Wok Wantaim Man Bilong Stretim Olgeta Wok Long Heven na Graun
“Mitupela i wanwok bilong God, na yupela i olsem gaden bilong God.”—1 KORIN 3:9.
1. Wanem tok i kamap 60 yia bipo i amamasim tru ol man i harim? Dispela tok i mekim wanem long ol brata long dispela taim?
“OGANAISESEN BILONG GOD.” Samting olsem 60 yia bipo wanpela brata i wok wantaim ol narapela brata long raitim ol tok bilong Wastaua samting, em i kamapim dispela tok, olsem “oganaisesen bilong God,” taim ol brata long Betel i mekim teks long moningtaim. Lain bilong namba wan ofis long Bruklin, Nu Yok, ol i amamas tru long harim dispela tok! Dispela tok i stiaim tingting bilong ol long bihain na ol tok ol i mekim na raitim. Dispela tok i helpim ol long save gut long olgeta samting God i bin wokim, na i givim nupela tingting long ol long God Jehova, em i Man bilong stretim wok bilong olgeta samting long heven na graun.
2. Wanem insait bilong dispela tok “oganaisesen,” olsem as tok Grik i makim?
2 Ol brata long dispela taim bipo, ol i kirap nogut long dispela tok. Tasol yumi ol Witnes Bilong Jehova long nau, yumi save kolim dispela tok “oganaisesen: planti taim, na yumi amamas yumi inap wok wantaim Man bilong stretim olgeta wok long heven na graun. (1 Korin 3:5-9) Ol i kisim dispela tok “oganaisesen” long wanpela tok Grik, em or’ga·non. Dispela tok i makim samting bilong mekim wok long en, olsem wanpela tul samting. Dispela tok Grik i stap long Baibel Septuagint na ol i kolim bilong makim samting bilong wokim musik, olsem gita bilong Devit samting. As tok bilong dispela tok Grik em er’gon, na insait bilong dispela tok i olsem “wok.” Olsem na wanpela “oganaisesen” i olsem wanpela lain ol i bung wantaim bilong mekim wanpela wok bambai ol inap mekim gut na ol i no ken lusim nating bikpela hap taim o bikpela hap strong tumas long mekim.
Tingting Bilong Ol long Bipo
3. Wastaua (tok Inglis) bilong Mas 1883 i tok wanem long “oganaisesen bilong yumi”?
3 Bipo ol brata i no save gut long ol samting dispela tok “oganaisesen” i makim. Olsem na Wastaua (tok Inglis) bilong Mas 1883 i tok:
“Ol man i no inap lukim oganaisesen bilong yumi, long wanem ol i no inap save long ol samting bilong Spirit bilong God, tasol yu mas save Sios tru i save stretim gut ol wok bilong en bambai ol inap wok gut wantaim. . . . Yumi bilip tru long Kepten bilong yumi; na dispela gutpela oganaisesen, em ol man i no inap lukim, em i wokabaut i go na bai i winim pait.”
4. Wastaua (tok Inglis) bilong Desemba 1, 1894 i tok wanem long bungim ol man olsem wanpela “oganaisesen”?
4 Tasol Wastaua (tok Inglis) bilong Desemba 1, 1894 i tok:
“Wok bilong bungim Sios bilong autim dispela Gutnius, em i no insait long wok bilong bungim ol man i stap aninit long olpela lo bilong ol Juda. Na olsem tasol wok bilong bungim ol man long dispela taim bilong Gutnius, em i no insait long wok bilong Nupela Taim bilong 1,000 yia, em dispela taim i klostu nau. . . . Sapos yumi bungim ol man na kamapim wanpela oganaisesen hia long graun, dispela i no stret wantaim laik bilong God, na sapos yumi mekim, bai i olsem yumi laik bihainim tingting bilong planti man long nau, em ol i laik bungim ol man wantaim, olsem wanpela lain o oganaisesen. (Lukim Aisaia 8:12.) Wok bilong yumi long nau i no bilong bungim ol man wantaim; nogat; em bilong brukim ol man, wankain olsem wok long taim bilong ol Juda. (Mt. 10:34-36) . . .
“Sapos yumi ting God i laik bai yumi bungim ol man wantaim na kamapim wanpela oganaisesen hia long graun, bai i olsem yumi ting i mas i gat wanpela oganaisesen bilong i stap hia long graun long bihain tu. Olsem na yumi no ting God i laik bai yumi kamapim wanpela oganaisesen hia long graun. Tasol yumi save, ol man i laikim tumas God, God i laik bai ol i mas toktok wantaim long ol samting ol i bilip na wet long en, na ol i mas toktok wantaim long ol amamas na hevi bilong ol, na long ol gutpela tok bilong Em i stap long Baibel.”
5. Dispela buk ol i wokim long 1904 (The New Creation) em i tok wanem long oganaisesen?
5 Olsem na long dispela taim bipo ol i no ting kongrigesen Kristen i olsem wanpela oganaisesen. Tasol ol i ting ol i mas stretim gut ol wok bilong kongrigesen. Olsem na het-tok bilong namba faiv hap bilong wanpela buk ol i wokim long 1904 (The New Creation) em i olsem: “Oganaisesen Bilong Nupela Lain God i Kamapim.” Na dispela hap bilong buk i tok: ‘Nupela Lain i mas wetim Kirap Bek Bilong Namba Wan Taim na bai lain bilong ol em inap olgeta, na oganaisesen bilong dispela lain tu bai inap olgeta long dispela taim. Tok piksa bilong haus lotu i helpim yumi long save long dispela samting: Yumi olsem ston i gat laip na nau God i singautim yumi bilong insait long dispela haus lotu o tempel bilong heven.’
6. Dispela buk ol i wokim long 1891 (Thy Kingdom Come) em i tok wanem long “mama” bilong ol manmeri bilong ‘nupela lain God i kamapim’?
6 Na wanpela buk ol i wokim long yia 1891 (Thy Kingdom Come), em i stori long dispela ‘nupela lain God i bin kamapim,’ olsem ol manmeri em spirit bilong God i bin makim ol, na buk i tok: ‘Spirit bilong God i givim tingting long Aposel Pol na Pol i kamapim insait tru bilong tok bilong Aisaia 54:1-8 na nau yumi inap save long dispela tok. Pol i tok, dispela tok i makim Saion bilong spirit, em mama o kontrak bilong yumi na Sera i piksa bilong en. God i rausim lain tumbuna pikinini bilong Ebraham long skin na ol i no inap kisim ol samting God i tok promis long en. God i kisim Krais olsem pikinini tru bilong Ebraham (em Aisak na Rebeka i piksa bilong em). Krais em i dispela pikinini bilong promis.—Ga. 4:22, 24, 26-31.’
7, 8. Husat i man bilong “mama” bilong kongrigesen Kristen? Na Aisaia 54:1-8 i tok wanem long dispela samting?
7 Dispela tok i no bilong Saionis Wol Oganaisesen, em Theodor Herzl i bin kamapim long yia 1897. Nogat. Dispela oganaisesen i tingim Jerusalem long graun—ol i no tingim “Jerusalem i stap long heven,” em “mama” bilong kongrigesen Kristen. (Galesia 4:26) Dispela buk (Thy Kingdom Come) i no stori long man bilong dispela “mama” bilong kongrigesen Kristen, olsem God, em Ebraham i piksa bilong Em. Jehova em i marit, tasol em i no marit long kontrak bilong Ebraham o long nupela kontrak; nogat; em i marit long “Jerusalem i stap long heven,” em Sera, mama bilong Aisak, i piksa bilong en. Sera em i wanpela meri tru i gat laip na ol pasin bilong em, na olsem tasol dispela narapela “mama,” em “Jerusalem i stap long heven,” em i wanpela samting i gat laip na ol pasin bilong em.
8 Orait, dispela “Jerusalem i stap long heven” i husat? Bilong kisim save long dispela samting, pastaim yumi ken tingim tok bilong Aisaia 54:1-8 (NW):
“Jehova i tok olsem, ‘Yu meri, bel bilong yu i drai na yu no save karim pikinini, goan, yu amamas! Yu meri, yu no save pen bilong karim pikinini, yu belgut! Yu opim maus na yu singaut! Meri i stap nating em i gat planti pikinini moa. Ol i winim namba bilong ol pikinini bilong meri i gat man.’ . . . God bilong yu i tok olsem, ‘Bikpela Man bilong wokim yu, em yet i man bilong yu; nem bilong em, Jehova bilong ol ami. Man holi bilong Isrel i olsem Man i Baim Bek yu. Bai ol i kolim em, God bilong graun olgeta. Jehova i singautim yu olsem wanpela meri man bilong em i bin lusim em na em i stap bel hevi, olsem wanpela meri man i maritim em taim em i yangpela yet na nau em i lusim em.’ Jehova, em Man bilong Baim Bek yu, em i tok, ‘Inap liklik taim mi lusim yu olgeta, tasol bai mi marimari tru long yu na bungim yu wantaim. Mi kros na inap liklik taim mi givim baksait long yu, tasol bai mi marimari long yu inap long taim bihain bihain.’”
9. (a) Long Aisaia 54:1-8, Jehova i givim gutpela tok long husat bilong mekim gut bel bilong em? (b) Dispela “meri” em i husat, olsem Galesia 4:25, 26 i tok?
9 Jehova i no givim ol dispela tok long wanpela kontrak; nogat; em i givim long wanpela lain, em dispela lain em yet i bin kisim ol na ol i insait long Kontrak bilong Lo wantaim em. Moses i namelman bilong dispela kontrak. Long ai bilong God dispela lain i olsem “meri” bilong em. Aposel Pol i raitim pas long ol Galesia na em i tok, dispela “meri” i olsem piksa, tasol em i no tok dispela “meri” i wanpela kontrak. God i no ken mekim gut bel bilong wanpela kontrak. Nogat. Pol i tok dispela “meri” i olsem samting i gat laip, olsem wanpela “mama.” O em i olsem “man” bilong em, Jehova, em Jehova i gat laip na em i gat tingting na em inap givim gutpela tok long dispela “meri” bilong mekim gut bel bilong em. Pol i stori long tupela meri bilong bipo na em i tok: “Hega [wokmeri i senisim Sera na karim pikinini bilong Ebraham, em Ismal] i makim Sainai, em i wanpela maunten long Arebia, na em [Hega] i makim dispela Jerusalem nau i stap [long taim bilong Pol], long wanem em i stap slev [long kontrak bilong Lo bilong Moses] wantaim ol pikinini bilong em. Tasol arapela Jerusalem i stap long heven, em i stap fri. Em i mama bilong yumi.”—Galesia 4:25, 26, NW.
Jerusalem i Stap Slev
10, 11. (a) Wanem bikpela samting bilong ol Isrel i kamap long Maunten Sainai? (b) Olsem wanem long kontrak bilong Lo long 33 C.E.?
10 Hega i no makim kontrak bilong Lo bilong Moses. Hega i makim Maunten Sainai, tasol dispela maunten i no makim dispela kontrak wantaim ol Tenpela Lo bilong en. Nogat. God i no wokim kontrak wantaim Maunten Sainai. Em i helpim ol Isrel long lusim kalabus long Isip na taim ol i stap fri em i wokim kontrak wantaim ol long Maunten Sainai. Dispela samting i kamap planti handet yia bihain long taim em i wokim kontrak wantaim Ebraham na tok promis long kamapim wanpela pikinini man bilong em.
11 Taim Moses, namelman bilong kontrak bilong Lo, i lusim Maunten Sainai i kam daun, pes bilong em i lait tru na em i mas karamapim hap laplap long pes bilong em bambai ol Isrel inap lukluk long em. (2 Korin 3:12-16) Tasol taim Moses i stap long Maunten Sainai em i no bin toktok tru wantaim God; nogat; long rot bilong wanpela ensel God i bin wokim kontrak wantaim ol Isrel. (Aposel 7:37, 38; Hibru 2:2) Long dispela rot lain Isrel i stap aninit long kontrak bilong Lo. Planti handet yia bihain, olsem long 33 C.E., God i nilim dispela kontrak long pos pen bilong Jisas na pinisim olgeta.—Kolosi 2:13, 14.
12. (a) Jerusalem long graun em i “mama” bilong husat? (b) Inap 19 handet yia bipo, Jerusalem long graun i stap slev long wanem samting? Olsem wanem na em i no kamap fri?
12 Pol i raitim tok olsem: Maunten Sainai i makim Jerusalem i stap long graun long taim bilong em. Tasol Jerusalem i no wanpela kontrak; nogat; em i nambawan biktaun ol Juda i stap long en. Em i nambawan biktaun bilong lain Isrel, olsem na em i olsem piksa bilong dispela lain olgeta na em i olsem “mama” bilong “ol pikinini,” olsem bilong olgeta wan wan Isrel long dispela lain. (Matyu 23:37) Haus lotu bilong God Jehova i stap long Jerusalem. Ol Isrel i stap kontrak wantaim God Jehova. Tasol long dispela taim ol Isrel i no gat king bilong lain bilong Devit bilong bosim ol yet. Ol i no i stap fri. Narapela lain i bosim ol. Na ol i no i stap fri long lotu tu. Dispela Mesaia God i tok promis long salim em i kam, em Krais Jisas, em tasol inap helpim ol bambai ol i lusim dispela samting i kalabusim ol na ol i lusim kalabus bilong sin tu. Tasol Jerusalem i no bilip olsem Jisas em i dispela Mesaia na King. Olsem na dispela Jerusalem i no bin lusim ol samting i kalabusim em. I no i stap fri. Ol Rom i bagarapim em long 70 C.E. wantaim “ol pikinini” bilong em.
Jerusalem i Stap Fri
13. Pol i tok wanem long Jerusalem i stap fri? Ol “pikinini” bilong dispela Jerusalem i stap fri olsem wanem na ol i mas sanap strong long dispela?
13 Pol i skelim Jerusalem long graun i stap slev na “Jerusalem i stap long heven” em i “stap fri.” Pol i kolim tok bilong Aisaia 54:1-8 na em i raitim tok olsem:
“Tasol arapela Jerusalem i stap long heven, em i stap fri. Em i mama bilong yumi. Baibel i tok olsem: ‘Yu meri, bel bilong yu i drai na yu no save karim pikinini, goan, yu amamas! Yu meri, yu no save pen bilong karim pikinini, yu belgut! Yu opim maus na yu singaut! Meri i stap nating em i gat planti pikinini moa. Ol i winim namba bilong ol pikinini bilong meri i gat man.’ Ol brata, yupela i wankain olsem Aisak. Long promis bilong God yupela i kamap pikinini bilong em. Tasol dispela wanpela pikinini, mama i karim em long pasin bilong manmeri tasol, em bipo i birua long dispela arapela pikinini, mama i karim long pasin bilong Holi Spirit. Nau tu pasin olsem tasol i stap. Baibel i tok olsem wanem? Em i tok, ‘Rausim dispela slev meri wantaim pikinini bilong en. Pikinini bilong slev meri em i no ken kisim ol samting bilong papa wantaim pikinini bilong frimeri.’ Baibel i tok olsem. Olsem na ol brata, yumi no pikinini bilong slev meri. Nogat. Yumi pikinini bilong frimeri. Krais i tekewe yumi long kalabus, bilong yumi ken i stap fri. Orait yupela i mas sanap strong. Yupela i no ken larim ol man i kalabusim yupela gen.”—Galesia 4:26-5:1.
14. Olsem wanem na mama i karim Aisak “long pasin bilong Holi Spirit”?
14 Ol Kristen bilong Galesia, em Pol i raitim dispela tok long ol, ol i kamap ‘pikinini bilong God long promis bilong em.’ (Galesia 4:28) Aisak i olsem piksa bilong dispela samting. Taim Ebraham i gat 100 krismas na meri bilong em, Sera, i gat 90 krismas, Jehova i truim tok promis bilong em na tupela i kamapim Aisak. Mama i no karim dispela pikinini “long pasin bilong manmeri.” Nogat tru. God i wokim mirakel na dispela pikinini i kamap. (Jenesis 18:11-15) Mama i karim em “long pasin bilong Holi Spirit.” Yes, spirit bilong Bikpela Ebraham, em God Jehova, dispela samting i kirapim bek strong bilong frimeri Sera wantaim Ebraham na tupela i kamapim Aisak. (Rom 4:19) Taim mama i karim Aisak long 1918 B.C.E., dispela “promis” i no bin i stap longtaim; nogat; long wanem dispela “promis” i kamap long 1943 B.C.E., taim Ebraham i go insait long Graun Bilong Promis, em 25 yia bipo.
15. Inap hamas yia “Jerusalem i stap long heven” em i stap nating, no gat pikinini? Wanem taim pikinini bilong em i kamap planti?
15 “Jerusalem i stap long heven,” inap longtaim, winim Sera, em i “stap nating” olsem wanpela meri i no gat pikinini. Kirap long 1943 B.C.E., taim God i mekim dispela tok promis long Ebraham, na i go inap long taim Jisas i kisim baptais long 29 C.E., “Jerusalem i stap long heven” em i stap nating, em i no gat pikinini. Long 29 C.E., spirit bilong Bikpela Ebraham, em God Jehova, i mekim Jisas i kamap pikinini bilong God, na spirit bilong Em i makim Jisas i kamap Krais o Mesaia. Tasol “Jerusalem i stap long heven” em i no ken kamapim wanpela pikinini tasol. Olsem na long Pentikos 33 C.E., taim Jisas i kirap bek pinis, spirit bilong Bikpela Ebraham i mekim 120 disaipel bilong Jisas i kamap pikinini bilong God. Spirit bilong Em i makim ol bilong kamap ol brata spirit bilong Bikpela Aisak, em Krais Jisas. Bihain liklik, long dispela de bilong Pentikos, inap 3,000 Juda moa i kisim baptais na ol i kamap disaipel bilong Jisas na spirit holi i makim ol. (Aposel 2:1-42) Olsem na long dispela de, “Jerusalem i stap long heven” em i kamap “mama” bilong planti pikinini.
16. Husat i olsem “Jerusalem i stap long heven”?
16 Aposel Pol i kamapim long ples klia olsem dispela “meri” long Aisaia 54:1-8 em i “Jerusalem i stap long heven.” God Jehova em i “man” bilong em na Bikpela Man bilong wokim em. Long tok piksa dispela oganaisesen bilong Jehova long heven i olsem “meri” bilong em. Jehova em i olsem wanpela man i marit na em i kamapim pikinini long dispela “meri,” em i kamapim dispela “pikinini” tru olsem em i bin tok promis long Ebraham.—Galesia 3:16, 26-29.
17. Olsem wanem “Jerusalem i stap long heven” em i kamap “mama” bilong namba wan “pikinini” bilong Bikpela Ebraham?
17 Bilong kamap namba wan “pikinini” bilong Bikpela Ebraham, dispela Pikinini God wanpela i bin kamapim, em i lusim oganaisesen o “meri” bilong Jehova long heven na em i kam. Long dispela rot, dispela oganaisesen i kamap olsem “mama” bilong Pikinini Bilong God. Krais Jisas i no pikinini bilong dispela Jerusalem i stap long graun long taim em i stap long graun. Nogat. Long wanem dispela Jerusalem i stap slev wantaim “ol pikinini” bilong em; tasol Jisas i no i stap slev. (Galesia 4:25) Jerusalem long graun em i “mama” bilong ol Isrel bilong skin ol i sakim Jisas na ol i no bilip olsem em i dispela “pikinini” bilong Ebraham God i bin tok promis long em na em i Pikinini bilong Bikpela Ebraham, em God Jehova.—Matyu 23:37-39.
Wok Wantaim Bikpela Man Bilong Stretim Olgeta Wok
18. Long taim bilong King Solomon, bilong wanem ol manmeri i tingim Jerusalem?
18 King Solomon, dispela pikinini bilong Devit i gat biknem na em i bin bosim Jerusalem long graun long bipo, em i gat bikpela namba na gutpela save. Tasol Krais Jisas, em oganaisesen bilong God long heven i “mama” bilong em, em i winim Solomon. Em i gat bikpela namba moa na gutpela save moa. Ol man bilong ol narapela lain ol i bin harim tok long gutpela save bilong King Solomon, olsem Jisas i tok: “Kwin i stap long arere tru bilong graun, . . . em i kam harim Solomon i autim gutpela save bilong em. Tasol i gat wanpela man i stap hia, em i winim Solomon.” (Matyu 12:42; Luk 11:31) Solomon i stretim gut ol wok bilong gavman bilong em; em wanpela rot em i kamapim gutpela save na tingting bilong em. Ol man i kirap nogut long gutpela save bilong em long stretim ol wok.
19. Kwin bilong hap bilong saut em i kirap nogut long wanem ol samting King Solomon i mekim?
19 Olsem na long 1 King 10:4, 5 Baibel i tok: “Kwin i harim olgeta gutpela tingting na save bilong Solomon na tu em i lukim bikpela haus king em i bin wokim. Na kwin i lukim planti gutpela kaikai Solomon i save kisim long olgeta de na em i lukim ol ofisa i sindaun kaikai wantaim Solomon. Na em i lukim ol wokboi bilong king na ol naispela klos ol i save putim, na em i lukim ol man bilong tilim wain. Na tu em i lukim ol abus Solomon i save kisim i go long haus bilong Bikpela, bilong mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Em i lukim ol dispela gutpela samting na em i kirap nogut tru na em i no gat tok.” (Lukim tu 2 Kronikel 9:4.) Kwin i kirap nogut long pasin bilong Solomon long stretim wok bilong ol wokboi bilong em samting. Solomon i no mekim nabaut; em i stretim gut ol wok. Em i bihainim pasin bilong God Jehova, “em i no save paulim nabaut ol samting.”—1 Korin 14:33.
20. (a) Solomon i beten na Jehova i givim wanem samting long em? (b) Krais Jisas “i winim Solomon” na em i mekim wanem? Ol disaipel bilong em tu i mekim wanem?
20 Solomon i beten long pasin daun na Jehova i harim beten bilong em na em i “givim gutpela tingting na save” long Solomon. (1 King 3:5-14) Man bilong stretim olgeta wok long heven na graun, em i givim gutpela tingting na save long Solomon bambai em inap stretim ol wok na bosim gut lain Isrel. God i givim dispela gutpela save na tingting long Solomon, olsem na dispela king i bosim lain bilong Jehova, em i mas wok wantaim God, em Man bilong stretim wok bilong olgeta samting em i bin wokim long heven na long graun. Olsem tasol dispela ‘man i winim Solomon,’ em Krais Jisas, em tu i bihainim gutpela tingting na em i wok wantaim God. Olsem na ol gutpela disaipel bilong em long graun, ol tu i mas mekim olsem, na ol i save mekim.
Yu Tok Wanem?
◻ Bai yu tok wanem bilong kamapim insait bilong dispela tok “oganaisesen”?
◻ Jerusalem long graun em i “mama” bilong husat? Na oltaim em i stap slev long wanem samting?
◻ “Jerusalem i stap long heven” i makim wanem samting? Na husat ol i “pikinini” bilong em?
◻ God i givim gutpela tingting na save long Solomon na Solomon i mekim wok long en bilong mekim wanem? Man i winim Solomon na ol disaipel bilong Em ol i mekim wanem?
[Piksa long pes 11]
Olsem wanem Jerusalem long graun i stap slev
[Piksa long pes 13]
Kwin bilong hap bilong saut em i go lukim Solomon na em i kirap nogut. Solomon i wok wantaim Man bilong stretim olgeta wok long heven na graun. Yu tu yu wok wantaim God Jehova?