Yu Ting Olgeta Lotu i Gutpela Tasol?
“Samting nogut tru i bin kamap long taim bilong yumi. Yumi mas i gat lotu, tasol yumi no inap painim wanpela God i stret long en.”—Lucian Blaga i tok olsem, em wanpela saveman bilong Romenia
“Lotu na ol bikpela man bilong lotu i bin i stap olsem nambawan birua i pasim rot bilong ol samting i ken kamap gutpela na i stap fri, na ating ol bai stap olsem inap longtaim yet.”—Khristo Botev i tok olsem, em wanpela Bulgaria i save raitim ol song
LONG han kais yumi lukim tok bilong tupela man na ol dispela tok i kamapim tingting bilong planti man long nau. Ol i no save wanem rot ol i mas bihainim: Ol i laik lotu long God, tasol dispela God ol pris pasto i lainim ol long em, i olsem i stap hait, olsem na ol i no inap save long em o givim bel long em. Na ol i save ol pris pasto wantaim lotu bilong ol i bin mekim planti samting i pasim rot bilong ol man long i stap gutpela na i stap fri. Tru, planti man i laik lotu long God, tasol ol man i gat stretpela tingting ol i no laik bihainim nating wanpela lotu—ol i laik lotuim God long pasin i stret.
I Narapela Kain
Ol man long bipo na long nau i gat pasin bilong lotu na lotu em bikpela samting long ol. Wanpela buk (The New Encyclopædia Britannica) i stori long lotu na i tok, “em wanpela samting i bin insait tru long ol wok na pasin na stori bilong ol man.” Na dispela buk i tok moa olsem: “Long olgeta samting ol man i mekim i gat sampela samting i kamapim klia olsem ol i gat tingting long God na ol i laik lotu long Em.” Tasol stori bilong bipo i makim olsem i no gat wanpela bikpela lotu bilong dispela graun i bin helpim tru ol man.
Wanpela hetman bilong India (em Jawaharlal Nehru) i bin tok: “Long India na long ol narapela hap tu, mipela i lukim pasin bilong samting ol i kolim lotu, olsem ol misin, na mipela i kirap nogut tru na pilim olsem ol i mekim pasin nogut tru.” Sapos yu tingim ol pait bilong lotu i bin kamap, na ol samting nogut ol man bilong lotu i bin mekim, bai yu wanbel wantaim dispela man.
Long yia 1750 samting, wanpela saveman bilong Frans, nem bilong em Volte (Voltaire), em i makim olsem lotu i tru i narapela kain long lotu giaman. Em i tok: “Yu tok, lotu i bin mekim planti pasin nogut. Tasol yu mas tok, ol bilip giaman i bosim tingting bilong ol man long olgeta hap bilong dispela graun i stap nogut, dispela i bin kirapim ol man long mekim ol dispela pasin nogut. Ol bilip giaman i nambawan birua bilong lotu i tru yumi mas givim long Nambawan Bikpela Man Antap.” Volte i wok strong long daunim pasin bilong ol lotu long taim bilong em, em ol i save birua long ol narapela lotu. Tasol em yet i bilip strong olsem God em i Man bilong wokim olgeta samting long heven na long graun. Em i lukim olsem lotu i tru i narapela kain long lotu giaman.
Ol i Mas Skelim
Sampela man i no wanbel wantaim Volte. Sampela i tok, i gat sampela gutpela samting long olgeta lotu. Olsem na ol i pilim olsem i no gat wok long ol i mas skelim ol lotu bilong painim lotu i tru. Ol dispela man i mas tingim gut tok lukaut bilong profet Aisaia, em i tok: “Bai yupela i bagarap, yupela ol man i save tok, pasin nogut em i gutpela, na gutpela pasin em i nogut. Na yupela i save tok, tudak em i lait, na lait em i tudak. Na yupela i save tok, samting i pait long maus, em i swit, na samting i swit, em i pait long maus.” (Aisaia 5:20) Lotu giaman i bin kamapim ol samting i nogut na i bagarapim ol man. Dispela i mekim na nau ol man i stap long tudak bilong spirit, na ol man i gat gutpela bel i pilim olsem ol i bin kaikai samting i pait long maus.
Olsem na ol man i mas skelim wanem rot ol i laik bihainim, tasol i no olsem ol i mas tingting long givim baksait long God o bihainim nating wanpela lotu, maski em i wanem kain lotu. Nogat. Taim man i save pinis em i mas lotu long God, nau em i mas wok long painim wanem rot i stret bilong lotuim God—em i mas painim lotu i tru. Wanpela man i stori gut long dispela samting, em i tok: “Ol tok [ol lotu] i lainim ol man long en na ol lo bilong ol i kain kain na yumi no inap bilip long olgeta dispela tok na lo.” (Émile Poulat long buk Le Grand Atlas des Religions) Na wanpela bikpela buk long tok Frans i mekim wankain tok, olsem: “Sapos long yia 2000 samting lotu i kamap strong gen, . . . orait man i mas skelim ol samting bilong God em lotu i lainim em long en, i tru o i giaman.”—Buk Encyclopædia Universalis.
Rot Bilong Skelim Gut na Bihainim Lotu i Tru
Wanem samting inap helpim yumi long skelim gut ol lotu na painim lotu i tru? Dispela bikpela buk (Encyclopædia Universalis) i tok stret olsem tok i tru i bikpela samting bilong helpim yumi. Sapos wanpela lotu i lainim ol man long ol tok giaman, em i no lotu i tru. Nambawan profet i winim olgeta narapela profet i bin stap long graun, em i tok: “God em i Spirit. Na ol man i lotu long em, ol i mas lotu long . . . pasin i tru.”—Jon 4:24.
Dispela profet em Krais Jisas, na em i bin tok tu olsem: “Yupela i mas lukaut long ol tisa bilong lotu giaman, em ol i olsem weldok i laik bagarapim ol sipsip. Yupela lukim pasin bilong ol na bai yupela i save long ol. . . . Olgeta gutpela diwai i save karim gutpela kaikai. Na diwai nogut i save karim kaikai nogut.” (Matyu 7:15-17, Baibel Phillips) Ol man i gat gutpela bel ol i lukim pasin nogut bilong ol bikpela lotu bilong graun, na bilong ol liklik misin i kamap nabaut, na ol i kirap long ting olsem olgeta dispela lotu i “diwai nogut” tasol. Tasol olsem wanem ol i ken painim lotu i tru?
Yumi save, ol i no inap skelim olgeta samting bilong olgeta planti tausen tausen lotu i gat nem Kristen na i no gat nem Kristen. Tasol—olsem Jisas i tok—sapos ol i skelim tok bilong ol lotu, i tru o nogat, na ol i skelim pasin bilong ol lotu, olsem kaikai ol i karim, orait bai ol inap save wanem lotu i tru.
Tok i Tru na Pasin Bilong Ol
Jisas i tok, yumi mas lotu long God long pasin i tru. Orait, sapos yumi skelim ol lotu long dispela samting, wanem lotu i sakim olgeta bilip giaman, em stori nating bilong ol tumbuna na tingting bilong ol Grik i as bilong en na planti planti lotu i save bihainim? Wanpela bilip giaman bilong planti lotu em olsem: ol i bilip olsem yumi gat tewel na tewel i no inap i dai.a Dispela bilip giaman i as bilong narapela bilip giaman bilong ol lotu em i bagarapim tru nem bilong God, em ol i bilip olsem i gat bikpaia. Sapos wanpela lotu i sakim ol dispela bilip giaman na i karim gutpela kaikai, dispela bai kamapim klia tru olsem dispela lotu em lotu i tru, a?
Na Jisas i tok, yumi mas lukim kaikai ol i kamapim, olsem pasin bilong ol. Orait, yu save long wanpela lotu em lain bilong en i bilong narapela narapela skin na tok ples na kantri, tasol ol i pas gut wantaim na ol i bihainim pasin sori na narapela i tingim gut narapela? Yu save long wanpela lain bilong lotu, em ol i stap long olgeta hap bilong graun, na maski ol i mas karim hevi ol i no larim ol gavman o hetman bilong lotu i kirapim ol long tingim kantri o lotu na i go kilim i dai ol wanlotu bilong ol long narapela hap? Orait, sapos wanpela lotu i sakim ol dispela kain bilip giaman na em i kamapim ol kain gutpela pasin olsem, dispela bai kamapim long ples klia olsem dispela lotu em lotu i tru, a?
Sampela Man i Bihainim Lotu i Tru Long Nau
Olsem wanem? I gat wanpela gutpela lotu olsem i stap? I gat. Tasol yu save, i no wanpela bikpela lotu bilong dispela graun. Yumi no ken kirap nogut long dispela samting. Taim Jisas i mekim tok antap long maunten, em i bin tok: “Yupela i mas i go insait long liklik dua. Dua i go long ples bilong lus, em i bikpela, na rot i go long dispela ples em i op tumas na em i isi long bihainim. Na planti manmeri i save bihainim dispela rot. Tasol dua i go long ples bilong kisim laip, em i liklik tru, na rot i go long dispela ples em i hat tru long bihainim. Na wanpela wanpela manmeri tasol i save lukim na bihainim dispela rot.”—Matyu 7:13, 14.
Olsem na lotu i tru i stap we? Long pasin daun mipela i mas tokaut stret olsem: Ol Witnes Bilong Jehova ol i wanpela lain i stap long olgeta hap bilong graun na ol i wokabaut long dispela ‘liklik rot i hatwok long bihainim.’ Tru, ol bikpela lotu i sutim tok long ol Witnes Bilong Jehova na ol i tok, ol Witnes i bin lusim lotu i tru na kamapim wanpela lotu i narapela kain. Tasol ol hetman bilong lotu long taim bilong ol aposel, em ol yet i lusim pinis lotu i tru, ol i bin sutim wankain tok long ol Kristen.—Aposel 24:1-14.
I gat wanem as na ol Witnes Bilong Jehova i save bilip tru olsem lotu bilong ol em lotu i tru? Ol i bilip olsem, long wanem, ol i wanpela lain i stap long planti kantri, winim 200, tasol ol i pas gut wantaim olsem ol brata brata tru, maski ol i bilong narapela narapela kantri na skin na tok ples na sindaun. Na ol i no save bihainim liklik ol bilip giaman bilong ol lotu i no stret wantaim Baibel, maski ol dispela bilip i bilong bipo yet. Tasol olsem wanem dispela gutpela samting i bin painim ol Witnes? Man i laik bihainim lotu i tru, i gat wanem ol wok em i mas mekim na ol narapela lotu nogat? Tupela stori i kamap bihain long dispela bai bekim dispela tupela askim na sampela askim moa long lotu.
[Ol Futnot]
a Buk (tok Inglis) Mankind’s Search for God, em Sosaiti Wastaua bilong Nu Yok i wokim, em i stori gut long as bilong dispela bilip giaman long pes 52-57.
[Piksa long pes 7]
Ol Pait Bilong Lotu bilong kisim bek Jerusalem, em hap kaikai nogut ol lotu giaman i bin kamapim
[Kredit Lain]
Bibliothèque Nationale, Paris
[Piksa long pes 8]
Lotu i tru i save kamapim gutpela kaikai