Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • w86 9/1 p. 10-17
  • Autim Tok i Tru Namel Long Ol Man i Givim Baksait Long God

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Autim Tok i Tru Namel Long Ol Man i Givim Baksait Long God
  • Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1986
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Wok Nogut Bilong Tok Giaman
  • Kamapim Bikpela Tok Giaman
  • Ol i Autim Tok Giaman
  • As Bilong Laip
  • Kamap Nating—o God i Wokim?
  • Yu Pilim na Tok Tenkyu?
  • Evolusen
    Toktok Gut Wantaim Ol Man Long Baibel
  • Tok Bilong Evolusen i Stap Long Kot
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1994
  • Stap Gut Long Wok Bilong God Bilong Tok Tru
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1986
Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1986
w86 9/1 p. 10-17

Autim Tok i Tru Namel Long Ol Man i Givim Baksait Long God

“Tok bilong yu i tru olgeta.”—JON 17:17.

1. (a) Long wanem taim na olsem wanem askim i bin kamap long tok i tru? (b) God i autim wanem nupela tok i tru long Iden?

HUSAT bai bihainim tok i tru? Dispela askim i kamap taim namba wan man na meri i stap long Iden na Seten i sutim tok long Nambawan Bikpela, em God Jehova, na Seten i tok Jehova i giaman. Seten i traim namba wan man na meri na tupela i bihainim laik na tingting bilong tupela yet. Tupela i no bihainim tok i tru na i stap gut long God. Tasol long dispela taim God i autim wanpela nupela tok i tru em i gutpela tru. Em i tok em bai kamapim wanpela “pikinini” na long rot bilong Kingdom bai dispela Pikinini i pinisim ol wok bilong Seten.—Jenesis 3:1-6, 14, 15.

2. (a) Seten i mekim wanem bilong daunim tok i tru paslain long Tait? (b) Noa wantaim lain bilong em ol i mekim wanem na Jehova i amamas long ol?

2 Kirap long dispela taim bipo Seten i bin pait long tok i tru. Em Nambawan Man Bilong Giaman na em i pulim sampela ensel moa, em ol tu i bikhet long God, na ol i wok wantaim em long bagarapim graun. Ol lain i stap long graun paslain long Bikpela Tait Wara, ol i mekim kain kain pasin sem na pasin i no stret. Ol i bihainim laik bilong ol yet na ol i no tingim toksave bilong God Noa i autim long ol. Ol i bagarap. Tasol Noa wantaim lain bilong em ol i no bagarap, long wanem ol i stap gut long God. Ol dispela man bilong autim tok i tru ol i stap insait long sip na ol i no bagarap, na taim ol i lusim sip i kam ausait, namba wan samting ol i tingting long mekim, em olsem: ol i laik mekim ofa bilong tok tenkyu long Jehova na Jehova “i smelim switpela smel bilong dispela ofa.”—Jenesis 6:4-12; 8:18-21; Luk 17:26, 27; 2 Pita 2:5.

Wok Nogut Bilong Tok Giaman

3. Bikpela Babilon em wanem samting? Olsem wanem em i bin kamap?

3 Tasol dispela Snek bilong bipo yet, em Seten, em i wok yet long paulim tok i tru. Ating Seten i stiaim tingting bilong ol man i bin wokim biktaun Babilon long bipo. ‘Ol tok hait bilong Babilon i as bilong olgeta lotu giaman i bosim ol manmeri long olgeta hap bilong graun. Revelesen 17:5 i kolim olgeta lotu giaman olsem “Bikpela taun Babilon, em mama tru bilong olgeta pamukmeri, na bilong olgeta pasin nogut tru long graun.” Ol lain bilong Bikpela Babilon ol i bruk bruk. Ol i lainim ol man long ol tok bilong dispela graun na tok bilong narapela i pait wantaim tok bilong narapela. Ol dispela lain i stap yet na ol i bihainim olgeta kain kain tok giaman bilong lotu.—Jenesis 10:8-10; Jeremaia 51:6.

4. Jisas i mekim wanem na em i autim tok i tru? Na wanem samting i kamap?

4 Taim Krais Jisas i stap long graun em i no pret long autim tok i tru. Em i toktok wantaim ol man bilong lotu ol i man bilong tupela maus, na em i tok: “Yupela i pikinini bilong papa bilong yupela, Seten. . . . em i no bihainim pasin i tru. Long wanem pasin i tru em i no i stap long em. . . . Em i man bilong tok giaman.” Na Jisas, dispela “pikinini” God i bin tok promis long em, em i kamapim long ples klia olsem tok i tru em i bikpela samting. Em i tokim Pailat: “Yu tok pinis, mi king. Mama bilong mi i karim mi na mi kam long graun bilong dispela tasol: Mi gat wok long autim tok tru.” Jisas i lusim laip bilong em bilong helpim wok bilong autim tok i tru—em tok i tru bilong kingdom.

5, 6. (a) Bilong daunim tok i tru Seten i kamapim wanem samting? (b) Ol dispela man i mekim wanem na ol i paulim tok i tru? Wanem ol tok giaman i bin kamap long dispela rot? (c) Tok i tru inap helpim ol man olsem wanem na yumi laik wok strong long autim dispela tok?

5 Tok giaman i wok wantaim pasin bilong sakim lo. Olsem na Seten i wok yet long daunim tok i tru na em i kamapim wanpela lain, olsem ol pris pasto, na 2 Tesalonaika 2:3 i kolim ol olsem “man bilong sakim lo.” Ol dispela pris pasto i lusim bilip Kristen tru. Taim ol aposel bilong Krais Jisas i dai pinis, ol dispela man i kirap litimapim nem bilong ol yet; ol i laik antap long ol narapela Kristen. Na ol i paulim tok i tru bilong lotu Kristen. Ol i skruim sampela “tok hait” bilong Babilon long tok i tru, na ol i kirap bihainim tingting bilong ol saveman bilong Grik. Ol i bihainim tingting bilong Plato, em i tok yumi gat tewel na taim yumi dai yumi no i dai tru.

6 Dispela tok giaman i as bilong planti narapela tok giaman i bin kamap, olsem ‘olgeta gutpela man i go long heven,’ na ‘ol man i no gutpela tumas ol i go long pegatori o klinpaia,’ na ‘ol man nogut i kisim pen oltaim long paia bilong hel.’ Ol lotu bilong Babilon i lainim ol man long kain kain tok giaman, tasol yumi ken amamas, long wanem Jisas i tok promis olsem: “Sapos yupela i holim tok bilong mi, orait bai yupela i disaipel tru bilong mi. Na yupela bai i save long tok tru. Na tok tru em bai i mekim yupela i kamap fri”! Dispela samting i mas kirapim yumi long wok strong moa long autim tok i tru em inap helpim ol man long i stap gutpela o i stap fri.—Jon 8:31, 32.

Kamapim Bikpela Tok Giaman

7. (a) Seten i laik mekim wanem? Em i bihainim wanem ol rot bilong mekim olsem? (b) Wanem bikpela tok giaman i kamap long yia 1850 samting?

7 Seten i mekim kain kain samting bilong daunim tok i tru. Em i no laik bai ol man i bilipim tok bilong Baibel Holi, em Tok Bilong God. Nogat tru. Em i laik ‘pasim tingting bilong ol man i no bilip, na bai ol i no ken save long gutpela tok bilong Krais.’ Seten i wok strong long daunim tok i tru, olsem na em i kirapim ol pris pasto bilong Krisendom, olsem “man bilong sakim lo,” na ol i skruim planti tok giaman bilong lotu long tok bilong Baibel, na tu ol i tok, Baibel em i stori nating tasol, olsem stori bilong ol tumbuna. Olsem na long yia 1850 samting, dispela Snek bilong bipo yet i bin kamapim wanpela bikpela tok giaman. Ol i kolim tok bilong evolusen.—2 Korin 4:4.

8. Wanem tingting bilong Darwin?

8 Long yia 1859 “taim bilong pinis” olsem Baibel i tok long en, (Danyel 12:4, NW) em i klostu pinis, na long dispela yia Charles Darwin i wokim wanpela buk i stori long tingting bilong em long olsem wanem ol samting i gat laip em i bin kamap long graun. (On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life) Darwin i ting ol samting i gat laip i bin kamap long sampela samting bilong bipo em i gat laip na God i no wokim. Darwin i tok, long bipo narapela samting i gat laip i wok long daunim narapela samting i gat laip na ol samting i no gat strong, ol dispela i dai na i lus olgeta, tasol ol samting i gat strong ol i stap laip na ol i wok long kamap planti. Em tingting bilong Darwin.

9. (a) Sapos tok bilong evolusen i stret, orait wanem ol tok i tru bilong Baibel i olsem i no gat as bilong en? (b) Dispela kain tingting i bin kirapim ol man long mekim wanem ol pasin nogut?

9 Dispela tingting i no stret liklik wantaim tok bilong Baibel i tok God i bin wokim olgeta samting, na ol man yet i bin mekim sin olsem na ol i dai. Sapos dispela tingting bilong Darwin i stret, orait i no gat wok long Krais i kam baim bek ol man, na ol tok bilong Baibel long Kingdom na kirap bek na laip oltaim na paradais bai kamap bek long graun, i olsem i no gat as bilong en. Sapos tok bilong Darwin i stret, orait ol man i no gat wok long bihainim lo bilong Man i bin wokim ol, long wanem Darwin i tok i no gat Man i bin wokim ol.a Na dispela kain tingting i bin kirapim narapela lain long daunim narapela lain na mekim nogut long ol. Em as bilong tingting bilong ol man i bihainim Marx, olsem ol komyunis, na ol Fasis samting.b Ol man i bihainim tok bilong evolusen ol i gat bikpela asua, long wanem dispela tok i mekim na long nau planti man i givim baksait long God na planti man i karim hevi.—Sam 14:1-4.

Ol i Autim Tok Giaman

10. Olsem wanem ol bikpela man bilong misin i bihainim tingting bilong Darwin na ol i autim tok giaman?

10 Olsem wanem long ol pris pasto long taim bilong Darwin? Ol i sakim dispela tingting bilong em i bagarapim nem bilong God? Nogat tru. Wanpela profesa bilong Yunivesiti Kembris i tok: ‘Pastaim ol saveman bilong saiens i sakim tingting bilong Darwin, long wanem ol i tok i no gat sampela samting tru bilong helpim dispela tingting. Ol pris pasto i no sakim na tok i no stret wantaim Baibel.’ Na wanpela saveman i tok: “Olgeta bikman bilong lotu Kristen long Englan na Amerika ol i kirap kwik na bihainim tingting bilong Darwin na tok bilong evolusen; wan wan tasol i sakim.” Long yia 1882, taim Darwin i dai, ol i planim em wantaim ol king long bikpela haus lotu long Englan, ol i kolim Wesminsta Abi. Bikpela bisop bilong misin Angliken i orait long ol i mekim olsem!—Lukim Aposel 20:30; 2 Timoti 4:3.

11. Ol bikpela man bilong misin i tok wanem long tingting bilong Darwin i givim baksait long God?

11 Long nau planti bikpela man bilong ol misin ol i kolim ‘Kristen,’ ol i bilip tru long tingting bilong Darwin i givim baksait long God. Namba tu bikpela bisop long Sios Bilong Englan, em Asbisop bilong Yok, em i ting i gat planti samting i makim olsem tok bilong evolusen i gat as bilong en, na em i bilip tru olsem ol samting i gat laip i bin kamap long dispela rot. Na long dispela taim 12-pela saveman bilong saiens, ol i olsem maus bilong nambawan lain bilong saiens insait long Misin Katolik, ol i tok: “Mipela i bilip tru olsem i gat planti samting i makim olsem ol man na ol animal i bin kamap long rot bilong evolusen.” Na wanpela bikpela buk bilong lotu Katolik (New Catholic Encyclopedia) i tok moa olsem: ‘Ol saveman bilong saiens i tok skin bilong man i bin kamap long rot bilong evolusen na ating laip tu i bin kamap long dispela rot.’ Tasol olsem wanem? Save tru ol man bilong saiens i bin kisim i helpim tok bilong evolusen o nogat? Yu mas save long tok i tru bilong dispela samting bambai yu inap kisim laip.—Jon 14:6; 16:13; 17:17.

12. Sampela lain i tok wanem long God i wokim olgeta samting na dispela tok i no stret wantaim Baibel na ol man i no inap bilipim?

12 Long dispela taim sampela lain bilong lotu i strong long daunim tok bilong evolusen na ol i kamapim wanpela tok long God i bin wokim ol samting. Tasol dispela tok bilong ol i no stret wantaim Baibel na ol man i no inap bilipim. Ol i tok, God i wokim skai na graun na olgeta samting i stap long graun long 6-pela de tasol, em olgeta wan wan de i gat 24 aua bilong en. Ol i tok God i wokim olgeta dispela samting long 144 aua tasol! Dispela tok i kirapim planti man long tok bilas long Baibel. Tasol long Baibel, dispela tok “de” i no makim tasol wanpela de bilong 24 aua. Nogat. Long Baibel, insait bilong dispela tok “de” i makim olsem “wanpela hap taim.” Long tingting bilong Jehova wanpela “de” i olsem 1,000 yia, na ol dispela “de” bilong God i bin wokim ol samting ol inap olsem planti tausen yia. Olsem na long dispela samting tok bilong Baibel i stret wantaim save tru ol man bilong saiens i bin kisim—2 Pita 3:8.

As Bilong Laip

13. (a) Ol man i bihainim tok bilong evolusen, ol i tok ol samting i gat laip i bin kamap olsem wanem? (b) Olsem wanem i no stret yumi tok wanpela sel i gat laip i bin kamap nating?

13 Ol man i bilip long tok bilong evolusen ol i ting ol samting i gat laip i bin kamap olsem wanem long pastaim tru? Ol i tok, planti milion yia bipo planti samting, olsem sampela kain marasin, i pulap long solwara na pastaim ol dispela samting i no gat laip. Orait, bihain wanpela liklik hap samting olsem i kamap narapela kain. Ol i tok dispela i kamap nating, olsem bilong en yet em i kamap narapela kain. Ol i tok, dispela liklik hap samting i kirap long kamapim planti samting kain olsem em yet na ol dispela samting i pas wantaim na i kamap olsem wanpela sel o wanpela liklik hap samting i gat laip. Yumi kirap nogut long dispela tok bilong ol, a? I olsem wanpela mirakel i bin kamap! Man i raitim buk na stori long dispela tingting bilong ol long as bilong laip, em i tok: ‘Man i kaunim dispela buk em i mas kaunim olsem stori nating tasol.’ Tru, ol man i stori nating tasol long laip i bin kamap olsem; i no gat sampela save tru bilong saiens i helpim dispela tok. Wanpela nius (National Geographic) i stori long ol tu o save (DNA) i pulap long wanpela sel tasol na dispela nius i tok, bikpela save tru i pulap long en na sapos yumi putim dispela save long ol buk, yumi mas wokim planti buk tru, inap olsem wan tausen buk i gat 600 pes! Orait, olsem wanem na ol i tok dispela samting i gat laip na bikpela save olsem em i bin kamap nating tasol insait long wara? Dispela tok i no stret, a?

14. Yumi man bilong bihainim tok i tru na yumi mas bilipim wanem tok bilong Baibel?

14 Tasol tok bilong Baibel long as bilong laip, dispela tok i stret na i no hatwok long yumi save long en. Long Baibel long Sam 36 ves 5 na 9, Devit i tok: “[O Jehova], . . . Yu as tru bilong laip bilong olgeta samting.” Sapos yumi laik bihainim tok i tru yumi mas bilipim dispela tok bilong Baibel.—Lukim tu Sam 100:3; Aisaia 42:5, 8.

Kamap Nating—o God i Wokim?

15. (a) Sapos tok bilong evolusen i stret, orait olsem wanem long ol bun samting ol man i painim pinis insait long ol ston? (b) Tasol ol dispela bun samting i kamapim long ples klia wanem samting? Na dispela i strongim wanem tok Darwin yet i bin mekim?

15 Tasol sampela man i tok, taim sampela samting i gat laip i kamap pinis, orait nau isi isi ol dispela samting i tanim na i kamap narapela kain samting, olsem long rot bilong evolusen. Sapos dispela tok i stret, orait taim ol man i brukim graun na painim ol bun o mak bilong skin bilong ol samting i bin i stap laip long bipo, bai ol i lukim ol samting i bin tanim na i kamap narapela kain, a? Tasol ol i lukim olsem? Nogat. Ol samting ol i painim pinis insait long ol ston bilong taim ol i kolim Kambria, dispela i makim olsem ol narapela narapela kain binatang na liklik snek samting ol i bin kamap nupela long graun wantu tasol long wanpela taim tasol. Sapos olsem, orait yumi save ol dispela samting i no bin wok long tanim na kamap narapela narapela kain samting, a? Darwin yet i tok: “Sapos tru planti narapela narapela kain samting . . . i bin kamap nupela wantu tasol na long wanpela taim tasol, orait dispela bai daunim tru tok bilong evolusen.” Tru tumas, dispela samting i daunim tok bilong evolusen!—1 Korin 3:19, 20.

16. (a) Evolusen i tok narapela samting i gat laip isi isi em i tanim i kamap narapela kain samting, tasol olsem wanem ol bun samting i makim dispela tok i giaman? (b) Wanem tok i tru i stap long Jenesis 1:25?

16 Ol bun samting ol i painim insait long ol ston i kamapim long ples klia olsem ol kain kain animal tu i bin kamap nupela long graun wantu tasol long wanpela taim tasol. Wanpela profesa i tok, ‘Taim bulmakau bilong solwara na blakbokis na hos na elefan samting i kamap nupela long graun ol i narapela narapela kain na ol i stap olsem map long nau; ol i no bin tanim liklik na i kamap narapela kain. Taim ol i kamap nupela long graun ol i stap narapela narapela olsem nau ol i stap narapela narapela. Ol i no gat wanpela tumbuna tasol. Ol i no bin kamap long wanpela snek samting i tanim na i kamap narapela kain samting. Nogat.’ Insait long ol ston ol saveman i no lukim bun bilong sampela samting i stap namel na i wok long kamap narapela kain, olsem wanpela jiraf i gat sotpela nek samting. Nogat. Tok i tru bilong dispela samting i stap long Baibel. Jenesis 1:25 i tok: “God i kamapim ol kain kain animel bilong ples na ol bikpela na liklik animel bilong bus. God i lukim olgeta samting em yet i wokim pinis i gutpela.” Yes, em i gutpela tru!

17. Wanem kain kain gutpela samting i stap laip long graun? Husat tasol inap tingim mak samting bilong skin bilong ol dispela kain kain samting na wokim olsem?

17 Tingim ol kain kain samting i stap laip na i pulap long graun! Yu ting ol gutpela gutpela plaua i gat kain kain kala, na ol bataplai, na ol gutpela gutpela pisin, olsem kumul na guria, ol i kamap nating? Yu ting samting i gat strong i bin daunim samting i no gat strong na nau ol dispela gutpela gutpela samting i kamap? O yu ting wanpela Man em i gat bikpela save, em God, em i bin tingim na wokim olgeta dispela samting na em i laik bai yumi ken amamas long en? Taim yumi lukim ol naispela samting i stap long dispela gutpela graun, dispela i kirapim yumi long mekim tok wankain olsem i stap long Sam 104:24: “Bikpela, yu bin wokim planti samting. Yu gat bikpela save na yu wokim olgeta dispela samting. Graun i pulap tru long olgeta samting yu bin wokim.”

18. Dispela animal ol i kolim platipus, bilong wanem yu ting God tasol inap wokim kain animal olsem?

18 Olgeta samting i gat mak bilong en, em yumi save dispela i no kamap nating; wanpela man i gat tingting na save em i bin tingim na wokim olsem. Ol samting i gat laip ol i gat kain kain mak bilong en. Orait, yu ting dispela i kamap nating? Nogat, a? Tingim dispela animal bilong Australia ol i kolim platipus. Em i bikpela olsem wanpela rabit; gras bilong en i kain olsem gras bilong ota; maus bilong en i olsem maus bilong pato; lek bilong en i kain olsem bilong pato, tasol em i gat kapa long pinga bilong lek kain olsem bilong pisin; em i save putim kiau olsem palai samting, tasol em i givim susu long ol pikinini olsem bulmakau i save mekim; em i gat nil long lek bilong en olsem bilong kakaruk man. Em i save raun long nait. Em inap wokabaut long graun o insait long wara. Orait, wanem samting bilong bipo i bin tanim i kamap wanpela platipus? Platipus i narapela kain tru. Kain animal olsem i no inap kamap nating, olsem long rot bilong evolusen, a? Wanpela saveman bilong Yunivesiti Havat i tok: ‘Mak bilong skin bilong dispela animal i stret tru bilong ol narapela kain wok dispela animal i save mekim.’ Orait, husat i bin tingim na wokim dispela animal olsem? Bikpela Man Antap em tasol inap mekim, em i tok: “Olgeta wel abus bilong bus na olgeta bulmakau i stap long olgeta maunten, dispela olgeta i bilong mi yet.”—Sam 50:10.

19. (a) Liklik pisin ol i kolim wobla, em i mekim wanem na yumi kirap nogut long en? (b) Olsem wanem pisin inap mekim dispela samting?

19 Na tingim bikpela save i stap long skin bilong planti samting i gat laip. Tingim dispela liklik pisin ol i kolim blakpol-wobla. Hevi bilong skin bilong en em inap olsem 21 gram tasol. Taim bilong bikpela kol i kam klostu na em i save wanem taim i gutpela bilong lusim hap bilong Alaska na flai i go long Nu Englan. Taim em i kamap pinis long hap bilong Nu Englan, em i wok long kisim gutpela kaikai bambai skin bilong en i gat gris long en, na em i wetim taim bilong bikpela kol i kirap. Nau em i lusim Nu Englan na flai i go long hap bilong Afrika; em i flai antap tru inap 6,100 mita (20,000 fit) i go i go inap long taim strongpela win i karim em i go long hap bilong Saut Amerika, em dispela hap em i laik i go long en. Kru bilong dispela pisin i liklik tru, tasol dispela bikpela save i pulap long en. Ol man i bilipim tok bilong evolusen ol i no save pisin i kisim we dispela bikpela save. Tasol Baibel i tok, Jehova i gat olgeta save na em i bin “mekim kamap heven na graun na solwara na olgeta samting i stap long en.” Em i bin wokim tu ol dispela liklik pisin ol i “gat gutpela tingting tru.”—Sam 146:5, 6; Provep 30:24-28.

Yu Pilim na Tok Tenkyu?

20. (a) Orait, ol dispela gutpela gutpela samting yumi lukim long graun, ol i bin kamap olsem wanem? (b) Man bilong wokim yumi em i mekim wanem na yumi save, em i laikim yumi tumas? (c) Yumi man bilong bihainim tok i tru, yumi pilim gutpela pasin bilong God na dispela i kirapim yumi long mekim wanem?

20 Tok i tru em olsem: Olgeta gutpela gutpela samting i stap long graun na long antap, em i naispela bilong lukim na i wok gut na yumi save kirap nogut long en, ol dispela samting i no bin kamap nating; wanpela Man em i gat olgeta strong em i bin tingim na wokim olgeta dispela samting! God i wokim skin bilong yumi bambai yumi inap amamas long ol dispela gutpela samting—ai bilong yumi inap lukim ol gutpela kala i kamap long skai taim san i go daun, na nus bilong yumi inap smelim gutpela smel bilong ol plaua, na maus bilong yumi inap pilim swit bilong ol kain kain prut, na yumi inap pilim gutpela win i holim skin bilong yumi, na yumi inap harim gutpela nois bilong win i meknaisim ol lip bilong diwai. Yumi tenkyu tru long Man bilong wokim yumi long olgeta dispela samting! Yumi pilim tru gutpela pasin God bilong yumi i mekim long yumi, long wanem em i laikim yumi tumas. (Sam 136:1-6, 25, 26) Sapos yumi pilim tru na yumi laik tenkyu long em, orait yumi mas autim tok i tru namel long ol man i givim baksait long God! Tru tumas, tok bilong God “i tru olgeta”!

[Ol Futnot]

a Lukim tok i tru bilong Baibel, olsem Jisas i lainim ol man long en, i stap long Revelesen 4:11; Matyu 19:4; Luk 24:46, 47; Matyu 20:28; 6:10; Jon 5:28, 29; 17:3; Luk 23:43.

b Karl Marx i tok: ‘Buk bilong Darwin i bikpela samting na i helpim mi long save long as bilong ol pait i bin kamap na narapela lain i laik daunim narapela lain.’

Bai Yu Bekim Wanem Tok Bilong Kamapim Tok i Tru?

◻ Olsem wanem askim i bin kamap long tok i tru?

◻ Olsem wanem tok i tru bilong Baibel i kamapim long ples klia ol tok giaman, em lotu bilong Babilon i as bilong en?

◻ Husat tasol inap wokim ol samting i gat laip, em ol i kain kain?

◻ Olgeta samting i gat laip ol i gat mak bilong skin bilong ol, olsem na yumi save long wanem samting?

◻ Yumi ken mekim wanem bilong tenkyu long Man bilong wokim yumi?

[Piksa long pes 10]

Jisas i tokim ol birua bilong tok i tru, “Yupela i pikinini bilong papa bilong yupela, Seten”

[Piksa long pes 12]

Charles Darwin—em i tok ol man i bin kamap long ol monki

[Piksa long pes 13]

Sios Bilong Englan i orait long ol i planim Darwin long bikpela haus lotu Wesminsta Abi

[Piksa Kredit Lain long pes 15]

U.S. Fish & Wildlife Service

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim