilong bagarapim skin bilong ol man, tasol ol inap abrusim ol dispela sik.” (Nius World Health, Februeri/Mas 1980, p. 3) Yu ting i stret sapos man i givim skin bilong em bilong mekim wok bilong God na long laik bilong em yet em i wok long bagarapim skin bilong em?
Pasin bilong smok i kalapim lo bilong God i tok, yumi mas laikim ol narapela man
Je 2:8: “Yu mas laikim tru ol arapela man olsem yu laikim yu yet.”—Skelim wantaim Matyu 7:12.
Wanpela nius i tok: “Long dispela taim ol man i skelim . . . na kisim save olsem: Meri bilong man i smok bai i dai inap 4-pela yia paslain long meri bilong man i no smok.” (The New York Times, Novemba 22, 1978, p. C5) Narapela nius i tok: “Sapos meri i gat bel na em i smok, dispela i save bagarapim tru skin bilong pikinini i stap long bel, na bai pikinini i dai insait long bel, o taim mama i karim pinis, liklik taim bihain bai pikinini i dai.” (Family Health, Me 1979, p. 8) Man o meri i bagarapim narapela long famili, em i no laikim tru ol narapela man, na em i no mekim pasin Kristen.—Skelim wantaim 1 Timoti 5:8.
Wanpela nius i tok: “Man i smok, inap liklik hap taim tasol em i pulim smok bilong sigaret, tasol man i sindaun klostu long em na em i no save smok, em i mas pulim [ol samting nogut] bilong smok bilong dispela sigaret wankain olsem dispela man i smok.” (Today’s Health, Epril 1972, p. 39) Man i smok, em i no laikim tru ol narapela man, na em i kamapim klia olsem em i no laikim God tu.—Lukim 1 Jon 4:20.
Bilong wanem God i wokim ol liklik diwai ol man i kisim drak long en sapos i gat rong long drak?
I gat planti samting ol man inap mekim gutpela wok long en, olsem strong bilong ol long kamapim pikinini, na wain tu, tasol ol i mekim wok nogut long en. Lip ol i mekim drai na wokim mariwana (spakbrus) long en, ol inap kisim ol liklik rop bilong en na wokim baklain na laplap. Ol man i save smok brus, tasol ol inap wokim strongpela marasin long dispela kain lip bilong kilim i dai ol binatang i kamapim sik na ol binatang nogut. I gat planti samting long graun em ol man i no kisim save yet long gutpela wok ol inap mekim long en. Ol gras nogut tu i mekim gutpela wok bilong holimpas graun bambai ren i no ken karim i go, na bilong putim gris long graun taim ol man i no wokim gaden long en.
Sapos yu wok strong long lusim smok na ol narapela drak, tasol yu hatwok na yu no lusim yet, yu ken mekim wanem?
Yu mas stadi long Baibel na tingim gut ol tok bilong en, na yu mas laik tru long mekim ol pasin God i laikim, na long i stap long stretpela nupela taim bilong em. Sapos yu go klostu long God, bai em i kam klostu long yu na helpim yu.—Je 4:8.
Bikpela samting em olsem: Yu mas bilip tru olsem ol dispela pasin i nogut, na yu mas nolaik tru long en. (Sng 97:10) Sapos yu wok long skelim gen ol tok long dispela hap bilong buk, na yu tingim ol samting nogut i save kamap long rot bilong ol dispela pasin nogut, na yu no tingting long kisim amamas bilong liklik taim tasol long rot bilong drak, na yu tingim ol pasin God i laikim, orait, dispela bai helpim yu.
Sapos skin bilong yu i skrap long kisim smok o narapela drak, beten strong na askim God long helpim yu long sakim. (Lu 11:9, 13; skelim wantaim Filipai 4:13.) Mekim kwik. Na kisim Baibel na kaunim long maus sampela tok bilong en, o go lukim wanpela strongpela Kristen. Tokim em long hevi bilong yu na askim em long helpim yu.