Sapta 12
Olsem Wanem na Mi No Amamas Long Mi Yet?
YANGPELA meri Luis i bel hevi na em i tok, ‘Mi no amamas long mi yet.’ Sampela taim yu tu yu pilim olsem?
Tru olgeta man i mas amamas liklik long ol yet. Sampela man i tok, ‘Man i mas amamas long em yet bambai i gat as bilong i stap bilong em na em i ken i stap belgut.’ Na tu Baibel i tok: “Yu mas laikim tru ol [arapela man] olsem yu laikim yu yet.” (Matyu 19:19) Tru tumas, sapos yu no laikim yu yet, ating bai yu no ken laikim ol narapela man.
‘Mi No Inap Mekim Stret Wanpela Samting!’
I gat wanem as na sampela yangpela i no amamas long ol yet? Ol i yangpela yet na ol i no inap mekim gut olgeta wok na ating dispela i mekim na ol i les na ol i pilim olsem ol i no inap mekim stret wanpela samting. Ating sampela taim yu tu yu pilim olsem, a? Yu wok long i go bikpela na ating han lek i no wok gut wantaim, olsem na sampela taim yu bamim nabaut ol samting o yu no holim gut ol samting na i pundaun, na yu sem. Ol manmeri i bikpela pinis, sampela taim ol tu i no inap mekim gut wanpela wok bilong ol, tasol ol i no bel hevi tumas long dispela olsem ol yangpela. Na yu no bin “lain gut long pasin bilong skelim” ol samting, olsem na sampela taim yu no tingting gut. (Hibru 5:14) Em nau, ating sampela taim yu pilim olsem yu no inap mekim stret wanpela samting!
Sampela papamama i strong long ol pikinini i mas winim bikpela mak long tes bilong ol long skul. Tasol sampela pikinini i no inap winim dispela bikpela mak, olsem na ol i bel hevi long dispela na ol i ting ol i no inap mekim stret wanpela samting. Wanpela yangpela i tok, ‘Sapos mi no kisim bikpela mak long wanpela tes, papamama i save toktok planti long dispela na ol i tok mi no inap mekim gut wanpela wok.’ Tasol yu mas save, ol papamama i laik bai ol pikinini i mas wok strong long lain na kisim save. Olsem na sapos yu no wok strong na yu feil long sampela tes long skul, em nau, bai papamama i gat tok long yu. Yu mas tingim gut wanpela tok bilong Baibel, em i tok: “Pikinini, yu mas harim tok bilong papamama bilong yu na yu no ken sakim tok bilong tupela.” (Sindaun 1:8, 9) Olsem na taim papamama i givim strongpela tok long yu, yu no ken bel hevi. Yu mas harim dispela tok na bai yu lain long mekim gut ol wok bilong yu.
Tasol olsem wanem sapos papamama i skelim ol wok bilong yu wantaim wok bilong brata o susa bilong yu na ol i tok, ‘Yu olsem wanem na yu no kisim save olsem bikbrata bilong yu? Olgeta taim em i bin kisim bikpela mak long skul, tasol yu nogat.’ Ating kain tok olsem i sutim bel bilong yu, tasol olsem wanem? I gat as bilong en? Sapos olsem, orait gutpela sapos yu harim, long wanem papamama i laik helpim yu. Tasol sapos yu pilim olsem papamama i strong long yu mas winim bikpela mak tumas na yu no inap winim, orait stap isi na toktok gut wantaim tupela long dispela samting.
Yu Ken Mekim Wanem na Bai Yu Amamas long Yu Yet?
Sapos yu no amamas long yu yet, orait yu ken mekim wanem? Pastaim yu mas skelim ol save na pasin samting bilong yu em yu ting i gutpela na ol save na pasin yu ting em i no gutpela tumas. Sapos yu mekim olsem bai yu save, yu gat sampela gutpela save na pasin. Tasol olsem wanem long sampela pasin bilong yu i nogut o i kranki? Olsem wanem sapos yu save belhat kwik o yu save tingim yu yet tasol? Yu ken wok strong long stretim ol dispela pasin bilong yu na bai yu no bel hevi moa long en.
Na yu mas tingim ol wok yu gat save long mekim! Ating yu inap kukim kaikai o senisim taia i slek, tasol yu ting dispela wok yu gat save long en em liklik samting tasol. Tasol sapos wanpela man i hangre na yu kukim kaikai bilong em, o yu helpim wanpela man long stretim taia long ka bilong em, orait ating bai em i pilim tru save bilong yu long mekim dispela wok! Na yu mas tingim ol gutpela pasin bilong yu. Olsem wanem? Yu save givim bel long kaunim ol buk na kisim save? Yu save isi long ol man na yu no les kwik long ol? Yu save sori long ol man? Yu save amamas long givim samting? Yu save mekim gut long ol man? Sapos yu gat ol dispela gutpela pasin, orait yu no ken bel hevi long ol liklik pasin kranki bilong yu.
Na yu ken tingim tu ol samting bilong lista hia i stap daunbilo na dispela inap helpim yu na bai yu ken amamas long yu yet:
Tingim ol wok yu inap mekim: Sapos oltaim yu laik winim mak i antap tumas, ating bai yu no inap winim dispela mak na bai yu bel hevi stret. Olsem na yu mas tingim ol wok yu inap long mekim na yu mas wok long winim dispela mak tasol. Orait, yu ken lain long mekim wanem ol wok? Ating yu ken lain long paitim taipraita, o paitim gita samting, o lain long mekim narapela tok ples. Yu ken lain long kaunim gut ol tok. Sapos yu inap mekim gut sampela wok bai yu amamas long yu yet.
Mekim gut ol wok: Sapos yu mekim gut ol wok bilong yu bai yu amamas long yu yet. Baibel i tok, God i lukim olgeta samting em i wokim pinis “i gutpela, na em i amamas tru.” (Stat 1:3-31) Yu tu, sapos yu mekim gut ol wok bilong yu long haus na long skul, bai yu amamas long ol dispela wok bilong yu.—Lukim Sindaun 22:29.
Mekim sampela samting bilong helpim ol man: Sapos yu sindaun nating na wetim ol man i mekim olgeta samting bilong helpim yu, bai yu no amamas long yu yet. Jisas i tok, “Man i laik i stap bikman . . . em i mas i stap wokman” bilong ol man.—Mak 10:43-45.
Taim yangpela meri Kim i gat 17 krismas na em i holide long skul, em i makim 60 aua bilong autim tok bilong Baibel long olgeta wan wan mun bilong holide. Bihain em i tok: “Taim mi mekim dispela wok em i helpim mi long i stap klostu moa long Jehova, na i helpim mi long sori tru long ol man.” Dispela yangpela meri i amamas long wok em i mekim, olsem na ating em i mas amamas long em yet!
Skelim gut ol poroman: Yangpela meri Babara i gat 17 krismas na em i tok: “Mi no amamas long mi yet. Taim mi stap wantaim ol manmeri i save bilip long mi na ol i tingim mi inap long mekim wok, mi save mekim gut ol wok. Tasol taim mi stap wantaim ol manmeri i ting mi no gat save long mekim wok, em nau tingting bilong mi i paul na mi no inap mekim gut wok.”
Sapos ol poroman bilong yu i gat pasin antap o ol i tok bilas long wok bilong yu, ating dispela bai bagarapim stret bel bilong yu. Olsem na yu mas painim ol gutpela poroman i save tingim yu na ol i laik helpim yu.—Sindaun 13:20.
Stap pren tru bilong Jehova: Devit, em man bilong raitim sampela tok long Buk Song, em i tok: “[Jehova] em i helpim bilong mi. Em i strongpela banis bilong mi.” (Buk Song 18:2) Devit i no hambak long strong o save bilong em yet. Nogat. Bikpela samting long Devit, em olsem: Em i stap pren tru bilong Jehova. Olsem na taim hevi i painim Devit o sampela man i tok nogut long wok bilong em, em i no kros—em i stap isi tasol. (2 Samuel 16:7, 10) Yu tu yu inap “i go klostu tru long God.” Sapos yu mekim olsem, bai yu no hambak long strong o save bilong yu yet; bai yu “amamas” long Jehova na wetim em i helpim yu.—Jems 2:21-23; 4:8; 1 Korin 1:31.
Sampela Pasin i No Inap Helpim Yu
Wanpela man bilong raitim buk em i tok: “Sampela yangpela i no gat strongpela tingting na pasin, na ol i no amamas long ol yet, tasol ol i wok long haitim dispela.” Sampela ol i giaman na mekim olsem ol i strongpela man i gat bun, o ol i meri bilong go long ol pati na ol i gat planti boipren, o ol i bilas narapela kain stret olsem sampela man bilong singsing i save mekim. Long skin ol i mekim olsem ol i amamas, tasol bel hevi bilong ol i stap yet.—Sindaun 14:13.
Sampela yangpela meri i bel hevi na ol i ting i no gat sampela man i laikim ol. Wanpela buk i tok, dispela tingting i kirapim ol long mekim pasin pamuk bambai ol i ken ‘daunim dispela bel hevi bilong ol, o pilim olsem i gat man bilong laikim ol, o ol i mekim bambai ol i gat pikinini na pikinini i ken laikim ol.’ (Buk Coping With Teenage Depression) Wanpela yangpela meri i bel hevi na em i tok: “Mi no bin wok long kamap pren bilong God; mi ting sapos mi mekim pasin pamuk, dispela bai helpim mi. Tasol nogat. Taim mi mekim pinis, nau mi pilim olsem mi stap wanpis olgeta na mi bel hevi moa yet.” Olsem na yu no ken bihainim ol dispela kain pasin i no inap helpim yu.
Was Gut
Baibel i gat planti strongpela tok long yumi no ken tingim tumas yumi yet na yumi no ken hambak! Bilong wanem Baibel i tok olsem? Long wanem em pasin bilong yumi man—planti man i save pret na sem na ol i laik haitim dispela na ol i kirap na mekim pasin hambak. Ol i save litimapim nem bilong ol yet na tok, ol i hap man tru long mekim kain kain wok, tasol ol i no gat save long mekim ol dispela wok. Na sampela i daunim ol narapela man bambai ol i ken litimapim nem bilong ol yet.
Long taim bilong ol Kristen bilong pastaim, long kongrigesen bilong Rom, dispela pasin i kamap namel long ol Juda na ol manmeri bilong ol narapela lain, em narapela i laik antap long narapela. Olsem na Pol i tok stret long ol Kristen bilong ol narapela lain olsem ol i no ken hambak, long wanem long “marimari bilong God” tasol ol i stap long lain bilong Em na Em i orait long ol. (Rom 11:17-36) Na ol Kristen bilong lain Juda tu, i no gat as na ol i ken hambak na ting ol i stretpela man, long wanem ol tu i save mekim sin. Baibel i tok: “Yumi olgeta man yumi bin mekim sin.”—Rom 3:23.
Pol i no laik daunim ol olgeta na bai ol i ting ol i man nogut. Nogat. Pol i tok: “Long marimari bilong en God i bin makim mi bilong mekim wok bilong en, olsem na mi laik givim dispela tok lukaut long yupela olgeta wan wan: . . . yupela i no ken ting save na pasin bilong yupela i winim ol arapela. Nogat.” (Rom 12:3) Tru yumi mas tingim yumi yet, tasol yumi no ken ting yumi “winim ol arapela.”
Olsem Dokta Allan Fromme i tok: “Man i gat stretpela tingting long em yet, em i no save bel hevi, tasol em i no save amamas nating. . . . Em i no save ting ol gutpela samting tasol bai kamap; em i save, sampela taim hevi i mas kamap. Em i no save mekim pasin longlong; em i save i gat sampela samting em i mas pret long en. . . . Em i save wok bilong em i no gutpela olgeta, winim bilong olgeta narapela man. Tasol em i no pilim olsem em i lus olgeta.”
Olsem na yu mas mekim pasin daun. Baibel i tok: “God i save daunim ol man bilong litimapim nem bilong ol yet, tasol em i save marimari na mekim gut long ol man i daunim ol yet.” (Jems 4:6) Yu mas tingim ol gutpela pasin na save bilong yu, tasol yu no ken giamanim bel bilong yu na ting yu no gat sampela pasin kranki. Yu mas wok long stretim ol dispela pasin kranki bilong yu. Ating wan wan taim bai yu bel hevi na yu no amamas long yu yet, tasol yu mas save, yu gat sampela gutpela pasin na God i save tingim yu. “Sapos wanpela man i givim bel . . . long God, orait God i save tru long dispela man.”—1 Korin 8:3.
Toktok Wantaim long Ol Dispela Askim
◻ Bilong wanem sampela yangpela i no amamas long ol yet? Olsem wanem? Yu gat wankain tingting?
◻ Taim papamama i laik bai yu wok strong, orait yu ken mekim wanem?
◻ Yu ken mekim wanem ol samting na bai yu amamas long yu yet?
◻ Wanem sampela pasin i no inap helpim yu long amamas long yu yet?
◻ Bilong wanem yu mas was gut, nogut yu ting yu “winim ol arapela”?
[Rait long pes 98]
Sampela man i tok, ‘Man i mas amamas long em yet bambai i gat as bilong i stap bilong em na em i ken i stap belgut’
[Piksa long pes 99]
Yu bel hevi na yu ting yu no gutpela olsem ol narapela? I gat rot bilong stretim dispela hevi bilong yu
[Piksa long pes 101]
Sapos yu hambak na litimapim nem bilong yu yet, dispela i no inap helpim yu na bai yu amamas long yu yet
[Piksa long pes 102]
Olsem wanem? Sampela taim yu ting yu no inap mekim stret wanpela samting?