Ol Kontrak Bilong God Bai Helpim Yu?
“ ‘Long yu bai olgeta lain manmeri ol i kisim blesing.’ Olsem na ol man i bilip, ol i save kisim blesing wantaim bilipman Ebraham.”—GALESIA 3:8, 9.
1. Planti king bilong bipo i bin mekim wanem kain wok?
SAMPELA man i tok, ol king bilong Yurop long yia 1750 samting ol i “bos nogut, tasol ol i laik helpim ol man [o, ol i gat save].” ‘Ol i tingting long mekim gut long ol man ol i bosim, olsem papa i lukautim gut ol pikinini bilong em, tasol ol samting ol i tingting long mekim i popaia, na ol senis ol i laik kamapim i lus nating tasol.’a (The Encyclopedia Americana) Dispela samting em i wanpela bikpela as bilong ol pait i bin kamap long Yurop long bihain.
2, 3. Olsem wanem Jehova em i narapela kain long ol king bilong graun?
2 Tasol Jehova em i narapela kain tru long ol king na ol bos bilong graun em ol i save senisim senisim tingting. Yumi lukim ol man i karim hevi na yumi save, senis i mas kamap bilong stretim tru olgeta pasin nogut i givim hevi long ol man. Tasol yumi no ken tingting planti long ol samting God i laik mekim bilong kamapim dispela bikpela senis. Yumi no ken ting em bai senisim tingting. Nogat. Long wanpela buk em planti man i bin kisim, winim olgeta narapela buk, God i putim tok promis bilong em, olsem: Bai em i givim blesing bilong oltaim long ol bilipman. Maski bipo man em i bilong wanem lain, o em i gat wanem kain skin o em i bin skul o nogat, na em i gat nem o nogat, tasol em inap kisim ol dispela blesing. (Galesia 3:28) Tasol olsem wanem? I gat as na yu ken bilip tru olsem yu inap kisim ol dispela blesing?
3 Aposel Pol i kolim hap tok bilong tok promis God i bin mekim long Ebraham, em God i bin tok: “Mi tok tru tumas, bai mi givim bikpela blesing long yu.” Na Pol i tok, “God i no inap giaman,” olsem na “bel bilong yumi i ken holimpas ol samting God i tokim yumi long wetim i stap.” (Hibru 6:13-18) Na sapos yumi save long ol stretpela wok God i bin mekim bilong kamapim ol samting em i tok promis long en, orait bai yumi bilip strong moa olsem yumi inap kisim ol dispela blesing.
4. Olsem wanem God i bin mekim wok long sampela kontrak bilong kamapim ol samting em i laik mekim?
4 Yumi save pinis olsem God i bin mekim kontrak wantaim Ebraham na tokim em, long lain bilong em bai “olgeta lain pipel long graun” inap kisim blesing. (Jenesis 22:17, 18) Ol Isrel i tumbuna pikinini bilong Ebraham long skin. Tasol i gat bikpela truim bilong dispela tok long spirit, na dispela i makim olsem Krais Jisas em i namba wan pikinini bilong dispela lain bilong Ebraham. Na tu, Jisas em i Pikinini bilong Man I Winim Ebraham, em Jehova. Ol Kristen i “man bilong Krais” ol i olsem ol namba tu pikinini bilong dispela lain bilong Ebraham. (Galesia 3:16, 29) God i mekim pinis kontrak wantaim Ebraham na bihain em i mekim kontrak bilong Lo wantaim ol Isrel, na em i skruim dispela kontrak long kontrak bilong Ebraham inap liklik taim tasol. Kontrak bilong ol Isrel i kamapim long ples klia olsem ol i sinman, na bilong helpim ol i mas i gat wanpela pris i stap oltaim na wanpela ofa i gutpela olgeta. Dispela kontrak i lukautim dispela lain em Pikinini i mas kamap long en, na kontrak i helpim ol man bai ol i ken save long dispela Pikinini. Na kontrak bilong Lo i makim olsem God bai kamapim wanpela lain bilong mekim wok king na wok pris, tasol i no kolim rot bilong God long mekim dispela wok. Taim kontrak bilong Lo i stap yet, God i mekim kontrak wantaim Devit na em i tok, lain bilong Devit bai i stap king long Isrel. Na dispela kontrak i makim olsem bihain bai i gat wanpela king i stap oltaim, na bai em i bosim olgeta hap bilong graun.
5. I gat wanem ol askim i stap yet?
5 Tasol i gat sampela samting bilong ol dispela kontrak i olsem i sot na i no kamap klia yet. Olsem: Sapos dispela Pikinini i mas kamap long lain bilong Devit na kisim wok king, olsem wanem em inap i stap pris oltaim na mekim gutpela wok moa, winim ol pris bilong bipo? (Hibru 5:1; 7:13, 14) Dispela King bai bosim graun tasol o sampela hap moa? Olsem wanem ol namba tu pikinini bilong Ebraham ol inap insait long famili bilong Man I Winim Ebraham? Na sapos ol inap kamap pikinini bilong Em, bai ol i bosim wanem hap, long wanem planti ol i no bilong lain bilong Devit? Orait, nau yumi ken stori long sampela kontrak moa God i bin mekim bilong stretim ol dispela askim, na opim rot bambai yumi inap kisim ol blesing bilong oltaim.
Kontrak Bilong Kamapim Wanpela Pris Bilong Heven
6, 7. (a) God i mekim wanem kontrak moa, olsem Sam 110:4 i kolim? (b) Wanem ol samting bilong bipo i helpim yumi long save gut long dispela narapela kontrak?
6 Yumi save pinis, taim kontrak bilong Lo i stap yet, God i bin mekim kontrak wantaim Devit long wanpela tumbuna pikinini bilong em bai stap king oltaim na bosim graun. Tasol Jehova i bin tokim Devit, bai i gat wanpela pris tu i mas kamap na dispela pris bai stap oltaim. Devit i raitim tok olsem: “[Jehova] i promis pinis long yu olsem, ‘Yu ken i stap pris oltaim oltaim. Yu wankain pris olsem Melkisedek.’ ” (Sam 110:4) Wanem as bilong dispela tok promis God Jehova i bin mekim long dispela Pris em i mas i kam?
7 Melkisedek i stap king bilong taun Selem long bipo. Bihain ol i wokim taun Jerusalem long dispela ples em Selem i bin stap long en. (Dispela tok “Selem” i insait long nem “Jerusalem.”) Stori bilong ol samting Ebraham i bin mekim long Melkisedek i kamapim long ples klia olsem Melkisedek em i wanpela king i lotuim “God Antap Tru.” (Jenesis 14:17-20) Tasol tok bilong God long Sam 110:4 i makim olsem Melkisedek em i wanpela pris tu, olsem na em i narapela kain man. Em i wanpela king na pris tu wantaim. Em i bin mekim wok king na wok pris bilong em long dispela ples bihain ol king bilong lain bilong Devit na ol pris bilong lain Livai i bin i stap long en na mekim ol wok God i makim bilong ol.
8. God i mekim kontrak wantaim husat bilong kamap pris wankain olsem Melkisedek? Na wanem samting i kamap long dispela rot?
8 Pol i helpim yumi long kisim sampela save moa long dispela kontrak bilong kamapim wanpela pris wankain olsem Melkisedek. Olsem: Pol i tok, “God i makim [Krais Jisas] na i tok, ‘Yu stap hetpris, wankain olsem Melkisedek.’ ” (Hibru 5:4-10; 6:20; 7:17, 21, 22) Melkisedek i gat papa na mama bilong graun, tasol Baibel i no kolim lain tumbuna bilong em. Olsem na Jisas i no kisim wok pris long lain bilong Melkisedek; i no gat sampela rait i makim olsem em i bilong lain bilong Melkisedek. Nogat. God yet i makim Jisas bilong kisim wok pris. Na em i no ken dai na bai narapela man i kisim dispela wok pris. Nogat. Baibel i tok, “Em i stap pris oltaim.” Dispela i stret, long wanem ol gutpela samting wok pris bilong em i kamapim bai stap oltaim. Yumi kisim gutpela blesing tru, long wanem yumi gat wanpela pris em “inap long kisim bek ol manmeri i kam klostu long God long nem bilong em,” na em inap lainim na soim rot long ol gutpela manmeri inap oltaim.—Hibru 7:1-3, 15-17, 23-25.
9, 10. Nau yumi save long dispela namba 5 kontrak, orait olsem wanem dispela i helpim yumi long save gut long ol samting God i laik mekim bilong kamapim laik bilong em?
9 Na yumi mas save tu, wok king na wok pris bilong Krais Jisas i no bilong graun. Devit i stori long dispela kontrak bilong kamapim wanpela pris wankain olsem Melkisedek, na long dispela taim em i tok tu: “[Jehova] i tokim Bikpela bilong mi olsem, ‘Yu sindaun long han sut bilong mi inap mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long yu.’ ” Olsem na yumi save, Jisas—em Bikpela bilong Devit—em i mas kisim ples long heven klostu long God Jehova. Em i bin kisim dispela long taim em i go bek long heven. Long heven Krais i kisim strong bilong wok wantaim Papa bilong em na daunim ol birua, na givim strafe long ol man.—Sam 110:1, 2; Aposel 2:33-36; Hibru 1:3; 8:1; 12:2.
10 Nau yumi save long dispela namba 5 kontrak na dispela i helpim yumi long save gut long ol stretpela wok Jehova i mekim bilong kamapim ol samting em i laik mekim. Na yumi save, dispela namba wan Pikinini em i mas kamap wanpela pris tu long heven. Em i kisim bikpela namba olsem King na Pris, na bai em i bosim heven na graun.—1 Pita 3:22.
Nupela Kontrak na Ol Namba Tu Pikinini
11. Wanem samting i pasim rot bilong ol namba tu pikinini bilong lain bilong Ebraham?
11 Taim yumi stori pastaim long kontrak bilong Ebraham, yumi kisim save olsem Jisas em i namba wan pikinini bilong lain bilong Ebraham long skin. Ebraham em i tumbuna bilong em. Jisas em i gutpela man olgeta, olsem na em i Pikinini tu bilong Man I Winim Ebraham. Tasol olsem wanem long ol man ol inap kamap ol namba tu pikinini bilong Ebraham, em ol i “man bilong kisim ol dispela samting bipo God i makim long Ebraham”? (Galesia 3:29) Ol i gat sin. Ol i lain bilong sinman Adam, olsem na ol i no inap kamap pikinini bilong Jehova, em Man I Winim Ebraham. Olsem wanem ol inap winim dispela samting i pasim rot bilong ol? Ol man i no inap mekim; tasol God em inap long mekim olgeta samting.—Matyu 19:25, 26.
12, 13. (a) Olsem wanem God i tokaut long narapela kontrak? (b) Wanem bikpela wok bilong dispela kontrak em yumi mas tingim?
12 Lo i stap yet na God i mekim tok profet long maus bilong wanpela profet bilong em, olsem: “Bai mi mekim nupela kontrak wantaim lain Isrel na lain Juda. Dispela nupela kontrak em i no olsem kontrak bipo mi mekim wantaim ol tumbuna bilong ol. Nogat. . . . ‘tasol ol i no bihainim tok bilong kontrak bilong mi.’ . . . Bai mi putim olgeta lo bilong mi insait long tingting bilong ol, na bai mi raitim long bel bilong ol. Na bai mi stap God bilong ol, na bai ol i stap manmeri bilong mi. Na bai ol i no gat wok moa long skulim ol [man] olsem, ‘Yu mas save long Jehova!’ Nogat. Long dispela taim bambai olgeta man ol i save gut long mi, . . . Bai mi marimari long ol, na mi tekewe ol rong bilong ol, na bai mi no tingim moa sin bilong ol.”—Jeremaia 31:31-34, NW.
13 Wanpela wok bilong dispela nupela kontrak em bilong tekewe sin. Dispela samting bai kamap long narapela kain rot, ‘i no wankain olsem’ rot Lo i makim, em Lo i tok ol i mas givim ol animal olsem ofa bilong tekewe sin. Long de Jisas i dai em i mekim sampela tok i helpim yumi long save gut long dispela samting. Em i bung wantaim ol disaipel na kaikai Pasova wantaim ol, olsem Lo i tok ol i mas mekim, na bihain em i kirapim nupela bung, em Kaikai Bilong Bikpela. Long dispela bung long olgeta yia ol i mas dring long wanpela kap wain, na Jisas i stori long dispela kap wain na em i tok: “Dispela kap wain em i nupela kontrak long blut bilong mi, mi kapsaitim bilong helpim yupela.”—Luk 22:14-20.
14. Bilong wanem nupela kontrak i bikpela samting bilong kamapim ol namba tu pikinini bilong lain bilong Ebraham?
14 Olsem na taim Jisas i kapsaitim blut bilong em, nau nupela kontrak i kamap na i kirap mekim wok bilong en. Long rot bilong dispela gutpela ofa God inap ‘tekewe rong na sin’ na i pinis olgeta. Em gutpela samting tru! God inap lusim tingting olgeta long ol sin bilong ol man bilong lain bilong Adam em ol i givim bel long Em. Long ai bilong God i olsem ol i no gat sin, na em inap kisim ol i kamap pikinini spirit bilong Em, em Man I Winim Ebraham. Na nau em i ken makim ol long spirit holi. (Rom 8:14-17) Dispela nupela kontrak, em blut bilong Jisas i strongim, em inap helpim ol disaipel bilong em na bai ol i kamap olsem ol namba tu pikinini bilong lain bilong Ebraham. Pol i tok: “Jisas tu em i kamap man wankain olsem ol, bai em i ken i dai, na long dispela dai em i ken bagarapim dispela man i gat strong bilong mekim man i dai. Em Seten tasol. Ol manmeri ol i pret long dai. Na olgeta taim ol i stap long graun, dispela pret i bin kalabusim ol. Jisas em i dai bilong tekewe ol long dispela kalabus. Tru tumas, em i no bin mekim wok bilong helpim ol ensel. Nogat. Em i mekim wok bilong helpim ol lain bilong Ebraham.”—Hibru 2:14-16; 9:14.
15. Husat i mekim dispela kontrak? Em i mekim wantaim husat?
15 Jisas em i Namelman bilong nupela kontrak na em i givim ofa bilong kamapim dispela kontrak. Tasol husat i mekim dispela kontrak? Na em i mekim wantaim husat? Jeremaia i tok, God bai mekim dispela kontrak wantaim “lain Isrel.” Em wanem lain Isrel? I no lain Isrel bilong skin, em ol i stap aninit long Lo na ol i bin katim skin. Nogat. Long wanem, taim nupela kontrak i kamap, olpela kontrak bilong Lo i pinis. (Hibru 8:7, 13; lukim pes 31.) Nau God i laik wok long helpim ol Juda na ol man bilong ol narapela lain tu wantaim, em olgeta i bilip na i olsem ol i bin ‘katim skin bilong bel.’ Dispela i stret wantaim tok em i bin mekim olsem em bai ‘raitim lo bilong em long tingting na long bel’ bilong ol manmeri ol i insait long nupela kontrak. (Rom 2:28, 29; Hibru 8:10) Pol i kolim ol dispela Juda bilong spirit olsem “Isrel tru bilong God.”—Galesia 6:16; Jems 1:1.
16. Olsem wanem nupela kontrak i helpim wok bilong kamapim ol samting em Eksodas 19:6 i bin tok long en?
16 Nau God i mekim wok long lain Isrel bilong spirit, olsem na wanpela dua i op. Taim God i mekim kontrak bilong Lo, em i bin tok ol Isrel inap kamap wanpela ‘lain o kingdom bilong mekim wok pris bilong em.’ (Eksodas 19:6) Ol Isrel bilong skin i no inap kamap wanpela lain em olgeta wan wan insait long dispela lain i holim wok king na wok pris. Nogat. Na ol i no bin kamap kain lain olsem. Tasol God i orait long sampela Juda na sampela man bilong ol narapela lain na ol i kamap ol namba tu pikinini bilong lain bilong Ebraham, na ol bai kamap king na pris.b Aposel Pita i tokim ol dispela manmeri “God i makim yupela pinis, na yupela i stap lain manmeri bilong em: Yupela i stap pris bilong lain bilong king. Yupela i stap lain manmeri i holi. Yupela i stap manmeri bilong God stret, bai yupela i ken telimautim olgeta gutpela pasin em i bin mekim long yupela. I olsem: Em i bin singautim yupela na yupela i lusim tudak pinis.” Na Pita i tok, God i makim ol pinis “bilong kisim laip bilong heven.”—1 Pita 1:4; 2:9, 10.
17. Olsem wanem nupela kontrak “i winim” kontrak bilong Lo?
17 Olsem na nupela kontrak i wok wantaim kontrak bilong Ebraham i kamap paslain long en bilong kamapim ol namba tu pikinini bilong lain bilong Ebraham. Jehova i mekim dispela kontrak wantaim ol Kristen em i bin makim ol long spirit bilong em, na dispela kontrak i opim rot bambai wanpela lain king na pris i ken kamap long heven insait long famili bilong Bikpela King, em Man I Winim Ebraham. Olsem na nau yumi inap save, bilong wanem Pol i tok, dispela kontrak “i winim kontrak bilong bipo. Na promis bilong dispela kontrak em i winim tru promis bilong kontrak bilong bipo.” (Hibru 8:6) Wanpela promis bilong dispela kontrak i olsem: God bai raitim lo bilong em long bel bilong ol man em ol i save givim bel long em na em i no tingim moa sin bilong ol. Na bai ‘olgeta i save gut long Jehova, ol liklik na ol bikpela man wantaim.’—Hibru 8:11.
Kontrak Jisas i Mekim Bilong Kamapim Wanpela Kingdom
18. Ol kontrak yumi bin stori long en, olsem wanem ol i no bin inapim olgeta samting God i laik mekim?
18 Taim yumi tingim ol 6-pela kontrak yumi bin stori long en, i olsem Jehova i mekim pinis olgeta kontrak em i tingting long mekim bilong kamapim laik bilong em. Tasol Baibel i stori long narapela kontrak em i wok wantaim ol kontrak yumi stori pinis long en. Dispela kontrak i helpim yumi long save long sampela samting moa bilong dispela bikpela samting. Ol Kristen em God i bin makim ol long spirit bilong em, i stret ol i ken wetim ‘Bikpela i tekewe ol long olgeta pasin nogut, na kisim bek ol na bringim ol long kingdom bilong em.’ (2 Timoti 4:18) Long heven bai ol i kamap lain king na pris, tasol ol bai bosim wanem hap? Taim ol i kirap bek i go long heven, Krais i stap pinis olsem hetpris i gutpela olgeta. Na em i kisim pinis strong bilong mekim wok king na bosim heven na graun. (Sam 2:6-9; Revelesen 11:15) Orait, i gat wanem wok bilong ol dispela narapela king na pris?
19. Wanem taim namba 7 kontrak i bin kamap? Em i kamap olsem wanem?
19 Long apinun, long Naisan 14, long yia 33, Jisas i kirapim Kaikai Bilong Bikpela na em i stori long “nupela kontrak” i kamap long “blut bilong [em],” na em i stori long narapela kontrak tu, em namba 7 kontrak yumi laik save long en. Em i tokim ol gutpela disaipel bilong em: “Taim ol samting i kamap bilong traim mi, yupela i bin i stap wantaim mi, na yupela i no lusim mi. Na Papa bilong mi em i givim kingdom long mi, olsem tasol mi givim kingdom long yupela. Long kingdom bilong mi bai yupela i kaikai na dring long tebol bilong mi. Na bai yupela i sindaun long sia king na yupela i stap jas bilong ol 12-pela lain manmeri bilong Isrel.” (Luk 22:20, 28-30) Papa i bin mekim kontrak wantaim Jisas bai em i kamap pris wankain olsem Melkisedek, na nau Jisas yet i mekim kontrak wantaim ol disaipel i bin stap gut long em.
20. Jisas i mekim kontrak bilong Kingdom wantaim husat? Bilong wanem em i mekim wantaim ol? (Danyel 7:18; 2 Timoti 2:11-13)
20 Ol 11-pela aposel i no bin lusim Jisas taim traim i painim em, na dispela kontrak i makim olsem ol bai kisim wok king. Na tu Revelesen 3:21 i kamapim klia olsem olgeta Kristen em God i bin mekim ol i kamap pikinini bilong em long rot bilong spirit holi na ol i stap gut long God, ol bai sindaun long ol sia king long heven. Olsem na Jisas i mekim dispela kontrak wantaim olgeta 144,000 manmeri em blut bilong em i bin baim ol. Em i mekim dispela kontrak wantaim ol bambai ol i ken i go long heven na mekim wok pris, na ol i ken “i stap king” na bosim graun. (Revelesen 1:4-6; 5:9, 10; 20:6) Jisas i mekim dispela kontrak wantaim ol na long dispela rot ol inap kamap king na wok wantaim em long kingdom bilong em. I olsem wanpela meri bilong lain bilong king i laik maritim wanpela man em i stap king. Long dispela rot meri bilong em inap mekim wok king wantaim em.—Jon 3:29; 2 Korin 11:2; Revelesen 19:7, 8.
21, 22. Yumi ken wet long kisim wanem blesing long wok bilong ol dispela kontrak?
21 Orait, long dispela rot ol man i bihainim tok ol inap kisim wanem ol blesing? Jisas na ol 144,000 i no ken mekim pasin olsem ol bos nogut bilong bipo i bin mekim, em ol i laik helpim ol man, tasol “ol i no save long rot tru bilong stretim ol hevi.” Yumi ken save Jisas em i gutpela hetpris, long wanem “olgeta traim i save kamap long yumi, dispela olgeta i bin kamap pinis long em bilong traim em tu. Tasol em i no mekim sin.” Olsem na yumi inap save olsem wanem em inap “sori” long yumi ol man i gat sin na i save popaia. Na yumi inap save, i gat wanem as na ol Kristen em God i bin makim ol long spirit holi, na ol “arapela sipsip” tu, ol i ken i go klostu long sia king bilong God long rot bilong Krais na ol i “no ken pret.” Sapos ol i mekim olsem, bai ol inap “kisim sori bilong em. Na sapos [ol i] gat hevi, orait marimari bilong em bai i helpim [ol].”—Hibru 4:14-16; Jon 10:16.
22 Ol manmeri i insait long kontrak bilong kamap king na pris wantaim Jisas, ol tu i gat wok long helpim ol man long kisim ol blesing. Ol pris bilong lain Livai long bipo ol i bin helpim lain Isrel olgeta, na olsem tasol ol dispela manmeri i sindaun long sia king long heven wantaim Jisas bai ol i mekim stretpela wok jas na skelim olgeta man i stap long graun. (Luk 22:30) Bipo ol dispela king na pris i bin i stap man long graun, olsem na bai ol inap pilim ol samting ol man i sot long en, na bai ol i sori long ol na helpim ol. Ol dispela namba tu pikinini bilong lain bilong Ebraham bai ol i wok gut wantaim Jisas bambai “olgeta lain manmeri ol i kisim blesing.”—Galesia 3:8.
23. Ol wan wan man na meri i mas mekim wanem na bai ol i wok gut wantaim ol dispela kontrak?
23 Olgeta manmeri ol i laik kisim dispela blesing, em ol kontrak bilong God i helpim ol long kisim, nau singaut i go long ol bilong i kam kisim. (Revelesen 22:17) Wanpela gutpela samting ol dispela manmeri i ken mekim bilong kisim dispela blesing, em olsem: Ol i ken i kam bung long taim bilong mekim Kaikai Bilong Bikpela long Tunde, Epril 10, 1990. Gutpela sapos nau yu wok long stretim rot bambai yu inap bung wantaim wanpela kongrigesen bilong ol Witnes Bilong Jehova long taim bilong mekim Kaikai Bilong Bikpela. Sapos yu mekim olsem, bai yu kisim sampela save moa long kontrak bilong God na olsem wanem ol dispela kontrak inap helpim yu.
[Ol Futnot]
a ‘Maski ol i laik stretim ol hevi, tasol ol man nating bilong wok gaden ol i stap rabis yet, na ol lain bilong king ol i kisim planti samting na ol i no tromoi bikpela takis. Na ol manmeri i no rabis tumas, tasol ol i no maniman, ol i no wok gut wantaim gavman o ol narapela man . . . Olsem na tru ol dispela nambawan bos i gat save long wok politik na long wok bilong mani, na ol i no inap givim baksait moa long ol hevi i wok long kamap, tasol ol i no save long rot tru bilong stretim ol hevi.’—Western Civilization— Its Genesis and Destiny: The Modern Heritage.
b Jisas i no insait long nupela kontrak. Em i Namelman bilong dispela kontrak. Em i no gat sin, olsem na kontrak i no gat wok long tekewe sin bilong em. Na em i no ken kisim wok king na wok pris long rot bilong dispela kontrak. Nogat. Em i kisim wok king long rot bilong kontrak bilong Devit, na em i kisim wok pris wankain olsem Melkisedek.
Yu Tingim?
◻ Bilong wanem God i mekim kontrak em Sam 110:4 i kolim? Dispela kontrak i mekim wanem wok?
◻ Husat ol i insait long nupela kontrak? Olsem wanem dispela kontrak i helpim wok bilong kamapim wanpela lain bilong mekim wok king na wok pris?
◻ Bilong wanem Jisas yet i mekim kontrak wantaim ol disaipel bilong em?
◻ Yumi bin stori long wanem 7-pela kontrak?
[Sat long pes 19]
(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)
Kontrak long Iden Jenesis 3:15
Kontrak Bilong Ebraham
Kontrak Bilong Lo
Kontrak Bilong Kingdom Bilong Devit
Kontrak Bilong Kamapim Wanpela Pris Wankain Olsem Melkisedek
Namba Wan Pikinini
Ol Namba Tu Pikinini
Ol Blesing Bilong Oltaim
[Sat long pes 22]
(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)
Kontrak long Iden Jenesis 3:15
Kontrak Bilong Ebraham
Kontrak Bilong Lo
Kontrak Bilong Kingdom Bilong Devit
Kontrak Bilong Kamapim Wanpela Pris Wankain Olsem Melkisedek
Namba Wan Pikinini
Ol Namba Tu Pikinini
Ol Blesing Bilong Oltaim