“Nupela Taim” Ol Man i Laik Kamapim Em Klostu Nau o Nogat?
LONG nau planti milion manmeri i stap kalabus long lotu giaman na planti bilong ol i amamas long i stap olsem—ol i no laik kamap fri. Tasol long nau planti milion manmeri moa i strong long tokim ol gavman ol i mas larim ol i kamap fri. Inap sampela yia i go pinis, ol bikpela bikpela senis i bin kamap long ol kantri long Isten Yurop na long ol narapela hap, na ol dispela senis i kamapim klia olsem ol manmeri i no laik bai gavman i bosim olgeta samting ol i mekim—ol i laik kamap fri liklik. Olsem na planti man i tok, nupela taim bilong i stap fri i laik kamap. Presiden bilong Amerika tu i tok long “nupela taim.” Ol bos bilong graun long olgeta hap i wok long tok olsem pasin birua na pasin bilong resis long hipim planti samting bilong pait, dispela pasin i pinis nau na nupela taim i laik kamap, em gutpela taim bilong ol manmeri i ken i stap sekan na sindaun gut wantaim.—Lukim 1 Tesalonaika 5:3.
2, 3. Wanem ol samting long nau i pasim rot bilong ol man na ol i no inap i stap fri tru?
2 Tasol sapos wok ol man i mekim i kamap gutpela na i no gat moa planti samting bilong pait, na ol gavman i no putim strongpela lo tumas long ol man, yu ting dispela bai helpim ol long i stap fri tru, olsem i stap gutpela tru? Nogat. Long wanem long olgeta kantri i gat ol bikpela hevi tru i stap, maski kantri i gat gavman em ol man yet i bin vot long en (demokratik) na ol i stap fri liklik. Long ol dispela kantri tu planti man moa ol i kamap rabis, na planti milion man ol i hatwok long kisim liklik wansiling bilong lukautim ol. Wanpela ripot bilong Yunaitet Nesen i tok, tru long nau ol saveman bilong saiens i kisim bikpela save moa na i gat ol nupela marasin samting, tasol long olgeta de long olgeta hap bilong graun, inap olsem 40,000 pikinini i dai, long wanem, ol i no gat gutpela kaikai o ol i gat sik, maski i gat rot bilong pasim dispela sik. Wanpela man i gat save long dispela samting em i tok: “Pasin bilong i stap rabis i kamapim ol hevi ol inap bagarapim yumi olgeta man na bai yumi no inap i stap long bihain.”
3 Na long nau ol raskol i mekim nogut long planti man moa, na ol raskol bilong nau i save mekim pasin i nogut moa long ol man, olsem sutim ol long naip o gan o bagarapim ol. Na ol lain bilong narapela narapela skin o lain politik o lotu ol i stap birua birua na dispela pasin i save brukim ol lain man. Long sampela hap ol man i stap nogut olsem Sekaraia 14:13 i tok ol bai mekim long wanpela taim bihain. Dispela ves i tok, bai ol man “i pret na longlong nabaut. Olsem na ol man bai i holimpas ol man i stap klostu long ol na kilim ol i dai.” Na pasin bilong kisim drak i kamap bikpela long olgeta hap, na ol kain sik ol manmeri i kisim long pasin pamuk i kisim planti manmeri moa yet. Sik AIDS i kisim pinis planti milion manmeri; dispela sik i kilim pinis 120,000 manmeri long Amerika, na i kilim i dai planti manmeri long ol narapela kantri tu.
Ol i Kalabus Long Sin na Dai
4, 5. Maski yumi stap fri long sampela samting long nau, wanem kain kalabus i holimpas yumi olgeta?
4 Tasol sapos i no gat ol dispela pasin nogut i stap, ol man i no inap i stap fri tru. Olgeta bai stap kalabus yet. Bilong wanem i olsem? Yumi ken mekim wanpela tok piksa: I gat 5 tausen milion man nau i stap long graun, orait, sapos wanpela bikman i kalabusim olgeta na em i kirap kilim i dai wan wan i go na em i kilim olgeta i dai pinis, dispela kain kalabus i nogut tru, a? Tasol kirap long taim namba wan tumbuna papa na mama i bikhet long God, ol man i stap long kain kalabus olsem—ol i stap kalabus aninit long Satan, long wanem, em i bosim ol na ol i wok kalabus long em.—2 Korin 4:4.
5 Taim God i bin wokim ol man, em i laik bai ol i ken stap oltaim long graun, na ol i ken i stap gutpela olgeta long paradais. Stat sapta 1 na 2 i tok olsem. Tasol tumbuna papa Adam i bikhet long God, na dispela sin bilong em i rongim yumi olgeta manmeri, na taim yumi kamap nupela insait long bel bilong mama, ol dispela sin i stap long yumi, olsem na yumi bilong i dai tasol. “Wanpela man [Adam] i bin mekim sin, na long dispela pasin sin i kamap long graun. Na sin i bringim d̀ai i kam. Na dai i kisim olgeta man.” I olsem Baibel i tok: “Dai i wok long daunim olgeta man.” (Rom 5:12, 14) Olsem na maski yumi yet yumi stap fri long sampela samting, yumi olgeta i stap kalabus long sin na dai.
6. Olsem wanem na long nau ol man i no inap i stap planti yia moa, winim long taim man i bin raitim tok bilong Buk Song 90:10?
6 Na yumi no save stap planti yia. Sampela i winim 50 o 60 krismas, tasol sampela, sori! Ol i stap inap sampela yia o sampela mun o sampela de tasol na ol i dai. Nau tasol wanpela lain i bin skelim dispela samting na ol i tok, ‘Saiens na ol dokta samting i bin helpim ol man na nau ol inap i stap laip inap long mak bilong ol man, na ol i no inap winim dispela na i stap laip inap planti yia moa.’ As bilong dispela i olsem: Rong bilong Adam i mekim na nau sin i stap long skin bilong yumi na yumi mas i dai. Na sapos yumi gat strong na yumi winim 70 o 80 krismas, nau yumi gat gutpela save liklik na yumi inap amamas moa long ol samting, tasol sori! Long dispela taim skin bilong yumi i wok long bagarap na yumi dai na tanim i kamap graun!—Buk Song 90:10.
7. Olsem wanem ol man i no inap helpim yumi long i stap gutpela tru, olsem fri tru?
7 Wanem kain gavman long graun inap stretim dispela samting na bai yumi no kalabus moa long sin na dai? I no gat! I no gat wanpela bikman o saveman o dokta i stap na em inap tekewe sik na lapun na dai long yumi. Maski yumi stap we, i no gat wanpela gavman inap pinisim ol pasin i no stret na pasin raskol na hangre, na helpim olgeta man bai ol i ken kisim gutpela sindaun na i stap bel isi. (Buk Song 89:48) Olsem na maski ol man i gat gutpela tingting na laik long stretim ol samting, ol i no inap mekim. Ol i no inap helpim yumi long i stap gutpela tru olsem i stap fri tru. Yumi laik i stap fri na yumi sot tru long dispela samting, tasol yumi no inap kisim long rot bilong ol man.—Buk Song 146:3.
Ol i Mekim Wok Nogut Long Strong Bilong Bihainim Laik Bilong Ol
8, 9. Wanem samting i bin mekim na yumi ol man i stap nogut long nau?
8 Nau yumi stap nogut, long wanem, tupela tumbuna bilong yumi bilong pastaim ol i bin stap fri—ol inap bihainim laik bilong ol—tasol ol i no mekim gutpela wok long dispela strong ol i kisim. 1 Pita 2:16 i tok: “Yupela i mas wokabaut olsem ol man i stap fri. Tasol yupela i no ken ting, ‘Nau mipela i stap fri,’ na yupela i go mekim ol kain kain pasin nogut. Nogat.” Olsem na yumi save, maski yumi gat dispela pasin bilong i stap fri em God i givim long yumi, God i no orait long yumi ken mekim olgeta samting yumi inap tingting long mekim, nogat. Ol lo bilong God i mas i stap olsem banis bilong yumi, na yumi no ken kalapim dispela banis. Ol dispela stretpela lo i bilong lukautim yumi olgeta, na ol i no pasim yumi tumas. Yumi inap mekim planti samting yumi gat laik long mekim. Olsem na ol lo bilong God i no save givim hevi long yumi. Nogat tru.—Lo 32:4.
9 Tasol dispela tupela tumbuna bilong yumi ol i bihainim tingting bilong ol yet long wanem samting ol i ting em i stret o i no stret, olsem na ol i kalapim lo bilong God i olsem banis bilong lukautim ol. Long laik bilong tupela yet ol i no i stap aninit moa long God, olsem na God i no mekim sampela wok moa bilong helpim ol. (Stat 3:17-19) Nau ol i no gutpela moa, na sik na dai i kisim ol. Pasin bilong i stap fri i tekewe long ol man, na nau sin na dai i kalabusim ol. Na ol i stap kalabus tu aninit long laik bilong ol man bilong sin i bosim ol, na planti taim ol dispela bos nogut i putim bikpela hevi long ol.—Lo 32:5.
10. Jehova i bin mekim wanem gutpela pasin sori bilong stretim dispela samting?
10 God i larim ol man i bihainim laik bilong ol na ol i ting ol i stap fri olgeta, tasol em bilong liklik taim tasol—inap long taim God yet i makim. God i save pinis, ol yet i no inap bosim gut wokabaut bilong ol, na ol samting nogut i kamap bai kamapim klia tru olsem God i mas bosim ol man bambai ol inap i stap gutpela. Strong bilong bihainim laik bilong yumi, sapos yumi mekim gutpela wok long dispela, em wanpela gutpela samting tru. Olsem na God i mekim pasin sori na inap liklik taim em i larim ol man i bihainim laik bilong ol na traim save bilong ol. Em i no laik tekewe dispela strong long ol.
‘Man i No Inap Bosim Wokabaut Bilong Em’
11. Ol samting i bin kamap, olsem wanem dispela i makim olsem tok bilong Baibel i stret?
11 Yumi tingim ol samting i bin kamap bipo na yumi save, tok bilong Jeremaia 10:23, 24 i stret, em i tok: “Mipela man i no inap bosim wokabaut bilong mipela yet na bihainim ol rot mipela i laikim. Bikpela, yu ken stretim mipela.” Na olsem tasol tok bilong Saveman 8:9 tu i stret, em i tok: “Sampela bikman i wok long daunim ol arapela manmeri na mekim nogut long ol.” Tru tumas! Kain kain hevi i bin painim ol man, na bihain olgeta ol i save dai. Long Rom 8:22 aposel Pol i makim stret dispela samting nogut i save painim ol man, em i tok; “Olgeta samting God i bin wokim, olgeta i pilim pen olsem meri i laik karim pikinini. Na olgeta i krai nogut i stap, i kam inap long nau.” Em nau, ol i bin sakim ol lo bilong God, na bagarap i painim ol.
12. Sampela buk na sampela man i tok wanem long pasin bilong i stap fri tru?
12 Wanpela buk (Inquisition and Liberty) i stori long pasin bilong i stap fri na i tok: “Man i laik bosim wokabaut bilong em yet, ating dispela laik i no gutpela; man i no ken hambak nating long dispela kain laik, long wanem, ating em laik nogut na i olsem dispela man i tingim skin na laik bilong em yet tasol . . . Man i no inap bosim olgeta samting bilong em yet, na sapos em i laik mekim olsem, em i mekim pasin longlong.” Na man bilong kwin bilong Inglan (Prince Philip) em i bin tok: “Ating ol man i laik i stap fri na bai ol inap mekim olgeta samting ol i gat laik long mekim na bihainim olgeta laik bilong skin, tasol yumi kisim save pinis olsem sapos ol i bihainim kain pasin olsem bilong i stap fri na ol i no bosim skin liklik . . . na ol i no tingim ol narapela man, long dispela rot bai ol i bagarapim tru sindaun bilong olgeta man long lain bilong ol, maski dispela lain i gat planti samting bilong skin.”
Husat i Gat Bikpela Save Moa?
13, 14. Husat tasol inap helpim yumi ol man long i stap fri tru?
13 Husat i gat bikpela save moa long pasin bilong bosim na lukautim famili—papamama i gat pasin sori na ol inap mekim gut wok na ol i gat save pinis, o ol liklik pikinini? Papamama, a? Olsem tasol Bikpela Man i bin wokim ol man em i save moa long wanem samting i gutpela bilong helpim ol na wanem kain ol lo i gutpela bilong stiaim ol na bosim ol. Em i save long pasin bilong bosim laik bilong ol man bambai olgeta man wantaim i ken i stap fri tru. Olsem na Jehova, em God i gat olgeta strong, em tasol i gat save inap long helpim olgeta man na bai ol i ken lusim kalabus i holimpas ol na ol i ken i stap fri tru.—Aisaia 48:17-19.
14 Long Baibel, long Rom 8:21 God Jehova i mekim gutpela tok promis olsem: “Long taim God i makim, God bai i pinisim dispela kalabus bilong bagarap nau olgeta samting i stap long en, na bai olgeta samting i stap gutpela tru [olsem] ol pikinini bilong God.” Em nau, God i tok promis long tekewe ol dispela hevi nau i pas long yumi ol man bilong graun! Stori i kamap bihain long dispela bai stori long rot bilong God long mekim dispela samting.
Bai Yu Bekim Wanem Tok?
(Kamapim gen ol bikpela tok bilong pes 3 i go 8)
◻ Olsem wanem ol man i gat strongpela laik long i stap fri?
◻ Long bipo na i kam inap long nau i gat wanem ol samting i kalabusim ol man?
◻ Bilong wanem Jehova i larim ol man i bihainim laik bilong ol na inap longtaim ol i mekim wok nogut long dispela strong bilong ol?
◻ Husat tasol inap helpim olgeta manmeri long kamap fri? Olsem wanem na em tasol inap mekim?
1. Ol man i mekim wanem long nau na dispela i kamapim klia olsem ol i laik bai ol gavman i larim ol i kamap fri moa?
[Piksa long pes 7]
Ol man i save stap inap sampela yia wankain olsem Buk Song 90:10 i bin kolim 3,500 yia bipo
[Kredit Lain]
Courtesy of The British Museum